Sudovian language (original) (raw)
El Jatvingià, Yotvingià o Sudovià és una llengua indoeuropea del grup bàltic extinta al segle xvi, molt relacionada amb l'antic Prussià. Antigament es parlava al sud-oest del riu Nemunas en el que avui és Lituània, a l'est de i al nord de .
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | El Jatvingià, Yotvingià o Sudovià és una llengua indoeuropea del grup bàltic extinta al segle xvi, molt relacionada amb l'antic Prussià. Antigament es parlava al sud-oest del riu Nemunas en el que avui és Lituània, a l'est de i al nord de . (ca) Jotvingština nebo také súduvština (lotyšsky jātvingu/sūdaviešu valoda, litevsky jotvingių/sūduvių kalba, jotvingsky/súdavsky jātviun/sūdaviun bilā) je mrtvý západobaltský jazyk z indoevropské jazykové rodiny, který používala etnická skupina Jotvingů (Súduvů). Jazyk se přestal užívat asi v 17. století. Byl příbuzný pruštině, s níž tvořil podskupinou západobaltských jazyků. Baltské kmeny okolo roku 1200 (cs) Jatwingisch (auch Sudauisch, jatw. jātviun/sūdaviun bilā) war eine westbaltische Sprache der Jatwinger (Balten), eines mit den Prußen verwandten Stammes zwischen Weichsel und Memel (Baltikum). Nach der Eroberung des Gebietes durch den Deutschritterorden starb sie aus, die Jatwinger gingen allmählich im deutschen, litauischen (ostbaltischen) und slawischen Element auf. Jatwingisch hatte sechs Kasus (Nominativ, Genitiv, Dativ, Akkusativ, Lokativ und Vokativ) und eine komplexe Verbalmorphologie mit verschiedenen Modi. Es gehörte zu den Randdialekten des Urbaltischen, weshalb es viele archaische Züge bewahrte, die im zentralbaltischen Raum verlorengingen. Viele jatwingische Lehnwörter gibt es in den belarussischen Dialekten. Schriftliche Sprachzeugnisse sind nicht bekannt, außer einem kurzen Wörterbuch, das jedoch umstritten ist. (de) El sudovio (también llamado yatvingio o yotvingio) es una lengua muerta del grupo báltico occidental de las lenguas indoeuropeas. Estaría estrechamente emparentado con el antiguo prusiano, y se hablaba al suroeste del río Nemunas, en lo que actualmente es Lituania, al este de y al norte de Yotvingia, y también la empleaban algunos exilados en Prusia oriental. (es) Le sudovien ou yotvingien est une langue éteinte appartenant au groupe balte occidental des langues indo-européennes. (fr) Sudovian (also known as Yotvingian, or Jatvingian) was a Western Baltic language of Northeastern Europe. Sudovian was closely related to Old Prussian. It was formerly spoken southwest of the Nemunas river in what is now Lithuania, east of Galindia and in the north of Yotvingia, and by exiles in East Prussia. (en) スドヴィア語（スドヴィアご、英語: Sudovian language）は、ヤトヴァーグ語・ヤトヴィンガ語とも呼ばれる、バルト語派・西バルト語群に属する言語。 西バルト系に属するヤトヴァーグ（ヤトヴィンガ）人はニャムナス川との周辺に居住していたが13世紀にリトアニアに支配・同化されるとともに、その言語も17世紀頃に死語となった。 (ja) 수도비아어(Sudovian language, Yotvingian, Yatvingian, Jatvingian)는 서발트어군에 속한 언어로 현재는 사멸되었다. 고대 프로이센어와 관련이 깊다. (ko) Het Sudovisch (ook wel Jatvingisch) is een uitgestorven West-Baltische taal die werd gesproken in het grensgebied van het huidige Litouwen en Polen, tussen de Wisła en de Memel, en is nauw verwant aan het Oudpruisisch. Alhoewel het Sudovisch geen aparte taal was, scheidde hij zich als een dialect in de 10e eeuw, en werd tevens gedocumenteerd in handschriften. De taal was archaïscher en meer door het Germaans beïnvloed dan andere Baltische dialecten, zoals blijkt uit het Germaanse leenwoord virdan ("woord"), dat de onzijdige uitgang -an behield, die