Sacbe (original) (raw)
Un sacbé (també sakbé, plural: sacbeob) és un camí dret, elevat, sense desnivells i pavimentat, construït pels maies precolombins, particularment a la península de Yucatán.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Un sacbé (també sakbé, plural: sacbeob) és un camí dret, elevat, sense desnivells i pavimentat, construït pels maies precolombins, particularment a la península de Yucatán. (ca) Sacbé („Weißer Weg“, von Mayathan: sac = „weiß“, bé = „Weg“; Plural Sacbeob) bezeichnet eine Straße der Maya, die Zeremonienbauten innerhalb einer Siedlung oder nahe gelegene Städte miteinander verband. Der Name ergab sich aus der Bauweise der Straße, die massiv aufgeschüttet und mit weißem Stuck oder Kalk bedeckt war, zu deren Gewinnung umfangreiche Rodungen vorgenommen werden mussten. (de) Sacbé, kromnomita majaa rapidvojo estas vojo konstruita de la majaoj, kiu ligis ceremoniejojn aŭ urbojn. La nomo devenas de la vortoj "sac" (blanka) kaj "bé" (vojo), kaj signifas do en la majaa lingvo blanka vojo. Fakte la vojo estis ja blanka, ĉar konstruita kaj kovrita de blanka stuko aŭ kalko. Tiaj vojoj estis inter kvar kaj dudek metrojn larĝa kaj povis longi pli ol 100 kilometrojn: ekzemple la rapidvojo inter Coba kaj ). Kelkaj Sacbeob (= la pluralo de sacbé) ekzistas ankoraŭ hodiaŭ. Multaj sacbeob estas viditaj de turistoj, la plej fama eble estas tiu en Chichen Itza, kiu de la centro iras ĉirkaŭ El Castillo kaj ĝis la sankta Cenote, miloj da turistoj paŝas sur ĝi ĉiutage. Kelkaj el la pli longaj vojoj ekzistas ankoraŭ. Bone konata sacbé estas tiu, kiu ligas Uxmal al Kabah kaj havas pordegojn je ĉiu fino. La ĉirkaŭ 100 km longa vojo inter Coba kaj estis dum deko da jaroj la plej longa konata de arkeologoj, sed restoj de eĉ pli longa vojo antaŭ nelonge estis malkovritaj. Tiu sacbé iris de (la nuna Mérida, Jukatanio), tra Ake kaj Izamal ĝis la Kariba Maro proksime al la nuna Puerto Morelos. La longeco de tiu sacbé estas ĉirkaŭ 300 km. (eo) Sak bej (también sacbej, sacbé o sacbeh), plural: sakbejo'ob o sacbés, es un camino recto, elevado, sin desniveles y pavimentado construido por los mayas prehispánicos. (es) A sacbe, plural sacbeob (Yucatec Maya: singular sakbej, plural sakbejo'ob), or "white way", is a raised paved road built by the Maya civilization of pre-Columbian Mesoamerica. Most connect temples, plazas, and groups of structures within ceremonial centers or cities, but some longer roads between cities are also known. The term "sacbe" is Yucatec Maya for "white road"; white perhaps because there is evidence that they were originally coated with limestone stucco or plaster, which was over a stone and rubble fill. (en) Sacbe, jamak sacbeob (: tunggal sakbej, jamak sakbejo'ob), atau "jalan putih", adalah sebuah jalan raya yang dibangun oleh peradaban Maya dari Mesoamerika pra-Kolumbus. Sebagian besar jalan ini menghubungkan kuil, lapangan dan sejumlah struktur di pusat kota, tetapi ada juga sacbe yang menjadi penghubung antar kota. (in) サクベ（sacbe、複数形 sacbeob サクベオブ）とは、先コロンブス期のマヤ遺跡に見られる、地面より高くつくられた、石と漆喰または石灰の粉を使って舗装された直線的な堤道をいう。 サクベという言葉はユカテコ語で「白い道」を意味し、サク（白い）とベ（道）の複合語である。古代マヤでも同じ語が使われていたらしい。 (ja) Un sacbé (aussi appelé chemin blanc ; sacbeob au pluriel) est un chemin construit par les Mayas des Basses-Terres. Surélevé d'une cinquantaine de centimètres, entre deux murets remplis de cailloux, il est revêtu d'un mortier calcaire pour le protéger des intempéries. (fr) Il Sacbé (plurale Sacbeob, dal maya quiché «saq′i b′e», strada bianca), è una tipica strada della civiltà maya. Si trattava di massicciate sopraelevate ricoperte di stucco bianco, larghe da 4 a 20 m e lunghe sino a 300 km. Generalmente collegavano piazze, templi o altri elementi architettonici all'interno delle città, ma talora servivano da collegamento tra diverse città. I sacbeob dello Yucatán sono i più conosciuti: il più noto è probabilmente quello di Chichén Itzá, che collega il gruppo architettonico del Castillo con il Cenote sacro. Un altro sacbé molto famoso, e tuttora ben conservato, è quello che collega i siti di Uxmal e Kabah, delimitato alle due estremità da due archi monumentali. Per molto tempo il sacbé più lungo è stato considerato quello, di circa 100 km, che univa Cobá e Yaxuná; recentemente sono stati riportati alla luce i resti di un sacbé che univa le città di T'Hó (la odierna Mérida) con i siti di Izamal e Puerto Morelos, coprendo una distanza di circa 300 km. I sacbeob erano importanti vie di comunicazione e di commercio ma avevano anche una importanza rituale e religiosa. Lo studioso della civiltà maya John Lloyd Stephens riferiva, nel 1840, che gli indigeni ogni volta che sul loro cammino incrociavano un sacbé, anche se oramai ricoperto dalla vegetazione, si fermavano per recitare una orazione. In epoca moderna molti sacbeob sono stati usati come base per la costruzione di strade asfaltate o di linee ferroviarie. (it) Sacbé (również sakbé, liczba mnoga: sacbeob) – budowane przez dawnych Majów utwardzone trakty, łączące poszczególne ośrodki polityczno-rytualne. Zachowały się zwłaszcza na Jukatanie. Nazwa pochodzi z języka Majów (sac „biały”; bé „droga”), związana jest z białymi kamieniami wapiennymi, którymi brukowane te drogi. Najłatwiej dostępne fragmenty sacbéob znajdują się na stanowiskach archeologicznym Chichén-Itzá, Uxmal i Kabáh oraz Dzibilchaltun. Najdłuższą z dotychczas odkrytych sacbé jest droga o długości 300 km, łącząca Meridę poprzez Izamal z wybrzeżem karaibskim w pobliżu . (pl) Наземные коммуникации мезоамериканской цивилизации майя включали в себя дороги различных типов, мосты, дорожные станции, сакральные места для почитания богов, места для сбора пошлин и некоторые другие постройки. Мощёные дороги майя имели название сакбе (исп. Sacbé, во множественном числе — сакбеоб (исп. Sacbéob)) и представляли собой основательные дороги из щебня, гальки и известняка, которые соединяли важнейшие части государства майя — города, , крупные участки посевов и т. п. Основательные дороги на возвышении строились как правило в низинах, которые заливались водой в сезон дождей. Там, где этого не требовалось, строились дороги с небольшим возвышением или вровень с землёй. В горной местности прокладывались тропы. (ru) Sacbé, plural sacbeob, caminhos brancos, são estradas pavimentadas elevadas construídas pela civilização maia pré-colombiana. A maioria destes caminhos liga templos, praças e grupos de estruturas no interior de centros cerimoniais de cidades, mas são também conhecidos alguns caminhos mais longos entre cidades. Sacbé é o termo iucateque para estrada branca; branca porque as pedras e os materiais de enchimento originalmente eram cobertos com estuque de cal. Muitos sacbeob podem ser vistos pelos visitantes modernos dos sítios maias; talvez o mais conhecido seja o de Chichén Itzá que se estende desde o grupo principal próximo de El Castillo até ao Cenote Sagrado, e que todos os dias é percorrido por milhares de turistas. Poucas das estradas mais longas existem ainda na totalidade da sua extensão. Um sacbé bem conhecido liga as cidades de Uxmal e , encontrando-se as suas duas extremidades assinaladas com arcos falsos. A estrada que liga as antigas cidades de Cobá e , com 100 km de extensão, foi durante décadas a mais longa daquelas conhecidas pelos arqueólogos. Os restos de um caminho ainda mais longo tornaram-se recentemente