Anıl Çelik | Bartın University (original) (raw)

Papers by Anıl Çelik

Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (34): s. 369-389. , 2023

Ad biliminin (onomastik) alt kollarından biri olan yer adı bilimi (toponimi), toplumların kâinatı... more Ad biliminin (onomastik) alt kollarından biri olan yer adı bilimi (toponimi), toplumların kâinatı ve tabiatı idrak
biçimlerini mekân algıları üzerinden irdelemeye yarayacak adlandırma verilerini dikkate sunar. Bu bağlamda, Anadolu
coğrafyasındaki Türkçe yer adlarını incelemenin, Türkiye Türklerinin kültür ve iskân tarihi hakkında yol gösterici çıktılar
elde etmek için oldukça uygun bir metot olduğu söylenebilir. Anadolu’da bulunan ve ses-şekil yapıları itibarıyla Türkçe
oldukları anlaşılan yer adlarından bir kısmının dil maceraları ve kökenleriyle ilgili halk etimolojileri dışında herhangi bir
bilginin ortaya konulmadığı dikkati çekmiştir. İlgili dikkatten yola çıkılarak bu çalışma vasıtasıyla, Anadolu’nun muhtelif
bölgelerinde toponim olarak kullanıldığı tespit edilen “Çakraz” adlandırmasının köken bilgisi üzerine dil biliminin
yöntemlerini esas alan birtakım öneriler dile getirilmiştir. Buna göre, “Çakraz” yer adının “Çakır+Az” biçiminde teşekkül
ettiğini düşünmek için pek çok dilsel sebep vardır. Çalışmada, mezkûr sebepler ile bu yer adının hangi anlam alanını
kapsıyor olabileceği alternatif görüşler eşliğinde ve Bartın-Amasra’da yer alan Çakraz toponimi temel alınarak
araştırılmıştır.

KORKUT ATA TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2022

“Mondegreen”ler, bir ifadenin veya şarkı sözünün yanlış işitilmesi veya yanlış yorumlanmasından k... more “Mondegreen”ler, bir ifadenin veya şarkı sözünün yanlış işitilmesi veya yanlış yorumlanmasından kaynaklanan sözcük dizileridir. Türkçe dışında birçok dildeki “mondegreen”ler üzerine muhtelif dil araştırmaları yapılmış ve bunların fonetik ya da fonolojik özellikleri ortaya konmuştur. Bu çalışmada ise Türkçe “mondegreen”ler dilsel açıdan ele alınmış ve bunların ortaya çıkışındaki fonetik ya da fonolojik nedenler Türk dili açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu yapılırken “mondegreen”ler ile ilgili literatür özetine değinilmiş, çalışmanın yöntem ve hedefleri açıklanmış ve Türkçeden seçilen çeşitli “mondegreen” örnekleri üzerinden fonetik ya da fonolojik birçok yorum ortaya konmuştur. Böylelikle, Türkçe “mondegreen”lerin ortaya çıkma sebepleri ve dil özellikleri dikkatlere sunulmuş, sağlıklı bir iletişimin sağlanması yolunda bir engel olarak değerlendirilebilecek yanlış işitmelerin Türk dilindeki yapısı hakkında çeşitli tespitler dile getirilmiştir. Türkçe “mondegreen”lerin dil yapılarını ve meydana çıkış nedenlerini ortaya koymak, diğer dillerdeki “mondegreen” yapıları ile Türk dilindeki “mondegreen” yapılarının dilsel anlamda karşılaştırılmasına olanak sağlayacak, böylece yanlış işitmelerin çeşitli dillerdeki karakteristik nitelikleri hakkında ortak birtakım çıkarımlar yapılabilmesine ortam hazırlayarak sağlıklı iletişimin unsurlarını anlama yolunda bir katkı sunmuş olacaktır.

