Hasan Yerkazan | Amasya University (original) (raw)

Papers by Hasan Yerkazan

Bu eserde yayımlanan yazıların içerikleriyle ilgili her türlü yasal sorumluluk, yazar veya yazarl... more Bu eserde yayımlanan yazıların içerikleriyle ilgili her türlü yasal sorumluluk, yazar veya yazarlarına aittir. Yazarın izni alınmadan kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması yapılamaz. Yalnızca kaynak gösterilerek kullanılabilir.

Tüm hakları yazarlarına aittir. Yazarların izni alınmadan kitabın tümünün veya bir kısmının elekt... more Tüm hakları yazarlarına aittir. Yazarların izni alınmadan kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması yapılamaz. Yalnızca kaynak gösterilerek kullanılabilir.

HAFIZLIK EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN ERGENLİĞE BAĞLI OLARAK YAŞADIKLARI PROBLEMLER (SAMSUN/VEZİRKÖPRÜ ÖRNEĞİ) - Problems Experienced by Students Receiving Hafiz Education Due to Adolescence, 2023

Öz Bu araştırma, hafızlık eğitimi alan gençlerin ergenlik dönemine bağlı yaşadıkları problemleri ... more Öz
Bu araştırma, hafızlık eğitimi alan gençlerin ergenlik dönemine
bağlı yaşadıkları problemleri tespit etmek için yapılmıştır. 5
sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak
uygulanan bu çalışma Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı 2022-
2023 eğitim-öğretim yılı Samsun/Vezirköprü İlçesi yatılı
hafızlık Kur’an kursunda kalan 12 kız öğrenciyle yapılmıştır.
Araştırma; hafızlık eğitimin aşamaları, ergenlik dönemi
aşamaları ve öğrencilere yöneltilen sorulardan elde ettiğimiz
bulgulardan ve sonuçtan oluşmaktadır. Araştırma sonucuna
göre ergenlik dönemlerinde hafızlık eğitimi alan öğrencilerin
birtakım problemler yaşadıkları tespit edilmiştir. Bu problemler
kurstaki sosyal alanların kısıtlı oluşu, hafızlık süresinin az
olması, fiziki imkanların yetersiz olması vs. şeklinde tespit
edilmiştir. Ayrıca ailesinden yeterli destek alamayan ya da
yaşadığı problemleri paylaşma güçlüğü çeken öğrencilerde
moral bozukluğu, motivasyon düşüklüğü ve ders başarısında
azalma görülmüştür. Uygulamanın paydaşları olan öğrenci,
veli, öğretici ve idare koordinasyonunda ilgili sorunların
çözülebileceği veya en aza indirilebileceği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hafızlık, Ergenlik, Ergenlik Dönemi,
Kur’an Kursu, Gençler.
Problems Experienced by Students Receiving Hafiz
Education Due to Adolescence
Abstract
This research was carried out to determine the problems
experienced by young people who receive hafiz training due to
adolescence. This research, which was developed by the
researcher and applied using a semi-structured interview form
consisting of 5 questions, consists of 12 female students who
stayed in the boarding hafiz Qur'an course in Samsun
/Vezirköprü District in the 2022-2023 academic year under the
Presidency of Religious Affairs. The first part of the study
consists of the stages of hafiz education, the second part consists
of the stages of adolescence and the third part consists of the
findings we obtained from the questions we presented to the
students and the conclusion part. According to the results of the
research, it has been determined that the students who receive
memory training during adolescence have some problems.
These problems are more common in students who have
thoughts such as inadequacy of social areas in the course, short
memory duration, physical inadequacy and who cannot perform
the activities they want. In addition, students who cannot feel
family support or cannot explain their problems to others
experience a demoralization and negatively affect their success
in the course. In this respect, everyone, whether it is a teacher
or course staff, should have pedagogical formation equipment.
It has been concluded that both the lecturer and the course
administrator should take the necessary precautions in these
matters.
Keywords: Hafız, Adolescence, Adolescence, Qur'an Course,
Young People.

An Evaluation on the Work Titled Musnad al-Hāfiz Othmān b. al-Salāh al-Asar fīmā warada min alahādīs fī fadl al-Iskandariya va ʿAskalān Attributed to Ibn al-Salāh, 2021

İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî (öl. 643/1245) kaleme aldığı eserler ve yetiştirdiği öğrencileri ile ha... more İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî (öl. 643/1245) kaleme aldığı eserler ve yetiştirdiği öğrencileri ile hadîs tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur. Bu makalede, ona nispet edilen Müsnedü’l-hâfız Osmân b. es-Salâh el-Eserî fîmâ verede mine’l-ehâdîs fî fadli’l-İskenderiyye ve ʿAskalân isimli eser incelenip değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu eser, Berlin Devlet Kütüphanesinde bulunmaktadır. Kitap yirmi varaktır ve her bir varak on beş satırdan oluşmaktadır. Kesin olmamakla birlikte, İbnü’s-Salâh’a ait olma durumu söz konusudur. Zira kapak dışında İbnü’s-Salâh’ın ismine eserin herhangi bir yerinde
değinilmemiş ve bir tarih kaydı da düşülmemiştir. İçerdiği rivâyetler, kitâbet yolu ona iletilmiştir. İbnü’s-Salâh’ın bu rivâyetleri başka birine verdiği, okuttuğu veya icazet verdiğine dair bir malumata da ulaşılamamıştır. Bu eserde İskenderiye ve Askalân’ın fazileti ile ilgili rivâyetlerin yanı sıra Allah yolunda ribâtta bulunmanın değerleri ile ilgili hadîsler de nakledilmiştir. İskenderiye, Akdeniz kıyısında bulunmakta olup Mısır’ın ikinci büyük şehridir. Askalân ise Filistin’in önde gelen şehirlerinden biri olup bugün İsrail’in işgali altında bulunmaktadır. Gazze’nin kuzeyinde bir Akdeniz şehridir. Askerî, dinî, ilmî, ticarî ve sosyal faaliyetlerin önemli merkezlerinden olan bu iki şehir, tarihi süreç içerisinde çok sayıda kültür ve medeniyete ev sahipliği etmiştir. Ribât ise düşman saldırılarına karşı sınır boylarında nöbet tutmak, cihad için hazırlık yapmak, İslâm topraklarını muhafaza etmeye çalışmak gibi anlamlara gelmektedir.
Bu eserde altmış altı rivâyet nakledilmiştir. Rivâyetlerin yarısı, kaynağı açısından merfûdur. Geriye kalan rivâyetler ise mevkûf ve maktûdur. Muhteva açısından rivâyetlerin büyük çoğunluğu ribâtta bulunmanın sevabı ve İskenderiye’nin fazileti ile ilgilidir. Allah yolunda ribâtta bulunmanın kıymeti ile ilgili rivâyetlerin, temel hadîs kaynaklarında nakledildiği görülmüştür. İskenderiye ve şehirlerin fazileti ile ilgili olanların ise kaynağı tespit edilememiştir.Merfu olmayan rivâyetlerin de içeriği ağırlıklı olarak ribât ve İskenderiye’nin faziletine dairdir. İskenderiye ile ilgili rivâyetlerde dahî ribâta vurgu yapılmış ve bununla bağlantılı olarak bu şehirde ribâtta bulunmanın çok daha makbul olduğu belirtilmiştir.
Senedlerde bulunan râvî sayısı iki ile on iki arasında değişmektedir. İlk ve son râvisi açısından bakıldığında bu rivâyetlerin ağırlıklı olarak birkaç râvî tarafından nakledildiğini söylemek mümkündür. Bunun yanı sıra her ne kadar ilk ve son râvî olmasa da Hânî b. Müvekkil gibi bazı râvilerin
birçok rivâyetin senedinde bulunduğu görülmektedir. Bu kişilerin İskenderiye ile ilgili bâtıl rivâyetler naklettikleri bilgisi, söz konusu eserde yer alan hadîslerin sahih olmadığı hatta uydurulduğu sonucuna ulaştırmaktadır. Ribât ile ilgili genel manadaki rivâyetlerin, sırf şehrin elde tutulması ve korunması amacıyla İskenderiye ile ilişkilendirildiği izlenimi verdiği söylenebilir. Zira ilk dönemlerde kaynaklarında bulunmayan böyle rivâyetlerin sonradan ortaya çıktığı ve nispeten geç dönem eserlerinde yer aldığı görülmektedir.
İbnü’s-Salah gibi usûlde uzman olan birinin -mevcut verilere göre- uydurma özelliğine sahip rivâyetlere eserinde yer vermesi, hadîslerin sıhhati ile ilgili hiçbir açıklama ve değerlendirmede de bulunmaması bir eksiklik olarak görülebilir. Ancak buradan İbnü’s-Salâh’ın uydurma hadîsler konusunda özensiz veya mütesahil davrandığını söylemek de zorlama bir yorum ve niyet okuma olur. Zira o, bu eserde nakledilen rivâyetleri kitâbet ve icâzet yoluyla tahammül etmiştir. Ayrıca kendisinden sonra bu rivâyetleri talebeleri aracılığı ile nakledildiğine dair bir bilgi de bulunmamaktadır. Yani rivâyet silsilesi tespit edilebildiği kadarıyla İbnü’s-Salâh ile son bulmuştur. Dolayısıyla onun
uydurma hadîslerin yaygınlaşmasına imkân verdiği ve bu konuda titiz davranmadığını söylemek mümkün değildir. Bu çalışma vesilesiyle İbnü’s-Salâh’a nispet edilen bir eser, farklı boyutlarıyla tetkik edilerek ilim dünyasının istifadesine sunulmuştur.
Abstract
Ibn al-Salāh Shahrazûrī (d. 643/1245) had an important place in the history of hadith with his works and his students. In this article, the work named Musnad al-Hāfiz Othmân b. al-Salāh al-Asarī fīmā warada min al-Ahādīs fī fadl al-Iskandariya va ʿAskalān attributed to him has been examined and evaluated. This work is in the Berlin State Library. The book has twenty leaves and each leaf consists of fifteen lines. Although it is not certain, there is a case of belonging to Ibn al- Salāh. Because,
apart from the cover, the name of Ibn al-Salah was not found in any part of the work, and a date record was not included. The narrations it contained in it, were delivered to him by the way of inscription. There is also no information that Ibn al-Salah gave these narrations to someone else, make them read or gave permission. In addition to the narrations about the virtue of Alexandria and Askalān, the hadiths about the values of being in ribat (ribāṭ) in the way of Allah were narrated in this work. Alexandria is located on the Mediterranean coast and is the second largest city in Egypt. Askalān, which is a Mediterranean city in the north of Gaza, is one of the leading cities of Palestine and is today under Israeli occupation. It is. These two cities, which are important centers of military, religious, scientific, commercial, and social activities, have been hosted many cultures and civilizations in the historical process. Ribât, means keeping watch across borders against enemy attacks, preparing for jihad, and trying to protect Islamic lands. In this work sixty-six narrations were reported. About half of the narrations are marfû’ (traceable) in terms of their source. The remaining narrations are mawqûf (untraceable) and maqtu’ (disconnected). In terms of content, most of the narrations are about the reward of being in the ribat and the virtue of Alexandria. It has been observed that the narrations about the value of doing ribat inthe way of Allah are narrated in the primary hadith resources. The source of those concerning the virtue of Alexandria and the cities has not been determined. The content of the narrations that are not marfu’ is mainly about the virtue of the ribat and Alexandria. Even in the narrations about Alexandria, ribat was emphasized and in connection with this, it was stated that it was much more acceptable to have Ribat in this city.
The number of narrators in the sanads (chain) varies between two and twelve. When viewed in terms of his first and last narrators, it is possible to say that these narrations were mainly reported by several narrators. In addition to this, although it is not the first and the last narrator, it is seen that some narrators such as Hānī b. Muwakkil are included in many narrations. The information that these people reported false narrations about Alexandria leads to the conclusion that the hadiths in this work are not valid and even fabricated. It can be said that the general narrations about ribat give the impression that they are associated with Alexandria just for the purpose of keeping and protecting the city. It is seen that such narrations, which were not found in the sources in the early periods, appeared later and took place in relatively late period works.
According to the available data, the fact that someone who is an expert in the methodology, such as Ibn al-Salāh, has fabricated narrations in his work, and that there is no explanation or assessment of the validity of the hadiths, can be seen as a deficiency. However, it would also be a forced interpretation or intention reading to say that Ibn al-Salāh acted carelessly and negligently about fabricated hadiths. For, he obtained the narrations reported in this work through inscription and permission. In addition, there is no information stating that these narrations were transmitted
through his students after him. In other words, the sequence of narrations ended with Ibn al-Salāh as far as it can be determined. Therefore, it is not possible to say that he allowed fabricated hadiths to become widespread and that he was not meticulous about this issue. On the occasion of this study, a work attributed to Ibn al-Salāh was examined in different dimensions and presented to the benefit of the world of science.

