Mpande (original) (raw)
Mpande (1798–1872) byl vládce Zulů mezi lety 1840 až 1872, což ho učinilo nejdéle vládnoucím panovníkem Zulského království. Byl to nevlastní bratr Sigujana, Shaka a Dinganea, kteří byli všichni také králi Zulů. Sám Mpande se dostal k moci po svržení svého bratra Dinganea v roce 1840. I když jeho panování bylo dlouhé, v druhé části jeho vlády byl králem jen de iure. Jeho syn Cetshwayo ho nahradil de facto už v roce 1856.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Mpande (1798–1872) byl vládce Zulů mezi lety 1840 až 1872, což ho učinilo nejdéle vládnoucím panovníkem Zulského království. Byl to nevlastní bratr Sigujana, Shaka a Dinganea, kteří byli všichni také králi Zulů. Sám Mpande se dostal k moci po svržení svého bratra Dinganea v roce 1840. I když jeho panování bylo dlouhé, v druhé části jeho vlády byl králem jen de iure. Jeho syn Cetshwayo ho nahradil de facto už v roce 1856. (cs) Mpande ka Senzangakhona (* 1798 in , Zululand; † 1872 in , Zululand) war von 1840 bis zu seinem Tod König der Zulu. (de) Mpande kaSenzangakhona, né en 1798 à Babanango dans le Royaume zoulou et mort le 1er septembre 1872, loué sous le nom de uMsimude owavela ngesiluba Phakathi kwamaNgisi namaQadasi, est le roi de la nation de 1840 au 1er septembre 1872, faisant de lui le roi zoulou au plus long règne. C'est le demi-frère de Shaka et de Dingane, qui l'ont tous deux précédé comme rois de la nation zoulou. (fr) Mpande kaSenzangakhona (1798–18 October 1872) was monarch of the Zulu Kingdom from 1840 to 1872. He was a half-brother of Sigujana, Shaka and Dingane, who preceded him as Zulu kings. He came to power after he had overthrown Dingane in 1840. His reign was relatively lengthy at 32 years, but for the latter part of his reign, he was king in name only. His son Cetshwayo became de facto ruler in 1856. Mpande himself claimed that he preferred a quiet life and that he had been forced to become king. (en) Mpande (1798–1872) adalah Raja Kerajaan Zulu yang berkuasa dari tahun 1840 hingga 1872, sehingga menjadikannya raja Zulu yang paling lama berkuasa dalam sejarah. Ia adalah saudara tiri , Shaka dan Dingane, dan ketiganya juga merupakan pendahulu Mpande. Ia mulai berkuasa setelah berhasil menjatuhkan Dingane pada tahun 1840. Walaupun masa kekuasaannya berlangsung lama, pada masa akhir kekuasaannya gelar raja hanya menjadi gelar saja. Anaknya Cetshwayo menjadi penguasa de facto pada tahun 1856. Mpande sendiri mengklaim bahwa ia lebih ingin hidup tenang dan hanya menjadi raja karena dipaksa. (in) Mpande kaSenzangakhona (Babanango (huidige KwaZoeloe-Natal), 1798 - 1872), ook gespeld als Panda, was van 1840 tot zijn dood in 1872 koning van de Zoeloes. (nl) Mpande è stato re della nazione Zulù dal 1840 al 1872, il che lo rende il più longevo re degli Zulù. Era uno dei fratellastri di