Topstukken (original) (raw)
Van middeleeuwse handschriften tot de eerste Donald Duck. Blader door de topstukken van de KB.
Aardige sprookjes
Aardige sprookjes is een sprookjesboek met 24 ‘vroolijke fabels met mooie plaatjes’. Denk bijvoorbeeld aan Roodkapje, Sneeuwwitje, De gelaarsde kat en De sneeuwkoningin. In Aardige sprookjes vind je ook volksverhalen, zoals De groote worst en De olifant en de kleermaker. Dit prentenboek is uitgeven door Adolf Engel in Berlijn. Het boek komt uit 1880-1889.
Signatuur: KW Ki 5105
Album amicorum Jacoba Cornelia Bolten
Dit album amicorum van Jacoba Cornelia Bolten (1805-1843) is een typisch voorbeeld van een vrouwenalbum uit de 19e eeuw: een klein doosje in boekvorm waarin op losse blaadjes verzen en wensen in het Nederlands, Frans en Duits zijn geschreven door familieleden en kennissen. Daarnaast bevat het album vaak voorbeelden van huisvlijt: borduurwerkjes, prikwerkjes, tekeningen, aquarellen, haarwerkjes, bandvlechtwerkjes en wat al niet meer.
Signatuur: KB KW 79 L 40
Album amicorum Samuel Johannes van den Bergh
In dit album amicorum van de Haagse drogist en letterkundige Samuel Johannes van den Bergh (1814-1868) treffen we bijdragen aan van grote Nederlandse letterkundigen. Denk aan Tollens, Wilthuys, Hofdijk en Immerzeel, maar ook de Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen. Het is een mooi voorbeeld van een vriendschapsboekje uit de 19e eeuw.
Signatuur: KB KW 133 M 117
Album amicorum van Petronella Moens
Vroeger werd een vriendenboek album amicorum genoemd. Het album van Petronella Moens is wel heel bijzonder: er staan bijdragen in van beroemde schrijvers uit haar tijd. Lees meer over dit topstuk van de KB.
Atlas Ortelius
De Atlas Ortelius is de eerste ‘moderne’ wereldatlas. De Antwerpse kaartenmaker Abraham Ortelius (1527-1598) liet een aantal bestaande kaarten opnieuw tekenen in een standaardformaat en gaf ze uit als boek.
Cheops van J.H. Leopold
In de collectie van de KB vind je een bijzondere uitgave van het gedicht ‘Cheops’ van de dichter J.H. Leopold (1865-1925). Lees meer over dit topstuk.
Dat heerlijke kerstfeest
Dat heerlijke kerstfeest vermeldt geen auteur, illustrator, uitgever of drukker. Oorspronkelijk heette het boek O Weihnachtszeit - o sel'ge Zeit. Er waren ook een Franse en een Italiaanse versie. Uit onderzoek weten we inmiddels dat de illustraties zijn gemaakt door Pauli Ebner (1873-1949). Zij was een Oostenrijkse illustrator van prentenboeken en vooral bekend door haar illustraties op prentbriefkaarten.
Signatuur: KW XKN 406
De Bazar, 15 juni 1887
Zelf chique damesmode maken was in de 2e helft van de 19e eeuw heel gewoon. Dat blijkt uit een van de populairste modetijdschriften: De Bazar. In dit ‘tijdschrift voor fraaie handwerken’ zie je invloeden uit de internationale modewereld. Voornamelijk de Franse.
De nieuwe rijschool
De nieuwe rijschool uit 1856 is het oudst bekende beweegbare prentenboek dat in Nederland is gemaakt. Lees meer over dit topstuk van de KB.
Der naturen bloeme van Jacob van Maerlant
Dit middeleeuwse handschrift van Jacob van Maerlants Der naturen bloeme (ca. 1350) is een vroege voorloper van onze Wikipedia. Het bevat prachtige illustraties. Ook is het voor het eerst in het Nederlands geschreven in plaats van in het Latijn.
