Yasin Beyaz | Yalova University (original) (raw)
Papers by Yasin Beyaz
Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi, Mar 3, 2024
İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi... more İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi çalışmaları birtakım ideolojik saiklerle edebiyat tarihçileri tarafından kurgulanıp çeşitli dönemlere ayrılmıştır. İnkılapçı ve milliyetçi bir yaklaşımla hareket edilerek ortaya konan bu kurgu, isimlendirme ve dönemlendirmelerin elde edilen yeni bilgi ve belgelerin ışığında değişen ictimai, siyasi ve kültürel atmosferle birlikte tekrardan ele alınması zaruri görünmektedir. Bu bağlamda "Yeni Türk Edebiyatı" veya "Tanzimat Edebiyatı" olarak isimlendirilen dönemin de tekrardan ele alınması ve değerlendirilmesi elzem bir hâl almıştır. Türk Edebiyatı'nın XIX. asır ve sonrasındaki dönemlerini ve edebi hasılalarını inceleyen bu alanın isimlendirilmesi, bölümlenip dönemlendirilmesi ve başlangıcına dair verilen bilgiler ciddi problem ve tezatlar ihtiva etmektedir. Bu nedenle "Tanzimat Edebiyatı" isminin tartışmaya açılması, edebiyatımızda "yeni" olarak isimlendirilen dönemin ne zaman başladığına dair ortaya atılan görüşün yeniden ele alınması ve dolayısıyla "Yeni Türk Edebiyatı"nın ne zaman başladığına dair görüşlerin de güncellenmesi gerekmektedir. Elinizdeki bu makale mevcut isimlendirme, dönemlendirme ve tarihlendirmelere yönelik birtakım eleştiri ve teklifleri içermektedir.
Tezkire , 2024
In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis ... more In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis are referred to as “tabakat,” while in Persian Literature, such works written for poets and sufis are referred to as “tezkire.” The Ottoman poets of the Classical Period were also influenced by Persian Literature and used the names “Tezkire” and “Tezkirat Al-Shuara” for the works describing the biographies of poets. Tezkires are biographical and anthological in nature and aim to keep a record of poets and to make a register of the poets. On the other hand, literary histories in the modern sense, which replaced poet Tezkires in the 20th century, bear the traces of a new world and thinking. Just as empires were replaced by nation-states, literary histories began to take the place of Tezkires. Changing political, social, and cultural life has led to the emergence of a new genre, literary history. These literary histories play an important role in the construction of nationalisms. Instead of keeping records like poetical treatises, literary histories contain a certain chronology-centered fiction within their own absoluteness and make preferences with a canonical approach by ranking them in order of significance-importance and create a list of poets, writers, and works within the framework of their point of view. In this article, the intellectual changes in the transition from the poet’s tezkires to modern literary histories will be tried to be revealed, and the difference in worldviews between the two will be demonstrated. In addition to this, it will be explained how literary histories display an ideological approach to literary figures and literary productions and assume a canonical task.
Tezkire, 2024
In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis ... more In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis are referred to as “tabakat,” while in Persian Literature, such works written for poets and sufis are referred to as “tezkire.” The Ottoman poets of the Classical Period were also influenced by Persian Literature and used the names “Tezkire” and “Tezkirat Al-Shuara” for the works describing the biographies of poets. Tezkires are biographical and anthological in nature and aim to keep a record of poets and to make a register of the poets. On the other hand, literary histories in the modern sense, which replaced poet Tezkires in the 20th century, bear the traces
of a new world and thinking. Just as empires were replaced by nation-states, literary histories began to take the place of Tezkires. Changing political, social, and cultural life has led to the emergence of a new genre, literary history. These literary histories play an important role in the construction of nationalisms. Instead of keeping records like poetical treatises, literary
histories contain a certain chronology-centered fiction within their own absoluteness and make preferences with a canonical approach by ran-
king them in order of significance-importance and create a list of poets, writers, and works within the framework of their point of view. In
this article, the intellectual changes in the tran-sition from the poet’s tezkires to modern literary histories will be tried to be revealed, and the difference in worldviews between the two will be demonstrated. In addition to this, it will
be explained how literary histories display an ideological approach to literary figures and literary productions and assume a canonical task.
İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi... more İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi çalışmaları birtakım ideolojik saiklerle edebiyat tarihçileri tarafından kurgulanıp çeşitli dönemlere ayrılmıştır. İnkılapçı ve milliyetçi bir yaklaşımla hareket edilerek ortaya konan bu kurgu, isimlendirme ve dönemlendirmelerin elde edilen yeni bilgi ve belgelerin ışığında değişen ictimai, siyasi ve kültürel atmosferle birlikte tekrardan ele alınması zaruri görünmektedir. Bu bağlamda "Yeni Türk Edebiyatı" veya "Tanzimat Edebiyatı" olarak isimlendirilen dönemin de tekrardan ele alınması ve değerlendirilmesi elzem bir hâl almıştır. Türk Edebiyatı'nın XIX. asır ve sonrasındaki dönemlerini ve edebi hasılalarını inceleyen bu alanın isimlendirilmesi, bölümlenip dönemlendirilmesi ve başlangıcına dair verilen bilgiler ciddi problem ve tezatlar ihtiva etmektedir. Bu nedenle "Tanzimat Edebiyatı" isminin tartışmaya açılması, edebiyatımızda "yeni" olarak isimlendirilen dönemin ne zaman başladığına dair ortaya atılan görüşün yeniden ele alınması ve dolayısıyla "Yeni Türk Edebiyatı"nın ne zaman başladığına dair görüşlerin de güncellenmesi gerekmektedir. Elinizdeki bu makale mevcut isimlendirme, dönemlendirme ve tarihlendirmelere yönelik birtakım eleştiri ve teklifleri içermektedir.
DergiPark (Istanbul University), Jun 1, 2015
Tanzimat döneminde ortaya çıkan dil tartışmaları Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren ye... more Tanzimat döneminde ortaya çıkan dil tartışmaları Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren yeni bir aşamaya geçmişti. Bu süreç önce Harf İnkılabı'na, ardından daha geniş çaplı bir hareket olan Dil Devrimi'ne dönüştü. Biz bu makalemizde, bir Osmanlı aydını olan Tosyevizade Doktor Rifat Osman'ın, Harf İnkılabı'na karşı geliştirdiği tepkileri ve bu tepkilerde meydana gelen değişimleri A. Süheyl Ünver'e yazmış olduğu mektuplar çerçevesinde ele almaktayız.
Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, Jun 1, 2015
Tanzimat doneminde ortaya cikan dil tartismalari Turkiye Cumhuriyeti’nin kurulusundan itibaren ye... more Tanzimat doneminde ortaya cikan dil tartismalari Turkiye Cumhuriyeti’nin kurulusundan itibaren yeni bir asamaya gecmisti. Bu surec once Harf Inkilabi’na, ardindan daha genis capli bir hareket olan Dil Devrimi’ne donustu. Biz bu makalemizde, bir Osmanli aydini olan Tosyevizade Doktor Rifat Osman’in, Harf Inkilabi’na karsi gelistirdigi tepkileri ve bu tepkilerde meydana gelen degisimleri A. Suheyl Unver’e yazmis oldugu mektuplar cercevesinde ele almaktayiz
Journal of Islamic Jerusalem studies, Jul 17, 2018
Aralık 1931 tarihinde İslam dünyasından birçok temsilcinin katılımıyla Beytülmakdis'te gerçekleşt... more Aralık 1931 tarihinde İslam dünyasından birçok temsilcinin katılımıyla Beytülmakdis'te gerçekleştirilen Genel İslam Kongresi'nde başta Filistin ve Mescid-i Aksa, olmak üzere Müslümanların genel problemleri ele alınmıştır. Bunların en önemlilerinden birisi de hiç şüphesiz hilafet meselesidir. Hilafet tartışmaları nedeniyle başta Türkiye olmak üzere Mısır ve Suudi Arabistan kongreye karşı sert tepki göstermiştir. Bu çalışma Genel İslam Kongresi'nin yapılış sebeplerini, Kongre nedeniyle ortaya çıkan hilafet tartışmalarını ve kongrenin İslam dünyasına yansımalarını ele alacaktır. Ayrıca kongrenin sonunda alınan kararlara da yer verilecektir. Bunu yaparken konuyla alakalı arşiv belgelerinden, dönemin Türkçe ve Arapça gazetelerindeki haberlerden, makalelerden ve kitaplardan faydalanılacaktır.