Shaka e Dingane, che regnarono sugli Zulù prima di lui. Era considerato debole rispetto ai suoi contemporanei, così, mentre gli altri fratellastri furono tutti eliminati, lui fu lasciato in vita. Quando Dingane ordinò al suo capo di assassinarlo, questi rimandò ripetutamente, essendosi accorto che Mpande era l'unico ad avere avuto dei figli, che Ndlela considerava essenziali per la continuazione della linea di sangue e, conseguentemente, per la stabilità della nazione Zulù. A causa di questa sua inerzia, Ndlela fu torturato a morte da Dingane. Nel gennaio del 1840 Andries Pretorius aiutò Mpande nella sua ribellione contro il fratellastro Dingane, che fu ucciso durante una spedizione a nord nella foresta di . Le regole per la successione nella monarchia Zulù sono quantomai imprecise, ma per tradizione diviene re il primo figlio della Grande moglie. Il re può decidere in qualunque momento quale sia la Grande moglie e anche cambiare idea - cosa che Mpande fece. La successione fu infine stabilita da una battaglia tra i due contendenti, Cetshwayo e , che si risolse con la vittoria del primo. Tuttavia Mpande mantenne il titolo per un altro anno, sebbene Cetshwayo fosse l'effettivo governante. Tutti i successivi re Zulù possono indicare Mpande come loro predecessore. (it) Mpande (ur. ok. 1800, zm. 1872) – władca państwa Zulusów. Był trzecim synem zuluskiego władcy Senzangakhona. W początkowym okresie rządów swojego przyrodniego brata Czaki, w latach 1816-1823 brał aktywny udział w podejmowanych przez niego wyprawach wojennych. W 1828 roku Czaka został obalony i zamordowany przez innego swojego przyrodniego brata Dingane, który przejął władzę. W 1838 roku Mpande dowodził siłami zuluskimi w czasie walk z Burami pod Port Natal, odnosząc zwycięstwo i niszcząc osadę. Spowodowało to jednak krwawy odwet Burów, którzy zadali klęskę Zulusom w bitwie nad Krwawą Rzeką. W tej sytuacji Dingane postanowił opuścić dotychczasowe ziemie Zulusów i przenieść się do Suazi. Mpande odmówił opuszczenia ojczystej ziemi, a wraz z nim pozostało około 17 tysięcy ludzi. Równocześnie podjął rokowania z Burami obiecując opuszczenie Natalu w zamian za zbrojne wsparcie i pomoc w obaleniu Dingane. W styczniu 1840 doszło do , w której siły Mpande wsparte posiłkami burskimi pokonały armię Dingane. Po przejęciu władzy Mpande odstąpił Burom ziemie położone na południe od rzeki Tugela. Był najdłużej panującym władcą Zulusów. Pod koniec jego rządów doszło do zaciętej walki o sukcesję po ojcu pomiędzy jego synami i Cetshwayo. Kiedy Mpande umierał (rok 1872) przewagę osiągnął Cetshwayo, który ostatecznie objął władzę. (pl) Mpande kaSenzangakhona, född 1798 i i Zululand (nuvarande KwaZulu-Natal), död 18 eller 19 november 1872 i i Zululand, var halvbror till Shaka och Dingane, och kung över zuluerna mellan 1840 och sin död 1872. I januari 