Narek S. Galstyan Նարեկ Ս. Գալստյան | Yerevan State University (original) (raw)

Papers by Narek S. Galstyan Նարեկ Ս. Գալստյան

Self-exclusion as a Security Strategy of Small States, 2024

This article analyzes the strategy of self-exclusion in the foreign policy of small states, consi... more This article analyzes the strategy of self-exclusion in the foreign policy of small states, considering their goals and expected results of this strategy, that is, the main conditions for its implementation, the main determinants, and also identifies and characterizes its varieties and practical manifestations. In this context, global transformations also cause changes related to the positions and roles of small states in world politics and international relations. At the same time, global transformations change the understanding of the security of small states, which in turn leads to an increase in the number of studies in this area. Together, these factors become the rationale for the relevance of studying the security problems of small states in modern conditions. In conclusion, the results of the analysis are summarized, the features of the strategy of self-exclusion, common features and differences in its varieties are shown.

Eastern Chessboard: Geopolitical Determinants and Challenges in Eastern Europe and the South Caucasus

This article focuses on the analysis of foreign policy attitudes and perceptions within Armenia’s... more This article focuses on the analysis of foreign policy attitudes and perceptions within Armenia’s society. The analysis is based on the comparison and interpretation of results of various quantitative surveys conducted in Armenia from 2009 to 2015. The results of this comparative chronological analysis are compared with the basic principles of official foreign policy, enshrined in the National Security Strategy of Armenia (2007). In this framework, the core emphasis is placed perceptions of European and Eurasian dimensions of Armenia’s foreign policy. The objective of this analysis is to identify the existing and changing features of the foreign policy orientation within Armenia’s society. It is concluded that for Armenia’s society there was and is not any “Eurasian”, but only a “Russian” choice: the vast majority of Armenia’s population considers relations with Russia as strategic and as based not on economic or socio-cultural, but mainly on political (security) reasons. However, a...

This policy brief surveys the core principles and objectives of Armenia’s foreign policy, which i... more This policy brief surveys the core principles and objectives of Armenia’s foreign policy, which is influenced by the Nagorno-Karabakh (Artsakh) conflict with Azerbaijan, the Azerbaijani-Turkish blockade and isolation of Armenia, Turkey’s unwillingness to settle relations with Armenia without preconditions, Armenia’s dependence on Georgian transit routes and its excessive dependence on Russia in strategic areas of its economy. To deal with these negative influences, Armenia’s foreign policy includes a military-strategic alliance with Russia, a regional partnership with Iran, and deepening relations with the EU, U.S. and NATO. The main conclusions of this analysis are as follows: • The policy of Turkey and Azerbaijan towards Armenia is destructive. There are no essential changes in their policy toward Armenia and the Nagorno-Karabakh issue, despite various agreements, the calls of the international community and Armenia’s readiness to find compromise solutions. • To diversify its ener...

Zusammenfassung Wegen unentschiedenen innerstaatlichen und zwischenstaatlichen Konfliktsituatione... more Zusammenfassung Wegen unentschiedenen innerstaatlichen und zwischenstaatlichen Konfliktsituationen, des niedrigen Demokratieniveau in seinem Ländern, ist Südkaukasus eine der am meisten explosiven Weltregionen. Jedoch, dank ihrer Transitgeografie, einerseits, zwischen Europa und Zentralasien, und, andererseits, zwischen Russland und Nahen Osten, sowie der kaspischen Energieressourcen, ist diese Region schon ein Teil großer geopolitischen Einheit – der Schwarzmeer-Kaspischen energetischen und geopolitischen Großregion. Gerade dieser Umstand ist ein Grund harter Konkurrenz zwischen den Ländern der Region und der äußerlichen Akteuren. Die relative Schwäche der Regionalländer und ihre verschiedene geopolitische Orientierungen lassen nicht zu, diese geographische Einheit in einen geopolitischen Akteur mit gemeinsamen Außen- und Sicherheitspolitik umzuwandeln. Nichtsdestoweniger, in der Region existierte lange Zeit einen Status quo, der, jedoch heute kardinal ändert sich. Der erste Stimul...

Banber - Bulletin of Yerevan University, 2021

Հոդվածում վերլուծվում և ըստ վերջնարդյունքի՝ պետության անվտանգության և ինքնուրույնության վրա ազդեց... more Հոդվածում վերլուծվում և ըստ վերջնարդյունքի՝ պետության անվտանգության և ինքնուրույնության վրա ազդեցության, խմբավորվում են մեծ տերությունների նկատմամբ փոքր պետությունների անվտանգության մի շարք ռազմավարություններ։ Առաջարկվում է փոքր պետությունների արտաքին անվտանգության բոլոր ռազմավարությունները բաժանել չորս խմբի՝ համադրման, հակադրման, ինքնաբացառման և կցորդման։ Մասնավորապես,
քննվում են առաջին երկու խմբերում դասվող ռազմավարությունների շարքերն ու դրանց հիմնական բնութագրիչները, վեր են հանվում այդ ռազմավարությունների կիրառման հիմնապայմանները։ Եզրակացության մեջ ներկայացվում են այդ երկու խումբ ռազմավարությունների հիմնական տարբերություններն ու ընդհանրությունները։

ARMENIA'S INTERNATIONAL STATUS ASPIRATIONS IN 2008-2020, 2021

The main purpose of this analysis is to find out what international status aspirations the ruling... more The main purpose of this analysis is to find out what
international status aspirations the ruling elites of Armenia
had in 2008-2020, as well as how and by what means they
tried to gain those statuses. In order to reach this goal the
following research objectives - questions were defined:
• What national roles were adopted by the ruling elites
led by Serzh Sargsyan and Nikol Pashinyan and what
international statuses in line with them did they aspire
to?
• How and by what means did they try to run those
roles and obtain those statuses?
• How did those roles-statuses develop? Have they
remained unchanged or have they evolved? Have the
adopted roles-statuses transformed substantially?

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԲԱԶՄԱՎԵԿՏՈՐ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈւԹՅԱՆ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ՊՐԱԿՏԻԿԱՆ, 2019

Հոդվածը նվիրված է ՀՀ արտաքին քաղաքականության պաշտոնական հայեցակարգի և պրակտիկայի՝ բազմավեկտորությ... more Հոդվածը նվիրված է ՀՀ արտաքին քաղաքականության պաշտոնական հայեցակարգի և պրակտիկայի՝ բազմավեկտորության գիտական բնորոշմանը համապատասխանության քննությանը։ Եզրակացվում է, որ այդ քաղաքականության պաշտոնական հայեցակարգը և պրակտիկան համապատասխանում են ոչ թե բազմավեկտորության, այլ միավեկտոր ենթադաշնակցման բնորոշմանը։ Ներկայացված են առաջարկություններ այդ քաղաքականությունը բազմավեկտորության հիմնասկզբունքներին համապատասխան կառուցելու վերաբերյալ։

Статья посвящена анализу соответствия официальной концепции и практики внешней политики РА научному определению многовекторности. Заключается, что практика внешней политики Армении соответствует ее официальной концепции, а они оба соответствуют научному определению не многовекторности, а одновекторного примыкания. Также представлены предложения по построению внешней политики РА в соответствии с основными принципами многовекторности.

