Reindeer herding (original) (raw)
Renskötsel är att äga och kontrollera tama eller halvvilda renar och att använda dem för sin försörjning, exempelvis genom att tillvarata mjölk, kött och skinn eller genom att använda renarna som drag- eller lastdjur eller som lockdjur vid vildrensjakt. Renskötsel utövas oftast som en areell näring över stora områden men kan också bedrivas inom inhägnader. Renskötsel har bedrivits i hundratals, kanske tusentals år inom Eurasien och har i sen tid införts även till Nordamerika och Grönland.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | La renniculture ou l'élevage du renne est une pratique attestée depuis au moins le Ier siècle av. J.-C. Il est toujours pratiqué aujourd'hui en Finlande, en Norvège, en Suède, en Russie, en Mongolie, et au Canada. Certains groupes humains comme les Samis, les Iakoutes, les Tchouktches, les Nénètses, les Tsaatanes et de nombreux peuples sibériens ont organisé leurs sociétés pastorales et leurs cultures autour de cet élevage. Les rennes sont élevés pour leur viande et dans une moindre mesure pour leur lait. Ils peuvent être montés et attelés. En Norvège, seuls les Samis ont le droit d'élever des rennes. C'est aussi le cas en Suède, mais pas en Finlande, où l'élevage de rennes est ouvert à tous. (fr) El pastoreo de renos es una actividad tradicional de ciertas culturas en las que los renos son criados para uso humano. Actualmente, el reno es el único animal semi-domesticado originario del Norte. El pastoreo de renos se practica en nueve países: Noruega, Finlandia, Suecia, Rusia, Groenlandia, los Estados Unidos (Alaska), Mongolia, China y Canadá. También se mantiene un pequeño rebaño en Escocia. El pastoreo de renos se practica a menudo como actividad comunitaria dentro de las sociedades sami y yakut así como en sovjóses (granjas colectivas) en Rusia. Aproximadamente 100.000 personas se dedican al pastoreo de renos alrededor del polo Norte. (es) Reindeer herding is when reindeer are herded by people in a limited area. Currently, reindeer are the only semi-domesticated animal which naturally belongs to the North. Reindeer herding is conducted in nine countries: Norway, Finland, Sweden, Russia, Greenland, Alaska (the United States), Mongolia, China and Canada. A small herd is also maintained in Scotland. Reindeer herding is conducted by individuals within some kind of cooperation, in forms such as families, districts, Sámi and Yakut villages and sovkhozy (collective farms). A person who conducts reindeer herding is called a reindeer herder and approximately 100,000 people are engaged in reindeer herding today around the circumpolar North. (en) Een rendierhouderij of rendierfokkerij is een vorm van veeteelt die zich richt op het fokken en gebruiken van rendieren. Het is onbekend waar de eerste rendieren werden gedomesticeerd, maar vanaf rond 1000 v.Chr. verbreidde deze vorm van landbouw zich vanuit Siberië naar het noorden van Europees Rusland en naar Scandinavië. In de Sovjet-Unie werd kreeg de activiteit als gevolg van de collectivisatie een grote impuls; alle rendieren werden ondergebracht in kolchozen, sovchozen en andere collectieve boerderijen en de kuddes werden met name onder Nikita Chroesjtsjov, die ze in wilde zetten voor de vleesvoorziening, sterk uitgebreid. De rendierhouderij is nog altijd een belangrijke activiteit voor veel inheemse volken van het Russische Noorden, zoals de Nenetsen, (Komi-izjemtsy), Chanten, Dolganen, Evenken, Evenen, Tsjoektsjen en Korjaken. In Noorwegen, Zweden en Finland zijn het de Saami die zich met deze activiteit bezighouden. In Alaska, Canada en Groenland zijn de dieren nooit gedomesticeerd en werden alleen bejaagd. In de 20e eeuw zijn