Litvinov Protocol (original) (raw)
Litvinovův pakt, uváděno také jako Litvinovův protokol, Moskevský protokol či Východní pakt, byla smlouva, uzavřená dne 9. února 1929 mezi Sovětským svazem, Polskem, Rumunskem, Lotyšskem a Estonskem, ve které se výše zmíněné státy zavázaly vzdát se řešení mezinárodních rozepří pomocí vojenské síly. O několik týdnů později přistoupily k tomuto paktu i Turecko a Litva (5. dubna 1929). K podpisu bylo vyzváno i Finsko, to však odmítlo. Jednalo se tedy o pokračovatele Briand-Kelloggova paktu ve východní Evropě.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Litvinovův pakt, uváděno také jako Litvinovův protokol, Moskevský protokol či Východní pakt, byla smlouva, uzavřená dne 9. února 1929 mezi Sovětským svazem, Polskem, Rumunskem, Lotyšskem a Estonskem, ve které se výše zmíněné státy zavázaly vzdát se řešení mezinárodních rozepří pomocí vojenské síly. O několik týdnů později přistoupily k tomuto paktu i Turecko a Litva (5. dubna 1929). K podpisu bylo vyzváno i Finsko, to však odmítlo. Jednalo se tedy o pokračovatele Briand-Kelloggova paktu ve východní Evropě. Smlouva vzešla z iniciativy tehdejšího sovětského lidového komisaře zahraničních věcí Maxima Maximoviče Litvinova, po němž je také nazývána. Původně byl plánováno jen s Polskem a Rumunskem, ale na nátlak Varšavy byly přizvány i Estonsko a Lotyšsko. Mělo se jednat o sovětskou manifestaci mírové politiky a starosti o kolektivní ochranu mezinárodnímu společenství a sousedícím státům. Uzavření tohoto paktu byl pozoruhodný úspěch Sovětského svazu, protože byla definitivně prolomena mezinárodní izolace tohoto státu. (cs) Das Litwinow-Protokoll oder Moskauer Protokoll (auch als Ostpakt bekannt) wurde am 9. Februar 1929 von der Sowjetunion, Polen, Rumänien, Lettland und Estland beschlossen und hatte das vorfristige Inkrafttreten des Briand-Kellogg-Paktes – und damit den Verzicht, internationale Streitigkeiten mit militärischer Gewalt zu lösen – zum Gegenstand. Die Türkei und Litauen folgten einige Wochen später. Finnland, das ebenfalls aufgefordert war, dem Protokoll beizutreten, verweigerte die Unterschrift. Die Initiative zu dieser Vereinbarung ging vom sowjetischen Außenminister Maxim Litwinow aus. Zunächst waren nur Verhandlungen mit Polen und Rumänien vorgesehen, aber auf Drängen Warschaus wurden auch Estland und Lettland mit einbezogen. Damit sollte die internationale Umwelt, vor allem aber die Nachbarstaaten von der Friedenspolitik der Sowjetunion überzeugt und die Sorge um die kollektive Sicherheit demonstriert werden. Der Abschluss des Protokolls wird als beachtlicher Erfolg der sowjetischen Diplomatie gewertet, da damit eine drohende Einkreisung verhindert wurde, und die Sowjetunion auf diese Weise ihre Bereitschaft zur Mitarbeit an der Gewährleistung der kollektiven Sicherheit bezeugen konnte, zumal viele Staaten vor der Ratifizierung des Briand-Kellogg-Paktes Vorbehalte angemeldet hatten. Am 5. April 1929 trat auch Litauen dem Litwinow-Protokoll bei, womit die Auseinandersetzung um Vilnius zugunsten Polens beigelegt war, was Józef Piłsudski als Erfolg seiner Politik verbuchte. Die frühere Hauptstadt Litauens, Vilnius, wurde dadurch offiziell polnisch, und Kaunas diente als Hauptstadt Litauens. (de) The Litvinov Protocol is the common name of an international peace treaty concluded in Moscow on February 9, 1929. Named after the chief Soviet diplomat moving the negotiations forward, Maxim Litvinov, the treaty provided for immediate implementation of the Kellogg-Briand Pact by its signatories, thereby formally renouncing war as a part of national foreign policy. The formal name of the Litvinov Protocol as registered with the League of Nations was the "Protocol for the Immediate Entry into Force of the Treaty of Paris of August 27, 1928, Regarding Renunciation of War as an Instrument of National Policy." The treaty is also sometimes known as the "Moscow Protocol." Initial signatories of the Litvinov Protocol included the Union of Soviet Socialist Republics (Soviet Union), Poland, Latvia, Estonia, and Romania. Four