Χρονολόγιο - PAOKFC (original) (raw)

paokfc.gr/Χρονολόγιο

Το ευρωπαϊκό ταξίδι του ΠΑΟΚ

Ο διαφορετικός αέρας και η ξεχωριστή αύρα της Ευρώπης πάντα αποτελούσε και αποτελεί ένα ιδιαίτερο κίνητρο για κάθε ποδοσφαιριστή και φυσικά για κάθε ομάδα. Το ταξίδι του ΠΑΟΚ έξω από τα ελληνικά σύνορα ξεκίνησε πριν από μισό αιώνα, το 1965 για μια διοργάνωση που έχει περάσει στη λήθη και δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την UEFA.

Τότε για τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Εκθέσεων – καταργήθηκε στις αρχές τις δεκαετίας του ’70 – αντιμετώπισε την Βίνερ Σπορτς Κλαμπ από την Αυστρία. Το παρθενικό παιχνίδι του ΠΑΟΚ διεξήχθη στις 15.09.1965 στο Καυτανζόγλειο Στάδιο και όχι στην Τούμπα που στερούνταν ηλεκτροφωτισμού.

Οι φιλοξενούμενοι προηγήθηκαν στο 52’, μα ο ΠΑΟΚ ανέτρεψε το σκορ με γκολ του Γιώργου Κούδα στο 62’ και του Μουρατίδη στο 75’. Διαιτητής της πρώτης ευρωπαϊκής αναμέτρησης του ΠΑΟΚ ήταν ο Γιουγκοσλάβος Μπότιτς, ενώ η σύνθεση με την οποία παρατάχθηκε η ομάδα ήταν η εξής: Μουσελεμίδης, Μήτρακας, Θεοφανίδης, Γιακουμής, Γ. Μουρατίδης, Α. Βασιλειάδης, Ι. Νικολαϊδης, Λ. Συμεωνίδης, Κούδας, Αφεντουλίδης, Κ. Αποστολίδης.

Στον επαναληπτικό ο ΠΑΟΚ γνώρισε βαριά ήττα με 6-0 και αποκλείστηκε από τη συνέχεια της διοργάνωσης. Ακολούθησαν άλλοι δύο αποκλεισμοί από Ρουαγιάλ (Βέλγιο), Ντιναμό Βουκουρεστίου (Ρουμανία) στο Εκθέσεων και τη σεζόν 1972-73 ο Δικέφαλος… μεταπήδησε στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Εκεί μπροστά του βρέθηκε πάλι ομάδα από την Αυστρία, η Ραπίντ Βιέννης που τον άφησε εκτός.

Η πορεία προς τα προημιτελικά

Οι πρώτες προκρίσεις ήρθαν …μαζεμένες ένα χρόνο μετά. Στην καλύτερη μέχρι και σήμερα πορεία του ΠΑΟΚ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η ομάδα του Λες Σάνον κατάφερε να φτάσει μέχρι τα προημιτελικά του Κυπελλούχων προκαλώντας αίσθηση με τις εμφανίσεις της.

Η πορεία προς τους «8» άρχισε στις 19.09.1973 από την Πολωνία. Εναντίον της Λέγκια και χωρίς τον Γιώργο Κούδα στην σύνθεση του (ήταν τιμωρημένος για δύο αγωνιστικές από την προηγούμενη σεζόν και την κόκκινη κάρτα που είχε δεχθεί στον αγώνα Ραπίντ Βιέννης – ΠΑΟΚ 2-2) απόσπασε ισοπαλία 1-1 στο στάδιο Λαζιενκόφσκα. Ο Χρήστος Τερζανίδης στο 51’ άνοιξε το σκορ, οι Πολωνοί ισοφάρισαν στο 59’ σ’ ένα παιχνίδι όπου ο Κούλης Αποστολίδης και ο Αχιλλέας Ασλανίδης έστειλαν την μπάλα στο δοκάρι. Η πρόκριση σφραγίστηκε στις 03.10. 1973 στην κατάμεστη Τούμπα. Το γκολ που έκρινε την αναμέτρηση πέτυχε ο Δημήτρης Παρίδης στο 79’.

Επόμενος αντίπαλος, η Ολιμπίκ Λυών με τον πρώτο αγώνα στη Γαλλία και τη ρεβάνς στη Θεσσαλονίκη. Στις 24 Οκτωβρίου 1973 στο Ζερλάν, ο Δικέφαλος σε ένα εντυπωσιακό παιχνίδι απέσπασε ισοπαλία με 3-3. Οι Γάλλοι προηγήθηκαν με το μεγάλο αστέρι τους, τον Μπερνάρ Λακόμπ, μόλις στο 10’. Ο ΠΑΟΚ απάντησε με δύο γκολ των Ασλανίδη (44’) και Τερζανίδη (50’), αλλά ένα λεπτό αργότερα ο Ντι Ναλό ισοφάρισε σε 2-2. Σο 65’ ο Ντανιέλ Ραβιέ έδωσε εκ νέου το προβάδισμα στη Λυών. Όμως, η τελευταία λέξη ανήκε στον Σταύρο Σαράφη που ισοφάρισε σε 3-3 εννιά λεπτά πριν από το φινάλε.

Στη ρεβάνς της Τούμπας (07.11.1973) ο ΠΑΟΚ σε μια ιστορική ευρωπαϊκή βραδιά επικράτησε με το εντυπωσιακό 4-0, μην αφήνοντας περιθώρια αντίδρασης και αντίστασης στους Γάλλους ποδοσφαιριστές. Από το 25’ ο Δημήτρης Παρίδης είχε ανοίξει το σκορ (1-0) και στο 38’ με εύστοχη εκτέλεση πέναλτι ο Αχιλλέας Ασλανίδης διπλασίασε τα γκολ για το Δικέφαλο. Και πάλι ο Δημήτρης Παρίδης στο 58’ σκόραρε για το 3-0, ενώ ο θρίαμβος ολοκληρώθηκε στο 80’ για το 4-0 από τον Χρήστο Τερζανίδη. «Σου ερχόταν να φωνάξεις: Σταματήστε τη σφαγή και αποσύρετε από τους Γάλλους τα διαβατήρια. Το γαλλικό ποδόσφαιρο δεν μπορεί να εξάγεται στην Ευρώπη», έγραψε την επομένη ημέρα μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές εφημερίδες της Ευρώπης, η γαλλική L’ Equipe αναγνωρίζοντας την καθολική υπεροχή του ΠΑΟΚ.

Στις 16.01.1974 πραγματοποιήθηκε η κλήρωση των προημιτελικών, που έφερε την κάτοχο του τροπαίου (από τον τελικό της Θεσσαλονίκης το 1973 κόντρα στη Λιντς) Μίλαν στο δρόμο της ομάδας μας. Μια Μίλαν που είχε τότε στις τάξεις της τον σπουδαίο Τζιάνι Ριβέρα και τους διεθνείς Σαμπατίνι, Σνέλιγκερ, Μπιάνκι, Μπιγκόν, Μπενέτι, Καρούτζι. Ο πρώτος αγώνας έγινε στις 13.03 στο Σαν Σίρο. Ο Σάνον παρέταξε τον ΠΑΟΚ με τους: Χατζηιωάννου, Χαντζηκωνσταντίνου, Φουντουκίδη, Ιωσηφίδη, Πέλλιο, Τερζανίδη, Παρίδη, Σαράφη, Παπαδόπουλο, Κούδα και Ασλανίδη. Σαν αλλαγή αγωνίστηκαν οι Λάζος (από το 43’ στη θέση του Τερζανίδη) και Κερμανίδης (από το 80’ στη θέση του Παρίδη).

Η Μίλαν άνοιξε στο 12’ το σκορ με τον Μπιγκόν, ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε στο 17’ με τον Σαράφη, αλλά το γκολ ακυρώθηκε από τον Μαλτέζο διαιτητή Ολνέτ και οι Ιταλοί πέτυχαν άλλα δύο γκολ με τους Μπενέτι (38’) και Κιαρούτζι (87’). Παρά την ήττα με το αποτρεπτικό 3-0, η Τούμπα ήταν κατάμεστη στη ρεβάνς, που έγινε στις 20.03.1974. Κόπηκαν 43.882 εισιτήρια και ο Δικέφαλος δυσκόλεψε αρκετά την πανίσχυρη αντίπαλο του. Ο Σταύρος Σαράφης στο 27’ με εντυπωσιακή κεφαλιά έκανε το 1-0 και ο ΠΑΟΚ έχασε πολλές ευκαιρίες μέχρι να ισοφαρίσει η Μίλαν με τον Μπιγκόν. Στο 72′ ο Σαράφης και πάλι με κεφαλιά έδωσε το προβάδισμα, αλλά πέντε λεπτά αργότερα ο Τρεσόλντι διαμόρφωσε το τελικό 2-2.

Μπαρτσελόνα, Μπάγερν και Μαραντόνα

Το 1975 ο ΠΑΟΚ πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στο Κύπελλο UEFA. Ο πρώτος αντίπαλος που ήρθε στην Τούμπα ήταν η μεγάλη Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ και του Νέεσκενς. Ακόμα και οι Μπλαουγκράνα, όμως, υποκλίθηκαν στη δύναμη του γηπέδου του ΠΑΟΚ. Στις 16.09.1975 σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες νίκες στην ευρωπαϊκή ιστορία του συλλόγου. Η ομάδα του Γκιούλα Λόραντ επικράτησε 1-0 χάρη σε γκολ του Γιώργου Κούδα. Στην ρεβάνς του Καμπ Νόου, ο ΠΑΟΚ ηττήθηκε με 6-1.

Μια σεζόν μετά, ο πρωταθλητής Ελλάδας ΠΑΟΚ έκανε πρεμιέρα και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο Δικέφαλος απέκλεισε την Ομόνοια με νίκη 0-2 στην Κύπρο και ισοπαλία 1-1 στην Τούμπα και αποκλείστηκε στον δεύτερο γύρο από την πανίσχυρη Ντιναμό Κιέβου.

Σταδιακά ο ΠΑΟΚ απέκτησε σημαντική εμπειρία από τέτοια παιχνίδια, άρχισε να παίρνει προκρίσεις και να κοντράρει παραδοσιακές δυνάμεις του ποδοσφαίρου, όπως τη Μπάγερν. Οι αναμετρήσεις των δύο ομάδων για το Κύπελλο UEFA της σεζόν 1983-84 έχουν αφήσει το δικό τους ανεξίτηλο σημάδι στο Hall of Fame του ΠΑΟΚ.

Το πρώτο ματς στην Τούμπα έληξε ισόπαλο 0-0 και η ρεβάνς στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου παραμένει ακόμα και σήμερα αξέχαστη για τους φίλους της ομάδας. Ύστερα από τιτανομαχία 120 λεπτών ο αγώνας οδηγήθηκε στη διαδικασία των πέναλτι, όπου ο ΠΑΟΚ έχασε με 9-8!

Πέντε χρόνια αργότερα, ο ΠΑΟΚ εκτός από τους Κρόιφ, Ρουμενίγκε, βρήκε στο δρόμο του άλλον έναν αστέρα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Τον μεγάλο Ντιέγκο Μαραντόνα, τον θεό της Νάπολι. Οι Ιταλοί νίκησαν 1-0 στο πρώτο ματς του Σαν Πάολο, ωστόσο τα εισιτήρια του επαναληπτικού της Τούμπας είχαν εξαντληθεί μια εβδομάδα πριν το ματς. Στις 21.09.1988 στις εξέδρες της Τούμπας δεν έπεφτε καρφίτσα από κόσμο που ήθελε να δει από κοντά τον Ντιεγκίτο. Η Νάπολι προηγήθηκε με τον Καρέκα κι ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε σε 1-1 με τον Σκαρτάδο. Μετά το τέλος του αγώνα ο Μαραντόνα στις δηλώσεις του στάθηκε στην ατμόσφαιρα που είχαν δημιουργήσει οι φίλοι του Δικεφάλου.

Η μαύρη σελίδα με Παρί Σεν Ζερμέν

Ακόμη ένας αποκλεισμός στη διαδικασία των πέναλτι ήρθε στον Α’ γύρο του Κυπέλλου UEFA την περίοδο 1990-’91. Το 0-0 σφράγισε τις προσπάθειες των παικτών του ΠΑΟΚ και της Σεβίλλης, με τους Ισπανούς να παίρνουν την πρόκριση με 3-4 στα πέναλτι! Ο Δικέφαλος την περίοδο 1991-92 απέκλεισε στον α’ γύρο την Μαλίν από το Βέλγιο, αλλά έδωσε τον πρώτο αγώνα κόντρα στην Τιρόλ Ινσμπουργκ κεκλεισμένων των θυρών, λόγω τιμωρίας του από την UEFA για επεισόδια στον αγώνα της Τούμπας κόντρα στη Μαλίν.

Τα χειρότερα για τον σύλλογο ήρθαν ένα χρόνο αργότερα. Ο ΠΑΟΚ κληρώθηκε να αντιμετωπίσει στον α’ γύρο του κυπέλλου UEFA την Παρί Σεν Ζερμέν. Ο πρώτος αγώνας στο Παρκ ντε Πρενς του Παρισιού ισοδυναμούσε με το πρώτο ευρωπαϊκό ματς του Γάλλου Νταβίντ Ζινολά και τον ΠΑΟΚ να κατεβαίνει στο γήπεδο με πολλές απουσίες βασικών ποδοσφαιριστών του. Μάλιστα από το 63’, αγωνίστηκε με δέκα ποδοσφαιριστές, λόγω αποβολής του Αλέξη Αλεξίου. Το τελικό 2-0 έδινε τον πρώτο λόγο στη γαλλική ομάδα, αλλά η ρεβάνς της Τούμπας στιγματίστηκε από τα μεγάλης έκτασης επεισόδια με το τέλος του α’ ημιχρόνου, όπου ήδη η Παρί ήταν μπροστά στο σκορ με 0-2 κι όλα είχαν κριθεί. Ο Ολλανδός διαιτητής Τζον Μπλάκενσταϊν και ο Ούγγρος παρατηρητής, Κάρολι Παλοτάι έκλεισαν το φύλλο αγώνα και στις 4 Οκτωβρίου η πειθαρχική Επιτροπή της UEFA ανακοίνωσε ότι:

• Ο αγώνας κατακυρώθηκε υπέρ της Παρί Σεν Ζερμέν με σκορ 0-3.
• Ο ΠΑΟΚ αποκλείεται από κάθε διοργάνωση της UEFA για τις δύο προσεχείς περιόδους για τις οποίες ενδεχομένως θα προκρίνονταν.

Ο ΠΑΟΚ υπέβαλλε έφεση, κατάφερε να μειώσει σε ένα χρόνο την ποινή αποκλεισμού του από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και επέστρεψε στα κύπελλα Ευρώπης την περίοδο 1997-’98. Ο πρώτος αγώνας εναντίον της Σπάρτακ Τρνάβα παραμένει αξέχαστος για την απίστευτη ανατροπή. Ο ΠΑΟΚ βρέθηκε πίσω στο σκορ με 0-3 στο 30’ και γύρισε το ματς σε 5-3, αν και αγωνιζόταν με 10 παίκτες, λόγω αποβολής του Σπύρου Μαραγκού. Στη ρεβάνς ο Θόδωρος Ζαγοράκης σκόραρε και σφράγισε την πρόκριση (0-1) στον Α’ γύρο του κυπέλλου UEFΑ, όπου η κλήρωση έφερε την Άρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ στο δρόμο του Δικεφάλου.

