Early Printed Editions, Translations and Studies (original) (raw)
1580 : French translation of De cultu feminarum. Not in Migne. Not checked.
1582 : German version of De patientia. In octavo, by Luc. Maio, Smalkalacae. PL1 42C. Not checked
1583 :PAMELIUS (Sonnius) :6th Edition : Paris, folio. Not checked. edited by Jac. Pamelius of Bruges, based on Gelenius, plus using 3 Vatican codices; also 1 each from the monasteries of St. Amandus and St. Bavonus, and 1 from John Clement, the Englishman. The book was split into 5 sections. He also printed the fragments, and the poems. Apparently he also refers to a Greek copy of the works of Tertullian in the library of Philip II of Spain in the dedicatory epistle(see lost works page for details). Not checked. According to CTC 84, §15, we owe the chapter divisions in many of Tertullian's works (such as De corona) to this edition. Some copies of this were supplied to Plantin in Antwerp, and published with a fresh title page (see below).
1584 :PAMELIUS (Plantin) :6th Edition : Antwerp, folio.Adams T415(Christ's [defective]). Not checked. This is identical to the 1583, but with a different title page, since Sonnius supplied Plantin with the copies for sale in Antwerp (according to VOET).
1585 : Paris, a reprint of Pamelius by Mich. Sonnium. A typographical error in the work gives a date of 1548. PL1 43A-B. Not checked
1594 : Cologne: Birckmann. "Tres gravissimi": Tertullian, De praescriptione; Vincent of Lerins, Edmund Campion. 16o. Not in Migne. Not checked.
1595 : Junius, De Pallio. Leiden: Plantin. Edited with notes by Franciscus Junius. AdamsT419(Gonville+Caius). Not checked Migne is uncertain about the size of the volume, as his catalogues give two different sizes:
1595 : Florimond de Raemond, Erreur populaire de la Papesse Ieanne. [By F. de Raemond.], Lyon, 1595. 3 pt. ; 8o. Not in Migne. Not checked.
1596 : Heidelberg: Commelin press. Folio. Notes from Rhenanus, Pamelius and Junius. Migne says it is mentioned by Sandius, du Pin, Cave. PL1 43C. Not checked
1597 : J UNIUS : AdamsT416(Gonville+Caius, Emmanuel(x2)). Franeker with notes by Franciscus Junius (François Dujon, a protestant). Referred to in French literature as the Pamelius-Dujon edition. Mostly a reprint of Pamelius without his notes, but with those of Rhenanus. Also contains the censure of Rhenanus by the Spanish Inquisition of 1584. Notable for the appendix containing the collation of the lost Fulda MS from notes by Modius. See attached page for more details. PL1 43C-44B. Online: Title page,Contents 1, Contents 2, Intro to Modius' notes. CheckedAlso in British Library.
1597 : Geneva, reprint of Pamelius. PL1 44C. (Sand, Du Pin, Cave) Not checked
1598 : Paris: Michel Somnium, reprint of Pamelius. Migne says it adds notes by Latino Latini, and John Mercer on De Pallio. PL1 44C. Not checked.
1599 : Heidelberg: Commelin press. Folio. Reprint of Pamelius. PL1 45A. Not checked
1599 : Cologne: Arnold Mylium. 12o. Reprint of De praescriptio and notes from the Pamelius edition. PL1 45A. Not checked
1599 : French translations of De corona and _Ad Martyras_- second edition of 1594 (for Cor.) and 1597 (for Mart.) Migne adds, "Ad calcem tract. ejusdem deAntichristo et Antipapissa Johanna." PL1 45B. Not checked. (See 1594 edition for details of Raemond).
- From an email sent to me by Cédric Monget who has examined the Bordeaux copy:
RAEMOND (Florimond de), L'Anti-Christ, et l'Anti-Papesse... Edition seconde reveüe, corrigee, et de beaucoup augmentee par l'Autheur., 1 vol., in-4°, pièces limin. + 485 ff + table, A Paris, chez Abel l'Angelier, 1599.
+ [Locations: Bordeaux BM (T2709); Minneapolis U. of Minnesota ; Paris Arsenal (4° T 2291 et T 2292) ; Paris BN (D 5957) ; Philadelphia U of Pennsylvania ; New-Hamps, Yale U].
+ ff. : 455-482 : "De la couronne du soldat. Traduict du Latin de Q. Septim. Tertullian." (Latin text and facing French translation). ff.456-7 are a dedicatory letter to "A Monsieur de Malvin, seigneur de Cesac, conseiller du Roy en sa Cour de Parlement de Bordeaux." In this, 'Florimond de Raemond insiste sur la difficulté qu'il y a à traduire et surtout lorsqu'il s'agit du latin de Tertullien... Il complète en citant La Boétie : "Que de tourner d'une langue estrangere / La peine est grande et la gloire legere."' Then follows the l'"Advertissement au lecteur" (ff 457-460), in which he places the work in its historical context and states his intention to translate De praescriptione haereticorum if the present volume is well-received. However he died in 1601, two years after this work, and never did so. Revised from 1594 edition.
+ ff. : 482-486 : "Aux Martyrs. Traduict du Latin de Q. Septim. Tertullian." (texte français seul). Revised from 1597 edition. Dedicated "A Robert Remond [son] frere de la compagnie du nom de IESUS." (f° 483)
+ M. Monget adds: Florimond de Raemond, parlementaire bordelais successeur de Montaigne, marié à la soeur du démonologue Pierre De Lancre, est un controversiste reconnu. Et c'est dans le cadre de la controverse que cette traduction et la suivante doivent être comprises. Ainsi, il dit (f° 459) : "Or les Lutheriens, compilateurs des Centuries mensongeres, pour se demesler de l'auctorité de Tertullian, disent qu'il avoit aprins en l'escole de Montanus, tout ce qu'il escrit des traditions de l'Eglise Catholique..." mais s'ils le refusent comme théologien, qu'ils l'acceptent comme historien! au même titre que Salluste ou que Tacite! Et c'est en effet les éléments historiques qu'apporte Tertullien qui serve Raemond dans sa défense de l'Eglise.
1600 : Jacob Gretser. Arguments about the meaning of some passages in Tertullian, against the notes of Junius. Not in Migne. Not checked.
- British Library, 2 copies (Details from Copac):
-- Title: J. Gretseri ... libri duo de modo agendi Jesuitarum cum pontificibus, prælatis, principibus, populo, juventute, et inter se mutuo, oppositi ejusdem argumenti libello anonymo et famoso. Accessit vindicatio locorum quorundam Tertullianicorum a perversis F. Junii Calvinistæ depravationibus.
-- Publisher: Ingolstadii, 1600.
-- Physical Desc.: 4o.
1600 : Edm. Richerius. Paris: Ambros. Drouart. 8o. Text of De Pallio, with French translation and Latin notes by Edm. Richerius. PL1 45B. Not checked. Migne gives his source: "(Cat. de la Biblioth. du Roy. p. 364.)."
1601 : Heidelberg, Pamelius reprint. Folio. (Sand, Cave). PL1 45C. Not checked
1601 : Geneva, Pamelius reprint with notes by Du Pin. PL1 45C: "Eamdem hoc anno Genevae prodiisse Dupinius adnotavit." Not checked.
1601 : Coloniae Agripp. in-12. Tertullian, De praescriptione; Vincent of Lerins, "adversus profanas omnium haereseon novationes "; Edmund Campion, "certaminis in causa Fidei rationes decem". Migne gives as his source: "Catal. Bibl. Regalis Carthusiae S. Martini. Neapoli 1764. f." PL1 45C. Not checked.
1601 : Paris. Tertullian, De spectaculis.
- From the Montpellier library catalogue:
Author : Tertullien
Title : De Spectaculis / Tertullien
Publisher : Parisiis : apud Bartholomaeum Macaeum 1601
Description : 357 p. ; 8°
Notes : 42525RES. F.X. Fabre. Rel. 18° s. veau granité. Boulenger (Jules-César). - Liber de spoliis bellicis, tropha eis, arcubus triumphalibus, & popa triumphi. Cui accessit liber Onuphirii Panvini... de triumpho & de ludis circensibus
1602 : "In librum de Praescriptionibus notas edidit Justus Calvinus in libro Moguntiae edito sub hoc titulo: Praescriptionum adversus haereticos perpetuarum tractatus sex". PL1 45C. Not checked.
1603 : "Theodori Petreii confessio Tertullianica et Cyprianana in IV libr. digesta. Paris., in-8o". PL1 45D. Not checked.
1603 : W OUWER: Frankfurt, edited by Jo. Wouwer. Emendationes Epidicticae ad Q. S. Fl. Tertulliani opera. A book of suggested emendations. Includes readings from the 'lost codex' of Fulvio Orsini. PL1 45D-46A. Not checked
1605 : Cracoviae(Poland): Andr. Petriconius. "Q. Sept. Flor. Tertulliani de Praescriptionibus adversus omnes haereticos liber, distinctus in capita et brevibus notationibus, ex Jacobi Pamelii commentariis illustratus". PL1 46A. Not checked.
1606 : Trium nobilium auctorum. Tertulliani Afri (De praescriptionibus contra haereticos); Vincentii Lirinensis Galli. Edumdi Campiani angli. Opuscula Tria vere aurea. 3 parts. Rorschachii, excudebat Bartholemeus Schnell, 12o. Not Checked. Copies listed; Oxford Colleges: Campion. (Not from Migne, but courtesy of the Oxford Early Printed Books Project)
1607 : Franeker, reprint of 1597 Franeker Pamelius. Folio. PL1 46B. Not checked
1607 : Geneva, reprint of 1597 Franeker Pamelius. Folio. PL1 46B. Not checked.
1607 : L'anti-Papesse. Florimond de Rémond. [Ad Martyes, De Corona, French]. Copy listed in the catalogue of Canterbury Cathedral library. Not checked.
1608 : Paris, reprint of 1598 Paris Pamelius. Folio. PL1 46B. Checked. Copies: Plume Library; Oxford Colleges: St. Hilda; Personal copy. Some images of pages: title page; 66, 67,68, 69, 70,71.
- Biblioteca de Catalunya:
Title: Q. Septimii Florentis Tertulliani ... Opera quae hactenus reperiri potuerunt omnia : iam postremum ad exemplaria manuscripta collatione facta, quàm accuratiss, recognita, aliquot etiam libris auctiora, nunc... in quinque tomos distincta ; cum Iacobi Pamelii ... argumentis & adnotationibus toti operi interiectis, quibus tum loci obscuriores explicantur, tum quidquid ad antiquitatem ecclesiasticam spectat, illustratur ; ab eodem Pamelio recens adiecta Tertuliani vita, scripturarum citatarum index locupletissimus, aliáque prolegomena ; accessêre ... in lib. de Pallio Ioannis Mercerii ... commentaria
Publ: Parisiis : [Compagnie de la grand-navire], 1608
Physical: 5 t. en 1 vol. 167 [i.e. 187], [1], 1101, [1] p. : 2º ; 37 cm
Notes: Marca de la Compagnie de la grand-navire a la port. amb els monogrames dels impr.: Barthélemy Macé, Ambroise Drouart i Michael Laurens (Renouard (Répertoire) 91) -- Errors en la 1a paginació: p. 137-156 repetides en la numeració -- Signatures: a-p6, q4, A-M6, N8, O-Cc6, Dd4, Ee-Cccc6, Dddd4, Eeee-Hhhh6, Iiii8, Kkkk-Zzzz6 -- Port. a 2 tintes, retrat de l'autor p. 16 (1a seq.), estampes p. 440 i 1101, frisos, caplletres orn. xilogràfics -- Referències.: BLC 323, 63; CCPBE[en línia]; NUC 587, 0109695 - From a dealer catalogue [May 2004]:
Opera quae hactenus reperiri potuerunt omnia. Iam postremum, ad exemplaria manuscripta collatione facta, quam accuratissime recognita, aliquot etiam libris auctiora; nunc primum in capita, and certo ordine, habita quantum fieri potuit temporum ratione, in quinque Tomos distincta [...] Tertullian] Tertullianus, Quintus Septimius Florens: (Pamelius, J.; Mercerius, J., ed. and comm.:)
Book Description: Parisiis [Paris], cum privilegio regis 1608. Folio, pp. 1101, with blank opposite p. 871. Title in red and black with large woodcut printers ship vignette. Large woodcut portrait of Tertullian, full-page woodcut cosmography opposite p. 441, engraving of senator in toga on p. 1101, occasional small woodcuts in text. Light age-yellowing, stains to extreme edge of top corner (blank), bound in tan half calf and marbled boards, edges red (faded). Jacobus Pamelius edition of Tertullian, first printed 1579; Adams (T 416) records an intervening edition of 1597. Pamelius (1536-1587) was a Belgian priest and patristics scholar.
Price: £ 375.00 [May 2004] - From a dealer advert [May 2004]:
Opera quae hactenus reperiri potuerunt omnia. Iam postremum, ad exemplaria manuscripta collatione facta...Cum Jacobi Pamelii Brugensis argumentis et adnotationibus toti operi interiectis...5 parts in 1 vol. TERTULLIANUS
Book Description: Paris, 1608, Cont.vellum, bottom corner sl. worn, eng. titlepage, 167, 1101 pp. 1 engr. plate and a few engravings in the text. Folio.
Price: £ 300.23 [May 2004]
1608 and 1609 : Two 'reprints' of Junius of 1597 at Heidelberg; but probably just exemplars of the 1597 with a new title page. Not checked. Details from Chronica Tertullianea 2003, §66 (p.421) by Pierre Petitmengin.
1609 : Antwerp: Commelin, listed in Migne as a reprint of Antwerp Pamelius of 1583( surely 1584?) edition. Copies: Woodbridge parochial library (with rear portion of a 1597 Junius bound at the back). PL1 46B. Checked
1610 : Paris, reprint of Pamelius. PL1 46C. Not checked
1612 : Frankfurt-am-Main: Richter press. Emendationes Epidicticae ad Q. S. Fl. Tertulliani opera. Reprint of Wouwer. PL1 46C. Not checked
1612 : Paris, in 8o. French translation of De Praescriptione, by Brossaeus. PL1 46C. Not checked.
1613 :HERALDUS : Paris, Plantin Press apud Hadrian Perier, Apologeticus. Edited by Desiderius Heraldus using Codex Puteanii and Codex Bongarsii. Otherwise based on Pamelius. Also contains Minucius Felix. PL1 46D-47C. Not checked.
- Oxford Early Books Project list: Oxford Colleges: All Souls, Brasenose, Corpus, Christ Church, New, Pusey, University
- From a dealer catalogue:
Q. SEPTIMII FLORENTIS TERTULLIANI. Apologeticus. Desiderius Heraldus ex antiquis libris emandauit, Commentario Libro illustrauit, Duos digressionum libros, quibus eiusdem Tertulliani, & aliorum Scriptorum plurima loca emendantur, explicantur et illustrantur, adjecit. M. Minucii Felicis. Octavivs. Desiderius Heraldus Ms. Reg. ope emendauit, & Notas addidit. Lutetiae Parisiorum, Hadrianum Perier 1613; in-8 pl. bas. ancienne. Dos à nerfs, 8 ff. nch. , 61 pp. , 3 ff. nch. 310 pp. et, titre, 3 ff. nch. et 99 pp. Rel. défr. Qq. mouill. Rogné.