1840 gjorde han, med hjälp av voortrekkers under ledning av Andries Pretorius, revolt mot Dingane, som dödades. Mpande efterträddes av sin son Cetshwayo. (sv) Мпанде ка Сензангакона (*1798 —1872) — інкосі (король) Держави зулусів у 1840—1872 роках. (uk) Мпанде каСензангакона (зулу Mpande kaSenzangakhona; 1798 — 1872) — правитель (инкоси) зулусов с 1840 до 1872. (ru) 姆潘德·辛赞格科纳（祖魯語：Mpande kaSenzangakhona，1798年－1872年）是祖鲁王国的一位国王，1840年至1872年在位。 他是祖鲁族首领辛赞格科纳的儿子，母亲是其第九位妻子松吉亚·恩戈查·赫拉比萨。丁冈在1828年篡夺王位之后，几乎所有王室成员都遭杀害，姆潘德因为被认为性格懦弱、没有威胁而幸免于难。他对权力表现得不感兴趣。 1838年，丁冈在中被波耳人大败，祖鲁局势动荡不稳。丁冈便准备杀害有可能继承王位的姆潘德。姆潘德害怕，率领众多支持他的祖鲁人投奔波耳人的那塔利亚共和国。安德列斯·比勒陀利乌斯决定支持他夺取王位。1840年1月，姆潘德麾下的将领农加拉扎（Nongalaza KaNondela）击败了丁冈，随后登基成为国王。不久以后，丁冈在丛林里被谋杀，姆潘德没有了竞争对手。 1843年，姆潘德的弟弟格库库（Gqugqu）试图篡位，被姆潘德处死，其妻与子也都杀害。许多人受到牵连而被屠杀，大量害怕受牵连的祖鲁人逃亡到英国管治的夸祖鲁-纳托尔省。斯威士人的领袖（Mswati II）不再承认祖鲁王国的宗主权，姆潘德于1852年率军入侵斯威士兰。在这次军事入侵中，姆潘德的长子塞奇瓦约表现出色。后来由于英国势力的介入，才迫使祖鲁军队撤离。 姆潘德的两个儿子塞奇瓦约和姆布亚齐因为继承权问题引发了冲突。姆布亚齐是姆潘德的次子，也是其最宠爱的儿子。塞奇瓦约是长子且有威望，但并非合法继承人。姆潘德把图盖拉河一带给了姆布亚齐，让他率领部众居住在那里，让英国移民协助他耕作。但塞奇瓦约希望得到整个祖鲁王国的权力。在大酋长们的支持下，塞奇瓦约于1856年入侵了姆布亚齐的领地并杀死了姆布亚齐等兄弟。邓恩逃跑，后来成为塞奇瓦约的顾问。 此后，塞奇瓦约成为祖鲁实际的统治者，姆潘德仅仅主持一些庆典活动而已。塞奇瓦约基本继承了父亲对待英国人的政策，并且警惕父亲的其他妻、子的威胁，几乎将他们杀害殆尽。 晚年的姆潘德极度肥胖，几乎不能行走。他死于1872年左右。 (zh) |
| dbo:activeYearsEndYear | 1872-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:activeYearsStartYear | 1840-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:child | dbr:Cetshwayo dbr:Dabulamanzi_kaMpande |
| dbo:parent | dbr:Senzangakhona_kaJama |
| dbo:predecessor | dbr:Dingane |
| dbo:successor | dbr:Cetshwayo |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/King-Mpande-1.gif?width=300 |
| dbo:title | King ofZulu Kingdom (en) |
| dbo:wikiPageID | 510505 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 11216 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1084874793 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Monarch dbc:History_of_KwaZulu-Natal dbr:Battle_of_Blood_River dbr:Battle_of_Ndondakusuka dbr:List_of_Zulu_kings dbr:Child_of_Storm dbr:George_French_Angas dbr:Mswati_II dbr:Suzerainty dbr:Andries_Pretorius dbr:Battle_of_Maqongqo dbr:Sigujana_kaSenzangakhona dbr:Zulu_Kingdom dbr:Babanango dbr:Cetshwayo dbr:Tugela_River dbr:Allan_Quatermain dbr:Dabulamanzi_kaMpande dbc:18th-century_Zulu_people dbr:Gert_Rudolph dbr:Hlatikhulu_Forest dbr:H._Rider_Haggard dbc:1798_births dbc:19th-century_monarchs_in_Africa dbc:1872_deaths dbr:John_Colenso dbr:Swaziland dbr:Dingane dbc:19th-century_Zulu_people dbc:Zulu_kings dbr:Shaka dbr:Ndlela_kaSompisi dbr:Senzangakhona_kaJama dbr:Nongalaza dbr:John_Dunn_(1834-1895) dbr:The_Black_People_and_Whence_they_Came dbr:File:Cetshwayo-c1875.jpg |
| dbp:birthDate | 1798 (xsd:integer) |
| dbp:burialPlace | Nodwengu (en) |
| dbp:caption | An 1849 portrait of King Mpande by George French Angas (en) |
| dbp:coronation | 1840 (xsd:integer) |