Το έπος του Χάιμπουρι

Στις 16.09.1997 ο Κώστας Φρατζέσκος χάρισε τη νίκη επί των Κανονιέρηδων στην Τούμπα και στις 30.09.1997, ο Δικέφαλος έγραψε ιστορία στο Χάιμπουρι. Η Άρσεναλ ισοφάρισε το σκορ του πρώτου αγώνα μόλις στο 22’ με τον Ολλανδό Ντένις Μπέργκαμπ, πίεσε για ένα δεύτερο γκολ, αλλά τρία λεπτά πριν από το φινάλε του αγώνα, ο Ζήσης Βρύζας νίκησε ολόκληρη την αγγλική άμυνα και με δυνατό σουτ ισοφάρισε σε 1-1 χαρίζοντας στην ομάδα μια ιστορική πρόκριση επί της μετέπειτα νταμπλούχου Αγγλίας. Ακολούθησαν τα ματς με την Ατλέτικο Μαδρίτης του Κριστιάν Βιέρι και το εντυπωσιακό 4-4 της Τούμπας.

Στα επόμενα χρόνια ο ΠΑΟΚ συνέχισε ανελλιπώς να τσεκάρει το διαβατήριό του και να σημειώνει επιτυχίες. Στις 16.09.1999 σημειώθηκε η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη του, 7-0 επί της Λοκομοτίβ Τιφλίδας και τη σεζόν 2001-02 ήρθε το 6-1 επί τη Μαρίλα Πρίμπραμ που μαζί με το 6-1 επί της Ντινάμο Μινσκ είναι οι μεγαλύτερες εντός έδρας ευρωπαϊκές νίκες του ΠΑΟΚ.

Πρόκριση μέσα στην Πόλη

Τη σεζόν 2010 – 11 κοντραρίστηκε με τον Αγιαξ για τα προκριματικά του Champions League και αποκλείστηκε στις λεπτομέρειες. Το πρώτο ματς στο Αμστερνταμ ολοκληρώθηκε 1-1 και το 3-3 του επαναληπτικού χάρισε στον Αίαντα την πρόκριση. Ο ΠΑΟΚ συνέχισε στο Europa League και έγραψε ένα από τα βράδια-σταθμούς στην ιστορία του.

Για τα Play Off της διοργάνωσης βρέθηκε απέναντι στην τουρκική Φενερμπαχτσέ και πήρε την πρόκριση για τους ομίλους της διοργάνωσης μέσα στην Κωνσταντινούπολη. Το γκολ του Βιεϊρίνια του έδωσε τη νίκη με 1-0 στο πρώτο ματς της Τούμπας. Στο Σουκρού Σαράτσογλου η Φενέρ ισοφάρισε το σκορ και το παιχνίδι πήγε στην παράταση. Εκεί σκόραρε ο Ζλάταν Μουσλίμοβιτς και ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση. Η ομάδα συμμετείχε στους ομίλους και απέναντι σε Βιγιαρεάλ, Ντιναμό Ζάγκρεμπ και Μπριζ και προκρίθηκε στους «32» του θεσμού, όπου αντιμετώπισε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας (0-1, 1-1).

Αλωσε το White Hart Lane

Η επόμενη σεζόν βρήκε και πάλι τον ΠΑΟΚ στους ομίλους του Europa League, έχοντας αποκλείσει στα προκριματικά Βαλερένγκα και Καρπάτι Λβιβ. Με αντιπάλους Τότεναμ, Ρούμπιν Καζάν και Σάμροκ Ρόβερς ο ΠΑΟΚ τερμάτισε πρώτος στον όμιλο του, πετυχαίνοντας μια σπουδαία νίκη με 2-1 επί της Τότεναμ μέσα στο Γουάιτ Χαρτ Λέιν του Λονδίνου. Στους «32» της διοργάνωσης αποκλείστηκε από την ιταλική Ουντινέζε.

Κυνηγώντας το... σεντόνι

Η σεζόν 2012-13 ήταν μια κακή παρένθεση με τον ΠΑΟΚ να αποκλείεται νωρίς από τη Ραπίντ Βιέννης, ενώ η αγωνιστική περίοδος 2013-14 ήταν από τις πλέον μεγάλες του Δικεφάλου στην Ευρώπη. Ξεκίνησε στα τέλη Ιουλίου με τις αναμετρήσεις με τη Μέταλιστ. Οι Ουκρανοί τιμωρήθηκαν από την UEFA για τη συμμετοχή τους σε στημένα παιχνίδια στην Ουκρανία κι έτσι ο ΠΑΟΚ συνέχισε στα play off του Champions League όπου αντιμετώπισε την Σάλκε.

Στο πρώτο παιχνίδι στο Veltins Arena, ο ΠΑΟΚ πήρε ισοπαλία 1-1 χάρη σε γκολ του Στοχ και η πρόκριση στους ομίλους παίχτηκε στην άδεια, λόγω τιμωρίας Τούμπα. Εκεί όπου ο ΠΑΟΚ κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, ισοφάρισε δύο φορές τα γκολ των Γερμανών κι έψαξε το 3-2 που θα του έδινε το εισιτήριο για την πρώτη του συμμετοχή στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, ωστόσο, δεν κατάφερε να μετουσιώσει σε γκολ τις ευκαιρίες του. Ετσι, η Σάλκε στις καθυστερήσεις έκανε το 2-3 κι ο ΠΑΟΚ συνέχισε στους ομίλους του Europa League.

Εκεί αντίπαλοί του ήταν οι Αλκμααρ, Μακάμπι Χάιφα και Σαχτέρ Καραγκαντί. Η ομάδα του Χουμπ Στέφενς πήρε εύκολα την πρόκριση ούσα αήττητη με δύο εντός έδρας νίκες (Σαχτέρ 2-1, Μακάμπι 3-2), μία ισοπαλία (Αλκμααρ 2-2) μέσα στην Τούμπα και δύο ισοπαλίες (Μακάμπι 0-0, Αλκμααρ 1-1) και μία νίκη (Σαχτέρ 0-2) μακριά από την Τούμπα. Ο ΠΑΟΚ τερμάτισε δεύτερος στον όμιλό του και η κλήρωση της φάσης των 32 των έφερε αντιμέτωπο με την Μπενφίκα. Το πρώτο παιχνίδι έγινε στην Τούμπα με τους Πορτογάλους να φεύγουν νικητές χάρη στο γκολ του Λίμα από ξεκάθαρη θέση οφσάιντ. Στον επαναληπτικό του Ντα Λουζ, ο Δικέφαλος άντεξε για σχεδόν 70 λεπτά κυνηγώντας το όνειρο της ανατροπής, αλλά στο τέλος υπέκυψε στην ανωτερότητα των γηπεδούχων και ηττήθηκε 4-0.

Τη σεζόν 2014-15, ο ΠΑΟΚ απέκλεισε τη Ζίμπρου για να περάσει στους ομίλους, ωστόσο, δεν κατάφερε να συνεχίσει το σερί των προκρίσεων στους 32 του Europa League. Η κλήρωση τον έφερε απέναντι σε Φιορεντίνα, Γκινγκάμπ, Ντιναμό Μινσκ. Ο Δικέφαλος νίκησε δύο φορές τους Λευκορώσους, απέσπασε ισοπαλία 1-1 στο Αρτέμιο Φράνκι, αλλά ηττήθηκε τόσο στη Γαλλία όσο και στην Τούμπα από τη Γκινγκάμπ κι έμεινε στην τρίτη θέση του ομίλου.

Υποκλίθηκε η Ντόρτμουντ

Το 2014-15, ο ΠΑΟΚ έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο της Ζίμπρου Κισινάου για να περάσει στους ομίλους και παρότι ηττήθηκε 1-0 στη Μολδαβία, πήρε εύκολα την πρόκριση χάρη στη δύναμη της Τούμπας στον επαναληπτικό. Η κλήρωση τον έφερε αντιμέτωπο με τις Φιορεντίνα, Γκινγκάμπ και Ντινάμο Μινσκ. Εδώ το πλεονέκτημα της έδρας δεν βοήθησε ιδιαίτερα. Ο ΠΑΟΚ γνώρισε δύο ήττες στη Θεσσαλονίκη και δεν μπόρεσε να προχωρήσει περισσότερο στη διοργάνωση.

Το καλοκαίρι του 2015 ήταν ένα από τα πιο περίεργα και δύσκολα των τελευταίων χρόνων. Για πρώτη φορά ο ΠΑΟΚ μπήκε από νωρίς στη διαδικασία των προκριματικών. Το πρώτο ματς ήταν στα μέσα Ιουλίου και οι όμιλοι ήταν τρεις γύρους μακριά. Χωρίς ουσιαστική προετοιμασία και με την ομάδα ν’ αλλάζει σε κάθε αγώνα λόγω των διαφοροποιήσεων στο ρόστερ, ο Ίγκορ Τούντορ οδήγησε την ομάδα μακριά από περιπέτειες. Η Λοκομοτίβα Ζάγκρεμπ προκάλεσε άγχος με το καλημέρα νικώντας 2-1, αλλά παραδόθηκε στην Τούμπα (6-0), η Σπάρτακ Τρνάβα το πάλεψε, μα δεν μπορούσε (1-0, 1-1) και η Μπρόντμπι δεν κατάφερε ποτέ να αντιμετωπίσει την πίεση της γεμάτης έδρας του ΠΑΟΚ. 5-0 με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Μακ, ο οποίος σημείωσε χατ τρικ και ο επαναληπτικός (1-1) είχε τυπικό χαρακτήρα.

Στους ομίλους, ο ΠΑΟΚ στάθηκε άτυχος. Άτυχος στην κλήρωση που έβγαλε απέναντί του τις Ντόρτμουντ, Κράσνονταρ, Γκαμπάλα, άτυχος και στο γήπεδο. Ο Δικέφαλος έχασε στις λεπτομέρειες τις νίκες κόντρα και στις τρεις ομάδες στα πρώτα ματς και βρέθηκε να παίζει με την πλάτη στον τοίχο στη Ρωσία κόντρα στην Κράσνονταρ. Αυτό που μένει από την πορεία είναι η τεράστια νίκη στη Γερμανία επί της Ντόρτμουντ. Ο αδιάφορος ΠΑΟΚ έδειξε πως έχει βαριά φανέλα και άλωσε το Signal Iduna Park σε μια από τις μεγαλύτερες βραδιές της ευρωπαϊκής ιστορίας του.

Με προσωπικότητα και χαρακτήρα ΠΑΟΚ

Η νίκη στα Play Offs της σεζόν 2015-16 έδωσε στον ΠΑΟΚ τη δυνατότητα να κυνηγήσει το όνειρο του Champions League. Η κλήρωση τον έφερε αντιμέτωπο μ’ έναν παλιό γνώριμο, τον Άγιαξ. Στο Άμστερνταμ Αρένα ο Δικέφαλος προηγήθηκε με γκολ του Τζάλμα Κάμπος και τελικά έφυγε με το 1-1 για τον επαναληπτικό της Τούμπας. Στη Θεσσαλονίκη ο Άγιαξ είχε όλη την τύχη με το μέρος του. Με μια τελική προσπάθεια σε 90′ κατάφερε να νικήσει 2-1 και να πάρει την πρόκριση από τον πολύ καλό ΠΑΟΚ, ο οποίος προδόθηκε από την αστοχία του, αφού ο αγώνας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι 3-0 στο 30′.

Το ευρωπαϊκό ταξίδι συνεχίστηκε στο Europa League. Ο Δικέφαλος απέκλεισε τη Ντιναμό Τιφλίδας και πέρασε στους ομίλους όπου συνάντησε Φιορεντίνα, Σλόβαν Λίμπερετς, Καραμπάγκ. Το 0-0 της Τούμπας κόντρα στους Βιόλα και η νίκη 1-2 στην Τσεχία έδωσαν αέρα στον ΠΑΟΚ μετά τα δύο πρώτα ματς, αλλά οι δύο σερί ήττες από την Καραμπάγκ τον τοποθέτησαν με την πλάτη στον τοίχο. Εκεί, η ομάδα του Βλάνταν Ίβιτς έδειξε τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά της. Με εντυπωσιακό διπλό 2-3 στην Φλωρεντία χάρη στο buzzer beater του Γκάρι Ροντρίγκες και νίκη 2-0 επί της Σλόβαν, ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση για τους 32 της διοργάνωσης.

Εκεί συνάντησε την Σάλκε. Οι Γερμανοί με κυνικά αποτελεσματικό τρόπο παιχνιδιού επικράτησαν 0-3 στην Τούμπα κι έτσι η πολύ καλή εμφάνιση στον επαναληπτικό της Veltins Arena δεν ήταν αρκετή για την ολική ανατροπή.

Η σεζόν που θέλουμε να ξεχάσουμε

Καλοκαίρι του 2017 και ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε με μία νίκη και μία ισοπαλία στον 2ο προκριματικό γύρο κόντρα στην Ολιμπίκ Ντόνετσκ. Επόμενη αντίπαλος στα play offs η σουηδική Εστερσουντ. Πρώτο ματς του Ραζβάν Λουτσέσκου στον πάγκο με τον Δικέφαλο να υποδέχεται την Εστερσουντ και να κερδίζει 3-1. Δεν προδιαγραφόταν φυσικά, αυτό που ακολούθησε. Ναι μεν οι Σουηδοί είχαν αποκλείσει τη Γαλατά Σαράι στον 2ο γύρο, αλλά ουδείς περίμενε να δεχθεί ο ΠΑΟΚ δύο γκολ σε επτά λεπτά, να καταρρεύσει και να αποκλειστεί με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.

Η πρόκριση χάθηκε και πάλι στην Τούμπα

Η επόμενη κι εξαιρετικά δύσκολη απ’ όλες ως τώρα ευκαιρία για πρόκριση στους ομίλους του Champions League ήταν το 2018. Η αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των προκριματικών και η μείωση των διαθέσιμων εισιτηρίων, απαιτούσε υπέρβαση για την πραγματοποίηση του ονείρου. Ο ΠΑΟΚ την έκανε, έφτασε πιο κοντά από ποτέ, αλλά στο τέλος δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το θαύμα. Πρώτος αντίπαλος του Δικεφάλου ήταν η ισχυρή Βασιλεία. Η εμπειρία των Ελβετών στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση δεν στάθηκε αρκετή για να κοντράρει την ποιότητα του ΠΑΟΚ. Με το 2-1 του πρώτου αγώνα στην Τούμπα και το επιβλητικό 0-3 στο Σαίντ Τζέικομπ Παρκ, η ομάδα του Ράζβαν Λουτσέσκου πήρε πανηγυρική πρόκριση.

