Mangelwurzel (original) (raw)
Krmná řepa (Beta vulgaris var. rapacea) patří do čeledi laskavcovitých (v předchozích taxonomických systémech merlíkovitých), do rodu . Od cukrovky se liší poddruhem, tvarem a barvou bulvy. Má menší počet listů než cukrovka, kratší a tenčí řapíky. Pěstování krmné řepy bylo známo daleko dříve než pěstování cukrovky, která z krmné řepy vznikla. Krmná řepa má vysokou produkční schopnost. Obsahuje do 1,2 % dusíkatých látek, velmi nízký obsah vlákniny a vysoký obsah cukru (do 10 %). Je velmi ceněna i pro obsah vitamínů a příznivé dietetické účinky.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Krmná řepa (Beta vulgaris var. rapacea) patří do čeledi laskavcovitých (v předchozích taxonomických systémech merlíkovitých), do rodu . Od cukrovky se liší poddruhem, tvarem a barvou bulvy. Má menší počet listů než cukrovka, kratší a tenčí řapíky. Pěstování krmné řepy bylo známo daleko dříve než pěstování cukrovky, která z krmné řepy vznikla. Krmná řepa má vysokou produkční schopnost. Obsahuje do 1,2 % dusíkatých látek, velmi nízký obsah vlákniny a vysoký obsah cukru (do 10 %). Je velmi ceněna i pro obsah vitamínů a příznivé dietetické účinky. (cs) Die Futterrübe (Beta vulgaris subsp. vulgaris, Crassa-Gruppe) ist eine landwirtschaftliche Kulturpflanze, die zur Familie der Fuchsschwanzgewächse (Amaranthaceae) gehört. (de) Beta vulgaris Beta vulgaris Betteraves fourragères Espèce Beta vulgarisL., 1753 Classification phylogénétique La betterave fourragère est un type de betterave cultivé pour sa racine principalement utilisée pour l'alimentation des animaux. (fr) Mangelwurzel or mangold wurzel (from German Mangel/Mangold, "chard" and Wurzel, "root"), also called mangold, mangel beet, field beet, fodder beet and (archaic) root of scarcity, is a cultivated root vegetable. It is a variety of Beta vulgaris, the same species that also contains the red beet (beetroot) and sugar beet varieties. The cultivar group is named Crassa Group. Their large white, yellow or orange-yellow swollen roots were developed in the 18th century as a fodder crop for feeding livestock. (en) De voederbiet (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa) is een biet die behoort tot dezelfde soort als de suikerbiet, maar met een laag suikergehalte. Voederbieten stammen uit de 18e eeuw. In 1790 wordt in het boek "Het gebruik van de Schaarsheid- of Mangelwortel" de voederbiet al uitvoerig beschreven. Vroeger werden er in Nederland en België veel voederbieten geteeld. Tussen 1861 en 1870 werd er 5700 ha voederbieten in Nederland geteeld en in 1920 was dit opgelopen tot 34000 ha. In 1948 werd er zelfs 66000 ha verbouwd en werd er onderscheid gemaakt in Rijkmakers, Groenkragen, Rosekragen, Barres, Stompvoeten en overige typen. In 2005 werd er rond 500 ha voederbieten in Nederland verbouwd en in 2014 zelfs nog maar 279 hectare. Het blad werd in de herfst vervoederd en de bieten werden voor de winter ingekuild, om 's winters aan de koeien te voeren. De bieten werden niet in hun geheel gevoerd, maar met een bietensnijder eerst in stukken gesneden. De opbrengst per ha aan bieten is ruim 16000 kg drogestof en aan bladeren met kop 4000 kg en is daarmee een gewas met de hoogste opbrengst. De bietenteelt is grotendeels verdrongen door de maïsteelt, die bij de oogst en vervoedering minder arbeid vraagt. Soms worden de