I have seen this offered at $150. - From a dealer catalogue [May 2004]:
Apologeticus. Desiderius Heraldus ex antiquis libris emendavit, Commentario libro illustravit, et duos Digressionum Libros, quibus eiusdem Tertulliani & aliorum.- Desiderius Heraldus Ms. Reg. ope emendavit, & notas addidit. Tertulliano Quinto Settimio - Minucio Felice Marco. Book Description: Lutetiae Parisiorum ex Officina Plantiniana apud Hadrianum Perier 1613. 2 opere con autonoma numerazione e frontespizio in un volume in-4 (230x162), pp. (20), 61, (7), 310 + 1 carta bianca; (8), 99, (1); legatura del primo Ottocento in m. pergamena e angoli con titolo manoscritto anticamente al dorso e piatti marmorizzati. Al primo frontespizio, impresso in rosso e nero, un ex-libris a copertura di un buco, un antico timbro di biblioteca estinta, un'impresa tipografica in silografia con la figura di una mano intenta a tracciare un cerchio con un compasso entro cornice di festoni con motto entro cartiglio: "Constantia labore". Testatine e capilettera ornati e istoriati in silografia. Edizione parigina secentesca di due delle più celebri opere apologetiche della letteratura latina cristiana, curata nel testo e nelle note dal noto filologo francese Didier Hérault. Il "Liber Commentarius" a Tertulliano dell'Hérault occupa le pp. 1-190, il "Digressionum Liber I" e il "Digressionum Liber II" le pp. 191-290. Le "Castigationes et Notae" a Minucio Felice sono alle pp. 57 e sgg. della seconda opera. Graesse, VII, 70. Bookseller Inventory # 6689. Bookseller: Galleria Gilibert (Turin, Italy)
Price: £ 165.09 [May 2004; still for sale July 2006] - From a dealer catalogue [July 2006]:
Q. Septimii Florentis Tertulliani Apologeticus; Tertullian with Commentary By Didier Hérauld. Book Description: Hadrianum Perier, 1613. Hardcover. Book Condition: Good. Small 4to, [18], 61, [7], 310, [8], 95. Rebacked, with original end papers retained. Recent spine with raised bands and contrasting red label. Covers rubbed and corners/edges worn. Library stamp of "Bibliotheca Puseiana, Oxon" on end paper, dated 1954. Elaborate woodcut head/tailpieces and initials, and engraved publisher's device on both title pages. Title page of the first part (Tertullian) is printed in red and black. Bound with the Octavius of Marcus Minucius Felix, which has a separate title page. Both parts are primarily in Latin, but with some text in Greek.Several contemporary annotations, but overall a clean copy of works by these important, early apologists: Tertullian was an Ecclesiastical writer of the 2nd/3rd century who converted from paganism to Christianity, whilst Marcus Minucius Felix is one of the earliest Latin apologists for Christianity. Bookseller Inventory # 000020. Bookseller: Celsus Books (Bristol, United Kingdom).
Price: £ 235.00 [July 2006] - Two copies are listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q. Septimii Florentis Tertulliani Apologeticus. D. Heraldus emendauit, commentario libro illustr. & duos digressionum libros adiecit. M. Minucii Telicis Octauius. D. Heraldus emendauit & notas addidit.
Publisher: Lutet. Par. 1613
Description: <[3 pt.].> ; 4°
Other names: Hérauld, Didier.
1614 : Paris, De Pallio in octavo printed by Jo. Libertum. Edited by Theodore Marcillius. PL1 47C. Not checked
1616 : Paris, reprint of Pamelius. Folio. PL1 47C. Not checked. Copies listed; Oxford Colleges: All Souls.
- Tom Littell kindly emailed me a photograph of the title page. This is signed by his great-uncle, T(homas) Gardiner Littell.
- From a dealer's catalogue:
Title: Opera Quae Hactenus Reperiri Potuerunt Omnia, Iam Postrenum, Ad Exemplaria Manuscripta. Collatione Facta, Quam Accuratiff. Recognita, Aliquot Etiam Libris Auctiora; Nunc Primùm in Capità, & Certo Prdine, Habiota Quantum Fieri Potuit Temporum Ratione,... Description: Editions Lutetia Paris. 1616. Fort in quarto. Reliure du temps Vélin d'époque, pièce de titre, dos à nerfs. 5 volumes en 1. tome 1: Quo continentur libri adversus gentes et iudaeos, novis argumentis & Adnotationibus illuftrati. Tome 2: In quo Habenture libri paraenetici siue admonitorii ad christianos, argumentis etiam nouis & Adnotationibus aucti. Tome 3: Qui complectitur scripta adversus haereseis, cum suis argumentis et adnotationibus, per Iacobum Pamelium. Tome 4: Quo continentur poemata sacra et operum quae desiterantur notulae, cum argumentis & Adnotationibus Iacobi Pamelij. Tome 5: Qui continent ea quae in haeresi sive adversus Ecclesiam scripsit, cum iis quae aliena funt, nouis Argumentis & Adnotationibus aucta, per Iacobum Pamelium. Précédé de la vie de Tertulliani par Lacobum Pamelium. (2) du catalogue des histoires de Tertulliani. (3)Paradoxa tertillani, cum antidoto Iacobi Pamelii. (4) Proverbiales formulae, toto opere hoc tertulliniaco contentae, brevibus Scholiis illuftratae. (5) Index scripturarum sacrarum, a tertullino et novatiano citatarum, omnium. (6) Index généralis. illustré de bandeaux, vignettes, lettrines, 1 gravure en fin d'ouvrage, 1101 pages. Rousseurs et mouillures, tranches noircies par le temps, légère restauration à la page de titre et léger manque au pages 3 et 5, Mais bon état d'ensemble pour l'époque. Price: $506.00
1617 : PAMELIUS (Reprint) : Cologne: apud Antonium Hierat. 'same as above'. Reprint of Pamelius. Folio. Copy in Cambridge University Library. PL1 47D. Checked.
- Copy listed in the catalogue of Canterbury Cathedral library.
1620 : "HERM. RATHMANI Theosophia priscorum patrum Tertulliani et Cypriani fidei antiquae et vitae vere christianae certa et salutaria tradens documenta, e monumentis eorum propriis reddita et recitata verbis." PL1 47D. Not checked.
1622 : "In libr. de Praescriptionibus notas edidit Albaspinoeus annexas ipsius observationum Ecclesiasticar. libb. II. Paris., 1622. Helmstad., 1672." PL1 47D. Not checked.
1622 :SALMASIUS : Paris, De Pallio, edited by Claudius Salmasius. Octavo. Used a 'vetus codex' - probably the Divionensis - to finish off his edition. I've seen this one, at the Plume Library in Maldon; also a copy at Winchester Cathedral Library. Online: Title page, 1, 2,3, 4,5, 6,7, 8,9, 10,11, 12,note title page. PL1 47D-48C. Checked.
- Winchester Cathedral Library: starts with into (online above), then pp.1-34 are De Pallio; 35-64 are De Pallio New edition; then the note title page, then 1-452 pages of notes.
- Oxford Early Books Project list: Oxford Colleges: Lincoln, Magdalen, Queens
- A copy is presented at Blicking Hall in Norfolk, which I have seen.
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q. Sept. Florentis Tertulliani liber de pallio, C. Salmasius recens., explicauit, notis illustr.
Publisher: Lutet. Par. 1622
Description: <[2 pt.].> ; 8°
Other names: Saumaise, Claude de - From a dealer catalogue [May 2004]:
LIBER DE PALLIO bound with Confutatio Animadversorum Antonii Cercoetii... . TERTULLIANUS, QUINTIS S F Price: £ 174.82 [May 2004] Book Description: Lutetiae Parisiorum Hieronymi Drovart 1622. Very good minor soiling few pen notationsn in margins. 170mm x 110mm bound in original full vellum covers. Manuscript pen title on spine Includes: Confutatio Animadversorum Antonii Cercoetii. Notas in Tertullianum de Pallio. By F Franco. Printed by Simonem Moulert, Midelburgi, 1623. AND bound with Rufutatio Utriusque Elenchi Cercopetaviani. By Franco. Printed in Paris, 1623. [16], 64, 452, [84], [28], 270, [18], 100 pages. Not in Brunet. STC BM French #T187 for first title. Binding is vellum. - From a bookseller's catalogue:
Title: Q Sept Florentis Tertulliani Liber De Pallio. C. Salmasius Recensuit...[À La Suite] Saumaise C. Salmasii Notae in Q. S. F. Tertulliani Librum De Pallio. Lutetiae Parisiorum, Sumptibus H. Drouart, 1622. [À La Suite] Fr. Francus (Saumaise) Confutatio... Publisher: Lutetiae Parisiorum (Paris) Sumptibus H. Drouart Year Published: 1622 Description: 4 ouvrages en 1 fort volume in 8, (8 ff) 64 pp; 452 pp (41 ff); (14 ff) 269 pp, (9 ff); 10 pp, (1 f) 100 pp. Veau du milieu du XVIIème siècle. Dans son édition critique du de Pallio de Tertullien, Saumaise (Salmasius) fait l'inventaire et la description des vêtements des Romains. Il en profite aussi, protestant zélé, pour attaquer le Jésuite Pétau ("Cercopetavianus", de cercops, le singe à longue queue) en se couvrant du pseudonyme F. Francus, et à l'adresse probablement fictive de Midelburg. (Toutes les pièces semblent imprimées par Drouart). C'est une des querelles érudites les plus acharnées du début du XVIIème siècle. Price: $467.00
1624-30 : Paris: Mich. Sonnii, edited by J. Lud. de la Cerda, based on various earlier editions. 2 volumes - vol.1 1624, vol.2 1630. Edition is incomplete. Folio. PL1 48C-49C. Not checked. Copies listed; Oxford Colleges: All Souls, Corpus, Christ Church [1], Lincoln, Magdalen, Pusey, Merton (W)[1], Queens, St Johns, University, Wadham.
1625 :G OTHOFREDUS : Geneva, first edition of Ad Nationes, in quarto, printed by Peter and Jacques Chouet. PL1 49D-50A. Not checked.
- Oxford Early Books Project list: Oxford Colleges: Brasenose, Christ Church(A)
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q. Sept. Florentis Tertulliani ad nationes libri duo, publ., notis etiam additis, à I. Gothofredo.
Publisher: Geneuæ 1625
Description: 4°
Other names: Godefroy, Jacques
1625 : Aureliopoli, reprint of Gothofred. PL1 50A. Not checked.
1626 : Lyons. P.Io.Lvdovici. De la Cerda (Juan Luis de la CERDA, S.J.), Adversaria Sacra. Folio. Contains, after much else, 70pp+2pp of indexe,+2pp index of Greek, of De Pallio, edited by De la Cerda with commentary (more commentary than edition). Online: Main Title Page; De Pallio Title Page; Page 1 of De Pallio. Checked.
- There is a copy in Winchester Cathedral Library. Checked.
- PL entry: Lugd. f. Tertull. de Pallio cum comm. de la Cerda. PL1 50A.
- From copac: copies in Glasgow university library,
Adversaria sacra: opvs variorvm ac veluti fax ad lucem quam multorum locorum vtriusque Instrumenti, Patrumque et scriptorum quorumcunque: Christianæ antiquitatis et sacrorum rituum pancarpia; politioris denique literaturæ thesaurus multiplex. Accessit codem avtore, Psalterij Salomonis ex Græco MS. codice peruetusto, Latina versio, et ad Tertvlliani librum de Pallio commentarius auctior. Prodeunt omnia nunc primum / [Cerda] - From copac: Durham University:
Publisher: Lugduni, Sumpt. Ludouici Prost Haeredis Roville (=Louis Prost); Physical description: [20], 516, [36], 20, [2], 70, [8] p (2o) - From copac: Oxford: Magdalen, Trinity, University Colleges:
Physical description: [22], 516, [36], 20, [4], 70, [10] p ; fol.
Added half title; "Psalterium Salomonis" and "Pallium Tertulliani" also have divisional half title pages and each begin new pagination and register
Engraved title page ("C. Audran fecit"); Head- and tail-pieces, initials; Main body of text printed in double columns
Signatures: pi2 (-pi1) a4 e6 A-2Z6 2a-2e6 (2e6 blank) a-f6 g4 (g4 blank)
Text mainly in Latin, some in Greek; includes Greek and Latin versions of some Psalms - From copac: Edinburgh: [22], 516, [36], 20, [4], 70, [8] p ; fol
1628 : Paris. Lutetiae, typis Rob. Stephani apud viduam Olivarii Varennaei. 8o. Q. Sept. Flor. Tertulliani libri IX. ex codice MS. Agobardi in Bibl. Reg. obvio emendati et observationibus illustrati. -- Nic. Rigaltius. Contains de Oratione; ad Uxorem l. 2; de Cultu foeminarum l. 2; de Exhortatione Castitatis; de Corona; de Praescriptione haereticorum and_Scorpiace_. Dedicated to Cardinal Richlieu. PL1 50B-C. Not Checked. Migne lists 1629 as an alternative date. Was there a reprint?
- Oxford Early Books Project list: Oxford Colleges: Corpus, Queens
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q. Sept. Flor. Tertulliani libri ix, locis quamplurimis emendati. [With] Nicolai Rigaltii Observationes.
Publisher: Lutet. 1628
Description: <[2 pt.].> ; 8°
Other names: Rigaltius, Nicolaus - From the Montpellier library catalogue:
Author : Tertullien, Quintus Septimius Florens Tertulliamus,
Title : Q. Sept. Flor. Tertulliani libri IX, locis quamplurimis emendati ex Bibliotheca regia / Quintus Septimius Florens Tertulliamus / Tertullien
Edition : Edité par Nicolas Rigault d'après son épître dédicatoire. - On a relié à la suite Nicolaï Rigaltii Observatione ad Tertulliani libro IX, publiées la même année avec la même adresse
Publisher : Lutetiae : apud Vam Olivarii Varennaei 1628
Description : pièces limin. 358 p. et l'index ; 8°
Notes : De oratione. Ad uxorem. De Cultu feminarum. De Exhortatione castitatis. De Corona. De Praescriptione haereticorum. De Scorpiace
1630 : Paris, _De execrandis diis_edited by Joseph Mar. Suarez in octavo from the Vatican library. "Fragmentum ex libris Tertulliani de execrandis gentium Diis, erutum e Biblioth. Vaticana, studio Joseph. Mar. Suarezii." PL1 50C. Not checked
1632 : Oxford: "Joh. Crojus specimen conjecturarum in quaedam loca Origenis, Irenaei, Tertulliani, et Epiphanii edidit Oxon. in 8o." PL1 50C. Not checked.
1634 : R IGALTIUS : Paris : N. Rigault (Rigaltius) This isn't just a reprint of the Pamelius, but rather a really new edition. The first real editor to look at all the material we now have and try to make sense of it. Had access to various collations and tabulated what he used for which work. PL1 50D-53B. Checked
Online: Main Title Page.
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q. Sept. Florentis Tertulliani opera, N. Rigaltii obseruationibus & notis illustr.
Publisher: Lutet. 1634
Description: <[2 pt.].> ; (fol.)
Other names: Rigaltius, Nicolaus
1635 : (RIGALTIUS/PAMELIUS) : Folio. This isn't an edition. Unlike most of his predecessors, Rigaltius didn't just reprint the Pamelius with minor alterations, but instead did a new edition. However, this meant that the accumulated reference information - notes by Rhenanus, etc - that the Pamelius reprints had acquired was omitted. This volume contains all of that reference information, as a companion volume to the Rigaltius edition. Not listed in Migne. Checked. Seen at Norwich Cathedral & Blickling. Other copies listed; Oxford Colleges: Corpus, Christ Church, Pusey, Queens, Trinity, University; National Trust: Blickling Hall. Title page online.
