Jumanos (original) (raw)

About DBpedia

La Jumanoj kaj Sumaoj estis indianaj triboj el la hodiaŭa provinco Sonora, en Meksiko. La Sumaoj loĝis plej okcidente, dum la Jumanoj okupis la orientan parton de tiu regiono. Ili laŭ variaj raportoj manĝadis fiŝon kaj porkon, sed cetere ĉasadis bizonojn kaj estis elstaraj komercistoj. La estro de la Jumanoj ekde 1683 ĝis 1692 estis Juan Sabeata. Oni kredas, ke la Sumaoj kaj Jumanoj paroladis lingvon el la uto-azteka lingvofamilio, sed tiu hipotezo baziĝas nur sur kvar identigitaj vortoj kaj kelkaj personaj nomoj : la lingva parencaro estas do malfacile studebla.

thumbnail

Property Value
dbo:abstract Els jumanos eren un important poble amerindi o un conjunt de pobles que van habitar una àmplia zona a l'oest de Texas, al sud-est de Nou Mèxic i el nord de Mèxic, especialment prop de la regió de la Junta. Els primers contactes amb els espanyols estan registrats cap a 1581, temps en el qual es va fer referència oral del grup als missioners, se citava una gran població, no obstant això es va reduir dramàticament a principis del segle xviii. Els erudits generalment han sostingut que els jumanos van desaparèixer culturalment cap a 1750, a causa de les malalties infeccioses, la tracta d'esclaus i la guerra, les seves restes van ser absorbides pels apatxes o els comanxes. No obstant això, a partir de 2008, s'autoidentificaren uns jumanos-apatxe (Jumano Ndé - "pintats de fang vermell") en el sud-oest de Texas, una amalgama de grups de parla atapascana amb llaços propers als apatxes mescalero i els lipans. Van quedar registrats de 400 a 500 membres en la Bureau of Indian Affairs amb la finalitat de ser reconegut com una tribu. (ca) La Jumanoj kaj Sumaoj estis indianaj triboj el la hodiaŭa provinco Sonora, en Meksiko. La Sumaoj loĝis plej okcidente, dum la Jumanoj okupis la orientan parton de tiu regiono. Ili laŭ variaj raportoj manĝadis fiŝon kaj porkon, sed cetere ĉasadis bizonojn kaj estis elstaraj komercistoj. La estro de la Jumanoj ekde 1683 ĝis 1692 estis Juan Sabeata. Oni kredas, ke la Sumaoj kaj Jumanoj paroladis lingvon el la uto-azteka lingvofamilio, sed tiu hipotezo baziĝas nur sur kvar identigitaj vortoj kaj kelkaj personaj nomoj : la lingva parencaro estas do malfacile studebla. (eo) Los jumanos​ fueron un importante pueblo indígena o un conjunto de pueblos que habitaron una amplia zona al oeste de Texas, al sureste de Nuevo México y el norte de México, especialmente cerca de la región de La Junta. Los primeros contactos con los españoles están registrados hacia 1581, tiempo en el que se hizo referencia oral del grupo a los misioneros, se citaba una gran población, sin embargo se redujo dramáticamente a principios del siglo XVIII.​ Los eruditos generalmente han sostenido que los jumanos desaparecieron culturalmente hacia 1750, debido a las enfermedades infecciosas, la trata de esclavos y la guerra, sus restos fueron absorbidos por los apaches o los comanches. Sin embargo, a partir de 2008, se autoidentificaron unos jumanos-apache (Jumano Ndé - "Red Fangosos Pintado") en el suroeste de Texas, una amalgama de grupos de habla atapascana con lazos cercanos a los apaches mescaleros y los lipanes. Quedaron registrados de 400 a 500 miembros en la Oficina de Asuntos de Nativos Americanos con el fin de ser reconocido como una tribu.