Kabinet-Van Agt II (1981-1982) (original) (raw)



Naar de grotere fotoKabinet-Van Agt II - Achterste rij v.l.n.r.: Van der Louw, De Ruiter, Van der Stee, De Koning, Van Dam, Van Dijk, Van Mierlo en Van Thijn. Voorste rij v.l.n.r.: Van der Stoel, Terlouw, Zeevalking, Van Agt, koningin Beatrix, Den Uyl, Gardeniers en Van Kemenade.

© RVD

Lees meer Lees minder

Achterste rij v.l.n.r.: Van der Louw, De Ruiter, Van der Stee, De Koning, Van Dam, Van Dijk, Van Mierlo en Van Thijn. Voorste rij v.l.n.r.: Van der Stoel, Terlouw, Zeevalking, Van Agt, koningin Beatrix, Den Uyl, Gardeniers en Van Kemenade.

Dit kabinet van CDA, PvdA en D'66 werd gevormd na de verkiezingen 1981. CDA-leider Dries van Agt werd voor de tweede keer premier, net als bij het voorgaande kabinet-Van Agt I. PvdA-leider Joop den Uyl werd vicepremier en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De toevoeging 'Werkgelegenheid' onderstreepte zijn centrale rol bij een actief werkgelegenheidsbeleid.

De samenwerking tussen de coalitiepartijen verliep moeizaam. Nog voor de regeringsverklaring kwam het kabinet al bijna ten val. Twee PvdA-economen wisten de breuk toen nog te lijmen. Met name de financieel-economische problemen bleven echter tot spanningen leiden, waardoor het kabinet nauwelijks aan regeren toekwam.

Al na acht maanden, nadat de PvdA een grote nederlaag bij de Statenverkiezingen had geleden, viel het kabinet vanwege een . Het tweede kabinet-Van Agt werd op 12 mei 1982 demissionair en op 29 mei opgevolgd door het kabinet-Van Agt III.

Inhoudsopgave van deze pagina:


  1. Formatie, regeerakkoord en regeringsverklaring
  2. Data en zittingsduur
  3. Samenstelling kabinet
  4. Zetelverdeling in parlement en kabinet
  5. Financieel-economisch beleid
  6. Wetgeving
  7. Bijzonderheden
  8. Troonrede
  9. Einde van het kabinet

1.

Formatie, regeerakkoord en regeringsverklaring

**Formatie

De verkiezingen maakten dat voortzetting van de coalitie van CDA en VVD niet mogelijk was (74 zetels). Omdat D66 slechts in een kabinet zitting wilde nemen waarvan ook de PvdA deel uitmaakte, was enkel een coalitie van CDA, PvdA en D66 haalbaar.

Naar de grotere fotoSamenwerking tussen het CDA, de PvdA en D66 was noodzakelijk. Van harte ging het echter niet.

© tekenaar: Behrendt (Het Parool, 10-07-1981)

Lees meer Lees minder

Samenwerking tussen het CDA, de PvdA en D66 was noodzakelijk. Van harte ging het echter niet. zichtbare personen: Dr. J.M. den Uyl, Dr. J.C. Terlouw , Mr. A.A.M. van Agt

**Regeerakkoord, bijna-crisis en regeringsverklaring

Na moeizame onderhandelingen kwamen CDA, PvdA en D'66 in september 1981 tot een regeerakkoord. Bij het opstellen van de regeringsverklaring bleek echter hoe broos de samenwerking was. Nog voor het uitspreken van de regeringsverklaring leidde de financiering van het door de PvdA gewilde werkgelegenheidsplan namelijk tot een een breuk. Deze kon door de PvdA-informateurs De Galan en Halberstadt in 19 dagen 'gelijmd' worden. Daarna kon op 16 november alsnog de afgelegd worden door minister-president Van Agt.

2.

Data en zittingsduur

datum wat tot en met dagen
11 september 1981 Beëdiging nieuwe bewindslieden, aantreden kabinet 12 mei 1982 244
13 mei 1982 Ontslag gevraagd, kabinet demissionair 29 mei 1982 17
Totale zittingsduur kabinet 261

3.

Samenstelling kabinet

Minister-president
Mr. A.A.M. van Agt (CDA)

Viceminister-president
Dr. J.C. Terlouw (D66)
Drs. J.M. den Uyl (PvdA)

Algemene Zaken
minister: Mr. A.A.M. van Agt (CDA)

Buitenlandse Zaken
minister: Mr. M. van der Stoel (PvdA)
staatssecretaris: Mr. H. van den Broek (CDA)

minister voor Ontwikkelingssamenwerking
minister: Drs. C.P. van Dijk (CDA)

Justitie
minister: Mr. J. de Ruiter (CDA)
staatssecretaris: Mr. M. Scheltema (D66)

Binnenlandse Zaken
minister: Drs. E. van Thijn (PvdA)
staatssecretaris: Drs. G. van Leijenhorst (CDA)
staatssecretaris: Drs. S.J. Stuiveling (PvdA)

Onderwijs en Wetenschappen
minister: Dr. J.A. van Kemenade (PvdA)
staatssecretaris: Drs. W.J. Deetman (CDA)
staatssecretaris: A.J. Hermes (CDA)

