Post-normal science (original) (raw)
La ciència postnormal (CPN, PNS per les seves sigles en anglès) representa un nou enfocament de l'ús de ciència en qüestions on els "fets son incerts, els valors estan en disputa, els interessos són grans i les decisions urgents". La CPN va ser desenvolupada als 1990s per Silvio Funtowicz i Jerome R. Ravetz. Pot ser considerada com a reacció als estils d'anàlisi basats en risc i anàlisi de cost-benefici prevalents en aquella època, i com una plasmació de conceptes d'una nova "ciència crítica" desenvolupada en treballs anteriors pels mateixos autors. En un treball més recent, la ciència postnormal es descriu com "l'etapa on som avui, on totes les suposicions còmodes sobre ciència, la seva producció i el seu ús, estan en qüestió".
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | La ciència postnormal (CPN, PNS per les seves sigles en anglès) representa un nou enfocament de l'ús de ciència en qüestions on els "fets son incerts, els valors estan en disputa, els interessos són grans i les decisions urgents". La CPN va ser desenvolupada als 1990s per Silvio Funtowicz i Jerome R. Ravetz. Pot ser considerada com a reacció als estils d'anàlisi basats en risc i anàlisi de cost-benefici prevalents en aquella època, i com una plasmació de conceptes d'una nova "ciència crítica" desenvolupada en treballs anteriors pels mateixos autors. En un treball més recent, la ciència postnormal es descriu com "l'etapa on som avui, on totes les suposicions còmodes sobre ciència, la seva producció i el seu ús, estan en qüestió". (ca) يمثّل العلم ما بعد العادي (بالإنجليزية: Post-normal science) نهجًا حديثًا لاستخدام العلم في المسائل ذات «الحقائق غير المؤكدة، والقيم المسببة للجدل، والمخاطرة العالية والقرارات العاجلة». يعود فضل تطويره في تسعينيات القرن الماضي إلى سيلفيو فونتوفيتش وجيروم رافيتز. يمكن اعتبار العلم ما بعد العادي رد فعل على الأساليب التحليلية المعتمدة على تحليلي المخاطر والتكلفة-الفائدة السائدين في ذلك الوقت، قد يُعد أيضًا بمثابة تجسيد لمفاهيم «العلم النقدي» الحديث الذي طوره المؤلفان ذاتهما في أعمالهما السابقة. أما في الأعمال الأحدث، فقد وُصف العلم ما بعد العادي بأنه «المرحلة التي نعيشها اليوم، إذ تصبح فيها جميع الافتراضات المريحة حول العلم وإنتاجه واستخدامه موضع تشكيك». (ar) Ciencia posnormal (posnormal Science) es un concepto desarrollado por Silvio Funtowicz y Jerome Ravetz en 1993, tratando de caracterizar una metodología de investigación que sea apropiada para las condiciones contemporáneas. El caso típico es cuando «los factores son inciertos, hay valores en disputa, los riesgos son altos y las decisiones urgentes». En tales circunstancias, tenemos una inversión de la distinción tradicional entre hechos científicos objetivos, duros, y valores subjetivos, blandos. Ahora nos encontramos con decisiones políticas conducidas por valores que son duras en varios sentidos, y para las cuales los aportes científicos son irremediablemente blandos. (es) Post-normal science (PNS) was developed in the 1990s by Silvio Funtowicz and Jerome R. Ravetz. It is a problem-solving strategy appropriate when "facts [are] uncertain, values in dispute, stakes high and decisions urgent", conditions often present in policy-relevant research. In those situations, PNS recommends suspending temporarily the traditional scientific ideal of truth, concentrating on quality as assessed by internal and extended peer communities. PNS can be considered as complementing the styles of analysis based on risk and cost-benefit analysis prevailing at that time and integrating concepts of a new critical science developed in previous works by the same authors. PNS is not a new scientific method following Aristotle and Bacon, a new paradigm