The article aims at studying the compliance of Armenia’s foreign policy’s official concept and its practice with the scientific definition of a multi-vector foreign policy. It is concluded that Armenia’s foreign policy practice and its official concept correspond to the scientific definition not of a multi-vector, but of a univector/bandwagoning foreign policy. Also, some recommendations for building a multi-vector foreign policy of Armenia are given.

Armenische Komplementarität: Außenpolitik eines Kleinstaats in turbulenten Zeiten, 2019

In diesem Artikel wird von der Prämisse ausgegangen, dass, erstens, Kleinstaaten wie Armenien ein... more In diesem Artikel wird von der Prämisse ausgegangen, dass, erstens, Kleinstaaten wie Armenien ein besonderes außenpolitisches Verhalten haben und, zweitens, die wichtigsten Herausforderungen für ihre Sicherheit aus dem internationalen (insbesondere, aus dem regionalen) System kommen. Dementsprechend sollen die Theorie Regionaler Sicherheitskomplexe (RSK) und das Konzept der Kleinstaaten die konzeptionelle Grundlage für das methodische Vorgehen bilden. Im weiteren Verlauf des Artikels soll geklärt werden, welche Merkmale des außenpolitischen Verhaltens für Kleinstaaten charakteristisch sind und welche dieser Strategien in Armeniens Außenpolitik verwendet werden.

Hierbei wird zuerst die externe Sicherheitsumgebung Armeniens aufgezeigt und gefolgert, dass sich Armenien in einem RSK befindet, der eine unipolare Struktur und eine Stärke-basierte Ordnung hat. Armenien ist ein Binnenstaat und ist seitens seiner zwei Nachbarstaaten von den regionalen Infrastrukturprojekten isoliert, zudem steht Armenien in direkter Konfrontation mit einem dieser Nachbarn (Aserbaidschan). Der Binnenstaatsstatus selbst begrenzt die Möglichkeiten der außenpolitischen Manöver und die Konfrontation mit zwei Nachbarstaaten verringert die Auswahl der Strategien zur Neutralisierung dieser Außenbedrohungen. Im Folgenden werden Maßnahmen zur Außen- und Sicherheitspolitik von Kleinstaaten im Allgemeinen und Armenien im Speziellen analysiert.

ՓՈՔՐ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԱՐՔԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ, 2019

This article aims at identifying the characteristics of the foreign policy behaviour of small sta... more This article aims at identifying the characteristics of the foreign policy behaviour of small states, in particular, the main features and reasons for their peculiar behaviour in the international arena. The author analyses the main approaches to the definition of small states and argues the scientific preference for the use of one of the varieties of an integrated approach. Based on the results of previous studies, he describes the main common features of the foreign policy behaviour of small states, but a reservation is made that the manifestation of these features in practice is situational and contextual. It is concluded that the reasons for the described signs of a peculiar foreign policy behaviour of small states is a combination of a regional security complex and its order, economic development and foreign policy identity of each particular small state, in which the type of regional security complex is crucial.

Key words։ small state, great power, foreign policy, foreign policy behaviour, regional security complex, regional security order

Թեև Եվրոպական միությունը (ԵՄ) համեմատաբար երիտասարդ արտաքին քաղաքական դերակատար է, դրա արտաքին քա... more Թեև Եվրոպական միությունը (ԵՄ) համեմատաբար երիտասարդ արտաքին քաղաքական դերակատար է, դրա արտաքին քաղաքականության առանձնահատկությունները տարբեր ակադեմիական-փորձագիտական շրջանակների ուշադրության կենտրոնում են: Այս համատեքստում ԵՄ-ն հաճախ բնորոշվում է «փափուկ ուժ», «փոխակերպող ուժ» և «նորմատիվային դերակատար» արտահայտություններով՝ հիմք ընդունելով դրա արտաքին քաղաքականության ոճային և բովանդակային որոշ առանձնահատկություններ:
Միաժամանակ, հիմք ընդունելով վերջին շրջանում Կասպյան-սևծովյան մեծ-տարածաշրջանում ԵՄ-ի ակտիվության աճը, խնդիր է առաջանում պարզել, թե որքանով են նշյալ բնորոշումները կիրառելի այս տարածաշրջանում և, մասնավորապես, դրանում կամրջող նշանակություն ունեցող Հարավային Կովկասում ԵՄ-ի քաղաքականության բնութագրման համար:

This article focuses on the analysis of foreign policy attitudes and perceptions within Armenia’s... more This article focuses on the analysis of foreign policy attitudes and perceptions within Armenia’s society. The analysis is based on the comparison and interpretation of results of various quantitative surveys conducted in Armenia from 2009 to 2015. The results of this comparative chronological analysis are compared with the basic principles of official foreign policy, enshrined in the National Security Strategy of Armenia (2007).
In this framework, the core emphasis is placed perceptions of European and Eurasian dimensions of Armenia’s foreign policy. The objective of this analysis is to identify the existing and changing features of the foreign policy orientation within Armenia’s society.
It is concluded that for Armenia’s society there was and is not any “Eurasian”, but only a “Russian” choice: the vast majority of Armenia’s population considers relations with Russia as strategic and as based not on economic or socio-cultural, but mainly on political (security) reasons. However, absolute majority also welcomes Armenia’s broad cooperation with West, especially with the EU. Moreover, the majority even stands for Armenia’s membership in the European Union alongside with the membership in the Eurasian Union.

Key words: Armenia, Public Opinion, European Union, Eurasian Economic Union, Russia, Complementarity

IDENTITY, NORMS AND BELIEFS IN FOREIGN POLICY, Sep 14, 2015

Conventional wisdom posits that the evocation of “the other” in a state’s foreign policy discours... more Conventional wisdom posits that the evocation of “the other” in a state’s foreign policy discourse is indicative of the core characteristics of its foreign policy identity. “The other” is largely deemed to be a symbol in the definition of who “we” are—our identity. A discourse analysis of Armenia’s President Serzh Sargsyan’s conceptions of “the other,” coupled with public opinion surveys, sheds light on major ups and downs that
the convoluted relations with Azerbaijan and Turkey have undergone since 2008. Evidence indicates that Sargsyan’s determination to break the deadlock was not reciprocated by Azerbaijan and Turkey. The latter stepped back from its commitment to establishing unconditional relations with Armenia coupled with Baku’s upgraded bellicose policy towards Armenia. All this led Armenia’s president to toughen his position toward them, which found vivid expression in Armenia’s foreign policy discourse. Moreover, the tough resonated with Armenian society and further cemented negative social attitudes towards Azerbaijan and Turkey.

Внешняя политика Республики Армения. Проблемы и вызовы, 2014

The Eurasian subject on the internal political agenda of Armenia: positions and assessment of the... more The Eurasian subject on the internal political agenda of Armenia: positions and assessment of the official authorities and the major political forces (analytical review)
Narek S. Galstyan
PhD in Political Sciences, Associate Professor

This article investigates the role and place of the Eurasian subject in the domestic agenda of Armenia. The main purpose of this analytical review is to identify the main features of the development stages and "Eurasian subjects" on the domestic political scene in Armenia. Objectives of the study are: a) to show the chronology of the development of the Eurasian dimension in Armenia's internal policy agenda, b) to identify positions and assessments of the parliamentary political forces. In this context, the author also tries to answer the following questions: a) was the "Eurasian shift" a surprise or it should be considered as a logical result of the Eurasian policy of Armenia? b) how are positioning themselves the parliamentary parties towards the Eurasian integration? c) how were changed political positions and attitudes of executive authorities and leading political parties?
The author, in particular, argues that in a certain sense "Eurasian shift" can be considered a surprise. The position change relates primarily to executive authorities and the ruling party. Some opposition parties are strongly against Armenia's membership in the Customs Union. And the other parties are not against it, but are criticizing the authorities that before this decision they didn't consult with political parties and didn't inform the public.