Financiën
minister: Mr. A.P.J.M.M. van der Stee (CDA)
staatssecretaris: J.C. Kombrink (PvdA)

Defensie
minister: Mr. H.A.F.M.O. van Mierlo (D66)
staatssecretaris: Mr. A. Stemerdink (PvdA)
staatssecretaris: J. van Houwelingen (CDA) (14 september 1981 - 29 mei 1982)

Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
minister: Drs. M.P.A. van Dam (PvdA)
staatssecretaris: S. Langedijk-de Jong (PvdA)

Verkeer en Waterstaat
minister: Mr. H.J. Zeevalking (D66)
staatssecretaris: J.C.Th. van der Doef (PvdA)

Economische Zaken
minister: Dr. J.C. Terlouw (D66)
staatssecretaris: Ir. W. Dik (D66)
staatssecretaris: P.H. van Zeil (CDA)

Landbouw en Visserij
minister: Drs. J. de Koning (CDA)

Sociale Zaken en Werkgelegenheid
minister: Drs. J.M. den Uyl (PvdA)
staatssecretaris: Drs. H. d'Ancona (PvdA)
staatssecretaris: Drs. C.I. Dales (PvdA)

Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk
minister: A.A. van der Louw (PvdA)
staatssecretaris: H.A. de Boer (CDA)

Volksgezondheid en Milieuhygiëne
minister: M.H.M.F. Gardeniers-Berendsen (CDA)
staatssecretaris: Mr. J.J. Lambers-Hacquebard (D66)

Belast met coördinatie van aangelegenheden de Nederlandse Antillen betreffend en met de zorg voor aan de Nederlandse Antillen te verlenen hulp en bijstand
minister: Drs. J.M. den Uyl (PvdA)

4.

Zetelverdeling in parlement en kabinet

De coalitie kon in beide Kamers rekenen op een ruime meerderheid. Tijdens deze kabinetsperiode wijzigden de zetelverdeling in parlement en kabinet niet. Er vonden geen verkiezingen voor de Eerste Kamer plaats. Ook waren er geen afsplitsingen van de coalitiefracties.

| | CDA | PvdA | D'66 | totaal | | | ---------------------------------------- | ----- | ----- | ------ | ----------- | | Kabinet: ministers/(staatssecretarissen) | 6/(7) | 6/(7) | 3/(3) | 15/(17) | | Tweede Kamer op 11 september 1981 | 48 | 44 | 17 | 109 (72,2%) | | Eerste Kamer op 11 september 1981 | 28 | 28 | 4 | 60 (80%) |

5.

Financieel-economisch beleid

De economie verkeerde in een crisis tijdens de regeerperiode van het kabinet-Van Agt II. Er heerste een recessie en de werkloosheid explodeerde. Gezien de extreem ongunstige economische omstandigheden en de korte zittingsduur is het moeilijk het kabinet-Van Agt II te beoordelen. Aan de andere kant kan gezegd worden dat de snelle val van het kabinet voor een belangrijk deel werd veroorzaakt door het gebrek aan draagvlak bij met name de PvdA om noodzakelijke economische hervormingen door te voeren.

6.

Wetgeving

Wet basisbepalingen omtrent de medezeggenschap in het kleuter-, lager- en voortgezet onderwijs. Op grond van die wet moeten scholen een medezeggenschapsraad instellen, waarin ouders, personeel en leerlingen vertegenwoordigd zijn, en een medezeggenschapsreglement opstellen. Dat reglement moet iedere vijf jaar worden herzien om in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen. Scholen krijgen grote vrijheid bij de wijze waarop ze de medezeggenschap vormgeven, bijv. ten aanzien van het aantal te benoemen buitenleden.

**Beleid per departement

****Sociale Zaken en Werkgelegenheid**

7.

Bijzonderheden

**Grondwetsherziening

Tijdens dit kabinet vond de tweede lezing van algehele Grondwetsherziening in de Tweede Kamer plaats

**Protest tegen kruisraketten

Op 21 november 1981 werd in Amsterdam door 400.000 mensen gedemonstreerd tegen de mogelijke plaatsing van kruisraketten in Nederland. De demonstratie was georganiseerd door het Komité Kruisraketten Nee, waarvan Mient Jan Faber de voornaamste woordvoerder was. De PvdA-bewindslieden liepen niet mee, hoewel ze zich feitelijk achter de doelstelling van de demonstratie stelden.

8.

Troonrede

Tijdens deze kabinetsperiode werd één troonrede voorgelezen. Het kabinet had echter amper tijd gehad om die te schrijven, omdat het slechts enkele dagen eerder was aangetreden.

9.

Einde van het kabinet

Op 12 mei 1982 kwam er een einde aan het acht maanden eerder gevormde tweede kabinet-Van Agt. De directe aanleiding van de kabinetscrisis was onenigheid over het financieel-economisch beleid. De coalitiepartijen wisten geen overeenstemming te bereiken over bezuinigingen en de financiering van het werkgelegenheidsbeleid. De PvdA-ministers stelden daarop hun portefeuilles ter beschikking.

**Meer over


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.