Gwardia Ludowa (original) (raw)
Lidová garda (polsky Gwardia Ludowa) byla komunistická vojenská odbojová organizace, působící během druhé světové války na území okupovaného Polska. Zřizena byla v lednu 1942 a fungovala do července 1944, kdy se stala součástí nově vzniklé (Armia Ludowa). V průběhu své existence poskytla malé množství zbraní Židovské bojové organizaci (Żydowska Organizacja Bojowa), která se podílela na povstání ve varšavském ghettu.
Property | Value |
---|---|
dbo:abstract | جوارديا لودوا (تُلفظ بالبولندية: [ˈɡvardja luˈdɔva] ؛ الحرس الشعبي) أو GL كانت منظمة مسلحة شيوعية سرية أنشأها حزب العمال البولندي الشيوعي في بولندا المحتلة من قبل ألمانيا، برعاية من الاتحاد السوفيتي. تشكلت في أوائل عام 1942 ، خلال فترة زمنية قصيرة واصبحت أكبر قوة قتالية سرية على الأراضي البولندية التي رفضت الانضمام إلى هياكل الدولة السرية البولندية الموالية للحكومة الموجودة في المنفى في لندن. في 1 يناير 1944 تم دمج GL في الشيوعية Armia Ludowa. تم إنشاء جوارديا لودوا في 6 يناير 1942 بمساعدة عسكرية من الجيش الأحمر. أدى توافر الأسلحة النارية إلى نمو فوري لـ GL إلى 3000 مقاتل. كان جوارديا لودوا مرتبطًا بمخابرات المفوضية الشعبية للشؤون الداخلية التابعة للاتحاد السوفيتي. تم تكليفها بالقتال ضد ألمانيا عن طريق الحرب البارتيزان والتخريب والإجراءات الانتقامية. تم تشكيل مفرزات الحزبية بالحجم الكامل في مايو 1942 على الرغم من أن مجموعات الغزو قد نظمت في وقت سابق. كانوا يعملون بالقرب من بيوتركوف ورادوم. بحلول نهاية العام، كانت المنظمة مقسمة إلى سبع مناطق إدارية بما في ذلك وارسو، لوبلين، رادوم - كيلسي، كراكوف، لودز، سيليزيا ولفيف. (ar) Lidová garda (polsky Gwardia Ludowa) byla komunistická vojenská odbojová organizace, působící během druhé světové války na území okupovaného Polska. Zřizena byla v lednu 1942 a fungovala do července 1944, kdy se stala součástí nově vzniklé (Armia Ludowa). V průběhu své existence poskytla malé množství zbraní Židovské bojové organizaci (Żydowska Organizacja Bojowa), která se podílela na povstání ve varšavském ghettu. (cs) Die Gwardia Ludowa (dt. Volksgarde, GL) war eine kommunistische Untergrundorganisation in Polen im Zweiten Weltkrieg. Sie wurde von der Sowjetunion im Kampf gegen die deutschen Besatzer unterstützt, um nach dem Sieg eine kommunistische Ordnung in Polen herzustellen. Die GL war der bewaffnete Arm der kommunistischen Polnischen Arbeiterpartei (PPR). Damit fügte sie sich in die Strategie vieler politischer Strömungen des polnischen Untergrunds in der Besatzungszeit ein, eigene bewaffnete Verbände aufzustellen. Die GL entstand am 6. Januar 1942, einen Tag nach der Gründung der PPR. Die militärische Führung setzte sich aus in Polen verbliebenen kommunistischen Aktivisten und aus in der Sowjetunion geschulten und eingeschleusten Kadern zusammen. Viele Kämpfer der ersten Stunde hatten Kampferfahrung aus dem Spanischen Bürgerkrieg, einige hatten eine Ausbildung zum Partisanenkampf in der Sowjetunion absolviert. Erste Versuche im Jahr 1942 den Partisanenkampf aufzunehmen wurden von den Besatzungstruppen niedergeschlagen, was zu großen Verlusten in den frühen GL-Einheiten führte. Erst 1943 erfuhr die Organisation einen erheblichen Zulauf, insbesondere aus der Landbevölkerung. Im Jahr 1943 gelang es den GL-Partisanen sich insbesondere im Raum Kielce und Lubin festzusetzen. Vereinzelt gelangen auch im städtischen Raum Schläge gegen die Deutschen. Zum 1. Januar 1944 wurde die GL in