er wel pogingen ondernomen om ook hier kuddes uit te zetten. Ook op het zuidelijk halfrond werden kuddes uitgezet in soortgelijke subarctische gebieden; op de Kerguelen en Zuid-Georgië. Daar wonen echter hoofdzakelijk onderzoekers. Karakteristiek voor de rendierhouderij is de grote mobiliteit van de rendierkuddes, die samenhangt met de beschikbaarheid van graasgebieden en voedsel. De rendieren grazen in de noordelijke taiga, bostoendra en toendragebieden. Hier zijn dan ook de meeste rendierhouderijen te vinden; in de zomer op de toendra en in de winter in de bostoendra en noordelijke taiga. Elke kudde wordt gehoed door een familie van rendierhouders die in een mobiele behuizing leven; een , tent (palatka), of jaranga. De belangrijkste taak van de herders is het bieden van bescherming tegen de vele roofdieren en het leidden van de kudde naar nieuwe weidegebieden. De graasroutes lopen over oude paden, die slechts zelden veranderen. In het bosgebied kunnen de dieren in de zomer en herfst vrij rondlopen. In de herfst worden de dieren in grote omheinde onderkomens gedreven om te kijken of het aantal klopt, de jonge dieren te markeren, veterinaire activiteiten uit te voeren en om ongewenste exemplaren eruit te halen. Traditioneel gezien werden de dieren door de Nenetsen en Evenken vaak gebruikt als lastdier en voor het voortrekken van sleden, maar tegenwoordig worden daar vaak sneeuwscooters voor gebruikt. (nl) Renskötsel är att äga och kontrollera tama eller halvvilda renar och att använda dem för sin försörjning, exempelvis genom att tillvarata mjölk, kött och skinn eller genom att använda renarna som drag- eller lastdjur eller som lockdjur vid vildrensjakt. Renskötsel utövas oftast som en areell näring över stora områden men kan också bedrivas inom inhägnader. Renskötsel har bedrivits i hundratals, kanske tusentals år inom Eurasien och har i sen tid införts även till Nordamerika och Grönland. (sv) Запрос «Оленевод» перенаправляется сюда; см. также другие значения. Оленево́дство — отрасль животноводства, занимающаяся разведением и использованием северных оленей, а также благородного оленя и пятнистого оленя с целью получения пантов, мяса и другой продукции. (ru) Оленя́рство — галузь тваринництва, що займається розведенням і використанням північних о́ленів, і є традиційною для низки народів півночі Євразії. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Стойбище_ненцев.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.nsd.uib.no/polsys/data/en/forvaltning/enhet/19685 https://www.regjeringen.no/en/dep/lmd/id627/ |
| dbo:wikiPageID | 57358056 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 26058 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1114183071 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Canada dbr:Predator dbr:Sami_people dbr:Sayan_Mountains dbr:Scandinavia dbr:Scotland dbr:Entrepreneurship dbr:North dbr:Bone dbr:Animal_husbandry dbr:Animal_slaughter dbr:Horn_(anatomy) dbr:Reindeer dbr:Inuvialuit dbr:Siida dbr:Russia dbr:Eskimo dbr:Nomad dbr:Enets_people dbr:Genhe dbr:Mongolia dbr:Pharmacological dbr:Antlers dbr:Calf_(animal) dbr:Siberia dbr:Subsidies dbr:Yukagir dbr:Mechanization dbr:Bureysky_District dbr:Buryatia dbr:Timber dbr:Tofalar dbr:Troms dbr:Trøndelag dbr:Tuvans dbr:Västerbotten dbr:Dog_sled dbr:Drainage_divide dbr:Ethnic dbr:File:Archangel_reindeer3.jpg dbr:Alaska dbr:Amur_Oblast dbr:Dalarna dbr:Earmark_(agriculture) dbr:Eurasia dbr:Evenks dbr:Evens dbr:Finland dbr:Finnmark dbr:Nordland dbr:Norway dbr:Norwegians dbr:Chukchi_people dbr:For-profit_corporation dbr:Handicraft dbr:Greenland dbr:Gävleborg dbr:Asia dbr:China dbc:Reindeer dbr:Jämtland dbr:Khabarovsk_Krai dbr:Khanty dbr:Last_Glacial_Period