objecto da atenção dos arqueólogos. Este longo sacbé aparentemente ligava Ti'ho (actual Mérida, Yucatán) ao Mar das Caraíbas, próximo de , passando por sítios como Ake e Izamal numa distância total próxima dos 300 km. Ainda que as estradas mais longas pudessem ser usadas no comércio e nas comunicações, todos os sacbeob tinham aparentemente significado ritual e religioso. John Lloyd Stephens relatou que alguns povos maias de Iucatã ainda recitavam uma curta oração ritual quando cruzavam um sacbé no início da década de 1840, ainda que os sacbeob tivessem sido cobertos pela selva havia séculos. Apesar dos sacbeob de Iucatã serem os mais bem conhecidos, encontram-se documentados por toda a área maia. Aparentemente, alguns terão sido construídos no período pré-clássico e vários foram encontrados em redor de El Mirador. (pt) Сакбе (ісп. Sacbé; sacbeob множина) — дорога між населеними пунктами майя. Назва походить від sac (білий) і bé (дорога, шлях) і означає мовою майя білий шлях. Позначення з'явилося від способу «побудови» доріг, при якому сакбе покривалися мінералами білого кольору, вапном. Зовнішні стіни насипу сакбе утворюють добре оброблені вапнякові блоки. Між ними майя клали необроблені камені: внизу — великі, чим вище, тим дрібніші. Потім поверхню ретельно утрамбовували котком, згладжували і заливали розчином з вапна, цю суміш майя називали саксаб. Один такий коток майя Альфонсо Вілья знайшов неподалік від руїн міста Каби. Коток витесаний з вапняку, має більше 4 метрів у довжину і майже 1 метр в діаметрі, а важить близько 5 тонн. Шириною сакбе були від чотирьох до двадцяти метрів, а в довжину могли досягати 100 км. Короткі сакбе використовувалися для з'єднання у церемоніальних центрах та містах, довші дороги слугували для сполучення між містами. Частина сакбе збереглися до теперішнього часу. Найбільшу сакбе, котра з'єднує міста майя Яшуна та Коби, повністю обстежив у 1931 році мексиканський американіст Альфонсо Вілья. Разом з 12 індіанцями майя він за 21 день пройшов усі 99 кілометрів від Яшуни до Коби. Альфонсо Вілья під час своєї подорожі Великою сакбе багато разів вимірював її ширину. Виявилось, що ширина сакбе всюди однакова — 10,5 метра. Іншою великою саккбе є дорога, що пов'язувало місто Кабах і Ушмаль. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Sacbe_Dzibilchaltun.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://academic.reed.edu/uxmal/contents.html http://www.mesoweb.com/publications/CAA/09_text.html |
| dbo:wikiPageID | 1881844 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 10202 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1084590687 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Caribbean_Sea dbr:Prayer dbr:Puerto_Morelos dbr:Root_(linguistics) dbr:Mesoamerica dbr:Uxmal dbr:Conquistador dbr:Copán dbr:Maya_civilization dbr:Mayanist dbr:Coba dbr:El_Castillo,_Chichen_Itza dbr:El_Mirador dbr:Mérida,_Yucatán dbr:Corbel_arch dbc:Ancient_roads_and_tracks dbr:Yucatec_Maya_language dbr:Yucatán_(state) dbr:Pack_animal dbr:Petén_Basin dbr:Maya_pilgrimage dbr:Tikal dbr:Ake dbc:Maya_architecture dbr:Barrio dbr:Cenote dbr:Kabah_(Maya_site) dbr:Road dbr:Izamal dbr:Chichen_Itza dbr:John_Lloyd_Stephens dbr:Stucco dbr:Digital_object_identifier dbr:Guatemalan_Highlands dbr:Milky_Way dbr:Sacred_Cenote dbr:Maya_people dbr:Yaxuna dbr:Pre-Columbian dbr:Yucatec_Maya dbr:File:Kabah_Arch_2002.12.29_27.jpg dbr:File:Sacbe_Dzibilchaltun.jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Citation_needed dbt:ISBN dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:When dbt:Native_american_styles |
| dcterms:subject | dbc:Ancient_roads_and_tracks dbc:Maya_architecture |