afwezig is in het Litouws en het Lets. De taal stierf uit na de verovering van het gebied door de Duitse Orde en Slavische stammen. Invloed van het Sudovisch is nog steeds merkbaar in het Wit-Russisch, dat vele Sudovische leenwoorden kent, en het Oekraïens. Buiten een zeer omstreden woordenboek zijn er van het Sudovisch zelf evenwel geen schriftelijke bronnen. Het Sudovisch had zes naamvallen (namelijk de nominatief, de genitief, de datief, de accusatief, de locatief en de vocatief) en een complexe verbaalmorfologie met een grote verscheidenheid aan wijzen. Fonetisch kende de taal zowel lange als korte klinkers, en vele tweeklanken. Het klemtonensysteem was redelijk complex, en gelijkaardig aan het Litouws. (nl) Lo jatvingico (conosciuto anche come sudoviano) era una lingua baltica occidentale nell'Europa nordorientale. Strettamente imparentato con l'antico prussiano, veniva parlato a sud-ovest del fiume Nemunas, in ed in Sudovia, territori più tardi conosciuti come Prussia orientale e Lituania sudoccidentale. La Sudovia e la Galindia erano due delle dodici originali terre prussiane. Anche se non rappresentavano due lingue separate, sudovico e jatvingico si differenziavano come dialetti già nel X secolo, ed è stato documentato negli scritti. Era una lingua sia molto arcaica, sia molto influenzata dalle lingue germaniche, come tutti gli altri dialetti baltici (come si deriva dal prestito germanico, virdan, "parola", che preserva la desinenza di genere neutro -an, assente dal lettone e dal lituano). I distretti prussiani meridionali di Sudovia e Galindia vennero parzialmente sopraffatti e conquistati dagli slavi intorno alle odierne Białystok e Suwałki nella Polonia nordorientale, e vicino a Hrodna (in precedenza Grodno) in Bielorussia. Alcuni elementi delle parlate baltiche si possono trovare ancora in Bielorussia ed in Ucraina, a causa del ristabilimento dei rifugiati e dei prigionieri dalla Prussia. (it) Sudóvio (também conhecido como Jatvíngio ou Jotvíngio) é uma língua extinta báltica ocidental do . Muito próxima do prussiano antigo, era falada no sudoeste do rio Nemunas, na e na Prússia Oriental e sudoeste da Lituânia. Sudóvia e Galíndia eram duas das doze terras prussianas originais. Embora na realidade não fosse uma língua separada, o sudóvio/jatvíngio divergiram como um dialeto no século X e foram documentadas por escrito. Era ao mesmo tempo mais arcaica e mais influenciada pelas línguas germânicas que os outros dialetos bálticos, como exemplificado pela palavra emprestada do germânico, virdan, "palavra" -- que preserva a terminação do gênero neutro -an, ausente no lituano e no letão. Os distritos jotvíngios meridionais da e foram parcialmente conquistados pelos eslavos na região próxima à atual Białystok e Suwałki no nordeste da Polônia e Hrodna (antiga Grodno) na Bielorrússia. Alguns elementos da fala báltica ainda são mantidos no território da Bielorrússia e da Ucrânia, devido às deslocações de refugiados e prisioneiros da Prússia. (pt) Ятвяжский язык — язык балтийского племени ятвягов, или судавов (судинов), один из балтийских языков. Не путать со славянским «ятвяжским» микроязыком. Выделяются два ареала, названия которых послужили основой для двух рядов названий всего языка в разных языках: для немцев и литовцев ближе был судавский, для поляков и восточных славян — ятвяжский. (ru) Język jaćwiński (jaćwieski, jaćwięski) – wymarły język z zespołu języków bałtyckich określany jako zachodniobałtycki, którym