Selçuk Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021

Vocabulary studies are of significant importance for linguistic and cultural research because the... more Vocabulary studies are of significant importance for linguistic and cultural research because the worldview of a society is hidden in the verbal repertoire of its language. In studies on medical texts of the Old Anatolian Turkish period, it has been determined that there are errors and inconsistencies in the Latin equivalents of the plant names. The aim of this article is to reveal the true Latin equivalents of the plant names whose Latin equivalents are given incorrectly. To achieve this aim, we determined the sample selected by evaluating the forms in the indexes and dictionaries of fourteen Old Anatolian Turkish medical manuscript studies. Through this sample, we have attempted both to examine the reasons for the related discrepancies, as well as put forth solutions on how to eliminate them were evaluated. Such inconsistencies not only mislead scholars but also present them numerous challenges when it comes to further research. One of the aims of the study is to draw attention to such difficulties and discuss the measures that can be taken on the relevant issue.

Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E - Dergisi, 2021

Öz: Türkiye Türkçesinin muhtelif söz dizimi çalışmalarında pek çok sözcük öbeği tanımı ve tasnifi... more Öz: Türkiye Türkçesinin muhtelif söz dizimi çalışmalarında pek çok sözcük öbeği tanımı ve tasnifi mevcuttur. Bu tanımların birçoğu; sözcük öbeklerinin en az iki sözcükten meydana geldiği, anlam ve yapı açısından bir bütünlük sergilediği, herhangi bir yargı bildirmediği vb. konularında görüş birliği içindedir. Bu çalışmada, yukarıdaki görüşler temel alınmış ve Türkiye Türkçesi yazı dilinde kısa çizgi işareti ile birlikte çeşitli işlevlerde kullanıldığı tespit edilen, bütünleşiklik anlatımını ön plana çıkaran bir sözcük öbeği türü tanıtılarak bu öbek türünün nitelikleri sıralanmaya çalışılmıştır. Söz konusu öbeğin adlandırılması için "kısa çizgi öbeği" terimi önerilmiştir. Bu öbek türünün Türkçede; istikamet ve hedef aralığı bildirme, sayı ve miktar aralığı bildirme, rekabet ve skor bildirme, mensubiyet ve adres bildirme, süre aralığı bildirme ve bütünleşik birliktelik bildirme gibi işlevler taşıyan yapılar meydana getirmek için kullanıldığı konusu örnekler ve çözümlemeler aracılığıyla dile getirilmiştir. Bu türün, diğer bazı sözcük öbekleriyle ayrıştığı noktalar üzerinde durulmuş, müstakil bir sözcük öbeği türü olarak gramer kitaplarında kendine yer bulması gerektiği savı dikkatlere sunulmuştur.

IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasının Türkiye Türkçesi ağızlarını yoğun bir biçimde etkiled... more Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasının Türkiye
Türkçesi ağızlarını yoğun bir biçimde etkilediği birçok
kaynakta ifade edilmektedir. Bununla birlikte, ağız
derlemelerinin kaynak kişilerinde bulunması gereken
özellikler sıralanırken; öğrenim durumu, yöreden
ayrılmamış olma, yaş, yörenin ağız özelliklerini
taşıma, cinsiyet, meslek, büyük yerleşim merkezleriyle
iletişim durumu gibi nitelikler ön plana çıkarılır. Zira
ilgili kaynaklara göre bu nitelikler, ağızların yaşadığı
etkileşimleri önemli ölçüde yansıtır. Söz konusu
düşünceleri bilimsel bir yöntemle sınamak adına
Türkiye Türkçesinde 1930’lu yıllardan sonra türetilen
veya canlandırılan yeni sözcüklerin ağız metinlerine
etkisinin ölçülmeye çalışılması birtakım yönlendirici
veriler sağlayabilir. Çünkü yeni türetilen sözcüklerin
halk diline geçmesi konusunda yazı dili, kitle iletişim
araçları ve teknoloji son derece etkilidir. Bu yeni
sözcüklerin ağız metinlerinin söz varlığındaki yeri ve
sıklığı tespit edilirse yazı dilinin ve teknolojinin
ağızlara yapmış olduğu etkiye dair birtakım
çıkarımlarda bulunmak mümkün olacaktır. Bu
düşünceden hareketle bu çalışmada Türkiye Türkçesi
ağızlarından temsilî olarak seçilen dört örnek ağız
çalışmasının söz varlığı yeni sözcükler üzerinden
değerlendirilmiştir. Batı Grubu ağızlarından Yalova ili
yerli ağzı, Doğu Grubu ağızlarından Yusufeli ağzı,
Kuzeydoğu Grubu ağızlarından Arhavi ilçesi Derecik
köyü ağzı ve Rumeli ağızlarından Lüleburgaz ağızları
üzerine yapılmış çeşitli lisansüstü tez çalışmalarından
yola çıkılarak bu dört örnek ağız bölgesi söz konusu
bağlamda karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Bu
karşılaştırmalar sonucunda, örnekleme dâhil olan tüm
yaş, cinsiyet ve tahsil gruplarına mensup kaynak
kişilerin ölçünlü dilden benzer oranlarda
etkilendiklerine dair birtakım veriler ortaya
konmuştur.