Επόμενος αντίπαλος η εξίσου, αν όχι πιο ισχυρή, Σπάρτακ Μόσχας. Οι Ρώσοι προηγήθηκαν 0-2 στην Τούμπα και μάλλον πίστεψαν πως η πρόκριση είχε ήδη τελειώσει έπειτα από μόλις 15′. Λάθος. Διότι πριν καν ολοκληρωθεί το πρώτο ημίχρονο ο ΠΑΟΚ είχε κάνει μια εντυπωσιακή ανατροπή και προηγούνταν 3-2. Και πάλι οι Ρώσοι θεώρησαν πως με αυτό το σκορ θα έπαιρναν την πρόκριση στον επαναληπτικό. Και πάλι λάθος. Συμπαγής αμυντικά κι επικίνδυνος επιθετικά ο ΠΑΟΚ κράτησε το μηδέν στην Σπάρτακ Αρένα και σφράγισε το εισιτήριο για τα Play Offs.

Εκεί αντιμετώπισε την Μπενφίκα. Οι Πορτογάλοι στο Ντα Λουζ είχαν την κυριαρχία κι αρκετές ευκαιρίες, αλλά ο ΠΑΟΚ με γκολ του Ουάρντα έφυγε από το Ντα Λουζ με την ισοπαλία 1-1. Αποτέλεσμα που δεν ήταν ικανό να σπάσει την παράδοση που θέλει τον Δικέφαλο να χάνει την πρόκριση στην Τούμπα. Ο Πρίγιοβιτς άνοιξε το σκορ νωρίς, ο ΠΑΟΚ κυριάρχησε στο πρώτο 20λεπτο, αλλά στη συνέχεια όλα πήγαν στραβά. Ενα… κρύο γκολ από κόρνερ, ένα λάθος και μια απόκρουση του τερματοφύλακα της Μπενφίκα Βλαχοδήμου, έγειραν την πλάστιγγα προς το μέρος της Μπενφίκα που νίκησε με το βαρύ και πλασματικό 1-4.

Μετά τον αποκλεισμό του από την Μπενφίκα, βρέθηκε στον 12ο όμιλο του Europa League, μαζί με τις Τσέλσι, Μπάτε Μπορίσοφ και Μολ Βίντι. Ο Δικέφαλος «κατάφερε» να ηττηθεί δύο φορές από τη Βίντι, μία φορά από την Μπάτε Μπορίσοφ μέσα στην Τούμπα και δύο φορές από την Τσέλσι.

Η «άγρια» ομορφιά της κόντρας με τον Αγιαξ

Αγιαξ, φυσικά και το καλοκαίρι του 2019, για τον 3ο προκριματικό γύρο του Champions League. Το πρώτο ματς στην «καυτή» Τούμπα, η οποία …πάγωσε μόλις στο 10’ με το αυτογκόλ του Γιαννούλη, που ωστόσο απάντησε με την ασίστ στον Ακπομ για την ισοφάριση στο 32’. Ο ΠΑΟΚ είχε εκπληκτική απόδοση στο α’ ημίχρονο και γρήγορα, στο 39’ διπλασίασε τα τέρματά του με την κεφαλιά του Μάτος. Δέχτηκε, όμως, ένα …φτηνό γκολ στο 57’ που έσωσε την παρτίδα για τους Ολλανδούς.

Αγριας ομορφιάς ήταν ο επαναληπτικός στην Γιόχαν Κρόιφ Αρένα, με τον ΠΑΟΚ να προηγείται στο 23’ με τον Μπίσεσβαρ. Δύσκολη η συνέχεια, ωστόσο, με πολλές …αναγνώσεις. Οι Ολλανδοί κέρδισαν πέναλτι, ο Πασχαλάκης το απέκρουσε, ωστόσο ξανακέρδισαν το δικαίωμα να εκτελέσουν από την άσπρη βούλα, στο 43’, επιτυχώς αυτή τη φορά. Κέρδισαν και τρίτο πέναλτι στο 85’… Είχε προηγηθεί και γκολ στο 79’… 3-1 το σκορ. Τέλος; Όχι, ο ΠΑΟΚ και ο Μπίσεσβαρ είχαν διαφορετική άποψη, κάνοντας ένα ολόκληρο γήπεδο να σωπάσει στο 93’, οπότε κι έγινε το 3-2. Είχε προηγηθεί δοκάρι του Ακπομ. Υπήρχαν κάποια λεπτά ακόμα… Δεν επετράπη να παιχτούν ποτέ, όμως… Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε με ιδιαίτερα οδυνηρό τρόπο.

Ο ΠΑΟΚ κλήθηκε στη συνέχεια ν’ αντιμετωπίσει στα play offs του Europa League τη Σλόβαν Μπρατισλάβας. Το έργο φαινόταν εύκολο, μα φευ… Ο Δικέφαλος ηττήθηκε 1-0 στη Σλοβακία, με γκολ που δέχτηκε στις καθυστερήσεις μετά από σύγχυση στην άμυνά του και στην Τούμπα επιβεβαιώθηκε το χειρότερο σενάριο. Η ομάδα του Αμπέλ Φερέιρα κέρδισε μεν 3-2, είχε τις ευκαιρίες να φτάσει ακόμα και σε τέταρτο γκολ, ωστόσο τα δύο γκολ που δέχτηκε ήταν αρκετά για να στείλουν την Σλόβαν στους ομίλους και όχι τον Δικέφαλο.

Δύο μαγικές νύχτες, μία ψυχρολουσία

Η πανδημία ισοπέδωσε πολλές σταθερές, ωστόσο οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις συνεχίστηκαν, έστω μέσα στην εκκωφαντική σιωπή ενός γηπέδου δίχως κόσμο. Το καλοκαίρι του 2020 ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε από τον 2ο προκριματικό γύρο του Champions League με πρώτη αντίπαλο την Μπεσίκτας. Στην Τούμπα στις 25 Αυγούστου, πέτυχε ένα εμφατικό 3-1 – ήδη από το ημίχρονο – με αδιαμφισβήτητο πρόσωπο του αγώνα τον Χρήστο Τζόλη. Ο «μικρός» σκόραρε στο 7’ και στο 24’, έδωσε και την ασίστ στον Πέλκα στο 3-0’ για το 3-0, συνέχισε ν’ απειλεί την εστία των Τούρκων και στο β’ ημίχρονο. Η Μπεσίκτας κατάφερε μεν να μειώσει στο 37’, αλλά ως εκεί.

Επόμενος αντίπαλος, η Μπενφίκα. Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2020, για τον τρίτο προκριματικό γύρο του Champions League, ο ΠΑΟΚ δίνει μία ακόμα αποστομωτική ευρωπαϊκή παράσταση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την απόδοσή του στο β’ ημίχρονο. Στο 63’ ο Δημήτρης Γιαννούλης, έπειτα από ωραία συνεργασία με τον Ακπομ, άνοιξε το σκορ και στο 75’ με τρελή κούρσα και ασίστ έδωσε στον Αντρίγια Ζίβκοβιτς την ευκαιρία να σκοράρει με υπέροχο τρόπο για το 2-0. Κάπου εκεί, όλα συνηγορούσαν στο ότι ο Δικέφαλος θα πανηγυρίσει ακόμα μια πρόκριση. Πράγματι, το γκολ του Σίλβα στις καθυστερήσεις, απλώς διαμόρφωσε το τελικό 2-1.

Εμενε η Κράσνονταρ. Δύο ματς για την πολυπόθητη πρόκριση στους ομίλους του Champions League. Κι έμοιαζε αυτή τη φορά, ειδικά δεδομένων των εμφανίσεων με την Μπεσίκτας και την Μπενφίκα, πιο εφικτό από ποτέ. Πρώτο ματς στη Ρωσία. Η εμφάνιση του ΠΑΟΚ ήταν καλή και παρότι ο Πέλκας αστόχησε σε πέναλτι στο 7’, βρήκε τον τρόπο να βάλει τον Δικέφαλο μπροστά στο σκορ στο 33’. Οι Ρώσοι, ωστόσο, ισοφάρισαν στο 39’ κι εν συνεχεία το ματς κρίθηκε σε ένα δίλεπτο. Στο 68’ ο Καντουρί σημάδεψε το δοκάρι και στο 70’ ο Καμπελά (ασίστ ο Μπέργκ) έδωσε τη νίκη στην ομάδα του. Ο επαναληπτικός στις 30 Σεπτεμβρίου, προφανώς γεννούσε πολλές ελπίδες για την πρόκριση. Αγχωμένος ο Δικέφαλος βρέθηκε πίσω στο σκορ στο 73′ με αυτογκόλ του Μιχαηλίδη. Ο Καντουρί ισοφάρισε στο 77′, δίνοντας βάσιμες ελπίδες, αλλά με τη σέντρα ο Καμπελά και πάλι έκανε το 1-2 κι εκεί τελείωσαν όλα. Ναι, ήταν πικρός ο αποκλεισμός. Πικρός και άδοξος…

Στον Ε’ όμιλο του Europa League, μαζί με τις Αϊντχόβεν, Γρανάδα και Ομόνοια Λευκωσίας, ο ΠΑΟΚ άρχισε νωθρά με 1-1 στην Τούμπα κόντρα στην Ομόνοια. Το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου στην Τούμπα, ωστόσο, παρουσιάζοντας ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο κέρδισε 4-1 την Αϊντχόβεν, παρότι οι Ολλανδοί προηγήθηκαν με πέναλτι στο 20’. Επόμενο ταξίδι στην Ολλανδία. Ο Δικέφαλος είχε ένα εκπληκτικό 20λεπτο, προηγήθηκε 2-0, αλλά στη συνέχεια η Αϊντχόφεν πήρε τον έλεγχο, γύρισε το ματς και κέρδισε 3-2.

Η ευρωπαϊκή περιπέτεια για τον ΠΑΟΚ έλαβε τέλος, στη Λευκωσία, καθώς παρότι παρέμενε μία αγωνιστική, έχασε το όποιο πλεονέκτημα είχε, ηττήθηκε 2-1 και σε συνδυασμό με την απόδραση της Αϊντχόβεν από τη Γρανάδα, αποκλείστηκε από τους 32 του Europa League.

Το τελευταίο παιχνίδι του ομίλου στην Τούμπα, αυτό με τη Γρανάδα, είχε καθαρά διαδικαστικό χαρακτήρα, με τις δύο ομάδες να παραμένουν στο μηδέν.

paokfc.gr/Χρονολόγιο

Το ευρωπαϊκό ταξίδι του ΠΑΟΚ

Ο διαφορετικός αέρας και η ξεχωριστή αύρα της Ευρώπης πάντα αποτελούσε και αποτελεί ένα ιδιαίτερο κίνητρο για κάθε ποδοσφαιριστή και φυσικά για κάθε ομάδα. Το ταξίδι του ΠΑΟΚ έξω από τα ελληνικά σύνορα ξεκίνησε πριν από μισό αιώνα, το 1965 για μια διοργάνωση που έχει περάσει στη λήθη και δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την UEFA.

Τότε για τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Εκθέσεων – καταργήθηκε στις αρχές τις δεκαετίας του ’70 – αντιμετώπισε την Βίνερ Σπορτς Κλαμπ από την Αυστρία. Το παρθενικό παιχνίδι του ΠΑΟΚ διεξήχθη στις 15.09.1965 στο Καυτανζόγλειο Στάδιο και όχι στην Τούμπα που στερούνταν ηλεκτροφωτισμού.

Οι φιλοξενούμενοι προηγήθηκαν στο 52’, μα ο ΠΑΟΚ ανέτρεψε το σκορ με γκολ του Γιώργου Κούδα στο 62’ και του Μουρατίδη στο 75’. Διαιτητής της πρώτης ευρωπαϊκής αναμέτρησης του ΠΑΟΚ ήταν ο Γιουγκοσλάβος Μπότιτς, ενώ η σύνθεση με την οποία παρατάχθηκε η ομάδα ήταν η εξής: Μουσελεμίδης, Μήτρακας, Θεοφανίδης, Γιακουμής, Γ. Μουρατίδης, Α. Βασιλειάδης, Ι. Νικολαϊδης, Λ. Συμεωνίδης, Κούδας, Αφεντουλίδης, Κ. Αποστολίδης.

Στον επαναληπτικό ο ΠΑΟΚ γνώρισε βαριά ήττα με 6-0 και αποκλείστηκε από τη συνέχεια της διοργάνωσης. Ακολούθησαν άλλοι δύο αποκλεισμοί από Ρουαγιάλ (Βέλγιο), Ντιναμό Βουκουρεστίου (Ρουμανία) στο Εκθέσεων και τη σεζόν 1972-73 ο Δικέφαλος… μεταπήδησε στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Εκεί μπροστά του βρέθηκε πάλι ομάδα από την Αυστρία, η Ραπίντ Βιέννης που τον άφησε εκτός.

Η πορεία προς τα προημιτελικά

Οι πρώτες προκρίσεις ήρθαν …μαζεμένες ένα χρόνο μετά. Στην καλύτερη μέχρι και σήμερα πορεία του ΠΑΟΚ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η ομάδα του Λες Σάνον κατάφερε να φτάσει μέχρι τα προημιτελικά του Κυπελλούχων προκαλώντας αίσθηση με τις εμφανίσεις της.

Η πορεία προς τους «8» άρχισε στις 19.09.1973 από την Πολωνία. Εναντίον της Λέγκια και χωρίς τον Γιώργο Κούδα στην σύνθεση του (ήταν τιμωρημένος για δύο αγωνιστικές από την προηγούμενη σεζόν και την κόκκινη κάρτα που είχε δεχθεί στον αγώνα Ραπίντ Βιέννης – ΠΑΟΚ 2-2) απόσπασε ισοπαλία 1-1 στο στάδιο Λαζιενκόφσκα. Ο Χρήστος Τερζανίδης στο 51’ άνοιξε το σκορ, οι Πολωνοί ισοφάρισαν στο 59’ σ’ ένα παιχνίδι όπου ο Κούλης Αποστολίδης και ο Αχιλλέας Ασλανίδης έστειλαν την μπάλα στο δοκάρι. Η πρόκριση σφραγίστηκε στις 03.10. 1973 στην κατάμεστη Τούμπα. Το γκολ που έκρινε την αναμέτρηση πέτυχε ο Δημήτρης Παρίδης στο 79’.

Επόμενος αντίπαλος, η Ολιμπίκ Λυών με τον πρώτο αγώνα στη Γαλλία και τη ρεβάνς στη Θεσσαλονίκη. Στις 24 Οκτωβρίου 1973 στο Ζερλάν, ο Δικέφαλος σε ένα εντυπωσιακό παιχνίδι απέσπασε ισοπαλία με 3-3. Οι Γάλλοι προηγήθηκαν με το μεγάλο αστέρι τους, τον Μπερνάρ Λακόμπ, μόλις στο 10’. Ο ΠΑΟΚ απάντησε με δύο γκολ των Ασλανίδη (44’) και Τερζανίδη (50’), αλλά ένα λεπτό αργότερα ο Ντι Ναλό ισοφάρισε σε 2-2. Σο 65’ ο Ντανιέλ Ραβιέ έδωσε εκ νέου το προβάδισμα στη Λυών. Όμως, η τελευταία λέξη ανήκε στον Σταύρο Σαράφη που ισοφάρισε σε 3-3 εννιά λεπτά πριν από το φινάλε.