- A copy is listed at the Biblioteca de Catalunya:
Title: Iacobi Pamelii ... Argumenta et annotationes in Q. Sep. Fl. Tertvlliani opera : quibus adiectae sunt annotationes diuersorum ; omnia textvi editionis V. CL. Nicolai Rigalti i.c. respondentia. (Pamèle, 1536-1587)
Publ.: Parisiis : sumptibus Mathvrini Dv Pvis, 1635
Phys.: [70], 1026 [i.e. 1024], [20] p. : 2º ; 35 cm
Signatures: a3, e6, o6, u6, aa-ee4, A-SSss6
Referències: BLC 323, p. 64; NUC 439, 0047253
Du Puys, Mathurin
1635 : [Possible French translation of the Apologeticum -- see dealer advertisment uder 1637]
1636 : Paris. 12o. French translation of the Apologeticum, "studio Ludovic. Gyrii" (Louis Giry - see 1702). PL1 53C. Not checked.
1636 : Wittemberg. "HERM. RATHMANI Theosophia sub hac nova inscriptione: Theologia speculativa et practica ex patribus ab insigni quodam theologo collecta et publici juris facta. Witemberg". PL1 53C.Not checked.
1637 : French translation of the Apologeticum. Paris: Jean Camusat. Not checked. All information from dealer advertisment:
- From a dealer advertisment (06/12/2002):
Tertullien. Apologétique, ou Défense des chrestiens contre les accusations des Gentils. Traduit en François du latin de Tertullien. II édition.
A Paris, chez Jean Camusat, 1637. In-12 de [17] feuillets non chiffrés (titre-frontispice, préface), 260 pages, [9] feuillets non chiffrés de table. Plein vélin de l'époque, dos muet (Une mouillure supra-paginale en fin d'ouvrage). Petite édition rare, dans une version d'abord parue en 1635. Price: US$ 220.14. [In May 2004 was £ 153.25.] - From a dealer advertisment [May 2004]:
Apologétique ou Défense des Chrestiens contre les accusations des Gentils. Traduit en François du latin de Tertullien. TERTULLIEN. Price: £ 125.38 [May 2004] Book Description: Paris, Chez Jean Camusat, 1637. Petit in-12 , vélin ivoire de l'époque (Lég.us.). Beau titre-frontispice gravé sur cuivre.
1639 : A reprint of Rigaltius with modified notes is listed in Jean JEHASSE, Religion et politique: Le Tertullien de Nicolas Rigault (1628-1648), in: Actes du colloque de Lyon. Ed. E. BURY et B. MEUNIER, Paris: Cerf (1993), pp. 227-235. I know of no other reference to this edition.
1639 : Barcelona: Spanish translation of De Patientia, De Testimonio Animae, ad Scapulam, (etc) by Joseph Pellecier. PL1 53D. Not checked.
- From Austrian National Library catalogue via Karlsruhe union catalogue:
Tertullianus, Quintus Septiminus Florens hisp. Titel: Obras con version parafrastica i argumentos castellanos de Don Joseph Pellicer de Tovar.-Barcelona, Mogues 1639. Fussnote: P.1. Nicht mehr erschienen.
1639 : Florence. Quarto. "PAGANINI GAUDENTII Salebrae Tertullianicae cum ejusdem comparatione dogmatum Origenis cum philosophia Platonis. Flor., in-4o" PL1 53D. Not checked.
1639 : Barcelona: Spanish translation of De Patientia, De Testimonio Animae, ad Scapulam, (etc) by Joseph Pellecier. PL1 53D. Not checked. There is no indication of the difference from the above, but both entries appear in Migne.
1640 : Paris. French translation of de oratione, in 12o. Likewise of De Patientia, likewise in 12o. Both "auctore Hobierio". PL1 53D. Not checked.
1640 : Paris. French translation of de pallio, by Titreville. PL1 53D. Not checked.
- From Copac (copy at Oxford):
Tertullien Du manteau / Dédié a Monseigneur de Cinq Mars grand escuyer de France. Par le sieur de Titreville. Publisher: A Paris : Chez Georges Iosse, ruë S. Iacques, à la Couronne d'espines., M.DC.XL. Physical Desc.: [36], 274 [i.e. 262], [2] p ; 120. Notes: Numerous errors in pagination; Ornament on t.p., head- and tail-pieces, initials, marginal notes; Signatures: a12 e6 A-L12 (L12 blank); Tertvllien Dv manteav - From the Montpellier library catalogue:
Title : Tertullien. Du Manteau... [paraphrase] par le sieur de Titreville. [Avec une préface par M. de Grenaille.]
Publisher : Paris : Georges Josse (1640)
Description : pièces limin., 274 p. ; 12°
Notes : On trouve dans les pièces limin. un sonnet signé Dy Pelletier 61078RES. Cachet de l'abbé Flottes. Rel. veau brun.
Other titles : De Pallio. Trad. française
1641 : Paris, 'c. insigni magnae navis'. Folio, 2 vols. Q. Sept. Flor. Tert. opera, argumentis, explicationibus, notis illustrata, auct. Jo. Lud. de la Cerda. Reprint. PL1 53D. Not checked.
- Biblioteca de Catalunya:
Title: Q. Septimii Tertulliani ... Opera ; argumentis, explicationibus, notis illustrata auctore Ioanne Ludovico de la Cerda ...
Publ.: Lutetiae Parisiorum : [Michaëli Sonnio], 1641
Phys.: [8], 785, [35] p. : 2º ; 35 cm
Notes: Sign.:a4, A-Zzz6, Aaaa4
Exemplar: 0101 . R.476034.. Enq. mitja pell deteriorada, exemplar guillotinat, alg. f. estripat, taques d'òxid, d'humitat, anotacions ms.: "Libreria de la Victoria de Madrid cas 2 sobre la ventana n5" a port. TOP: Tor. 308-Fol. Etiqueta: "Biblioteca "Torres Amat" Sallent" al contraplà post.. 1-Desiderates
1641 : Paris. Rigaltius reprint. "Lutetiae, sumpt. Math. Du Puis etc. f. Observationibus et Notis atque etiam Glossario auctior, cujus exemplum cum frequent. coll. Codd. MSS. impr. Agobardini in Bibl. Baluz. extabat." (PL1 54A). Online: Title Page, 1, 2,3, 4,5, 6,7, 16,17, note title page, note p1, Checked. Supposedly reprinted 1644, 1646, 1650, 1658.
- Winchester Cathedral Library. 'Editio Secunda'. Checked.
- Biblioteca de Catalunya:
Title: Q. Sept. Florentis Tertvlliani Opera ; ad vetustissimorum exemplarium fidem locis quamplurimis emendata ; Nicolai Rigaltii obseruationibus et notis illustrata ; cum indice glossario stili Africani.
Edit.: Editio secunda ... avctior
Publ.: Lvtetiae [i.e. París] : M. dv Puys, 1641
Phys.: 2 t. en 1 vol. : 2º ; 35 cm. -- T. 1: [20], 860 [i.e. 862], [2] p. (el f. RRr4 i l'últ. en blanc); t. 2: [2], 130, [82] p. -- Error a la paginació (t. 1): el f. sign. RRr4 sense numerar.
Referències: BLC 323, p. 641; CGBNP 152, col. 53 i 184, col. 663; NUC 587, 0109701
Rigault, Nicolas 1577-1654 -- Du Puys, Mathurin
Exemplar: 0101 . R.478088.. Enq. perg., port. estripada, taques d'òxid i d'humitat, alguns senyals de corcs i de paràsits TOP: Tor. 380-Fol.. Ex-libris: "Felicis Torres Amat Eccl. Barcin. Sacrista. An. 1830." al contraplà ant., ex-libris ms.: "Libreria de la Victoria de Madrid cax. 2 de la Ventana n 2" al f. de guarda ant., etiqueta: "Biblioteca "Torres Amat" Sallent" al contraplà post.. 1-Desiderates - From a dealer catalogue [May 2004]:
TERTULLIAN. Opera ad vetustissimorum exemplarium fidem locis quamplurimis emendata, Nicolai Rigaltii. Observationibus & notis illustrata. Cum indice glossario stili africani. Observationibus et notis atque etiam glossario auctior. - II. Nic. Rigaltii observationes et notae ad libros Q. Sept. Flor. Tertulliani. Lutetiae [d.i. Paris], Du Puis 1641. [10] Bll., 860; 130 S., [40] Bll. (Index). Mit einer Holzschnitt-Druckermarke und einigen Holzschnitt-Vignetten und - Initialen. Editio secunda. 2 Teile in 1 Band. Schweinslederband d. Zt. über 6 Bünden mit floraler RVergoldung (berieben und stellenweise etwas beschabt, Kapitale etwas angenagt, Ecken bestossen, vereinzelte kleine Wurmgänge an Rücken und Gelenken). <Bestellnr. A323423> CHF 420,- Zweite Ausgabe der gelobten Ausgabe mit dem Kommentar von N. Rigault (1577-1654). - Fliegende Vorsätze fehlen. Titel mit teilw. gelöschten Besitzeinträgen von alter Hand. Vereinzelte Fleckchen und Annotationen von alter Hand. - Ordentliches Exemplar. Dibdin I, 208-09. Price: EUR 272.73 - £190.72 [May 2004]
1643 : Apologeticum : Latin-English extracts. Quarto. Oxford. 1643. Not checked. Not in Migne.
- Three copies are listed in the Bodleian online catalogue:
Title: A true Christian subiect under an heathen prince: or Tertullians plea for allegeance [extr. from his Apologeticus. With a transl.]. With a brief application to the citizens of London, written by a member of the House of commons [signing himself Irenæus Philopolis. Madan 1244].
Publisher: Oxf. 1643
Description: 4°
Other names: Philopolis, Irenaeus pseud.
1644 : "PAGANINI GAUDENYII opuscula tria, quorum ultimum de philosophicis opinionibus veterum Ecclesiae Patrum, multa de Tertulliano quaerit. Pisis., in-4o". PL1 54A. Not checked.
1644 : Madrid. Spanish translation of De Patientia. PL1 54A. Not checked. "Matriti. f. Tertulliani liber de Patientia cum commentis Orii. Cat. Bibl. Pinell. T. I. v. 89".
1644 : Caesar August., Spanish translation of Ad Scapulam by Pedro Manero. PL1 54B. Not checked.
1644 : Paris. Rigaltius reprint. See 1641 entry for Migne. PL1 54A. Not checked.
1645 : French translation: "Librum de Poenitentia cum aliis Patrum de hac materia tractatibus gallice vertit Antonius Arnaldus et Paris. evulg. inter ejus opp., t. XXVIII, edit. Paris., 1779." PL1 54B. Not checked.
1646 : Paris. Rigaltius reprint. See 1641 entry for Migne. PL1 54A. Not checked.
1646 : Apologeticus, translated into French by 'Ludov. Gyrii' (Louis Giry - see 1702). 12o. PL1 54B. Not checked.
1646/48/50 : Tertullianus Redivivus. Paris, ap. Mich. Solg. via Jacobaea sub signo Phoenicis, 3 vols. "Tertullianus redivivus, scoliis et observationibus illustratus. In quo utriusque juris forma ad originem suam recensetur. Et Avitae pietatis Amatoribus inquirendi norma praescribitur. Auctore P. Georgio, Ambianate, Minorita Capucino, Parisiis apud suos Professore Theologo." Studies on Tertullian. PL1 54C-55A. Not checked.
1650: London. 8o. "Tertulliani opuscula varia. -- inter Franc. Rous Mella Patrum pag. 293-468". PL1 55A. Not checked.
1650 : Paris. Rigaltius reprint. See 1641 entry for Migne. PL1 54A. Not checked.
1651: "Tertulliani opp. poetica edidit Andreas Rivinus ac post Pamelium, Junium Barthium breves notas addidit, Goth., 8." PL1 55A. Not checked.
1655 : Brown, H : Apologeticum. London, English translation. Not in Migne.
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Tertullians Apology, or Defence of the Christians, against the accusations of the gentiles, made Engl. by H.B. (H. Brown).
Publisher: Lond. 1655
Description: 4° - From a dealer catalogue [May 2004]:
Tertullians Apology, Or Defence Of The Christians, Against The Accusations Of The Gentiles. Tertullian, Quintus Septimus Florens. Henry Brown, trans. Price: £ 218.53 [May 2004], £197.01 [April 2005] Book Description: London: 4to. Thomas Harper, sold by Thomas Butler, 1655. a-c4,A-Z,2A-2B4,2C2.[Lacks a1, licence leaf?]. [26],179, [1], [20]pp. Modern calf-backed marbled boards, title-label, old library stamps on t.p., paper browned, edge chipping and tears (no text losses). First Edition Thus. ... Wing T785. - From a dealer advert [May 2004]:
Tertullians Apology, or Defence of the Christians, against the Accusations of the Gentiles. Now made English by H[enry] B[rown] Esq Tertullianus, Quintus Septimus Florens Price: £ 1165.49 [May 2004] [Then unsold for at least 2 years] Book Description: London: Printed by Tho. Harper and are to be sold by Thomas Butler, 1655. The first edition of one of the classics of the early Christian fathers, in interesting early armorial binding. Tertullian ( c. 145-220 AD), said to be of African (Carthaginian) origin, and believed to have been educated in Rome in law, is one of the greatest writers of the early Christian fathers -- famous for his sharp rhetoric, remorseless logic, and pugnacity. His APOLEGETICUM, a stirring defense of Christianity against the charges of its early persecutors, lies at the heart of his central work, and appears here in English for the first time FIRST EDITION IN ENGLISH. Small 4to. [28], 179, [20] pp. Contemporary calf with gilt-stamped arms in center of upper cover, rebacked; contents slightly darkened, title a bit soiled, with old signature of W.H. Pratt, and with Pratt descendancy charted in ink on front pastedown; some damp staining at end, last 2 leaves torn and repaired without text loss, old owner's notes on pastedowns, lacks free endpapers. Wing T785.
1655 : Herm. Rathmann, Theosophia. 3rd edition; Wittemberg. New title: "Medulla Patrum, hoc est Consensus harmoniacus Patrum fidei antiquae et vitae vere Christianae...". Theological extracts. PL1 55B. Not checked.
1656 :SALMASIUS : Leiden: Io Maire; De Pallio, edited by Claudius Salmasius. Octavo. (Reprint?). PL1 55B.
- Four copies are listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q. Sept. Florentis Tertulliani liber de pallio, C. Salmasius recens., explicavit, notis illustr.
Publisher: Lugd. Bat. 1656
Description: 8°
Other names: Saumaise, Claude de - From a dealer catalogue (2004):
TERTULLIANUS, Q.S.F., Liber de Pallio. Claudius Salmasius ante mortem recensuit, explicavit, Notis illustravit. Accedit vera ad vivum ejusdem Effigies. Lugd. Bat., J. Maire, 1656. (16), 1-58, (2), 61-475 pp + Index (76 pp). Contemp. vellum, gilt blindstamped emblematic centre-piece, lines stamped in blind on covers. Ties missing. 58 (faulty 48) pages text, 474 pages commentary by Salmasius with separate title-leaf. Large engraved fold. portrait of Salmasius by N. van Negre - I. Suÿderhoef, probably extra inserted as it is the same portrait appearing in Salmasius' 'Epistolarum'. Title and a few pages stained in inner margin. Intressant arbete om mantlar och tunikor.