other countries later formally adhered to the protocol: Lithuania, Finland, Turkey, and Persia. (en) Protokół Litwinowa – wielostronny układ międzynarodowy o charakterze paktu o nieagresji, podpisany 9 lutego 1929 roku w Moskwie przez Polskę, ZSRR, Rumunię, Estonię i Łotwę, nazwany od nazwiska inicjatora dokumentu, ówczesnego zastępcy ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR. Po podpisaniu paktu Brianda-Kellogga ZSRR podjął starania, by postanowienia paktu (ZSRR ostatecznie przystąpił do niego 27 września 1928 roku) mogły wejść w życie bez oczekiwania na ratyfikację przez wszystkich 15 pierwotnych sygnatariuszy. Z tego względu w grudniu 1928 roku zastępca komisarza spraw zagranicznych ZSRR, Maksim Litwinow, zaproponował stronie polskiej podpisanie dwustronnego protokołu, według którego pakt Brianda-Kellogga nabrałby dla ZSRR i Polski mocy natychmiast po jego ratyfikacji przez oba państwa. Dyplomacja polska uzależniła podpisanie paktu od udziału innych zachodnich sąsiadów ZSRR: Estonii, Łotwy i Rumunii. W konsekwencji 9 lutego 1929 roku w Moskwie przedstawiciele ZSRR, Polski, Estonii, Łotwy i Rumunii podpisali wielostronny układ zwany protokołem moskiewskim lub protokołem Litwinowa. Ze strony Polski podpisał go Stanisław Patek. Sygnatariusze wyrzekli się w nim stosowania siły w dochodzeniu swych pretensji terytorialnych. Spory miały być rozstrzygane metodami pokojowymi. Postanowienia te dotyczyły też sowieckich roszczeń wobec rumuńskiej Besarabii i wschodniej granicy Polski ustalonej w traktacie ryskim. Zgodnie z art. 5 pozostawał otwarty do przystąpienia doń Rządów wszystkich krajów. Do Protokołu przystąpiły następnie Litwa, Turcja i Persja (Iran). Sporządzony został w jednym egzemplarzu w języku francuskim (jako autentycznym). Depozytariuszem był rząd ZSRR. Protokół wedle art. 3 wchodził w życie sukcesywnie między kolejnymi stronami w miarę składania w Moskwie dokumentów ratyfikacji (Łotwa 5 marca, Estonia 16 marca, Polska uczyniła to 30 marca 1929 po ratyfikacji dokonanej 25 marca, Rumunia również 30 marca). W Sekretariacie Ligi Narodów, zgodnie z wymogami art. 18 traktatu wersalskiego, protokół został zarejestrowany 3 czerwca 1929. Na Pakt paryski bądź moskiewski powoływały się dwustronne pakty nieagresji zawarte przez ZSRR m.in. z Finlandią 21 stycznia 1932, z Łotwą 5 lutego, z Turcją 5 lutego, z Estonią 4 maja, z Polską 25 lipca 1932, określając agresję jako akt gwałtu (ros. акт насилия, fr. acte de violence), zwrócony przeciw całości i nienaruszalności terytorium lub niezależności politycznej drugiej układającej się strony, bez względu na to, czy zostałby dokonany indywidualnie czy łącznie z innymi mocarstwami oraz czy nastąpiło wypowiedzenie wojny czy bez wypowiedzenia. W ramach uściślenia postanowień paktu w 1933 zawarta została Konwencja o określeniu napaści. Oba te układy, wraz z paktem o nieagresji z 1932 zostały złamane przez ZSRR przez napaść na Polskę 17 września 1939. Wkrótce potem ZSRR zawarł z państwami bałtyckimi układy o stacjonowaniu Armii Czerwonej w bazach na terytoriach tych państw (Estonia 28 września, Łotwa 5 października, Litwa 10 października) zwane układami o wzajemnej pomocy potwierdzające dotychczasowe pakty nieagresji. Od czerwca 1940 Armia Czerwona wbrew umowom okupowała te kraje. Natomiast Finlandia odmówiła podpisania analogicznego układu o bazach z ZSRR. W konsekwencji ZSRR dokonał 30 listopada 1939 agresji zbrojnej na Finlandię, bez wypowiedzenia wojny, pod pretekstem ostrzelania terytorium sowieckiego przez armię fińską (faktycznie Armia Czerwona ostrzelała własne terytorium, por. Incydent w Mainila). Tzw. wojna zimowa z Finlandią zakończyła się dla ZSRR porażką - agresor osiągnął ograniczone cele terytorialne - aneksję Przesmyku Karelskiego z miastem Wyborg, jednak bez ludności (która została ewakuowana na terytorium Finlandii). Celem ZSRR w wojnie była sowietyzacja Finlandii (analogicznie do krajów bałtyckich), za pośrednictwem marionetkowej struktury tzw. Fińskiej Republiki Demokratycznej na czele z Otto Kuusinenem, porzuconej przez Stalina po