Mosque Lessons in Germany According to the Religious Officials, 2020

In this study, the current state of religious education and religious training activities carried... more In this study, the current state of religious education and religious training activities carried out by the mosques of The Turkish-Islamic Union for Religious Affairs (DITIB, which were established by people who emigrated from Turkey to Germany and one of the largest Islamic organizations operating in Germany), have been tried to be determined by the questionnaire applied to the religious officials and by observation method. In the course of this study, the physical condition of the mosques, the success of the instructors, the methods of education applied in the mosque lessons are analysed in terms of the Religious officials' perspectives. Based on the results of the obtained data, some suggestions and proposals are made for the mosque lessons to be more effective and productive. DITIB mosque unions are organizations that try to provide religious, social, cultural, and educational activities to all Muslims, especially Turks. There are special service areas for children, youth, adults and the elderly. Religious officials have been sent to Germany by the Presidency of Religious Affairs are primarily responsible for education and training activities. Thousands of students participate in religious education and training activities in mosques throughout Germany on weekends and holidays. In the mosque lessons, besides teaching basic religious and ethical knowledge, the students are tried to gain the ability to read the Qur'ān in a duly manner.

Zayn al-Âbidîn Ali b. Huseyn is a person who witnessed the Karbala incident, one of the most pain... more Zayn al-Âbidîn Ali b. Huseyn is a person who witnessed the Karbala incident, one of the most painful events in the history of Islam and survived this elimination disaster and passed on the material and spiritual heritage of the Ahl-i beyt to the next generations. The troubles he experienced gave him great experiences and continued his life in a passive-looking active struggle. He lived a life focused on science and worship, avoiding political conflicts. He transferred his scientific knowledge to the people who participated in the course ring. He played an important role in transferring the hadiths that reached him through his father Huseyn and his grandfather Ali, to the next generation. Hadiths narrated from him have been transmitted to the present by means of both the Shia and Ahl al-Sunnah hadith sources. In this article, the hadiths transferred from Zayn al-Âbidîn in the hadith sources of both sects have been tried to be examined who Zayn al-Âbidîn received from the hadiths and who listened from them; The density and diversity of the hadiths that he narrated in the Shia and Ahl al-Sunnah hadiths were examined in general terms. In this context, the place and importance of Zeynelâbidîn in the hadith history has been considered and evaluated within the context of hadith resources of both schools.

