Monumenten in Nederland. Noord-Brabant, Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs, Ronald Stenvert - DBNL (original) (raw)

Sint-Michielsgestel, Klein-seminarie Beekvliet (1979)

uit 1839. Kenmerkend voor de zogeheten christocentrische kerken van Valk is de fraaie ruimtewerking. Die bereikte hij hier door de hoge lichtbeuk en de centrale plaatsing van het altaar onder de vieringstoren. Het orgel, in 1876 gebouwd door F.B. Loret uit Mechelen, is afkomstig uit het voorm. klein-seminarie Beekvliet.

Het raadhuis (Petrus Dondersplein 1-4), een gebouw met souterrain en beletage met bordes, dateert uit 1792 en is in 1982-'83 op de voorgevel na geheel vernieuwd.

Het voorm. klein-seminarie Beekvliet (Beekvlietstraat 5), nu bejaardentehuis, is een langgerekt gebouw met kapel en slanke toren uit 1905-'07, opgetrokken naar ontwerp van W.Th. van Aalst. In 1918 werd het gebouw aan de zuidzijde verlengd. Het al uit 1865 stammende landschappelijke park van het (afgebroken) landhuis Beekvliet is inmiddels voor een groot gedeelte bebouwd.

Het doveninstituut (Theerstraat 42) is een imposant U-vormig complex met hoek- en middenpaviljoens, gebouwd in 1908-'10 naar ontwerp van J. van Groenendael in een laat-neogotische stijl met jugendstil-elementen. Het is een goed voorbeeld van een monumentaal katholiek gestichtsgebouw. De symmetrische bouw weerspiegelt de oorspronkelijke scheiding in een jongens- en een meisjesgedeelte. De rijk versierde ingang wordt geflankeerd door stenen leeuwen met de wapens van Sint-Michielsgestel en aan de bovenzijde bekroond door twee engelen. Het complex ligt in een landschappelijk aangelegd park met voor de ingang een door M. van Bokhoven gemaakt beeld van ter ere van de stichter Marinus van Beek.

Het voorm. kasteel Ruwenberg (Ruwenbergstraat 1) wordt in het begin van de 15de eeuw genoemd. Het huidige gebouw bestaat uit twee haaks geplaatste vleugels met op de verbinding een achtkante traptoren uit 1537, mogelijk gebouwd in opdracht van Jan van Raveschot. De slanke toren met laat-gotische details heeft lichtsleuven en spaarnissen met drie- en vierpasversiering. In 1820 werd het verkocht aan notaris P.H. Meurs die in 1822 het voorm. koetshuis (Ruwenbergstraat 3) liet bouwen. In 1851 kwam het in bezit van de Fraters van Tilburg. De door hen gepleegde toevoegingen zijn in 1988 gesloopt ten

Sint-Michielsgestel, Kasteel Nieuw Herlaer

behoeve van de bouw van een conferentieoord.

Woonhuizen. Sint-Michielsgestel kent nog een aantal interessante grote huizen in parkachtige tuinen. Het herenhuis Hemelrijk (Hemelrijkstraat 8) is een gepleisterd neoclassicistisch pand uit 1873 met aan de zuidgevel twee markante torens voorzien met duivennissen. Tussen deze torens is later een serre aangebracht. Notaris Sloet liet omstreeks 1875 het neoclassicistische herenhuis Haesi Ager (Nieuwstraat 70) bouwen. Aan de voorzijde heeft het een balkon gedragen door slanke gietijzeren zuiltjes. Uitgevoerd in neorenaissance-stijl met chaletstijl-invloeden zijn villa Mariënberg (Hemelrijkstraat 1) uit 1893, met een veranda aan voorzijde, en de villa Ruwenbergstraat 4, een voormalige burgemeesterswoning uit 1904 naar plannen van J. Kayser.

Windmolen ‘De Genenberg’ (De Genenberg 6), gelegen ten zuiden van het dorp, is een ronde bakstenen beltkorenmolen uit 1841.

Het voorm. kasteel Nieuw Herlaer (Halder 2-6), gelegen ten noordwesten van het dorp in het gehucht Halder, moet omstreeks 1400 zijn ontstaan. Aan de voorzijde van het (verdwenen) middeleeuwse gebouw verrees omstreeks 1544 een hoge achtkante traptoren met natuurstenen hoekblokken en ui-vormige spits, gebouwd in opdracht van H. van Deventer, vader van de bekende kaartenmaker Jacob van Deventer. In 1791 liet S.D. baron van Bonstetten het