Gallurese (original) (raw)
Gallurera (Gadduresu) Sardiniako iparraldean hitz egiten den korsikera eta sardinieraren arteko trantsiziozko hizkuntza da. Hizkuntzalari batzuen ustez, sardinieraren aldaera da, baina beste batzuen iritziz, korsikeraren dialektoa da. Zehazki, gallurera korsikeratik sardinieratik baino gertuago dago, baina bigarrenaren eragina du lexikoan, fonetikan eta fonologian. Sassarierak gallureraren hainbat ezaugarri ditu, baina sardinieratik gertuago dago. Sassarieraren eta gallureraren artean, Castelsardo inguruan, bi aldaeren arteko trantsiziozko dialektoa dago, castelsardoera (castellanese).
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | El gal·lurès o gal·lurés (en llengua sarda, gadduresu) és, segons la majoria dels lingüistes, un dialecte del cors influenciat per la llengua sarda que es parla a la zona més septentrional de l'illa de Sardenya, al costat de l'estret que separa Sardenya de Còrsega. Segons altres lingüistes, tanmateix, per raons geogràfiques, lingüístiques i històriques, és més aviat un dialecte del sard o un idioma de transició, com el sasserès. Es parla als següents municipis de les províncies de Sàsser: Tempio Pausania, La Maddalena, Arzachena, Calangianus, Aggius, Bortigiadas, Santa Teresa Gallura, Luogosanto, Palau, Aglientu, Trinità d'Agultu e Vignola, Telti, Golfo Aranci, Santa Maria Coghinas (SS), Badesi, Viddalba (SS), Sant'Antonio di Gallura, Loiri Porto San Paolo, San Teodoro e Erula (SS) i en part dels de Valledoria (SS), Perfugas, Padru i Budoni. (ca) Gallurese (gadduresu) is a Romance language from the Italo-Dalmatian family spoken in the region of Gallura, northeastern Sardinia. It is sometimes considered a dialect of southern Corsican or a transitional language between Corsican and Sardinian. Nowadays, the latter definition seems to have prevailed and not even in Corsica is it considered anymore to be a Corsican dialect, but rather a separate language, despite the Corsican influence. "Gallurese International Day" (Ciurrata Internaziunali di la Linga Gadduresa) takes place each year in Palau (Sardinia) with the participation of orators from other areas, including Corsica. Gallurese morphology and vocabulary are close to southern Corsican, especially the dialects of Sartene and Porto-Vecchio, whereas its phonology and syntax are similar to those of Sardinian. One third of Gallurese vocabulary is also influenced by Logudorese Sardinian, Catalan, and Spanish. The Sassarese language, spoken in the area of Sassari, shares similar transitional traits between Tuscan, Corsican and Sardinian but, in comparison with Gallurese, is definitely closer to the Logudorese dialects of Sardinian. (en) Gallurera (Gadduresu) Sardiniako iparraldean hitz egiten den korsikera eta sardinieraren arteko trantsiziozko hizkuntza da. Hizkuntzalari batzuen ustez, sardinieraren aldaera da, baina beste batzuen iritziz, korsikeraren dialektoa da. Zehazki, gallurera korsikeratik sardinieratik baino gertuago dago, baina bigarrenaren eragina du lexikoan, fonetikan eta fonologian. Sassarierak gallureraren hainbat ezaugarri ditu, baina sardinieratik gertuago dago. Sassarieraren eta gallureraren artean, Castelsardo inguruan, bi aldaeren arteko trantsiziozko dialektoa dago, castelsardoera (castellanese). (eu) El gallurés (nombre original gadduresu [gaɖːu'rezu]) es un dialecto transicional entre el corso y el sardo que se habla en la zona más septentrional de la isla de Cerdeña, cerca del estrecho que separa Cerdeña de Córcega. Algunos lo consideran un dialecto del sardo, mientras que otros, un dialecto italorromance del corso; esencialmente es una variedad lingüística más cercana