Եվրասիական թեմատիկան Հայաստանի ներքաղաքական օրակարգում. գործադիր իշխանության և հիմնական քաղաքական ուժերի դիրքորոշումներն ու գնահատականները
Նարեկ Ս. Գալստյան
Քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ

Այս հոդվածը վերաբերում է Հայաստանի ներքաղաքական օրակարգում եվրասիական թեմատիկայի տեղի ու դերի քննությանը: Վերլուծության գլխավոր նպատակն է՝ վերհանել հայաստանյան ներքաղաքական օրակարգում «Եվրասիական թեմայի» զարգացման փուլերի առանձնահատկությունները: Վերլուծության խնդիրներն են. ա) ցույց տալ Հայաստանի ներքաղաքական օրակարգում եվրասիական չափման զարգացման ժամանակագրությունը, բ) վերհանել խորհրդարանական քաղաքական ուժերի դիրքորոշումներն ու գնահատականները: Այս համատեքստում հեղինակը փորձում է նաև պատասխանել հետևյալ հարցերին. ա) արդյո՞ք «եվրասիական տեղաշարժն» անակնկալ էր, թե՞ այն պետք է համարել Հայաստանի եվրասիական քաղաքականության տրամաբանական արդյունք, բ) ինչպիսի՞ դիրքորոշում ունեն խորհրդարանական կուսակցությունները եվրասիական ինտեգրման հարցում, գ) ինչպե՞ս են փոփոխվել գործադիր իշխանության և քաղաքական ուժերի դիրքորոշումներն ու վերաբերմունքը:
Հեղինակը, մասնավորապես, փաստում է, որ «եվրասիական տեղաշարժը» որոշ իմաստով կարող է անսպասելի զարգացում համարվել: Դիրքորոշման որոշակի փոփոխությունը հիմնականում վերաբերում է գործադիր իշխանությանը և կառավարող կուսակցությանը: Ընդդիմադիր որոշ կուսակցություններ կտրականապես դեմ են Հայաստանի անդամակցությանը Մաքսային միությանը, իսկ որոշներն էլ, հակառակը, կողմնակից են, սակայն քննադատում են իշխանություններին, որ մինչև որոշման ընդունումը նրանք չեն խորհրդակցել կուսակցությունների հետ և չեն իրազեկել հանրությանը:

The main dimensions of Armenia’s foreign and security policy, 2013

This policy brief surveys the core principles and objectives of Armenia's foreign policy, which i... more This policy brief surveys the core principles and objectives of Armenia's foreign policy, which is influenced by the Nagorno-Karabakh (Artsakh) conflict with Azerbaijan, the Azerbaijani-Turkish blockade and isolation of Armenia, Turkey's unwillingness to settle relations with Armenia without preconditions, Armenia's dependence on Georgian transit routes and its excessive dependence on Russia in strategic areas of its economy. To deal with these negative influences, Armenia's foreign policy includes a military-strategic alliance with Russia, a regional partnership with Iran, and deepening relations with the EU, U.S. and NATO.

Եվրոպական միությունը որպես արտաքին քաղաքական նորմատիվային դերակատար, 2013

Новая региональная геостратегическая среда Армении: вызовы, возможности и перспективы, 2011

Տարածաշրջանայնացում, տարածաշրջանայնություն, տարածաշրջանային ինտեգրում (հայեցակարգային մոտեցում), 2009