| dbp:deathDate | 1872-10-18 (xsd:date) |
| dbp:deathPlace | dbr:Zulu_Kingdom |
| dbp:father | dbr:Senzangakhona_kaJama |
| dbp:issue | Cetshwayo, Dabulamanzi kaMpande, Mbuyazi and many others (en) |
| dbp:mother | Songiya kaNgotsha Hlabisa (en) |
| dbp:name | Mpande kaSenzangakhona (en) |
| dbp:predecessor | dbr:Dingane |
| dbp:reign | 1840 (xsd:integer) |
| dbp:spouse | several wives (en) |
| dbp:successor | dbr:Cetshwayo |
| dbp:title | dbr:List_of_Zulu_kings King of Zulu Kingdom (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Commons_category dbt:Coord dbt:Infobox_royalty dbt:Reflist dbt:S-aft dbt:S-bef dbt:S-end dbt:S-reg dbt:S-start dbt:S-ttl dbt:Short_description dbt:Use_dmy_dates dbt:Zulu_Monarchs |
| dbp:years | 1840 (xsd:integer) |
| dct:subject | dbc:History_of_KwaZulu-Natal dbc:18th-century_Zulu_people dbc:1798_births dbc:19th-century_monarchs_in_Africa dbc:1872_deaths dbc:19th-century_Zulu_people dbc:Zulu_kings |
| georss:point | -28.298333333333332 31.426111111111112 |
| rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Eukaryote dbo:Species schema:Person geo:SpatialThing dbo:Royalty |
| rdfs:comment | Mpande (1798–1872) byl vládce Zulů mezi lety 1840 až 1872, což ho učinilo nejdéle vládnoucím panovníkem Zulského království. Byl to nevlastní bratr Sigujana, Shaka a Dinganea, kteří byli všichni také králi Zulů. Sám Mpande se dostal k moci po svržení svého bratra Dinganea v roce 1840. I když jeho panování bylo dlouhé, v druhé části jeho vlády byl králem jen de iure. Jeho syn Cetshwayo ho nahradil de facto už v roce 1856. (cs) Mpande ka Senzangakhona (* 1798 in , Zululand; † 1872 in , Zululand) war von 1840 bis zu seinem Tod König der Zulu. (de) Mpande kaSenzangakhona, né en 1798 à Babanango dans le Royaume zoulou et mort le 1er septembre 1872, loué sous le nom de uMsimude owavela ngesiluba Phakathi kwamaNgisi namaQadasi, est le roi de la nation de 1840 au 1er septembre 1872, faisant de lui le roi zoulou au plus long règne. C'est le demi-frère de Shaka et de Dingane, qui l'ont tous deux précédé comme rois de la nation zoulou. (fr) Mpande kaSenzangakhona (1798–18 October 1872) was monarch of the Zulu Kingdom from 1840 to 1872. He was a half-brother of Sigujana, Shaka and Dingane, who preceded him as Zulu kings. He came to power after he had overthrown Dingane in 1840. His reign was relatively lengthy at 32 years, but for the latter part of his reign, he was king in name only. His son Cetshwayo became de facto ruler in 1856. Mpande himself claimed that he preferred a quiet life and that he had been forced to become king. (en) Mpande (1798–1872) adalah Raja Kerajaan Zulu yang berkuasa dari tahun 1840 hingga 1872, sehingga menjadikannya raja Zulu yang paling lama berkuasa dalam sejarah. Ia adalah saudara tiri , Shaka dan Dingane, dan ketiganya juga merupakan pendahulu