gesneden bieten met maïs gemengd en ingekuild. (nl) Свёкла кормовая — группа разновидностей обыкновенной корнеплодной свёклы; техническая культура. (ru) Burak pastewny – grupa kultywarów podgatunku buraka zwyczajnego (Beta vulgaris L. subsp. vulgaris). W Polsce jest pastewną rośliną uprawną. (pl) Foderbeta (Beta vulgaris underart vulgaris variant alba) är en odlad variant av arten beta tillhörig Foderbetagruppen. Foderbetorna har en kraftig rot som till stor del utgörs av med stamdelar sammanväxta med roten. Skalfärgen varierar med olika sorter, de kan vara vita, gula, ljus- eller mörkröda. Vissa varianter växer med delar av roten ovan marken, vissa sorter är klotrunda medan andra mer kägelformade. Som namnet antyder har den främst använts som kreatursfoder. Sockerbetan är utvecklad ur foderbetan. En variant av foderbeta som innehåller mer socker utan att för den sakens skull kunna kallas sockerbeta är . Foderbetsodlingen har minskat kraftigt under 1900-talet, främst på grund av minskat antal nötkreatur. På 1920-talet omfattade foderbetsodlingen omkring 1,25 % av den svenska åkerarealen, på slutet av 1980-talet odlades endast omkring 100 hektar foderbetor. (sv) Буряк кормовий — окультурнений коренеплід, отриманий з буряка столового. Його великі білі, жовті або оранжево-жовті опухлі коріння були розроблені в 18-му столітті, як кормова культура для годівлі худоби. (uk) |
| dbo:origin | dbr:Sea_beet |
| dbo:species | dbr:Beta_vulgaris |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Futterrübe.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://www.theguardian.com/uk/video/2008/jul/15/mangelwurzels.protest%3Fgusrc=rss&feed=uknews |
| dbo:wikiPageID | 329804 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 10371 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1094448237 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Beetroot dbc:Biogas_substrates dbr:Potassium dbr:Beet dbr:Benjamin_Rush dbc:Root_vegetables dbr:Beta_vulgaris dbr:List_of_root_vegetables dbr:Chard dbr:Cultivar_group dbr:Dairy dbr:Variety_(botany) dbr:Sea_beet dbr:Orphan dbr:England dbr:Galway dbr:George_Washington dbr:Great_Famine_(Ireland) dbr:Convent dbr:The_Wurzels dbr:Broadsword dbr:Board_of_guardians dbr:Chlorosis dbr:Spinach dbr:Wales dbr:Livestock dbr:Norfolk dbr:Fodder dbr:Potash dbr:Punkie_Night dbr:Rutabaga dbc:Fodder dbc:Amaranthaceae dbr:Aftermath_of_World_War_I dbr:Leaf dbr:Worzel_Gummidge dbr:Swordsmanship dbr:Somerset dbr:Micronutrient_deficiency dbr:Organic_farming dbr:Workington dbr:Sugar_beet dbr:Species dbr:Turnip dbr:John_Le_Marchant_(British_Army_cavalry_officer) dbr:Beta_vulgaris_subsp._vulgaris dbr:File:Wurzels_at_Winnanton_Farm.jpg |
| dbp:group | Crassa Group (en) |
| dbp:imageCaption | Mangelwurzel (en) |
| dbp:name | Mangelwurzel (en) |
| dbp:origin | dbr:Sea_beet |
| dbp:species | Beta vulgaris (en) |
| dbp:subspecies | dbr:Beta_vulgaris_subsp._vulgaris |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Commons_category-inline dbt:Convert dbt:Infobox_cultivar dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Wiktionary |
| dct:subject | dbc:Biogas_substrates dbc:Root_vegetables dbc:Fodder dbc:Amaranthaceae |
| gold:hypernym | dbr:Vegetable |