| rdf:type | yago:WikicatAncientRoadsAndTracks yago:WikicatMayaSites yago:Artifact100021939 yago:GeographicalArea108574314 yago:Location100027167 yago:Object100002684 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Region108630985 yago:YagoGeoEntity yago:YagoLegalActorGeo yago:YagoPermanentlyLocatedEntity yago:Road104096066 yago:Site108651247 yago:Tract108673395 yago:Way104564698 yago:Whole100003553 |
| rdfs:comment | Un sacbé (també sakbé, plural: sacbeob) és un camí dret, elevat, sense desnivells i pavimentat, construït pels maies precolombins, particularment a la península de Yucatán. (ca) Sacbé („Weißer Weg“, von Mayathan: sac = „weiß“, bé = „Weg“; Plural Sacbeob) bezeichnet eine Straße der Maya, die Zeremonienbauten innerhalb einer Siedlung oder nahe gelegene Städte miteinander verband. Der Name ergab sich aus der Bauweise der Straße, die massiv aufgeschüttet und mit weißem Stuck oder Kalk bedeckt war, zu deren Gewinnung umfangreiche Rodungen vorgenommen werden mussten. (de) Sak bej (también sacbej, sacbé o sacbeh), plural: sakbejo'ob o sacbés, es un camino recto, elevado, sin desniveles y pavimentado construido por los mayas prehispánicos. (es) A sacbe, plural sacbeob (Yucatec Maya: singular sakbej, plural sakbejo'ob), or "white way", is a raised paved road built by the Maya civilization of pre-Columbian Mesoamerica. Most connect temples, plazas, and groups of structures within ceremonial centers or cities, but some longer roads between cities are also known. The term "sacbe" is Yucatec Maya for "white road"; white perhaps because there is evidence that they were originally coated with limestone stucco or plaster, which was over a stone and rubble fill. (en) Sacbe, jamak sacbeob (: tunggal sakbej, jamak sakbejo'ob), atau "jalan putih", adalah sebuah jalan raya yang dibangun oleh peradaban Maya dari Mesoamerika pra-Kolumbus. Sebagian besar jalan ini menghubungkan kuil, lapangan dan sejumlah struktur di pusat kota, tetapi ada juga sacbe yang menjadi penghubung antar kota. (in) サクベ（sacbe、複数形 sacbeob サクベオブ）とは、先コロンブス期のマヤ遺跡に見られる、地面より高くつくられた、石と漆喰または石灰の粉を使って舗装された直線的な堤道をいう。 サクベという言葉はユカテコ語で「白い道」を意味し、サク（白い）とベ（道）の複合語である。古代マヤでも同じ語が使われていたらしい。 (ja) Un sacbé (aussi appelé chemin blanc ; sacbeob au pluriel) est un chemin construit par les Mayas des Basses-Terres. Surélevé d'une cinquantaine de centimètres, entre deux murets remplis de cailloux, il est revêtu d'un mortier calcaire pour le protéger des intempéries. (fr) Sacbé (również sakbé, liczba mnoga: sacbeob) – budowane przez dawnych Majów utwardzone trakty, łączące poszczególne ośrodki polityczno-rytualne. Zachowały się zwłaszcza na Jukatanie. Nazwa pochodzi z języka Majów (sac „biały”; bé „droga”), związana jest z białymi kamieniami wapiennymi, którymi brukowane te drogi. Najłatwiej dostępne fragmenty sacbéob znajdują się na stanowiskach archeologicznym Chichén-Itzá, Uxmal i Kabáh oraz Dzibilchaltun. Najdłuższą z dotychczas odkrytych sacbé jest droga o długości 300 km, łącząca Meridę poprzez Izamal z wybrzeżem karaibskim w pobliżu . (pl) Sacbé, kromnomita majaa rapidvojo estas vojo konstruita de la majaoj, kiu ligis ceremoniejojn aŭ urbojn. La nomo devenas de la vortoj "sac" (blanka) kaj "bé" (vojo), kaj signifas do en la majaa lingvo blanka vojo. Fakte la vojo estis ja blanka, ĉar konstruita kaj kovrita de blanka stuko aŭ kalko. Tiaj vojoj estis inter kvar kaj dudek metrojn larĝa kaj povis longi pli ol 100 kilometrojn: ekzemple la rapidvojo inter Coba kaj ). Kelkaj Sacbeob (= la pluralo de sacbé) ekzistas ankoraŭ hodiaŭ. (eo) Il Sacbé (plurale Sacbeob, dal maya quiché «saq′i b′e», strada bianca), è una tipica strada della civiltà maya. Si trattava di massicciate sopraelevate ricoperte