Στη ρεβάνς της Τούμπας (07.11.1973) ο ΠΑΟΚ σε μια ιστορική ευρωπαϊκή βραδιά επικράτησε με το εντυπωσιακό 4-0, μην αφήνοντας περιθώρια αντίδρασης και αντίστασης στους Γάλλους ποδοσφαιριστές. Από το 25’ ο Δημήτρης Παρίδης είχε ανοίξει το σκορ (1-0) και στο 38’ με εύστοχη εκτέλεση πέναλτι ο Αχιλλέας Ασλανίδης διπλασίασε τα γκολ για το Δικέφαλο. Και πάλι ο Δημήτρης Παρίδης στο 58’ σκόραρε για το 3-0, ενώ ο θρίαμβος ολοκληρώθηκε στο 80’ για το 4-0 από τον Χρήστο Τερζανίδη. «Σου ερχόταν να φωνάξεις: Σταματήστε τη σφαγή και αποσύρετε από τους Γάλλους τα διαβατήρια. Το γαλλικό ποδόσφαιρο δεν μπορεί να εξάγεται στην Ευρώπη», έγραψε την επομένη ημέρα μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές εφημερίδες της Ευρώπης, η γαλλική L’ Equipe αναγνωρίζοντας την καθολική υπεροχή του ΠΑΟΚ.

Στις 16.01.1974 πραγματοποιήθηκε η κλήρωση των προημιτελικών, που έφερε την κάτοχο του τροπαίου (από τον τελικό της Θεσσαλονίκης το 1973 κόντρα στη Λιντς) Μίλαν στο δρόμο της ομάδας μας. Μια Μίλαν που είχε τότε στις τάξεις της τον σπουδαίο Τζιάνι Ριβέρα και τους διεθνείς Σαμπατίνι, Σνέλιγκερ, Μπιάνκι, Μπιγκόν, Μπενέτι, Καρούτζι. Ο πρώτος αγώνας έγινε στις 13.03 στο Σαν Σίρο. Ο Σάνον παρέταξε τον ΠΑΟΚ με τους: Χατζηιωάννου, Χαντζηκωνσταντίνου, Φουντουκίδη, Ιωσηφίδη, Πέλλιο, Τερζανίδη, Παρίδη, Σαράφη, Παπαδόπουλο, Κούδα και Ασλανίδη. Σαν αλλαγή αγωνίστηκαν οι Λάζος (από το 43’ στη θέση του Τερζανίδη) και Κερμανίδης (από το 80’ στη θέση του Παρίδη).

Η Μίλαν άνοιξε στο 12’ το σκορ με τον Μπιγκόν, ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε στο 17’ με τον Σαράφη, αλλά το γκολ ακυρώθηκε από τον Μαλτέζο διαιτητή Ολνέτ και οι Ιταλοί πέτυχαν άλλα δύο γκολ με τους Μπενέτι (38’) και Κιαρούτζι (87’). Παρά την ήττα με το αποτρεπτικό 3-0, η Τούμπα ήταν κατάμεστη στη ρεβάνς, που έγινε στις 20.03.1974. Κόπηκαν 43.882 εισιτήρια και ο Δικέφαλος δυσκόλεψε αρκετά την πανίσχυρη αντίπαλο του. Ο Σταύρος Σαράφης στο 27’ με εντυπωσιακή κεφαλιά έκανε το 1-0 και ο ΠΑΟΚ έχασε πολλές ευκαιρίες μέχρι να ισοφαρίσει η Μίλαν με τον Μπιγκόν. Στο 72′ ο Σαράφης και πάλι με κεφαλιά έδωσε το προβάδισμα, αλλά πέντε λεπτά αργότερα ο Τρεσόλντι διαμόρφωσε το τελικό 2-2.

Μπαρτσελόνα, Μπάγερν και Μαραντόνα

Το 1975 ο ΠΑΟΚ πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στο Κύπελλο UEFA. Ο πρώτος αντίπαλος που ήρθε στην Τούμπα ήταν η μεγάλη Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ και του Νέεσκενς. Ακόμα και οι Μπλαουγκράνα, όμως, υποκλίθηκαν στη δύναμη του γηπέδου του ΠΑΟΚ. Στις 16.09.1975 σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες νίκες στην ευρωπαϊκή ιστορία του συλλόγου. Η ομάδα του Γκιούλα Λόραντ επικράτησε 1-0 χάρη σε γκολ του Γιώργου Κούδα. Στην ρεβάνς του Καμπ Νόου, ο ΠΑΟΚ ηττήθηκε με 6-1.

Μια σεζόν μετά, ο πρωταθλητής Ελλάδας ΠΑΟΚ έκανε πρεμιέρα και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο Δικέφαλος απέκλεισε την Ομόνοια με νίκη 0-2 στην Κύπρο και ισοπαλία 1-1 στην Τούμπα και αποκλείστηκε στον δεύτερο γύρο από την πανίσχυρη Ντιναμό Κιέβου.

Σταδιακά ο ΠΑΟΚ απέκτησε σημαντική εμπειρία από τέτοια παιχνίδια, άρχισε να παίρνει προκρίσεις και να κοντράρει παραδοσιακές δυνάμεις του ποδοσφαίρου, όπως τη Μπάγερν. Οι αναμετρήσεις των δύο ομάδων για το Κύπελλο UEFA της σεζόν 1983-84 έχουν αφήσει το δικό τους ανεξίτηλο σημάδι στο Hall of Fame του ΠΑΟΚ.

Το πρώτο ματς στην Τούμπα έληξε ισόπαλο 0-0 και η ρεβάνς στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου παραμένει ακόμα και σήμερα αξέχαστη για τους φίλους της ομάδας. Ύστερα από τιτανομαχία 120 λεπτών ο αγώνας οδηγήθηκε στη διαδικασία των πέναλτι, όπου ο ΠΑΟΚ έχασε με 9-8!

Πέντε χρόνια αργότερα, ο ΠΑΟΚ εκτός από τους Κρόιφ, Ρουμενίγκε, βρήκε στο δρόμο του άλλον έναν αστέρα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Τον μεγάλο Ντιέγκο Μαραντόνα, τον θεό της Νάπολι. Οι Ιταλοί νίκησαν 1-0 στο πρώτο ματς του Σαν Πάολο, ωστόσο τα εισιτήρια του επαναληπτικού της Τούμπας είχαν εξαντληθεί μια εβδομάδα πριν το ματς. Στις 21.09.1988 στις εξέδρες της Τούμπας δεν έπεφτε καρφίτσα από κόσμο που ήθελε να δει από κοντά τον Ντιεγκίτο. Η Νάπολι προηγήθηκε με τον Καρέκα κι ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε σε 1-1 με τον Σκαρτάδο. Μετά το τέλος του αγώνα ο Μαραντόνα στις δηλώσεις του στάθηκε στην ατμόσφαιρα που είχαν δημιουργήσει οι φίλοι του Δικεφάλου.

Η μαύρη σελίδα με Παρί Σεν Ζερμέν

Ακόμη ένας αποκλεισμός στη διαδικασία των πέναλτι ήρθε στον Α’ γύρο του Κυπέλλου UEFA την περίοδο 1990-’91. Το 0-0 σφράγισε τις προσπάθειες των παικτών του ΠΑΟΚ και της Σεβίλλης, με τους Ισπανούς να παίρνουν την πρόκριση με 3-4 στα πέναλτι! Ο Δικέφαλος την περίοδο 1991-92 απέκλεισε στον α’ γύρο την Μαλίν από το Βέλγιο, αλλά έδωσε τον πρώτο αγώνα κόντρα στην Τιρόλ Ινσμπουργκ κεκλεισμένων των θυρών, λόγω τιμωρίας του από την UEFA για επεισόδια στον αγώνα της Τούμπας κόντρα στη Μαλίν.

Τα χειρότερα για τον σύλλογο ήρθαν ένα χρόνο αργότερα. Ο ΠΑΟΚ κληρώθηκε να αντιμετωπίσει στον α’ γύρο του κυπέλλου UEFA την Παρί Σεν Ζερμέν. Ο πρώτος αγώνας στο Παρκ ντε Πρενς του Παρισιού ισοδυναμούσε με το πρώτο ευρωπαϊκό ματς του Γάλλου Νταβίντ Ζινολά και τον ΠΑΟΚ να κατεβαίνει στο γήπεδο με πολλές απουσίες βασικών ποδοσφαιριστών του. Μάλιστα από το 63’, αγωνίστηκε με δέκα ποδοσφαιριστές, λόγω αποβολής του Αλέξη Αλεξίου. Το τελικό 2-0 έδινε τον πρώτο λόγο στη γαλλική ομάδα, αλλά η ρεβάνς της Τούμπας στιγματίστηκε από τα μεγάλης έκτασης επεισόδια με το τέλος του α’ ημιχρόνου, όπου ήδη η Παρί ήταν μπροστά στο σκορ με 0-2 κι όλα είχαν κριθεί. Ο Ολλανδός διαιτητής Τζον Μπλάκενσταϊν και ο Ούγγρος παρατηρητής, Κάρολι Παλοτάι έκλεισαν το φύλλο αγώνα και στις 4 Οκτωβρίου η πειθαρχική Επιτροπή της UEFA ανακοίνωσε ότι:

• Ο αγώνας κατακυρώθηκε υπέρ της Παρί Σεν Ζερμέν με σκορ 0-3.
• Ο ΠΑΟΚ αποκλείεται από κάθε διοργάνωση της UEFA για τις δύο προσεχείς περιόδους για τις οποίες ενδεχομένως θα προκρίνονταν.

Ο ΠΑΟΚ υπέβαλλε έφεση, κατάφερε να μειώσει σε ένα χρόνο την ποινή αποκλεισμού του από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και επέστρεψε στα κύπελλα Ευρώπης την περίοδο 1997-’98. Ο πρώτος αγώνας εναντίον της Σπάρτακ Τρνάβα παραμένει αξέχαστος για την απίστευτη ανατροπή. Ο ΠΑΟΚ βρέθηκε πίσω στο σκορ με 0-3 στο 30’ και γύρισε το ματς σε 5-3, αν και αγωνιζόταν με 10 παίκτες, λόγω αποβολής του Σπύρου Μαραγκού. Στη ρεβάνς ο Θόδωρος Ζαγοράκης σκόραρε και σφράγισε την πρόκριση (0-1) στον Α’ γύρο του κυπέλλου UEFΑ, όπου η κλήρωση έφερε την Άρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ στο δρόμο του Δικεφάλου.

Το έπος του Χάιμπουρι

Στις 16.09.1997 ο Κώστας Φρατζέσκος χάρισε τη νίκη επί των Κανονιέρηδων στην Τούμπα και στις 30.09.1997, ο Δικέφαλος έγραψε ιστορία στο Χάιμπουρι. Η Άρσεναλ ισοφάρισε το σκορ του πρώτου αγώνα μόλις στο 22’ με τον Ολλανδό Ντένις Μπέργκαμπ, πίεσε για ένα δεύτερο γκολ, αλλά τρία λεπτά πριν από το φινάλε του αγώνα, ο Ζήσης Βρύζας νίκησε ολόκληρη την αγγλική άμυνα και με δυνατό σουτ ισοφάρισε σε 1-1 χαρίζοντας στην ομάδα μια ιστορική πρόκριση επί της μετέπειτα νταμπλούχου Αγγλίας. Ακολούθησαν τα ματς με την Ατλέτικο Μαδρίτης του Κριστιάν Βιέρι και το εντυπωσιακό 4-4 της Τούμπας.

Στα επόμενα χρόνια ο ΠΑΟΚ συνέχισε ανελλιπώς να τσεκάρει το διαβατήριό του και να σημειώνει επιτυχίες. Στις 16.09.1999 σημειώθηκε η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη του, 7-0 επί της Λοκομοτίβ Τιφλίδας και τη σεζόν 2001-02 ήρθε το 6-1 επί τη Μαρίλα Πρίμπραμ που μαζί με το 6-1 επί της Ντινάμο Μινσκ είναι οι μεγαλύτερες εντός έδρας ευρωπαϊκές νίκες του ΠΑΟΚ.

Πρόκριση μέσα στην Πόλη

Τη σεζόν 2010 – 11 κοντραρίστηκε με τον Αγιαξ για τα προκριματικά του Champions League και αποκλείστηκε στις λεπτομέρειες. Το πρώτο ματς στο Αμστερνταμ ολοκληρώθηκε 1-1 και το 3-3 του επαναληπτικού χάρισε στον Αίαντα την πρόκριση. Ο ΠΑΟΚ συνέχισε στο Europa League και έγραψε ένα από τα βράδια-σταθμούς στην ιστορία του.

Για τα Play Off της διοργάνωσης βρέθηκε απέναντι στην τουρκική Φενερμπαχτσέ και πήρε την πρόκριση για τους ομίλους της διοργάνωσης μέσα στην Κωνσταντινούπολη. Το γκολ του Βιεϊρίνια του έδωσε τη νίκη με 1-0 στο πρώτο ματς της Τούμπας. Στο Σουκρού Σαράτσογλου η Φενέρ ισοφάρισε το σκορ και το παιχνίδι πήγε στην παράταση. Εκεί σκόραρε ο Ζλάταν Μουσλίμοβιτς και ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση. Η ομάδα συμμετείχε στους ομίλους και απέναντι σε Βιγιαρεάλ, Ντιναμό Ζάγκρεμπ και Μπριζ και προκρίθηκε στους «32» του θεσμού, όπου αντιμετώπισε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας (0-1, 1-1).

Αλωσε το White Hart Lane

Η επόμενη σεζόν βρήκε και πάλι τον ΠΑΟΚ στους ομίλους του Europa League, έχοντας αποκλείσει στα προκριματικά Βαλερένγκα και Καρπάτι Λβιβ. Με αντιπάλους Τότεναμ, Ρούμπιν Καζάν και Σάμροκ Ρόβερς ο ΠΑΟΚ τερμάτισε πρώτος στον όμιλο του, πετυχαίνοντας μια σπουδαία νίκη με 2-1 επί της Τότεναμ μέσα στο Γουάιτ Χαρτ Λέιν του Λονδίνου. Στους «32» της διοργάνωσης αποκλείστηκε από την ιταλική Ουντινέζε.

Κυνηγώντας το... σεντόνι

Η σεζόν 2012-13 ήταν μια κακή παρένθεση με τον ΠΑΟΚ να αποκλείεται νωρίς από τη Ραπίντ Βιέννης, ενώ η αγωνιστική περίοδος 2013-14 ήταν από τις πλέον μεγάλες του Δικεφάλου στην Ευρώπη. Ξεκίνησε στα τέλη Ιουλίου με τις αναμετρήσεις με τη Μέταλιστ. Οι Ουκρανοί τιμωρήθηκαν από την UEFA για τη συμμετοχή τους σε στημένα παιχνίδια στην Ουκρανία κι έτσι ο ΠΑΟΚ συνέχισε στα play off του Champions League όπου αντιμετώπισε την Σάλκε.