in the Kuhnian sense, or an attempt to reach a new ‘normal’. It is instead, a set of insights to guide actionable and robust knowledge production for policy decision making and action in challenges like pandemics, ecosystems collapse, biodiversity loss and, in general, sustainability transitions. (en) Il concetto di scienza post-normale è stato introdotto nel dibattito epistemologico da Silvio Funtowicz e , i quali l'hanno utilizzato per designare un nuovo modello di scienza da affiancare alla scienza normale e da impiegare quando «i fatti sono incerti, i valori in discussione, gli interessi elevati e le decisioni urgenti». (it) Postnormale wetenschap is een concept ontwikkeld door Silvio Funtowicz en Jerome Ravetz, waarmee ze een vorm van wetenschap bedoelen die geschikt - of zelfs noodzakelijk - is in gevallen waarbij er veel wetenschappelijke onzekerheid (en ook onzekerheid over wat onzeker is) is, waarden en uiteenlopende belangen een zeer grote belangrijke rol spelen, en het nemen van maatschappelijke beslissingen urgent is. Het concept is ontwikkeld met het oog op langetermijnproblemen waar minder informatie beschikbaar is dan nodig is om politieke besluiten te nemen. Het woord postnormaal verwijst naar het begrip normale wetenschap zoals dat door de wetenschapshistoricus Thomas Kuhn wordt gebruikt in het door hem geschetste beeld van wetenschapontwikkeling. Aanvankelijk beoefenen wetenschappers 'normale wetenschap' binnen een bepaald stramien, met bepaalde uitgangspunten, methoden en voorbeelden (paradigma), dan kan door allerlei oorzaken een crisis ontstaan, waarin elementen van het stramien ter discussie staan - zoals aannames en methoden - waarna als de crisis is opgelost wetenschappers binnen een nieuw paradigma weer normale wetenschap bedrijven. Postnormale wetenschap bouwt voort op al langer bestaande praktijken waarin politieke of praktische besluiten genomen moeten worden maar waar geen zekerheid is over oorzaken of effecten en niet alle feiten bekend zijn, zoals in de medische wereld of bij milieubeleid. De belangen en de onzekerheden zijn bij postnormale wetenschap echter groter. Bij postnormale wetenschap zouden andere procedures nodig zijn dan bij normale wetenschap. Niet alleen een proces van traditionele kwaliteitsbeoordeling (peerreview) door vakgenoten is gewenst, maar ook een beoordelingsproces door anderen: betrokkenen bij het probleem in kwestie die een dialoog moeten kunnen aangaan over het belang van aanvullende informatie. Bij dat laatste kan het gaan om lokale kennis, ervaringskennis of kennis over de context waarin de wetenschappelijke kennis gebruikt wordt. Dit zou niet alleen de kwaliteit van de politieke besluitvorming ten goede komen, maar ook de kwaliteit en bruikbaarheid van de wetenschappelijke kennis. Het onderzoek naar klimaatverandering wordt wel gezien als voorbeeld van postnormale wetenschap, vanwege de vele onzekerheden en de mogelijk grote economische en politieke implicaties. Men werkt hier niet alleen met wetenschappelijke peerreview maar betrekt ook niet-wetenschappers bij interpretaties en implicaties. (nl) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Post-normal_Science_diagram.png?