R u m e l i D E D i l v e E d e b i y a t A r a ş t ı r m a l a r ı D e r g i s i, 2020

Belirli bir bölgede yaşayan insanların o bölgede bulunan coğrafi şekillere verdikleri adlandırmal... more Belirli bir bölgede yaşayan insanların o bölgede bulunan coğrafi şekillere verdikleri adlandırmaları köken ve yapı bakımından inceleyen bilim dalına mikrotoponimi denir. Mikrotoponimi, toponiminin bir alt kolu olup silikyeradbilim adıyla da karşılık bulmaktadır. Mikrotoponimler, yöre halkının sosyal yaşantısını ve ağız özelliklerini yansıtır, o yöre ve kültürüyle ilgili önemli verileri bünyesinde barındırır. Bu çalışma, Bartın'ın Ulus ilçesine bağlı Uluköy ve Zafer yörelerinin mikrotoponimleri üzerine yapılan bir toponimi çalışmasıdır. Çalışmanın amacı bölgede sözlü kültür ile varlığını sürdüren adlandırmaların kayıt altına alınarak unutulmasını engellemek ve bölgede yer alan zengin dil varlığını korumaktır. Yöreden toplam yüz altmış bir yer adı derlenmiştir. Malzemelerin, "Yer Adlarının Türleri" ve "Leksikosemantik İnceleme" başlıklı iki temel bölümde incelendiği çalışma, bölgeden elde edilen malzemeler aracılığıyla ortaya çıkarılmıştır. "Leksikosemantik İnceleme" bölümünde sahada kayıt altına alınan yer adları, türleri göz önünde bulundurularak tasnif edilmiştir. Tasnif esnasında mikrotoponimlerin hangi yöreye ait olduğunun daha iyi anlaşılabilmesi için yer adlarından sonra ilgili yöre adı kısaltmalar ile ayraç içine alınarak belirtilmiştir. "Leksikosemantik İnceleme" bölümünde ise yöreden derlenen yer adları leksikosemantik açıdan incelenerek bu isimlendirmelerin anlamlarına ulaşılmaya çalışılmıştır. Yer adları öncelikli olarak yöre halkının yer adı hakkında verdiği bilgiler doğrultusunda sınıflandırılmış, gerek görülen yerlerde çeşitli sözlüklerden yararlanılarak yer adlarının anlamı açıklanmıştır. "Sonuç" bölümünde ise elde edilen istatistiksel veriler dikkatlere sunulmuş ve tartışılmıştır.