Mpande. Ia mulai berkuasa setelah berhasil menjatuhkan Dingane pada tahun 1840. Walaupun masa kekuasaannya berlangsung lama, pada masa akhir kekuasaannya gelar raja hanya menjadi gelar saja. Anaknya Cetshwayo menjadi penguasa de facto pada tahun 1856. Mpande sendiri mengklaim bahwa ia lebih ingin hidup tenang dan hanya menjadi raja karena dipaksa. (in) Mpande kaSenzangakhona (Babanango (huidige KwaZoeloe-Natal), 1798 - 1872), ook gespeld als Panda, was van 1840 tot zijn dood in 1872 koning van de Zoeloes. (nl) Mpande kaSenzangakhona, född 1798 i i Zululand (nuvarande KwaZulu-Natal), död 18 eller 19 november 1872 i i Zululand, var halvbror till Shaka och Dingane, och kung över zuluerna mellan 1840 och sin död 1872. I januari 1840 gjorde han, med hjälp av voortrekkers under ledning av Andries Pretorius, revolt mot Dingane, som dödades. Mpande efterträddes av sin son Cetshwayo. (sv) Мпанде ка Сензангакона (*1798 —1872) — інкосі (король) Держави зулусів у 1840—1872 роках. (uk) Мпанде каСензангакона (зулу Mpande kaSenzangakhona; 1798 — 1872) — правитель (инкоси) зулусов с 1840 до 1872. (ru) Mpande è stato re della nazione Zulù dal 1840 al 1872, il che lo rende il più longevo re degli Zulù. Era uno dei fratellastri di Shaka e Dingane, che regnarono sugli Zulù prima di lui. Era considerato debole rispetto ai suoi contemporanei, così, mentre gli altri fratellastri furono tutti eliminati, lui fu lasciato in vita. Quando Dingane ordinò al suo capo di assassinarlo, questi rimandò ripetutamente, essendosi accorto che Mpande era l'unico ad avere avuto dei figli, che Ndlela considerava essenziali per la continuazione della linea di sangue e, conseguentemente, per la stabilità della nazione Zulù. A causa di questa sua inerzia, Ndlela fu torturato a morte da Dingane. (it) Mpande (ur. ok. 1800, zm. 1872) – władca państwa Zulusów. Był trzecim synem zuluskiego władcy Senzangakhona. W początkowym okresie rządów swojego przyrodniego brata Czaki, w latach 1816-1823 brał aktywny udział w podejmowanych przez niego wyprawach wojennych. W 1828 roku Czaka został obalony i zamordowany przez innego swojego przyrodniego brata Dingane, który przejął władzę. W 1838 roku Mpande dowodził siłami zuluskimi w czasie walk z Burami pod Port Natal, odnosząc zwycięstwo i niszcząc osadę. Spowodowało to jednak krwawy odwet Burów, którzy zadali klęskę Zulusom w bitwie nad Krwawą Rzeką. W tej sytuacji Dingane postanowił opuścić dotychczasowe ziemie Zulusów i przenieść się do Suazi. Mpande odmówił opuszczenia ojczystej ziemi, a wraz z nim pozostało około 17 tysięcy ludzi. Równocześnie p (pl) 姆潘德·辛赞格科纳（祖魯語：Mpande kaSenzangakhona，1798年－1872年）是祖鲁王国的一位国王，1840年至1872年在位。 他是祖鲁族首领辛赞格科纳的儿子，母亲是其第九位妻子松吉亚·恩戈查·赫拉比萨。丁冈在1828年篡夺王位之后，几乎所有王室成员都遭杀害，姆潘德因为被认为性格懦弱、没有威胁而幸免于难。他对权力表现得不感兴趣。 1838年，丁冈在中被波耳人大败，祖鲁局势动荡不稳。丁冈便准备杀害有可能继承王位的姆潘德。姆潘德害怕，率领众多支持他的祖鲁人投奔波耳人的那塔利亚共和国。安德列斯·比勒陀利乌斯决定支持他夺取王位。1840年1月，姆潘德麾下的将领农加拉扎（Nongalaza KaNondela）击败了丁冈，随后登基成为国王。不久以后，丁冈在丛林里被谋杀，姆潘德没有了竞争对手。 1843年，姆潘德的弟弟格库库（Gqugqu）试图篡位，被姆潘德处死，其妻与子也都杀害。许多人受到牵连而被屠杀，大量害怕受牵连的祖鲁人逃亡到英国管治的夸祖鲁-纳托尔省。斯威士人的领袖（Mswati II）不再承认祖鲁王国的宗主权，姆潘德于1852年率军入侵斯威士兰。在这次军事入侵中，姆潘德的长子塞奇瓦约表现出色。后来由于英国势力的介入，才迫使祖鲁军队撤离。 晚年的姆潘德极度肥胖，几乎不能行走。他死于1872年左右。 (zh) |