di stucco bianco, larghe da 4 a 20 m e lunghe sino a 300 km. Generalmente collegavano piazze, templi o altri elementi architettonici all'interno delle città, ma talora servivano da collegamento tra diverse città. In epoca moderna molti sacbeob sono stati usati come base per la costruzione di strade asfaltate o di linee ferroviarie. (it) Наземные коммуникации мезоамериканской цивилизации майя включали в себя дороги различных типов, мосты, дорожные станции, сакральные места для почитания богов, места для сбора пошлин и некоторые другие постройки. (ru) Sacbé, plural sacbeob, caminhos brancos, são estradas pavimentadas elevadas construídas pela civilização maia pré-colombiana. A maioria destes caminhos liga templos, praças e grupos de estruturas no interior de centros cerimoniais de cidades, mas são também conhecidos alguns caminhos mais longos entre cidades. Sacbé é o termo iucateque para estrada branca; branca porque as pedras e os materiais de enchimento originalmente eram cobertos com estuque de cal. (pt) Сакбе (ісп. Sacbé; sacbeob множина) — дорога між населеними пунктами майя. Назва походить від sac (білий) і bé (дорога, шлях) і означає мовою майя білий шлях. Позначення з'явилося від способу «побудови» доріг, при якому сакбе покривалися мінералами білого кольору, вапном. Зовнішні стіни насипу сакбе утворюють добре оброблені вапнякові блоки. Між ними майя клали необроблені камені: внизу — великі, чим вище, тим дрібніші. Потім поверхню ретельно утрамбовували котком, згладжували і заливали розчином з вапна, цю суміш майя називали саксаб. Один такий коток майя Альфонсо Вілья знайшов неподалік від руїн міста Каби. Коток витесаний з вапняку, має більше 4 метрів у довжину і майже 1 метр в діаметрі, а важить близько 5 тонн. (uk) |
| rdfs:label | Sacbé (ca) Sacbé (de) Sacbé (eo) Sacbé (es) Sacbé (fr) Sacbe (in) Sacbé (it) サクベ (ja) Sacbe (en) Sacbé (pl) Наземные коммуникации майя (ru) Sacbé (pt) Сакбе (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Sacbe yago-res:Sacbe wikidata:Sacbe dbpedia-be:Sacbe dbpedia-ca:Sacbe dbpedia-de:Sacbe dbpedia-eo:Sacbe dbpedia-es:Sacbe dbpedia-fr:Sacbe dbpedia-hu:Sacbe dbpedia-id:Sacbe dbpedia-it:Sacbe dbpedia-ja:Sacbe dbpedia-la:Sacbe dbpedia-pl:Sacbe dbpedia-pt:Sacbe dbpedia-ru:Sacbe dbpedia-uk:Sacbe https://global.dbpedia.org/id/31CLe |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Sacbe?oldid=1084590687&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Kabah_Arch_2002.12.29_27.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Sacbe_Dzibilchaltun.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Sacbe |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Sacbeob dbr:Sakbe |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:El_Tintal dbr:El_Zotz dbr:Sacbeob dbr:Cuca_(Maya_site) dbr:Uxmal dbr:Dzibanche dbr:Ixtonton dbr:Copán dbr:Anachronisms_in_the_Book_of_Mormon dbr:Ancient_Maya_art dbr:Maya_civilization dbr:Maya_stelae dbr:Río_Azul dbr:North_Acropolis,_Tikal dbr:Tikal_Temple_IV dbr:Chunchucmil dbr:Coba dbr:El_Chal dbr:El_Mirador dbr:Mundo_Perdido,_Tikal dbr:Nakbe dbr:Labna dbr:Tikal_Temple_V dbr:Maya_city dbr:Baking_Pot dbr:850 dbr:Actuncan_site dbr:Causeway dbr:Tikal dbr:Tsolyáni_language dbr:Witzna dbr:Ake dbr:Dzibilchaltun dbr:Nohmul dbr:Historic_roads_and_trails dbr:Kinal dbr:List_of_Maya_sites dbr:Ixkun dbr:Izamal dbr:Tamarindito dbr:San_Clemente,_El_Petén dbr:Chichen_Itza dbr:La_Blanca,_Peten dbr:Ekʼ_Balam dbr:Remote_sensing_in_archaeology dbr:Huaca dbr:Komchen dbr:Qʼumarkaj dbr:Yaxha dbr:Sacul,_El_Petén dbr:Zacpeten dbr:Southern_Maya_area dbr:Sacred_Cenote dbr:Sayil dbr:Tikal_Temple_III dbr:Sakbe |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Sacbe |