Hİkmet - akademik edebiyat dergisi., Mar 28, 2022
Dumlupınar Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, Jun 20, 2015
Bu makalede Tanzimat’tan once baslayan ve Tanzimat’in ilaniyla hizlanan siyer eserleri icindeki d... more Bu makalede Tanzimat’tan once baslayan ve Tanzimat’in ilaniyla hizlanan siyer eserleri icindeki degisiklikleri ele alacagiz. Onceleri yapilacak islahatlar icin dayanak noktasi olarak belli mesajlar iceren siyerler, daha sonra Şarkiyatcilarin calismalarinin etkileri sonucunda yeni bir mecraya girer. Boylelikle hem elestirel bir yaklasim ortaya cikar hem de birincil kaynaklara donme ihtiyaci iyice belirginlesir. Cumhuriyet ile beraber daha da keskinlesen modern, bilimsel, realist yaklasim 1960 sonrasinda ceviri eserlerle beraber yeni bir ivme kazanir. Siyer calismalari son zamanlarda meydan gelen Kutlu Dogum Haftasi etkinlikleri ile tekrar ilk bastaki o menkibevi, efsanevi niteliklerine geri doner
Divan disiplinlerarası çalışmalar dergisi, Mar 29, 2017
Yasin BEYAZ GİRİŞ Rıza Tevfik (Bölükbaşı) 1869 yılında Edirne'de dünyaya geldi. Çocukluk ve gençl... more Yasin BEYAZ GİRİŞ Rıza Tevfik (Bölükbaşı) 1869 yılında Edirne'de dünyaya geldi. Çocukluk ve gençlik yılları babasının görev yaptığı Gelibolu'da geçti. 1884 yılında Galatasaray Sultanisi'ne girdi, fakat buraya bir yıl devam edebildi. 1887 yılında ise Mekteb-i Mülkiye'ye kaydolan Tevfik bazı öğrenci olaylarına karışınca buradan uzaklaştırıldı. Daha sonra ise Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'ye 2 intisab etti. Orada da çeşitli öğrenci olaylarına karışınca hapse girdi. Ailesi onu hayatını düzene sokması ümidiyle Ayşe Sıdıka Hanım 3 ile evlendirdi. 1899'da Tıbbiye'den mezun olunca Cenab Şehabeddin'in yardımıyla Karantina İdaresi'nde doktor olarak görev yapmaya başladı. Bu görevinin yanında İstanbul Gümrüğü'nde Eczâ-yı Tıbbiye (İlaç Malzemeleri) müfettişliği yaptı. 1907 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi ve bir yıl sonra Edirne mebusu oldu. 1909'da İngiliz parlamentosunun davetlisi olarak Talat Paşa başkanlığındaki heyetle Londra'ya, 1910 yılında da birkaç mebusla birlikte Fransız parlamentosunun zabıt işlemlerini incelemek üzere Fransa'ya gitti. 1911'de İttihat ve Terakki'den ayrılıp Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na katılan Tevfik 1913-1918 yılları arasında siyasetten uzak bir hayat yaşamaya karar verdi ve tekrar Karantina İdaresi'nde çalışmaya başladı. Bunun dışında Rıza Tevfik, Rehber-i İttihad-i Osmani Mektebi'nde felsefe dersleri verdi ve II. Meşrutiyet sonrasında alfabe ve imlayı ıslah etmek için kurulan Istılahat-ı İlmiye Encümeni'nde görev yaptı. 4 Rıza Tevfik 1918 yılında siyasete tekrar döndü ve Ahmed Vefik Paşa hükümetinde Maarif Nazırı oldu. Bu sırada İstanbul 2 Sultan II. Abdulhamid devrinde İstanbul'da iki tane tıp mektebi vardır. Bunlardan biri eski Gülhane Kışlası'nda bulunan Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane diğeri ise Kadırga'da bulunan Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye-i Şahane'dir. Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye'den diploma alanlar orduda, Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'den diploma alanlar ise belediyelerde, vilayetlerde ya da serbest olarak çalışırlardı. Bkz: Cemil Topuzlu, 80 Yıllık Hatıralarım (İstanbul: İşaret Yayınları, 2010), 83. 3 Rumca, İngilizce ve Fransızca bilen Ayşe Sıdıka Hanım, Darulmuallimât'ta coğrafya, ahlak, elişi ve pedegoji öğretmeni olarak görev yapmıştır. Ders notlarını bir araya getirerek Usûl-i Talîm ve Terbiye (Talim ve Terbiye Usulü) adıyla neşrettiği bu eser, Darulmuallimât'ta ders kitabı olarak okutulmuştur. Kitap bizde Avrupa sistemine uygun ilk pedegoji eseri olarak kabul edilmektedir. Bkz.
Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi, Mar 21, 2019
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in kuruluş dönemiyle alakalı birçok roman kaleme alınmıştır. Kaleme... more Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in kuruluş dönemiyle alakalı birçok roman kaleme alınmıştır. Kaleme alınan bu romanlar dönemin siyasi olaylarını genel itibariyle resmi tarih çerçevesinden ele almış bundan dolayı da belli kalıplar kullanarak dönemin aktörlerini ve olaylarını okuyucuya yansıtmak istemiştir. Yaşananları bazen bir destan havası içerisinde takdim ederek olayları gerçeklik boyutundan uzaklaştırmıştır. Buna karşılık Kemal Tahir bu resmi tarih söylemine bağlı kalan roman yazarlarından ve edebiyatçılardan farklı olarak alternatif bir bakış açısıyla olayları ele alıp eserlerinde işlemiştir. Yazar, bir destandan ziyade belgelerden de faydalanarak bir tarihçi gibi gerçekleri günyüzüne çıkarmak istemiştir. Bu çalışmada Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş dönemine dair birçok roman kaleme almış olan Kemal Tahir'in Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde (1923-1930) meydana gelen siyasi olaylara dair ortaya koyduğu görüş ve düşünceleri incelenmiştir. Bu bağlamda Osmanlı'dan Cumhburiyet'e tevarüs eden fikir, düşünce ve kurumlar, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, İzmir Suikasti ve tasfiyeler, Serbest Fırka'nın kuruluşu ve kapanması gibi önemli siyasi olayların onun romanlarına nasıl yansıdığı ortaya konulmak istenmiştir.