Öz Sahîh-i Buhârî, tespit edilebildiği kadarıyla hadîs kaynakları içerisinde üzerinde en çok çal... more Öz
Sahîh-i Buhârî, tespit edilebildiği kadarıyla hadîs kaynakları içerisinde üzerinde en çok çalışılan ve şerh yazılan eserdir. Sahîh-i Buhârî’ye yönelik şerh çalışmaları, hadîs tarihinin hemen hemen her döneminde inkıtaya uğramadan devam etmiştir. Şerh çalışması yapanlardan biri de Şemsüddîn el-Kufeyrî’dir (ö. 831/1427-28). Onun el-Kevkebü’s-sârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî ve et-Telvîh ilâ maʿrifeti’l-Câmiʿi’s-sahîh olarak isimlendirdiği iki ayrı şerhi bulunmaktadır. Üç ciltten oluştuğu müellifi tarafından bildirilen ilk şerh el-Kevkebü’s-sârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî’nin tamamı günümüze intikal etmemiştir. Müellif hattı olduğu düşünülen ikinci cildi, Berlin Devlet Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Altı ciltten oluşan ikinci şerh ise, et-Telvîh ilâ maʿrifeti’l-Câmiʿi’s-sahîh isimli eseri ise Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Ancak bu şerhin ismi ve müellifi kayıtlara hatalı girildiği için varlığından pek haberdar olunamamıştır. Bu makalede, Kufeyrî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra her iki Sahîh-i Buhârî şerhinin günümüze intikal eden nüshaları ve içerikleri incelenmiştir. el-Kevkebü’s-sârî’nin ciltleri eksik olması hasebiyle et-Telvîh ilâ maʿrifeti’l-Câmiʿi’s-sahîh daha ayrıntılı bir şekilde tetkik edilmiştir. Çalışma neticesinde Kufeyrî’nin kaleme aldığı bu eserin, üslup ve yöntem açısından oldukça düzenli ve sistematik bir şerh olduğu görülmüştür.

Shamsuddîn Al-Qufairî And His Commentary Named At-Talvîh on Sahîh Al-Bukhârî
Abstract
Sahîh al-Bukhârî is the most studied and written commentary among the hadith sources as far as can be determined. The commentary studies on Sahîh al-Bukhârî continued in almost every period of the history of the hadith without interrupting. One of the commentators was Shamsuddin al-Qufairî (d. 831 / 1427-28). There are two separate commentaries he named as al-Kawkabu’s-sârî fi Sahîhi’l-Bukhârî and at-Talvîh ilâ maʿrifeti’l-Jâmiʿi’s-sahîh. All of al-Kawkabu’s-sârî, reported by the author of three volumes, has not survived to the present day. The second volume thought to be the author's handwriting, is located in the Berlin State Library. His six-volume work titled at-Talvîh ilâ maʿrifeti’l-Jâmiʿi’s-sahîh is in the Süleymaniye Manuscript Library. However, the name and author of this commentary is not known because of incorrect entries made in the records. In this article, after giving information about Qufairî’s life and works, it is tried to examine the copies (manuscripts) and the content of both Sahîh al-Bukhârî interpretations. Since the volumes of al-Kawkabu’s-sârî were missing, at-Talvîh ilâ maʿrifeti’l-Jâmiʿi’s-sahîh was examined in more detail. As a result of this study, it was seen that this work, which was written by Qufairî, is a very regular and systematic commentary in terms of style and method.

İslâm tarihinin başlangıcından itibaren başta Hz. Peygamber (sav) olmak üzere sahabe, tabiûn, teb... more İslâm tarihinin başlangıcından itibaren başta Hz. Peygamber (sav) olmak üzere sahabe, tabiûn, tebe-i tabiûn, âlimler, müçtehitler ve müfekkirler dinin anlaşılması, anlatılması ve yaşanması için olağanüstü gayret göstermişlerdir. Kimi yetiştirdiği talebeleriyle, kimi kaleme aldığı eserleriyle kimi ise sosyal hayat içerisindeki aksiyoner kimliği ile katkıda bulunmuştur. Bazı kişiler ise tüm yöntemleri kendinde cem ederek din ve insanlık hizmetlerine kendilerini adamışlardır. İşte bu şahsiyetlerden biri de yirminci yüzyılın sonunda Bosna-Hersek'te yetişen Aliya İzzetbegoviç'tir.