Evangeliarium van Egmond
Het Evangeliarium van Egmond is een perkamenten boek uit de 9e eeuw. Het is beroemd omdat je er een afbeelding in vindt van graaf Dirk en gravin Hildegard van 'Holland'. Zij lieten die afbeelding er rond het jaar 975 in zetten. Meer dan 1000 jaar later zijn Dirk en Hildegard de oudste Nederlanders van wie een afbeelding bestaat.
Fabrieksprentenboeken over vakantie
Maak digitaal kennis met 2 fabrieksprentenboeken over het thema vakantie uit het begin van de 20e eeuw. In deze soorten prentenboeken staat geen uitgever, geen drukker, geen illustrator, geen auteur en geen jaar van uitgave. Ze zijn vaak uitgegeven in een grote oplage en goedkoop geproduceerd. Deze 2 prentenboeken zijn interessant omdat ze zo zeldzaam zijn. Daarnaast geven ze een beeld van vervoermiddelen en ideeën over vakantie
Signaturen: KW XKZ 0214 (Buiten! Waar de vogels fluiten) en KW XKZ 0213 (Hoera! Wij gaan op reis)
Flora Batava (1800-1934)
De Flora Batava is een botanisch topstuk: het is het allereerste geïllustreerde overzicht van de wilde flora in ons land. Tientallen plantenkenners, kunstenaars, inkleurders en uitgevers werkten er aan mee. Ontdek dit topstuk.
Flora Batava bladerboeken
De Flora Batava is een overzichtswerk van de Nederlandse wilde planten en bloemen. We hebben alle 28 delen van het originele werk gedigitaliseerd. Je kunt het op deze pagina online inzien.
Hansje in 't bessenland
Hansje in ‘t bessenland is de Nederlandse vertaling van een klassiek Zweeds prentenboek uit het begin van de 20e eeuw. In dit prentenboek vind je versjes en prenten in Jugendstilstijl van Elsa Beskow. Johanna Wildvanck vertaalde de tekst. Het boek gaat over Hansje, die in het bos naar bessen zoekt voor zijn jarige moeder. Met hulp van de koning van Bessenstein en de Roodbessenvrouw en hun kinderen lukt het hem zijn mandjes te vullen en zijn moeder blij te maken.
Signatuur: KW BJ Z0668
Het Gruuthusehandschrift
Het Gruuthusehandschrift is een verzameling liederen, gebeden en gedichten die tussen 1405 en 1410 zijn geschreven. Bekijk het topstuk online en lees meer.
Hot Printing van H.N. Werkman
De kunstuitgave Hot Printing van H.N. Werkman is een pronkstuk van druk- en stencilwerk uit de jaren 30 van de 20e eeuw. De kleuren spatten van de pagina’s. Lees meer over dit topstuk.
How to be a Dutchie
How to be a Dutchie werd rond 1950 gemaakt in Amsterdam door het onbekende schrijverspaar Willy & Luc. Het rijkgeïllustreerde boekje beschrijft op een grappige manier welke bijzondere gewoontes Nederlanders allemaal hebben.
Signatuur: KB KW 79 H 47
Dit werk bevat woorden die als beledigend, discriminerend of racistisch ervaren kunnen worden. Lees de disclaimer om te zien hoe de KB met dit soort teksten omgaat.
Jacob Heyblocqs vriendenboek
In de 17e eeuw is een ‘vriendenboek’ een soort LinkedIn voor studenten en mannen uit kunst en cultuur. In Jacob Heyblocqs vriendenboek staan bijdragen van bijna alle belangrijke figuren uit de Gouden Eeuw. Lees meer.
Koddige avonturen van den vos en den ooievaar
In het kinderboek Koddige avonturen van den vos en den ooievaar leren kinderen hoe ze met elkaar moeten omgaan. Niet voor niets is de laatste zin van het boek ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat dan ook aan andren niet’! Het boek werd in 1859 uitgegeven door Gebroeders Van der Post.