| rdf:type | owl:Thing wikidata:Q19088 wikidata:Q4886 wikidata:Q756 dbo:Eukaryote dbo:Species yago:WikicatRootVegetables yago:Eatage107801091 yago:Feed107800091 yago:Fodder107800740 yago:Food100021265 yago:Food107555863 yago:LivingThing100004258 yago:Matter100020827 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Plant100017222 yago:Produce107705711 dbo:CultivatedVariety dbo:Plant yago:RootVegetable107710283 yago:Solid115046900 yago:Substance100020090 yago:Vegetable107707451 yago:Whole100003553 yago:WikicatDomesticatedPlants yago:WikicatForages umbel-rc:BiologicalLivingObject umbel-rc:EukaryoticCell umbel-rc:FloweringPlant umbel-rc:Plant |
| rdfs:comment | Krmná řepa (Beta vulgaris var. rapacea) patří do čeledi laskavcovitých (v předchozích taxonomických systémech merlíkovitých), do rodu . Od cukrovky se liší poddruhem, tvarem a barvou bulvy. Má menší počet listů než cukrovka, kratší a tenčí řapíky. Pěstování krmné řepy bylo známo daleko dříve než pěstování cukrovky, která z krmné řepy vznikla. Krmná řepa má vysokou produkční schopnost. Obsahuje do 1,2 % dusíkatých látek, velmi nízký obsah vlákniny a vysoký obsah cukru (do 10 %). Je velmi ceněna i pro obsah vitamínů a příznivé dietetické účinky. (cs) Die Futterrübe (Beta vulgaris subsp. vulgaris, Crassa-Gruppe) ist eine landwirtschaftliche Kulturpflanze, die zur Familie der Fuchsschwanzgewächse (Amaranthaceae) gehört. (de) Beta vulgaris Beta vulgaris Betteraves fourragères Espèce Beta vulgarisL., 1753 Classification phylogénétique La betterave fourragère est un type de betterave cultivé pour sa racine principalement utilisée pour l'alimentation des animaux. (fr) Mangelwurzel or mangold wurzel (from German Mangel/Mangold, "chard" and Wurzel, "root"), also called mangold, mangel beet, field beet, fodder beet and (archaic) root of scarcity, is a cultivated root vegetable. It is a variety of Beta vulgaris, the same species that also contains the red beet (beetroot) and sugar beet varieties. The cultivar group is named Crassa Group. Their large white, yellow or orange-yellow swollen roots were developed in the 18th century as a fodder crop for feeding livestock. (en) Свёкла кормовая — группа разновидностей обыкновенной корнеплодной свёклы; техническая культура. (ru) Burak pastewny – grupa kultywarów podgatunku buraka zwyczajnego (Beta vulgaris L. subsp. vulgaris). W Polsce jest pastewną rośliną uprawną. (pl) Буряк кормовий — окультурнений коренеплід, отриманий з буряка столового. Його великі білі, жовті або оранжево-жовті опухлі коріння були розроблені в 18-му столітті, як кормова культура для годівлі худоби. (uk) De voederbiet (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa) is een biet die behoort tot dezelfde soort als de suikerbiet, maar met een laag suikergehalte. Voederbieten stammen uit de 18e eeuw. In 1790 wordt in het boek "Het gebruik van de Schaarsheid- of Mangelwortel" de voederbiet al uitvoerig beschreven. Vroeger werden er in Nederland en België veel voederbieten geteeld. Tussen 1861 en 1870 werd er 5700 ha voederbieten in Nederland geteeld en in 1920 was dit opgelopen tot 34000 ha. In 1948 werd er zelfs 66000 ha verbouwd en werd er onderscheid gemaakt in Rijkmakers, Groenkragen, Rosekragen, Barres, Stompvoeten en overige typen. In 2005 werd er rond 500 ha voederbieten in Nederland verbouwd en in 2014 zelfs nog maar 279 hectare. (nl) Foderbeta (Beta vulgaris underart vulgaris variant alba) är en odlad variant av arten beta tillhörig Foderbetagruppen. Foderbetorna har en kraftig rot som till stor del utgörs av med stamdelar sammanväxta med roten. Skalfärgen varierar med olika sorter, de kan vara vita, gula, ljus- eller mörkröda. Vissa varianter växer med delar av roten ovan marken, vissa sorter är klotrunda medan andra mer kägelformade. Som namnet antyder har den främst använts som kreatursfoder. (sv) |
