Tambora language (original) (raw)
Tambora je mrtvý jazyk, kterým mluvili lidé z takzvané Tamborské kultury ve střední části indonéského ostrova Sumbawa. Lidé z Tamborské kultury žili v jedné vesnici, která měla asi 10 000 obyvatel a která byla zcela zničena kvůli výbuchu sopky Tambora v roce 1815. Spolu s tamborskou kulturou tak vymřel i jazyk tambora. Byl to nejzápadnější papuánský jazyk.
_-_Comparative_vocabulary_of_the_Bugis,_Makasar,_Mandhar,_Buton,_Sasak,_Bima,_Sembawa_(Sumbawa),_Tembora_(Tambora),_Ende_languages.jpg?width=300)
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Tambora je mrtvý jazyk, kterým mluvili lidé z takzvané Tamborské kultury ve střední části indonéského ostrova Sumbawa. Lidé z Tamborské kultury žili v jedné vesnici, která měla asi 10 000 obyvatel a která byla zcela zničena kvůli výbuchu sopky Tambora v roce 1815. Spolu s tamborskou kulturou tak vymřel i jazyk tambora. Byl to nejzápadnější papuánský jazyk. (cs) Das Tambora ist die Sprache der , deren Angehörige sich auf der Insel Sumbawa im heutigen Indonesien angesiedelt hatten. Beim Ausbruch des Vulkans Tambora im Jahr 1815 wurde diese Kultur und damit auch ihre Sprache vollständig ausgelöscht. Die Sprache ist lediglich durch eine Wortliste erhalten, die vor dem Ausbruch aufgezeichnet und im Jahr 1817 veröffentlicht wurde. Aufgrund des Mangels an Quellen kann die Sprache nicht klassifiziert werden, allerdings scheint sie nicht mit den umgebenden austronesischen Sprachen verwandt zu sein. (de) Bahasa Tambora adalah sebuah bahasa Papua yang sudah punah. Kebanyakan penutur bahasa Tambora meninggal saat letusan gunung Tambora pada tahun 1815. (in) Tambora is the poorly attested non-Austronesian (Papuan) language of the Tambora culture of central Sumbawa, in what is now Indonesia, that was wiped out by the 1815 eruption of Mount Tambora. It was the westernmost known Papuan language and was relatively unusual among Papuan languages in being the language of a maritime trading state, though contemporary Papuan trading states were also found off Halmahera in Ternate and Tidore. (en) タンボラ語（タンボラご、英語: Tambora language）は、アジアにおける死語の1つ。インドネシア・スンバワ島の中心集落であるタンボラでの口語であった。19世紀初めにイギリス人旅行者が記した単語リストなどしか残っていない。 (ja) Język tambora – odosobniony i słabo poznany język ludu Tambora, który zamieszkiwał wyspę Sumbawa w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Zaniknął w wyniku zagłady całego ludu Tambora wskutek wybuchu wulkanu Tambora w 1815 roku. W odróżnieniu od okolicznych języków Indonezji nie należał do rodziny austronezyjskiej. Był to zatem najbardziej wysunięty na zachód język papuaski, którego istnienie zostało historycznie udokumentowane (biorąc pod uwagę, że termin ten określa języki regionu niebędące austronezyjskimi). Inne języki papuaskie (z wysp Timor, Alor i Pantar) występują dopiero 500 km na wschód od Sumbawy. Odrębność języka tambora od pozostałych języków regionu zauważył wcześnie (ang.), wskazując w swoich pracach na jego „niemalajski” charakter i porównując go do języka tidore z Moluków. Jeszcze przed erupcją Stamford Raffles sporządził krótką listę słownictwa tambora, składającą się głównie z liczebników i rzeczowników. Mark Donohue przeanalizował te dane, dokonując analizy leksykalnej i fonologicznej. Brak dostatecznej dokumentacji uniemożliwia