Yalova sosyal bilimler dergisi, Feb 23, 2015
Bu çalışmanın amacı Türk Edebiyatı'nın sözlü kültür döneminden başlayarak Klasik, Tanzimat, Meşru... more Bu çalışmanın amacı Türk Edebiyatı'nın sözlü kültür döneminden başlayarak Klasik, Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde tenkidin ne olduğunu, nasıl anlaşıldığını ortaya koymaktır. Bugünkü modern anlamda tenkid ile o zamanki tenkid arasındaki fark nedir, edebi tenkid ne türlü değişimler geçirmiş ve günümüzdeki şekline nasıl ulaşmıştır bunu incelemeye çalıştık. Bu incelemeyi yaparken özellikle dönemin önde gelen edebi şahıslarının bu konudaki düşüncelerini etraflı olarak ele aldık. Bunu yaparken edebiyatçıların kendilerinin temsil etmiş olduğu yeniyi yaşatmak için eskiyi kıyasıya eleştirdiklerini de gözardı etmedik. Gözardı edilmemesi gereken bir konu da edebi tenkidin sosyal hayat ve siyaset ile olan ilişkisidir. Yukarıda belirtmiş olduğumuz dönemlerde sosyal olarak ve siyaseten meydana gelen her değişim edebiyatta da yansımasını bulmuştur. Bu nedenle edebiyat, siyaset ve sosyal hayat arasındaki bağı da göstermek istedik.
Sosyal Bilimler Dergisi sobider, 2019
Hİkmet - akademik edebiyat dergisi., Apr 29, 2023
In Turkish Literature, some personalities, beside their literary identities, they also take on th... more In Turkish Literature, some personalities, beside their literary identities, they also take on the identities of thinkers and make various opinions and suggestions on social and political issues. One of them is undoubtedly Ahmet Hamdi Tanpınar. In his novels, Ahmet Hamdi Tanpınar goes beyond his literary identity and expresses ideas about social issues. They also establish close contacts with tradition and display a positive attitude towards it. On the other hand, we encounter a different Ahmet Hamdi Tanpınar in his diaries, letters, books called 19th Century History of Turkish Literature, Jewels Secret and Yahya Kemal. In these works, we see an Ahmet Hamdi Tanpınar who puts the West in the center, shows the West as the ultimate goal to be reached, seeks salvation there and nourishes the world of mind from there. In this study, we wanted to show how Ahmet Hamdi Tanpınar was influenced intellectually by western thinkers and orientalists by centering his works that we have mentioned above. In addition, we tried to reveal the main reason behind his positive approach to religion and tradition, considering his embarkment on social engineering, starting from these western ideas, especially with the effect of the political crisis in the 1960s, and in this context, his reason of putting forward various views to guide the powerful powers of the period.
Necip Fazıl, hikayeyi düşüncelerini ifade edebilmek için bir araç olarak gördüğünden sanatsal nit... more Necip Fazıl, hikayeyi düşüncelerini ifade edebilmek için bir araç olarak gördüğünden sanatsal nitelikleri göz ardı eder. Bundan dolayı biz de bu çalışmada, Necip Fazıl'ın hikayelerini teknik açıdan değil içerik açısından ele aldık. Onun ilk hikâyelerinden başlayarak bu hikâyelerin yayınlandığı yerler ve yayınlanış yılları, yayınlanan hikâyelerde zaman içinde yapmış olduğu değişiklikler, hikâyelerin içerik yönünden tasnifini bu makalede detaylı olarak anlattık.
Mehmed Akif mentioning in his peom book Safahat what he lived and what he witnessed. He conveyed ... more Mehmed Akif mentioning in his peom book Safahat what he lived and what he witnessed. He conveyed us the period of Abdulhamit II, the period Constittution and the period of pre-Republic as history in is peoms. In doing so, several criticisms have been made and they are included in his poems. Here in this article, we tried to analyze in detail Mehmet Akif’s political and religous criticism his book Safahat
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Aug 21, 2019
Türk edebiyatının Arap dünyasına tanıtımında Aynü'ş-Şems Üniversitesi'nin katkıları / Y. Beyaz (1... more Türk edebiyatının Arap dünyasına tanıtımında Aynü'ş-Şems Üniversitesi'nin katkıları / Y. Beyaz (167-175. s.
Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi, Mar 3, 2024
İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi... more İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi çalışmaları birtakım ideolojik saiklerle edebiyat tarihçileri tarafından kurgulanıp çeşitli dönemlere ayrılmıştır. İnkılapçı ve milliyetçi bir yaklaşımla hareket edilerek ortaya konan bu kurgu, isimlendirme ve dönemlendirmelerin elde edilen yeni bilgi ve belgelerin ışığında değişen ictimai, siyasi ve kültürel atmosferle birlikte tekrardan ele alınması zaruri görünmektedir. Bu bağlamda "Yeni Türk Edebiyatı" veya "Tanzimat Edebiyatı" olarak isimlendirilen dönemin de tekrardan ele alınması ve değerlendirilmesi elzem bir hâl almıştır. Türk Edebiyatı'nın XIX. asır ve sonrasındaki dönemlerini ve edebi hasılalarını inceleyen bu alanın isimlendirilmesi, bölümlenip dönemlendirilmesi ve başlangıcına dair verilen bilgiler ciddi problem ve tezatlar ihtiva etmektedir. Bu nedenle "Tanzimat Edebiyatı" isminin tartışmaya açılması, edebiyatımızda "yeni" olarak isimlendirilen dönemin ne zaman başladığına dair ortaya atılan görüşün yeniden ele alınması ve dolayısıyla "Yeni Türk Edebiyatı"nın ne zaman başladığına dair görüşlerin de güncellenmesi gerekmektedir. Elinizdeki bu makale mevcut isimlendirme, dönemlendirme ve tarihlendirmelere yönelik birtakım eleştiri ve teklifleri içermektedir.
Tezkire , 2024
In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis ... more In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis are referred to as “tabakat,” while in Persian Literature, such works written for poets and sufis are referred to as “tezkire.” The Ottoman poets of the Classical Period were also influenced by Persian Literature and used the names “Tezkire” and “Tezkirat Al-Shuara” for the works describing the biographies of poets. Tezkires are biographical and anthological in nature and aim to keep a record of poets and to make a register of the poets. On the other hand, literary histories in the modern sense, which replaced poet Tezkires in the 20th century, bear the traces of a new world and thinking. Just as empires were replaced by nation-states, literary histories began to take the place of Tezkires. Changing political, social, and cultural life has led to the emergence of a new genre, literary history. These literary histories play an important role in the construction of nationalisms. Instead of keeping records like poetical treatises, literary histories contain a certain chronology-centered fiction within their own absoluteness and make preferences with a canonical approach by ranking them in order of significance-importance and create a list of poets, writers, and works within the framework of their point of view. In this article, the intellectual changes in the transition from the poet’s tezkires to modern literary histories will be tried to be revealed, and the difference in worldviews between the two will be demonstrated. In addition to this, it will be explained how literary histories display an ideological approach to literary figures and literary productions and assume a canonical task.
Tezkire, 2024
In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis ... more In the Islamic biography tradition, all works describing the lives of Poets, Scholars, and Sufis are referred to as “tabakat,” while in Persian Literature, such works written for poets and sufis are referred to as “tezkire.” The Ottoman poets of the Classical Period were also influenced by Persian Literature and used the names “Tezkire” and “Tezkirat Al-Shuara” for the works describing the biographies of poets. Tezkires are biographical and anthological in nature and aim to keep a record of poets and to make a register of the poets. On the other hand, literary histories in the modern sense, which replaced poet Tezkires in the 20th century, bear the traces
of a new world and thinking. Just as empires were replaced by nation-states, literary histories began to take the place of Tezkires. Changing political, social, and cultural life has led to the emergence of a new genre, literary history. These literary histories play an important role in the construction of nationalisms. Instead of keeping records like poetical treatises, literary
histories contain a certain chronology-centered fiction within their own absoluteness and make preferences with a canonical approach by ran-
king them in order of significance-importance and create a list of poets, writers, and works within the framework of their point of view. In
this article, the intellectual changes in the tran-sition from the poet’s tezkires to modern literary histories will be tried to be revealed, and the difference in worldviews between the two will be demonstrated. In addition to this, it will
be explained how literary histories display an ideological approach to literary figures and literary productions and assume a canonical task.
İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi... more İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde başlayıp Cumhuriyet Dönemi'nde devam ettirilen Türk Edebiyatı Tarihi çalışmaları birtakım ideolojik saiklerle edebiyat tarihçileri tarafından kurgulanıp çeşitli dönemlere ayrılmıştır. İnkılapçı ve milliyetçi bir yaklaşımla hareket edilerek ortaya konan bu kurgu, isimlendirme ve dönemlendirmelerin elde edilen yeni bilgi ve belgelerin ışığında değişen ictimai, siyasi ve kültürel atmosferle birlikte tekrardan ele alınması zaruri görünmektedir. Bu bağlamda "Yeni Türk Edebiyatı" veya "Tanzimat Edebiyatı" olarak isimlendirilen dönemin de tekrardan ele alınması ve değerlendirilmesi elzem bir hâl almıştır. Türk Edebiyatı'nın XIX. asır ve sonrasındaki dönemlerini ve edebi hasılalarını inceleyen bu alanın isimlendirilmesi, bölümlenip dönemlendirilmesi ve başlangıcına dair verilen bilgiler ciddi problem ve tezatlar ihtiva etmektedir. Bu nedenle "Tanzimat Edebiyatı" isminin tartışmaya açılması, edebiyatımızda "yeni" olarak isimlendirilen dönemin ne zaman başladığına dair ortaya atılan görüşün yeniden ele alınması ve dolayısıyla "Yeni Türk Edebiyatı"nın ne zaman başladığına dair görüşlerin de güncellenmesi gerekmektedir. Elinizdeki bu makale mevcut isimlendirme, dönemlendirme ve tarihlendirmelere yönelik birtakım eleştiri ve teklifleri içermektedir.
