Cathach of St. Columba (original) (raw)
مقاتل القديس كولومبا (دبلن، الأكاديمية الأيرلندية الملكية، SN) هي مخطوطة من أواخر القرن السادس الميلادي تنتمي إلى المزامير التابعة للفن الجزيري. هي أقدم مخطوطة باقية في أيرلندا، وثاني أقدم مزامير لاتينية في العالم.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | مقاتل القديس كولومبا (دبلن، الأكاديمية الأيرلندية الملكية، SN) هي مخطوطة من أواخر القرن السادس الميلادي تنتمي إلى المزامير التابعة للفن الجزيري. هي أقدم مخطوطة باقية في أيرلندا، وثاني أقدم مزامير لاتينية في العالم. (ar) The Cathach of St. Columba, known as the Cathach (meaning "the Battler"), is a late 6th century Insular psalter. It is the oldest surviving manuscript in Ireland, and the second oldest Latin psalter in the world. Its cumdach (a type of ornamented metal reliquary box or carrying case for holy books) dates to the late 11th century, and was refurbished in the 14th and 16th centuries. The shrine belonged to the Chiefs of Clan Ó Domhnaill, the Lords of Tír Chonaill, as a rallying cry and protector in battle. The Cathach was taken to the continent in 1691 following the Treaty of Limerick, and did not return to Ireland until 1813. That year the cumdach was reopened, leading to the rediscovery of the manuscript. It was by then in very poor condition, but underwent a major restoration in 1982 when the extant pages were rebound and remounted on vellum leaves. However the Cathach remains badly damaged, with just 58 vellum leaves surviving from an original 110. Today the manuscript (RIA MS 12 R) is in the Royal Irish Academy in Dublin and the cumdach is in the archaeology branch of the National Museum of Ireland. (en) na nOileán den 6ú haois (roimh 561) is ea Cathach Cholm Cille. Is é an lámhscríbhinn Éireannach is sine atá ar mharthain, agus an dara saltair Laidin na nDaoine is sine ar domhan. Téann cumhdach na saltrach siar go dtí an 11ú haois, athghlanta sna 14ú agus 16ú haoiseanna. Bhíodh an saltair i seilbh chlann Uí Dhomhnaill, rítheaghlach Thír Chonaill, mar chosantóir catha. Rugadh an Cathach go dtí an mór-roinn i ndiaidh Conradh Luimnigh sa bhliain 1691 agus níor fhill ar ais go dtí 1813. Osclaíodh an cumhdach an bhliain sin, agus fuarthas arís an lámhscríbhinn agus drochbhail uirthi. Rinneadh athchóiriú mór uirthi sa bhliain 1982 nuair a ceanglaíodh arís na leathanaigh ar mharthain agus cuireadh ar iad. Níl ann ámh ach 58 leathanach as 110 ó dhúchas. Caomhnaítear an lámhscríbhinn inniu i nAcadamh Ríoga na hÉireann (ARÉ LS 12 R) i mBaile Átha Cliath agus an cumhdach i nArd-Mhúsaem na hÉireann. (ga) Cathach Santo Kolumba (Dublin, , s. n.) adalah sebuah Insular akhir abad ke-6. An Cathach (artinya "sang Petarung") adalah sebuah relik yang dipakai oleh , keluarga kerajaan Gaelik lama di . Karya tersebut adalah manuskrip tertua yang masih ada di Irlandia, psalter Latin tertua kedua di dunia. (in) Le Cathach de saint Columba est un psautier irlandais du début du VIIe siècle typique de l'art hiberno-saxon. Il est actuellement conservé à l'académie royale d'Irlande à Dublin (Ms.12R33). (fr) Il Cathach di San Columba, è un salterio insulare del VII secolo, redatto probabilmente in uno dei monasteri fondati da san Columba di Iona nel Nord dell'Irlanda o nell'Ovest della Scozia (Iona). Il manoscritto, giunto mutilo fino a noi, è conservato alla Royal Irish Academy di Dublino. In esso ciascun salmo ha inizio con una maiuscola leggermente rilevata in colore rosso, spesso contornata da un puntinato rosso e composta da curve e spirali. Queste sono talvolta ornate con una piccola croce o una testa d'animale. Questo tipo di iniziale viene detta