Fennoman movement (original) (raw)
الفنومانية (بالفنلندية: Fennomania)، حركة سياسية من القرن التاسع عشر، ألهمت الرومانسية القومية، ولدت زمن دوقية فنلندا الكبرى، الدولة سبقت فنلندا الحالية، والتابعة إلى الإمبراطورية الروسية من 1809 حتى 1917.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | La Fennomania va ser el moviment polític més important del segle XIX al Gran Ducat de Finlàndia. va ser la successora de la fennofília del segle xviii i principis del xix. Va consistir en un moviment que cercava augmentar l'estatus social de la llengua finesa de llengua minorada a llengua nacional i de cultura al seu país. Molta gent de la primera generació de fennomans eren originàriament, parlants materns de suec, si bé no tots. La majoria va fer un gran esforç per utilitzar la llengua finesa tant a casa com a l'esfera pública, donant als seus fills allò que ells no pogueren gaudir: del finès com a llengua materna. Alguns dels Fennomans també varen finlanditzar els seus cognoms, especialment a les darreries del segle xix. (ca) الفنومانية (بالفنلندية: Fennomania)، حركة سياسية من القرن التاسع عشر، ألهمت الرومانسية القومية، ولدت زمن دوقية فنلندا الكبرى، الدولة سبقت فنلندا الحالية، والتابعة إلى الإمبراطورية الروسية من 1809 حتى 1917. (ar) The Fennoman movement or Fennomania was a Finnish nationalist movement in the 19th-century Grand Duchy of Finland, built on the work of the fennophile interests of the 18th and early-19th centuries. (en) Los Fennómanos fueron el movimiento político más importante del siglo XIX en el Gran Ducado de Finlandia, realzando la bandera de interés fenófilos del siglo XVIII y principios del siglo XIX. Luego de la Guerra de Crimea formaron el e intensificaron la lucha prolinguística para establecer el idioma finés en lugar del sueco, resabio del sometimiento a Suecia y el ruso, lengua nacional desde la conquista rusa. Su anhelo era llevar al idioma finés y a la cultura finesa, que habían sobrevivido en el ámbito rural, al nivel de lengua y cultura nacionales. Su oposición, el Movimiento Svecómano, intentaba defender el status sueco y los lazos con el mundo germánico. Aunque la noción de fennómanos no fue tan común luego de la generación de (n. en 1870) sus ideas fueron parcialmente influidos por el movimiento svecómano, comprendiéndose los fineses como una nación bilingüe. Muchos de la primera generación de fennómanos eran originalmente hablantes de sueco como lengua materna, pero no todos. Algunos de los fennómanos suecoparlantes originales aprendieron finés, y lo convirtieron en su lengua de uso tanto en la sociedad como en el hogar. No obstante varios fennómanos procedían de hogares fenoparlantes o bilingües. La mayoría de los fennómanos también fennicizaron sus apellidos, sobre todo a finales del siglo XIX. En los últimos años del siglo XIX, y en los primeros del siglo XX, el Movimiento Fennómano se escindió en dos partidos políticos: el Antiguo Partido Finés y el Nuevo Partido Finés. (es) Le mouvement fennomane (finnois : Fennomania, suomenmielisyys ou suomenkiihko) est un mouvement politique du grand-duché de Finlande au XIXe siècle. (fr) 페노마니아(스웨덴어: fennomania) 또는 수오멘미엘리쉬스(핀란드어: suomenmielisyys), 수오멘키흐코(핀란드어: suomenkiihko)는 19세기 핀란드 대공국에서 가장 중요했던 정치 운동이다. 크림 전쟁 이후 핀란드 민족자각세력들은 언어투쟁을 벌이며 그전까지는 농민들이나 사용했던 핀란드어와 핀인 문화를 국민적 언어 및 문화로 만들려고 했는데 이것이 페노마니아다. 페노마니아의 강령은 요한 빌헬름 스넬만의 “우리는 더이상 스웨덴인이 아니다. 그렇다고 우리는 러시아인이 될 수도 없다. 그러므로 우리는 핀인이 되어야 한다”로 요약할 수 있다. 