al segundo, pero influenciada, tanto en su léxico como en su fonética, fonología y sintaxis, por el primero. Se habla en los siguientes municipios de la provincia de Sassari: Tempio Pausania, La Maddalena, Arzachena, Calangianus, Aggius, Bortigiadas, Santa Teresa Gallura, Luogosanto, Palau, Aglientu, Trinità d'Agultu e Vignola, Telti, Golfo Aranci, Santa Maria Coghinas (Sassari), Badesi, Viddalba (Sassari), Sant'Antonio di Gallura, Loiri Porto San Paolo, San Teodoro e Erula (Sassari) y en parte de los municipios de Valledoria (Sassari), Perfugas (Sassari), Padru y Budoni. (es) Le gallurais ou gallurien (gadduresu en gallurais, en italien gallurese, nom également utilisé en français) est un parler italo-roman de la Gallura en Sardaigne (province de Sassari). Son lexique est similaire à 83 % à celui de l'italien, à 81 % au sassarese (sassarais, sassarien) et seulement à 70 % au parler proprement sarde du Logudoro (et seulement à 66 % au parler sarde de la ville de Cagliari). Ce n'est donc pas un dialecte de la macro-langue sarde, mais bien un parler italo-toscan, très proche de la langue corse méridionale parlée à Sartène, avec laquelle il partage aussi le son cacuminal. Les Gallurais nomment « sarde » (saldu) le logudorais et le campidanien, et « Sardes » (saldi) le peuple qui les parle, mais ils ne s'incluent pas eux-mêmes dans ces termes. « Sardaigne » se dit Saldigna en gallurais et « sarde » (au sens de langue) se dit saldu ou linga salda. Ce diasystème corso-sarde comporte un vocabulaire commun à 80 % avec celui du corse, résultant d'une immigration importante de Corses au XVe siècle. Il ressemble à la variété « rucchisgiana » de la langue corse, ou « sartenais », parlé dans les environs de Sartène. Les premières traces écrites datent du XVIIIe siècle (sous forme de poésies). Néanmoins, le vocabulaire de la langue galluraise comporte 20 % de vocabulaire emprunté au sarde logudorais, à tel point que certains nationalistes de l'île revendiquent son appartenance à une langue sarde commune[réf. nécessaire] – ce qui est généralement réfuté par les linguistes des langues romanes. D'autre part, plusieurs auteurs incluent le gallurais et le sassarais dans les dialectes sardo-corses, alors que la naissance du deuxième se situe bien avant, au XIIe siècle, en tant que dialecte servant au commerce entre les différentes peuples de la ville nouvelle de Sassari (tout d'abord Sardes, Corses, Génois et Pisans, puis Catalans et Espagnols). Il a eu par la suite une évolution autonome du corse et du gallurais. Malgré l'étendue de son territoire, le parler gallurais est très uniforme quelle que soit la région où il est parlé, ce qui confirme la thèse de son arrivée tardive, qui a empêché la fragmentation (à la différence du sarde, très fragmenté, et du sassarais, qui inclut les dialectes castellanesi de Castelsardo, Tergu et Sedini, et présente des nuances sensibles entre les principales villes). (fr) Il gallurese (gadduresu, IPA: [gaɖɖu'rezu]) è una varietà linguistica romanza di tipo sardo-còrso parlata nella regione storica della Gallura, in Sardegna. Essendo classificabile come «dialetto romanzo primario», in ambito accademico e nella letteratura è sovente indicato come "dialetto gallurese", nonostante non sia ben chiaro se con tale termine lo si ascriva alla sfera del còrso o del sardo. Per questa ragione vi si fa riferimento anche col nome di "lingua gallurese", come reso palese dall'istituzione della Giornata internazionale della Lingua Gallurese/Ciurrata internaziunali di la Linga Gadduresa, tenutasi annualmente a Palau. Partecipano a queste giornate diversi linguisti della Sardegna, della Corsica e di altre parti d'Europa. (it) ガッルーラ・サルデーニャ語（Gadduresu）は、インド・ヨーロッパ語族イタロ・西ロマンス語に属す言語である。