zoomorfa in quanto da lettera alfabetica lineare, si trasforma alla fine in un animale. (it) De Cathach van Sint-Columba (Dublin, Royal Irish Academy) is een vroeg-zevende-eeuws Iers psalmboek. Het wordt oorspronkelijk geassocieerd met Sint-Columba (overleden in 597) en werd geïdentificeerd als een door hem geschreven kopie van een van Finnian van Moville geleend boek, dat daarnaast leidde tot de Slag van Cúl Dreimhne in 561. Aan deze slag dankt het manuscript ook zijn naam (Cathach betekent "Vechter"). Paleografische bewijzen wijzen echter naar de zevende eeuw waarin het manuscript is geschreven. De 58 pagina's van het beschadigde en incomplete manuscript bevatten de tekst van de psalmen 30:10 tot 105:13 in het Latijn (Vulgaat-versie). Rubrieken, geschreven in het Oudiers staan boven de tekst van de psalmen. Het kan beschouwd worden als het oudste nog bestaande Ierse manuscript geschreven in een Goidelische taal, afgezien van de Ogham-inscripties. De versieringen van de Cathach zijn beperkt tot de hoofdletter van iedere psalm. Elke hoofdletter is in zwarte inkt geschreven en is groter dan de rest van de tekst. Zij zijn versierd met trompet-, spiraal- en bandvormige patronen en zijn vaak gemarkeerd door oranje punten. De letters na de gedecoreerde hoofdletter worden geleidelijk kleiner totdat zij dezelfde grote hebben als de rest van de tekst. Alhoewel de motieven van de Cathach-versieringen weinig gelijkenissen vertonen met latere manuscripten, zoals het Book of Durrow (dat 70 jaar na de Cathach werd gemaakt), werden de ideeën zoals het verdraaien van de vorm en de verkleining van letters met veel details uitgewerkt in de latere insulaire kunst. De Cathach werd in de elfde eeuw opgeborgen in een reliekhouder door Cathbar O'Donnell, hoofd van de O'Donnell Groepering en door Domnall McGroarty, Abt van Kells. In 1813 werd het manuscript herontdekt toen de reliekhouder werd geopend. De Cathach werd toevertrouwd aan de in 1842 door Sir Richard O'Donnell. Momenteel wordt de reliek bewaard in het , Dublin. (nl) Cathach – rękopiśmienny łaciński psałterz z VI wieku. Obecnie znajduje się w zbiorach w Dublinie (sygnatura MS.12.R.33). Tradycja przypisuje autorstwo księgi św. Kolumbie. Podczas pobytu w Moville irlandzki święty miał zachwycić się przywiezionym z Rzymu przez św. Finana psałterzem, potajemnie wykonując jego kopię. Zgodnie z legendą wystarczyła mu na to tylko jedna noc. Gdy sprawa się wydała, pomiędzy Kolumbą a Finanem wywiązał się spór o „prawa autorskie”. Sprawa dotarła przed oblicze króla Diarmaita, który orzekł iż kopia księgi należy do właściciela oryginału. Nie chcąc rozstać się z manuskryptem Kolumba zmobilizował swoich zwolenników i doprowadził do wybuchu wojny. W 561 roku doszło do bitwy pod Coll-Dreverny, której wynik zapewnił Kolumbie własność księgi, jednak kosztem 3000 poległych żołnierzy Diarmaita. Synod w Teltdown ekskomunikował Kolumbę za doprowadzenie do bratobójczej wojny między chrześcijanami, co zmusiło go do udania się na wyspę Ionę. Spisany na pergaminie manuskrypt jest niekompletny. Zachowało się z niego zaledwie 58 kart formatu 27×19 cm. Zachowana część zawiera psalmy od 30,10 do 105,13, według łacińskiego przekładu św. Hieronima. Psalmy opatrzone są rubrykami, tj. wskazówkami liturgicznymi. Oryginał liczył prawdopodobnie około 110 kart. Tekst pisany jest majuskułą. Inicjały są duże, wykonane niekiedy czerwonym atramentem, ozdobione różnymi motywami w postaci np. krzyży lub ryb. Księga przez wieki stanowiła własność rodu O'Donnell. Nazwa Cathach (irl. Bojownik) pochodzi od praktyki zabierania jej na pola bitew jako talizmanu