이에 반대하여 스웨덴어의 공용어 지위를 지키고 핀란드와 게르만족의 유대를 강화시키려 한 조류를 (스웨덴어: svecomania)라고 한다. 페노마니아에 참여한 사람들은 대개 스웨덴어가 모국어였으며, 주요 이데올로그였던 스넬만 역시 그랬다. 당대 핀란드에는 스웨덴계 성씨가 흔했으며 페노마니아 운동가들 역시 마찬가지였다. 페노마니아 운동가들은 거의 대부분 19세기 말을 거치며 자신들의 성씨를 핀란드어화했다. 19세기 말 20세기 초를 거치며 페노마니아는 핀란드당과 청년 핀란드당 두 정당으로 세력화되었으며 이후 핀란드 민족주의-보수주의의 원류를 이루었다. (ko) Con il termine fennomania o movimento dei fennomani si identifica un movimento politico del XIX secolo, ispirato al nazionalismo romantico, nato nell'allora Granducato di Finlandia, stato precedente l'attuale Finlandia, appartenente all'Impero russo dal 1809 fino al 1917. D'ispirazione nazionalista, il movimento fondò, successivamente alla guerra di Crimea, il , che poneva al centro la riscoperta e lo sviluppo della lingua e della cultura del paese. (it) Fennomani – ruch kulturalny i polityczny w autonomicznej Finlandii wchodzącej w skład Imperium Rosyjskiego. Został zapoczątkowany ok. 1830, a w drugiej połowie XIX wieku przybrał formę narodowego stronnictwa politycznego. Głównym inicjatorem i przywódcą ruchu był Johan Wilhelm Snellman. Wczesne działania fennomanów obejmowały założenie w 1830 Towarzystwa Sobotniego i Fińskiego Towarzystwa Literackiego w 1831. Fennomani dążyli do upowszechnienia literackiego języka fińskiego i równouprawnienia go z językiem szwedzkim w administracji, szkolnictwie i sądownictwie. Po założeniu Fińskiego Towarzystwa Literackiego publikowali prace literackie i naukowe po fińsku (m.in. Elias Lönnrot w 1835 opublikował Kalevalę), udało im się uzyskać wprowadzenie fińskiego do szkół i stopniowo (akty z 1863, 1886 i 1903) do urzędów; w 1863 car Aleksander II Romanow ogłosił fiński językiem narodowym Finlandii. Fennomani opowiadali się też za wzmocnieniem roli fińskiego parlamentu. Program polityczny fennomanów napotykał opór rosyjskich władz, a językowy - przeciwdziałanie orędowników dominacji języka szwedzkiego (swekomanów). Gdy pod koniec XIX w. władze carskie z generałem-gubernatorem Finlandii Nikołajem Bobrikowem prowadziły politykę rusyfikacji Finlandii i zaczęły ograniczać autonomię Finlandii, w ruchu fennomanów nastąpił podział na skłonnych do ograniczonych ustępstw starofinów na czele z Yrjö Sakarim Yrjö-Koskinenem i Johanem Richardem Danielsonem-Kalmarim, oraz młodofinów, broniących nienaruszalności autonomii (tzw. stronnictwo konstytucyjne). Po uzyskaniu niepodległości przez Finlandię, w 1918 starofinowie utworzyli konserwatywną Koalicję Narodową, a młodofinowie - liberalną Narodową Partię Postępową. (pl) Os Fennomans foram o mais importante movimento político no Grão-Ducado da Finlândia do século XIX. Eles foram bem sucedidos nos interesses fennófilos do século XVIII e início do XIX. Após a Guerra da Crimeia, eles fundaram o Partido Finlandês e intensificaram a luta pela língua para elevar a língua finlandesa e a cultura fínica do nível camponês à posição de língua e cultura nacional. A oposição evocada, os , tentaram defender o status do sueco e os laços com o mundo germânico. Apesar da noção de Fennomans não ter sido comum após a geração de (nascido em 1870), suas idéias, em parte em síntese com o legado dos Svecomans, desde então dominaram o entendimento finlandês de sua nação bilíngue. (pt) Fennomani (av nlat. fennus, och gr. mani'a, "vurm, lidelsefull förkärlek"), egentligen med betydelsen finskhetsvurmeri, är en språkligt nationell rörelse i Finland, vilken första gången påträffas 1810 i den svenska tidskriften Lyceum. (sv) Феноманія