| rdfs:label | Krmná řepa (cs) Futterrübe (de) Betterave fourragère (fr) Mangelwurzel (en) Burak pastewny (pl) Voederbiet (nl) Свёкла кормовая (ru) Foderbeta (sv) Буряк кормовий (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Mangelwurzel yago-res:Mangelwurzel http://d-nb.info/gnd/4155771-2 wikidata:Mangelwurzel dbpedia-bg:Mangelwurzel dbpedia-cs:Mangelwurzel http://cv.dbpedia.org/resource/Выльăх_кăшманĕ dbpedia-cy:Mangelwurzel dbpedia-de:Mangelwurzel dbpedia-fa:Mangelwurzel dbpedia-fi:Mangelwurzel dbpedia-fr:Mangelwurzel dbpedia-hu:Mangelwurzel http://lt.dbpedia.org/resource/Pašarinis_runkelis http://lv.dbpedia.org/resource/Lopbarības_biete dbpedia-nds:Mangelwurzel dbpedia-nl:Mangelwurzel dbpedia-nn:Mangelwurzel dbpedia-pl:Mangelwurzel dbpedia-ru:Mangelwurzel dbpedia-simple:Mangelwurzel dbpedia-sv:Mangelwurzel dbpedia-uk:Mangelwurzel https://global.dbpedia.org/id/4uwBT |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Mangelwurzel?oldid=1094448237&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Futterrübe.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Wurzels_at_Winnanton_Farm.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Mangelwurzel |
| foaf:name | Mangelwurzel (en) |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Wurzel_(disambiguation) dbr:Mangel |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Mangel-wurtzel dbr:Field_beet dbr:Fodder_beet dbr:Mangel-Wurzel dbr:Mangel-wurzel dbr:Mangel-wurzels dbr:Mangel_Wurzel dbr:Mangel_beet dbr:Mangel_beets dbr:Mangel_worzel dbr:Mangel_wurzel dbr:Mangle-Wurzels dbr:Mangle-wurzel dbr:Mangle_worzel dbr:Mangold-wurzel dbr:Mangold_wurzel dbr:Root_of_scarcity |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Beet_leaf_curl_virus dbr:Beetroot dbr:Samhain dbr:Beet_(disambiguation) dbr:Lübbecke_Loessland dbr:Briarcliff_Farms dbr:Joseph_Bamford dbr:Beta_(plant) dbr:Beta_vulgaris dbr:Betoideae dbr:Revesby,_Lincolnshire dbr:Cuisine_of_Corsica dbr:Victorian_Farm dbr:Indianmeal_moth dbr:The_Wurzels dbr:Berner_Honiglebkuchen dbr:Littleton,_Spelthorne dbr:Long_Sutton,_Somerset dbr:Halloween dbr:Agriculture_in_Qatar dbr:Troilokyanath_Mukhopadhyay dbr:Watchet dbr:Water_buffalo dbr:A.W._Smith dbr:Al_Khor dbr:Amaranthaceae dbr:Charles_Walton_(murder_victim) dbr:Glossary_of_names_for_the_British dbr:Storage_clamp dbr:Pumpkin dbr:Gugh dbr:Ham,_London dbr:James_Lind_(naturalist) dbr:Jack-o'-lantern dbr:Worzel_Gummidge dbr:Wurzel_(disambiguation) dbr:Martin_of_Tours dbr:Classical_order dbr:Institutes_of_Agriculture,_Bydgoszcz dbr:Odenbach dbr:Shaker_Seed_Company dbr:Worzel_Gummidge_(TV_series) dbr:Sugar_beet dbr:Mangel dbr:Mangold dbr:Root_vegetable dbr:Mangel-wurtzel dbr:Field_beet dbr:Fodder_beet dbr:Mangel-Wurzel dbr:Mangel-wurzel dbr:Mangel-wurzels dbr:Mangel_Wurzel dbr:Mangel_beet dbr:Mangel_beets dbr:Mangel_worzel dbr:Mangel_wurzel dbr:Mangle-Wurzels dbr:Mangle-wurzel dbr:Mangle_worzel dbr:Mangold-wurzel dbr:Mangold_wurzel dbr:Root_of_scarcity |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Mangelwurzel |