Քաղաքագիտություն: Բուհական գիտամեթոդական նյութերի ժողովածու, Եր. 2009թ. , էջեր 77-93 î³ñ³Í³ßñç³Ý³... more Քաղաքագիտություն: Բուհական գիտամեթոդական նյութերի ժողովածու, Եր. 2009թ. , էջեր 77-93 î³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙ, ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝáõÃÛáõÝ, ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ÇÝï»·ñáõÙ (Ñ³Û»ó³Ï³ñ·³ÛÇÝ Ùáï»óáõÙ) Ü³ñ»Ï ê. ¶³ÉëïÛ³Ý ù³Õ³ù³Ï³Ý ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ã»ÏÝ³Íáõ Ð³Ù³ßË³ñÑ³ÛÝ³óÙ³Ý ¨ å»ïáõÃÛ³ÝÁ ¹ñ³ Ý»ï³Í Ù³ñï³Ññ³í»ñÝ»ñÇ ÇÙ³ëï³íáñÙ³Ý Ñ³Ù³ï»ùëïáõÙ Ù³ëÝ³·Çï³Ï³Ý ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ ³é³ÝÓÝ³ÏÇ Ï³ñ¨áñáõÃÛáõÝ »Ý ëï³ó»É ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ÇÝï»·ñÙ³Ý ¨ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý (é»·ÇáÝ³É³óÙ³Ý) ÷áËÏ³å³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áõ Ñ³Ù³¹ñÙ³Ý Ñ³ñó»ñÁ` ÑÇÙù ÁÝ¹áõÝ»Éáí ³ÛÝ Ñ³Ùá½ÙáõÝùÁ, áñ Ñ»Ýó ³Û¹ ·áñÍÁÝÃ³óÝ»ñÝ »Ý Ñ³Ý¹Çë³ÝáõÙ Ë³Õ³ÕáõÃÛ³Ý ¨ Ï³ÛáõÝáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý ³Ù»Ý³³ñ¹ÛáõÝ³í»ï Ù»Ë³ÝÇ½ÙÝ»ñÁ: Üßí³ÍÝ ³é³í»É Ññ³ï³å ¨ ³ñ¹Ç³Ï³Ý ¿ ÑÝãáõÙ Ð³ñ³í³ÛÇÝ ÎáíÏ³ëÇ ³éáõÙáí, áñï»Õ, ãÝ³Û³Í µ³½Ù³ÃÇí ³ñï³ùÇÝ ¹»ñ³Ï³ï³ñÝ»ñÇ Ý»ñ·ñ³íí³ÍáõÃÛ³ÝÁ (·áõó» Ý³¨ Ñ»Ýó ³Û¹ å³ï×³éáí) ¨ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý ÙÇ ß³ñù Ó¨³ã³÷»ñÇ ³éÏ³ÛáõÃÛ³ÝÁ, ÙÇÝã ³ÛÅÙ ãÇ Ñ³çáÕí»É ³å³Ñáí»É ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ¨ Ï³ÛáõÝáõÃÛ³Ý, ï»ÕÇ »ñÏñÝ»ñÇ Ï³ÛáõÝ ½³ñ·³óÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝ³í»ï ¨ Ñ³ÙÁÝ¹áõÝ»ÉÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·: ²Ûë ³éáõÙáí Ñ³ñÏ ¿ ÁÝ¹·Í»É, áñ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙÁ »ÝÃ³¹ñáõÙ ¿ áã ÙÇ³ÛÝ µ³í³Ï³ÝÇÝ µ³ñÓñ ½³ñ·³ó³Í ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛáõÝ, ³ÛÉ¨ Éñ³óáõóÇã ËÃ³ÝÝ»ñ, ³é³Ýó áñáÝó å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ß³Ñ³·ñ·éí³Í ã»Ý ÉÇÝÇ ¹áõñë ·³É ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý ³í³Ý¹³Ï³Ý Ó¨³ã³÷»ñÇó ¨ Ý»ñù³ßí»É ³é³í»É ç³Ýù»ñ å³Ñ³ÝçáÕ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý ·áñÍÁÝÃ³óÇ Ù»ç: ÐÇÙÝ³ËÝ¹ñÇ Ñëï³Ï»óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ Ý³Ë¨³é³ç ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ í»ñÑ³Ý»É ï³ñ³ß³Íñç³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý ¿áõÃÛáõÝÝ áõ ³é³ÝÓÝ³Ñ³ïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, Ñëï³Ï»óÝ»É ¹ñ³ ³éÝãáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÷áËÏ³å³Ïóí³Í ÙÛáõë »ñ¨áõÛÃÝ»ñÇ` ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝáõÃÛ³Ý (é»·ÇáÝ³ÉÇ½Ù) ¨ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ÇÝï»·ñÙ³Ý Ñ»ï: Ø³ëÝ³·Çï³Ï³Ý ·ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ù»ç ³é³ÝÓÝ³óíáõÙ »Ý ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý ÙÇ ù³ÝÇ ï³ñ³ï»ë³ÏÝ»ñ, áñáÝóÇó Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÇ áõëáõÙÝ³ëÇñáõÃÛ³Ý »É³Ï»ïÁ Ñ³Ý¹Çë³ÝáõÙ ¿ §ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦ Ñ³ëÏ³óáõÃÛ³Ý ë³ÑÙ³ÝáõÙÝ ¿: ÀÝ¹Ñ³Ýáõñ Ùáï»óÙ³Ùµ, ï³ñ³Í³ßñç³ÝÁ ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ áñå»ë ë³ÑÙ³Ý³÷³Ï Ãíáí å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ËáõÙµ, Քաղաքագիտություն: Բուհական գիտամեթոդական նյութերի ժողովածու, Եր. 2009թ. , էջեր 77-93 ÁÙµéÝÙ³Ùµ, §ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦ ï»ñÙÇÝÁ í»ñ³µ»ñáõÙ ¿ ³ßË³ñÑ³ù³Õ³ù³Ï³Ý ·áïáõÝ` »ñÏñÝ»ñÇ ³ÛÝ ËÙµÇÝ, áñáÝù ÙÇ ß³ñù å³ï×³éÝ»ñáí ³é³í»É Ï³åí³Í »Ý ÙÇÙÛ³Ýó, ù³Ý ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñÇ Ñ»ï: ²ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý Ùáï»óáõÙÁ áñå»ë ÑÇÙù ÁÝ¹áõÝáõÙ ¿ ýÇ½ÇÏ³Ï³Ý ÙÇç³í³ÛñÇ ÙÇ³ï³ññáõÃÛáõÝÁ, ÇëÏ í³ñã³Çñ³í³Ï³Ý Ù»ÏÝ³µ³ÝáõÃÛ³Ùµ ï³ñ³-Í³ßñç³ÝÁ Ñ³Ý¹»ë ¿ ·³ÉÇë áñå»ë í³ñã³ï³ñ³Íù³ÛÇÝ ÙÇ³íáñ: ØÇ ß³ñù Ñ»ÕÇÝ³ÏÝ»ñ ¿É ·ïÝáõÙ »Ý, áñ §ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦ Ñ³ëÏ³óáõÃÛáõÝÁ µÝáõÃ³·ñáõÙ ¿ ÏáÝÏñ»ï å³ïÙ³ï³ñ³Íù³ÛÇÝ ëáóÇá-µÝ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý ³ÙµáÕçáõÃÛáõÝ, áñÝ ûÅïí³Í ¿ å³ß³ñ³ÛÇÝ (µÝ³Ï³Ý ¨ ëáóÇ³É³Ï³Ý), ï»ËÝáÉá·Ç³Ï³Ý ¨ ¿ÃÝáÙß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ÇÝùÝ³µ³íáõÃÛ³Ùµ` ÁÝ¹É³ÛÝí³Í ëáóÇ³É³Ï³Ý í»ñ³ñï³¹ñáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ: àñå»ë ï³ñ³Í³ßñç³Ý Ó¨³íáñáÕ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ·áñÍáÝÝ»ñ ³é³ÝÓÝ³óíáõÙ »Ý ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý, ïÝï»ë³Ï³Ý, ÅáÕáíñ¹³·ñ³Ï³Ý ¨ ¿Ý»ñ·»ïÇÏ ·áñÍáÝÝ»ñÁ 1 : Î³ñ»ÉÇ ¿ ³é³ÝÓÝ³óÝ»É ÙÇ ß³ñù ÑÇÙÝ³ÛÇÝ Ñ³ïÏ³ÝÇßÝ»ñ, áñáÝó Ñ³Ù³ÉÇñÇ Ï³Ù ÙÇ Ù³ëÇ ³éÏ³ÛáõÃÛ³Ùµ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áñáß³ÏÇ ³ÙµáÕçáõÃÛáõÝÁ Ï³ñáÕ ¿ µÝáõÃ³·ñí»É áñå»ë ï³ñ³Í³ßñç³Ý: ²Ûëå»ë, »Ã» ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý ï³ñ³Í³ßñç³ÝÇ µÝáõÃ³·ñÙ³Ý Ñ³Ù³ñ µ³í³ñ³ñ »Ý µÝ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ ÙÇ³ï³ññáõÃÛáõÝÁ, ³å³ ³ßË³ñÑ³ù³Õ³ù³Ï³Ý ï³ñ³Í³ßñç³ÝÁ å»ïù ¿ µ³í³ñ³ñÇ Ý³¨ ³ÛÝåÇëÇ ÑÇÙÝ³å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ, ÇÝãåÇëÇù »Ý ³Û¹ ï³ñ³ÍáõÃÛ³Ý íñ³ µÝ³ÏíáÕ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ Ñ³ÝñáõÛÃÝ»ñÇ å³ïÙ³Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ÁÝ¹Ñ³ÝñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ³Û¹ Ñ³ÝñáõÛÃÝ»ñÇ ÙÇç¨ ëáóÇ³É-ïÝï»ë³Ï³Ý ¨ ù³Õ³ù³Ï³Ý ÷áË³½¹»óáõÃÛ³Ý áñáß³ÏÇ µ³ñÓñ Ù³Ï³ñ¹³ÏÁ: ²ÛëåÇëÇ µÝáõÃ³·ñáõÙÁ »ÝÃ³¹ñáõÙ ¿, áñ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ËáõÙµÁ Ï³ñáÕ ¿ Ñ³Ù³ñí»É ï³ñ³Í³ßñç³Ý ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ã³÷áí, ³ÛëÇÝùÝ` ³Û¹ Ñ³Ù³ËáõÙµÁ Ï³ñáÕ ¿ µ³í³ñ³ñ»É Ý³¨ Ýßí³Í å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ ÙÇ Ù³ëÇÝ, ÇÝãÇ ÑÇÙ³Ý íñ³ ¿É áñáß Ñ»ÕÇÝ³ÏÝ»ñ ³é³ÝÓÝ³óÝáõÙ »Ý ï³ñ³Í³ßñç³ÝÇ ÙÇ ù³ÝÇ ã³÷áõÙÝ»ñ. • î³ñ³Í³ßñç³ÝÁ` áñå»ë µÝ³Ï³Ýáñ»Ý ë³ÑÙ³Ý³½³ïí³Í ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý ÙÇ³íáñ ( §Ý³Ë³ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦), áñÁ ãáõÝÇ Ï³½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ³Ùñ³·ñáõÙ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ï»ëùáí: • î³ñ³Í³ßñç³ÝÁ` áñå»ë ëáóÇ³É³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ· ( §å³ñ½áõÝ³Ï ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦), ÇÝãÁ »ÝÃ³¹ñáõÙ ¿ ³ÛÝ µÝ³Ï»óÝáÕ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ Ñ³ÝñáõÛÃÝ»ñÇ ÙÇç¨ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ÉÇñ Ï³½ÙáÕ ëáóÇ³É³Ï³Ý ÷áË³½¹»óáõÃÛ³Ý áñáß³ÏÇ Ù³Ï³ñ¹³Ï, áñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ Ù³ë Ï³½ÙáÕ Ñ³ÝñáõÛÃÝ»ñÇ ³Ýíï³Ý·áõÃÛáõÝÁ ÷áËÏ³å³Ïóí³Í áõ ÷áËÏ³Ëí³Í ¿ ÙÇÙÛ³ÝóÇó ¨ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Çó • : 1 î»'ë Кардонова И.А. Глобальная регионализация как предмет научного познания, М. 2006, с. 118: • §àõÅ³ÛÇÝ Ñ³í³ë³ñ³ÏßéáõÃÛ³Ý¦ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ µ³í³Ï³Ý å³ñ½áõÝ³Ï ³Ûë Ï³ñ·Á µÝáõÃ³·ñ³Ï³Ý ¿ñ ºíñáå³ÛÇÝ 19-ñ¹ ¹³ñáõÙ: • î³ñ³Í³ßñç³ÝÁ` áñå»ë ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ï³éáõÛóÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ ïÝï»ë³Ï³Ý, ù³Õ³ù³Ï³Ý, é³½Ù³Ï³Ý Ï³Ù Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ áÉáñïÝ»ñáõÙ Ï³½Ù³Ï»ñåí³Í ÷áË·áñÍ³ÏóáÕ »ñÏñÝ»ñÇ Ñ³Ù³ËáõÙµ ( §Ó¨³ÛÇÝ ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦): • î³ñ³Í³ßñç³ÝÁ` áñå»ë ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛáõÝ, »ñµ Ï³½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ³Ùñ³·ñáõÙÁ ¹Ûáõñ³óÝáõÙ, ËÃ³ÝáõÙ ¿ Ñ³ÝñáõÛÃÝ»ñÇ ÙÇç¨ ëáóÇ³É³Ï³Ý ÷áË³½¹»óáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¨ ¹ÇñùáñáßáõÙÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ»óáõÙÁ ( §ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ³ÝÇßË³Ý³Ï³Ý ÁÝÏ»ñ³ÏóáõÃÛáõÝ¦, áñÝ ³í»ÉÇÝ ¿, ù³Ý ³ÝÇßË³ÝáõÃÛáõÝÁ, µ³Ûó å³Ï³ë ¿, ù³Ý ÁÝÏ»ñ³ÏóáõÃÛáõÝÁ), áñï»Õ ³é³çÝ³ÛÇÝ Ýß³Ý³ÏáõÃÛáõÝ ¿ ïñíáõÙ Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ÁÝ¹Ñ³ÝñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ: • î³ñ³Í³ßñç³ÝÁ` áñå»ë ëáõµÛ»Ïï` ûÅïí³Í ÇÝùÝáõÃÛ³Ùµ, ·áñÍ³éÝ³Ï³Ý Ñ³ïÏ³ÝÇßÝ»ñáí ¨ áñáßáõÙÝ»ñÇ ÁÝ¹áõÝÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·áí, áñÇ ÑÇÙùáõÙ ÁÝÏ³Í »Ý ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ¨ ïÝï»ë³Ï³Ý µ³ñ·³í³×Ù³Ý ËÝ¹ÇñÝ»ñÁ: Àëï áñáõÙ, ³Ûë ·áñÍÁÝÃ³óÇ í»ñçÝ³Ï³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÁ Ï³ñáÕ ¿ ¹³éÝ³É §ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ å»ïáõÃÛ³Ý¦ Ï³½Ù³íáñáõÙÁ, áñÁ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ³éáõÙáí ÝÙ³Ý ÏÉÇÝÇ Ï³ÛëñáõÃÛ³Ý, ÇëÏ ù³Õ³ù³Ï³Ý Ï³ñ·Ç ³éáõÙáí` Çñ»ÝÇó ÏÝ»ñÏ³Û³óÝÇ Ñ³ÝáõÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ¨ µ³ñ»Ï»óáõÃÛ³Ý ³é³í»É³·áõÛÝ Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ Ó»éùµ»ñÙ³Ý í»ñ³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³íáñÙ³Ý Ù»ç Ï³Ù³íáñ ÁÝ¹·ñÏí³Í å»ï³Ï³Ý Ï³½Ù³íáñáõÙÝ»ñÇ ËáõÙµ 1 : Àëï ³Û¹Ù ¨ Ï»ÝïñáÝ-Í³Ûñ³Ù³ë ÷áË³½¹»óáõÃÛ³Ý µÝáõÛÃáí ï³ñµ»ñ³ÏíáõÙ »Ý Ý³¨ ï³ñ³Í³ßñç³ÝÝ»ñÇ »ñ»ù Ï³éáõóí³Íù³ÛÇÝ ïÇå»ñ. • ²ÏïÇí ·áïÇÝ»ñ, áñáÝù µÝáõÃ³·ñíáõÙ »Ý ù³Õ³ù³Ï³Ý Ï³ÛáõÝáõÃÛ³Ùµ ¨ ïÝï»ë³Ï³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý ß³ñÅÁÝÃ³óáí: ä»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³Û¹åÇëÇ ËÙµ³íáñÙ³Ý Ó¨³íáñÙ³Ý ÑÇÙùÁ Ñ³Ù³ßË³ñÑ³ÛÇÝ ·áñÍÁÝÃ³óÝ»ñáõÙ ³½¹»óÇÏ ¹»ñ³Ï³ï³ñáõÃÛáõÝ áõÝ»Ý³Éáõ ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ Ó·ïáõÙÝ ¿: ²Ûë ïÇåÇ ï³ñ³Í³ßñç³ÝÝ»ñ »Ý Ñ³Ù³ñíáõÙ ²ñ¨ÙïÛ³Ý ºíñáå³Ý, ÐÛáõëÇë³ÛÇÝ ²Ù»ñÇÏ³Ý ¨ ²ñ¨»ÉÛ³Ý ²ëÇ³Ý, áñáÝóÇó ³é³çÇÝÝ, Ç ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝ ÙÛáõëÝ»ñÇ, ³é³ÝÓÝ³ÝáõÙ ¿ áã ÙÇ³ÛÝ ïÝï»ë³Ï³Ý, ³ÛÉ¨ ù³Õ³ù³Ï³Ý ³ÏïÇíáõÃÛ³Ùµ` Ñ³ÝÓÇÝë ºíñáå³Ï³Ý ØÇáõÃÛ³Ý ï»ëùáí ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ù³Õ³ù³Ï³Ý Ï³ñ·Ç Ó¨³íáñÙ³Ý: • ØÇç³ÝÏÛ³É ï³ñ³Í³ßñç³ÝÝ»ñÁ ë»ñïáñ»Ý ÷áËÏ³å³Ïóí³Í »Ý ³ÏïÇí ·áïÇÝ»ñÇ Ñ»ï ¨ Ï³ñáÕ »Ý Ý»ñ³éí»É ¹ñ³ÝóáõÙ` ù³Õ³ù³Ï³Ý Ï³ÛáõÝáõÃÛ³Ý ¨ ïÝï»ë³Ï³Ý ½³ñ·³óí³ÍáõÃÛ³Ý ã³÷³ÝÇßÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý»Éáõ ¹»åùáõÙ: Ð»Ýó ³Û¹ Ó·ïáõÙÝ ¿ Ñ³Ù³ËÙµáõÙ ³Ûë ï³ñ³Í³ßñç³ÝÝ»ñÇ (Î»ÝïñáÝ³Ï³Ý ºíñáå³, Քաղաքագիտություն: Բուհական գիտամեթոդական նյութերի ժողովածու, Եր. 2009թ. , էջեր 77-93 È³ïÇÝ³Ï³Ý ²Ù»ñÇÏ³ ¨ Î³ñÇµÛ³Ý ÍáíÇ ³í³½³Ý, Ð³ñ³í-²ñ¨»ÉÛ³Ý ²ëÇ³, úíÏÇ³ÝÇ³) Ù³ë Ï³½ÙáÕ »ñÏñÝ»ñÇÝ: • Ì³Ûñ³Ù³ë³ÛÇÝ ï³ñ³Í³ßñç³ÝÝ»ñÁ (Ñ»ïËáñÑñ¹³ÛÇÝ ï³ñ³ÍáõÃÛáõÝÁ, ´³ÉÏ³ÝÝ»ñÁ, Ø»ñÓ³íáñ ²ñ¨»ÉùÁ, Ð³ñ³í³ÛÇÝ ²ëÇ³Ý ¨ ²ýñÇÏ³Ý) ³ãùÇ »Ý ÁÝÏÝáõÙ ù³Õ³ù³Ï³Ý ³ÝÏ³ÛáõÝáõÃÛ³Ùµ, Ñ³Ï³Ù³ñï³ÛÝáõÃÛ³Ùµ ¨ ïÝï»ë³Ï³Ý ½³ñ·³óí³ÍáõÃÛ³Ý ó³Íñ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí, áñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ »ñÏñÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³ËÙµáÕÁ ë³ÑÙ³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý (Ù³ñ·ÇÝ³É³óÙ³Ý) ·áñÍÁÝÃ³óÇ Ï³ë»óáõÙÝ ¿: ²Û¹ Çñ³¹ñáõÃÛáõÝÁ ï»ÕÇ »ñÏñÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ³é³í»É Ññ³ï³å ¿ ¹³ñÓÝáõÙ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ¨ Ï³ÛáõÝáõÃÛ³Ý, ù³Ý ïÝï»ë³Ï³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý ËÝ¹ÇñÝ»ñÁ: AEñ³íÇ×³ÏÇó ³ñ¹ÛáõÝ³í»ï »ÉùÁ Ñ³Ù³ñíáõÙ ¿ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙÁ, ³ÛÉ³å»ë Ýñ³Ýù Ùßï³å»ë ÏÉÇÝ»Ý ³ÏïÇí ·áïÇÝ»ñÇ Ý»ñ³½¹»óáõÃÛ³Ý ï³Ï, áñáÝù Ùßï³å»ë Ï·áñÍÇù³ÛÝ³óÝ»Ý ³éÏ³ Ý»ñï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ Ñ³Ï³ëáõÃÛáõÝÝ»ñÁ 1 : î³ñ³Í³ßñç³ÝÇ ë³ÑÙ³ÝÙ³ÝÁ Ñ³Ù³ñÅ»ù ï³ñµ»ñ Ï»ñå ¿ Ù»ÏÝ³µ³ÝíáõÙ Ý³¨ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙÁ: ²Ûëå»ë, í³ñã³ï³ñ³Íù³ÛÇÝ Ùáï»óÙ³Ùµ (ÙÇÏñáÙ³Ï³ñ¹³Ï), ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙÁ Ý»ñÏ³Û³óíáõÙ ¿ áñå»ë å»ïáõÃÛ³Ý ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ ï³ñ³Íù³ÛÇÝ ÙÇ³íáñÝ»ñÇ ïÝï»ë³Ï³Ý Ï³Ù ù³Õ³ù³Ï³Ý ÇÝùÝ³Ï»ñåáõÃÛ³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý, Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ÇÝùÝ³í³ñáõÃÛ³Ý, ÇëÏ »ñµ»ÙÝ` ³Ýç³ïáÕ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ó·ïáõÙ: Ø»½áÙ³Ï³ñ¹³ÏáõÙ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙÝ ³ñï³Ñ³ÛïíáõÙ ¿ Ù»Ï ³ÙµáÕçáõÃÛ³Ý Ù»ç (áñÁ ºØ-Ç ¹»åùáõÙ áõÝÇ í»ñ³½·³ÛÇÝ µÝáõÛÃ) ï³ñµ»ñ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ë Ï³½ÙáÕ ï³ñ³ÍùÝ»ñÇ ÇÝï»·ñÙ³Ùµ: AEëÏ Ù³ÏñáÙ³Ï³ñ¹³ÏáõÙ, áñáß Ñ»ÕÇÝ³ÏÝ»ñÇ Ñ³Ùá½Ù³Ùµ, ³ÛÝ ³ñï³Ñ³ÛïíáõÙ ¿, ÙÇ ÏáÕÙÇó, ³ñï³ùÇÝ Ý»ñËáõÅáõÙÇó å³ßïå³Ýí»Éáõ` ÉáÏ³É ù³Õ³ù³ÏñÃáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó·ïÙ³Ùµ, áñÁ, ê. Ð³ÝÃÇÝ·ÃáÝÇ µÝáñáßÙ³Ùµ, Ï³ñáÕ ¿ Ñ³Ý·»óÝ»É §ù³Õ³ù³ÏñÃáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ËÙ³Ý¦, ÇëÏ ÙÛáõë ÏáÕÙÇó, Ýñ³Ýáí, áñ Ñ³Ù³ßË³ñÑ³ÛÝ³óÙ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý ËÃ³ÝáÕÝ»ñ Ñ³Ý¹Çë³óáÕ Ñ»ï³ñ¹ÛáõÝ³µ»ñ³Ï³Ý »ñÏñÝ»ñÝ Çñ»Ýù »Ý áñ¹»·ñáõÙ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý Ïáõñë` Ó¨³íáñ»Éáí Ý»ñ÷³Ïí³Í ¨ ÇÝùÝ³µ³í Ñ³Ù³Ï³ñ·»ñ 2 : î³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óÙ³Ý ·áñÍÁÝÃ³óÝ»ñÁ µ³ó³ïñíáõÙ »Ý ÙÇ ß³ñù ·áñÍáÝÝ»ñÇ ³½¹»óáõÃÛ³Ùµ, ÇÝãåÇëÇù »Ý. Ñ³Ù³ñ` ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ Ù»ÕÙ»Éáõ ¨ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý »ñÏ³ñ³Å³ÙÏ»ï ÑÇÙù»ñÇ ëï»ÕÍÙ³Ý Ýå³ï³Ïáí` áñå»ë ÇÝï»·ñÙ³Ý Ý³Ë³å³ïñ³ëïÙ³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝ: ²ÛëåÇëáí, ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙÁ ïÝï»ë³ù³Õ³ù³Ï³Ý ·áñÍÁÝÃ³ó ¨ Ý³Ë³·ÇÍ ¿, áñÁ ï³ñµ»ñíáõÙ ¿ ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝáõÃÛáõÝÇó Ýñ³Ýáí, áñ ³é³çÇÝÝ Çñ»ÝÇó Ý»ñÏ³Û³óÝáõÙ ¿ ï³ñ³Í³ßñç³ÝÇ §Ï³éáõóÙ³Ý¦ ·áñÍÁÝÃ³ó: î³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝáõÃÛáõÝÁ ï³ñ³Íù³ÛÇÝ Ñ³ÝñáõÛÃÝ»ñÇ ëáóÇáÙß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ¨ ù³Õ³ù³Ï³Ý ÇÝùÝ³ÝáõÛÝ³óÙ³Ý Ó¨ ¿, áñÝ ³ñï³Ñ³ÛïíáõÙ ¿ ï³ñµ»ñ ·³Õ³÷³Ý»ñáõÙ, ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ` áõÕÕí³Í å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõÙ ï³ñ³Í³ßñç³ÝÇ ÇÝùÝ³Ï»ñåáõÃÛ³Ý å³Ñå³ÝÙ³ÝÁ Ï³Ù Ýñ³ Ï³ñ·³íÇ×³ÏÇ µ³ñÓñ³óÙ³ÝÁ: AEÝãå»ë ¨ §ï³ñ³Í³ßñç³Ý¦ áõ §ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝ³óáõÙ¦ Ñ³ëÏ³óáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, §ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝáõÃÛáõÝÁ¦ ¨ë áõÝÇ Çñ í³ñã³ï³ñ³Íù³ÛÇÝ ¨ ³ñï³ùÇÝ-ù³Õ³ù³Ï³Ý Ï³Ù ³ßË³ñÑ³ù³Õ³ù³Ï³Ý Ù»ÏÝ³µ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, áñáÝó µáÉáñÇ ÑÇÙùáõÙ, ë³Ï³ÛÝ, ÁÝÏ³Í ¿ óáõó³ÝÇßÝ»ñÇ ·ñ»Ã» ÝáõÛÝ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·Á` ¿ÃÝáÙß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ËÙµ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý Ñ³Ù³ËÙµí³ÍáõÃÛáõÝÁ, ¹ñ³Ýó ÇÝùÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ï»Õ»ÉÇáõÃÛáõÝÁ` å³ïÙ³Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ Å³é³Ý·áõÃÛ³Ý ÁÝ¹Ñ³ÝñáõÃÛáõÝÁ ¨ ù³Õ³ù³Ï³Ý Ñ³Ù»ñ³ßËáõÃÛáõÝÁ, ïíÛ³É ï³ñ³ÍùáõÙ ·áñÍ³éÝáÕ ïÝï»ëí³ñÙ³Ý ÙÇ³íáñÝ»ñÇ ïÝï»ë³Ï³Ý ÷áËÉñ³óÝáÕ³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ: î³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÝáõÃÛáõÝÁ áñå»ë ÇÝï»É»Ïïáõ³É ¨ ù³Õ³ù³Ï³Ý ß³ñÅáõÙ Ç Ñ³Ûï ¿ »Ï»É 19-ñ¹ ¹. »ñÏñáñ¹ Ï»ëÇÝ ºíñáå³ÛáõÙ` áñå»ë Ñ³Ï³¹ñáõÃÛáõÝ Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ ÙÇ³ëÝ³óÙ³Ý ¨ Ï»ÝïñáÝ³óÙ³Ý ÙÇïáõÙÝ»ñÇÝ: ²Ûë ß³ñÅÙ³Ý Ý»ñÏ³Û³óáõóÇãÝ»ñÁ »ÉÝáõÙ ¿ÇÝ ³ÛÝ å³ïÏ»ñ³óáõÙÇó, áñ ï»Õ³Ï³Ý ÇßË³ÝáõÃÛ³Ý Ï³éáõóí³ÍùÝ»ñÇ ½³ñ·³óÙ³Ý ³ÕµÛáõñÁ å»ïù ¿ ¹³éÝ³Ý ³éÏ³ å³ïÙ³Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ³í³Ý¹áõÛÃÝ»ñÁ, áñáÝó ÑÇÙ³Ý íñ³ ¿É ÑÝ³ñ³íáñ ÏÉÇÝÇ ³Ùñ³åÝ¹»É Í³Ûñ³Ù³ë»ñÇ ¹»ñÁ ù³Õ³ù³Ï³Ý ÏÛ³ÝùáõÙ • : ²Ûë ý»ÝáÙ»ÝÇ áõëáõÙÝ³ëÇñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ³Ûëûñ ¹»é¨ë Ñ³Ù³Ï³ñ·í³Í ã»Ý Ù»Ï ÙÇ³ëÝ³Ï³Ý ·Çï³×ÛáõÕÇ Ù»ç, Ñ»ï¨³µ³ñ, ï»ÕÇÝ ¿ Ëáë»É, ³í»ÉÇ ßáõï, ÙÇç·Çï³Ï³ñ·³ÛÇÝ Ùáï»óáõÙ å³Ñ³ÝçáÕ Ñ³Û»ó³Ï³ñ·³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç Ù³ëÇÝ, áñÁ µÝáñáßíáõÙ ¿ ·Çï³Ï³Ý Ù»ÏÝ³µ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³½Ù³½³ÝáõÃÛ³Ùµ: ²Ûëå»ë, é»³ÉÇ½ÙÁ, ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Á...