або Фінський рух (фін. Fennomania) — фінський національно-визвольний рух, спрямований на перехід фінського населення зі шведської мови на фінську, та надання останній статусу державної і, створення незалежної Фінляндської держави, як від Швеції, так і від Росії, за мовним принципом. Найбільшого підйому рух досяг в період романтичного націоналізму, у другій половині XIX століття. (uk) Фенномания (фин. Fennomania) — финское национально-освободительное движение, направленное на переход образованных слоёв финского населения со шведского языка на финский, придание последнему статуса государственного и, в конце концов, на создание национального финского государства. Наибольшего подъёма движение достигло в период романтического национализма, во второй половине XIX века. (ru) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Kiianmies_Kyander_graves_Tampere_20090818.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://web.archive.org/web/20140705170918/http:/www.suomalaisuudenliitto.fi/%3Fpage_id=33 |
| dbo:wikiPageID | 263289 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 4332 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1082732704 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Motto dbr:Svecoman_movement dbr:Hjalmar_Mellin dbr:Juho_Kusti_Paasikivi dbr:Julius_Krohn dbr:Johannes_Linnankoski dbr:Yrjö_Jahnsson dbr:Crimean_War dbr:Alexandra_Gripenberg dbr:Eemil_Nestor_Setälä dbr:Eero_Järnefelt dbr:Fredrik_Cygnaeus dbr:Grand_Duchy_of_Finland dbc:Grand_Duchy_of_Finland dbr:Agathon_Meurman dbr:Toivo_Kuula dbr:Turanism dbr:Otto_Donner dbr:Adolf_Ivar_Arwidsson dbr:Fennicization dbr:Finland-Swedish dbr:Finnish_Party dbr:Finnish_language dbr:Finns dbr:Daniel_Juslenius dbr:History_of_Finland dbr:Heikki_Renvall dbc:Finnish_nationalism dbc:Nationalist_movements_in_Europe dbc:Fennomans dbr:Johan_Vilhelm_Snellman dbr:Swedish-speaking_population_of_Finland dbr:Young_Finnish_Party dbr:Yrjö_Sakari_Yrjö-Koskinen dbr:Finland's_language_strife dbr:Finnish_nationalism dbr:Germanic_world dbr:Old_Finnish_Party dbr:File:JV_Snellman.jpg dbr:File:Kiianmies_Kyander_graves_Tampere_20090818.JPG dbr:Lauri_Kivekäs_(Fennoman) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Citation_needed dbt:Refimprove dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Elucidate dbt:National_revivals |
| dct:subject | dbc:Grand_Duchy_of_Finland dbc:Finnish_nationalism dbc:Nationalist_movements_in_Europe dbc:Fennomans |
| rdf:type | yago:WikicatNationalRevivals yago:WikicatNationalistMovementsInEurope yago:Abstraction100002137 yago:Act100030358 yago:Action100037396 yago:Change100191142 yago:Change107296428 yago:Event100029378 yago:Happening107283608 yago:Improvement107357388 yago:Motion100331950 yago:PsychologicalFeature100023100 yago:YagoPermanentlyLocatedEntity yago:Revival101047338 yago:Transformation107359599 |
| rdfs:comment | الفنومانية (بالفنلندية: Fennomania)، حركة سياسية من القرن التاسع عشر، ألهمت الرومانسية القومية، ولدت زمن دوقية فنلندا الكبرى، الدولة سبقت فنلندا الحالية، والتابعة إلى الإمبراطورية الروسية من 1809 حتى 1917. (ar) The Fennoman movement or Fennomania was a Finnish nationalist movement in the 19th-century Grand Duchy of Finland, built on the work of the fennophile interests of the 18th and early-19th centuries. (en) Le mouvement fennomane (finnois : Fennomania, suomenmielisyys ou suomenkiihko) est un mouvement politique du grand-duché de Finlande au XIXe siècle. (fr) Con il