Armia Ludowa (dt.: Volksarmee) umbenannt. Dies fügte sich in den Versuch der PPR ein, sich gemeinsam mit kleineren Unterstützergruppen als legitime Vertreter des polnischen Volkes zu etablieren und damit in offene Konkurrenz zur polnischen Exilregierung in Großbritannien zu treten. Die GL nahm unter anderem an den Kämpfen des Aufstandes im Warschauer Ghetto teil. (de) Gwardia Ludowa (Polish pronunciation: [ˈɡvardja luˈdɔva]; People's Guard) or GL was a communist underground armed organization created by the communist Polish Workers' Party in German occupied Poland, with sponsorship from the Soviet Union. Formed in early 1942, within a short time Gwardia Ludowa became the largest clandestine fighting force on Polish soil which refused to join the structures of the Polish Underground State loyal to the London-based government-in-exile. In the January 1 of 1944 GL was incorporated into the communist Armia Ludowa. Gwardia Ludowa was created on 6 January 1942 with military aid from the Red Army. The availability of firearms led to GL swiftly reaching a strength of 3,000 fighters. Gwardia Ludowa was connected to the NKVD intelligence services of the Soviet Union with NKVD colonels commanding some AL military actions. It was tasked with fighting against Germany by means of partisan warfare, sabotage, and reprisal actions. The full size partisan detachments were formed in May 1942 although foray groups were organized earlier. They operated near Piotrków and Radom. By the end of the year the organisation was divided onto seven administrative districts including Warsaw, Lublin, Radom-Kielce, Kraków, Łódź, Silesia and Lwów. (en) La Gwardia Ludowa (en français : Garde du peuple) est une branche militaire clandestine du Parti ouvrier polonais formée le 28 mars 1942 pour combattre l'occupant nazi. En 1944 elle se transforme en Armia Ludowa (Armée populaire) à laquelle furent bientôt subordonnées quelques autres organisations de gauche. (fr) La Gwardia Ludowa (italiano: Guardia del Popolo) è stata una organizzazione armata clandestina comunista polacca durante la Seconda guerra mondiale. Il 1º gennaio 1944,. il Consiglio Nazionale di Stato, creato nella notte del 31 dicembre 1943 su iniziativa di Josif Stalin e del Partito dei Lavoratori Polacchi ribattezzò la Gwardia Ludowa Armia Ludowa. I soldati della Gwardia Ludowa indossavano un triangolo rosso con la didascalia "GL" sul cappuccio: solo in seguito alla trasformazione in Armia Ludowa l'aquila Piast divenne il simbolo di questa formazione, anche se l'aquila era priva della corona e gli artigli e il becco non erano dorati. Il nome adottato era uguale a quello di una formazione militare della resistenza polacca costituita dall'ottobre 1939 dal Partito Socialista Polacco - Libertà, Uguaglianza, Indipendenza PPS-WRN che continuava nella clandestinità le tradizioni del Partito Socialista Polacco. Il messaggio della Direzione centrale WRN del Comitato degli esteri del PPS del 22 giugno 1942 affermava: "I comunisti agiscono con tutta la loro nota perfidia: ad esempio, hanno adottato il nome di" Guardia Popolare "per la loro formazione, che è il nostro esercito organizzato come parte delle Forze Armate nel paese. Ovunque i comunisti possono apparire come emissari del governo polacco o rappresentanti del Partito socialista polacco (nome simile del partito polacco