Self-exclusion as a Security Strategy of Small States, 2024

Eastern Chessboard: Geopolitical Determinants and Challenges in Eastern Europe and the South Caucasus

Banber - Bulletin of Yerevan University, 2021

ARMENIA'S INTERNATIONAL STATUS ASPIRATIONS IN 2008-2020, 2021

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԲԱԶՄԱՎԵԿՏՈՐ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈւԹՅԱՆ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ՊՐԱԿՏԻԿԱՆ, 2019

Armenische Komplementarität: Außenpolitik eines Kleinstaats in turbulenten Zeiten, 2019

ՓՈՔՐ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԱՐՔԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ, 2019

Key words։ small state, great power, foreign policy, foreign policy behaviour, regional security complex, regional security order

This article focuses on the analysis of foreign policy attitudes and perceptions within Armenia’s... more This article focuses on the analysis of foreign policy attitudes and perceptions within Armenia’s society. The analysis is based on the comparison and interpretation of results of various quantitative surveys conducted in Armenia from 2009 to 2015. The results of this comparative chronological analysis are compared with the basic principles of official foreign policy, enshrined in the National Security Strategy of Armenia (2007).
In this framework, the core emphasis is placed perceptions of European and Eurasian dimensions of Armenia’s foreign policy. The objective of this analysis is to identify the existing and changing features of the foreign policy orientation within Armenia’s society.
It is concluded that for Armenia’s society there was and is not any “Eurasian”, but only a “Russian” choice: the vast majority of Armenia’s population considers relations with Russia as strategic and as based not on economic or socio-cultural, but mainly on political (security) reasons. However, absolute majority also welcomes Armenia’s broad cooperation with West, especially with the EU. Moreover, the majority even stands for Armenia’s membership in the European Union alongside with the membership in the Eurasian Union.