Dil ve Edebiyat Araştırmaları (DEA), 2020

Türkçenin söz hazinesinin dikkate değer bir parçasını teşkil eden kalıp ifadeler, sözlü yahut yaz... more Türkçenin söz hazinesinin dikkate değer bir parçasını teşkil eden kalıp ifadeler, sözlü yahut yazılı iletişim
esnasında kendilerine sıklıkla başvurulan dil unsurlarıdır. Belli bir bağlama sahip olmaları bu türden kalıp
ifadelerin en belirgin niteliğidir. Bunlardan; atasözleri, deyimler, ikilemeler vb. hakkında çok sayıda bilimsel araştırma yapılmıştır. 2004 yılında bir gazetecilik terimi olarak isimlendirilmiş “snowclone”lar hakkında ise Türkçede kapsamlı bir çalışma henüz ortaya konmamıştır. “Snowclone”lar formülsel klişe ifadelerdir ve belli kalıpların yeni bağlamlar doğrultusunda kullanılmalarıyla ortaya çıkarılırlar. Bununla birlikte,
“snowclone”larla diğer formülsel kalıp ifadeleri birbirinden ayırmak gerekir. Zwicky’nin de belirttiği gibi
Formülsel “muzip ima” olarak adlandırılan ve bir kalıp ifadenin “snowclonelaşma” aşamalarının tümünü
tamamlayamamış biçimini temsil eden ifadeler “snowclone”lardan ayrı olarak ele alınmalıdır. “Snowclone” terimi, her ne kadar bir gazetecilik terimi olarak ortaya çıktıysa da formülsel “muzip ima”larla birlikte
internet memlerinde kendine yeni, işlek bir mecra bulmuştur. Bu çalışmada, “snowclone” teriminin açımlanması denenmiş ve “snowclone”larla birlikte birtakım formülsel “muzip ima”ların Türkçedeki kullanımları sosyal medyadan hareketle örneklendirilmeye çalışılmıştır.

Sosyal Bilimler Dergisi (The Journal of Social Sciences), 2018

Türk kültüründe “düğünlerde gelinleri süsleyen ve onlara kılavuzluk eden kadınlar” için birçok fa... more Türk kültüründe “düğünlerde gelinleri süsleyen ve onlara kılavuzluk eden kadınlar” için birçok farklı adlandırmanın kullanıldığı çeşitli kaynaklarca saptanmıştır. “Telek” adlandırması da Yalova İli Manavları’nın sözü edilen tanımlamayı karşılamak için tercih ettiği sözcük olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada, düğünlerde gelinleri süsleyen ve onlara kılavuzluk eden kadınların Türk kültüründeki konumlarından bahsetmek, “telek” ve “teleklik” kavramlarını tanımlamak ve açımlamak hedeflenmektedir. Bununla beraber, “telek” kelimesinin etimolojik yapısı incelenerek dilsel yolculuğundan söz edilmekte ve “telek” sözcüğünün kavram alanı Yalova İli Manavları’ndan derlenen metinlerle tanıklanarak ortaya çıkarılmaya çalışılmaktadır.

idil Dil ve Sanat Dergisi, 2018

ÖZ Eski Türkçe metinlerde yer alıp bugün Türkiye Türkçesi ölçünlü yazı dilinde kullanılmadığı hal... more ÖZ Eski Türkçe metinlerde yer alıp bugün Türkiye Türkçesi ölçünlü yazı dilinde kullanılmadığı halde Anadolu Ağızlarında yaşamakta olan birtakım kelimeler vardır. Bu kelimelerden birisi de " küse-" fiilidir. Bu fiil; hem Moğolca ile Türkçe dillerinin her ikisinde de çok eski devirler-den bu yana tanıklanabilmesi, hem de kökeni, yapısı ve imlasıyla ilgili çeşitli tartışmalara yol açması bakımından dikkate değerdir. Söz konusu fiilden türeyen ve yine Türkiye Türkçesi ölçünlü yazı dilinde yer almamasına rağmen Yalova İli Yerli Ağzından derlenen metinler-de tespit edilen " güsenç " kelimesinden yola çıkılarak hazırlanan bu makalede " küse-" fiili-nin etimolojisi, imlası ve morfolojisinin yanı sıra Tarihî ve Çağdaş Türk Lehçeleri ile Moğol Lehçelerindeki dilsel yolculuğu, leksikolojik durumu ve türevleri ele alınmış, lehçeler arası karşılaştırmalar yapılarak fiilin kullanımları örneklendirilmeye çalışılmış, kelime haritaları meydana getirilmiştir. ABSTRACT There are some words that exist in the old Turkic texts and live in Anatolian subdialects, although they are not used in the standart writing language of Turkey Turkish. One of these words is the verb " küse-". This verb can be witnessed both in Mongolian and Turkic dialects since the ancient times and it is also remarkable in terms of its origin, its structure and its spelling. This article is based on the word " güsenç " which was found in the texts compiled from the local subdialect of Yalova. The word " güsenç " is derived from the verb " küse-" and it is not included in the standart writing language of Turkey Turkish either. In this article; the etymology, spelling and morphology of the verb " küse-" are discussed. In addition to this, the linguistic journey of this verb, its lexicological condition, and its derivatives are studied. By making comparisons between the dialects, the use of this verb is tried to be sampled and word maps are created.