termine fennomania o movimento dei fennomani si identifica un movimento politico del XIX secolo, ispirato al nazionalismo romantico, nato nell'allora Granducato di Finlandia, stato precedente l'attuale Finlandia, appartenente all'Impero russo dal 1809 fino al 1917. D'ispirazione nazionalista, il movimento fondò, successivamente alla guerra di Crimea, il , che poneva al centro la riscoperta e lo sviluppo della lingua e della cultura del paese. (it) Os Fennomans foram o mais importante movimento político no Grão-Ducado da Finlândia do século XIX. Eles foram bem sucedidos nos interesses fennófilos do século XVIII e início do XIX. Após a Guerra da Crimeia, eles fundaram o Partido Finlandês e intensificaram a luta pela língua para elevar a língua finlandesa e a cultura fínica do nível camponês à posição de língua e cultura nacional. A oposição evocada, os , tentaram defender o status do sueco e os laços com o mundo germânico. Apesar da noção de Fennomans não ter sido comum após a geração de (nascido em 1870), suas idéias, em parte em síntese com o legado dos Svecomans, desde então dominaram o entendimento finlandês de sua nação bilíngue. (pt) Fennomani (av nlat. fennus, och gr. mani'a, "vurm, lidelsefull förkärlek"), egentligen med betydelsen finskhetsvurmeri, är en språkligt nationell rörelse i Finland, vilken första gången påträffas 1810 i den svenska tidskriften Lyceum. (sv) Феноманія або Фінський рух (фін. Fennomania) — фінський національно-визвольний рух, спрямований на перехід фінського населення зі шведської мови на фінську, та надання останній статусу державної і, створення незалежної Фінляндської держави, як від Швеції, так і від Росії, за мовним принципом. Найбільшого підйому рух досяг в період романтичного націоналізму, у другій половині XIX століття. (uk) Фенномания (фин. Fennomania) — финское национально-освободительное движение, направленное на переход образованных слоёв финского населения со шведского языка на финский, придание последнему статуса государственного и, в конце концов, на создание национального финского государства. Наибольшего подъёма движение достигло в период романтического национализма, во второй половине XIX века. (ru) La Fennomania va ser el moviment polític més important del segle XIX al Gran Ducat de Finlàndia. va ser la successora de la fennofília del segle xviii i principis del xix. Va consistir en un moviment que cercava augmentar l'estatus social de la llengua finesa de llengua minorada a llengua nacional i de cultura al seu país. Alguns dels Fennomans també varen finlanditzar els seus cognoms, especialment a les darreries del segle xix. (ca) Los Fennómanos fueron el movimiento político más importante del siglo XIX en el Gran Ducado de Finlandia, realzando la bandera de interés fenófilos del siglo XVIII y principios del siglo XIX. Luego de la Guerra de Crimea formaron el e intensificaron la lucha prolinguística para establecer el idioma finés en lugar del sueco, resabio del sometimiento a Suecia y el ruso, lengua nacional desde la conquista rusa. Su anhelo era llevar al idioma finés y a la cultura finesa, que habían sobrevivido en el ámbito rural, al nivel de lengua y cultura nacionales. Su oposición, el Movimiento Svecómano, intentaba defender el status sueco y los lazos con el mundo germánico. Aunque la noción de fennómanos no fue tan común luego de la generación de (n. en 1870) sus ideas fueron parcialmente influidos por e (es) 페노마니아(스웨덴어: fennomania) 또는 수오멘미엘리쉬스(핀란드어: suomenmielisyys), 수오멘키흐코(핀란드어: suomenkiihko)는 19세기 핀란드 대공국에서 가장 중요했던 정치 운동이다. 