zawarciu traktatu pokojowego z Finlandią. ZSRR został w konsekwencji agresji na Finlandię wykluczony w grudniu 1939 z Ligi Narodów. (pl) Протокол Литвинова, пакт Литвинова, Московский протокол — международный договор, подписанный 9 февраля 1929 года в Москве. В подписании участвовали: СССР, Польша, Румыния, Латвия, Эстония. Договор назван в честь главного инициатора — заместителя наркома по иностранным делам СССР Максима Литвинова. Инициатива подписания данного договора принадлежала советской дипломатии. Подписанный в августе 1928 года Пакт Бриана — Келлога об отказе от войны в качестве орудия национальной политики мог вступить в силу только после его ратификации всеми странами-подписантами, и советское правительство обратилось к правительствам Польши и прибалтийских государств с предложением считать пакт обязательным и вступившим в силу даже в том случае, если другие страны его не ратифицируют. 29 декабря 1928 года правительство СССР направило Польше и Литве (уже ратифицировавшим Пакт Бриана — Келлога) ноту с предложением подписать протокол о досрочном введении в действие этого пакта. Правительствам Латвии и Эстонии (эти страны подписали пакт, но не ратифицировали его) и Финляндии (еще не присоединившейся к пакту) было направлено предложение подписать этот протокол сразу после окончательного оформления присоединения к Пакту Бриана — Келлога.Министерство иностранных дел Литвы в ноте от 10 января 1929 года сообщило, что литовское правительство в принципе согласно с советским предложением, но ему требуется дополнительное время для обсуждений. Правительство Латвии обусловило своё участие в подписании позицией Польши. Предполагая, что осторожность этих государств прямо связана с наличием у СССР неурегулированного территориального спора с Румынией из-за принадлежности Бессарабии, советское правительство направило предложение о присоединении к протоколу также правительству Румынии. 9 февраля 1929 года в Москве состоялось подписание протокола о немедленном введении в действие Парижского договора об отказе от войны в качестве орудия национальной политики. 1 апреля 1929 года к нему присоединилась Турция и 5 апреля — Литва. Тем временем пакт Бриана — Келлога ратифицировали 44 государства, и 24 июля 1929 года он вступил в силу, в связи с чем Московский протокол утратил своё значение. (ru) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Litvinoff_Profile.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.worldlii.org/int/other/LNTSer/1929/123.html |
| dbo:wikiPageID | 11386588 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 9930 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1118326693 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Romania dbr:Monroe_Doctrine dbc:1929_in_the_Soviet_Union dbc:Romania–Soviet_Union_relations dbc:Treaties_of_the_Soviet_Union dbr:Lithuania dbr:Persia dbr:Union_of_Soviet_Socialist_Republics dbr:United_States dbr:Kellogg-Briand_Pact dbr:Communism dbr:Maxim_Litvinov dbr:Russian_Empire dbr:Frank_B._Kellogg dbr:Georgy_Chicherin dbr:Great_Britain dbr:Moscow dbc:Treaties_of_Estonia dbr:Peace_treaty dbc:Poland–Soviet_Union_relations dbc:Treaties_of_Latvia dbc:Treaties_of_Lithuania dbr:Baltic_states dbr:Central_Executive_Committee_of_the_Soviet_Union dbc:Interwar-period_treaties dbc:Treaties_of_the_Kingdom_of_Romania dbc:Treaties_of_the_Second_Polish_Republic dbr:Turkey dbr:Estonia dbr:Finland dbr:France dbr:Paris dbr:Capitalism dbr:Izvestia dbc:Treaties_concluded_in_1929 dbr:Aristide_Briand dbr:Kellogg–Briand_Pact dbr:Latvia dbr:League_of_Nations dbr:Treaty dbr:Poland dbr:Polish–Czechoslovak_border_conflicts dbr:Soviet_Union dbr:Soviet_invasion_of_Poland dbr:Secretary_of_State dbr:Izvestiya dbr:File:Bundesarchiv_Bild_102-12859A,_Georgi_Wassiljewitsch_Tschitscherin.jpg dbr:File:Litvinoff_Profile.jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Reflist dbt:Short_description |
| dcterms:subject | dbc:1929_in_the_Soviet_Union dbc:Romania–Soviet_Union_relations dbc:Treaties_of_the_Soviet_Union dbc:Treaties_of_Estonia dbc:Poland–Soviet_Union_relations dbc:Treaties_of_Latvia dbc:Treaties_of_Lithuania dbc:Interwar-period_treaties dbc:Treaties_of_the_Kingdom_of_Romania dbc:Treaties_of_the_Second_Polish_Republic dbc:Treaties_concluded_in_1929 |