dbr:Sweden dbr:Sámi dbr:Hide_(skin) dbr:Dukha dbr:Tax dbr:Tourism dbr:Tundra dbr:Norrbotten dbr:Soyot dbr:Financial_compensation dbr:Dolgan dbr:Kola,_Russia dbr:Komi_peoples dbr:Koryaks dbr:Minerals dbr:Nenets_people dbr:Nganasan_people dbc:Herding dbr:Selkup_people dbr:Yakutia dbr:Yakuts dbr:Yenisey dbr:Mansi_people dbr:Meat dbr:Sled dbr:Rock_art dbr:Evenk_Autonomous_Okrug dbr:Sovkhoz dbr:Chuvan dbr:Province_of_Lapland dbr:Province_of_Oulu dbr:Sameby dbr:Tungus dbr:Soviet dbr:Collectivization dbr:Husbandry dbr:Kets dbr:Västernorrland dbr:Baikal dbr:Irkutskaya dbr:Negidal dbr:Tsaatan dbr:Uilta dbr:File:Lappeleir_(27873424552).jpg dbr:File:Стойбище_ненцев.jpg dbr:File:Basic_ear_marks_for_marking_finnish_reindeers.png dbr:File:Melking_av_rein_ca_1913_(8526987039).jpg dbr:File:Reindeer_pulling_sleigh,_Russia.jpg dbr:File:Under_kalvemerking_i_Gabna_sameby_i_Nord-Sverige.jpg dbr:File:Reindeer_milking.jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Citation_needed dbt:Full_citation_needed dbt:Reflist dbt:Short_description |
| dct:subject | dbc:Reindeer dbc:Herding |
| rdfs:comment | Renskötsel är att äga och kontrollera tama eller halvvilda renar och att använda dem för sin försörjning, exempelvis genom att tillvarata mjölk, kött och skinn eller genom att använda renarna som drag- eller lastdjur eller som lockdjur vid vildrensjakt. Renskötsel utövas oftast som en areell näring över stora områden men kan också bedrivas inom inhägnader. Renskötsel har bedrivits i hundratals, kanske tusentals år inom Eurasien och har i sen tid införts även till Nordamerika och Grönland. (sv) Запрос «Оленевод» перенаправляется сюда; см. также другие значения. Оленево́дство — отрасль животноводства, занимающаяся разведением и использованием северных оленей, а также благородного оленя и пятнистого оленя с целью получения пантов, мяса и другой продукции. (ru) Оленя́рство — галузь тваринництва, що займається розведенням і використанням північних о́ленів, і є традиційною для низки народів півночі Євразії. (uk) El pastoreo de renos es una actividad tradicional de ciertas culturas en las que los renos son criados para uso humano. Actualmente, el reno es el único animal semi-domesticado originario del Norte. El pastoreo de renos se practica en nueve países: Noruega, Finlandia, Suecia, Rusia, Groenlandia, los Estados Unidos (Alaska), Mongolia, China y Canadá. También se mantiene un pequeño rebaño en Escocia. (es) Reindeer herding is when reindeer are herded by people in a limited area. Currently, reindeer are the only semi-domesticated animal which naturally belongs to the North. Reindeer herding is conducted in nine countries: Norway, Finland, Sweden, Russia, Greenland, Alaska (the United States), Mongolia, China and Canada. A small herd is also maintained in Scotland. (en) La renniculture ou l'élevage du renne est une pratique attestée depuis au moins le Ier siècle av. J.-C. Il est toujours pratiqué aujourd'hui en Finlande, en Norvège, en Suède, en Russie, en Mongolie, et au Canada. Certains groupes humains comme les Samis, les Iakoutes, les Tchouktches, les Nénètses, les Tsaatanes et de nombreux peuples sibériens ont organisé leurs sociétés pastorales et leurs cultures autour de cet élevage. Les rennes sont élevés pour leur viande et dans une moindre mesure pour leur lait. Ils peuvent être montés et attelés. (fr) Een rendierhouderij of rendierfokkerij is een vorm van veeteelt die zich richt op het fokken en gebruiken van rendieren. Het is onbekend waar de eerste rendieren werden gedomesticeerd, maar vanaf rond 1000 v.Chr. verbreidde deze vorm van landbouw zich vanuit Siberië naar het noorden van Europees Rusland en naar Scandinavië. In de Sovjet-Unie werd kreeg de activiteit als gevolg van de collectivisatie een grote impuls; alle rendieren werden ondergebracht in kolchozen, sovchozen en andere collectieve boerderijen en de kuddes werden met name onder Nikita Chroesjtsjov, die ze in wilde zetten voor de vleesvoorziening, sterk uitgebreid. (nl) |