dei lavoratori). (it) Gwardia Ludowa (GL) – organizacja zbrojna Polskiej Partii Robotniczej utworzona 28 marca 1942 (antydatowana na 6 stycznia 1942) w celu walki zbrojnej z okupantem niemieckim. Nieznana jest dokładna liczba żołnierzy Gwardii Ludowej. Początkowo zamiast polskiego godła żołnierze nosili na czapkach czerwony trójkąt z napisem „GL” – dopiero w późniejszym czasie znakiem tej formacji stał się stylizowany piastowski orzeł, a nieoficjalnym hymnem „Marsz Gwardii Ludowej”. Organem prasowym organizacji było pismo „Gwardzista”. 1 stycznia 1944 utworzona przez PPR w noc 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 Krajowa Rada Narodowa przemianowała Gwardię Ludową na Armię Ludową. (pl) Gwardia Ludowa (GL) (Folkgardet) var en kommunistisk motståndsrörelse i Polen under andra världskriget. Den bildades 1942 och infogades 1944 i Armia Ludowa. Får inte förväxlas med det polska socialistpartiets motståndsrörelse Gwardia Ludowa WRN. (sv) Guarda Popular ou Gwardia Ludowa (em polonês) foi uma organização comunista armada polaca, criada pelo Partido dos Trabalhadores Polacos (Polska Partia Robotnicza, PPR) e organizada pela União Soviética durante a ocupação Nasi. Foi a maior organização militar a recusar juntar-se as estruturas do Estado Secreto Polaco. Foi criada em 1942 e em 1944 foi incorporada a Armia Ludowa. (pt) Гва́рдия Людо́ва (Gwardia Ludowa, GL — «народная гвардия») — военная организация Польской рабочей партии, которая была создана в январе 1942 года и в 1942—1943 годах в Генерал-губернаторстве (нацистская Германия), то есть на оккупированных Германией польских территориях. (ru) |
dbo:activeYearsEndYear | 1944-01-01 (xsd:gYear) |
dbo:activeYearsStartYear | 1942-01-01 (xsd:gYear) |
dbo:battle | dbr:Warsaw_Ghetto_Uprising dbr:World_War_II dbr:Zamość_Uprising |
dbo:identificationSymbol | 200px |
dbo:march | dbr:Marsz_Gwardii_Ludowej |
dbo:notableCommander | dbr:Franciszek_Jóźwiak dbr:Marian_Spychalski dbr:Bolesław_Mołojec |
dbo:role | Armed forces of thePolish Workers' Party |
dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Orl.jpg?width=300 |
dbo:wikiPageExternalLink | http://armialudowa.com/ http://www.kombatantpolski.pl/2002_03_art1.html http://michalw.narod.ru/index-GL.html http://michalw.narod.ru/index-GL42.html https://web.archive.org/web/20160303205117/http:/armialudowa.com/ |
dbo:wikiPageID | 1125291 (xsd:integer) |
dbo:wikiPageLength | 12577 (xsd:nonNegativeInteger) |
dbo:wikiPageRevisionID | 1088571291 (xsd:integer) |
dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Nur_für_Deutsche dbc:Military_units_and_formations_disestablished_in_1944 dbc:Military_units_and_formations_established_in_1942 dbc:Military_units_and_formations_of_Poland_in_World_War_II dbr:Rzeszów dbr:Krajowa_Rada_Narodowa dbr:General_Government dbr:Grabówka,_Kraśnik_County dbr:Ministry_of_Public_Security_(Poland) dbr:NKVD dbr:Marsz_Gwardii_Ludowej dbr:Legionowo dbr:Lublin dbr:Lwów dbr:Silesia dbr:Stalin dbr:Zamość dbr:Zamość_uprising dbr:Łuków dbr:Łódź dbr:Żyrardów dbr:Partisan_(military) dbc:Poland–Soviet_Union_relations dbr:Warsaw dbr:Warsaw_Ghetto dbr:Warsaw_Ghetto_Uprising dbr:Jewish_partisans dbr:Jewish_resistance_in_German-occupied_Europe dbr:Józef_Lewartowski dbc:Polish_resistance_during_World_War_II dbc:Polish_underground_organisations_during_World_War_II dbr:Franciszek_Jóźwiak