mającego przynieść zwycięstwo. Manuskrypt zamknięty był w pełniącej rolę relikwiarza srebrnej kasecie wykonanej w XI wieku, z której wydobyto go dopiero w 1813 roku. Do zbiorów Royal Irish Academy trafił w roku 1843. W 1920 roku księga trafiła do introligatorni British Museum, gdzie dokonano zszycia luźnych do tej pory kart. W latach 1980-1981 manuskrypt poddano gruntownej renowacji. (pl) Ка́тах (Боец; ирл. Cathach) — ирландский манускрипт конца VI века, содержащий текст Псалтыря. Это самая старая гиберно-саксонская рукопись и второй по древности Псалтырь на латинском языке из всех, сохранившихся до нашего времени. Рукопись находится в Ирландской королевской академии в Дублине. (ru) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/The_Cathach,_f.48r.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://www.donegalcoco.ie/media/donegalcountyc/heritage/pdfs/AUDIT%20OF%20COLUMBAN%20HERITAGE%20mid%20res.pd https://www.ria.ie/cathach-psalter-st-columba https://www.youtube.com/watch%3Fv=A7KfvWA6Zo0 https://www.youtube.com/watch%3Fv=EvhO8wBFIEk |
| dbo:wikiPageID | 376655 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 14435 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1122467342 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Calligraphy dbc:Illuminated_psalters dbr:Psalter dbr:Royal_Irish_Academy dbc:Collection_of_the_National_Museum_of_Ireland dbr:Cumdach dbr:O'Donnell_dynasty dbr:Tigerna dbr:Columba dbr:County_Donegal dbr:County_Mayo dbr:O'Donnell_baronets dbr:Rachel_Moss_(art_historian) dbr:Raghnall_Ó_Floinn dbr:Françoise_Henry dbr:Gallican_psalter dbr:Contraction_(grammar) dbc:O'Donnell_dynasty dbr:British_Museum dbc:Royal_Irish_Academy_Library dbr:Vulgar_Latin dbr:Williamite_War_in_Ireland dbr:Daniel_O'Donnell_(Irish_Brigade) dbc:Hiberno-Saxon_manuscripts dbr:Breac_Maodhóg dbr:Folio dbr:Relic dbr:Guilloche dbr:Irish_Brigade_(France) dbr:Margaret_Stokes dbr:State_of_grace dbc:Irish_manuscripts dbc:Irish-language_literature dbc:Vulgate_manuscripts dbr:Chief_of_the_Name dbr:Kells,_County_Meath dbr:Sunwise dbr:Religious_text dbr:Reliquary dbc:7th-century_biblical_manuscripts dbr:Book_hand dbc:Cumdachs dbr:Insular_script dbr:National_Museum_of_Ireland_–_Archaeology dbr:Christ_in_Majesty dbr:Rubia dbr:Serif dbr:Vellum dbr:Vulgate dbr:Faddan_More_Psalter dbr:Tír_Chonaill dbr:Gilding dbr:Viking_art dbr:Treaty_of_Limerick dbr:Louis_XIV_of_France dbr:Springmount_Bog_Tablets dbr:Cinel_Conaill dbr:Folios dbr:James_II_of_Ireland dbr:Repoussé dbr:O'Donnell_Clan dbr:File:Contenitore_per_manoscritto_di_sa...da_ballymagroarty,_co._donegal_01.jpg dbr:File:Shrine_of_the_Cathach.jpg dbr:File:Shrine_of_the_Cathach_long_side(a).jpg dbr:File:Shrine_of_the_Cathach_short_side(a).jpg dbr:File:The_Cathach,_f.19r.jpg |
| dbp:alsoKnownAs | The Battler (en) |
| dbp:caption | Folio 48r, Cathach of St. Columba (en) |
| dbp:condition | Poor (en) |
| dbp:date | Before AD 561 (en) |
| dbp:format | dbr:Folio |
| dbp:language(s)_ | dbr:Vulgar_Latin |
| dbp:location | dbr:Royal_Irish_Academy |
| dbp:material | dbr:Vellum |
| dbp:placeOfOrigin | Ireland (en) |
| dbp:script | dbr:Insular_script |
| dbp:size | 27 (xsd:integer) |
| dbp:type | dbr:Psalter |
| dbp:width | 200 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Infobox_manuscript dbt:Jstor dbt:Commons_category dbt:Cvt dbt:ISBN dbt:Refbegin dbt:Refend dbt:Reflist dbt:Use_dmy_dates dbt:Isbn dbt:Cumdachs |
| dcterms:subject | dbc:Illuminated_psalters dbc:Collection_of_the_National_Museum_of_Ireland dbc:O'Donnell_dynasty dbc:Royal_Irish_Academy_Library dbc:Hiberno-Saxon_manuscripts dbc:Irish_manuscripts dbc:Irish-language_literature dbc:Vulgate_manuscripts dbc:7th-century_biblical_manuscripts dbc:Cumdachs |