Price: SEK 2000.00 SEK[Appr.: EURO 218.50 US$ 260.60 | £UK 145.75 | JP¥ 28305]. [Advertised still for £ 167.72 in May 2004] - From a dealer catalogue (2006):
Q. Sept. Florentis TERTULLIANI Liber de Pallio. Claudius Salmasius ante mortem recensuit, explicavit, Notis illustravit. Accedit vera ad vivum ejusdem Efficgies.
Book Description: Leiden.Joannis Maire. 1656., 1656. [xiv], 1-475pp, [76]pp. Engraved vignette on title. Parchment-backed vellum boards with paper label to heel of spine. Octavo. Binding rather soiled; spine browned; front corner of head of spine worn; small tear at heel of spine; corners a little bumped; some spotting to endpapers; some occasional spotting and browning to margins; fore-edges browned; ownership inscriptions to front free endpaper and to lower title; else a good plus copy. Bookseller Inventory # 3998. Bookseller: The Canterbury Bookshop ABA ILAB (Canterbury, United Kingdom)
Price: £ 132.00 (July 2006)
1657 : Migne indicates a report of an edition from Strasbourg (Argentorat., 8o, "Tertulliani opera, opera Boecleri"), but not listed by another of his sources. PL1 55B. Not checked.
1658 : Paris. Rigaltius reprint. See 1641 entry for Migne. PL1 53D. Not checked.
1658: Parisiis ap. Jac. Dallin sub signo S. Stephani et Thomam Joly sub signo scuti Hollandiae, via Jacobaea. Folio. 3 vols. Tertulliani Omniloquium Alphabeticum Rationale Tripartitum, sive Tertulliani opera omnia in novum ordinem, hactenus intentatum et facilem, omnibus utriusque fori Oratoribus, Rerum humanarum divinarumque Professoribus ac Scriptoribus utilem, disposita, exposita, illustrata opera fratris _Caroli Moreau_Augustiniani Ordinis Eremitarum Communit. Bituricens. Conventus Reginae Margaritae, in suburbiis S. Germani Paris. PL1 55B-57B. Not checked.
1660: Louis Giry, French translation of the Apologeticum. Paris: Pierre le Petit. Details from dealer catalogue.
- From a dealer catalogue [October 2005]:
TERTULLIEN (Quintus Septimius), Apologetique ou Défense des chrétiens contre les accusations des Gentils. Mis en français par Louis Giry.
Paris, Pierre Le petit, 1660. In-16, 32 + 260 + 18 pages. Plein veau brun époque, dos à nerfs orné de caissons dorés, tranche mouchetée
rouge, titre frontispice gravé sur bois. (Coiffes usées, coins légérement émoussés). Hoefer 44, 1019 à 1034. (ab)
Price : 150 EUR
1661: Paris: Le Petit. French translations of De carne Christi and De resurrectione carnis.
- From the Montpellier library catalogue
Author : Tertullien
Title : De la Chair de Jésus-Christ, et de la Résurrection de la chair, ouvrages de Tertullien
Publisher : Paris : Pierre Le Petit (1661)
Description : pièces limin., 475 p. et la table ; 12°
Notes : De la traduction de Louis Giry
1662: Rothomagus: Folio. Reprint of Pamelius (1597 listed, but surely not?). PL1 57B. Not checked.
- Images sent in by Jim Turner from a personal copy: first page; title page; top of title page; bottom of title page.
- From a dealer catalogue [May 2005]:
Opera omnia . in quinque tomos distincta. Cum Iacobi Pamelii. argumentis & annotationibus toti operi interjectis . Ab eodem Pamelio recens adjecta Tertulliani vita . Accessêre & loci ex conjectura Latini restituti, & erudita in lib. de Pallio Ioannis Mercerii commentaria.
Price: £ 212.36
Book Description: Rouen, Cl. Grivet for L. Du Mesnil, 1662. Folio. 167 (recte 188), 1102 p., woodcut medallion-portrait and full-page schematic woodcut of the emanations of aeons. [Internally well preserved; contemporary calf, seriously rubbed] *The works of Tertullianus edited by the Bruges scholar Jacobus Pamelius, first published in Antwerp 1579. The preliminary matter includes a Vita Tertulliani by J. Pamelius (pp. 21-40), his Paradoxa Tertulliani cum antidoto (pp. 43-55), Proverbiales formulae toto opere hoc Tertulliano contentae, brevibus scholiis illustratae (pp. 59-77), and the Indices (pp. 78-188). Each of the following 5 books is preceded by a table of contents and a foreword of Pamelius 'ad lectorem' about the order of the treatises in the book; each treatise is preceded by a summary and followed by annotations. Only the third part has a separate title-page. Pamelius' edition is of special importance as he used manuscripts which have since disappeared. - Bardenhewer II 349.
1662 : "Le Génie de Tertullien", by "de Fayolle". Paris, quarto. PL1 57B. Not checked.
1664 :RIGALTIUS-PRIORIUS. Paris: impensis societatis typographicae librorum officii ecclesiastici. Q. Sept. Flor. Tertulliani Opera. Rigaltius text with notes by Ph. Priorius, etc, and works by Novatian from the Pamelius edition. PL1 57C-58B. Checked. 11 pages online, including title page.
- Migne: Paris: impensis societatis typographicae librorum officii ecclesiastici. Q. Sept. Flor. Tertulliani Opera. Rigaltius text with notes by Pamelius, Ph. Priorius, etc. PL1 57C-58B.
- From the Montpellier library catalogue:
Title : Q. Septimi Florentis Tertulliani Opéra ad vetustissimorum exemplarium fidem sedulo emendata, diligentia Nic. Rigaltii... cum ejusdem annotationibus integris et variorum commentariis seon sim antea editis. Ph. Priorius argumenta et notas in libros omnes de novo adjecit et dissertationem... concinnavit. [Se quuntur incerti auctoris versus : Adversus Marcionem libri V ; de Judicio Domini ; Genesis ; Sodoma.] Accedunt Novationi Tractatus de Trinitate et Cibis judaïcis, cum notis, ut editione [sic] Pamelii / Tertullien
Publisher : Lutetiae Parisiorum : impensis Societatis typographicae (1664)
Description : pièces limin., 736 p. ; 2° - From a dealer catalogue (August 2004)
Opera emendata, diligentia Nic. Rigaltii I.C. Cum eiusdem annotationibus integris, & variorum commentariis seorsim antea editis Accedunt Novatiani Tractatus, De Trinitate, & Cibis Iudaicis.
Book Description: Lutetiae Parisiorum, impensis Societatis Typographicae , 1664. The title-page in red and black with large woodcut, pages (68), 312, 315-576, 587-706 ; (2), 705(bis)-735, (1), complete thus in spite of erratic pagination, folio, strongly bound in later half calf : the binding a little worn but sound and strong and the line of privilege statement beneath the date on the title-page touched, otherwise a very good copy.
Price: £ 189.75
1664: Herm. Rathmann, Theosophia. 4th edition. New title: "Aurifodina Patrum theologica, tum speculativa ...". PL1 58B. Not checked.
1665: French translation of de pallio, de patientia, de exhortation castitatis. Tr. "Mannesierus". PL1 58B. Not checked.
- From the Montpellier library catalogue:
Title : Livre de Tertullien, du Manteau, traduction nouvelle [suivie du texte latin]
Publisher : Paris : Pierre Promé 1665
Description : 2 parties en 1 vol. ; 12°
Notes : Traduit par F. Manessier d'après le privilège Le Texte latin est celui de l'édition de Rigault avec quelques corrections
43392RES. Cachet de l'abbé Flottes.
Other titles : De Pallio. Texte latin, trad. française
[No mention, tho, of the other texts-- RPearse]
1673 : French translation of ad martyres, by Paul Columesius. "Rupell.". Octavo. PL1 58B. Not checked.
1675: Brussels. Quarto. "Tert. liber de praescriptionibus contra haereticos c. schol., et notis Christiani Lupi." PL1 58B. Not checked.
- From the Montpellier library catalogue:
Title : Q. Florentis Septimii Tertulliani,... liber de Praescriptionibus contra haereticos, scholiis et notis illustratus per Fr. Christianum Lupum,... / Tertullien
Publisher : Bruxellis : typis Francisci Foppens (1675)
Description : pièces limin., 769 p. et l'index ; 4°
Notes : On trouve à la fin des mièces limin. une pièce de vers, signée Guilielmus Wynants
44629RES. Cachet de l'abbé Flottes. Rel. veau brun.
Other titles : De Praescriptione haereticorum. Texte latin
1675 : Paris: Pierre le Petit/Edmundum Couterot/Carolum Angot. Rigault reprint, plus the spurious poems. Copies: Fr. Michael Blain (Wellington, NZ); National Trust: Blickling Hall (*). PL1 58C. Checked. Reprint of 1664, plus carmen de Jona et Ninive.
- Copy listed in the catalogue of Canterbury Cathedral library.
- From the Montpellier library catalogue:
Title : Q. Septimi Florentis Tertuliani Opera ad vetustissimorum exemplarium fidem desulo amendata, diligentia Nic. Rigaltii... cum ejusdem annotationibus integris et variorum commentariis seorsim antea editis. Ph. Priorius argumenta et notas in libros omnes de novo adjecit, et dissertationem... concinnavit Sequuntur incerti auctoris versus : Adversus Marcionem libri V ; de Judicio Domini ; Genesis ; Sodoma. Accedunt Nova tiani tractatus de Trinitate et Cibis judaïcis, ut in editione Pamelii. Item et huic postremae editioni... accessit Carmen de Jona et Ninive cum notis Francisci Jureti / Tertullien
Publisher : Lutetiae Parisiorum : apud P. le Petit, E. Couterot et Angot (1675)
Description : pièces limin. 736 p. ; 2°
Notes : 137RES. Vittorio Alfieri, Firenze 1794. - From a dealer catalogue:
TERTULLIANUS Quintus Septimius Florens, Opera ad vetustissimorum exemplarium fidem sedulo emendata, diligentia Nic. Rigaltii I. C. cun eiusdem annotationibus integris... Ph. Priorius argumenta & notas in libros omnes de novo adjecit... accedunt ... De Trinitate, & Cibis
Iudaicis. Lutetiæ Parisiorum, apud Petrum le Petit, Edmundum Couterot et Carolum Angot, 1675.
In-folio, (250x370 mm), pp. (64), 736, grande marca xilografica al frontespizio a due colori. Legatura coeva in piena pelle (tracce d'uso e difetti alle punte) con 6 grandi nervi, riquadri decorati in oro, tassello in marocchino, tagli colorati. Tertulliano nato fra il 150 e il 160 a Cartagine fu, forse, il primio scrittore latino cristiano. Africano di origine, nato da famiglia pagana, si convertì al Cristianesimo dopo aver osservato l'eroica pazienza dei primi cristiani durante il martirio. Lasciò numerosi scritti apologetici, di morale e contro gli eretici, ma, dopo avere visto la decadenza della prima chiesa cristiana, si avvicinò, per non allontanarsene più, all'eresia montanista. Morì, molto vecchio, verso il 240. La prima edizione dell'opera omnia di Tertulliano vide la luce a Basilea, presso Froben, nel 1521. Brunet, V, 728-729: ""Cette édition est plus belle et plus correcte que celle de Paris, 1664, donnée par le même Le Prieur"". Graesse, VI, p. 70: ""Voici la meilleure et la plus complète édition des oeuvres de Tertullian"".
Price: Lira 1100000.00 (approx. US$ 517.00) [Still for sale at £ 397.05, May 2004; still for sale at same price July 2006] - From a dealer catalogue:
Q Septimii Florentis Tertulliani Opera ad vetustissimorum exemplarium fidem sedulo emendata, diligentia Nic. Rigaltii. Cum eiusdem annotationibus integris, & variorum commentariis seorsim anteà editis. Tertullianus, Quintus Septimus. Book Description: Ph. Priorius argumenta & notas in libri omnes de novo adjecit, & dissertationem apprimè utilem concinnavit. Accedunt Novatiani tractatus, de Trinitate, et cibis Judaïcis, cum notis, ut in editione Pamelii. Item et huic postrema editioni, à pluribus mendis quæ in præcedentem irrepserrant expurgatæ, accessit carmen de Iona et Ninive. Paris: Le Petit, Couterot & Angot 1675. Gr.-Folio (37,5 x 25 cm). Titel In Rot und Schwarz, mit großer Holzschnitt-Druckermarke, 31 Bl., 735 (r.:727) S., 1 nn. S. Marmoriertes Kalbsleder auf sechs Bünden mit rotem Rückenschild und reicher floraler Rückenvergoldung. (Gelenke angerissen, Kapitale und Ecken beschädigt, insbesondere der Vorderdeckel mit einigen Bezugsdefekten durch Wurmfraß). - Graesse VI/II, 70: "Voici la meilleure et la plus complète édition des oeuvres de Tert. Ce fut Rigaud qui, ayant reconnu le grand nombre d'interpolations du texte, essaya le premier de le rétablir dans son (sic) pureté à l'aide du vieux man. inalteré d'Agobard et par la propre analogie du texte. Sa première éd. a paru Paris., Dupuis 1634. in-fol. et en suite augmentée de notes et d'un glossaire ib. id. 1641. in-fol. Depuis Le Prieur retint le même texte et le reproduisit avec un apparatus exeget. complet: Paris., soc. Typogr. 1664. in-fol. De cette éd.-ci les deux édd. ci-haut (1675, 1695) sont des réimpr. plus correctes et augm. du poème de Jona et Ninive." - Im Oberrand teils schmaler Wasserrand, sonst nur stellenweise geringfügig altersfleckig, zu Anfang und Schluß etwas stärker. - Insgesamt gutes Exemplar in einem soliden und trotz seiner Erhaltungsmängel dekorativen zeitgenössischen Einband. Bookseller Inventory # 000190. Bookseller: Antiquariat Martin Sartorius (Köln, Germany).
Price: £ 208.97 [May 2004; still for sale July 2006] - From a dealer catalogue [September 2005]:
Tertulliani, Q Septimii Florentis [ Tertullian ] - Rigault, Nicholas [Rigaltius ] & Pamelius of Bruges [editors]: Opera. Ad Vetustissimorum Exemplarium Fidem Sedulo Emendata, Diligentia Nic. Rigaltii I.C. Cum Eiusdem Annotationibus Integris, & Variorum Commentariis, Seorsim Antea Editis. Ph. Priorius Argumenta & Notas In Libors Omnes, De Novo Adjecit, & Dissertationem Apprime Utilem Concinnavit. Accedunt Novatiani Tractatus, De Trinitate, & Cibis Ludaicis, Cum Notis, Ut Editione Pamelii. Item & Huic Postremae Editioni, A Pluribus Mendis Quae In Praecedentem Irrepserant Expurgatae. Accessit Carmen De Iona & Ninium, Lutetiae Parisiorum [Paris] apud Petrum Le Petit, sub signo Crucis Aureae, Edmundum Covterot, sub signo Boni Pastoris Et Carolum Angot, sub signo Leonis Aurei, Via La Cobaea 1675 2nd edition. Full contemporary calf, VG. [64]+735+1pp, [a2 e4 i4 o4 u4 2a4 2e4 2i6 A-4X4] title printed in red & black, title page vignette, folio edition with good wide margins, printed in double column, with attractive woodcut borders & capitals. Leather rubbed, tear to leather on rear panel, hinges cracked. Ownership signature pf Peter Clarke & the Rector of ?Sinarden. Complete. A reprint of the 1664 edition which contains the Rigaltius text with notes by Ph. Priorius, etc, and works by Novatian from the Pamelius, with the addition of the Carmen de Jona et Ninive.