posługiwali się Jaćwingowie. Jaćwingowie, blisko spokrewnieni z Prusami, zaliczali się do Bałtów. W średniowieczu zamieszkiwali tereny Jaćwieży – dzisiejszej północno-wschodniej Polski (Podlasie, Suwalszczyzna), południowej-zachodniej Litwy, części północno-zachodniej Białorusi. Ślady języka jaćwińskiego zachowały się w toponimii i słownictwie języków litewskiego i białoruskiego oraz w polskich gwarach północno-wschodnich. Z języka jaćwińskiego pochodzą m.in. nazwy jezior i rzek: Hańcza, Netta, Necko, Sajno, Kolno, Rospuda, Serwy, Wigry, a także nazwiska Jeruć czy Dziądziak. Nie jest wykluczone, że język jaćwięski był językiem odmiennym od języka innych plemion pruskich (pl) Sudoviska, ett utdött västbaltiskt språk, indoeuropeiska språkfamiljen, även kallat jatvingiska. Talades förr i de preussiska regionerna och /Sudauen. Spår av språket finns i vissa ukrainska och vitryska dialekter. Ursprungligen det språk sudauerna/jotvingerna talade, men var aldrig riktigt distinkt. Sedan Sovjetunionens fall har forskning påbörjats om språket och folkets historia. (sv) Ятвязька мова — мертва західнобалтійська мова балтійської групи балто-слов'янської гілки індоєвропейської мовної сім'ї., якою розмовляло зникле плем'я/етнос ятвягів. Вийшла з ужитку приблизно в XVII в. Близька до давньопрусської, разом з якою утворює західнобалтійську підгрупу балтійських мов. (uk) |
| dbo:iso6393Code | xsv |
| dbo:languageFamily | dbr:Balto-Slavic_languages dbr:Western_Baltic_languages |
| dbo:spokenIn | dbr:Yotvingia |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Baltic_Tribes_c_1200.svg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://web.archive.org/web/20120204202555/http:/www.vaidilute.com/books/gimbutas/gimbutas-01.html http://lingua.id.lv/LatinPages/Cronica.terre.Prusie.pdf https://books.google.com/books%3Fid=ImJcAAAAcAAJ |
| dbo:wikiPageID | 42245 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 23731 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1123694221 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbc:Languages_of_Lithuania dbr:Ptolemy dbr:Belarus dbr:Białowieża_Forest dbr:Białystok dbc:Languages_extinct_in_the_17th_century dbr:Hrodna dbr:Lithuania dbc:Extinct_Baltic_languages dbc:West_Baltic_languages dbr:Cursive dbr:Ukraine dbr:Velar_consonant dbr:Vilnius_University dbr:Peckols dbr:Matica_hrvatska dbr:Fricative_consonant dbr:Front_vowel dbr:Gothic_language dbr:Labial_consonant dbr:Open_vowel dbr:Approximant_consonant dbr:Slavs dbr:Stop_consonant dbr:Stork dbr:Dental_consonant dbr:Zigmas_Zinkevičius dbr:Baltic_region dbr:Balto-Slavic_languages dbc:Medieval_languages dbr:Western_Baltic_languages dbr:Wiktionary dbr:Jonas_Bretkūnas dbc:Extinct_languages_of_Europe dbr:Druskininkai_Municipality dbr:Alveolar_consonant dbc:Languages_of_Poland dbc:Baltic_languages dbr:Palatalization_(phonetics) dbr:Chronicon_terrae_Prussiae dbr:Grammatical_mood dbr:Back_vowel dbr:Teutonic_Knights dbr:Lazdijai dbr:Suwałki dbr:Trill_consonant dbr:Sambia_Peninsula dbr:Poland dbr:Polish_language dbr:Königsberg dbr:Nasal_consonant dbr:Nemunas dbr:Old_Prussian dbr:Old_Prussian_language dbr:Christoph_Hartknoch dbr:Mid_vowel dbr:Voice_(phonetics) dbr:Voicelessness dbr:Sudovian_Book dbr:Norbertas_Vėlius dbr:Perkūnas dbr:Yotvingia dbr:Peter_of_Dusburg dbr:Postalveolar_consonant dbr:Yotvingians dbr:Prussia_(Baltic) dbr:Galindia dbr:John_Poliander dbr:Patrimpas dbr:Zietela dbr:File:Baltic_Tribes_c_1200.svg dbr:Wikt:Appendix:Sudovian_glossary_(Narew) |