| rdfs:comment | Litvinovův pakt, uváděno také jako Litvinovův protokol, Moskevský protokol či Východní pakt, byla smlouva, uzavřená dne 9. února 1929 mezi Sovětským svazem, Polskem, Rumunskem, Lotyšskem a Estonskem, ve které se výše zmíněné státy zavázaly vzdát se řešení mezinárodních rozepří pomocí vojenské síly. O několik týdnů později přistoupily k tomuto paktu i Turecko a Litva (5. dubna 1929). K podpisu bylo vyzváno i Finsko, to však odmítlo. Jednalo se tedy o pokračovatele Briand-Kelloggova paktu ve východní Evropě. (cs) Das Litwinow-Protokoll oder Moskauer Protokoll (auch als Ostpakt bekannt) wurde am 9. Februar 1929 von der Sowjetunion, Polen, Rumänien, Lettland und Estland beschlossen und hatte das vorfristige Inkrafttreten des Briand-Kellogg-Paktes – und damit den Verzicht, internationale Streitigkeiten mit militärischer Gewalt zu lösen – zum Gegenstand. Die Türkei und Litauen folgten einige Wochen später. Finnland, das ebenfalls aufgefordert war, dem Protokoll beizutreten, verweigerte die Unterschrift. (de) The Litvinov Protocol is the common name of an international peace treaty concluded in Moscow on February 9, 1929. Named after the chief Soviet diplomat moving the negotiations forward, Maxim Litvinov, the treaty provided for immediate implementation of the Kellogg-Briand Pact by its signatories, thereby formally renouncing war as a part of national foreign policy. (en) Protokół Litwinowa – wielostronny układ międzynarodowy o charakterze paktu o nieagresji, podpisany 9 lutego 1929 roku w Moskwie przez Polskę, ZSRR, Rumunię, Estonię i Łotwę, nazwany od nazwiska inicjatora dokumentu, ówczesnego zastępcy ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR. W Sekretariacie Ligi Narodów, zgodnie z wymogami art. 18 traktatu wersalskiego, protokół został zarejestrowany 3 czerwca 1929. W ramach uściślenia postanowień paktu w 1933 zawarta została Konwencja o określeniu napaści. (pl) Протокол Литвинова, пакт Литвинова, Московский протокол — международный договор, подписанный 9 февраля 1929 года в Москве. В подписании участвовали: СССР, Польша, Румыния, Латвия, Эстония. Договор назван в честь главного инициатора — заместителя наркома по иностранным делам СССР Максима Литвинова. 9 февраля 1929 года в Москве состоялось подписание протокола о немедленном введении в действие Парижского договора об отказе от войны в качестве орудия национальной политики. 1 апреля 1929 года к нему присоединилась Турция и 5 апреля — Литва. (ru) |
| rdfs:label | Litvinovův pakt (cs) Litwinow-Protokoll (de) Litvinov Protocol (en) Protokół Litwinowa (pl) Протокол Литвинова (ru) |
| owl:sameAs | wikidata:Litvinov Protocol dbpedia-cs:Litvinov Protocol dbpedia-de:Litvinov Protocol dbpedia-et:Litvinov Protocol dbpedia-fa:Litvinov Protocol dbpedia-fi:Litvinov Protocol dbpedia-pl:Litvinov Protocol dbpedia-ru:Litvinov Protocol https://global.dbpedia.org/id/Zq5p yago-res:Litvinov Protocol |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Litvinov_Protocol?oldid=1118326693&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Litvinoff_Profile.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Bundesarchiv_Bild_102...orgi_Wassiljewitsch_Tschitscherin.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Litvinov_Protocol |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Litvinov's_Pact dbr:Moscow_Protocol_of_1929 dbr:Protocol_for_the_Immediate_Entry_into_...r_as_an_Instrument_of_National_Policy dbr:1929_Moscow_Protocol dbr:Litvinoff_Protocol |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Litvinov's_Pact dbr:Moscow_Protocol_of_1929 dbr:1929 dbr:1929_in_Romania dbr:Timeline_of_events_preceding_World_War_II dbr:Maxim_Litvinov dbr:Kellogg–Briand_Pact dbr:Protocol_for_the_Immediate_Entry_into_...r_as_an_Instrument_of_National_Policy dbr:1929_Moscow_Protocol dbr:Litvinoff_Protocol |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Litvinov_Protocol |