Price: UK£285.00 (app.EUR 421.17) - From a dealer catalogue [July 2006]:
Tertullian. Quintus Manlius Servus Tertullianus (sic). Opera. Book Description: Apud Petrum le Petit, Edmundum Coutero, Carolum Angot, Paris, 1675. Folio. [xxiv]. 736 pp. Contemporary blind tooled boards, with a professionally placed modern spine. The complete works of Tertullian in Latin. Bookseller Inventory # r0072. Bookseller: Bowen's Books (Waterbury, CT, U.S.A.).
Price: £ 417.73 [July 2006] - From a dealer catalogue:
Q Septimii Florentis Tertulliani Opera ad vetustissimorum exemplarium fidem sedulo emendata, diligentia Nic. Rigaltii. Cum eiusdem annotationibus integris, & variorum commentariis seorsim ante?ditis. Ph. Priorius argumenta & notas in libri omnes de novo adjecit, & dissertationem apprimè utilem concinnavit. Accedunt Novatiani tractatus, de Trinitate, et cibis Judaïcs, cum notis, ut in editione Pamelii. Item et huic postrema editioni, à pluribus mendis quae in praedentem irrepserrant expurgatae accessit carmen de Iona et Ninive. Book Description: Paris: Le Petit, Couterot & Angot, 1675, 1675. in-folio, (37,5 x 25 cm). titre en rouge et noir avec grande vignette gravé + 31 feuilles + 735 p. (r.:727) + 1 ff. reliure en veau, dos à 6 nerfs richement orné or. Bel exemplaire Graesse VI/II, 70: Voici la meilleure et la plus complèt de l'édition des oeuvres de Tertulianus. Ce fut Rigaud qui, ayant reconnu le grand nombre d'interpolations du texte, essaya le premier de le rétablir. Bookseller Inventory # 75746. Bookseller: Harteveld Rare Books Ltd. (Fribourg, Switzerland).
Price: £ 361.48 [July 2006]
1675 : DE LA MOTTE, Histoire de Tertullien et d'Origène, Paris (1675). repr. Leiden 1702. Octavo. PL1 58C. Not checked.
1676 : Prague. Edition of De Patientia. Petr Kitzler, who owns a copy and supplied the photos, gives the following details: it was printed in a Jesuit printing house in Prague's Jesuit College "Klementinum" and it was published by the Charles University (in at that time called Universitas Carolo-Ferdinandae). The book is bound in parchment and has 33 pages. 102x63mm (12°). He adds: If any of the "Tertullianists" have any further information about this edition, I would be grateful to hear it. The size of the pages is duodecimo; the handwritten inscription in the first page reads "Bibliothecae Slanensis 1685"; and according to the title page it was the property of the Piarist School in Slaný (a town approx. 40.km westward from Prague) which was founded in 1658.
Additional note (2007): "there are two more copies of this edition known - one is in Wien, Oesterreichische Nationalbibliothek, sign. 71.Aa.120, and the second one in Monastery Library Strahov, Prague, sign. Vyš.Kap.II.B.g.67. I have had no time sofar, to check these copies in person, but I am going to do so... Another thing; this edition was printed at the Clementinum's printing house in Prague and it was probably ordered by some private person and was not the initiative of the Society of Jesus itself."
Not in Migne. Not checked. Page images: cover1,cover2, titlepage, page1, pp.2-3,pp.4-5,pp.6-7,pp.8-9,pp.10-11,pp.12-13,pp.14-15,pp.16-17,pp.18-19,pp.20-21,pp.22-23,pp.24-25,pp.26-27,pp.28-29,pp.30-31,pp.32-33
1680 : Petri ALLIXII de Tertulliani vita et scriptus. Paris, octavo. PL1 58C. Not checked.
1680 : "NATALIS ALEXANDRI dissert. de Doctrina Tertulliani et de sacramento confirmationis, in ejusd. Hist. Eccl. V. et N. Test., t. III. saec. II. art. VIII, p. 293. Venet. 1778". PL1 58D. Not checked.
1682 : "Carmen _de Jona et Ninive,_cum animadv. Juret, Barthii, Gronovii, ad calcem Paullini Petricorii, editum a Chr. Daumio. Lips., in-8o." PL1 58D. Not checked.
1682 : Lüneberg. German translation of Ad Scapulam by Abraham Hinckelmann, 12o. Also Ad Martyres, 12o. First German translation. PL1 58D. Not checked.
- From Goettingen (same volume? or different?):
Title: Apologeticus : German. ... / Tertullianus; Author: Tertullianus; Published: Lüneburg, 1682
1683 : Paris. French translation of _de Praescript., de virginibus velandis, de habitu ornatuque feminarum_translated by D. Hebert. PL1 58D. Not checked.
- From COPAC catalogue, copy at the British Library:
Tertullien. Des prescriptions contre les hérétiques. De l'habillement des femmes, de leur ajustement, et du voile des vierges. De la traduction de M. H(ebert). (Eclaircissemens du livre de Tertullien des prescriptions, etc.). Publisher: Paris : Simon Trouvin, 1683. Physical Desc.: 3 pt. ; 12o. - From the Montpellier library catalogue:
Title : Tertullien. Des Prescriptions contre les hérétiques, de l'Habillement des femmes, de leur Ajustement et du Voile des Vierges. De la traduction de M.H
Publisher : Paris : Simon Trouvin (1683)
Description : 3 parties en 1 vol. : bandeau aux armoiries du dédicataire, F. de Harlay ; 12°
Notes : Traduit par Hébert, d'après son épître dédicatoire et le privilège
43089RES. Cachet de l'abbé Flottes. Rel. veau brun marbré.
Other titles : De Praescriptione haereticorum. Trad. française - From a bookseller's catalogue:
Des prescriptions contre les Hérétiques. P. S. Trouvin, De l'habillement des Femmes, de leur ajustement, et du Voile des Vierges. De la traduction de M.H. 1683. In-12, 6 ff-132-148-47. Basane granitée, dos à nerfs. Reliure d'époque très usée, les coiffes manquent, les coins sont émoussés.Price: US$ 116.25 (Seen, Feb. 2004)
1684 : Paris: Jean Jombert. 12°. French translation of the _Apologeticum_by Giry, with Latin text.
- From a dealer catalogue (October 2005):
Tertullien - Apologetique de Tertullien ou Defense des Chretiens contre les accusations des gentils. A Paris, Chez Jean Jombert 1684. In-12 relié plein veau moucheté, dos à nerfs orné à motifs dorés, pièce de titre maroquin rouge. Tranches rouge. Petit manque en coiffe.1 feuillet blanc, titre, 11 feuillet de préface non chiffrés + 274 pages + 7 feuillets de table + 1 feuillet blanc. De la traduction de Monsieur Giry, nouvelle édition avec le texte latin à coté.
Euro 100.00
1686 : Cambridge. "Cantabrigiae, ex off. Jo. Hayer imp. Henr. Dickinson et Rich. Green. 12. Q. S. Fl. Tert. Apologeticus et ad Scapulam liber, accessit M. Minucii Felicis Octavius.---Apologeticus ad edit. Heraldi, capit. argumentis ex ed. Lacerdae additis, liber ad Scapulam ad ejusdem La Cerdae ed. exscripti sunt." PL1 59A. Not checked.
- Copy listed in the catalogue of Canterbury Cathedral library. Wing T784. [8], 135, [3], 11, [1], [66], 74, [2] p.: 12mo. Octavius with own titlepage and pagination. Advert for Green at end.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
Apologeticus Tertullian Price: £ 225.00 [May 2004] Book Description: Cambridge 1686. Q. Septimii Florentis Tertulliani Apologeticus et ad Scapulam liber. Accessit M. Minucii Felicis Octavius. Cambridge: ex officina Joan. Hayes, Almæ Academiæ typographi; impensis Henr. Dickinson & Rich. Green, 1686. (8), 135(1), (2), 11(1), (66), 74 pp. + a final leaf of bookseller's advertisements (Richard Green). 12mo, contemporary panelled calf. The first edition printed in England of any Latin text by Tertullian, the first of the great Church Fathers. His Apologeticus was written in Carthage in 197 AD; the shorter Ad Scapulam was composed shortly after 212. Also included, as often, is the slightly earlier Octavius of Minucius, a dialogue in the Ciceronian manner between a pagan and a Christian, and one of the earliest of all surviving Christian apologetic texts; this has a long preface by Fr. Baldwin. A fine crisp copy of a university textbook in a pocket format; early signature of Lowndes of St. John's College, Cambridge. Wing T784.
1695 : Rigaltius-Priorius reprint. PL1 59A. Not checked.
1699 : "E. SAL. CYPRIANI. Diatriba academica qua expenditur illud Tertulliani: Haereticorum Patriarcha Philosophi, in-4o. Helmst." PL1 59A. Not checked.
1701 : Venice, folio. Q. S. Fl. T. op. c. variorum notis selectis ad voluminis calcem. PL1 59A. Not checked.
- Biblioteca de Catalunya:
Title: Q. Septimii Florentis Tertulliani ... Opera omnia : juxta correctionem ... cum indicibus necessariis ... ; opus summa fide & cura elaboratum ... Joannem Dominicum Calegari ...
Publ.: Venetiis [Venècia] : ex Typographia Hieronymi Albritii ..., 1701
Phys.: [2], 457, [1] p. : 2º ; 34 cm. -- Sign.: A-Qq6
Albrizzi, Girolamo
Exemplar: 0101 . R.476120.. Enq. perg., senyals de corcs, taques d'òxid i d'humitat TOP: Tor. 305-Fol.. Etiqueta: "Biblioteca "Torres Amat" Sallent" al contraplà post.. 1-Desiderates - From a dealer advert [May 2004]:
Opera Omnia juxta correctionem Pamelii, de la Cerda, Ambianensis, Rigaltii, Priorii, Albaspinaei, aliorumque Doctissimorum Catholicorum Virorum fideliter castigata, quorum Scholiis adjectae sunt Notae ex Salmasio, Rhenano, Heraldo, Mercerio, Lupo. Tertullianus Quintus Settimius Florentis Book Description: Venetiis Typis Aloysii Pavini 1701. In-folio antico (340x220mm), pp. (68), 477, (5), 206, (72), legatura coeva p. pergamena rigida con titolo in oro su tassello al dorso. Tagli a spruzzo blu. Frontespizio in rosso e in nero con vignetta tipografica incisa su rame e antiche note manoscritte di possesso. Capilettera e testatine ornate, testo su due colonne. Duplice frontespizio. Dedicatoria dello stampatore a Muzio Dandini, vescovo di Senigallia. Ex-libris al contropiatto del teologo Giacomo Maria Gays, cavaliere dell'ordine dei santi Maurizio e Lazzaro. Bell'esemplare con qualche brunitura. Monumentale e filologicamente apprezzabile edizione - tra le migliori del XVIII secolo - delle opere complete di Tertulliano, il grande apologista cristiano vissuto tra il 160 e il 230 d.C. ca., tra i massimi scrittori della letteratura latina cristiana. Il volume contiene, oltre a vastissime note e ad un altro amplissimo indice delle cose notabili e dei passi della Sacra Scrittura citati, una breve vita dell'autore e un sunto della sua imponente produzione letteraria.
Price: £ 487.61 [May 2004; still for sale July 2006]
1701 : "SAL. CYPRIANI Commentat. de Doctrina Tertulliani Evangelica inter ejusd. dissert. varii argumenti. Coburg." PL1 59A. Not checked.
1701 (or 1712) : Paris, Latin-French edition of the Apologeticus, by M. Giry. Not in Migne. Not checked. Some images of this edition online here.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
TERTULLIAN. Apologetique ou defense des chretiens contres les accusations des gentils. De la traduction de (L.) Giry. Nouvelle edition avec le texte latin a cote. Augmentee d'une dissertation critique touchant Tertullien & ses ouvrages. Suivant la copie de Paris. Amsterdam, Th. Lombrail, 1701. Gestochenes Frontispiz, Titel in Rot-Schwarz-Druck, 60, 156 (recte 256) S. Mit hübschen Initialen, Zierstücken u. Vignetten. Ldrbd d. Zeit m. Rückenvergoldung (Einbd etwas berieben, Ecken bestoßen, Außengelenke aufgeplatzt, gering, einige Seiten etwas stärker braunfleckig, Frontispiz m. kl. Eckausriß). "Nachdruck der Ausgabe Paris 1636, erweitert um die Dissertation.-Graesse VII,71; Ebert 22582." Price: EUR 100.00 - £ 69.66 [_May 2004; still unsold at same price, September 2005_]
1702 : DE LA MOTTE, Histoire de Tertullien et d'Origène, Leiden (1702). Octavo. Reprint of 1675. PL1 58C. Not checked.
1702 : "JOH. CROYI. conjectur. in quaedam loca Tertull. Oxon., in-fol." PL1 59B. Not checked.
1702 : Louis Giry, Apologétique de Tertullien, ou Défense des Chrétiens contre les accusations des Gentils. traduite en français par Louis Giry, avec le texte latin à côté; édition augmentée d'une Dissert. critique touchant Tertullien et ses ouvrages; Amsterdam: Thom. Lombrail (1702). Octavo. Migne adds: "Versio haec Ludovici Giry (in Senatu regio Paris. advocati, 1665), ab anno inde 1636, aliquoties prodiit absque textu latino". PL1 59C. Not checked.
1702 : "Beatus card. Joseph. Mar. Thomasius primum suarum Institutionum Theologicarum vulgavit tomum, in cujus capite edidit librum Tertulliani de Praescriptionibus adversus haereticos. Rom. in-4o." PL1 1335-6 Addendum. Not checked.
1703 : "Anonymi Dissertatio, qua ut verum genuinumque Tertulliani opus vindicatur catalogus haereseon libro praescriptionum subjectus. -- Mémoires de Trévoux, fév. 1703, p. 133 (auctore P. Tournemine?)". PL1 59C. Not checked.
1704 : JO. JOACH. ZENTGRAV, Exercit. de Lapsu Tertulliani ad Montanistas, Strasbourg (Argentorat.). 4o. PL1 59C. Not checked.
1705 : "ADAM RECHEMBERGII Dissert., an Haereticorum Patriarchae Philosophi ex illo Tertulliani advers. Hermogenem, cap. VIII. Lips., in-4o." PL1 59D. Not checked.
1708 : Michel VIVIEN, Tertullianus Praedicans, Venice, 6 vols. Quarto. PL1 59D. Not checked. I have no idea what this book contains!