ガッルーラ語とも呼ばれる。主にサルデーニャ北東部の歴史的にガッルーラと呼ばれる地域で話されているが島嶼ロマンス語のサルデーニャ語の系統ではなく、サッサリ・サルデーニャ語と同じくイタロ・ダルマチア語のコルシカ語の系統に属していると考えられることもある。サルデーニャのガッルーラ地域は現在のサッサリ県東部（旧オルビア・テンピオ県）の領域に近い。 (ja) Dialekt gallurski (północno-wschodniosardyński) – jeden z czterech głównych dialektów języka sardyńskiego. Posługuje się nim ok. 0,1 mln mieszkańców włoskiej wyspy Sardynii, przede wszystkim jej północno-wschodniej części. Ze względu na niewykształcenie jednego języka literackiego sardyńskiego i różnorodność jego dialektów, bywają one niekiedy traktowane jako odrębne języki. Większość użytkowników tego języka zna język włoski, ale na co dzień posługuje się gallurskim, także w piśmie. Fragmenty Biblii przetłumaczono nań w latach 1861–1862. Duży wpływ na ten język miały języki włoski i korsykański. (pl) Галлурский диалект (сам. gadduresu; корс. Gadduresu) — романский язык , на котором говорят в регионе на севере Сардинии. Иногда его считают диалектом южно-корсиканского или сардинского языков, а также переходным языком между ними. Морфология и лексика галлурского языка близки к южному корсиканскому языку, особенно диалектам Сартена и Порто-Веккьо, тогда как его фонология и синтаксис аналогичны сардинскому языку. На треть галлурский словарный запас состоит также из логудорский диалекта сардинского, каталонского и испанского языков. (ru) |
| dbo:iso6393Code | sdn |
| dbo:languageFamily | dbr:Romance_languages dbr:Latino-Faliscan_languages dbr:Italo-Western_languages dbr:Italic_languages |
| dbo:spokenIn | dbr:Sardinia dbr:Italy |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Sardinia_Language_Map.png?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.antoninurubattu.it/rubattu/elementi-di-grammatica-gallurese.html https://web.archive.org/web/20160304210915/http:/www.sardegnadigitallibrary.it/mmt/fullsize/2010072310445600012.pdf |
| dbo:wikiPageID | 13029 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 12030 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1124851128 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Catalan_language dbc:Dialects_of_Italian dbr:Romance_languages dbr:Sardinia dbr:Sardinian_language dbr:Sartene dbr:Sassarese_language dbr:Sassari dbc:Languages_of_Sardinia dbc:Sardinian_language dbr:Virgin_Mary dbr:Corsica dbr:Corsican_language dbc:Corsican_language dbr:Logudorese_dialect dbr:Luogosanto dbr:Maurice_Le_Lannou dbr:Max_Leopold_Wagner dbr:Tuscan_dialect dbr:Tuscan_language dbr:Gallura dbr:Latino-Faliscan_languages dbr:Palau,_Sardinia dbr:Dialect dbr:Italo-Dalmatian_languages dbr:Italo-Western_languages dbr:Italian_language dbr:Italic_languages dbr:Italy dbc:Languages_of_Italy dbr:Language dbr:Porto-Vecchio dbr:Spanish_language dbr:Kingdom_of_Aragon dbr:Sardinians dbr:Walther_von_Wartburg dbr:Sardo_logudorese dbr:Sassarese dbr:File:Maps_of_Corsican_Dialects.svg |
| dbp:date | 1999 (xsd:integer) |
| dbp:ethnicity | Sardinians from the region of Gallura (en) |
| dbp:fam | dbr:Romance_languages dbr:Corsican_language dbr:Tuscan_language dbr:Latino-Faliscan_languages dbr:Italo-Dalmatian_languages dbr:Italo-Western_languages dbr:Italic_languages |
| dbp:familycolor | Indo-European (en) |
| dbp:glotto | gall1276 (en) |
| dbp:glottorefname | Gallurese Sardinian (en) |
| dbp:iso | sdn (en) |
| dbp:lingua | 51 (xsd:integer) |
| dbp:mapcaption | Languages and dialects of Sardinia (en) |
| dbp:name | Gallurese (en) |
| dbp:nativename | (en) |
| dbp:ref | e19 (en) |
| dbp:region | dbr:Sardinia |
| dbp:speakers | 100000 (xsd:integer) |