Researcher: Social Science Studies, 2018

Özet Ağızlar hakkındaki çalışmalar sosyal bilimlerin çeşitli dallarını ilgilendiren önemli verile... more Özet Ağızlar hakkındaki çalışmalar sosyal bilimlerin çeşitli dallarını ilgilendiren önemli veriler içerir. Söz konusu sosyal bilim alanlarından birisi de halk bilimidir. Halk biliminin kavram alanına giren dil malzemelerinden çocuk oyunları ile ilgili olanlar Yalova İli Yerli Ağzı'nda çeşitli niteliksel sebeplerle ön plana çıkmıştır. Ağız verilerinin dil bilimi dışındaki sosyal bilim alanları açısından da değerlendirilmesi gerekir. Ortaya çıkan verilerin tüm yönleriyle değerlendirilebilmesi ancak bu şekilde mümkün olabilir. Bu araştırmada, Yalova İli Yerli Ağzı'nın çocuk oyunları ile ilgili söz varlığı ele alınmış ve böylece bu kavram alanına ilişkin bir örneklem meydana getirilmeye çalışılmıştır. Listelenen maddelerin altında derleme metinlerinden seçilmiş cümle örneklerine yer verilmiştir. Araştırmanın temel gayesi dil ile ilgili bir çalışmanın ortaya çıkardığı folklorik malzemeyi halk bilimi araştırmacılarının dikkatine sunmaktır. Abstract Dialectical researches contains important data on different areas of Social Sciences. One of these areas is folklore. Concepts related to children's games which belongs to research field of folklore have come to the forefront with various qualitative reasons in Local Dialect of Yalova. The using of dialectical datas in other disciplines of social sciences as well as linguistics is very necessary for the data to be fully evaluated. In this research, acquired vocabulary related to aforesaid conceptional field is tried to be listed and explained. In this way, a sampling about the subject is constituted. Under the listed headwords, sentence examples from compiled texts are given. The main aim of this research is to present the folkloric material obtained from a linguistic study to the attention of folklore researchers.

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018

Öz Birleşik ek, en sade tanımlamasıyla " Birden fazla ekin birleşmesinden oluşan ek " demektir. ... more Öz Birleşik ek, en sade tanımlamasıyla " Birden fazla ekin birleşmesinden oluşan ek " demektir. Türkiye Türkçesinde bulunan birleşik eklerden birisi de {+lAmA} ekidir. Bu ek, Türkiye Türkçesi Ağızlarında hastalık adı yapma anlamsal işleviyle sıklıkla kullanılmaktadır. Fakat gramer çalışmalarının ilgili kısımlarında ekin bu anlamsal işlevi yeterince ön plana çıkarılmamıştır. Bu araştırmada, Türkiye Türkçesi Ağızla-rında tespit edilen {+lAmA} yapısı aracılığıyla kurulmuş hastalık adları tespit edi-lerek sıralanmış, bunların anlamsal yapıları incelenmiş, söz konusu kelimelerin tü-retiminde kullanılan adların {+lA} ekli kullanımlarının olup olmadığı ve eğer kul-lanımları varsa bunların {+lAmA} yapısı aracılığıyla oluşturulan adlarla anlamsal uyumluluk durumlarının nasıl olduğu hususu irdelenmiştir. Bu çalışma, {+lAmA} birleşik ekinin Türkiye Türkçesi Ağızlarındaki kullanım biçimleri ve ekin anlamsal işlevlerinin değerlendirilmesi noktasında bir katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Anahtar kelimeler: Birleşik Ek, Hastalık Adları, Türkiye Türkçesi Ağızları, Anlamsal İşlev.