​ (es) Jumanos were a tribe or several tribes, who inhabited a large area of western Texas, New Mexico, and northern Mexico, especially near the Junta de los Rios region with its large settled Indigenous population. They lived in the Big Bend area in the mountain and basin region. Spanish explorers first recorded encounters with the Jumano in 1581. Later expeditions noted them in a broad area of the Southwest and the Southern Plains. The last historic reference was in a 19th-century oral history, but their population had already declined by the early 18th century. Scholars have generally argued that the Jumanos disappeared as a distinct people by 1750 due to infectious disease, the slave trade, and warfare, with remnants absorbed by the Apache or Comanche. (en) Les Jumanos étaient des peuples amérindiens vivant dans l'ouest du Texas, au Nouveau-Mexique et au nord du Mexique. Ils utilisaient un langage de la famille uto-aztèque. (fr) I Jumanos erano un popolo indiano originario del territorio di Sonora (in Messico), del Texas (negli Stati Uniti) e dei territori circostanti. Utilizzavano un linguaggio della famiglia uto-azteca e vivevano principalmente con la coltivazione di mais, zucche, zucchine, meloni e fichi. (it)
dbo:thumbnail wiki-commons:Special:FilePath/West_Texas_Indian_Tribes1_--_1600.jpg?width=300
dbo:wikiPageExternalLink http://www.texasbeyondhistory.net/plateaus/images/he15.html https://archive.org/details/jumanoindians00hodgrich%7Caccess-date=25 https://tshaonline.org/handbook/online/articles/bmj07
dbo:wikiPageID 26836066 (xsd:integer)
dbo:wikiPageLength 13602 (xsd:nonNegativeInteger)
dbo:wikiPageRevisionID 1111445496 (xsd:integer)
dbo:wikiPageWikiLink dbr:Presidio,_Texas dbr:Bison dbr:Black_Hills dbr:Brazos_River dbr:Apache dbc:Unattested_languages_of_North_America dbr:Pecos,_Texas dbr:Pecos_River dbr:Rio_Grande dbr:Detribalization dbr:Concho_River dbr:Mary_of_Jesus_of_Ágreda dbr:Nomad dbr:Great_Plains dbr:La_Junta_Indians dbr:Oral_history dbr:Antonio_de_Espejo dbr:Lipan_Apache_people dbr:Caddo dbr:Comanche dbr:Francisco_Vásquez_de_Coronado dbc:Native_American_history_of_Texas dbc:Native_American_tribes_in_Texas dbr:Drought dbr:Gran_Quivira_National_Monument dbr:Juan_Sabeata dbr:Juan_de_Salas_(friar) dbr:Athabaskan_languages dbr:Tanoan_languages dbr:Texas dbc:Extinct_Native_American_tribes dbc:Indigenous_peoples_in_Mexico dbc:Indigenous_peoples_of_Aridoamerica dbr:Big_Bend_(Texas) dbr:Bison_hunting dbr:Diego_de_Guadalajara_expedition dbr:Spanish_Empire dbr:Kiowa dbr:Mexico dbr:New_Mexico dbr:Uto-Aztecan_languages dbr:Extinction dbr:Tompiro_Indians dbr:Wichita_(tribe) dbr:La_Junta_de_los_Rios dbr:Teyas dbr:Tobosos dbr:Tompiro dbr:Mescalero_Apache dbr:Gran_Quivira dbr:Conchos_River dbr:Cabeza_de_Vaca dbr:Conchos_(people) dbr:File:West_Texas_Indian_Tribes1_--_1600.jpg dbr:Julimes_(people) dbr:Patarabueye
dbp:wikiPageUsesTemplate dbt:Authority_control dbt:Cite_book dbt:Reflist dbt:Native_American_Tribes_in_Texas
dcterms:subject dbc:Unattested_languages_of_North_America dbc:Native_American_history_of_Texas dbc:Native_American_tribes_in_Texas dbc:Extinct_Native_American_tribes dbc:Indigenous_peoples_in_Mexico dbc:Indigenous_peoples_of_Aridoamerica
rdf:type owl:Thing