Signatuur: KW Ki 3230
Lancelotcompilatie
De Lancelotcompilatie is een Middelnederlands handschrift uit ongeveer 1320-1330. Er staan 10 ridderromans in over koning Arthur en de ridders van de Ronde Tafel, zoals Lancelot en Walewein. Bekijk dit KB-topstuk en lees meer.
Liber Pantegni
Het Liber Pantegni is de oudste samenvattende Latijnse tekst over geneeskunde uit de middeleeuwen. Het is in de 11e eeuw voor het grootste deel vertaald uit het Arabisch. Dat gebeurde in Zuid-Italië. Het KB-handschrift komt uit de omgeving van de vertaler.
Signatuur: KW 73 J 6
Mijnheer Prikkebeen
Mijnheer Prikkebeen is geschreven door Johan Jacob Anthony Goeverneur. Het wordt gezien als het eerste Nederlandse stripverhaal. Lees meer over dit topstuk.
Specilla circularia
De Specilla circularia is een tekst over telescopen. Schrijver is de Amsterdamse burgemeester Johannes Hudde. Het werk verscheen in 1656 en was toen heel vernieuwend. De gedrukte tekst was jarenlang spoorloos. Tot het boek opdook bij een veiling. Daar kon de KB het kopen.
Stedenatlas De Wit
Stedenatlas De Wit is het Google Earth van de 17e eeuw. Je kunt er bijna ieder huis, iedere boom en iedere achtertuin van de steden uit de Lage Landen op vinden. Lees meer over dit topstuk.
Tijdschrift De Lach
Het tijdschrift De Lach maakte van 1924 tot 1972 een opvallende verandering door: van gezinsblad naar mannenblad. Bekijk dit KB-topstuk en lees meer.
Tijdschrift Libelle
Tijdschrift Libelle is al meer dan 85 jaar populair. De KB heeft de meeste jaargangen van dit blad in huis. Lees alles over dit digitale topstuk.
Tijdschrift Panorama
Het tijdschrift Panorama verschijnt sinds 1913. Het allereerste nummer uit dat jaar kwam pas in 2006 in de KB terecht. Lees meer over dit topstuk.
Viervoudig schouwspel van wonderen
Het Viervoudig schouwspel van wonderen is een boek van Johannes van Call. Het bevat tekeningen van steden en landschappen. Van Call tekent deze prenten rond 1700. Hij reist dan langs de Rijn, van Schafhaussen tot Amsterdam. De prenten zijn gedrukt in kleur. Het is een van de vroegste experimenten met het drukken in meerdere kleuren.
Signatuur: KW 2211 B 24
Wapenboek Beyeren
Het Wapenboek Beyeren bevat meer dan 1000 tekeningen van wapenschilden van middeleeuwse ridders. Het is een van de topstukken van de KB.
Wat is er op de kermis te zien?
Wat is er op de kermis te zien? is een zeldzaam prentenboekje uit de 19e eeuw. Het bevat 16 ingekleurde afbeeldingen over de kermis. Deze afbeeldingen nemen een hele pagina in beslag. Het zijn eigenlijk 2 boeken ineen. Achteraan vind je nog een uniek vervolg. Dit heet Nog iets van de kermis in prentverbeeldingen.
Signatuur: KW 1088 E 30
Dit werk bevat woorden die als beledigend, discriminerend of racistisch ervaren kunnen worden. Lees de disclaimer om te zien hoe de KB met dit soort teksten omgaat.
Zweder getijdenboek
De KB bewaart enkele handschriften uit het 2e kwart van de 15e eeuw die versierd zijn door de Meesters van Zweder van Culemborg. Deze handschriften noemen we ‘Zweder getijdenboeken’. Een getijdenboek bevat teksten voor katholieken die zij op vaste tijden konden opzeggen. De KB kreeg dit Zweder getijdenboek in 1998 voor 99 jaar te leen. De KB bestond toen 200 jaar.
Signatuur: 79 K 2