Bu makale, Suriye'nin başkenti Şam'a bağlı Gūta bölgesinin rivâyet kültüründeki yerini konu edinm... more Bu makale, Suriye'nin başkenti Şam'a bağlı Gūta bölgesinin rivâyet kültüründeki yerini konu edinmektedir. Son yıllarda Gūta'da yaşayan elim hadiseler, bu araştımanın yapılmasında etken olmuştur. Çalışma süresince, hadîs literartüründe yer alan Gūta ile ilgili rivâyetler bir araya getirilerek Gūta'nın konumu, peygamberler şehri Gūta ve âhir zamanda Gūta şeklinde üç ana başlık halinde tasnif edilmiştir. Konu ile ilgili toplam on beş rivâyet incelenmiştir. Hz. Peygamber'e (sav) isnâd edilen her bir hadîsin sened yönüyle sıhhat analizi yapılarak yorumlanmıştır. Bu çerçevede toplam on iki hadîsin sened tenkidi yapılmıştır. Gūta'nın konumu, peygamberler şehri Gūta başlıkları altında yer alan rivâyetlerin, geçmişe yönelik tarihi bilgiler içerdiği ve sıhhat açısından zayıf olduğu tespit edilmiştir. Âhir zamanda Gūta başlığında yer alan rivâyetler ise geleceğe yönelik malumat içermektedir. Bu rivâyetlerde Gūta'nın fethedileceği, Müslümanların bu bölgede bir araya gelecekleri ve karargâhlarını buraya kuracakları belirtilmektedir. Gelecekte olacak hadiselerle ilgili rivâyetlerin yarısının zayıf, diğer yarısının ise sahih olduğu; sahih ve zayıf rivâyetlerin içeriklerinin birbirlerini destekler nitelikte olduğu görülmüştür. Abstract This article deals with the place of the Ghouta region of Syria, the capital city of Damascus, within narrative culture. The unfortunate events which have taken place in Ghouta in recent years have been influential in the construction of this research. During the study, the narrations of Ghouta, which was included in the hadith literature, were brought together and classified into three main titles: Ghouta's position, prophets' city Ghouta and Ghouta in the times nearing the Doomsday. A total of fifteen narrative related to the subject were examined. Each hadith which is claimed to Prophet Muhammed (saas) was interpreted by making the confirmation of authenticity. In this framework, a total of twelve hadiths have been confirmed for authenticity. It has been determined that the historical information on the past of the Ghouta's position, history of the prophets, historical reports under the headings of Ghouta, holds weaknesses of such transfers in terms of reliability. The narrations under the title of Guta about in the times nearing Doomsday, contain information for the future. In these reports it is stated that Ghouta will be conquered, that Muslims will come together in this region and they will put their headquarters there. It is seen that the half of the reports related to the future will be weak and the other half will be accurate; and that the contents of the authentic and the weak reports are the same and they support each other.

Cuma ve Bayram hutbeleri toplumu dinî konularda aydınlatma ve bilinçlendirme hususunda büyük bir ... more Cuma ve Bayram hutbeleri toplumu dinî konularda aydınlatma ve bilinçlendirme hususunda büyük bir görev ifa etmektedir. Bu bağlamda hutbeler, çoğu zaman Müslümanların maddî ve manevî ihtiyaçları gözetilerek hazırlanmaya çalışılmaktadır. Tarihî süreç içerisinde hatiplere kolaylık sağlamak amacıyla belli başlı konularda hutbe kitapları da kaleme alınmıştır. Bu hutbe çalışmalarından birisi de 1190/1176 tarihinde Abdurrahman b. el-Hâc Ebû Bekir el-Kefevî tarafından Sinop'ta yazılan Mecmûa-i hutbe isimli eserdir. Bu makalede, 63 hutbeden müteşekkil olan Mecmûa-i hutbe isimli eserin içerisinde bulunan hadîsler incelenmiş ve her bir hadîsin sıhhat ve kaynağı tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma neticesinde bu eserde toplam 38 hadîsin nakledildiği; hadîslerin büyük bir kısmının sahih ve temel hadîs kaynaklarında yer aldığı görülmüştür. Sahih hadîslerin yanı sıra hasen, zayıf ve mevzu olarak değerlendirilen hadîslerin de bu hutbe mecmuasında bulunduğu müşahede edilmiştir.