| dbp:altname | Yotvingian, Jatvingian (en) |
| dbp:extinct | 17 (xsd:integer) |
| dbp:fam | dbr:Balto-Slavic_languages dbr:Western_Baltic_languages |
| dbp:familycolor | Indo-European (en) |
| dbp:glotto | none (en) |
| dbp:iso | xsv (en) |
| dbp:linglist | xsv (en) |
| dbp:name | Sudovian (en) |
| dbp:states | dbr:Yotvingia |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Baltic_languages dbt:Citation dbt:Citation_needed dbt:IPA dbt:ISBN dbt:Ill dbt:In_lang dbt:Interlanguage_link dbt:R dbt:Reflist dbt:Refn dbt:Rp dbt:Short_description dbt:Hyphen dbt:Infobox_language |
| dbp:wordnet_type | http://www.w3.org/2006/03/wn/wn20/instances/synset-language-noun-1 |
| dcterms:subject | dbc:Languages_of_Lithuania dbc:Languages_extinct_in_the_17th_century dbc:Extinct_Baltic_languages dbc:West_Baltic_languages dbc:Medieval_languages dbc:Extinct_languages_of_Europe dbc:Languages_of_Poland dbc:Baltic_languages |
| gold:hypernym | dbr:Language |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language schema:Language wikidata:Q315 yago:WikicatBalticLanguages yago:WikicatLanguages yago:WikicatMedievalLanguages yago:WikicatWestBalticLanguages yago:Abstraction100002137 yago:Communication100033020 yago:Language106282651 yago:WikicatExtinctBalticLanguages yago:WikicatExtinctLanguages |
| rdfs:comment | El Jatvingià, Yotvingià o Sudovià és una llengua indoeuropea del grup bàltic extinta al segle xvi, molt relacionada amb l'antic Prussià. Antigament es parlava al sud-oest del riu Nemunas en el que avui és Lituània, a l'est de i al nord de . (ca) Jotvingština nebo také súduvština (lotyšsky jātvingu/sūdaviešu valoda, litevsky jotvingių/sūduvių kalba, jotvingsky/súdavsky jātviun/sūdaviun bilā) je mrtvý západobaltský jazyk z indoevropské jazykové rodiny, který používala etnická skupina Jotvingů (Súduvů). Jazyk se přestal užívat asi v 17. století. Byl příbuzný pruštině, s níž tvořil podskupinou západobaltských jazyků. Baltské kmeny okolo roku 1200 (cs) El sudovio (también llamado yatvingio o yotvingio) es una lengua muerta del grupo báltico occidental de las lenguas indoeuropeas. Estaría estrechamente emparentado con el antiguo prusiano, y se hablaba al suroeste del río Nemunas, en lo que actualmente es Lituania, al este de y al norte de Yotvingia, y también la empleaban algunos exilados en Prusia oriental. (es) Le sudovien ou yotvingien est une langue éteinte appartenant au groupe balte occidental des langues indo-européennes. (fr) Sudovian (also known as Yotvingian, or Jatvingian) was a Western Baltic language of Northeastern Europe. Sudovian was closely related to Old Prussian. It was formerly spoken southwest of the Nemunas river in what is now Lithuania, east of Galindia and in the north of Yotvingia, and by exiles in East Prussia. (en) スドヴィア語（スドヴィアご、英語: Sudovian language）は、ヤトヴァーグ語・ヤトヴィンガ語とも呼ばれる、バルト語派・西バルト語群に属する言語。 西バルト系に属するヤトヴァーグ（ヤトヴィンガ）人はニャムナス川との周辺に居住していたが13世紀にリトアニアに支配・同化されるとともに、その言語も17世紀頃に死語となった。 (ja) 수도비아어(Sudovian language, Yotvingian, Yatvingian, Jatvingian)는 서발트어군에 속한 언어로 현재는 사멸되었다. 