DergiPark (Istanbul University), Jun 1, 2015
Tanzimat döneminde ortaya çıkan dil tartışmaları Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren ye... more Tanzimat döneminde ortaya çıkan dil tartışmaları Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren yeni bir aşamaya geçmişti. Bu süreç önce Harf İnkılabı'na, ardından daha geniş çaplı bir hareket olan Dil Devrimi'ne dönüştü. Biz bu makalemizde, bir Osmanlı aydını olan Tosyevizade Doktor Rifat Osman'ın, Harf İnkılabı'na karşı geliştirdiği tepkileri ve bu tepkilerde meydana gelen değişimleri A. Süheyl Ünver'e yazmış olduğu mektuplar çerçevesinde ele almaktayız.
Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, Jun 1, 2015
Tanzimat doneminde ortaya cikan dil tartismalari Turkiye Cumhuriyeti’nin kurulusundan itibaren ye... more Tanzimat doneminde ortaya cikan dil tartismalari Turkiye Cumhuriyeti’nin kurulusundan itibaren yeni bir asamaya gecmisti. Bu surec once Harf Inkilabi’na, ardindan daha genis capli bir hareket olan Dil Devrimi’ne donustu. Biz bu makalemizde, bir Osmanli aydini olan Tosyevizade Doktor Rifat Osman’in, Harf Inkilabi’na karsi gelistirdigi tepkileri ve bu tepkilerde meydana gelen degisimleri A. Suheyl Unver’e yazmis oldugu mektuplar cercevesinde ele almaktayiz
Journal of Islamic Jerusalem studies, Jul 17, 2018
Aralık 1931 tarihinde İslam dünyasından birçok temsilcinin katılımıyla Beytülmakdis'te gerçekleşt... more Aralık 1931 tarihinde İslam dünyasından birçok temsilcinin katılımıyla Beytülmakdis'te gerçekleştirilen Genel İslam Kongresi'nde başta Filistin ve Mescid-i Aksa, olmak üzere Müslümanların genel problemleri ele alınmıştır. Bunların en önemlilerinden birisi de hiç şüphesiz hilafet meselesidir. Hilafet tartışmaları nedeniyle başta Türkiye olmak üzere Mısır ve Suudi Arabistan kongreye karşı sert tepki göstermiştir. Bu çalışma Genel İslam Kongresi'nin yapılış sebeplerini, Kongre nedeniyle ortaya çıkan hilafet tartışmalarını ve kongrenin İslam dünyasına yansımalarını ele alacaktır. Ayrıca kongrenin sonunda alınan kararlara da yer verilecektir. Bunu yaparken konuyla alakalı arşiv belgelerinden, dönemin Türkçe ve Arapça gazetelerindeki haberlerden, makalelerden ve kitaplardan faydalanılacaktır.
Hİkmet - akademik edebiyat dergisi., Mar 28, 2022
Dumlupınar Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, Jun 20, 2015
Bu makalede Tanzimat’tan once baslayan ve Tanzimat’in ilaniyla hizlanan siyer eserleri icindeki d... more Bu makalede Tanzimat’tan once baslayan ve Tanzimat’in ilaniyla hizlanan siyer eserleri icindeki degisiklikleri ele alacagiz. Onceleri yapilacak islahatlar icin dayanak noktasi olarak belli mesajlar iceren siyerler, daha sonra Şarkiyatcilarin calismalarinin etkileri sonucunda yeni bir mecraya girer. Boylelikle hem elestirel bir yaklasim ortaya cikar hem de birincil kaynaklara donme ihtiyaci iyice belirginlesir. Cumhuriyet ile beraber daha da keskinlesen modern, bilimsel, realist yaklasim 1960 sonrasinda ceviri eserlerle beraber yeni bir ivme kazanir. Siyer calismalari son zamanlarda meydan gelen Kutlu Dogum Haftasi etkinlikleri ile tekrar ilk bastaki o menkibevi, efsanevi niteliklerine geri doner
Divan disiplinlerarası çalışmalar dergisi, Mar 29, 2017