Kırk hadîs, hadîs edebiyatından en çok eser yazılan alanlardan biridir. Hadîs ve hadîs ilimleri i... more Kırk hadîs, hadîs edebiyatından en çok eser yazılan alanlardan biridir. Hadîs ve hadîs ilimleri ile iştiğal eden birçok âlimin kırk hadîs çalışması bulunmaktadır. Kırk hadîs edebiyatına katkıda bulunan âlimlerden biri de XVI. yüzyıl Osmanlı müelliflerinden Abdülmecîd b. Nasûh b. İsrâîl'dir (ö. 996/1588). Farklı ilim dallarında kendini yetiştiren Abdülmecîd Efendi, tefsîr, hadîs, fıkıh, tasavvuf, eğitim, edebiyat ve ahlâk gibi sahalarda çok sayıda eser kaleme almıştır. Bu makalede, Abdülmecîd Efendi'nin ʿArafâtü'l-ʿârifîn li'l-vuḳūf fi mevḳıfi ʿibâdeti rabbi'l-ʿâlemîn fî eḥâdîs̱ i Seyyidi'l-murselîn isimli kırk hadîs çalışması incelenmiştir. Bu eser bir kırk hadîs derlemesi olmasına rağmen içerisinde otuz dokuz hadîs nakledilmiştir. Müellif tarafından herbir hadîsin XVI. yüzyıl Osmanlı Türkçesi ile manzûm ve mensûr tercümesi yapılmıştır. Hadîslerin daha iyi anlaşılması sağlamak amacıyla bazı kelâm, fıkıh, tasavvuf, ahlâk ve hadîs konularına değinilmiştir. Birkaç rivâyet dışında bu eserdeki hadîslerin kâhir ekseriyetinin Sahîhayn'dan nakledilmiş olduğu görülmüştür. Ayrıca bu çalışmada, ʿArafâtü'l-ʿârifîn'deki manzûm hadîs tercümelerinin transkripsiyonu yapılmış ve vezinleri hakkında bilgi verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hadîs, Kırk Hadîs, Manzûm, Abdülmecid b. Nasûh, Amasya. Abdülmecîd b. Nasūh at-Tosyavī al-Amāsī (d. 996/1588) and His Work ʿArafâtü'l-'Ârifîn Abstract "Forty hadith" is one of the field in which most written works in the Hadith literature. Many scholars who have been engaged in the Hadith sciences have at least one forty hadith compilations. One of the scholars who contributed to forty 120 | Hasan YERKAZAN AUID 11 (Aralık 2018): 119-157

" Forty hadith " is the common name of works containing forty hadiths usually on a certain topic.... more " Forty hadith " is the common name of works containing forty hadiths usually on a certain topic. These works are formed by bringing together the hadiths that are thought to be useful in certain matters. Until today, there have been many studies on different subjects such as faith, afterlife, Islamic jurisprudence, asceticism, moral, invocation, and prayer. In addition, many wises interested in hadith scholars have a modest work in this regard. In this study, forty hadiths related to Prophet's (Peace be upon him) aspect of being a model person were put together and interpreted. The hadiths were selected from narratives about his example in social life. Each hadith indicates a point that one must follow in order to become a model person. As a result of this study, it has been seen that model human construction can be possible in the context of forty hadiths.

Öz Bu makale, Kur'ân'ın Hz. Peygamber'e (sav) aşamalı indirilişini ifade eden rivâyetlerin sened ... more Öz
Bu makale, Kur'ân'ın Hz. Peygamber'e (sav) aşamalı indirilişini ifade eden rivâyetlerin sened tenkidini konu edinmektedir. Bahse konu rivâyetler, Kur'ân'ın Kadir gecesinde levh-i mahfuz'dan ‚Beytü'l-'izze‛ye yani yakın semâya topluca, tek seferde indiğini daha sonra nüzûl ortamındaki olaylarla irtibatlı bir şekilde Allah Rasûlü'ne peyderpey nâzil olduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmada toplam on iki rivâyet incelenmiş ve ilgili rivâyetlerin sened tenkidi yapılmıştır. Elde edilen verilere göre, Kur'ân'ın Hz. Peygamber'e (sav) aşamalı indirilişini ifade eden rivâyetlerin tamamı İbn Abbâs'a dayandırılmaktadır. Bu rivâyetlerin sened tenkidi açısından yedisinin sahih; beşinin ise zayıf olduğu tespit edilmiştir. Sahih ve zayıf rivâyetler, içerik olarak aynı olduğundan dolayı zayıf rivâyetlerin şahid ve mutabaât bağlamında değerlendirilmesinin mümkün olacağı kanaatine varılmıştır. Bu çerçevede Kur'ân'ın Hz. Peygamber'e (sav) aşamalı indirilişini ifade eden rivâyetlerin, sened tenkidi açısından sahih olduğu görülmüştür.

This article is about sanad criticism of narratives, which expresses the gradual revelation of the Quran to the Prophet (pbuh). These narratives indicate that the Quran firstly descended from Levh-i Mahfuz (Preserved Tablet) to Baytu’l-‘Izza, meaning the nearest sky, completely in one time in the night of Qadir, later on that was revealed gradually to the Prophet in connection with specific incidents at the environment of nuzool. In this study, a total of twelve narratives were examined and the relevant narrations were criticized. According to the obtained results, all narratives, which express that the Qur'an was revealed gradually to the Prophet, are based on Ibn Abbas and also are Marfu’ Hukmi. Seven of these narratives have been found sahih (authentic), and five of them found dhaeef (weak) in terms of sanad. It was concluded that it would be possible to evaluate the dhaeef narratives as shahid and mutaba‘at hadith because of the sahih and dhaeef narratives are the same in content. As a result, the narratives, which express that the Qur’an was revealed gradually to the Prophet, have been determined as sahih in perspective of sanad crticism.