| dbp:states | dbr:Italy |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Flag dbt:IPA-all dbt:Quote dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Languages_of_Italy dbt:Romance_languages dbt:Sardinia dbt:Cn-span dbt:Infobox_language dbt:Wiktionarycat |
| dcterms:subject | dbc:Dialects_of_Italian dbc:Languages_of_Sardinia dbc:Sardinian_language dbc:Corsican_language dbc:Languages_of_Italy |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language schema:Language wikidata:Q315 |
| rdfs:comment | Gallurera (Gadduresu) Sardiniako iparraldean hitz egiten den korsikera eta sardinieraren arteko trantsiziozko hizkuntza da. Hizkuntzalari batzuen ustez, sardinieraren aldaera da, baina beste batzuen iritziz, korsikeraren dialektoa da. Zehazki, gallurera korsikeratik sardinieratik baino gertuago dago, baina bigarrenaren eragina du lexikoan, fonetikan eta fonologian. Sassarierak gallureraren hainbat ezaugarri ditu, baina sardinieratik gertuago dago. Sassarieraren eta gallureraren artean, Castelsardo inguruan, bi aldaeren arteko trantsiziozko dialektoa dago, castelsardoera (castellanese). (eu) Il gallurese (gadduresu, IPA: [gaɖɖu'rezu]) è una varietà linguistica romanza di tipo sardo-còrso parlata nella regione storica della Gallura, in Sardegna. Essendo classificabile come «dialetto romanzo primario», in ambito accademico e nella letteratura è sovente indicato come "dialetto gallurese", nonostante non sia ben chiaro se con tale termine lo si ascriva alla sfera del còrso o del sardo. Per questa ragione vi si fa riferimento anche col nome di "lingua gallurese", come reso palese dall'istituzione della Giornata internazionale della Lingua Gallurese/Ciurrata internaziunali di la Linga Gadduresa, tenutasi annualmente a Palau. Partecipano a queste giornate diversi linguisti della Sardegna, della Corsica e di altre parti d'Europa. (it) ガッルーラ・サルデーニャ語（Gadduresu）は、インド・ヨーロッパ語族イタロ・西ロマンス語に属す言語である。ガッルーラ語とも呼ばれる。主にサルデーニャ北東部の歴史的にガッルーラと呼ばれる地域で話されているが島嶼ロマンス語のサルデーニャ語の系統ではなく、サッサリ・サルデーニャ語と同じくイタロ・ダルマチア語のコルシカ語の系統に属していると考えられることもある。サルデーニャのガッルーラ地域は現在のサッサリ県東部（旧オルビア・テンピオ県）の領域に近い。 (ja) Галлурский диалект (сам. gadduresu; корс. Gadduresu) — романский язык , на котором говорят в регионе на севере Сардинии. Иногда его считают диалектом южно-корсиканского или сардинского языков, а также переходным языком между ними. Морфология и лексика галлурского языка близки к южному корсиканскому языку, особенно диалектам Сартена и Порто-Веккьо, тогда как его фонология и синтаксис аналогичны сардинскому языку. На треть галлурский словарный запас состоит также из логудорский диалекта сардинского, каталонского и испанского языков. (ru) El gal·lurès o gal·lurés (en llengua sarda, gadduresu) és, segons la majoria dels lingüistes, un dialecte del cors influenciat per la llengua sarda que es parla a la zona més septentrional de l'illa de Sardenya, al costat de l'estret que separa Sardenya de Còrsega. Segons altres lingüistes, tanmateix, per raons geogràfiques, lingüístiques i històriques, és més aviat un dialecte del sard o un idioma de transició, com el sasserès. Es parla als següents municipis de les províncies de Sàsser: Tempio Pausania, La Maddalena, Arzachena, Calangianus, Aggius, Bortigiadas, Santa Teresa Gallura, Luogosanto, Palau, Aglientu, Trinità d'Agultu e Vignola, Telti, Golfo Aranci, Santa Maria Coghinas (SS), Badesi, Viddalba (SS), Sant'Antonio di Gallura, Loiri Porto San Paolo, San Teodoro e Erula (SS) i en pa (ca) Gallurese (gadduresu) is a Romance language from the Italo-Dalmatian family spoken in the region of Gallura, northeastern Sardinia. It is sometimes considered a dialect of southern Corsican or a transitional language between Corsican and Sardinian. Nowadays, the latter definition seems to have prevailed