bliższą jego klasyfikację, ale zebrane dane słownikowe sugerują, że chodzi o język spoza rodziny austronezyjskiej, o profilu fonologicznym wskazującym na region wschodniej Indonezji bądź Nowej Gwinei. Nie zdołano udowodnić jego pokrewieństwa z innymi językami, toteż Harald Hammarström umieścił go wśród języków izolowanych. Nie wiadomo prawie nic na temat gramatyki tambora, poza pewnymi domysłami, które sformułowano w drodze analizy listy wyrazów (obecność przedrostków i przyrostków, wykorzystanie reduplikacji). W słownictwie tambora występują zapożyczenia z języków austronezyjskich. Poza tym jest słownikowo odrębny od innych języków regionu, zarówno austronezyjskich, jak i papuaskich. Jeśli był to język austronezyjski (co nie wydaje się prawdopodobne), to musiał być silnie odrębnym reprezentantem tej rodziny. Słowo taintu („ręka”) mogłoby łączyć go z językami timor-alor-pantar (por. abui taŋ, oirata tana, kui tan), ale nie stwierdzono innych możliwych form pokrewnych w leksyce. Wcześniej dopatrywano się związku języka tambora z językami mon-khmer. (pl) Tambora é uma das línguas papuas não-austronésias da qual não se tem muita informação e que foi falada pela cultura Tambora da área central da ilha Sumbawa, Indonésia, a qual foi varrida da face do planeta pela erupção em 1815 do monte Tambora. Era a língua Papua mais ocidental (cf. Donohue 2007). Tinha a característica pouco usual dentre essas papuas por ser uma língua de um local de comércio marítimo, embora houvesse mais de tais estados papuas contemporâneos em Halmahera, Molucas, no caso Ternate e Tidore. (pt) Тамборська мова — мова загиблої , що існувала на острові Сумбава (сучасна Індонезія) і знищена разом з усіма носіями її мови 1815 року виверженням вулкана Тамбора. Належала до папуаських мов, була найзахіднішою з них. Нині є мертвою. (uk) Тамборский язык — язык погибшей тамборской культуры, существовавшей на острове Сумбава (современная Индонезия) и уничтоженной вместе со всеми носителями её языка в 1815 году извержением вулкана Тамбора. Относился к папуасским языкам. В настоящее время является мёртвым. (ru) 坦博拉语是一个证据不充分的非南岛语系语言，属于临时分类巴布亚诸语言。这一语言主要使用于中松巴哇岛的（今属印度尼西亚）。坦博拉语已随着坦博拉文化在1815年随着坦博拉火山的爆发而绝迹。它是已知位于最西部的巴布亚诸语言下属语言。虽然在哈马黑拉岛、特尔纳特和蒂多雷都发现了同时代巴布亚贸易国，但坦博拉语仍属于在巴布亚诸语言中相对独特的海上贸易国语言。 (zh) |
| dbo:iso6393Code | xxt |
| dbo:spokenIn | dbr:Sumbawa dbr:Indonesia |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/The_history_of_Java_(...ambora),_Ende_languages.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 31904232 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 7881 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1070315268 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Sanskrit dbr:Unclassified_languages dbr:Vigesimal dbr:1815_eruption_of_Mount_Tambora dbr:German_language dbr:Mount_Tambora dbr:Madurese_language dbr:Malay_language dbr:Kui_language_(Indonesia) dbr:Papuan_languages dbr:Tambora_culture dbr:Austronesian_languages dbc:Extinct_languages_of_Asia dbr:Tidore dbc:Tambora_language dbr:Abui_language dbr:Possessive_prefix dbr:Halmahera dbr:Javanese_language dbr:Ternate dbr:Timor–Alor–Pantar_languages dbc:Languages_of_Indonesia dbc:Papuan_languages dbr:Bima_language dbc:Sumbawa dbr:Sumbawa dbc:Language_isolates_of_Asia dbr:Indonesia dbr:Oirata_language dbr:Implosives dbr:File:The_history_of_Java_(page_576_cro...Tembora_(Tambora),_Ende_languages.jpg dbr:Wikt:bulu dbr:Wikt:makan |