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://www.journals.elsevier.com/futures http://www.nusap.net http://www.andreasaltelli.eu/resources/ http://eastwestaffairs.org/cppfs/) http://nusap.net/article.php%3Fsid=49 https://wurtv.wur.nl/p2gplayer/Player.aspx%3Fid=dRs7cb https://theconversation.com/science-in-crisis-from-the-sugar-scam-to-brexit-our-faith-in-experts-is-fading-65016 http://environment.guardian.co.uk/climatechange/story/0,,2032821,00.html https://www.cochrane.org/ https://www.iac.gatech.edu/people/faculty/norton http://iaste.info/musiasem/musiasem-in-depth/ http://www.nusap.net/article.php%3Fsid=48 http://www.postnormaltimes.net http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016328717301829 http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016328717301921 http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016328717301969 http://www.sciencedirect.com/science/journal/00163287/31/7 http://www.sciencedirect.com/science/journal/00163287/43/2 https://www.nature.com/articles/d41586-019-03527-y http://www.andreasaltelli.eu/file/repository/Editorials1.pdf http://www.andreasaltelli.eu/file/repository/Editorials2.pdf |
| dbo:wikiPageID | 1967161 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 28757 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1119099510 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Scientific_method dbr:Metis_(mythology) dbr:Merryl_Wyn_Davies dbc:Scientific_method dbr:University_of_Sussex dbr:Nature_(journal) dbr:Quantitative_storytelling dbr:Cochrane_(organisation) dbr:Thomas_Kuhn dbr:Silvio_Funtowicz dbr:Ziauddin_Sardar dbr:Total_quality_management dbr:Michael_E._Soulé dbr:C._S._Holling dbr:COVID-19_pandemic dbr:W._Edwards_Deming dbr:Web_of_Science dbr:Francis_Bacon dbr:The_Conversation_(website) dbr:The_Guardian dbr:Aristotle dbr:Arthur_Koestler dbc:Philosophy_of_science dbc:Science_and_technology_studies dbr:Jerome_Ravetz dbr:Ecological_collapse dbr:Zoonoses dbr:Uncertainty_and_Quality_in_Science_for_Policy dbr:Science's_crisis dbr:Science,_Technology,_&_Human_Values dbr:Evaluation dbr:NUSAP dbr:STEPS_Centre dbr:Sensitivity_auditing dbr:University_of_Bergen dbr:Postnormal_Times dbr:Quality_circles dbr:Mantram dbr:Jerome_R._Ravetz dbr:Evidence_based_policy dbr:MUSIASEM dbr:File:Post-normal_Science_diagram.png dbr:File:Ravetz-Funtowicz-1988.jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Science_and_technology_studies dbt:Cite_book dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Use_dmy_dates |
| dcterms:subject | dbc:Scientific_method dbc:Philosophy_of_science dbc:Science_and_technology_studies |
| gold:hypernym | dbr:Concept |
| rdfs:comment | La ciència postnormal (CPN, PNS per les seves sigles en anglès) representa un nou enfocament de l'ús de ciència en qüestions on els "fets son incerts, els valors estan en disputa, els interessos són grans i les decisions urgents". La CPN va ser desenvolupada als 1990s per Silvio Funtowicz i Jerome R. Ravetz. Pot ser considerada com a reacció als estils d'anàlisi basats en risc i anàlisi de cost-benefici prevalents en aquella època, i com una plasmació de conceptes d'una nova "ciència crítica" desenvolupada en treballs anteriors pels mateixos autors. En un treball més recent, la ciència postnormal es descriu com "l'etapa on som avui, on totes les suposicions còmodes sobre ciència, la seva producció i el seu ús, estan en qüestió". (ca) يمثّل العلم ما بعد العادي (بالإنجليزية: Post-normal science) نهجًا حديثًا لاستخدام العلم في المسائل ذات «الحقائق غير المؤكدة، والقيم المسببة للجدل، والمخاطرة العالية والقرارات العاجلة». يعود فضل تطويره في تسعينيات القرن الماضي إلى سيلفيو فونتوفيتش وجيروم رافيتز. يمكن اعتبار العلم ما بعد العادي رد فعل على الأساليب التحليلية المعتمدة على تحليلي المخاطر والتكلفة-الفائدة السائدين في ذلك الوقت، قد يُعد أيضًا بمثابة تجسيد لمفاهيم «العلم النقدي» الحديث الذي طوره المؤلفان ذاتهما في أعمالهما السابقة. أما في الأعمال الأحدث، فقد وُصف العلم ما بعد العادي بأنه «المرحلة التي نعيشها اليوم، إذ تصبح فيها جميع الافتراضات المريحة حول العلم وإنتاجه واستخدامه موضع تشكيك». (ar) Ciencia posnormal (posnormal Science) es un concepto desarrollado por Silvio Funtowicz y Jerome