and not even in Corsica is it considered anymore to be a Corsican dialect, but rather a separate language, despite the Corsican influence. "Gallurese International Day" (Ciurrata Internaziunali di la Linga Gadduresa) takes place each year in Palau (Sardinia) with the participation of orators from other areas, including Corsica. (en) El gallurés (nombre original gadduresu [gaɖːu'rezu]) es un dialecto transicional entre el corso y el sardo que se habla en la zona más septentrional de la isla de Cerdeña, cerca del estrecho que separa Cerdeña de Córcega. Algunos lo consideran un dialecto del sardo, mientras que otros, un dialecto italorromance del corso; esencialmente es una variedad lingüística más cercana al segundo, pero influenciada, tanto en su léxico como en su fonética, fonología y sintaxis, por el primero. (es) Le gallurais ou gallurien (gadduresu en gallurais, en italien gallurese, nom également utilisé en français) est un parler italo-roman de la Gallura en Sardaigne (province de Sassari). Son lexique est similaire à 83 % à celui de l'italien, à 81 % au sassarese (sassarais, sassarien) et seulement à 70 % au parler proprement sarde du Logudoro (et seulement à 66 % au parler sarde de la ville de Cagliari). Ce n'est donc pas un dialecte de la macro-langue sarde, mais bien un parler italo-toscan, très proche de la langue corse méridionale parlée à Sartène, avec laquelle il partage aussi le son cacuminal. (fr) Dialekt gallurski (północno-wschodniosardyński) – jeden z czterech głównych dialektów języka sardyńskiego. Posługuje się nim ok. 0,1 mln mieszkańców włoskiej wyspy Sardynii, przede wszystkim jej północno-wschodniej części. Ze względu na niewykształcenie jednego języka literackiego sardyńskiego i różnorodność jego dialektów, bywają one niekiedy traktowane jako odrębne języki. (pl) |
| rdfs:label | Gal·lurès (ca) Gallurese (en) Gallurés (es) Gallurera (eu) Gallurais (fr) Lingua gallurese (it) ガッルーラ・サルデーニャ語 (ja) Dialekt gallurski (pl) Галлурский диалект (ru) |
| owl:sameAs | wikidata:Gallurese dbpedia-an:Gallurese http://ast.dbpedia.org/resource/Idioma_gallurés http://azb.dbpedia.org/resource/قالوری_دیلی dbpedia-ca:Gallurese dbpedia-es:Gallurese dbpedia-eu:Gallurese dbpedia-fa:Gallurese dbpedia-fr:Gallurese dbpedia-hr:Gallurese dbpedia-it:Gallurese dbpedia-ja:Gallurese dbpedia-lmo:Gallurese dbpedia-pl:Gallurese dbpedia-pms:Gallurese dbpedia-ro:Gallurese dbpedia-ru:Gallurese dbpedia-simple:Gallurese dbpedia-sl:Gallurese dbpedia-tr:Gallurese https://global.dbpedia.org/id/4o5sQ |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Gallurese?oldid=1124851128&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Maps_of_Corsican_Dialects.svg wiki-commons:Special:FilePath/Sardinia_Language_Map.png |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Gallurese |
| foaf:name | Gallurese (en) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Gallurese_dialect dbr:Gallurese_language dbr:ISO_639:sdn dbr:Gallurese_Sardinian dbr:Gallurese_Sardinian_language dbr:Gallurian |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Sardinia dbr:Sardinian_people dbr:Sassarese_language dbr:Sassari dbr:List_of_contemporary_ethnic_groups dbr:Rimini_(album) dbr:Voiceless_palatal_plosive dbr:Corsican_language dbr:Corsicans dbr:Gallurese_dialect dbr:Gallurese_language dbr:Traditions_of_Italy dbr:Aggius dbr:Fabrizio_De_André dbr:Italo-Dalmatian_languages dbr:Italo-Western_languages dbr:Haplogroup_T-M184 dbr:ISO_639:sdn dbr:In_Concerto_-_Arrangiamenti_PFM dbr:Sardinian_literature dbr:Gallurese_Sardinian dbr:Gallurese_Sardinian_language dbr:Gallurian |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Gallurese |