dbr:Oświęcim dbr:Terespol dbr:Parczew_partisans dbr:Armia_Ludowa dbr:Kielce dbr:Soviet_partisans dbr:Marian_Spychalski dbr:Bolesław_Mołojec dbc:Socialist_organisations_in_Poland dbr:Piotrków_Trybunalski dbr:Polish_People's_Republic dbr:Polish_Workers'_Party dbr:Polish_government-in-exile dbr:Soviet_Union dbr:Narodowe_Sily_Zbrojne dbr:Kraków dbr:Kraśnik_County dbr:Kresy dbr:Mieczysław_Moczar dbr:Radom dbr:World_War_II dbr:Lwów_Voivodeship dbr:Polish_Underground_State dbr:Ethnic_cleansing_of_Zamojszczyzna_by_Nazi_Germany dbr:Zamość_Uprising dbr:Occupation_of_Poland_(1939–45) dbr:German_occupied_Poland dbr:Stalinist_Poland dbr:File:Logogl.jpg |
dbp:allegiance | dbr:Polish_Workers'_Party |
dbp:battles | dbr:Warsaw_Ghetto_Uprising dbr:World_War_II dbr:Zamość_Uprising |
dbp:caption | Eagle of GL (en) |
dbp:country | Poland (en) |
dbp:date | 2016-03-03 (xsd:date) |
dbp:dates | 0001-01-01 (xsd:gMonthDay) |
dbp:identificationSymbol | 200 (xsd:integer) |
dbp:march | dbr:Marsz_Gwardii_Ludowej |
dbp:nativeName | Gwardia Ludowa (en) |
dbp:notableCommanders | dbr:Franciszek_Jóźwiak dbr:Marian_Spychalski dbr:Bolesław_Mołojec |
dbp:role | Armed forces of the Polish Workers' Party (en) |
dbp:unitName | People's Guard (en) |
dbp:url | https://web.archive.org/web/20160303205117/http:/armialudowa.com/ |
dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Distinguish dbt:Infobox_military_unit dbt:Reflist dbt:Webarchive dbt:IPA-pl |
dcterms:subject | dbc:Military_units_and_formations_disestablished_in_1944 dbc:Military_units_and_formations_established_in_1942 dbc:Military_units_and_formations_of_Poland_in_World_War_II dbc:Poland–Soviet_Union_relations dbc:Polish_resistance_during_World_War_II dbc:Polish_underground_organisations_during_World_War_II dbc:Socialist_organisations_in_Poland |
rdf:type | owl:Thing schema:Organization dul:Agent dul:SocialPerson dbo:Agent wikidata:Q176799 wikidata:Q24229398 wikidata:Q43229 yago:WikicatMilitaryUnitsAndFormationsOfPolandInWorldWarII yago:Abstraction100002137 yago:Group100031264 yago:MilitaryUnit108198398 yago:Organization108008335 yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:YagoPermanentlyLocatedEntity dbo:MilitaryUnit dbo:Organisation yago:SocialGroup107950920 yago:Unit108189659 yago:WikicatPolishUndergroundOrganizationsDuringWorldWarII |
rdfs:comment | Lidová garda (polsky Gwardia Ludowa) byla komunistická vojenská odbojová organizace, působící během druhé světové války na území okupovaného Polska. Zřizena byla v lednu 1942 a fungovala do července 1944, kdy se stala součástí nově vzniklé (Armia Ludowa). V průběhu své existence poskytla malé množství zbraní Židovské bojové organizaci (Żydowska Organizacja Bojowa), která se podílela na povstání ve varšavském ghettu. (cs) La Gwardia Ludowa (en français : Garde du peuple) est une branche militaire clandestine du Parti ouvrier polonais formée le 28 mars 1942 pour combattre l'occupant nazi. En 1944 elle se transforme en Armia Ludowa (Armée populaire) à laquelle furent bientôt subordonnées quelques autres organisations de gauche. (fr) Gwardia Ludowa (GL) (Folkgardet) var en kommunistisk motståndsrörelse i Polen under andra världskriget. Den bildades 1942 och infogades 1944 i Armia Ludowa. Får inte förväxlas med det polska socialistpartiets motståndsrörelse Gwardia Ludowa WRN. (sv) Guarda Popular ou Gwardia Ludowa (em