Yasin BEYAZ GİRİŞ Rıza Tevfik (Bölükbaşı) 1869 yılında Edirne'de dünyaya geldi. Çocukluk ve gençl... more Yasin BEYAZ GİRİŞ Rıza Tevfik (Bölükbaşı) 1869 yılında Edirne'de dünyaya geldi. Çocukluk ve gençlik yılları babasının görev yaptığı Gelibolu'da geçti. 1884 yılında Galatasaray Sultanisi'ne girdi, fakat buraya bir yıl devam edebildi. 1887 yılında ise Mekteb-i Mülkiye'ye kaydolan Tevfik bazı öğrenci olaylarına karışınca buradan uzaklaştırıldı. Daha sonra ise Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'ye 2 intisab etti. Orada da çeşitli öğrenci olaylarına karışınca hapse girdi. Ailesi onu hayatını düzene sokması ümidiyle Ayşe Sıdıka Hanım 3 ile evlendirdi. 1899'da Tıbbiye'den mezun olunca Cenab Şehabeddin'in yardımıyla Karantina İdaresi'nde doktor olarak görev yapmaya başladı. Bu görevinin yanında İstanbul Gümrüğü'nde Eczâ-yı Tıbbiye (İlaç Malzemeleri) müfettişliği yaptı. 1907 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi ve bir yıl sonra Edirne mebusu oldu. 1909'da İngiliz parlamentosunun davetlisi olarak Talat Paşa başkanlığındaki heyetle Londra'ya, 1910 yılında da birkaç mebusla birlikte Fransız parlamentosunun zabıt işlemlerini incelemek üzere Fransa'ya gitti. 1911'de İttihat ve Terakki'den ayrılıp Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na katılan Tevfik 1913-1918 yılları arasında siyasetten uzak bir hayat yaşamaya karar verdi ve tekrar Karantina İdaresi'nde çalışmaya başladı. Bunun dışında Rıza Tevfik, Rehber-i İttihad-i Osmani Mektebi'nde felsefe dersleri verdi ve II. Meşrutiyet sonrasında alfabe ve imlayı ıslah etmek için kurulan Istılahat-ı İlmiye Encümeni'nde görev yaptı. 4 Rıza Tevfik 1918 yılında siyasete tekrar döndü ve Ahmed Vefik Paşa hükümetinde Maarif Nazırı oldu. Bu sırada İstanbul 2 Sultan II. Abdulhamid devrinde İstanbul'da iki tane tıp mektebi vardır. Bunlardan biri eski Gülhane Kışlası'nda bulunan Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane diğeri ise Kadırga'da bulunan Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye-i Şahane'dir. Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye'den diploma alanlar orduda, Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'den diploma alanlar ise belediyelerde, vilayetlerde ya da serbest olarak çalışırlardı. Bkz: Cemil Topuzlu, 80 Yıllık Hatıralarım (İstanbul: İşaret Yayınları, 2010), 83. 3 Rumca, İngilizce ve Fransızca bilen Ayşe Sıdıka Hanım, Darulmuallimât'ta coğrafya, ahlak, elişi ve pedegoji öğretmeni olarak görev yapmıştır. Ders notlarını bir araya getirerek Usûl-i Talîm ve Terbiye (Talim ve Terbiye Usulü) adıyla neşrettiği bu eser, Darulmuallimât'ta ders kitabı olarak okutulmuştur. Kitap bizde Avrupa sistemine uygun ilk pedegoji eseri olarak kabul edilmektedir. Bkz.
Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi, Mar 21, 2019
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in kuruluş dönemiyle alakalı birçok roman kaleme alınmıştır. Kaleme... more Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in kuruluş dönemiyle alakalı birçok roman kaleme alınmıştır. Kaleme alınan bu romanlar dönemin siyasi olaylarını genel itibariyle resmi tarih çerçevesinden ele almış bundan dolayı da belli kalıplar kullanarak dönemin aktörlerini ve olaylarını okuyucuya yansıtmak istemiştir. Yaşananları bazen bir destan havası içerisinde takdim ederek olayları gerçeklik boyutundan uzaklaştırmıştır. Buna karşılık Kemal Tahir bu resmi tarih söylemine bağlı kalan roman yazarlarından ve edebiyatçılardan farklı olarak alternatif bir bakış açısıyla olayları ele alıp eserlerinde işlemiştir. Yazar, bir destandan ziyade belgelerden de faydalanarak bir tarihçi gibi gerçekleri günyüzüne çıkarmak istemiştir. Bu çalışmada Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş dönemine dair birçok roman kaleme almış olan Kemal Tahir'in Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde (1923-1930) meydana gelen siyasi olaylara dair ortaya koyduğu görüş ve düşünceleri incelenmiştir. Bu bağlamda Osmanlı'dan Cumhburiyet'e tevarüs eden fikir, düşünce ve kurumlar, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, İzmir Suikasti ve tasfiyeler, Serbest Fırka'nın kuruluşu ve kapanması gibi önemli siyasi olayların onun romanlarına nasıl yansıdığı ortaya konulmak istenmiştir.