크림 전쟁 이후 핀란드 민족자각세력들은 언어투쟁을 벌이며 그전까지는 농민들이나 사용했던 핀란드어와 핀인 문화를 국민적 언어 및 문화로 만들려고 했는데 이것이 페노마니아다. 페노마니아의 강령은 요한 빌헬름 스넬만의 “우리는 더이상 스웨덴인이 아니다. 그렇다고 우리는 러시아인이 될 수도 없다. 그러므로 우리는 핀인이 되어야 한다”로 요약할 수 있다. 이에 반대하여 스웨덴어의 공용어 지위를 지키고 핀란드와 게르만족의 유대를 강화시키려 한 조류를 (스웨덴어: svecomania)라고 한다. 페노마니아에 참여한 사람들은 대개 스웨덴어가 모국어였으며, 주요 이데올로그였던 스넬만 역시 그랬다. 당대 핀란드에는 스웨덴계 성씨가 흔했으며 페노마니아 운동가들 역시 마찬가지였다. 페노마니아 운동가들은 거의 대부분 19세기 말을 거치며 자신들의 성씨를 핀란드어화했다. (ko) Fennomani – ruch kulturalny i polityczny w autonomicznej Finlandii wchodzącej w skład Imperium Rosyjskiego. Został zapoczątkowany ok. 1830, a w drugiej połowie XIX wieku przybrał formę narodowego stronnictwa politycznego. Głównym inicjatorem i przywódcą ruchu był Johan Wilhelm Snellman. (pl) |
| rdfs:label | فنومانية (ar) Fennomania (ca) Movimiento fennómano (es) Fennoman movement (en) Mouvement fennomane (fr) Fennomania (it) 페노마니아 (ko) Fennomani (pl) Movimento Fennoman (pt) Fennomani (sv) Фенномания (ru) Феноманія (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Fennoman movement yago-res:Fennoman movement wikidata:Fennoman movement dbpedia-ar:Fennoman movement dbpedia-az:Fennoman movement dbpedia-ca:Fennoman movement dbpedia-da:Fennoman movement dbpedia-es:Fennoman movement dbpedia-fi:Fennoman movement dbpedia-fr:Fennoman movement dbpedia-he:Fennoman movement dbpedia-hr:Fennoman movement dbpedia-it:Fennoman movement dbpedia-ko:Fennoman movement http://lt.dbpedia.org/resource/Fenomanija dbpedia-no:Fennoman movement dbpedia-pl:Fennoman movement dbpedia-pt:Fennoman movement dbpedia-ru:Fennoman movement dbpedia-sv:Fennoman movement dbpedia-uk:Fennoman movement https://global.dbpedia.org/id/jzEN |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Fennoman_movement?oldid=1082732704&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/JV_Snellman.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Kiianmies_Kyander_graves_Tampere_20090818.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Fennoman_movement |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Fennoman_Movement dbr:Fennomania dbr:Fennoman dbr:Fennomane dbr:Fennomans dbr:Fennophile dbr:Fennophilia |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Elisabeth_Järnefelt dbr:Architecture_of_Finland dbr:Juho_Kusti_Paasikivi dbr:Julius_Krohn dbr:List_of_political_ideologies dbr:Usko_Nyström dbr:Independence_of_Finland dbr:List_of_historical_separatist_movements dbr:Yrjö_Jahnsson dbr:National_awakening dbr:Alexander_II_(statue_in_Helsinki) dbr:Edvard_August_Vainio dbr:Edvard_Linna dbr:Fredrik_Cygnaeus dbr:Grand_Duchy_of_Finland dbr:The_Maiden_in_the_Tower dbr:Emilie_Bergbom dbr:Symphony_No._8_(Sibelius) dbr:Agathon_Meurman dbr:Turanism dbr:Heikel dbr:Juho_Jännes dbr:Alli_Trygg-Helenius dbr:Anders_Josef_Europaeus dbr:Estonians dbr:Fennoman_Movement dbr:Fennomania dbr:Finland dbr:Finnish_Civil_War dbr:Finnish_language dbr:Finns dbr:History_of_Finland dbr:Kalevala_House dbr:List_of_Swedish-speaking_Finns dbr:Heikki_Lehmusto dbr:Helsingin_Jalkapalloklubi dbr:Jaakko_Forsman dbr:Johannes_Karhapää dbr:Swedish-speaking_population_of_Finland dbr:National_liberalism dbr:Lithuanian_name dbr:Finland_Swedish dbr:Finnicization dbr:Finnish_nationalism dbr:Fennoman dbr:Fennomane dbr:Fennomans dbr:Fennophile dbr:Fennophilia |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Fennoman_movement |