| gold:hypernym | dbr:Psalter |
| rdf:type | dbo:Work yago:WikicatChristianTexts yago:Abstraction100002137 yago:Communication100033020 yago:Manuscript106406979 yago:Matter106365467 yago:WikicatHiberno-SaxonManuscripts yago:WikicatIrishManuscripts yago:Writing106362953 yago:WrittenCommunication106349220 yago:Text106387980 yago:Wikicat7th-centuryBiblicalManuscripts yago:Wikicat7th-centuryIlluminatedManuscripts |
| rdfs:comment | مقاتل القديس كولومبا (دبلن، الأكاديمية الأيرلندية الملكية، SN) هي مخطوطة من أواخر القرن السادس الميلادي تنتمي إلى المزامير التابعة للفن الجزيري. هي أقدم مخطوطة باقية في أيرلندا، وثاني أقدم مزامير لاتينية في العالم. (ar) Cathach Santo Kolumba (Dublin, , s. n.) adalah sebuah Insular akhir abad ke-6. An Cathach (artinya "sang Petarung") adalah sebuah relik yang dipakai oleh , keluarga kerajaan Gaelik lama di . Karya tersebut adalah manuskrip tertua yang masih ada di Irlandia, psalter Latin tertua kedua di dunia. (in) Le Cathach de saint Columba est un psautier irlandais du début du VIIe siècle typique de l'art hiberno-saxon. Il est actuellement conservé à l'académie royale d'Irlande à Dublin (Ms.12R33). (fr) Ка́тах (Боец; ирл. Cathach) — ирландский манускрипт конца VI века, содержащий текст Псалтыря. Это самая старая гиберно-саксонская рукопись и второй по древности Псалтырь на латинском языке из всех, сохранившихся до нашего времени. Рукопись находится в Ирландской королевской академии в Дублине. (ru) The Cathach of St. Columba, known as the Cathach (meaning "the Battler"), is a late 6th century Insular psalter. It is the oldest surviving manuscript in Ireland, and the second oldest Latin psalter in the world. Its cumdach (a type of ornamented metal reliquary box or carrying case for holy books) dates to the late 11th century, and was refurbished in the 14th and 16th centuries. The shrine belonged to the Chiefs of Clan Ó Domhnaill, the Lords of Tír Chonaill, as a rallying cry and protector in battle. (en) na nOileán den 6ú haois (roimh 561) is ea Cathach Cholm Cille. Is é an lámhscríbhinn Éireannach is sine atá ar mharthain, agus an dara saltair Laidin na nDaoine is sine ar domhan. Téann cumhdach na saltrach siar go dtí an 11ú haois, athghlanta sna 14ú agus 16ú haoiseanna. Caomhnaítear an lámhscríbhinn inniu i nAcadamh Ríoga na hÉireann (ARÉ LS 12 R) i mBaile Átha Cliath agus an cumhdach i nArd-Mhúsaem na hÉireann. (ga) Il Cathach di San Columba, è un salterio insulare del VII secolo, redatto probabilmente in uno dei monasteri fondati da san Columba di Iona nel Nord dell'Irlanda o nell'Ovest della Scozia (Iona). Il manoscritto, giunto mutilo fino a noi, è conservato alla Royal Irish Academy di Dublino. (it) Cathach – rękopiśmienny łaciński psałterz z VI wieku. Obecnie znajduje się w zbiorach w Dublinie (sygnatura MS.12.R.33). Tradycja przypisuje autorstwo księgi św. Kolumbie. Podczas pobytu w Moville irlandzki święty miał zachwycić się przywiezionym z Rzymu przez św. Finana psałterzem, potajemnie wykonując jego kopię. Zgodnie z legendą wystarczyła mu na to tylko jedna noc. Gdy sprawa się wydała, pomiędzy Kolumbą a Finanem wywiązał się spór o „prawa autorskie”. Sprawa dotarła przed oblicze króla Diarmaita, który orzekł iż kopia księgi należy do właściciela oryginału. Nie chcąc rozstać się z manuskryptem Kolumba zmobilizował swoich zwolenników i doprowadził do wybuchu wojny. W 561 roku doszło do bitwy pod Coll-Dreverny, której wynik zapewnił Kolumbie własność księgi, jednak kosztem 3000 poległ (pl) De Cathach van Sint-Columba (Dublin, Royal Irish Academy) is een vroeg-zevende-eeuws Iers psalmboek. Het wordt oorspronkelijk geassocieerd met Sint-Columba (overleden in 597) en werd geïdentificeerd als een door hem geschreven kopie van een van Finnian van Moville geleend boek, dat daarnaast leidde tot de Slag van Cúl Dreimhne in 561. Aan deze slag dankt het manuscript ook zijn naam (Cathach betekent "Vechter"). Paleografische bewijzen wijzen echter naar de zevende eeuw waarin het manuscript is geschreven. De 58 pagina's van het beschadigde en incomplete manuscript bevatten de tekst van de psalmen 30:10 tot 105:13 in het Latijn (Vulgaat-versie). Rubrieken, geschreven in het Oudiers staan boven de tekst van de psalmen. Het kan beschouwd worden als het oudste nog bestaande Ierse manuscript g (nl) |
| rdfs:label | مقاتل القديس كولومبا (مخطوطة) (ar) Cathach of St. Columba (en) Cathach Cholm Cille (ga) Cathach Santo Kolumba (in) Cathach di san Columba (it) Cathach de saint Colomba (fr) Cathach van Sint-Columba (nl) Cathach (pl) Катах (ru) |
| owl:sameAs | freebase:Cathach of St. Columba yago-res:Cathach of St. Columba wikidata:Cathach of St. Columba dbpedia-ar:Cathach of St. Columba dbpedia-be:Cathach of St. Columba dbpedia-fr:Cathach of St. Columba dbpedia-ga:Cathach of St. Columba dbpedia-id:Cathach of St. Columba dbpedia-it:Cathach of St. Columba dbpedia-nl:Cathach of St. Columba dbpedia-no:Cathach of St. Columba dbpedia-pl:Cathach of St. Columba dbpedia-ru:Cathach of St. Columba https://global.dbpedia.org/id/28DpM |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Cathach_of_St._Columba?oldid=1122467342&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Contenitore_per_manos...da_ballymagroarty,_co._donegal_01.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Shrine_of_the_Cathach.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Shrine_of_the_Cathach_long_side(a).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Shrine_of_the_Cathach_short_side(a).jpg wiki-commons:Special:FilePath/The_Cathach,_f.19r.jpg wiki-commons:Special:FilePath/The_Cathach,_f.26r_(detail).jpg wiki-commons:Special:FilePath/The_Cathach,_f.35r_(detail).jpg wiki-commons:Special:FilePath/The_Cathach,_f.43v_(detail).jpg wiki-commons:Special:FilePath/The_Cathach,_f.48r.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Cathach_of_St._Columba |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Cathach_S._Columbae |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Psalter dbr:Royal_Irish_Academy dbr:Cumdach dbr:Initial dbr:Insular_art dbr:Insular_illumination dbr:List_of_illuminated_manuscripts dbr:List_of_manuscripts dbr:O'Donnell_dynasty dbr:Columba dbr:Corp_Naomh dbr:Rùm dbr:Migration_Period_art dbr:Clonmacnoise_Crozier dbr:The_Museum_of_Curiosity dbr:Battle_of_Cúl_Dreimhne dbr:Bobbio_Jerome dbr:Shrine_of_St._Patrick's_Bell dbr:Palladium_(protective_image) dbr:Patrick_Prendergast_(abbot) dbr:Manus_O'Donell dbr:Garland_of_Howth dbr:Daniel_O'Donnell_(Irish_Brigade) dbr:Finnian_of_Movilla dbr:Breac_Maodhóg dbr:Brehon dbr:Diarmait_mac_Cerbaill dbr:Gospel_Book_Fragment_(Durham_Cathedral_Library,_A._II._10.) dbr:History_of_copyright dbr:Saint_Columba_(disambiguation) dbr:List_of_Hiberno-Saxon_illuminated_manuscripts dbr:Janet_Harbison dbr:Codex_Amiatinus dbr:Book_of_Kells dbr:Insular_script dbr:National_Museum_of_Ireland_–_Archaeology dbr:Shrine_of_Miosach dbr:Shrine_of_Saint_Lachtin's_Arm dbr:Faddan_More_Psalter dbr:St._Columba's_Crozier dbr:Wallace_Lindsay dbr:Springmount_Bog_Tablets dbr:Cathach_S._Columbae |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Cathach_of_St._Columba |