| rdfs:label | Pastoreo de renos (es) Renniculture (fr) Rendierhouderij (nl) Reindeer herding (en) Оленеводство (ru) Renskötsel (sv) Оленярство (uk) |
| owl:sameAs | wikidata:Reindeer herding dbpedia-az:Reindeer herding dbpedia-be:Reindeer herding dbpedia-da:Reindeer herding dbpedia-es:Reindeer herding dbpedia-et:Reindeer herding dbpedia-fi:Reindeer herding dbpedia-fr:Reindeer herding http://hy.dbpedia.org/resource/Եղջերաբուծություն dbpedia-ka:Reindeer herding dbpedia-kk:Reindeer herding http://ky.dbpedia.org/resource/Бугу_чарбасы http://lt.dbpedia.org/resource/Elnininkystė dbpedia-nl:Reindeer herding dbpedia-nn:Reindeer herding dbpedia-no:Reindeer herding dbpedia-ru:Reindeer herding dbpedia-sv:Reindeer herding http://tt.dbpedia.org/resource/Боланчылык dbpedia-uk:Reindeer herding http://uz.dbpedia.org/resource/Bugʻuchilik dbpedia-vi:Reindeer herding https://global.dbpedia.org/id/2Uz91 |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Reindeer_herding?oldid=1114183071&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Lappeleir_(27873424552).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Basic_ear_marks_for_marking_finnish_reindeers.png wiki-commons:Special:FilePath/Melking_av_rein_ca_1913_(8526987039).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Under_kalvemerking_i_Gabna_sameby_i_Nord-Sverige.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Стойбище_ненцев.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Archangel_reindeer3.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Reindeer_milking.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Reindeer_pulling_sleigh,_Russia.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Reindeer_herding |
| is dbo:nonFictionSubject of | dbr:The_Gentlemen_Put_Us_Here |
| is dbo:occupation of | dbr:Marit_Gaup_Eira |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Reindeer_herder dbr:Domestic_reindeer |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Samuel_Balto dbr:Milk_(disambiguation) dbr:Jokkmokk_Municipality dbr:Reindeer_Station dbr:Reindeer_herder dbr:Urho_Kekkonen_National_Park dbr:Inuvialuit dbr:Izhma_Komi dbr:Paula_DePriest dbr:Russian_conquest_of_Siberia dbr:Røros dbr:Røros_(town) dbr:Sakha dbr:Elsa_Laula_Renberg dbr:Quenangen_Mining_Association dbr:Chukchi_language dbr:Go_Jetters dbr:Gordon_Ramsay:_Uncharted dbr:Erika_Larsen dbr:Lene_Cecilia_Sparrok dbr:Magadan_Oblast dbr:Siberia dbr:Snowy_owl dbr:Climate_change_and_indigenous_peoples dbr:Yuryung-Khaya dbr:Domestic_reindeer dbr:Britta_Marakatt-Labba dbr:Burfjord dbr:Tuktoyaktuk dbr:Värriö_Strict_Nature_Reserve dbr:Lapponian_Shepherd dbr:Tenevil dbr:Anders_Sunna dbr:Even_language dbr:Evenks dbr:Eveno-Bytantaysky_National_District dbr:Filefjell dbr:Finns dbr:Norway_House dbr:Oulanka_National_Park dbr:Chukchi_cuisine dbr:Chukchi_people dbr:Arctic_Council dbr:Arctic_Railway dbr:Kereks dbr:Sámi dbr:Reindeer_Police dbr:Marit_Gaup_Eira dbr:South_Georgia dbr:Human_rights_in_Finland dbr:Koryak_language dbr:Mikael_Svonni dbr:Ole_Nilsen_Ravna dbr:Oroqen_people dbr:Wolf dbr:Seward_Peninsula dbr:Shepherd dbr:Umka_(1969_film) dbr:Sara_Margrethe_Oskal dbr:Tommy_and_the_Wildcat dbr:Udtja dbr:Finnic_peoples dbr:Sámi_cuisine dbr:Sinrock_Mary dbr:The_Gentlemen_Put_Us_Here dbr:Sámi_politics |
| is dbp:subject of | dbr:The_Gentlemen_Put_Us_Here |
| is dbp:title of | dbr:Go_Jetters |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Reindeer_herding |