Στο πρώτο παιχνίδι στο Veltins Arena, ο ΠΑΟΚ πήρε ισοπαλία 1-1 χάρη σε γκολ του Στοχ και η πρόκριση στους ομίλους παίχτηκε στην άδεια, λόγω τιμωρίας Τούμπα. Εκεί όπου ο ΠΑΟΚ κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, ισοφάρισε δύο φορές τα γκολ των Γερμανών κι έψαξε το 3-2 που θα του έδινε το εισιτήριο για την πρώτη του συμμετοχή στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, ωστόσο, δεν κατάφερε να μετουσιώσει σε γκολ τις ευκαιρίες του. Ετσι, η Σάλκε στις καθυστερήσεις έκανε το 2-3 κι ο ΠΑΟΚ συνέχισε στους ομίλους του Europa League.

Εκεί αντίπαλοί του ήταν οι Αλκμααρ, Μακάμπι Χάιφα και Σαχτέρ Καραγκαντί. Η ομάδα του Χουμπ Στέφενς πήρε εύκολα την πρόκριση ούσα αήττητη με δύο εντός έδρας νίκες (Σαχτέρ 2-1, Μακάμπι 3-2), μία ισοπαλία (Αλκμααρ 2-2) μέσα στην Τούμπα και δύο ισοπαλίες (Μακάμπι 0-0, Αλκμααρ 1-1) και μία νίκη (Σαχτέρ 0-2) μακριά από την Τούμπα. Ο ΠΑΟΚ τερμάτισε δεύτερος στον όμιλό του και η κλήρωση της φάσης των 32 των έφερε αντιμέτωπο με την Μπενφίκα. Το πρώτο παιχνίδι έγινε στην Τούμπα με τους Πορτογάλους να φεύγουν νικητές χάρη στο γκολ του Λίμα από ξεκάθαρη θέση οφσάιντ. Στον επαναληπτικό του Ντα Λουζ, ο Δικέφαλος άντεξε για σχεδόν 70 λεπτά κυνηγώντας το όνειρο της ανατροπής, αλλά στο τέλος υπέκυψε στην ανωτερότητα των γηπεδούχων και ηττήθηκε 4-0.

Τη σεζόν 2014-15, ο ΠΑΟΚ απέκλεισε τη Ζίμπρου για να περάσει στους ομίλους, ωστόσο, δεν κατάφερε να συνεχίσει το σερί των προκρίσεων στους 32 του Europa League. Η κλήρωση τον έφερε απέναντι σε Φιορεντίνα, Γκινγκάμπ, Ντιναμό Μινσκ. Ο Δικέφαλος νίκησε δύο φορές τους Λευκορώσους, απέσπασε ισοπαλία 1-1 στο Αρτέμιο Φράνκι, αλλά ηττήθηκε τόσο στη Γαλλία όσο και στην Τούμπα από τη Γκινγκάμπ κι έμεινε στην τρίτη θέση του ομίλου.

Υποκλίθηκε η Ντόρτμουντ

Το 2014-15, ο ΠΑΟΚ έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο της Ζίμπρου Κισινάου για να περάσει στους ομίλους και παρότι ηττήθηκε 1-0 στη Μολδαβία, πήρε εύκολα την πρόκριση χάρη στη δύναμη της Τούμπας στον επαναληπτικό. Η κλήρωση τον έφερε αντιμέτωπο με τις Φιορεντίνα, Γκινγκάμπ και Ντινάμο Μινσκ. Εδώ το πλεονέκτημα της έδρας δεν βοήθησε ιδιαίτερα. Ο ΠΑΟΚ γνώρισε δύο ήττες στη Θεσσαλονίκη και δεν μπόρεσε να προχωρήσει περισσότερο στη διοργάνωση.

Το καλοκαίρι του 2015 ήταν ένα από τα πιο περίεργα και δύσκολα των τελευταίων χρόνων. Για πρώτη φορά ο ΠΑΟΚ μπήκε από νωρίς στη διαδικασία των προκριματικών. Το πρώτο ματς ήταν στα μέσα Ιουλίου και οι όμιλοι ήταν τρεις γύρους μακριά. Χωρίς ουσιαστική προετοιμασία και με την ομάδα ν’ αλλάζει σε κάθε αγώνα λόγω των διαφοροποιήσεων στο ρόστερ, ο Ίγκορ Τούντορ οδήγησε την ομάδα μακριά από περιπέτειες. Η Λοκομοτίβα Ζάγκρεμπ προκάλεσε άγχος με το καλημέρα νικώντας 2-1, αλλά παραδόθηκε στην Τούμπα (6-0), η Σπάρτακ Τρνάβα το πάλεψε, μα δεν μπορούσε (1-0, 1-1) και η Μπρόντμπι δεν κατάφερε ποτέ να αντιμετωπίσει την πίεση της γεμάτης έδρας του ΠΑΟΚ. 5-0 με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Μακ, ο οποίος σημείωσε χατ τρικ και ο επαναληπτικός (1-1) είχε τυπικό χαρακτήρα.

Στους ομίλους, ο ΠΑΟΚ στάθηκε άτυχος. Άτυχος στην κλήρωση που έβγαλε απέναντί του τις Ντόρτμουντ, Κράσνονταρ, Γκαμπάλα, άτυχος και στο γήπεδο. Ο Δικέφαλος έχασε στις λεπτομέρειες τις νίκες κόντρα και στις τρεις ομάδες στα πρώτα ματς και βρέθηκε να παίζει με την πλάτη στον τοίχο στη Ρωσία κόντρα στην Κράσνονταρ. Αυτό που μένει από την πορεία είναι η τεράστια νίκη στη Γερμανία επί της Ντόρτμουντ. Ο αδιάφορος ΠΑΟΚ έδειξε πως έχει βαριά φανέλα και άλωσε το Signal Iduna Park σε μια από τις μεγαλύτερες βραδιές της ευρωπαϊκής ιστορίας του.

Με προσωπικότητα και χαρακτήρα ΠΑΟΚ

Η νίκη στα Play Offs της σεζόν 2015-16 έδωσε στον ΠΑΟΚ τη δυνατότητα να κυνηγήσει το όνειρο του Champions League. Η κλήρωση τον έφερε αντιμέτωπο μ’ έναν παλιό γνώριμο, τον Άγιαξ. Στο Άμστερνταμ Αρένα ο Δικέφαλος προηγήθηκε με γκολ του Τζάλμα Κάμπος και τελικά έφυγε με το 1-1 για τον επαναληπτικό της Τούμπας. Στη Θεσσαλονίκη ο Άγιαξ είχε όλη την τύχη με το μέρος του. Με μια τελική προσπάθεια σε 90′ κατάφερε να νικήσει 2-1 και να πάρει την πρόκριση από τον πολύ καλό ΠΑΟΚ, ο οποίος προδόθηκε από την αστοχία του, αφού ο αγώνας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι 3-0 στο 30′.

Το ευρωπαϊκό ταξίδι συνεχίστηκε στο Europa League. Ο Δικέφαλος απέκλεισε τη Ντιναμό Τιφλίδας και πέρασε στους ομίλους όπου συνάντησε Φιορεντίνα, Σλόβαν Λίμπερετς, Καραμπάγκ. Το 0-0 της Τούμπας κόντρα στους Βιόλα και η νίκη 1-2 στην Τσεχία έδωσαν αέρα στον ΠΑΟΚ μετά τα δύο πρώτα ματς, αλλά οι δύο σερί ήττες από την Καραμπάγκ τον τοποθέτησαν με την πλάτη στον τοίχο. Εκεί, η ομάδα του Βλάνταν Ίβιτς έδειξε τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά της. Με εντυπωσιακό διπλό 2-3 στην Φλωρεντία χάρη στο buzzer beater του Γκάρι Ροντρίγκες και νίκη 2-0 επί της Σλόβαν, ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση για τους 32 της διοργάνωσης.

Εκεί συνάντησε την Σάλκε. Οι Γερμανοί με κυνικά αποτελεσματικό τρόπο παιχνιδιού επικράτησαν 0-3 στην Τούμπα κι έτσι η πολύ καλή εμφάνιση στον επαναληπτικό της Veltins Arena δεν ήταν αρκετή για την ολική ανατροπή.

Η σεζόν που θέλουμε να ξεχάσουμε

Καλοκαίρι του 2017 και ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε με μία νίκη και μία ισοπαλία στον 2ο προκριματικό γύρο κόντρα στην Ολιμπίκ Ντόνετσκ. Επόμενη αντίπαλος στα play offs η σουηδική Εστερσουντ. Πρώτο ματς του Ραζβάν Λουτσέσκου στον πάγκο με τον Δικέφαλο να υποδέχεται την Εστερσουντ και να κερδίζει 3-1. Δεν προδιαγραφόταν φυσικά, αυτό που ακολούθησε. Ναι μεν οι Σουηδοί είχαν αποκλείσει τη Γαλατά Σαράι στον 2ο γύρο, αλλά ουδείς περίμενε να δεχθεί ο ΠΑΟΚ δύο γκολ σε επτά λεπτά, να καταρρεύσει και να αποκλειστεί με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.

Η πρόκριση χάθηκε και πάλι στην Τούμπα

Η επόμενη κι εξαιρετικά δύσκολη απ’ όλες ως τώρα ευκαιρία για πρόκριση στους ομίλους του Champions League ήταν το 2018. Η αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των προκριματικών και η μείωση των διαθέσιμων εισιτηρίων, απαιτούσε υπέρβαση για την πραγματοποίηση του ονείρου. Ο ΠΑΟΚ την έκανε, έφτασε πιο κοντά από ποτέ, αλλά στο τέλος δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το θαύμα. Πρώτος αντίπαλος του Δικεφάλου ήταν η ισχυρή Βασιλεία. Η εμπειρία των Ελβετών στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση δεν στάθηκε αρκετή για να κοντράρει την ποιότητα του ΠΑΟΚ. Με το 2-1 του πρώτου αγώνα στην Τούμπα και το επιβλητικό 0-3 στο Σαίντ Τζέικομπ Παρκ, η ομάδα του Ράζβαν Λουτσέσκου πήρε πανηγυρική πρόκριση.

Επόμενος αντίπαλος η εξίσου, αν όχι πιο ισχυρή, Σπάρτακ Μόσχας. Οι Ρώσοι προηγήθηκαν 0-2 στην Τούμπα και μάλλον πίστεψαν πως η πρόκριση είχε ήδη τελειώσει έπειτα από μόλις 15′. Λάθος. Διότι πριν καν ολοκληρωθεί το πρώτο ημίχρονο ο ΠΑΟΚ είχε κάνει μια εντυπωσιακή ανατροπή και προηγούνταν 3-2. Και πάλι οι Ρώσοι θεώρησαν πως με αυτό το σκορ θα έπαιρναν την πρόκριση στον επαναληπτικό. Και πάλι λάθος. Συμπαγής αμυντικά κι επικίνδυνος επιθετικά ο ΠΑΟΚ κράτησε το μηδέν στην Σπάρτακ Αρένα και σφράγισε το εισιτήριο για τα Play Offs.

Εκεί αντιμετώπισε την Μπενφίκα. Οι Πορτογάλοι στο Ντα Λουζ είχαν την κυριαρχία κι αρκετές ευκαιρίες, αλλά ο ΠΑΟΚ με γκολ του Ουάρντα έφυγε από το Ντα Λουζ με την ισοπαλία 1-1. Αποτέλεσμα που δεν ήταν ικανό να σπάσει την παράδοση που θέλει τον Δικέφαλο να χάνει την πρόκριση στην Τούμπα. Ο Πρίγιοβιτς άνοιξε το σκορ νωρίς, ο ΠΑΟΚ κυριάρχησε στο πρώτο 20λεπτο, αλλά στη συνέχεια όλα πήγαν στραβά. Ενα… κρύο γκολ από κόρνερ, ένα λάθος και μια απόκρουση του τερματοφύλακα της Μπενφίκα Βλαχοδήμου, έγειραν την πλάστιγγα προς το μέρος της Μπενφίκα που νίκησε με το βαρύ και πλασματικό 1-4.

Μετά τον αποκλεισμό του από την Μπενφίκα, βρέθηκε στον 12ο όμιλο του Europa League, μαζί με τις Τσέλσι, Μπάτε Μπορίσοφ και Μολ Βίντι. Ο Δικέφαλος «κατάφερε» να ηττηθεί δύο φορές από τη Βίντι, μία φορά από την Μπάτε Μπορίσοφ μέσα στην Τούμπα και δύο φορές από την Τσέλσι.

Η «άγρια» ομορφιά της κόντρας με τον Αγιαξ

Αγιαξ, φυσικά και το καλοκαίρι του 2019, για τον 3ο προκριματικό γύρο του Champions League. Το πρώτο ματς στην «καυτή» Τούμπα, η οποία …πάγωσε μόλις στο 10’ με το αυτογκόλ του Γιαννούλη, που ωστόσο απάντησε με την ασίστ στον Ακπομ για την ισοφάριση στο 32’. Ο ΠΑΟΚ είχε εκπληκτική απόδοση στο α’ ημίχρονο και γρήγορα, στο 39’ διπλασίασε τα τέρματά του με την κεφαλιά του Μάτος. Δέχτηκε, όμως, ένα …φτηνό γκολ στο 57’ που έσωσε την παρτίδα για τους Ολλανδούς.

Αγριας ομορφιάς ήταν ο επαναληπτικός στην Γιόχαν Κρόιφ Αρένα, με τον ΠΑΟΚ να προηγείται στο 23’ με τον Μπίσεσβαρ. Δύσκολη η συνέχεια, ωστόσο, με πολλές …αναγνώσεις. Οι Ολλανδοί κέρδισαν πέναλτι, ο Πασχαλάκης το απέκρουσε, ωστόσο ξανακέρδισαν το δικαίωμα να εκτελέσουν από την άσπρη βούλα, στο 43’, επιτυχώς αυτή τη φορά. Κέρδισαν και τρίτο πέναλτι στο 85’… Είχε προηγηθεί και γκολ στο 79’… 3-1 το σκορ. Τέλος; Όχι, ο ΠΑΟΚ και ο Μπίσεσβαρ είχαν διαφορετική άποψη, κάνοντας ένα ολόκληρο γήπεδο να σωπάσει στο 93’, οπότε κι έγινε το 3-2. Είχε προηγηθεί δοκάρι του Ακπομ. Υπήρχαν κάποια λεπτά ακόμα… Δεν επετράπη να παιχτούν ποτέ, όμως… Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε με ιδιαίτερα οδυνηρό τρόπο.

Ο ΠΑΟΚ κλήθηκε στη συνέχεια ν’ αντιμετωπίσει στα play offs του Europa League τη Σλόβαν Μπρατισλάβας. Το έργο φαινόταν εύκολο, μα φευ… Ο Δικέφαλος ηττήθηκε 1-0 στη Σλοβακία, με γκολ που δέχτηκε στις καθυστερήσεις μετά από σύγχυση στην άμυνά του και στην Τούμπα επιβεβαιώθηκε το χειρότερο σενάριο. Η ομάδα του Αμπέλ Φερέιρα κέρδισε μεν 3-2, είχε τις ευκαιρίες να φτάσει ακόμα και σε τέταρτο γκολ, ωστόσο τα δύο γκολ που δέχτηκε ήταν αρκετά για να στείλουν την Σλόβαν στους ομίλους και όχι τον Δικέφαλο.