polonês) foi uma organização comunista armada polaca, criada pelo Partido dos Trabalhadores Polacos (Polska Partia Robotnicza, PPR) e organizada pela União Soviética durante a ocupação Nasi. Foi a maior organização militar a recusar juntar-se as estruturas do Estado Secreto Polaco. Foi criada em 1942 e em 1944 foi incorporada a Armia Ludowa. (pt) Гва́рдия Людо́ва (Gwardia Ludowa, GL — «народная гвардия») — военная организация Польской рабочей партии, которая была создана в январе 1942 года и в 1942—1943 годах в Генерал-губернаторстве (нацистская Германия), то есть на оккупированных Германией польских территориях. (ru) جوارديا لودوا (تُلفظ بالبولندية: [ˈɡvardja luˈdɔva] ؛ الحرس الشعبي) أو GL كانت منظمة مسلحة شيوعية سرية أنشأها حزب العمال البولندي الشيوعي في بولندا المحتلة من قبل ألمانيا، برعاية من الاتحاد السوفيتي. تشكلت في أوائل عام 1942 ، خلال فترة زمنية قصيرة واصبحت أكبر قوة قتالية سرية على الأراضي البولندية التي رفضت الانضمام إلى هياكل الدولة السرية البولندية الموالية للحكومة الموجودة في المنفى في لندن. في 1 يناير 1944 تم دمج GL في الشيوعية Armia Ludowa. (ar) Gwardia Ludowa (Polish pronunciation: [ˈɡvardja luˈdɔva]; People's Guard) or GL was a communist underground armed organization created by the communist Polish Workers' Party in German occupied Poland, with sponsorship from the Soviet Union. Formed in early 1942, within a short time Gwardia Ludowa became the largest clandestine fighting force on Polish soil which refused to join the structures of the Polish Underground State loyal to the London-based government-in-exile. In the January 1 of 1944 GL was incorporated into the communist Armia Ludowa. (en) Die Gwardia Ludowa (dt. Volksgarde, GL) war eine kommunistische Untergrundorganisation in Polen im Zweiten Weltkrieg. Sie wurde von der Sowjetunion im Kampf gegen die deutschen Besatzer unterstützt, um nach dem Sieg eine kommunistische Ordnung in Polen herzustellen. Die GL nahm unter anderem an den Kämpfen des Aufstandes im Warschauer Ghetto teil. (de) La Gwardia Ludowa (italiano: Guardia del Popolo) è stata una organizzazione armata clandestina comunista polacca durante la Seconda guerra mondiale. Il 1º gennaio 1944,. il Consiglio Nazionale di Stato, creato nella notte del 31 dicembre 1943 su iniziativa di Josif Stalin e del Partito dei Lavoratori Polacchi ribattezzò la Gwardia Ludowa Armia Ludowa. (it) Gwardia Ludowa (GL) – organizacja zbrojna Polskiej Partii Robotniczej utworzona 28 marca 1942 (antydatowana na 6 stycznia 1942) w celu walki zbrojnej z okupantem niemieckim. Nieznana jest dokładna liczba żołnierzy Gwardii Ludowej. Początkowo zamiast polskiego godła żołnierze nosili na czapkach czerwony trójkąt z napisem „GL” – dopiero w późniejszym czasie znakiem tej formacji stał się stylizowany piastowski orzeł, a nieoficjalnym hymnem „Marsz Gwardii Ludowej”. Organem prasowym organizacji było pismo „Gwardzista”. (pl) |
rdfs:label | جوارديا لودوا (ar) Lidová garda (cs) Gwardia Ludowa (de) Gwardia Ludowa (en) Gwardia Ludowa (it) Gwardia Ludowa (fr) Gwardia Ludowa (pl) Gwardia Ludowa (pt) Гвардия Людова (ru) Gwardia Ludowa (sv) |
owl:differentFrom | dbr:Gwardia_Ludowa_WRN |