고대 프로이센어와 관련이 깊다. (ko) Ятвяжский язык — язык балтийского племени ятвягов, или судавов (судинов), один из балтийских языков. Не путать со славянским «ятвяжским» микроязыком. Выделяются два ареала, названия которых послужили основой для двух рядов названий всего языка в разных языках: для немцев и литовцев ближе был судавский, для поляков и восточных славян — ятвяжский. (ru) Sudoviska, ett utdött västbaltiskt språk, indoeuropeiska språkfamiljen, även kallat jatvingiska. Talades förr i de preussiska regionerna och /Sudauen. Spår av språket finns i vissa ukrainska och vitryska dialekter. Ursprungligen det språk sudauerna/jotvingerna talade, men var aldrig riktigt distinkt. Sedan Sovjetunionens fall har forskning påbörjats om språket och folkets historia. (sv) Ятвязька мова — мертва західнобалтійська мова балтійської групи балто-слов'янської гілки індоєвропейської мовної сім'ї., якою розмовляло зникле плем'я/етнос ятвягів. Вийшла з ужитку приблизно в XVII в. Близька до давньопрусської, разом з якою утворює західнобалтійську підгрупу балтійських мов. (uk) Jatwingisch (auch Sudauisch, jatw. jātviun/sūdaviun bilā) war eine westbaltische Sprache der Jatwinger (Balten), eines mit den Prußen verwandten Stammes zwischen Weichsel und Memel (Baltikum). Nach der Eroberung des Gebietes durch den Deutschritterorden starb sie aus, die Jatwinger gingen allmählich im deutschen, litauischen (ostbaltischen) und slawischen Element auf. Viele jatwingische Lehnwörter gibt es in den belarussischen Dialekten. Schriftliche Sprachzeugnisse sind nicht bekannt, außer einem kurzen Wörterbuch, das jedoch umstritten ist. (de) Lo jatvingico (conosciuto anche come sudoviano) era una lingua baltica occidentale nell'Europa nordorientale. Strettamente imparentato con l'antico prussiano, veniva parlato a sud-ovest del fiume Nemunas, in ed in Sudovia, territori più tardi conosciuti come Prussia orientale e Lituania sudoccidentale. La Sudovia e la Galindia erano due delle dodici originali terre prussiane. Anche se non rappresentavano due lingue separate, sudovico e jatvingico si differenziavano come dialetti già nel X secolo, ed è stato documentato negli scritti. Era una lingua sia molto arcaica, sia molto influenzata dalle lingue germaniche, come tutti gli altri dialetti baltici (come si deriva dal prestito germanico, virdan, "parola", che preserva la desinenza di genere neutro -an, assente dal lettone e dal lituano) (it) Het Sudovisch (ook wel Jatvingisch) is een uitgestorven West-Baltische taal die werd gesproken in het grensgebied van het huidige Litouwen en Polen, tussen de Wisła en de Memel, en is nauw verwant aan het Oudpruisisch. Het Sudovisch had zes naamvallen (namelijk de nominatief, de genitief, de datief, de accusatief, de locatief en de vocatief) en een complexe verbaalmorfologie met een grote verscheidenheid aan wijzen. Fonetisch kende de taal zowel lange als korte klinkers, en vele tweeklanken. Het klemtonensysteem was redelijk complex, en gelijkaardig aan het Litouws. (nl) Sudóvio (também conhecido como Jatvíngio ou Jotvíngio) é uma língua extinta báltica ocidental do . Muito próxima do prussiano antigo, era falada no sudoeste do rio Nemunas, na e na Prússia Oriental e sudoeste da Lituânia. Sudóvia e Galíndia eram duas das doze terras prussianas originais. Embora na realidade não fosse uma língua separada, o sudóvio/jatvíngio divergiram como um dialeto no século X e foram documentadas por escrito. Era ao mesmo tempo mais arcaica e mais influenciada pelas línguas germânicas que os outros dialetos bálticos, como exemplificado pela palavra emprestada do germânico, virdan, "palavra" -- que preserva a terminação do gênero neutro -an, ausente no lituano e no letão. (pt) Język jaćwiński (jaćwieski, jaćwięski) – wymarły język z zespołu języków bałtyckich określany jako zachodniobałtycki, którym posługiwali się Jaćwingowie. Jaćwingowie, blisko