Δύο μαγικές νύχτες, μία ψυχρολουσία

Η πανδημία ισοπέδωσε πολλές σταθερές, ωστόσο οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις συνεχίστηκαν, έστω μέσα στην εκκωφαντική σιωπή ενός γηπέδου δίχως κόσμο. Το καλοκαίρι του 2020 ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε από τον 2ο προκριματικό γύρο του Champions League με πρώτη αντίπαλο την Μπεσίκτας. Στην Τούμπα στις 25 Αυγούστου, πέτυχε ένα εμφατικό 3-1 – ήδη από το ημίχρονο – με αδιαμφισβήτητο πρόσωπο του αγώνα τον Χρήστο Τζόλη. Ο «μικρός» σκόραρε στο 7’ και στο 24’, έδωσε και την ασίστ στον Πέλκα στο 3-0’ για το 3-0, συνέχισε ν’ απειλεί την εστία των Τούρκων και στο β’ ημίχρονο. Η Μπεσίκτας κατάφερε μεν να μειώσει στο 37’, αλλά ως εκεί.

Επόμενος αντίπαλος, η Μπενφίκα. Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2020, για τον τρίτο προκριματικό γύρο του Champions League, ο ΠΑΟΚ δίνει μία ακόμα αποστομωτική ευρωπαϊκή παράσταση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την απόδοσή του στο β’ ημίχρονο. Στο 63’ ο Δημήτρης Γιαννούλης, έπειτα από ωραία συνεργασία με τον Ακπομ, άνοιξε το σκορ και στο 75’ με τρελή κούρσα και ασίστ έδωσε στον Αντρίγια Ζίβκοβιτς την ευκαιρία να σκοράρει με υπέροχο τρόπο για το 2-0. Κάπου εκεί, όλα συνηγορούσαν στο ότι ο Δικέφαλος θα πανηγυρίσει ακόμα μια πρόκριση. Πράγματι, το γκολ του Σίλβα στις καθυστερήσεις, απλώς διαμόρφωσε το τελικό 2-1.

Εμενε η Κράσνονταρ. Δύο ματς για την πολυπόθητη πρόκριση στους ομίλους του Champions League. Κι έμοιαζε αυτή τη φορά, ειδικά δεδομένων των εμφανίσεων με την Μπεσίκτας και την Μπενφίκα, πιο εφικτό από ποτέ. Πρώτο ματς στη Ρωσία. Η εμφάνιση του ΠΑΟΚ ήταν καλή και παρότι ο Πέλκας αστόχησε σε πέναλτι στο 7’, βρήκε τον τρόπο να βάλει τον Δικέφαλο μπροστά στο σκορ στο 33’. Οι Ρώσοι, ωστόσο, ισοφάρισαν στο 39’ κι εν συνεχεία το ματς κρίθηκε σε ένα δίλεπτο. Στο 68’ ο Καντουρί σημάδεψε το δοκάρι και στο 70’ ο Καμπελά (ασίστ ο Μπέργκ) έδωσε τη νίκη στην ομάδα του. Ο επαναληπτικός στις 30 Σεπτεμβρίου, προφανώς γεννούσε πολλές ελπίδες για την πρόκριση. Αγχωμένος ο Δικέφαλος βρέθηκε πίσω στο σκορ στο 73′ με αυτογκόλ του Μιχαηλίδη. Ο Καντουρί ισοφάρισε στο 77′, δίνοντας βάσιμες ελπίδες, αλλά με τη σέντρα ο Καμπελά και πάλι έκανε το 1-2 κι εκεί τελείωσαν όλα. Ναι, ήταν πικρός ο αποκλεισμός. Πικρός και άδοξος…

Στον Ε’ όμιλο του Europa League, μαζί με τις Αϊντχόβεν, Γρανάδα και Ομόνοια Λευκωσίας, ο ΠΑΟΚ άρχισε νωθρά με 1-1 στην Τούμπα κόντρα στην Ομόνοια. Το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου στην Τούμπα, ωστόσο, παρουσιάζοντας ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο κέρδισε 4-1 την Αϊντχόβεν, παρότι οι Ολλανδοί προηγήθηκαν με πέναλτι στο 20’. Επόμενο ταξίδι στην Ολλανδία. Ο Δικέφαλος είχε ένα εκπληκτικό 20λεπτο, προηγήθηκε 2-0, αλλά στη συνέχεια η Αϊντχόφεν πήρε τον έλεγχο, γύρισε το ματς και κέρδισε 3-2.

Η ευρωπαϊκή περιπέτεια για τον ΠΑΟΚ έλαβε τέλος, στη Λευκωσία, καθώς παρότι παρέμενε μία αγωνιστική, έχασε το όποιο πλεονέκτημα είχε, ηττήθηκε 2-1 και σε συνδυασμό με την απόδραση της Αϊντχόβεν από τη Γρανάδα, αποκλείστηκε από τους 32 του Europa League.

Το τελευταίο παιχνίδι του ομίλου στην Τούμπα, αυτό με τη Γρανάδα, είχε καθαρά διαδικαστικό χαρακτήρα, με τις δύο ομάδες να παραμένουν στο μηδέν.

Το ευρωπαϊκό ταξίδι του ΠΑΟΚ

Ο διαφορετικός αέρας και η ξεχωριστή αύρα της Ευρώπης πάντα αποτελούσε και αποτελεί ένα ιδιαίτερο κίνητρο για κάθε ποδοσφαιριστή και φυσικά για κάθε ομάδα. Το ταξίδι του ΠΑΟΚ έξω από τα ελληνικά σύνορα ξεκίνησε πριν από μισό αιώνα, το 1965 για μια διοργάνωση που έχει περάσει στη λήθη και δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την UEFA.

Τότε για τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Εκθέσεων – καταργήθηκε στις αρχές τις δεκαετίας του ’70 – αντιμετώπισε την Βίνερ Σπορτς Κλαμπ από την Αυστρία. Το παρθενικό παιχνίδι του ΠΑΟΚ διεξήχθη στις 15.09.1965 στο Καυτανζόγλειο Στάδιο και όχι στην Τούμπα που στερούνταν ηλεκτροφωτισμού.

Οι φιλοξενούμενοι προηγήθηκαν στο 52’, μα ο ΠΑΟΚ ανέτρεψε το σκορ με γκολ του Γιώργου Κούδα στο 62’ και του Μουρατίδη στο 75’. Διαιτητής της πρώτης ευρωπαϊκής αναμέτρησης του ΠΑΟΚ ήταν ο Γιουγκοσλάβος Μπότιτς, ενώ η σύνθεση με την οποία παρατάχθηκε η ομάδα ήταν η εξής: Μουσελεμίδης, Μήτρακας, Θεοφανίδης, Γιακουμής, Γ. Μουρατίδης, Α. Βασιλειάδης, Ι. Νικολαϊδης, Λ. Συμεωνίδης, Κούδας, Αφεντουλίδης, Κ. Αποστολίδης.

Στον επαναληπτικό ο ΠΑΟΚ γνώρισε βαριά ήττα με 6-0 και αποκλείστηκε από τη συνέχεια της διοργάνωσης. Ακολούθησαν άλλοι δύο αποκλεισμοί από Ρουαγιάλ (Βέλγιο), Ντιναμό Βουκουρεστίου (Ρουμανία) στο Εκθέσεων και τη σεζόν 1972-73 ο Δικέφαλος… μεταπήδησε στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Εκεί μπροστά του βρέθηκε πάλι ομάδα από την Αυστρία, η Ραπίντ Βιέννης που τον άφησε εκτός.

Η πορεία προς τα προημιτελικά

Οι πρώτες προκρίσεις ήρθαν …μαζεμένες ένα χρόνο μετά. Στην καλύτερη μέχρι και σήμερα πορεία του ΠΑΟΚ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η ομάδα του Λες Σάνον κατάφερε να φτάσει μέχρι τα προημιτελικά του Κυπελλούχων προκαλώντας αίσθηση με τις εμφανίσεις της.

Η πορεία προς τους «8» άρχισε στις 19.09.1973 από την Πολωνία. Εναντίον της Λέγκια και χωρίς τον Γιώργο Κούδα στην σύνθεση του (ήταν τιμωρημένος για δύο αγωνιστικές από την προηγούμενη σεζόν και την κόκκινη κάρτα που είχε δεχθεί στον αγώνα Ραπίντ Βιέννης – ΠΑΟΚ 2-2) απόσπασε ισοπαλία 1-1 στο στάδιο Λαζιενκόφσκα. Ο Χρήστος Τερζανίδης στο 51’ άνοιξε το σκορ, οι Πολωνοί ισοφάρισαν στο 59’ σ’ ένα παιχνίδι όπου ο Κούλης Αποστολίδης και ο Αχιλλέας Ασλανίδης έστειλαν την μπάλα στο δοκάρι. Η πρόκριση σφραγίστηκε στις 03.10. 1973 στην κατάμεστη Τούμπα. Το γκολ που έκρινε την αναμέτρηση πέτυχε ο Δημήτρης Παρίδης στο 79’.

Επόμενος αντίπαλος, η Ολιμπίκ Λυών με τον πρώτο αγώνα στη Γαλλία και τη ρεβάνς στη Θεσσαλονίκη. Στις 24 Οκτωβρίου 1973 στο Ζερλάν, ο Δικέφαλος σε ένα εντυπωσιακό παιχνίδι απέσπασε ισοπαλία με 3-3. Οι Γάλλοι προηγήθηκαν με το μεγάλο αστέρι τους, τον Μπερνάρ Λακόμπ, μόλις στο 10’. Ο ΠΑΟΚ απάντησε με δύο γκολ των Ασλανίδη (44’) και Τερζανίδη (50’), αλλά ένα λεπτό αργότερα ο Ντι Ναλό ισοφάρισε σε 2-2. Σο 65’ ο Ντανιέλ Ραβιέ έδωσε εκ νέου το προβάδισμα στη Λυών. Όμως, η τελευταία λέξη ανήκε στον Σταύρο Σαράφη που ισοφάρισε σε 3-3 εννιά λεπτά πριν από το φινάλε.

Στη ρεβάνς της Τούμπας (07.11.1973) ο ΠΑΟΚ σε μια ιστορική ευρωπαϊκή βραδιά επικράτησε με το εντυπωσιακό 4-0, μην αφήνοντας περιθώρια αντίδρασης και αντίστασης στους Γάλλους ποδοσφαιριστές. Από το 25’ ο Δημήτρης Παρίδης είχε ανοίξει το σκορ (1-0) και στο 38’ με εύστοχη εκτέλεση πέναλτι ο Αχιλλέας Ασλανίδης διπλασίασε τα γκολ για το Δικέφαλο. Και πάλι ο Δημήτρης Παρίδης στο 58’ σκόραρε για το 3-0, ενώ ο θρίαμβος ολοκληρώθηκε στο 80’ για το 4-0 από τον Χρήστο Τερζανίδη. «Σου ερχόταν να φωνάξεις: Σταματήστε τη σφαγή και αποσύρετε από τους Γάλλους τα διαβατήρια. Το γαλλικό ποδόσφαιρο δεν μπορεί να εξάγεται στην Ευρώπη», έγραψε την επομένη ημέρα μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές εφημερίδες της Ευρώπης, η γαλλική L’ Equipe αναγνωρίζοντας την καθολική υπεροχή του ΠΑΟΚ.

Στις 16.01.1974 πραγματοποιήθηκε η κλήρωση των προημιτελικών, που έφερε την κάτοχο του τροπαίου (από τον τελικό της Θεσσαλονίκης το 1973 κόντρα στη Λιντς) Μίλαν στο δρόμο της ομάδας μας. Μια Μίλαν που είχε τότε στις τάξεις της τον σπουδαίο Τζιάνι Ριβέρα και τους διεθνείς Σαμπατίνι, Σνέλιγκερ, Μπιάνκι, Μπιγκόν, Μπενέτι, Καρούτζι. Ο πρώτος αγώνας έγινε στις 13.03 στο Σαν Σίρο. Ο Σάνον παρέταξε τον ΠΑΟΚ με τους: Χατζηιωάννου, Χαντζηκωνσταντίνου, Φουντουκίδη, Ιωσηφίδη, Πέλλιο, Τερζανίδη, Παρίδη, Σαράφη, Παπαδόπουλο, Κούδα και Ασλανίδη. Σαν αλλαγή αγωνίστηκαν οι Λάζος (από το 43’ στη θέση του Τερζανίδη) και Κερμανίδης (από το 80’ στη θέση του Παρίδη).

Η Μίλαν άνοιξε στο 12’ το σκορ με τον Μπιγκόν, ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε στο 17’ με τον Σαράφη, αλλά το γκολ ακυρώθηκε από τον Μαλτέζο διαιτητή Ολνέτ και οι Ιταλοί πέτυχαν άλλα δύο γκολ με τους Μπενέτι (38’) και Κιαρούτζι (87’). Παρά την ήττα με το αποτρεπτικό 3-0, η Τούμπα ήταν κατάμεστη στη ρεβάνς, που έγινε στις 20.03.1974. Κόπηκαν 43.882 εισιτήρια και ο Δικέφαλος δυσκόλεψε αρκετά την πανίσχυρη αντίπαλο του. Ο Σταύρος Σαράφης στο 27’ με εντυπωσιακή κεφαλιά έκανε το 1-0 και ο ΠΑΟΚ έχασε πολλές ευκαιρίες μέχρι να ισοφαρίσει η Μίλαν με τον Μπιγκόν. Στο 72′ ο Σαράφης και πάλι με κεφαλιά έδωσε το προβάδισμα, αλλά πέντε λεπτά αργότερα ο Τρεσόλντι διαμόρφωσε το τελικό 2-2.

Μπαρτσελόνα, Μπάγερν και Μαραντόνα

Το 1975 ο ΠΑΟΚ πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στο Κύπελλο UEFA. Ο πρώτος αντίπαλος που ήρθε στην Τούμπα ήταν η μεγάλη Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ και του Νέεσκενς. Ακόμα και οι Μπλαουγκράνα, όμως, υποκλίθηκαν στη δύναμη του γηπέδου του ΠΑΟΚ. Στις 16.09.1975 σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες νίκες στην ευρωπαϊκή ιστορία του συλλόγου. Η ομάδα του Γκιούλα Λόραντ επικράτησε 1-0 χάρη σε γκολ του Γιώργου Κούδα. Στην ρεβάνς του Καμπ Νόου, ο ΠΑΟΚ ηττήθηκε με 6-1.

Μια σεζόν μετά, ο πρωταθλητής Ελλάδας ΠΑΟΚ έκανε πρεμιέρα και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο Δικέφαλος απέκλεισε την Ομόνοια με νίκη 0-2 στην Κύπρο και ισοπαλία 1-1 στην Τούμπα και αποκλείστηκε στον δεύτερο γύρο από την πανίσχυρη Ντιναμό Κιέβου.