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2018

ÖZ Yalova İli, kitlesel iletişimin ve göçlerin yoğun etkisi altındadır. İlin yerli ağzının temel ... more ÖZ
Yalova İli, kitlesel iletişimin ve göçlerin yoğun etkisi altındadır. İlin yerli ağzının temel karakteristiğini belirlemeye yetecek olan malzemeyi bugün hâlen bünyesinde barındıran derleme metinleri, bir sonraki kuşakta belki de söz konusu malzemenin çok büyük bir kısmını yitirecektir. Dolayısıyla, bu ağzın biçim özelliklerinin ve söz varlığının kayıt altına alınması büyük önem arz etmektedir. “Yalova İli Yerli Ağzı” isimli tez çalışması bu fikirlerden yola çıkılarak hazırlanmıştır. Bahsi geçen çalışmadaki derleme metinlerinden elde edilen söz varlığı, işbu makalede, “Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğü” esas alınarak incelenmiştir. “Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğü”; “Derleme Sözlüğü”ndeki dil verileriyle Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanan Anadolu ağızları hakkındaki çalışmaların sözlük kısımlarından elde edilen söz dağarcığının birleştirilmesi sonucu oluşturulmuştur. Aşağıda, “Yalova İli Yerli Ağzı”nda bulunmasına rağmen “Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğü”’nde yer almayan kelimeler tespit edilerek sıralanmıştır. “Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğü”nde bulunduğu hâlde “Yalova İli Yerli Ağzı”nda farklı anlamlar taşıyan sözler de, karşılıklarıyla beraber irdelenmiştir. Ele alınan söz varlığının, derlenen metinlerden seçilen cümle örnekleriyle tanıklandırılıp somutlaştırılmasına bilhassa özen gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Diyalektoloji, Söz Varlığı, Yalova, Anadolu Ağızları, Kelime Derlemesi. SOME CONTRIBUTIONS TO THE TURKISH TURKIC DIALECTS DICTIONARY FROM THE LOCAL DIALECT OF YALOVA
ABSTRACT
Yalova Province is under the heavy influence of mass communication and migration. The compilation texts which still contain the material that will determine the basic character of this dialect will possibly lose a large part of this material in the next generation. Therefore, it is of great importance to record the phonetic and morphological features and vocabulary of this dialect. The thesis titled “Local Dialect of Yalova” is prepared based on these ideas. In this article, the vocabulary obtained from the compilation texts in mentioned thesis is analyzed based on “Turkish Turkic Dialects Dictionary” (Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğü). This dictionary is created by combining the data in “The Dictionary of Compilation” (Derleme Sözlüğü) and the studies on Anatolian dialects published by the “Turkish Language Institution” (Türk Dil Kurumu). The words which exist in the “Local Dialect of Yalova” but not exist in the “Dictionary of Compilation” are” identified and listed below. In addition to these, the words which exist in the “Dictionary of Compilation” but have different meanings from the samples of “Local Dialect of Yalova” are examined by making meaning comparisons. Reviewed vocabulary is corroborated and embodied with selected sentence examples from the compiled texts.
Keywords: Dialectology, Vocabulary, Yalova, Anatolian Dialects, Word Compilation.