owl:sameAs | freebase:Gwardia Ludowa yago-res:Gwardia Ludowa http://d-nb.info/gnd/4808762-2 http://viaf.org/viaf/162219234 wikidata:Gwardia Ludowa dbpedia-af:Gwardia Ludowa dbpedia-ar:Gwardia Ludowa dbpedia-cs:Gwardia Ludowa dbpedia-de:Gwardia Ludowa dbpedia-fr:Gwardia Ludowa dbpedia-it:Gwardia Ludowa dbpedia-pl:Gwardia Ludowa dbpedia-pt:Gwardia Ludowa dbpedia-ru:Gwardia Ludowa dbpedia-sh:Gwardia Ludowa dbpedia-sv:Gwardia Ludowa dbpedia-tr:Gwardia Ludowa https://global.dbpedia.org/id/tBa1 |
prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Gwardia_Ludowa?oldid=1088571291&ns=0 |
foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Logogl.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Orl.jpg |
foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Gwardia_Ludowa |
foaf:name | People's Guard (en) |
is dbo:militaryBranch of | dbr:Umer_Adamanov |
is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:GL |
is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:People's_Guard_(Poland) dbr:Peoples'_Guard dbr:Peoples’_Guard |
is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Role_of_music_in_World_War_II dbr:List_of_last_stands dbr:People's_Guard_(Poland) dbr:Peoples'_Guard dbr:Resistance_movement dbr:Dabrowski_Battalion dbr:Umer_Adamanov dbr:Union_of_Youth_Struggle dbr:Index_of_World_War_II_articles_(G) dbr:Insurgency_weapons_and_tactics dbr:Internal_Military_Service dbr:Railway_sabotage_during_World_War_II dbr:GL dbr:List_of_military_units_in_the_Warsaw_Uprising dbr:People's_Guard dbr:Peoples’_Guard dbr:Polish_Armed_Forces_in_the_East dbr:Polish_Armed_Forces_in_the_West dbr:Frank_Blaichman dbr:Monument_to_the_guerrilla_fighters_of_...Anielewicz_Unit_of_the_People's_Guard dbr:Mordechai_Anielewicz dbr:Marsz_Gwardii_Ludowej dbr:Orders,_decorations,_and_medals_of_Poland dbr:Andrzej_Pytlakowski dbr:Sochy_massacre dbr:Stalag_Luft_II dbr:Zamość_uprising dbr:Partisan_(military) dbr:Michał_Rozenfeld dbr:Warsaw_Ghetto_Uprising dbr:Jewish_resistance_in_German-occupied_Europe dbr:Niuta_Teitelbaum dbr:Franciszek_Jóźwiak dbr:Ciebłowice_Duże dbr:Hanna_Sawicka dbr:History_of_Poland_(1939–1945) dbr:Konrad_Rudnicki dbr:Resistance_during_World_War_II dbr:Gryf_Słupsk dbr:Helena_Wolińska-Brus dbr:History_of_Poland dbr:Parczew_partisans dbr:Stary_Ciepielów_and_Rekówka_massacre dbr:Kazimierz_Łaski dbr:Kielce dbr:Blue_Police dbr:Collaboration_in_German-occupied_Poland dbr:Hetman_Białystok dbr:Holy_Cross_Mountains_Brigade dbr:Soviet_partisans dbr:Maria_Gurowska dbr:Marian_Spychalski dbr:Bolesław_Mołojec dbr:Polish_Armed_Forces dbr:Polish_People's_Army dbr:Polish_Workers'_Party dbr:Polish_resistance_movement_in_World_War_II dbr:Grunwald_Swords dbr:Kraków_Ghetto dbr:Michał_Rola-Żymierski dbr:Michniów_massacre dbr:Mieczysław_Moczar dbr:Nazi_crimes_against_the_Polish_nation dbr:Olimpia-Lechia_Gdańsk dbr:Order_of_the_Cross_of_Grunwald dbr:Władysław_Dworakowski dbr:Władysław_Machejek dbr:Włodzimierz_Brus dbr:Sabotage dbr:Polish_Underground_State dbr:Szmalcownik dbr:Gwardia_Ludowa_WRN dbr:Military_Organization_Lizard_Union dbr:Stanisław_Jerzy_Lec dbr:Olimpia_Poznań dbr:National_Armed_Forces dbr:Teodor_Kufel dbr:Pinkus_Kartin dbr:Polish_contribution_to_World_War_II dbr:Polish_volunteers_in_the_Spanish_Civil_War dbr:People's_Army_(Poland) dbr:Soviet_partisans_in_Poland dbr:Polish_resistance dbr:Women_in_World_War_II |
is dbp:branch of | dbr:Franciszek_Jóźwiak dbr:Mieczysław_Moczar |
is dbp:commands of | dbr:Marian_Spychalski dbr:Michał_Rola-Żymierski |
is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Gwardia_Ludowa |