rdfs:comment La Jumanoj kaj Sumaoj estis indianaj triboj el la hodiaŭa provinco Sonora, en Meksiko. La Sumaoj loĝis plej okcidente, dum la Jumanoj okupis la orientan parton de tiu regiono. Ili laŭ variaj raportoj manĝadis fiŝon kaj porkon, sed cetere ĉasadis bizonojn kaj estis elstaraj komercistoj. La estro de la Jumanoj ekde 1683 ĝis 1692 estis Juan Sabeata. Oni kredas, ke la Sumaoj kaj Jumanoj paroladis lingvon el la uto-azteka lingvofamilio, sed tiu hipotezo baziĝas nur sur kvar identigitaj vortoj kaj kelkaj personaj nomoj : la lingva parencaro estas do malfacile studebla. (eo) Les Jumanos étaient des peuples amérindiens vivant dans l'ouest du Texas, au Nouveau-Mexique et au nord du Mexique. Ils utilisaient un langage de la famille uto-aztèque. (fr) I Jumanos erano un popolo indiano originario del territorio di Sonora (in Messico), del Texas (negli Stati Uniti) e dei territori circostanti. Utilizzavano un linguaggio della famiglia uto-azteca e vivevano principalmente con la coltivazione di mais, zucche, zucchine, meloni e fichi. (it) Els jumanos eren un important poble amerindi o un conjunt de pobles que van habitar una àmplia zona a l'oest de Texas, al sud-est de Nou Mèxic i el nord de Mèxic, especialment prop de la regió de la Junta. Els primers contactes amb els espanyols estan registrats cap a 1581, temps en el qual es va fer referència oral del grup als missioners, se citava una gran població, no obstant això es va reduir dramàticament a principis del segle xviii. (ca) Jumanos were a tribe or several tribes, who inhabited a large area of western Texas, New Mexico, and northern Mexico, especially near the Junta de los Rios region with its large settled Indigenous population. They lived in the Big Bend area in the mountain and basin region. Spanish explorers first recorded encounters with the Jumano in 1581. Later expeditions noted them in a broad area of the Southwest and the Southern Plains. (en) Los jumanos​ fueron un importante pueblo indígena o un conjunto de pueblos que habitaron una amplia zona al oeste de Texas, al sureste de Nuevo México y el norte de México, especialmente cerca de la región de La Junta. Los primeros contactos con los españoles están registrados hacia 1581, tiempo en el que se hizo referencia oral del grupo a los misioneros, se citaba una gran población, sin embargo se redujo dramáticamente a principios del siglo XVIII.​ (es)
rdfs:label Jumanos (ca) Jumanoj (eo) Jumanos (es) Jumanos (fr) Jumanos (en) Jumanos (it)
owl:sameAs dbpedia-eo:Jumanos dbpedia-es:Jumanos dbpedia-fr:Jumanos wikidata:Jumanos dbpedia-ca:Jumanos dbpedia-hr:Jumanos dbpedia-it:Jumanos https://global.dbpedia.org/id/2EWan
prov:wasDerivedFrom wikipedia-en:Jumanos?oldid=1111445496&ns=0
foaf:depiction wiki-commons:Special:FilePath/West_Texas_Indian_Tribes1_--_1600.jpg
foaf:isPrimaryTopicOf wikipedia-en:Jumanos
is dbo:wikiPageRedirects of dbr:Jumano dbr:Jumano_people dbr:Humana_people dbr:Jumana_people_(Mexico_and_Texas) dbr:Humano dbr:Jumano_Apache dbr:Jumano_Indians
is dbo:wikiPageWikiLink of dbr:Jumano dbr:Jumano_people dbr:Antonio_María_de_Bucareli dbr:Hueco_Tanks dbr:Humana_people dbr:Comanche_Springs_(Texas) dbr:Caddoan_Mississippian_culture dbr:Mexico–United_States_international_park dbr:Las_Humanas dbr:History_of_slavery_in_Colorado dbr:Big_Fossil_Creek dbr:Toboso_people dbr:Immigration_policy_in_Texas dbr:List_of_unclassified_languages_of_North_America dbr:Jumana_people_(Mexico_and_Texas) dbr:Population_history_of_Indigenous_peoples_of_the_Americas dbr:Humano dbr:Jumano_Apache dbr:Jumano_Indians
is foaf:primaryTopic of wikipedia-en:Jumanos