Ravetz en 1993, tratando de caracterizar una metodología de investigación que sea apropiada para las condiciones contemporáneas. El caso típico es cuando «los factores son inciertos, hay valores en disputa, los riesgos son altos y las decisiones urgentes». En tales circunstancias, tenemos una inversión de la distinción tradicional entre hechos científicos objetivos, duros, y valores subjetivos, blandos. Ahora nos encontramos con decisiones políticas conducidas por valores que son duras en varios sentidos, y para las cuales los aportes científicos son irremediablemente blandos. (es) Il concetto di scienza post-normale è stato introdotto nel dibattito epistemologico da Silvio Funtowicz e , i quali l'hanno utilizzato per designare un nuovo modello di scienza da affiancare alla scienza normale e da impiegare quando «i fatti sono incerti, i valori in discussione, gli interessi elevati e le decisioni urgenti». (it) Post-normal science (PNS) was developed in the 1990s by Silvio Funtowicz and Jerome R. Ravetz. It is a problem-solving strategy appropriate when "facts [are] uncertain, values in dispute, stakes high and decisions urgent", conditions often present in policy-relevant research. In those situations, PNS recommends suspending temporarily the traditional scientific ideal of truth, concentrating on quality as assessed by internal and extended peer communities. (en) Postnormale wetenschap is een concept ontwikkeld door Silvio Funtowicz en Jerome Ravetz, waarmee ze een vorm van wetenschap bedoelen die geschikt - of zelfs noodzakelijk - is in gevallen waarbij er veel wetenschappelijke onzekerheid (en ook onzekerheid over wat onzeker is) is, waarden en uiteenlopende belangen een zeer grote belangrijke rol spelen, en het nemen van maatschappelijke beslissingen urgent is. Het concept is ontwikkeld met het oog op langetermijnproblemen waar minder informatie beschikbaar is dan nodig is om politieke besluiten te nemen. (nl) |
| rdfs:label | العلم ما بعد العادي (ar) Ciència post-normal (ca) Ciencia posnormal (es) Scienza post-normale (it) Post-normal science (en) Postnormale wetenschap (nl) |
| owl:sameAs | freebase:Post-normal science wikidata:Post-normal science dbpedia-ar:Post-normal science dbpedia-ca:Post-normal science dbpedia-es:Post-normal science dbpedia-et:Post-normal science dbpedia-it:Post-normal science dbpedia-nl:Post-normal science https://global.dbpedia.org/id/b7gK |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Post-normal_science?oldid=1119099510&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Post-normal_Science_diagram.png wiki-commons:Special:FilePath/Ravetz-Funtowicz-1988.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Post-normal_science |
| is dbo:notableIdea of | dbr:Silvio_Funtowicz dbr:Jerome_Ravetz |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:PNS |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Post-Normal_Science dbr:Post-Normal_science dbr:Post-normal_Science dbr:Post-normal |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Pseudoscience dbr:Scientific_method dbr:Reiner_Grundmann dbr:Index_(statistics) dbr:Postnormal_times dbr:Public_awareness_of_science dbr:Andrea_Saltelli dbr:Silvio_Funtowicz dbr:PNS dbr:Wicked_problem dbr:Fuzzy_concept dbr:Cargo_cult_science dbr:Health_ecology dbr:Jerome_Ravetz dbr:Uncertainty_and_Quality_in_Science_for_Policy dbr:Second_modernity dbr:NUSAP dbr:Science_on_the_Verge dbr:Sensitivity_auditing dbr:Normal_science dbr:Post-Normal_Science dbr:Post-Normal_science dbr:Post-normal_Science dbr:Post-normal |
| is dbp:notableIdeas of | dbr:Silvio_Funtowicz dbr:Jerome_Ravetz |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Post-normal_science |