| rdfs:label | Mpande (en) Mpande (cs) Mpande (de) Mpande kaSenzangakhona (in) Mpande kaSenzangakhona (fr) Mpande (it) Mpande (nl) Mpande (pl) Мпанде (ru) Mpande kaSenzangakhona (sv) Мпанде (uk) 姆潘德 (zh) |
| owl:sameAs | http://d-nb.info/gnd/132276445 http://viaf.org/viaf/305858442 wikidata:Mpande http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p363570152 dbpedia-af:Mpande dbpedia-cs:Mpande dbpedia-de:Mpande dbpedia-fi:Mpande dbpedia-fr:Mpande dbpedia-id:Mpande dbpedia-it:Mpande dbpedia-nl:Mpande dbpedia-no:Mpande dbpedia-pl:Mpande dbpedia-ru:Mpande dbpedia-sv:Mpande dbpedia-th:Mpande dbpedia-uk:Mpande dbpedia-zh:Mpande https://global.dbpedia.org/id/4ux8x |
| geo:geometry | POINT(31.426111221313 -28.298334121704) |
| geo:lat | -28.298334 (xsd:float) |
| geo:long | 31.426111 (xsd:float) |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Mpande?oldid=1084874793&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Cetshwayo-c1875.jpg wiki-commons:Special:FilePath/King-Mpande-1.gif |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Mpande |
| foaf:name | Mpande kaSenzangakhona (en) |
| is dbo:parent of | dbr:Cetshwayo |
| is dbo:predecessor of | dbr:Cetshwayo |
| is dbo:successor of | dbr:Dingane |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Mpande_kaSenzangakhona dbr:King_Mpande |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Battle_of_Blood_River dbr:Battle_of_Ndondakusuka dbr:John_Robert_Dunn dbr:List_of_South_Africans dbr:List_of_Zulu_kings dbr:List_of_wars_of_succession dbr:Ulundi dbr:Voortrekker_Monument dbr:September_1 dbr:Colony_of_Natal dbr:Child_of_Storm dbr:Nguni_shield dbr:1856_in_South_Africa dbr:Mpande_kaSenzangakhona dbr:Andries_Pretorius dbr:Anglo-Zulu_War dbr:Battle_of_Maqongqo dbr:Boer_republics dbr:Zulu_Kingdom dbr:Mbandzeni dbr:Mhlangana dbr:Wilhelm_Gueinzius dbr:Cetshwayo dbr:Dabulamanzi_kaMpande dbr:Estcourt dbr:Nkurenkuru dbr:Hans_Paludan_Smith_Schreuder dbr:History_of_Africa dbr:Hermannsburg,_KwaZulu-Natal dbr:John_Colenso dbr:Ladysmith,_KwaZulu-Natal dbr:Biggar_family dbr:Dick_King dbr:Dingane dbr:Natalia_Republic dbr:Shaka dbr:Theophilus_Shepstone dbr:UMgungundlovu dbr:Ndlela_kaSompisi dbr:InDuna dbr:List_of_wards_of_Zimbabwe dbr:Sigananda_kaZokufa dbr:Sihayo_kaXongo dbr:Nongalaza_KaNondela dbr:King_Mpande |
| is dbp:father of | dbr:Cetshwayo |
| is dbp:leader of | dbr:Zulu_Kingdom |
| is dbp:predecessor of | dbr:Cetshwayo |
| is dbp:successor of | dbr:Dingane |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Mpande |