- Details from dealer catalogues:
- Vivien, Michaele. Tertullianus Praedicans. Et Supra Quamlibet Materiam. Omnibus Anni Dominicis, Et Festis Non Ordinariis Solum, Sed Etiam Extraordinariis; Singulisque Quadragsimae Feriis Praedicabilem. Apud Perisse Fratres Bibliopolas. Lugduni France? 1864 In 6 volumes. Light preliminary foxing. Leather spines worn with minor chipping on edges. Price: US$ 79.10
- Vivien, R. P. Michaele. TERTULLIANUS PRAEDICANS. Simon Cioffi Naples 1843 1st ed VG-/--, 8vo, half leather HC with marbled boards, ex-lib, cover heavily worn but intact, gutter splitting, text block dry but clean. Price: US$ 50.00
- VIVIEN,R.P.M., Tertullianus praedicans, et supra quamlibet materiam omnibus anni dominicis, et festis non ordinariis solum, sed etiam extraordinariis, singulisque quadragesimae feriis praedicabilem. Ordine alphabetico copiose dispositam, sex ad minus formans conciones. Editio sexta, correcta et emendata. Bd 1 (von 2). Passau 1717. Fol. 632 S. Kart. d. Zt.; 1717 Band 1 der erstmals 1681 erschienenen Tertullian-Bearb. - Vord. Deckel geknickt u. verzogen, tlw. leicht gebräunt; ab S. 615 Wurmspuren. Price: US$ 73.54
- Vivien, Michaele TERTULLIANUS PRAEDICANS, ET SUPRA QUAMLIBET MATERIAM Omnibus Anni Dominicis, & Festis non ordinariis solum, sed etiam extraordinariis; singulisque Quadragesimae Feriis praedicabilem ORDINE ALPHABETICO COPIOSE DISPOSITAM, SEX AD MINUS FORMANS CONCIONES....; Joannem Manfre, Patavii: MDCCXXIX [1729]. Sixth edition, in two volumes, Tomus Primus: lxxx; 632 pages, Tomus Secundus: xvi; 688 pages. Both volumes in folio, 34 cm, still in worn original 18th century publisher's paper wrappers (spines of wrappers largely missing, paper boards intact, still sewn up tight but no initial or final blanks. This copy ex libris St. Ignatius Loyola, New York. Quality of the paper is generally fine, an occasional page slightly browned. Price: US$ 400.00.
1710 : London, English translation; Apologeticus, together with that of Justin, Minucius Felix and Vincent of Lerins' Commonitorium, with preface and notes, by Reeves in two volumes octavo. PL1 59D. Not checked. The Apologeticus text was reprinted in the 19th century and is online.
1711 : "J. HENNINGI BOHMERI Dissertationes Juris ecclesiastici antiqui ad Plinium Secundum et Tertullianum. Lips., in-8o." PL1 60A. Not checked.
1713 : "Patavii, 4. Tertulliani liber de Oratione completus cum notis Guid. Panciroli et Ludovici Antonii Muratorii. -- In Muratorii Anecdotis, t. II, p. 1. 56. Ex Codice Biblioth. Ambrosianae Mediolani. Notas Guidonis Panciroli jurisconsulti olim celeberrimi Regiensis, ex Comm. plenioribus in omnia T. opera in bibliotheca P. Joh. Bapt. Cattanei, Franciscani, tum latentibus, ut. salivam popularibus suis moveret ad delicias istas tamdiu neglectas in lucem proferendas edidit." This I think is the editio princeps of the back portion of De oratione. PL1 60A. Not checked.
???? : Edition of the spurious poems, of uncertain date.
- From the Montpellier library catalogue:
Title : Q. Septimii Florentis Tertulliani carthaginensis presbyteri Libri carmine conscripti / Tertullien
Publisher : [S. l. n. d. ?]
Notes : 221(2). Reliure basane XVIIIe s. Ex-libris ms. Vittorio Alfieri Firenze 1800 ; cachet F.X. Fabre. Opera et fragmenta veterum poetarum latinorum profanorum & ecclesiasticorum. Vol. II. - Londini : apud J. Nicholson : B. Tooke : & J. Tonson, 1713. - pp. 1525-1537 (i.e. 1637) ; 2°
Contents : Adversus Marcionem libri. De Judicio domini liber Senatori. Apostatae. - Carmen de Jona et Ninive
1714 : "LAUR. BRORSON de Infantariis apud Tertullianum ad Nationes, Lib. I, cap. II, Hafn., in-4o." PL1 60B. Not checked.
1714-15 : Paris: Columbat. Quarto. French translation of the _Apologeticum_by Vassoult. Twice edited in 1714 & seq. PL1 60B. Not checked.
- From a dealer advert [May 2004]:
Apologétique de Tertullien ou défense des premiers Chrétiens contre les calomnies des Gentils. Avec des notes pour l'éclaircissement des faits & des matières. TERTULLIEN. Price: £ 125.38 [May 2004] Book Description: Paris, Chez Jacques Collombat, 1714. In-4 , veau brun moucheté, dos à nerfs orné, tranches rouges (Reliure de l'époque, us.). Vignette gravée sur le titre, et bandeau en taille-douce, dessiné et gravé par Le Pautre. Edition donnée par J.B. Vassoult. Ex-libris gravé du couvent des Carmes Déchaussés de Lyon.
1715 : "Tertulliani poemata inter opp. vett. poetar. latinor. edita cur. Mich. Maittaire. Lond. 2. in-fo." PL1 60B. Not checked.
1715 : Paris. D. Nicol. LE NOURRY's dissertation on the Apologeticum, Ad Nationes, and Ad Scapulam. Migne mentions this often. PL1 60C. Not checked. Reprinted in vol. 3 of Oehler's Editio Maior.
1715 : "AUGUSTI HEUMANII Emendatio libri Tertullianei de Praescriptionibus, in actis Eruditor. Lipsiens. anno 1715, p. 299-305." PL1 60C. Not checked.
1717 : "Anonymi expositio de: Caligata militia in libr. de idololatria, cap. XIX (nouveau recueil des pièces fugitives de l'abbé Archimbaud, t. IV, p. 116-119. Paris)." PL1 60C. Not checked.
1718 :HAVERCAMP, Apologeticus: Leiden, edited by Sigebert Havercamp, printed by Isaac Severinus. Apologeticus, from 2 Leyden mss and old editions. Title page online. PL1 60D-61C. Checked.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
Tertullian, Quintus Septimus Florens. Apologeticus. Leyden, Isaac Severinus, 1718. (38), 443, (53) SS. Titel in rot und schwarz gedruckt. Mit gest. Portraitfrontispiz, gest. Titelvignette (J. Goeree delin. / P. Sluyter sculp.), einer mehrf. gefalt. gest. Tafel und 22 Münzkupfern im Text. (Beigebunden) II: Mosheim, Johann Laurentius. Disquisitio chronologica-critica de vera aetate apologetici a Tertulliano conscripti. 64 SS. Mit Holzschnittvignette am Titel. Zeitgenössischer Paneel-Lederband mit mehrf. Deckelfileten und Resten eines goldgepr. Rückentitels sowie von Stehkantenvergoldung. Dreiseitiger gesprenkelter Rotschnitt. 8vo. Vom Philologen und Numismatiker Sigbert Havercamp (1684-1742) besorgte Ausgabe des "Apologeticums", welches "das Christentum in Form einer durchlaufenden, meisterhaft komponierten Gerichtsrede [verteidigt]. Tertullian deckt eingangs mit advokatorischer Gewandtheit und Schärfe die Inkonsequenz und Ungerechtigkeit des staatlichen Verfahrens gegen die Christen auf, widerlegt in der Ausführung systematisch alle denkbaren Einwände gegen sie, schildert wirksam ihr zuchtvolles Gemeindeleben und entlarvt mit Sarkasmus die Unmoral und dämonische Verblendung der Staatsreligion" (Lex. d. alten Welt III, 3017). - "Ontre les edd. anterieures Havercamp a consulte deux mss. de la bibl. de Leide et les variantes tirees du "codex Agobardii" et de deux autres mss. de Heribert Rosweyd" (Graesse). "Neue Rec. nach 2 neuen Mss. und 2 Variantensammlungen, mit vortrefflicher Erläuterung. [...] Dazu kann man fügen: J. Lr. Moshemii disquisitio [...] Doch gehört diese Schrift, welche in s. dissertatt. ad hist. eccl. [...] wiedergedruckt ist, nicht nothwendig zu obiger Ausg." (Ebert). - Papierbedingt vereinzelt stärker gebräunt bzw. braunfleckig; Text auf S. 169f. unten knapp beschnitten (kein Verlust). Vereinzelt einige zeitgenöss. Marginalien und Korrekturen in Tinte. - Engelmann/Preuss II, 664. Lipsius/L. 394f. Ebert *22576. Graesse VI, 70. Brunet V, 729f. Jöcher/Adelung II, 1829. [SW: Theologie, Philosophie, Antike, Klassische Philologie] Price: EUR 500.00 - £348.29 [May 2004] - From a dealer catalogue [May 2004]:
APOLOGETICUS AD CODICES MSTOS & EDITIONES VETERES FUMMA CURA RECOGNITUS, CAFTIGATUS, EMENDATUS Tertullian Price: £ 116.55 [May 2004] Book Description: Isaac Severin, 1718. First Edition. 8vo - over 7¾" - 9¾" tall. With commentary by Sigbert Havarcamp. Stiff full vellum boards soiled and curling, leather over top edge of front cover has lifted. previous owner has penned on end-papers. text has moisture wrinkle but no water staining. some minor foxing marks here and there, pages browned. Binding in very good condition with it just beginning to pull. a couple minor occ urences of marginalia. Lovely engraved frontispiece and title page, large engraved fold-out approx. three page widths in very good condition. 443pp. plus index. Text in Latin. - From a dealer catalogue [May 2004]:
Septimii Florentis Tertulliani... Apologeticul... studio et industria S. Havercampi... Lugduni Batavorum, apud I. Severinum, 1718, in-8 vélin, frontispice-19 ff. n.c.-443 pp.-25 ff. n.c;(index)-1 pl. dépliante gravée sur cuivre h.-t.-fig. gravées sur cuivre dans le texte. Papier bruni. Prix avant remise: 114€ - 747.79FF - $133.83 - £69.88 [Actually sold for 79.80€ inc. P&P]
1719 : "Anonymi adnotationes in librum de Oratione Tertul.---(Mémoires de Trévoux, ann. 1719, p. 1202. -- Journal des savants, ann. 1719, déc., p. 663.)." PL1 61D. Not checked.
1721 : "LAUR. MAGALOTTI lettera sopra un passo di Tertulliano (in lettere scientifice ed erudite del comte Magalotti, p. 192-198. Firenze, in-4o.)." PL1 61D. Not checked.
1722 : Joseph BETTY, English translation of De praescriptione. Oxford. 12o. PL1 61D. Checked. Personal copy. Online.
1722 : "ARN. GREVE Tertulliani Testimonium 'Apoqew&seide Christo a Tiberio decreta defensum. Vitemb., in-4o." PL1 61D.Not checked.
1722 : "CHPH. AHEUMANNI Epistolae quibus emendantur atque illustrantur caput I et II Apologetici in ejus Poecile, t. I, p. 25-33, 197-212. Halae, in-8o". PL1 62A. Not checked.
1724 : "JOH. LAUR. MOSHEIM Comment. chronolog. hist. de aetate Apologetici Tertulliani et initio persecutionis christianorum sub Severo. Helmst., in-4o, et in ejus dissert. ad Histor. eccles. pertinent. t. I." PL1 62A. Not checked.
1729 : French translation of de praescript., Paris, 12o. PL1 62A. Not checked. "VERSIO GALLICA IV, tract. de Praescription. prodiit. Paris. in-12 (Journal des savants, t. LXXXVIII, p. 499). V. Versio. eod. anno prodiisse memorant Ephemerides trivultianae, mense mart."
1729 : "Locus in Tertulliani libro de Praescriptionibus advers. Haer., cap. XLIX. Joh. Harduini cura, interpretatus (Mémoires de Trévoux, an. 1729, m. mai, p. 842)." PL1 62B. Not checked.
1730 : D. Remig. CELLERIUS O.S.B., Hist. générale des aut. ecclésiast., etc., t. II. PL1 62B. Not checked.
1733 : "Anonymi observationes in Tertullianum et Cyprianum in Miscellan. observat. in auct., vol. III, t. I. Amstelodam., in-8o, p. 45-54". PL1 62B. Not checked.
1733 : Paris. Octavo. French translation of Ad Martyres. Ed. Caubère. PL1 62B. Not checked. Probably the same as the following:
- Biblioteca de Catalunya:
Mathieu CAUBÈRE (tr), Traités de Tertulien sur l'ornement des femmes, les spectacles, le batême & la patience : avec une lettre aux martirs ; traduits en francois. Paris: Jacques Rollin (1733). XVIII, [4], 377 [i.d. 397], [13] p. : 12º ; 17 cm. Pag. duplicada 69-88. Sign.: a8, b4, c2, (A-E)8-4, F12, [ ]2, (G-Ii)8-4. Refs: CGBNP 184, col 688; NUC 587, 0109955. Notes: 0101 . R.447391.. Enq. pell, talls tenyits, guardes marbrejades, taques d'òxid i d'humitat, anotacions ms.: "Par le P. Caubere jesuite" al f. de guarda ant., i "Par le Pe. Caubere, jesuite" a port. TOP: Tor. 558-12º. Etiqueta: "Felicis Torres Amat Eccl. Barcinon. Sacristae anno 1817." al contraplà ant., i "Biblioteca Torres Amat "Sallent" al contraplà post.. 1-Desiderates. - From the Montpellier library catalogue:
Title : Traités de Tertullien sur l'Ornement des femmes [livre I] les Spectacles, le batême et la Patience, avec une Lettre aux martirs, traduits en fraçois [avec des remarques]
Publisher : Paris : Rolin fils (1733)
Description : XXII-377 p. et la table : épître dédicatoire ; 12°
Notes : Traduit et commenté par le P. Mathieu Caubère, d'après la permission
75689RES. Cachet de l'abbé Flottes. Rel. 18° s. veau granité.
Other titles : De cultu feminarum. Trad. Française
1735 : JOH. HENR. BLUMEMBACH, de Senatusconsulto Q. Septimio Florente Presbytero et jureconsulto Tertullianis liber, Lipsiae, 4o. PL1 62C. Not checked.
1738 : JOH. WUILL. HOFMANNI dissertatio Q. Septimii Flor. Tertulliani, quae supersunt, omnia in Montanismo Scripta videri, Vitembergae, in-4o. PL1 62C. Not checked.
1739 : CHPH. A. HEUMANNI observationes criticae ad posteriora Apologetici capita in Miscell. Groning., t. II, fasc. 3, p. 479-485. PL1 62C. Not checked.
1741 : CHR. LOERERI Progr. librum Tertulliani de Poenitentia ipsi vindicans. Altenb. 1741. PL1 62C. Not checked.
1743 : JUST. CAR. WIESENHAUER Disputatio de Jure consulto et Q. Sept. Flor. Tertulliani. Hildesiae. PL1 62D. Not checked.
1744 : Venice: typis Gasparis Gerardi. Folio. Q. S. Fl. Tert. Opera. A reprint of the 1675 Rigalt-Priorius, with Havercamp's notes on the Apologeticum, and Mosheim's notes on the chronology of the Apologeticum. PL1 62D-63A. Not checked.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
Apologeticus.comment.Havercamp Price: £ 210.42 Book Description: Venice, typis Gasparis Girardi, 1744. 200pp folio. red & black vignette title, a few charming text ills. of pagan rites. With a 20pp Disquisition to rear by Mosheim. The first comprehensive analysis of the works of Tertullian, from all sources and with extensive footnotes. Folding copperplate from a roman frieze. Original gilt 1/2 calf, marbled boards. (BT 1116 from the Gest Collection) Fine.
1744 : J. MART. CHLADEN de Stationibus vett. Christianorum. Commentarius ad illustr. maxime Tertullianum comparatus, Lips. 1744. PL1 63A. Not checked.
1752 : D. CORBINIANI THOMAE. O. S. B. observationes et notae in tractatum de Praescriptionibus. Salisburg, in 8o. PL1 63A. Not checked.
1753 : J. E. IMM. WALCH de Apostolorum literis authenticis a Tertulliano commemoratis. Jen. 4. PL1 63A. Not checked.
1755 : D. CORBINIANI THOMAE. O. S. B. observationes et notae in libr. Tertulliani de Baptismo et Poenitentia, Salisburg, in-8o. PL1 63B. Not checked.