Öz Ebu'l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed ez-Zemahşerî (v. 538/1143), Harezm bölgesinde yetişen öne... more Öz
Ebu'l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed ez-Zemahşerî (v. 538/1143), Harezm bölgesinde yetişen önemli Mutezilî âlimlerden biridir. İlim ve edebiyatın zirveye ulaştığı bir dönemde yaşayan Zemahşerî, tefsir, hadîs, kelâm, fıkıh, dil ve edebi-yat gibi birçok sahada elliye yakın kitap kaleme almıştır. Eserleri, ilim camiası ta-rafından takdir edilmiş ve büyük değer verilmiştir. Bu makalede Zemahşerî'nin mezhebî bağlamda hadîsleri ne şekilde yorumlayıp te'vîl ettiği konusu incelen-meye çalışılmıştır. Rü'yetullah, büyük günah, şefaât, imân-amel ilişkisi, kabir azabı, nazar/göz değmesi ve ömrün uzaması gibi konuları içeren hadîsleri mez-hebî görüşleri çerçevesinde te'vîl metodu tetkik edilmiştir. Ele alınan örneklerden anlaşılacağı üzere Zemahşerî, birkaç istisnai konu dışında genel olarak itikâda taalluk eden konularda Mutezilenin temel prensiplerine göre hadîsleri te'vil ettiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Zemahşerî, Mutezile, Sünnet, Hadîs, Te’vil.
Abstract
Abu'l-Qasım Mahmud b. 'Umar al-Zamakhshari (d. 538/1143) is one of the significant Mu'tazilite scholars who raised in the Harezm region. Zamakhshari, who lived in a period when science and literature reached its peak, wrote about fifty books on many fields, such as tafsir, hadith, kalam, fiqh, language and literature. His works have been appreciated and valued by the scholars. This study tries to examines how the hadiths of Zamakhshari are interpreted with ta'wil in the context of madhabs. Ru'yetullah (Seeing Allah), great sin, intercession, belivers-action relationship, the punishment of the grave, eye touching and involving issues such as increased longevity traditions te'vîl methods within the framework of sectarian views are discussed. As it can be understood from the examples un-dertaken that asides from a few exceptional circumstances, it has been established that the hadith’s of Zamakhshari were interpreted with ta’wil on topics which were generally dependent on itiqad within the fundamental principles framework of Mu’tazilites.
Keywords: Zamakhsharî, Mu’tazila, Sunnah, Hadîth, Ta’wil.

Öz Ebu'l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed ez-Zemahşerî (ö. 538/1143), Harezm bölgesinde yetişen öne... more Öz
Ebu'l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed ez-Zemahşerî (ö. 538/1143), Harezm bölgesinde yetişen önemli Mutezilî âlimlerden biridir. İlim ve edebiyatın zirveye ulaştığı bir dönemde yaşayan Zemahşerî, tefsir, hadîs, kelâm, fıkıh, dil ve edebiyat gibi birçok sahada elliye yakın kitap kaleme almıştır. Eserleri, ilim camiası tarafından takdir edilmiş ve büyük değer verilmiştir. Bu makalede Zemahşerî'nin en önemli eserlerinden olan ve aynı zamanda çok sayıda rivâyete yer veren el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmizi't-Tenzîl ve 'Uyûnu'l-Ekâvîl fi Vücûhi't-Te'vîl, Rabîu'l-Ebrâr ve Fusûsu'l-Ahbâr ve Ruûsu'l-Mesâil isimli kitaplarında bulunan hadîslerin kaynakları tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler bir bütünlük içerisinde değerlendirilip tablo ve grafiklerle takdim edilmiştir. Çalışma neticesinde, bu eserlerde bulunan hadîslerin büyük bir kısmının hadîsçiler tarafından muteber kabul edilen hadîs kaynaklarında yer aldığı sonucuna varılmıştır.
Abstract Abu'l-Qasım Mahmud b. 'Umar al-Zamakhshari (d. 538/1143) is one of the significant Mu'tazilite scholars who raised in the Harezm region. Zamakhshari, who lived in a period when science and literature reached its peak, wrote about fifty books on many fields, such as tafsir, hadith, kalam, fiqh, language and literature. His works have been appreciated and valued by the scholars. This study tries to establish the sources of the hadiths which were included in one of the Zamakhshari's most important pieces of work titled: al-Kashshâf an haqâ'iq  Bu makale, ‚Zemahşerî ve Hadîs‛ isimli doktora çalışmamızdan (Bayburt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bayburt, 2016) yararlanılarak hazırlanmıştır.

An Evaluation on the Work Titled Musnad al-Hāfiz Othmān b. al-Salāh al-Asar fīmā warada min alahādīs fī fadl al-Iskandariya va ʿAskalān Attributed to Ibn al-Salāh, 2021