Key words: Armenia, Public Opinion, European Union, Eurasian Economic Union, Russia, Complementarity

IDENTITY, NORMS AND BELIEFS IN FOREIGN POLICY, Sep 14, 2015

Внешняя политика Республики Армения. Проблемы и вызовы, 2014

The main dimensions of Armenia’s foreign and security policy, 2013

Եվրոպական միությունը որպես արտաքին քաղաքական նորմատիվային դերակատար, 2013

Новая региональная геостратегическая среда Армении: вызовы, возможности и перспективы, 2011

Տարածաշրջանայնացում, տարածաշրջանայնություն, տարածաշրջանային ինտեգրում (հայեցակարգային մոտեցում), 2009

Միջազգային տարածաշրջանագիտության հիմունքներ։ Ուսումնական ձեռնարկ, 2021

Ուսումնական ձեռնարկը ներառում է միջազգային տարածաշրջանագիտության՝ որպես միջազգային տարածաշրջաններ... more Ուսումնական ձեռնարկը ներառում է միջազգային տարածաշրջանագիտության՝ որպես միջազգային տարածաշրջանների միջգիտակարգային ուսումնասիրության ոլորտի հասկացութային համակարգին, մեթոդական մոտեցումներին և մեթոդներին վերաբերող թեմաներ, որոնց ուսումնասիրությամբ կհամալրվեն ուսանողների՝ նշված ոլորտին առնչվող տեսական ու մեթոդական գիտելիքները:
Ձեռնարկը կարող է իր համեստ նպաստն ունենալ միջազգային տարածաշրջանների ձևավորման ու կառուցվածքայնացման, այդ տարածաշրջաններում և դրանց միջև փոխազդեցությունների գործընթացների, ինչպես նաև պետությունների արտաքին քաղաքականության վրա ազդող տարածաշրջանային
գործոնների ուսումնասիրության գործընթացում։
Ձեռնարկը նախատեսված է միջազգային հարաբերությունների և պետությունների արտաքին քաղաքականության խնդիրներով մասնագիտացող ուսանողների համար։

Եվրոպական ինտեգրման տեսություն և արդիականություն, 2011

Ձեռնարկը կօգնի ուսանողներին և երիտասարդ գիտնականներին` արդյունավետ պլանավորել իրենց հետազոտությու... more Ձեռնարկը կօգնի ուսանողներին և երիտասարդ գիտնականներին` արդյունավետ պլանավորել իրենց հետազոտությունները, պատրաստել գիտականության և գիտական էթիկայի կանոններին համապատասխանող աշխատանքներ:

2017 թ․ մարտի 10-ին ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության և Կոնրադ Ադենաուեր հիմնադրամի Հայաստան... more 2017 թ․ մարտի 10-ին ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության և Կոնրադ Ադենաուեր հիմնադրամի Հայաստանյան մասնաճյուղի միջև կրթության ոլորտում համագործակցության հուշագրի շրջանակում մշակվել է 11-րդ դասարանի հասարակագիտություն առարկայի ուսումնական ձեռնարկ։ Ձեռնարկում ներառված են իրավագիտության և քաղաքագիտության թեմաներով դասեր, որոնք համակարգված են հինգ գլուխներում։ Սույն ձեռնարկը մշակվել է Երևանի պետական համալսարանի Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոնի դասախոսների կողմից:

Տարածաշրջանագիտության և տարածաշրջանային քաղաքականության հիմունքներ (դասընթացի ծրագիր)

ԵՄ արտաքին հարաբերությունների կառավարում (դասընթացի ծրագիր)

ԵՄ կառավարման համակարգը և եվրոպական ինտեգրումը (դասընթացի ծրագիր)

Եվրոպական ինտեգրման տեսություն և պատմություն (դասընթացի ծրագիր և հարցաշար)

Within the EAEU and with the EU: The Evolution of the Attitude of Armenian Ruling Elites Towards the Eastern Partnership, 2021

The article analyzes the evolution of the approaches of Armenian ruling elites towards the Easter... more The article analyzes the evolution of the approaches of Armenian ruling
elites towards the Eastern Partnership during 2009-2021. In particular, the
fundamental principles of the positions of the Armenian ruling elites are
identified, as well as the desired international statuses and national roles
that the Armenian elites sought to fulfill within or through the Eastern
Partnership. It also identifies the main external and internal factors that
have changed the approaches of the Armenian authorities and transformed
the designated international statuses and national roles. In conclusion,
the author highlights the commonalities and differences in the positions
of the administrations of Serzh Sargsyan and Nikol Pashinyan, as well
as stable, transformed and new international statuses and national roles
in relation to the Eastern Partnership. The article also provides a list of
recommendations for decision-makers to improve the effectiveness of
Armenia’s European agenda and the EU’s Armenian agenda.

В книге приводится контент-анализ опубликованных о России публикаций в армянской прессе за 2010 г... more В книге приводится контент-анализ опубликованных о России публикаций в армянской прессе за 2010 год по темам:
- Международные отношения
- Общество и экономика
- История
- Политика

А также приводятся мнения экспертов, высказанные за отчетный период в СМИ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԻ ՀԱՎԱԿՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ 2008-2020 թթ., 2021

Սույն վերլուծության գլխավոր նպատակն է՝ պարզել, թե միջազգային ինչ կարգավիճակային հավակնություններ ... more Սույն վերլուծության գլխավոր նպատակն է՝ պարզել, թե
միջազգային ինչ կարգավիճակային հավակնություններ են
ունեցել Հայաստանի կառավարող էլիտաները 2008-2020
թթ. և ինչպես, ինչ միջոցներով են փորձել ձեռք բերել այդ
կարգավիճակները։ Այդ նպատակին հասնելու համար
սահմանվել էին հետազոտական հետևյալ խնդիր–
հարցադրումները.
• Ազգային ի՞նչ դերեր են որդեգրել և դրանց համահունչ
միջազգային ի՞նչ կարգավիճակների են հավակնել Սերժ
Սարգսյանի և Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած
կառավարող էլիտաները։
• Ինչպե՞ս, ի՞նչ միջոցներով են նրանք փորձել գործարկել
այդ դերերը և ձեռք բերել այդ կարգավիճակները։
• Ինչպե՞ս են զարգացել այդ դեր–կարգավիճակները.
նույնությամբ կամ անէական փոփոխություններով
պահպանվե՞լ են, նշանակալիորե՞ն փոփոխվել են, ի
հայտ եկե՞լ են արդյոք դեր–կարգավիճակներ, որոնք
նախկինում չեն եղել։