1756 : Lady Selvatica BORGHINI of Pisa (domina Selvatica Bargini, nobili Pisana), Italian translations of catholic and moral works, Rome: apud Nicolaum et Marcum Pagliarini. Migne says this promises to also do adversus Judaeos; de Praescriptionibus; contra Hermogenem, but he doesn't know whether these appeared. He goes on, "In Florentinis literasiis foliis legitur a Cl. V. Bottari italico sermone reddita ea opuscula quorum versionem D. Bargini omiserat (Lumper ex Argelato et Paitonio de Volgarizatori bibliotheca)". PL1 63B. Checked.
- From an advert on EBay [August 2004]:
Opere di Tertulliano tradotte in Toscano. Roma 1756.Selvaggia Borghini Nobile pisana. Bella e fresca opera in 4°, pagg. 503, rilegatura in pergamena coeva con titoli in oro, datata 1756, l'opera e' stata tradotta in toscano e anche questo ne accresce l'interesse letterario .... Title page. EUR 200.00 - Personal copy: the works contained are: Apologeticum (p.1); Fulda Fragment (p.104); De Testimonio Animae(p.109); Ad Scapulam (p.121); De Spectaculis (p.131); De Idololatria (p.173); De corona (p.213); De Pallio (p.243); De Paenitentia (p.267); De Oratione (p.293); Ad Martyras (p.311); De Patientia (p.321); De cultu feminarum (p.351); Ad uxorem (p.379); De virginibus velandis (p.407); De baptismo (p.439). In each case the text is in two columns, the left being Latin, the right Italian (Tuscan). In total there are 502 pp.
Title page; Page 1 of preface; table of contents.
1756 : J. GE. GERET Pr. in quemdam Tertulliani de terrarum motibus locum. Onold., in-4o. PL1 63C. Not checked.
1757 : JOH. AUG. NOESSELTI Dissert. de vera aetate ac doctrina scriptorum quae supersunt Q. Septimii Flor. Tertulliani, Halae. Ejusd. III, diss. ad Hist. Eccl. pertin. 1817. PL1 63C. Not checked.
1758-9 : AUG. HEUMANNI appendix ad varias annotationes in Tertullianum, cum analysi accuratiore libri de Praescriptionibus in act. Eruditor. lipsiens. Supplem., t. VI., sect. 5. PL1 63C. Not checked.
1758 : CHR. W. FRANC. WALCH de Pompis Satanae ad Tertull. de spectaculis, Gotting., in-4o. PL1 63C-D. Not checked.
1759 : C. GE. SAM. BERNHOLD Progr. Tertulliani Apologeticus ab iniquiore reprehensione vindicatus. Erlang., in-4o. PL1 63D. Not checked.
1762 : JO. DAN. VAN HOVEN. spec. annot. ad Tertull. in Musaeum critic. II, 26. PL1 63D. Not checked.
1764 : C. A. BEGER Ep. quo sensu Tertullianus Deum dixerit corpus, Lipsiae, in-4o. PL1 63D. Not checked.
1766 : EF. WERNSDORF de veste Palmata ad Tertulliani Apologet., c. 50. Wittemb., in-4o. PL1 63D. Not checked.
1769 : "Cum easdem Vener. beati Thomasii Institutiones Theologicas antiquorum Patrum recenseret ac denuo in lucem ederet Ant. Franc. Vezzosi, C. R., iterum eodem curante prodiit liber de Praescriptionibus nonnullis, auctus notis quae sanam sapiunt doctrinam eximiamque eruditionem. Romae, ex typogr. Marci Palearini. In-4o.". PL1 1335-6 Addendum. Not checked.
1769-1776 : Halae: ap. Salam, ap. Jo. Chr. Hendel. Q. S. Fl. Tert. Opera recensuit JO. SALOMO SEMLER, 6 vols. PL1 64A-D. Not checked
1770 : J. CHR. WERNSDORF Progr. de Ecclesia, Columbae domo simplici, ad loc. Tertulliani advers. Valentinianos, cap. III, Helmst., in-4o. PL1 65A. Not checked.
1772 : H. A. ZEIBICH Prog. de Tertulliani sententia de Columba in Christum devolante, Gerae, in-4o. PL1 65A. Not checked.
1774 : ENGELB. KLUPPFEL. Mens Tertulliani de indissolubilitate matrimonii in infidelitate contracti conjuge alterutro ad fidem Christi confesso. Frib., in-4o. PL1 65A. Not checked.
1776 : CHR. F. ROSSLERI Bibliothek d. Kirchenvaeter in Ubersetzungen u. auszügen, a. 1. f., t. III. Lips. PL1 65A-B. Not checked.
1776-7 : JO. DANIEL. SCHUMANN Obss. in veterib. Ecclesiae Scriptoribus saec. III et IV de interpollationibus quibusdam codicis, N. T. Tertulliano perperam afflictis conjectura. Hannov. in-4o. PL1 65B. Not checked.
1780 : Franz OBERTHÜR, Q. S. F. Tertulliani opera omnia, in two volumes (also under the title.: Opera omnia SS. PP. latinorum, vol. I, II), published in Würtzburg (Wirceburgum) by 'Libraria Staheliana.' Migne writes: Wirceburgi in off. libr. Staheliana: Q. S. F. Tertulliani opera omnia, t. I, II, etiam sub tit.: Opera omnia SS. PP. latinorum, vol. I, II. Editor celeb. OBERTHUR secutus est editionem Halensem, sed ita ut compararet editionem Pamelianam, Paris, 1608, recusam et variantes illius lectiones partim in calce subjiceret, partim, raro tamen et circumspecte, illam emendaret. Quod fecit in volumine secundo, ut ipse fatetur paullo liberius, substituendo, vel ex Parisina editione, vel ex varietatibus lectionum ab Halensi editore collectis, hinc inde vel voculas alias, vel, rarius tamen, integras etiam sententias. Praeterea ordinem librorum chronologicum ex Noesselti auctoritate adoptavit, hac tamen cautela, ut libros contra Marcionem, non aliis interjectos, prouti viri illius Chronologia exigebat, sed conjunctos una serie, seque immediate excipientes publicaret. Addidit etiam Carmina Tertulliano olim tribui solita, contra Marcionem scilicet, de judicio Domini, de Genesi, de Sodoma, de Ligno vitae, a Pamelio praetermissum, et ad senatorem. PL1 65B-C. Not checked.
Copies:
- Glasgow: Tertullian, ca.160-ca.230; Q. Septimii Florentis Tertulliani Opera omnia.; Publisher: Wirceburgi : In Officina Libraria Staheliana, [1780]-; Physical Desc.: 2v. Details from COPAC.
- From a dealer catalogue (September 2005):
OBERTHUER, FRANZ. Tertullian, Opera omnia. 2 Bde. Würzb., Stahel, 1780 - 81. 24, 627; 16, 738, S., 27 nn. Bl. Mit gest. Vignetten. Rotschnitt. Pbd. d. Zt. m. Rvg. und Rsch. (berieben). - Opera omnia sanctorum patrum latinorum Vol. I - II. - NaV. Unterstr. von alter Hand auf ca. 2 S. Sonst sehr gutes und sauberes Exemplar. Hrsg. von F. Oberthür.
Price: EUR 120.00
1780 : "In Collect. Poetar. Vett., edit. Pisauris, t. V, Prodierunt carmina omnia Tertulliano ascripta." PL1 65C. Not checked.
1780 : CHR. GOD. SCHUTZ explicatio loci Tertulliani (de Praescriptionibus XVI-XVII), de eversione stomachi aut cerebri ex congressione scripturarum. Jen., in-fo. PL1 65D. Not checked.
1780: French translation - L'apologétique et les prescriptions de Tertullien / revue et corrigée d'après les manuscrits, les editions & différens ouvrages de Tertullien, avec la traduction & des remarques par l'Abbé de Gourcy. Nouvelle edition. Revue & corigée ... par M. l'Abbé de Gourcy ...; A Paris : Chez Sorin ..., 1780. Physical Desc.: xxxiv, 423, [39] p. (12o). Not in Migne. Details from COPAC. Copy at Durham.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
Tertullian. L'apologethique et les prescriptions. Nouv. ed. Ed. par Gourcy. Paris, Sorin 1780. Kl.8°. XXXIV, 423 S., 3 Bll., 31 S. Lederband der Zeit m. Rsch. u. Rverg. Price: EUR 82.00 - £ 57.12 [May 2004]
1781 : D. P. DOMIN. SCHRAM O. S. B. analysis opp. Tertulliani in suo magno opere, t. III. PL1 65D. Not checked.
1781 : Italian translation of De cultu feminarum, tr. Domenico Pacchi. Florence: Pagani &c. Details from dealer catalogue:
- From a dealer catalogue [October 2005]:
TERTULLIANO Quinto Settimo (Cartagine 155 - 220 ca.) Degli abbigliamenti e delle acconciature delle donne. Opuscolo di Tertulliano recato in lingua toscana da Domenico Pacchi. Firenze: Anton Giuseppe Pagani e Comp. 1781 18x12 graziosa legatura coeva in cartoncino decorato 2) VII (1) - 52 (2)
Price : 380,00 EUR.
Un fregio ornamentale al frontespizio e una testatina decorativa incisi in legno. Il traduttore, Mons. Domenico Pacchi, nativo di Castelnuovo Garfagnana, fu Cappellano d'Onore di Papa Pio VI e scrittore di storia della Garfagnana. "Nel "De cultu foeminarum" l'autore vuole combattere il lusso femminile, ma si diffonde pure su argomenti più vasti e importanti. L'opera consta di due libri (...), il primo del lusso, delle vesti e degli ornamenti, il secondo degli artifici e dei belletti. (...) A uno a uno l'autore passa in rassegna, per prendersene gioco, tutti gli artifici che la moda impone, soffermandosi soprattutto sulla varietà delle acconciature del capo e sull'uso delle parrucche; la sua opera è notevole anche per la storia del costume che egli osserva e riproduce con grande vivacità e realismo" (Ercole Pasini, in Bompiani 1959: vol. I
pag. 3). Lievi bruniture. Esemplare in ottimo stato di conservazione. Prima edizione in lingua italiana.
1783 : JOS. ANT. CANTOVA de Septimio et S. Epiphanio dissertt. IIoTheol. critic. in quibus anthropomorphismo neutrum laborasse ostenditur. Mediol., in-8o. PL1 65D. Not checked.
1784 : CHR. GOD. SCHUTZ Prog. de Regula fidei apud Tertullianum. Jen. PL1 66A. Not checked.
1784 : "In Assisi 8. Osservazioni sopra l'Analisi de libro delle prescrizione di Tertulliano. -- Praecedit eum versione italica textus latinus Pamelii ex ed. Franeckerana, 1597 (mendose scriptum 1697), et Variantibus LL. Rigaltii ad Venetam, 1744, Liber ille, ad quem haec observationes spectant, prodierat Ticini, 1783, 8o, de utroque _Oelrichsius_noster, ut puto, lectores monebit." PL1 66A. Not checked.
1785 : H. CHR. BALLENSTEDT. Tertullians Geistes faehigkeiten, Religions Kenntnisse u. Theologie. E. Vershuc. in-8o, Abhadll. Helmst. in 8o. PL1 66A-B. Not checked.
1786 : French translation of Apologeticum. Paris: Michel Lambert.
- From a dealer catalogue [October 2005]:
Gourcy (Abbé de) : Anciens apologistes de la religion chrétienne, Saint-Justin, Athenagore, Théophile d'Antioche, Tertullien, Minucius Felix, Origène; traduits ou analysés. Paris, Imp. Michel Lambert, 1786. Complet en 2 volumes de 411 + 362 pp, in-8 . Reliure en demi-cuir brun avec papier marbré, dos (frotté) lisse et orné, titre doré.
Price : 140,00 CHF.
1790 : C. CHR. BIRCH dissert. quosdam ex Q. Sept. Fl. Tertulliani collectos atque illustratos locos theologicos sistens. Havn. in-4o. PL1 66B. Not checked.
1790 : Sir David DALRYMPLE, English translation of Ad Scapulam. Edinburgh, 1790. Listed as 1780 by Migne, PL1 65D, but COPAC has several 1790 copies and no 1780 ones. I have seen the Bodleian copy, which is now partly online.
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: The address of Q. Sept. Tertullian, to Scapula Tertullus, tr. by sir D. Dalrymple.
Publisher: Edinb. 1790
Description: 8°
Other names: Dalrymple, David sir, 3rd bart, lord Hailes, - Copy listed in the catalogue of Canterbury Cathedral library. viii, 139 pp. Edinburgh: printed by Murray & Cochrane. 8vo. Err. & additions to text at end, & advt. for Dalrymple. Text in English and Latin. ESTC t072517. Not checked.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
The Address of Q.Sept Tertullian to Scapula Tertullus, Proconsul of Africa Tertullian Q Sept
Book Description: Edinburgh: Murray & Cochrane 1790. Sm4to. viii 139pp. Translated by Sir David Dalrymple, (later Lord Hailes). 6pp corrections and additions plus one page advertisement at rear. A few pp. browned at edge. Boards, paper spine, soiled. ESTC t072517.
Price: £ 120.00
1791 : J. GE. ARN. OELRICHS commentarii de Scriptoribus Ecclesiae latinae priorum VI Saeculorum, cura Arn. Herm. H. Heeren, in-8o. PL1 66B. Not checked.
1792 : "VERSIO HISPANICA _Apologetae_Religionis christianae antiquae, interprete Em. Ximenes de Urieta, Madrid. in-4o." PL1 66B. Not checked. This appears to be a translation into Spanish. of several early apologists: Justin, Tatian, Athenagoras, Tertullian, Minucius Felix and Origen. Translated and commented by Manuel XIMENO Y URIETA. Published at the Royal Press, Madrid. 2 vols, in quarto; xxxvi+357, 358 pages.
- From a bookseller's catalogue (on www.iberlibro.com):
Colección de Apologistas Antiguos de la Religion Cristiana, San Justino, Taciano de Siria, Atenagora. Ximeno y Urieta, Manuel. Descripción: RELIGION Teofilo de Antioquia, Tertuliano, Minucio Felix y Origenes, traducidos o analizados Imprenta Real, Madrid, 1792. 2 vols. pasta española, cortes pintados, XXXVI+357 y 358 págs., 4º 21109.
Price: 225.00 EUR (March 2006).
1792-97 : CH. TROGGOTT. GOTLIEB SCHOENEMANN in Biblioth. historico-literaria PP. latinor., t. I, p. 2-53. PL1 66B-C. Not checked.
1797: German translation of the Apologeticum: Des Q. Sept. Flor. Tertullianus vertheidigung D. Christl. Sache gegen d. heiden. A. d. L. Francof., in-8o. ed. J. F. Kleuker. PL1 66C. Not checked.
1799 : D. GOTFRED. LUMPER O. S. B. histor. Theol. de vita, scriptis atque doctrina SS. PP., t. VI, de vita et scriptis Tertulliani. PL1 66C. Not checked.
1803-1820: JOH. MATTH. SCHROECKHII Christl. Kirchengesch. Lips. XXXV, d. 3, 317. PL1 66C. Not checked.
1820: G. H. SCHARFENBERG. comment. acad. de Justino, Tertulliano et Cypriano adv. Judaeos disputantibus. Lund. Goth. 4o. PL1 66D. Not checked.
1821: Tertull. opp. Mediol. (J. A. Moehler., ex opere posthumo Patrologie oder christliche litteraergeschichte II.) PL1 66D. Not checked.