Mosque Lessons in Germany According to the Religious Officials, 2020

OSMANLI DÖNEMİ İLMÎ ÇALIŞMALARI -II , 2021

Gel imdi sûre-i Yâsîni oku şevkile her gün Bulasın huld ile rıdvân enîsün ola hûr-ı 'în Müebbed '... more Gel imdi sûre-i Yâsîni oku şevkile her gün Bulasın huld ile rıdvân enîsün ola hûr-ı 'în Müebbed 'îş idüb anda muhalled olasın zinde Tecellî eyleyüb Allah ide vechin sana tebyîn Mecîdî bendenün yâ Rab recâsı budur senden İdesin son nefesde hemdemîni sûre-i Yâsîn Ki şeytân itmeye kârı Gam ile bulmaya zârı 'İnâyet eyleye Bârî Ki olmaya gözi nemgîn (40b) Ve eyzan fî fazli ehli'l-Kur'ân ve fazli Yâsîn: Zehî sa'âdet ü devlet ki ol Hudâ-yı mübîn Ki itdi sana kelâmın 'atâ o hayyü u mu'în Fesâhatiyle okursın kelâm-ı Rahmânı Ki işidüb hafaza nutkını ider tahsîn Şu denlü sana irişür 'atâsu Allahun Ki ecr u fazl ile memlü' olur semâ ü zemîn Denizler olsa midâd ve ağaclar olsa kalem Sevâbını yazamaz didi ol resûl-i emîn Okursan ide Hudâ ravza-i cinânda mekîn Gel eyle vird-i şerîfün tilâvet-i Yâsîn Ne devlet ve ne sa'âdet olur ki Rabbi celîl Kelâmı sana itdi 'atâ o şâh-ı cemîl Okusın ânı sabâh u mesâda leyl ü nehâr Ki irüşûr sana hakdan niçe sevâb-ı cezîl 40 Ki bâğ-ı cennete âhir seni ider idhâl Olur sebîl-i Hudâda sana nasîr ve delil Ki akıbet seni dergâh-ı hakka vâsıl ider Sa'âdet-i dû cihân bil olur sana tahsil Dilersen ide Hudâ-yı cihân cinânda emîn Gel eyle vird-i münîfün kırâet-i Yâsîn Zehî 'atâ ki Hudâ itdi ehl-i Kurâna Ki binde birisi gelmez beyan u tibyâna Megâmın anlarun itdi riyâz-ı bâğ-ı behişt Ki lutf-i hakkile anlar irişdi rızvâna Hem itiddi anları âzâde nâr-ı dû zahdan Ki âh u nâle idüb düşmediler efğâna Sa'âdet-i dû cihânı müyesser itdi Hudâ Ki mazhar oldılar anlar kemâl-i ihsâna (41a) Dilersen ide Hudâ ravza-i cinânda mekîn Gel eyle vird-i şerîfün tilâvet-i Yâsîn Kıt'a li-muharririhi'l-hakir: Buyurdı Mustafâ ol fahr-i 'âlem O mahbûb-ı Hudâ mahmûd u mansûr Gice her kim tilâvet itse Yâsîn Sabah olsa ola ma'füvv u mağfur Günâhından olub ol pâk u sâfî Ola nezd-i Hudâda merd-i meşkûr 118 Ebû Ya'lâ, Müsned, 6/59 (4118). İhlas suresinin Kur'ân'ın üçte birine denk olduğu kısmı hakkında hadis için bk.

İSLÂMİ İLİMLERDE İŞÂRÎ YORUM VE TE'VİL GELENEĞİ, 2020

RÂVÎ VE RİVÂYET BOYUTUYLA HADÎS LİTERATÜRÜNDE VERA, 2020

Mehmed Âsım Efendi Ve Sünûhât-ı Haydariyye'si, 2019

sıhhati hakkında çok daha temkinli olmak gerekmektedir. Zira Şia içerisinde Hz. Ali'yi aşırı dere... more sıhhati hakkında çok daha temkinli olmak gerekmektedir. Zira Şia içerisinde Hz. Ali'yi aşırı derecede yücelten Gâliyye gibi bazı gruplar, İslâmî ölçülerle bağdaşmayacak içerikte bazı rivâyetler nakletmektedirler. Mesela öldükten sonra onun dünyaya tekrar döneceği, gök gürültüsünün onun sesi olduğu ve Hz. Peygamber'den sonra onun peygamber olarak gönderildiği, Hz. Peygamber ile Hz. Ali'nin aynı nurdan yaratıldığı, Hz. Ali'yi inkâr edenlerin dinden çıktığına dair rivâyetler nakledebilmişlerdir. Hatta onu, Hz. Peygamber'i nebî olarak gönderen ilâh olduğunu kabul edenler dahi olmuştur. 12 Bununla birlikte Sünnî kaynaklarda da Hz. Ali'nin faziletini abartılı bir şekilde anlatan rivâyetler mevcuttur. Mesela Âdem yaratılmadan on dört bin yıl önce Hz. Peygamber ve Hz. Ali'nin nur olarak Allah'ın huzurunda var olduğu ve daha sonra Allah'ın bu nuru iki parçaya ayırıp birinden Hz. Peygamber'i diğerinden de Hz. Ali'yi yarattığına dair merfu bir rivâyet nakledilmektedir. 13 Yine aynı şekilde Hz. Peygamber'in (sav) Hz. Ali'nin yüzüne bakmanın ibadet olduğunu söylediğine 14 dair uydurma rivâyetler nakledilmiştir. Özellikle Sünnî tarikatlar, Hz. Ali'yi silsile-i zeheb olarak adlandırdıkları zincirin ilk halkası kabul ettiklerinden Hz. Ali'nin faziletleri ile mübalağalı ifadelere-tasavvuf literatüründe-geniş yer verilmiştir.