| dbp:ethnicity | dbr:Tambora_culture |
| dbp:extinct | Soon after 1815 (en) |
| dbp:family | Unclassified; non-Austronesian based on existing basic vocabulary (en) |
| dbp:familycolor | Papuan (en) |
| dbp:glotto | tamb1257 (en) |
| dbp:glottorefname | Tambora (en) |
| dbp:iso | xxt (en) |
| dbp:name | Tambora (en) |
| dbp:notice | IPA (en) |
| dbp:pushpinMap | Indonesia (en) |
| dbp:region | dbr:Sumbawa |
| dbp:states | dbr:Indonesia |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Coords dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Use_dmy_dates dbt:Wikt-lang dbt:Angle_bracket dbt:IPAblink dbt:EngvarA dbt:Papuan_languages dbt:Infobox_language |
| dct:subject | dbc:Extinct_languages_of_Asia dbc:Tambora_language dbc:Languages_of_Indonesia dbc:Papuan_languages dbc:Sumbawa dbc:Language_isolates_of_Asia |
| georss:point | -8.25 118.0 |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language schema:Language wikidata:Q315 yago:WikicatLanguages yago:WikicatLanguagesOfIndonesia yago:WikicatUnclassifiedLanguages yago:WikicatUnclassifiedLanguagesOfAsia geo:SpatialThing yago:WikicatPapuanLanguages yago:Abstraction100002137 yago:Communication100033020 yago:Language106282651 yago:WikicatExtinctLanguages yago:WikicatExtinctLanguagesOfAsia |
| rdfs:comment | Tambora je mrtvý jazyk, kterým mluvili lidé z takzvané Tamborské kultury ve střední části indonéského ostrova Sumbawa. Lidé z Tamborské kultury žili v jedné vesnici, která měla asi 10 000 obyvatel a která byla zcela zničena kvůli výbuchu sopky Tambora v roce 1815. Spolu s tamborskou kulturou tak vymřel i jazyk tambora. Byl to nejzápadnější papuánský jazyk. (cs) Das Tambora ist die Sprache der , deren Angehörige sich auf der Insel Sumbawa im heutigen Indonesien angesiedelt hatten. Beim Ausbruch des Vulkans Tambora im Jahr 1815 wurde diese Kultur und damit auch ihre Sprache vollständig ausgelöscht. Die Sprache ist lediglich durch eine Wortliste erhalten, die vor dem Ausbruch aufgezeichnet und im Jahr 1817 veröffentlicht wurde. Aufgrund des Mangels an Quellen kann die Sprache nicht klassifiziert werden, allerdings scheint sie nicht mit den umgebenden austronesischen Sprachen verwandt zu sein. (de) Bahasa Tambora adalah sebuah bahasa Papua yang sudah punah. Kebanyakan penutur bahasa Tambora meninggal saat letusan gunung Tambora pada tahun 1815. (in) Tambora is the poorly attested non-Austronesian (Papuan) language of the Tambora culture of central Sumbawa, in what is now Indonesia, that was wiped out by the 1815 eruption of Mount Tambora. It was the westernmost known Papuan language and was relatively unusual among Papuan languages in being the language of a maritime trading state, though contemporary Papuan trading states were also found off Halmahera in Ternate and Tidore. (en) タンボラ語（タンボラご、英語: Tambora language）は、アジアにおける死語の1つ。インドネシア・スンバワ島の中心集落であるタンボラでの口語であった。19世紀初めにイギリス人旅行者が記した単語リストなどしか残っていない。 (ja) Tambora é uma das línguas papuas não-austronésias da qual não se tem muita informação e que foi falada pela cultura Tambora da área central da ilha Sumbawa, Indonésia, a qual foi varrida da face do planeta pela erupção em 1815 do monte Tambora. Era a língua Papua mais ocidental (cf. Donohue 2007). Tinha a característica pouco usual dentre essas papuas por ser uma língua de um local de comércio marítimo, embora houvesse mais de tais estados papuas contemporâneos em Halmahera, Molucas, no caso Ternate e Tidore. (pt) Тамборська мова — мова загиблої , що існувала на острові Сумбава (сучасна Індонезія) і знищена разом з усіма носіями її мови 1815 року виверженням вулкана Тамбора. Належала до папуаських мов, була найзахіднішою з них. Нині є мертвою. (uk) Тамборский язык — язык погибшей тамборской культуры, существовавшей на острове Сумбава (современная Индонезия) и уничтоженной вместе со всеми носителями её языка в 1815 году извержением вулкана Тамбора. Относился к папуасским языкам. В настоящее время является мёртвым. (ru) 坦博拉语是一个证据不充分的非南岛语系语言，属于临时分类巴布亚诸语言。这一语言主要使用于中松巴哇岛的（今属印度尼西亚）。坦博拉语已随着坦博拉文化在1815年随着坦博拉火山的爆发而绝迹。它是已知位于最西部的巴布亚诸语言下属语言。虽然在哈马黑拉岛、特尔纳特和蒂多雷都发现了同时代巴布亚贸易国，但坦博拉语仍属于在巴布亚诸语言中相对独特的海上贸易国语言。 (zh) Język tambora – odosobniony i słabo poznany język ludu Tambora, który zamieszkiwał wyspę Sumbawa w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Zaniknął w wyniku zagłady całego ludu Tambora wskutek wybuchu wulkanu Tambora w 1815 roku. W odróżnieniu od okolicznych języków Indonezji nie należał do rodziny austronezyjskiej. Był to zatem najbardziej wysunięty na zachód język papuaski, którego istnienie zostało historycznie udokumentowane (biorąc pod uwagę, że termin ten określa języki regionu niebędące austronezyjskimi). Inne języki papuaskie (z wysp Timor, Alor i Pantar) występują dopiero 500 km na wschód od Sumbawy. (pl) |
| rdfs:label | Tambora language (en) Tambora (jazyk) (cs) Tambora (Sprache) (de) Bahasa Tambora (in) タンボラ語 (ja) Język tambora (pl) Língua tambora (pt) Тамборский язык (ru) Тамборська мова (uk) 坦博拉语 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Tambora language yago-res:Tambora language wikidata:Tambora language dbpedia-cs:Tambora language dbpedia-de:Tambora language dbpedia-id:Tambora language dbpedia-ja:Tambora language http://jv.dbpedia.org/resource/Basa_Tambora dbpedia-pl:Tambora language dbpedia-pt:Tambora language dbpedia-ru:Tambora language dbpedia-uk:Tambora language dbpedia-zh:Tambora language https://global.dbpedia.org/id/3NxV8 |
| geo:geometry | POINT(118 -8.25) |
| geo:lat | -8.250000 (xsd:float) |
| geo:long | 118.000000 (xsd:float) |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Tambora_language?oldid=1070315268&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/The_history_of_Java_(...Tembora_(Tambora),_Ende_languages.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Tambora_language |
| foaf:name | Tambora (en) |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Tambora |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:ISO_639:xxt |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_extinct_languages_of_Asia dbr:List_of_language_families dbr:List_of_languages_by_time_of_extinction dbr:Glottolog dbr:Mount_Tambora dbr:Papuan_languages dbr:Tambora dbr:Tambora_culture dbr:Languages_of_Indonesia dbr:Languages_of_Asia dbr:Bima_language dbr:Sumbawa dbr:West_Papuan_languages dbr:ISO_639:xxt dbr:List_of_unclassified_languages_according_to_the_Ethnologue dbr:Evolution_of_languages |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Tambora_language |