1822: French translation. Apologet. Tertulliani, interprete D. Meunier, prior. S. Martini in campis in suburbio cabillonensi, optimae notae ac majoris famae digna, diu post. auct. obitum edita. PL1 66D. Not checked.
- From the Montpellier library catalogue:
Author : Tertullien
Title : Apologétique de Tertullien / traduite par l'abbé Meunier ; et publiée par A.-H. Dampmartin
Publisher : Paris : Hubert (1822)
Description : XLII-218 p. ; 17 cm
1823: J. A. COENEN Commentat. de Tertulliano, Christianorum et Relig. Christ. advers. gentes Apologeta. -- In Annal. Acad. Rheno-traject. Ann. 1823-1824. PL1 66D-67A. Not checked.
1823 : French translation of the Apologeticum.
- From the Montpellier library catalogue:
Title : L'Apologétique et les Prescriptions de Tertullien, traduction de l'abbé de Gourcy. Nouvelle édition... suivie de l'Octavius de Minucius Felix, traduction nouvelle. Avec le texte en regard et des notes
Publisher : Lyon : J. Janon (1823)
Description : XXXVI-624 p. ; 8º, 21,5 cm
Notes : La traduction de l'Octavius est d'Antoine Péricaud, et les notes signées C. B. de C. Breghot du Lut, d'après Barbier
Other titles : Apologétique. - Texte latin, trad. française
1825 : A. NEANDER Antignostikus, Geist des Tertullianus und Einleitung in dessen Schriften, mit archaeologischen und dogmenhistorischen Untersuchungen. Berlin. 8o. PL1 67A. Not checked. An English translation also exists: Antignostikus or Spirit of Tertullian. Issued in Bohn's library (personal copy).
1825: French translation of Apologeticum and De Praescriptione, tr. DE GOURCY. Paris, Octavo. PL1 67A. Not checked.
- From a dealer catalogue [October 2005]:
Gourcy (abbé de), L'apologétique et les prescriptions de Tertullien. Vanlinthout et Vandenzande, Bibliothèque Catholique de la Belgique 1825. 1 vol. - 189 pp. 13 x 21 reliure, dos toilé. Book condition, Etat : Moyen coins de pages pliés, reliure défraîchie, très légères rousseurs, cachets du Collège jésuite Saint Stanislas à Mons.
Price : 63 EUR
1827 : Tertulliani Apologetici edit. nov. cum varr. Lectt. JOS. IGN. RITTER. Eberfeld, in-8o. PL1 67A. Not checked.
1827 : A. RDPH. GEBSER Biblioth. lat. Veterum Poetar. Christianor. Jenae. Praeter primum tomum nihil ulterius prodiit. PL1 67B. Not checked.
1827 : French translation of the Apologeticum by J. Fr. ALLARD. PL1 67B. Not checked.
- From the Montpellier library catalogue:
Author : Tertullien
Title : Apologétique de Tertullien. Nouvelle traduction précédée de l'examen des traductions antérieures, d'une introduction... accompagnée du texte en regard... suivie des variantes et d'un commentaire / par M. l'abbé J. - Félix Allard...
Publisher : Paris : Dondey-Dupré père et fils (1827)
Description : 448 p. ; 21 cm
Other titles : Apologétique. - Texte latin, trad. française
1827-9 : Edition: "Halae Magdeburgicae apud _Joh. Christ. Hendei,_iterum prodiit in tom. VI, ed. Semler." PL1 67B. Not checked.
1829: FR. MUNTER, Primordia Ecclesiae Africanae, Havniae, in-4o, p. 128. PL1 67C. Not checked.
1829 : "In collectione selecta SS. Ecclesiae Patrum complectente exquisitissima eorum opp. cura A. B. Caillau et M. N. S. Guillon, prodiere libri Tertulliani, fere omnes exceptis tantum sex partim editis, nempe de Anima, de Fuga in pers., de Pudicitia, de Jejunio, de Exhortat. castit. de Monogamia. tom. VI, VII." PL1 67C. Not checked.
1832 : French translation of de Testimonio animae. In: Annall. Philosophiae Christianae 24, June 1832. No name listed, but Migne says he found out the translator was D. MELCH. DU LAC DE MONTVERT. PL1 67C-D. Not checked.
1834 : "Tertulliani libri de Praescriptionibus adv. haeret. de Baptismo, de Poenitentia, de Oratione, seorsim editi sunt, praemissa praefatione germanica, sumptibus ac typis Aloys. Attenkover, 1834, in-8o." PL1 67D. Not checked.
1835: "François Antoine Étienne de GOURCY, Tertullien. Vingt trois Traités [translated by C. de G., etc.]." Listed in COPAC as held in the British Library. Same physical volume also labelled as by "Audebert MACÉRÉ" and by "Louis GIRY". Not checked.
1837: Work of uncertain contents. Translations?
- From the Montpellier library catalogue:
Author : Buchon, Jean-Alexandre-C.
Title : Choix de monumens primitifs de l'Eglise chrétienne... / Jean-Alexandre-C. Buchon ; Tertullien
Publisher : Paris : A. Desrez (1837)
Description : 27,5 cm
Notes : Apologétique. Traité des Prescriptions contre les Gentils. Traité du Baptême. De l'Ornement des femmes. Contre les spectacles. Traité de la Patience, Aux martyrs. Traité du Manteau. Du Vêtement des femmes. Du Voile des vierges. Traités de la chair de Jésus-Christ. De la résurrection de la chair. Epître à Scapula. Exhortation à la chasteté. Du témoignage de l'âme. De la Fuite pendant la persécution. De l'Idolâtrie. De l'Oraison dominicale. A sa femme. De la Pénitence. Aux nations. De la Couronne de Soldat. Contre Marcion extrait.- Panthéon littéraire
1837-8: Franz Anton von BESNARD, Quintus Septimius Florens Tertullianus: Sämmtliche Schriften. Uebersetzt und bearbeitet von F.A.v. B. Augsburg: Verlag Der Karl Kollmann'schen Buchhandlung (1837-1838). 2 vols. (350; 394p.). In Fraktur. This is NOT a set of translations as might be thought, but a study giving descriptions of work chapter by chapter. (Personal copy)
1838: C. JOS. HESELE, Tertullian als Apologet. in Drey et all. Tubinger Theolog. quartals Schrift.---P. I, p. 30. PL1 67D. Not checked.
1839: E. G. Gersdorf's Bibliotheca PP. ecclesiasticorum latin, selecta, ad optimorum libror. fidem edita... in 2 vols: Io Libr. Apologeticos, ad Martyres, de Spectacul. de Idolol. Apologet. ad Nat. lib. II, de Testim. Anim. de Corona mil. de Fuga in persec. Scorpiace, ad Scapul. 2o Libr. ad ritus et mores Christianor. pertinentes de Orat., de Patient., de Baptismo, de Poenit., ad Ux. lib. II, de Cultu foem. lib. II, de Exhort. cast., de Monog., de Pudicit., de Jejuniis, de Virginib. veland., de Pallio. Lips. 1839. 2. vols. 12o. Edited by E. F. LEOPOLD. Phil. D. AA. m. in gymn. Annaberg. Praecept. ordin. PL1 67D-68A. Not checked.
1839 : E. F. LEOPOLD Ueber die Ursachen der verdorbenen latinitat bei dec schriftstellern nach dem Zeitalter d. K. Augustus, hauptsaechlich bei den Kirchenvaetern, mit besonderer berücksichtigung des Tertullian inserta V. S. V. Higenii Zeitschrift. f. d. histor. Theol., vol. VIII, p. 1 e. sqq. Lips. PL1 68B. Not checked.
1840: "Inter Scriptorum Ecclesiasticorum opuscula praecipua quaedam Martin. Jos. Routh, S. T. P. collegii S. Magdalenae Oxon. praeses, duos Tertulliani libros, de Oratione nempe ac de Praescriptione haereticorum, edidit, notisque aliorum et suis ornavit, nec non et novo lectionum ad calcem rejectarum ex Ambros. cod. acceptarum spicilegio adauxit. Edit. altera, Oxon. Dolendum istud eximium opus non, nisi toto hoc nostro opere absoluto, in manus nostras devenisse, cui tamen qualemcumque in tertio tomo, ubi indici, locum dabimus." PL1 1335-6 Addendum. Not checked.
1842: D. De GENOUDE, Les Pères de l'Eglise traduits en français, t. XII, Paris, in 8o. French translations of all Tertullian's works, or 22 of them (Migne says both these things). The translator is in fact H. DENAIN, of whom Migne says "de Septimii nostri studiosis bene meritus, notarum tamen omnino expers, et omnis commentarii mole expeditus, elegans potiusquam fidissimus interpres, qui africanae loquelae asperitatem splendenti ornavit sermone, egregiaque interdum et ad vivum expressa interpretatione recreavit." The ANF translator commented on how little it reflected Tertullian's thought or style. PL1 68B-C. Not checked.
- From a dealer catalogue [October 2005]:
Les pères de l'église, traduit en Français par M. De. Genoude. Sapia Dix volumes in 8 reliés demi maroquin à grains longs ,vert foncé. Paris 1837. Bon exemplaire.
Price : 400 EUR
1843 : Apologeticum, H.A. Woodham. Latin text; English introduction and notes. Cambridge 1843. Listed in Migne: PL1 1335-6 Addendum. Not checked.
- A copy is listed in the Bodleian online catalogue:
Title: Q.S.F. Tertulliani Liber apologeticus, with Engl. notes and a preface by H.A. Woodham.
Publisher: Cambr. 1843
Description: cm.22
Other names: Woodham, Henry Annesley. - Copy listed in the catalogue of Canterbury Cathedral library. [4], lx, 174 p.
1844 : M IGNE : Paris, by Jacques-Paul Migne, Patrologia Latina, vols I and II. The complete works of everyone in 221 volumes, the first two of which deal with Tertullian. Migne's text is a somewhat careless collection of everything he could lay hands on. As such, it is a far more complete collection of the fathers than anything subsequent. In print. Also on CDROM. Online: De codicibus (The Manuscripts) also in Checked. The real editor of the Tertullian volumes was Cardinal Pitra.
- From a dealer catalogue [May 2004]:
_Quinti septimii florentis Tertulliani presbyteri carthaginiensis opera omnia, tomus primus " Patrologia Latina, I"_Tertullian; Migne, J.P. (editor) Price: £ 29.14 [May 2004] Book Description: Paris: Excudebat Migne, 1844. 668 pp. Half leather in good condition, worn cover with 2 large nicks on back, ex-libris.
_Minorum patrum qui seculo tertio floruerunt in ecclesia latina a Terulliano ad Cyprianum opera, et in primus minucii felicis octavius, tomus unicus " Patrologia Latina, III"_Tertullian & Cyprian; Migne, J.P. (editor) Price: £ 29.14 [May 2004] Book Description: Paris: Excudebat Sirou, 1844. 806 pp. Rebound cloth in good condition, ex-libris. - From a dealer advert [May 2004]
Minorum Patrum qui seculo tertio floruerunt in ecclesia latina a Tertulliano ad Cyprianum. Opera nempe Celereni, Luciani, Caldonii, Moysis, Maximi. et in primis Minucii Felicis Octavius (ad intergerrimam unius codicis existantis fidem expurgatus cum variorum notis et dissertationibus) Tomus unicus TERTULLIANUS (MENUCIUS Felix,.) Price: £ 62.69 [May 2004] Book Description: 1844. LXXXVIII + 1612 columns, halfcloth binding, some foxing in text, good condition, [text in latin], in the series "Patrologiae Cursus Completus. Migne" Tomus III. Tertulliani Tertius, Minucii Felicis, Celerini, Luciani. Tomus unicus].
1844 : French translation (reprints). (Personal copy).
- From the Montpellier library catalogue:
Author : Tertullien
Title : Oeuvres de Tertullien. Apologétique. Prescriptions contre les gentils. Du Baptême. De l'Ornement des femmes. [Contre les spectacles. De la Patience. De la Couronne du soldat. Contre Marcion, extrait. De la Chair de Jésus-Christ. De la Résurrection de la chair. Aux nations]
Publisher : Paris : Charpentier, (1844)
Description : III-504 p. ; 18 cm
Other titles : Oeuvres choisies. - Trad. française
References
The bibliography should be consulted for full details where appropriate.
1. Migne, J-P, Patrologia Latina, I (1844), column 35ff. Checked. PL1+col no is sometimes listed above.
2. For more info about the Editio Princeps, see A. Horawitz in Sitzungsberichte der phil.-histor. Kl. der kgl. Akad. der Wissensch. zu Wien, 1872, lxxi. 662-674. (I don't recall where I got this reference). Not checked
3. The information also gave a paper reference to a catalogue of an exhibition which included this volume:
In aedibus Aldi: the legacy of Aldus Manutius and his press. Paul J. Angerhofer, Mary Ann Addy Maxwell, Robert L. Maxwell: with binding descriptions by Pamela Barrios.
Provo: Friends of the Harold B. Lee Library of Brigham Young University, 1995, 183 p. Ill. ISBN: 0-8425-2329-4.
A copy can be purchased for $30.00 from the Harold B. Lee Library, Brigham Young University, Provo, UT, 84602.
The catalog and this digital exhibition were designed and created by Robert Espinosa, Conservator and Preservation Librarian, Harold B. Lee Library. Send comments to r_espinosa@byu.edu. Not checked
4. An extensive bibliography of the editions of Lactantius by Prof. Jackson Bryce is now online athttp://www.acad.carleton.edu/curricular/CLAS/lactantius/biblio.htm. He indicates for each entry what it contains. Most of these codes relate to Lactantius. However TA = Apologeticum, TS = Sermo de vita aeterna (wrongly attributed to Tertullian by Benalius). [+] = "Annotations are preceded by the symbol [+]; annotated items and some others I have either seen myself or verified in a way that seemed reliable."
Here are his codes:
SIGLA WORKS FOUND IN EDITIONS OF LACTANTIUS AP De Ave Phoenice CD St. John Chrysostom, De Coena Domini in a Latin version by Hieronymus Donatus DI Divinae Institutiones EDI Epitome Divinarum Institutionum acEDI the acephalous EDI, beginning with ch. 51 [56], Nam si iustitia ID De Ira Dei MA fragment de Motibus Animi MP De Mortibus Persecutorum OD De Opifico Dei PD De Passione Domini PT Adhortatio Philippi ad quendam Theodosium Iudæum RD De Resurrectionis Dominicæ Die (Salve, festa dies), ascribed to Venantius Fotunatus acRD an acephalous version of RD beginning at the verse Tempora florigero rutilant SA Symposium or Symphosii Aenigmata TS 'Tertullian', Sermo de Vita Æterna TA Tertullian, Apologeticus VM Lorenzo Valla, De Mystero Eucharistiæ
5. The Illustrated Incunable Short Title Catalogue CD-ROM (IISTC) is a British Library product, partly funded by the taxpayer, and so only available commercially at a price which the vendor is afraid to mention online. For more details about it, see "http://www.bl.uk/collections/epc/hoinc.html". Copies are available for use at the British Library, Cambridge University Library, and the Bodleian; and doubtless elsewhere.
6. The Italian Indice SBN, a union catalogue of their libraries, is available online: Indice SBN.
7. An excellent introduction to rare books, and the late MSS and the transition from one to the other is given by Brian RICHARDSON, Printing, Writers and Readers in Renaissance Italy, Cambridge University Press (1999). This details how the books and signatures are composed. Checked.
This page has been online since 11th December 1999.