Σταδιακά ο ΠΑΟΚ απέκτησε σημαντική εμπειρία από τέτοια παιχνίδια, άρχισε να παίρνει προκρίσεις και να κοντράρει παραδοσιακές δυνάμεις του ποδοσφαίρου, όπως τη Μπάγερν. Οι αναμετρήσεις των δύο ομάδων για το Κύπελλο UEFA της σεζόν 1983-84 έχουν αφήσει το δικό τους ανεξίτηλο σημάδι στο Hall of Fame του ΠΑΟΚ.

Το πρώτο ματς στην Τούμπα έληξε ισόπαλο 0-0 και η ρεβάνς στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου παραμένει ακόμα και σήμερα αξέχαστη για τους φίλους της ομάδας. Ύστερα από τιτανομαχία 120 λεπτών ο αγώνας οδηγήθηκε στη διαδικασία των πέναλτι, όπου ο ΠΑΟΚ έχασε με 9-8!

Πέντε χρόνια αργότερα, ο ΠΑΟΚ εκτός από τους Κρόιφ, Ρουμενίγκε, βρήκε στο δρόμο του άλλον έναν αστέρα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Τον μεγάλο Ντιέγκο Μαραντόνα, τον θεό της Νάπολι. Οι Ιταλοί νίκησαν 1-0 στο πρώτο ματς του Σαν Πάολο, ωστόσο τα εισιτήρια του επαναληπτικού της Τούμπας είχαν εξαντληθεί μια εβδομάδα πριν το ματς. Στις 21.09.1988 στις εξέδρες της Τούμπας δεν έπεφτε καρφίτσα από κόσμο που ήθελε να δει από κοντά τον Ντιεγκίτο. Η Νάπολι προηγήθηκε με τον Καρέκα κι ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε σε 1-1 με τον Σκαρτάδο. Μετά το τέλος του αγώνα ο Μαραντόνα στις δηλώσεις του στάθηκε στην ατμόσφαιρα που είχαν δημιουργήσει οι φίλοι του Δικεφάλου.

Η μαύρη σελίδα με Παρί Σεν Ζερμέν

Ακόμη ένας αποκλεισμός στη διαδικασία των πέναλτι ήρθε στον Α’ γύρο του Κυπέλλου UEFA την περίοδο 1990-’91. Το 0-0 σφράγισε τις προσπάθειες των παικτών του ΠΑΟΚ και της Σεβίλλης, με τους Ισπανούς να παίρνουν την πρόκριση με 3-4 στα πέναλτι! Ο Δικέφαλος την περίοδο 1991-92 απέκλεισε στον α’ γύρο την Μαλίν από το Βέλγιο, αλλά έδωσε τον πρώτο αγώνα κόντρα στην Τιρόλ Ινσμπουργκ κεκλεισμένων των θυρών, λόγω τιμωρίας του από την UEFA για επεισόδια στον αγώνα της Τούμπας κόντρα στη Μαλίν.

Τα χειρότερα για τον σύλλογο ήρθαν ένα χρόνο αργότερα. Ο ΠΑΟΚ κληρώθηκε να αντιμετωπίσει στον α’ γύρο του κυπέλλου UEFA την Παρί Σεν Ζερμέν. Ο πρώτος αγώνας στο Παρκ ντε Πρενς του Παρισιού ισοδυναμούσε με το πρώτο ευρωπαϊκό ματς του Γάλλου Νταβίντ Ζινολά και τον ΠΑΟΚ να κατεβαίνει στο γήπεδο με πολλές απουσίες βασικών ποδοσφαιριστών του. Μάλιστα από το 63’, αγωνίστηκε με δέκα ποδοσφαιριστές, λόγω αποβολής του Αλέξη Αλεξίου. Το τελικό 2-0 έδινε τον πρώτο λόγο στη γαλλική ομάδα, αλλά η ρεβάνς της Τούμπας στιγματίστηκε από τα μεγάλης έκτασης επεισόδια με το τέλος του α’ ημιχρόνου, όπου ήδη η Παρί ήταν μπροστά στο σκορ με 0-2 κι όλα είχαν κριθεί. Ο Ολλανδός διαιτητής Τζον Μπλάκενσταϊν και ο Ούγγρος παρατηρητής, Κάρολι Παλοτάι έκλεισαν το φύλλο αγώνα και στις 4 Οκτωβρίου η πειθαρχική Επιτροπή της UEFA ανακοίνωσε ότι:

• Ο αγώνας κατακυρώθηκε υπέρ της Παρί Σεν Ζερμέν με σκορ 0-3.
• Ο ΠΑΟΚ αποκλείεται από κάθε διοργάνωση της UEFA για τις δύο προσεχείς περιόδους για τις οποίες ενδεχομένως θα προκρίνονταν.

Ο ΠΑΟΚ υπέβαλλε έφεση, κατάφερε να μειώσει σε ένα χρόνο την ποινή αποκλεισμού του από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και επέστρεψε στα κύπελλα Ευρώπης την περίοδο 1997-’98. Ο πρώτος αγώνας εναντίον της Σπάρτακ Τρνάβα παραμένει αξέχαστος για την απίστευτη ανατροπή. Ο ΠΑΟΚ βρέθηκε πίσω στο σκορ με 0-3 στο 30’ και γύρισε το ματς σε 5-3, αν και αγωνιζόταν με 10 παίκτες, λόγω αποβολής του Σπύρου Μαραγκού. Στη ρεβάνς ο Θόδωρος Ζαγοράκης σκόραρε και σφράγισε την πρόκριση (0-1) στον Α’ γύρο του κυπέλλου UEFΑ, όπου η κλήρωση έφερε την Άρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ στο δρόμο του Δικεφάλου.

Το έπος του Χάιμπουρι

Στις 16.09.1997 ο Κώστας Φρατζέσκος χάρισε τη νίκη επί των Κανονιέρηδων στην Τούμπα και στις 30.09.1997, ο Δικέφαλος έγραψε ιστορία στο Χάιμπουρι. Η Άρσεναλ ισοφάρισε το σκορ του πρώτου αγώνα μόλις στο 22’ με τον Ολλανδό Ντένις Μπέργκαμπ, πίεσε για ένα δεύτερο γκολ, αλλά τρία λεπτά πριν από το φινάλε του αγώνα, ο Ζήσης Βρύζας νίκησε ολόκληρη την αγγλική άμυνα και με δυνατό σουτ ισοφάρισε σε 1-1 χαρίζοντας στην ομάδα μια ιστορική πρόκριση επί της μετέπειτα νταμπλούχου Αγγλίας. Ακολούθησαν τα ματς με την Ατλέτικο Μαδρίτης του Κριστιάν Βιέρι και το εντυπωσιακό 4-4 της Τούμπας.

Στα επόμενα χρόνια ο ΠΑΟΚ συνέχισε ανελλιπώς να τσεκάρει το διαβατήριό του και να σημειώνει επιτυχίες. Στις 16.09.1999 σημειώθηκε η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη του, 7-0 επί της Λοκομοτίβ Τιφλίδας και τη σεζόν 2001-02 ήρθε το 6-1 επί τη Μαρίλα Πρίμπραμ που μαζί με το 6-1 επί της Ντινάμο Μινσκ είναι οι μεγαλύτερες εντός έδρας ευρωπαϊκές νίκες του ΠΑΟΚ.

Πρόκριση μέσα στην Πόλη

Τη σεζόν 2010 – 11 κοντραρίστηκε με τον Αγιαξ για τα προκριματικά του Champions League και αποκλείστηκε στις λεπτομέρειες. Το πρώτο ματς στο Αμστερνταμ ολοκληρώθηκε 1-1 και το 3-3 του επαναληπτικού χάρισε στον Αίαντα την πρόκριση. Ο ΠΑΟΚ συνέχισε στο Europa League και έγραψε ένα από τα βράδια-σταθμούς στην ιστορία του.

Για τα Play Off της διοργάνωσης βρέθηκε απέναντι στην τουρκική Φενερμπαχτσέ και πήρε την πρόκριση για τους ομίλους της διοργάνωσης μέσα στην Κωνσταντινούπολη. Το γκολ του Βιεϊρίνια του έδωσε τη νίκη με 1-0 στο πρώτο ματς της Τούμπας. Στο Σουκρού Σαράτσογλου η Φενέρ ισοφάρισε το σκορ και το παιχνίδι πήγε στην παράταση. Εκεί σκόραρε ο Ζλάταν Μουσλίμοβιτς και ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση. Η ομάδα συμμετείχε στους ομίλους και απέναντι σε Βιγιαρεάλ, Ντιναμό Ζάγκρεμπ και Μπριζ και προκρίθηκε στους «32» του θεσμού, όπου αντιμετώπισε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας (0-1, 1-1).

Αλωσε το White Hart Lane

Η επόμενη σεζόν βρήκε και πάλι τον ΠΑΟΚ στους ομίλους του Europa League, έχοντας αποκλείσει στα προκριματικά Βαλερένγκα και Καρπάτι Λβιβ. Με αντιπάλους Τότεναμ, Ρούμπιν Καζάν και Σάμροκ Ρόβερς ο ΠΑΟΚ τερμάτισε πρώτος στον όμιλο του, πετυχαίνοντας μια σπουδαία νίκη με 2-1 επί της Τότεναμ μέσα στο Γουάιτ Χαρτ Λέιν του Λονδίνου. Στους «32» της διοργάνωσης αποκλείστηκε από την ιταλική Ουντινέζε.

Κυνηγώντας το... σεντόνι

Η σεζόν 2012-13 ήταν μια κακή παρένθεση με τον ΠΑΟΚ να αποκλείεται νωρίς από τη Ραπίντ Βιέννης, ενώ η αγωνιστική περίοδος 2013-14 ήταν από τις πλέον μεγάλες του Δικεφάλου στην Ευρώπη. Ξεκίνησε στα τέλη Ιουλίου με τις αναμετρήσεις με τη Μέταλιστ. Οι Ουκρανοί τιμωρήθηκαν από την UEFA για τη συμμετοχή τους σε στημένα παιχνίδια στην Ουκρανία κι έτσι ο ΠΑΟΚ συνέχισε στα play off του Champions League όπου αντιμετώπισε την Σάλκε.

Στο πρώτο παιχνίδι στο Veltins Arena, ο ΠΑΟΚ πήρε ισοπαλία 1-1 χάρη σε γκολ του Στοχ και η πρόκριση στους ομίλους παίχτηκε στην άδεια, λόγω τιμωρίας Τούμπα. Εκεί όπου ο ΠΑΟΚ κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, ισοφάρισε δύο φορές τα γκολ των Γερμανών κι έψαξε το 3-2 που θα του έδινε το εισιτήριο για την πρώτη του συμμετοχή στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, ωστόσο, δεν κατάφερε να μετουσιώσει σε γκολ τις ευκαιρίες του. Ετσι, η Σάλκε στις καθυστερήσεις έκανε το 2-3 κι ο ΠΑΟΚ συνέχισε στους ομίλους του Europa League.

Εκεί αντίπαλοί του ήταν οι Αλκμααρ, Μακάμπι Χάιφα και Σαχτέρ Καραγκαντί. Η ομάδα του Χουμπ Στέφενς πήρε εύκολα την πρόκριση ούσα αήττητη με δύο εντός έδρας νίκες (Σαχτέρ 2-1, Μακάμπι 3-2), μία ισοπαλία (Αλκμααρ 2-2) μέσα στην Τούμπα και δύο ισοπαλίες (Μακάμπι 0-0, Αλκμααρ 1-1) και μία νίκη (Σαχτέρ 0-2) μακριά από την Τούμπα. Ο ΠΑΟΚ τερμάτισε δεύτερος στον όμιλό του και η κλήρωση της φάσης των 32 των έφερε αντιμέτωπο με την Μπενφίκα. Το πρώτο παιχνίδι έγινε στην Τούμπα με τους Πορτογάλους να φεύγουν νικητές χάρη στο γκολ του Λίμα από ξεκάθαρη θέση οφσάιντ. Στον επαναληπτικό του Ντα Λουζ, ο Δικέφαλος άντεξε για σχεδόν 70 λεπτά κυνηγώντας το όνειρο της ανατροπής, αλλά στο τέλος υπέκυψε στην ανωτερότητα των γηπεδούχων και ηττήθηκε 4-0.

Τη σεζόν 2014-15, ο ΠΑΟΚ απέκλεισε τη Ζίμπρου για να περάσει στους ομίλους, ωστόσο, δεν κατάφερε να συνεχίσει το σερί των προκρίσεων στους 32 του Europa League. Η κλήρωση τον έφερε απέναντι σε Φιορεντίνα, Γκινγκάμπ, Ντιναμό Μινσκ. Ο Δικέφαλος νίκησε δύο φορές τους Λευκορώσους, απέσπασε ισοπαλία 1-1 στο Αρτέμιο Φράνκι, αλλά ηττήθηκε τόσο στη Γαλλία όσο και στην Τούμπα από τη Γκινγκάμπ κι έμεινε στην τρίτη θέση του ομίλου.

Υποκλίθηκε η Ντόρτμουντ

Το 2014-15, ο ΠΑΟΚ έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο της Ζίμπρου Κισινάου για να περάσει στους ομίλους και παρότι ηττήθηκε 1-0 στη Μολδαβία, πήρε εύκολα την πρόκριση χάρη στη δύναμη της Τούμπας στον επαναληπτικό. Η κλήρωση τον έφερε αντιμέτωπο με τις Φιορεντίνα, Γκινγκάμπ και Ντινάμο Μινσκ. Εδώ το πλεονέκτημα της έδρας δεν βοήθησε ιδιαίτερα. Ο ΠΑΟΚ γνώρισε δύο ήττες στη Θεσσαλονίκη και δεν μπόρεσε να προχωρήσει περισσότερο στη διοργάνωση.

Το καλοκαίρι του 2015 ήταν ένα από τα πιο περίεργα και δύσκολα των τελευταίων χρόνων. Για πρώτη φορά ο ΠΑΟΚ μπήκε από νωρίς στη διαδικασία των προκριματικών. Το πρώτο ματς ήταν στα μέσα Ιουλίου και οι όμιλοι ήταν τρεις γύρους μακριά. Χωρίς ουσιαστική προετοιμασία και με την ομάδα ν’ αλλάζει σε κάθε αγώνα λόγω των διαφοροποιήσεων στο ρόστερ, ο Ίγκορ Τούντορ οδήγησε την ομάδα μακριά από περιπέτειες. Η Λοκομοτίβα Ζάγκρεμπ προκάλεσε άγχος με το καλημέρα νικώντας 2-1, αλλά παραδόθηκε στην Τούμπα (6-0), η Σπάρτακ Τρνάβα το πάλεψε, μα δεν μπορούσε (1-0, 1-1) και η Μπρόντμπι δεν κατάφερε ποτέ να αντιμετωπίσει την πίεση της γεμάτης έδρας του ΠΑΟΚ. 5-0 με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Μακ, ο οποίος σημείωσε χατ τρικ και ο επαναληπτικός (1-1) είχε τυπικό χαρακτήρα.