spokrewnieni z Prusami, zaliczali się do Bałtów. W średniowieczu zamieszkiwali tereny Jaćwieży – dzisiejszej północno-wschodniej Polski (Podlasie, Suwalszczyzna), południowej-zachodniej Litwy, części północno-zachodniej Białorusi. Ślady języka jaćwińskiego zachowały się w toponimii i słownictwie języków litewskiego i białoruskiego oraz w polskich gwarach północno-wschodnich. Z języka jaćwińskiego pochodzą m.in. nazwy jezior i rzek: Hańcza, Netta, Necko, Sajno, Kolno, Rospuda, Serwy, Wigry, a także nazwiska Jeruć czy Dziądziak. Nie jest wykluczone, że język jaćwięski był językiem odmiennym od języka innych plemion prusk (pl) |
| rdfs:label | Jatvingià (ca) Jotvingština (cs) Jatwingische Sprache (de) Idioma sudovio (es) Lingua jatvingica (it) Sudovien (fr) スドヴィア語 (ja) 수도비아어 (ko) Sudovisch (nl) Język jaćwiński (pl) Sudovian language (en) Sudóvio (pt) Ятвяжский язык (ru) Sudoviska (sv) Ятвязька мова (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Sudovian language yago-res:Sudovian language wikidata:Sudovian language http://ast.dbpedia.org/resource/Idioma_sudovio http://azb.dbpedia.org/resource/سودوویان_دیلی dbpedia-be:Sudovian language dbpedia-ca:Sudovian language dbpedia-cs:Sudovian language http://cv.dbpedia.org/resource/Ятвяг_чĕлхи dbpedia-de:Sudovian language dbpedia-es:Sudovian language dbpedia-et:Sudovian language dbpedia-fa:Sudovian language dbpedia-fr:Sudovian language dbpedia-hr:Sudovian language dbpedia-it:Sudovian language dbpedia-ja:Sudovian language dbpedia-ko:Sudovian language http://lt.dbpedia.org/resource/Jotvingių_kalba http://lv.dbpedia.org/resource/Jātvingu_valoda dbpedia-mk:Sudovian language dbpedia-nl:Sudovian language dbpedia-no:Sudovian language dbpedia-pl:Sudovian language dbpedia-pt:Sudovian language dbpedia-ru:Sudovian language dbpedia-sv:Sudovian language dbpedia-uk:Sudovian language https://global.dbpedia.org/id/3HCbv |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Sudovian_language?oldid=1123694221&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Baltic_Tribes_c_1200.svg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Sudovian_language |
| foaf:name | Sudovian (en) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:ISO_639:xsv dbr:Jatwingian-Sudauer_language dbr:Yatvingian dbr:Yatvingian_language dbr:Jatvian_language dbr:Jatvingian dbr:Jatvingian_language dbr:Yotvingian dbr:Yotvingian_language dbr:Youtvingian_language dbr:Jotvingian dbr:Jotvingian_language dbr:Sudovian dbr:Sudovian_dialect dbr:Suduvian dbr:Suduvian_language |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Proto-Indo-European_language dbr:List_of_extinct_languages_of_Europe dbr:List_of_Indo-European_languages dbr:Lithuanian_language dbr:List_of_languages_by_time_of_extinction dbr:Names_of_Germany dbr:Baltic_languages dbr:Balts dbr:Western_Baltic_languages dbr:List_of_Balto-Slavic_languages dbr:Dievas dbr:History_of_Lithuanian_culture dbr:Old_Prussians dbr:Languages_of_Europe dbr:Hercynian_Forest dbr:ISO_639:xsv dbr:Narew dbr:Old_Prussian_language dbr:Sejny dbr:Finnish_profanity dbr:Perkūnas dbr:Yotvingia dbr:Jatwingian-Sudauer_language dbr:Yotvingians dbr:Yatvingian dbr:Yatvingian_language dbr:Jatvian_language dbr:Jatvingian dbr:Jatvingian_language dbr:Yotvingian dbr:Yotvingian_language dbr:Youtvingian_language dbr:Jotvingian dbr:Jotvingian_language dbr:Sudovian dbr:Sudovian_dialect dbr:Suduvian dbr:Suduvian_language |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Sudovian_language |