Yalova sosyal bilimler dergisi, Feb 23, 2015
Bu çalışmanın amacı Türk Edebiyatı'nın sözlü kültür döneminden başlayarak Klasik, Tanzimat, Meşru... more Bu çalışmanın amacı Türk Edebiyatı'nın sözlü kültür döneminden başlayarak Klasik, Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde tenkidin ne olduğunu, nasıl anlaşıldığını ortaya koymaktır. Bugünkü modern anlamda tenkid ile o zamanki tenkid arasındaki fark nedir, edebi tenkid ne türlü değişimler geçirmiş ve günümüzdeki şekline nasıl ulaşmıştır bunu incelemeye çalıştık. Bu incelemeyi yaparken özellikle dönemin önde gelen edebi şahıslarının bu konudaki düşüncelerini etraflı olarak ele aldık. Bunu yaparken edebiyatçıların kendilerinin temsil etmiş olduğu yeniyi yaşatmak için eskiyi kıyasıya eleştirdiklerini de gözardı etmedik. Gözardı edilmemesi gereken bir konu da edebi tenkidin sosyal hayat ve siyaset ile olan ilişkisidir. Yukarıda belirtmiş olduğumuz dönemlerde sosyal olarak ve siyaseten meydana gelen her değişim edebiyatta da yansımasını bulmuştur. Bu nedenle edebiyat, siyaset ve sosyal hayat arasındaki bağı da göstermek istedik.
Sosyal Bilimler Dergisi sobider, 2019
Hİkmet - akademik edebiyat dergisi., Apr 29, 2023
In Turkish Literature, some personalities, beside their literary identities, they also take on th... more In Turkish Literature, some personalities, beside their literary identities, they also take on the identities of thinkers and make various opinions and suggestions on social and political issues. One of them is undoubtedly Ahmet Hamdi Tanpınar. In his novels, Ahmet Hamdi Tanpınar goes beyond his literary identity and expresses ideas about social issues. They also establish close contacts with tradition and display a positive attitude towards it. On the other hand, we encounter a different Ahmet Hamdi Tanpınar in his diaries, letters, books called 19th Century History of Turkish Literature, Jewels Secret and Yahya Kemal. In these works, we see an Ahmet Hamdi Tanpınar who puts the West in the center, shows the West as the ultimate goal to be reached, seeks salvation there and nourishes the world of mind from there. In this study, we wanted to show how Ahmet Hamdi Tanpınar was influenced intellectually by western thinkers and orientalists by centering his works that we have mentioned above. In addition, we tried to reveal the main reason behind his positive approach to religion and tradition, considering his embarkment on social engineering, starting from these western ideas, especially with the effect of the political crisis in the 1960s, and in this context, his reason of putting forward various views to guide the powerful powers of the period.
Necip Fazıl, hikayeyi düşüncelerini ifade edebilmek için bir araç olarak gördüğünden sanatsal nit... more Necip Fazıl, hikayeyi düşüncelerini ifade edebilmek için bir araç olarak gördüğünden sanatsal nitelikleri göz ardı eder. Bundan dolayı biz de bu çalışmada, Necip Fazıl'ın hikayelerini teknik açıdan değil içerik açısından ele aldık. Onun ilk hikâyelerinden başlayarak bu hikâyelerin yayınlandığı yerler ve yayınlanış yılları, yayınlanan hikâyelerde zaman içinde yapmış olduğu değişiklikler, hikâyelerin içerik yönünden tasnifini bu makalede detaylı olarak anlattık.
Mehmed Akif mentioning in his peom book Safahat what he lived and what he witnessed. He conveyed ... more Mehmed Akif mentioning in his peom book Safahat what he lived and what he witnessed. He conveyed us the period of Abdulhamit II, the period Constittution and the period of pre-Republic as history in is peoms. In doing so, several criticisms have been made and they are included in his poems. Here in this article, we tried to analyze in detail Mehmet Akif’s political and religous criticism his book Safahat
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Aug 21, 2019
Türk edebiyatının Arap dünyasına tanıtımında Aynü'ş-Şems Üniversitesi'nin katkıları / Y. Beyaz (1... more Türk edebiyatının Arap dünyasına tanıtımında Aynü'ş-Şems Üniversitesi'nin katkıları / Y. Beyaz (167-175. s.
Türk Edebiyatı'nda Arap Coğrafyası, 2022
İdealden Gerçeğe Bir Necip Fazıl Portresi, 2023
Necip Fazıl'ın Düşünce Dünyası, 2013
12 yaşıma kadar süren bu ölçüsüz, abur-cubur okuma hastalığı bende o hale gelmişti ki, 10-11 yaşı... more 12 yaşıma kadar süren bu ölçüsüz, abur-cubur okuma hastalığı bende o hale gelmişti ki, 10-11 yaşıma doğru Pol Virjini, Graziyella, Ladam Okamelya, Zavallı Necdet gibi hissîlik ve edebîlik iddiasındaki eserlere kadar tırmanan alakam, nihayet hastalığa dönmüş, gecelerimi ve gündüzlerimi bir ağ gibi sarmıştı. 13 Ayrıca, Mişel Ziveko ve Aleksandır Düma'nın bütün eserleri, Şarlok Holmes, Güzel Prenses, Şövalye dö Rogesten, Lükres Borjia, Kont Ablu, Notradamus, Güliver, Verter, Anna Karenin 14 ve daha bir sürü roman okur. 15 Bu romanların te'sirleri Necip Fazıl'ı fazlaca etkilemiş ve onların etkilerinden bir dö