Στους ομίλους, ο ΠΑΟΚ στάθηκε άτυχος. Άτυχος στην κλήρωση που έβγαλε απέναντί του τις Ντόρτμουντ, Κράσνονταρ, Γκαμπάλα, άτυχος και στο γήπεδο. Ο Δικέφαλος έχασε στις λεπτομέρειες τις νίκες κόντρα και στις τρεις ομάδες στα πρώτα ματς και βρέθηκε να παίζει με την πλάτη στον τοίχο στη Ρωσία κόντρα στην Κράσνονταρ. Αυτό που μένει από την πορεία είναι η τεράστια νίκη στη Γερμανία επί της Ντόρτμουντ. Ο αδιάφορος ΠΑΟΚ έδειξε πως έχει βαριά φανέλα και άλωσε το Signal Iduna Park σε μια από τις μεγαλύτερες βραδιές της ευρωπαϊκής ιστορίας του.

Με προσωπικότητα και χαρακτήρα ΠΑΟΚ

Η νίκη στα Play Offs της σεζόν 2015-16 έδωσε στον ΠΑΟΚ τη δυνατότητα να κυνηγήσει το όνειρο του Champions League. Η κλήρωση τον έφερε αντιμέτωπο μ’ έναν παλιό γνώριμο, τον Άγιαξ. Στο Άμστερνταμ Αρένα ο Δικέφαλος προηγήθηκε με γκολ του Τζάλμα Κάμπος και τελικά έφυγε με το 1-1 για τον επαναληπτικό της Τούμπας. Στη Θεσσαλονίκη ο Άγιαξ είχε όλη την τύχη με το μέρος του. Με μια τελική προσπάθεια σε 90′ κατάφερε να νικήσει 2-1 και να πάρει την πρόκριση από τον πολύ καλό ΠΑΟΚ, ο οποίος προδόθηκε από την αστοχία του, αφού ο αγώνας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι 3-0 στο 30′.

Το ευρωπαϊκό ταξίδι συνεχίστηκε στο Europa League. Ο Δικέφαλος απέκλεισε τη Ντιναμό Τιφλίδας και πέρασε στους ομίλους όπου συνάντησε Φιορεντίνα, Σλόβαν Λίμπερετς, Καραμπάγκ. Το 0-0 της Τούμπας κόντρα στους Βιόλα και η νίκη 1-2 στην Τσεχία έδωσαν αέρα στον ΠΑΟΚ μετά τα δύο πρώτα ματς, αλλά οι δύο σερί ήττες από την Καραμπάγκ τον τοποθέτησαν με την πλάτη στον τοίχο. Εκεί, η ομάδα του Βλάνταν Ίβιτς έδειξε τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά της. Με εντυπωσιακό διπλό 2-3 στην Φλωρεντία χάρη στο buzzer beater του Γκάρι Ροντρίγκες και νίκη 2-0 επί της Σλόβαν, ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση για τους 32 της διοργάνωσης.

Εκεί συνάντησε την Σάλκε. Οι Γερμανοί με κυνικά αποτελεσματικό τρόπο παιχνιδιού επικράτησαν 0-3 στην Τούμπα κι έτσι η πολύ καλή εμφάνιση στον επαναληπτικό της Veltins Arena δεν ήταν αρκετή για την ολική ανατροπή.

Η σεζόν που θέλουμε να ξεχάσουμε

Καλοκαίρι του 2017 και ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε με μία νίκη και μία ισοπαλία στον 2ο προκριματικό γύρο κόντρα στην Ολιμπίκ Ντόνετσκ. Επόμενη αντίπαλος στα play offs η σουηδική Εστερσουντ. Πρώτο ματς του Ραζβάν Λουτσέσκου στον πάγκο με τον Δικέφαλο να υποδέχεται την Εστερσουντ και να κερδίζει 3-1. Δεν προδιαγραφόταν φυσικά, αυτό που ακολούθησε. Ναι μεν οι Σουηδοί είχαν αποκλείσει τη Γαλατά Σαράι στον 2ο γύρο, αλλά ουδείς περίμενε να δεχθεί ο ΠΑΟΚ δύο γκολ σε επτά λεπτά, να καταρρεύσει και να αποκλειστεί με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.

Η πρόκριση χάθηκε και πάλι στην Τούμπα

Η επόμενη κι εξαιρετικά δύσκολη απ’ όλες ως τώρα ευκαιρία για πρόκριση στους ομίλους του Champions League ήταν το 2018. Η αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των προκριματικών και η μείωση των διαθέσιμων εισιτηρίων, απαιτούσε υπέρβαση για την πραγματοποίηση του ονείρου. Ο ΠΑΟΚ την έκανε, έφτασε πιο κοντά από ποτέ, αλλά στο τέλος δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το θαύμα. Πρώτος αντίπαλος του Δικεφάλου ήταν η ισχυρή Βασιλεία. Η εμπειρία των Ελβετών στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση δεν στάθηκε αρκετή για να κοντράρει την ποιότητα του ΠΑΟΚ. Με το 2-1 του πρώτου αγώνα στην Τούμπα και το επιβλητικό 0-3 στο Σαίντ Τζέικομπ Παρκ, η ομάδα του Ράζβαν Λουτσέσκου πήρε πανηγυρική πρόκριση.

Επόμενος αντίπαλος η εξίσου, αν όχι πιο ισχυρή, Σπάρτακ Μόσχας. Οι Ρώσοι προηγήθηκαν 0-2 στην Τούμπα και μάλλον πίστεψαν πως η πρόκριση είχε ήδη τελειώσει έπειτα από μόλις 15′. Λάθος. Διότι πριν καν ολοκληρωθεί το πρώτο ημίχρονο ο ΠΑΟΚ είχε κάνει μια εντυπωσιακή ανατροπή και προηγούνταν 3-2. Και πάλι οι Ρώσοι θεώρησαν πως με αυτό το σκορ θα έπαιρναν την πρόκριση στον επαναληπτικό. Και πάλι λάθος. Συμπαγής αμυντικά κι επικίνδυνος επιθετικά ο ΠΑΟΚ κράτησε το μηδέν στην Σπάρτακ Αρένα και σφράγισε το εισιτήριο για τα Play Offs.

Εκεί αντιμετώπισε την Μπενφίκα. Οι Πορτογάλοι στο Ντα Λουζ είχαν την κυριαρχία κι αρκετές ευκαιρίες, αλλά ο ΠΑΟΚ με γκολ του Ουάρντα έφυγε από το Ντα Λουζ με την ισοπαλία 1-1. Αποτέλεσμα που δεν ήταν ικανό να σπάσει την παράδοση που θέλει τον Δικέφαλο να χάνει την πρόκριση στην Τούμπα. Ο Πρίγιοβιτς άνοιξε το σκορ νωρίς, ο ΠΑΟΚ κυριάρχησε στο πρώτο 20λεπτο, αλλά στη συνέχεια όλα πήγαν στραβά. Ενα… κρύο γκολ από κόρνερ, ένα λάθος και μια απόκρουση του τερματοφύλακα της Μπενφίκα Βλαχοδήμου, έγειραν την πλάστιγγα προς το μέρος της Μπενφίκα που νίκησε με το βαρύ και πλασματικό 1-4.

Μετά τον αποκλεισμό του από την Μπενφίκα, βρέθηκε στον 12ο όμιλο του Europa League, μαζί με τις Τσέλσι, Μπάτε Μπορίσοφ και Μολ Βίντι. Ο Δικέφαλος «κατάφερε» να ηττηθεί δύο φορές από τη Βίντι, μία φορά από την Μπάτε Μπορίσοφ μέσα στην Τούμπα και δύο φορές από την Τσέλσι.

Η «άγρια» ομορφιά της κόντρας με τον Αγιαξ

Αγιαξ, φυσικά και το καλοκαίρι του 2019, για τον 3ο προκριματικό γύρο του Champions League. Το πρώτο ματς στην «καυτή» Τούμπα, η οποία …πάγωσε μόλις στο 10’ με το αυτογκόλ του Γιαννούλη, που ωστόσο απάντησε με την ασίστ στον Ακπομ για την ισοφάριση στο 32’. Ο ΠΑΟΚ είχε εκπληκτική απόδοση στο α’ ημίχρονο και γρήγορα, στο 39’ διπλασίασε τα τέρματά του με την κεφαλιά του Μάτος. Δέχτηκε, όμως, ένα …φτηνό γκολ στο 57’ που έσωσε την παρτίδα για τους Ολλανδούς.

Αγριας ομορφιάς ήταν ο επαναληπτικός στην Γιόχαν Κρόιφ Αρένα, με τον ΠΑΟΚ να προηγείται στο 23’ με τον Μπίσεσβαρ. Δύσκολη η συνέχεια, ωστόσο, με πολλές …αναγνώσεις. Οι Ολλανδοί κέρδισαν πέναλτι, ο Πασχαλάκης το απέκρουσε, ωστόσο ξανακέρδισαν το δικαίωμα να εκτελέσουν από την άσπρη βούλα, στο 43’, επιτυχώς αυτή τη φορά. Κέρδισαν και τρίτο πέναλτι στο 85’… Είχε προηγηθεί και γκολ στο 79’… 3-1 το σκορ. Τέλος; Όχι, ο ΠΑΟΚ και ο Μπίσεσβαρ είχαν διαφορετική άποψη, κάνοντας ένα ολόκληρο γήπεδο να σωπάσει στο 93’, οπότε κι έγινε το 3-2. Είχε προηγηθεί δοκάρι του Ακπομ. Υπήρχαν κάποια λεπτά ακόμα… Δεν επετράπη να παιχτούν ποτέ, όμως… Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε με ιδιαίτερα οδυνηρό τρόπο.

Ο ΠΑΟΚ κλήθηκε στη συνέχεια ν’ αντιμετωπίσει στα play offs του Europa League τη Σλόβαν Μπρατισλάβας. Το έργο φαινόταν εύκολο, μα φευ… Ο Δικέφαλος ηττήθηκε 1-0 στη Σλοβακία, με γκολ που δέχτηκε στις καθυστερήσεις μετά από σύγχυση στην άμυνά του και στην Τούμπα επιβεβαιώθηκε το χειρότερο σενάριο. Η ομάδα του Αμπέλ Φερέιρα κέρδισε μεν 3-2, είχε τις ευκαιρίες να φτάσει ακόμα και σε τέταρτο γκολ, ωστόσο τα δύο γκολ που δέχτηκε ήταν αρκετά για να στείλουν την Σλόβαν στους ομίλους και όχι τον Δικέφαλο.

Δύο μαγικές νύχτες, μία ψυχρολουσία

Η πανδημία ισοπέδωσε πολλές σταθερές, ωστόσο οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις συνεχίστηκαν, έστω μέσα στην εκκωφαντική σιωπή ενός γηπέδου δίχως κόσμο. Το καλοκαίρι του 2020 ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε από τον 2ο προκριματικό γύρο του Champions League με πρώτη αντίπαλο την Μπεσίκτας. Στην Τούμπα στις 25 Αυγούστου, πέτυχε ένα εμφατικό 3-1 – ήδη από το ημίχρονο – με αδιαμφισβήτητο πρόσωπο του αγώνα τον Χρήστο Τζόλη. Ο «μικρός» σκόραρε στο 7’ και στο 24’, έδωσε και την ασίστ στον Πέλκα στο 3-0’ για το 3-0, συνέχισε ν’ απειλεί την εστία των Τούρκων και στο β’ ημίχρονο. Η Μπεσίκτας κατάφερε μεν να μειώσει στο 37’, αλλά ως εκεί.

Επόμενος αντίπαλος, η Μπενφίκα. Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2020, για τον τρίτο προκριματικό γύρο του Champions League, ο ΠΑΟΚ δίνει μία ακόμα αποστομωτική ευρωπαϊκή παράσταση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την απόδοσή του στο β’ ημίχρονο. Στο 63’ ο Δημήτρης Γιαννούλης, έπειτα από ωραία συνεργασία με τον Ακπομ, άνοιξε το σκορ και στο 75’ με τρελή κούρσα και ασίστ έδωσε στον Αντρίγια Ζίβκοβιτς την ευκαιρία να σκοράρει με υπέροχο τρόπο για το 2-0. Κάπου εκεί, όλα συνηγορούσαν στο ότι ο Δικέφαλος θα πανηγυρίσει ακόμα μια πρόκριση. Πράγματι, το γκολ του Σίλβα στις καθυστερήσεις, απλώς διαμόρφωσε το τελικό 2-1.

Εμενε η Κράσνονταρ. Δύο ματς για την πολυπόθητη πρόκριση στους ομίλους του Champions League. Κι έμοιαζε αυτή τη φορά, ειδικά δεδομένων των εμφανίσεων με την Μπεσίκτας και την Μπενφίκα, πιο εφικτό από ποτέ. Πρώτο ματς στη Ρωσία. Η εμφάνιση του ΠΑΟΚ ήταν καλή και παρότι ο Πέλκας αστόχησε σε πέναλτι στο 7’, βρήκε τον τρόπο να βάλει τον Δικέφαλο μπροστά στο σκορ στο 33’. Οι Ρώσοι, ωστόσο, ισοφάρισαν στο 39’ κι εν συνεχεία το ματς κρίθηκε σε ένα δίλεπτο. Στο 68’ ο Καντουρί σημάδεψε το δοκάρι και στο 70’ ο Καμπελά (ασίστ ο Μπέργκ) έδωσε τη νίκη στην ομάδα του. Ο επαναληπτικός στις 30 Σεπτεμβρίου, προφανώς γεννούσε πολλές ελπίδες για την πρόκριση. Αγχωμένος ο Δικέφαλος βρέθηκε πίσω στο σκορ στο 73′ με αυτογκόλ του Μιχαηλίδη. Ο Καντουρί ισοφάρισε στο 77′, δίνοντας βάσιμες ελπίδες, αλλά με τη σέντρα ο Καμπελά και πάλι έκανε το 1-2 κι εκεί τελείωσαν όλα. Ναι, ήταν πικρός ο αποκλεισμός. Πικρός και άδοξος…

Στον Ε’ όμιλο του Europa League, μαζί με τις Αϊντχόβεν, Γρανάδα και Ομόνοια Λευκωσίας, ο ΠΑΟΚ άρχισε νωθρά με 1-1 στην Τούμπα κόντρα στην Ομόνοια. Το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου στην Τούμπα, ωστόσο, παρουσιάζοντας ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο κέρδισε 4-1 την Αϊντχόβεν, παρότι οι Ολλανδοί προηγήθηκαν με πέναλτι στο 20’. Επόμενο ταξίδι στην Ολλανδία. Ο Δικέφαλος είχε ένα εκπληκτικό 20λεπτο, προηγήθηκε 2-0, αλλά στη συνέχεια η Αϊντχόφεν πήρε τον έλεγχο, γύρισε το ματς και κέρδισε 3-2.

Η ευρωπαϊκή περιπέτεια για τον ΠΑΟΚ έλαβε τέλος, στη Λευκωσία, καθώς παρότι παρέμενε μία αγωνιστική, έχασε το όποιο πλεονέκτημα είχε, ηττήθηκε 2-1 και σε συνδυασμό με την απόδραση της Αϊντχόβεν από τη Γρανάδα, αποκλείστηκε από τους 32 του Europa League.

Το τελευταίο παιχνίδι του ομίλου στην Τούμπα, αυτό με τη Γρανάδα, είχε καθαρά διαδικαστικό χαρακτήρα, με τις δύο ομάδες να παραμένουν στο μηδέν.