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL, 2018

ÖZ Ölüm evrensel bir kavramdır ancak dünyanın farklı kültür dairelerinde farklı şekillerde kavran... more ÖZ Ölüm evrensel bir kavramdır ancak dünyanın farklı kültür dairelerinde farklı şekillerde kavranıp algılanmıştır. Bahsi geçen kavram, yalnızca farklı ulus ya da kültürler tarafından değil felsefe ve bilimin farklı disiplinlerince de değişik şekillerde ele alınmıştır. İnsanlığın var olduğu günden bugüne üzerinde fikir üretmeye, çeşitli yönlerden idrak ve ifade etmeye çalıştığı ölüm kavramı aslen bireyle ilgili bir kavram olmakla beraber toplumu da yakından ilgilendirir. Bir toplumun ölümle ilgili genel yargılarını belirleyebilmek o toplumun metafiziğe, uhrevî hayata yahut bilinmezliğe yönelik bakış açısını anlamakla ilgili eşsiz veriler sunar. Bu verileri elde edebilmek adına toplumun yapı taşı olan bireyin varoluşuna ait bir sonsöz olarak değerlendirilebilecek mezar taşı metinleri en elverişli kaynaklardan biridir. Toplumun her kesiminin düşünce kalıplarının ortaya çıkarılması da dar alan çalışmalarıyla mümkün olabilir. Bu çalışmada, söz konusu bağlamdan yola çıkılmak suretiyle Bartın ve ilçelerinde bulunan mezarlıklar araştırılarak mezar taşı metinlerinden bilhassa manzum olanlarına göz atılmıştır, elde edilen metinler içeriklerine göre tasnif edilmeye çalışılmış böylece hem bu sözlerin kültürel konumları belirlenmiş hem de Bartın halkının ölümle ilgili tasavvurlarını dile yansıtış biçimleri mezar taşları aracılığıyla irdelenmiştir. ABSTRACT Death is a universal concept but it comprehended and perceived differently by different cultural environtments. This concept mentioned is not only handled by different nations or cultures but also by different disciplines of Philosophy and Science. The death, which humanity has tried to produce ideas about it from ancient times, to understand and express it in various ways, is actually a concept related to the individual, but it is also closely related to society. Determining the general judgements of a society about death gives us unique datas with regard to the relevant nation's perspective about metaphysic, otherworldly life or obscurity. Gravestone texts can regarded as epilogues of the individuals who are the basic unite of a society. They are one of the most convenient cultural materials for acquiring aforementioned datas. Revealing the mindscapes of the all parts of a society can be possible especially with the small area fieldworks. In this work, we investigated the graveyards of Bartın and its districts and study with the gravestone texts which are written in verse particularly base on the aforesaid context. Furthermore, we tried to classify acquired texts with regard to their contents. In this way, we specified the cultural position of this texts and we examined how the people of Bartın reflect their ideas about the death concept to language.

Uluslararası Edebiyat ve Toplum Sempozyumu Bildirileri Cilt 2

Atasözü ve deyim tanımlamalarında yer alan " halka mal olma " ve " kalıplaşma " ifadelerinden yol... more Atasözü ve deyim tanımlamalarında yer alan " halka mal olma " ve " kalıplaşma " ifadelerinden yola çıkılarak onların toplum bilinçaltının düşünsel dışavurumları oldukları söylenebilir. Deyim ve atasözleri, kültür aktarımına aracı olmaları yönüyle toplumun bir konu hakkındaki kadim gelenekleri ve düşüncelerini hem öz yapılarında taşıma hem de onları bütün gerçeklikleri ve özgünlükleri ile çok eski bir zamandan alarak, çağların tüm toplumsal değişim katmanlarının süzgecinden geçmiş bir halde şimdiye, yakın ve uzak geleceğe taşıma niteliğine sahiptirler. Bu da onların toplumsal algı çalışmaları konusunda en kullanışlı kaynaklar arasında yer almalarını sağlar. Delilik kavramını algılayış, önce bireyin, sonra toplumun, insanı ve yaşamı anlama felsefesiyle ilintilidir. Bu makalede Türk toplumunun delilik kavramına bakışı ve Türk kültürünün delilik algısı, atasözleri ve deyimler aracılığıyla irdelenecektir. Çalışmanın ana gayesi, delilikle ilgili Türkiye Türkçesindeki en yaygın atasözü ve deyimleri belirleyip listelemek ve elde edilen bu veriyi temalarına göre sınıflandırarak söz konusu durumun Türk düşünce sisteminde hangi yargılar yahut kalıp düşüncelerle karşılık bulduğunu ortaya koymaya çalışmaktır.

ÖZET Nilgün Marmara'nın şiiri, dilin işlevini sorgulayan yapısıyla İkinci Yeni şiiriyle ilişkilen... more ÖZET Nilgün Marmara'nın şiiri, dilin işlevini sorgulayan yapısıyla İkinci Yeni şiiriyle ilişkilendirilebileceği gibi aynı sorgulamayı yapan birçok modernist şairin şiirleriyle de ilişkilendirilebilir. Sanatçının geniş imgelemi, soyut dili, kapalı üslubu, ontolojik buna-lımları ve dil deneyleri onu üstdil göstergelerini kullanmaya yöneltmiştir. Şiirin anlam-sal, yazımsal, dilbilimsel, sözdizimsel açılardan daha önceden var olmamış biçimler-de kullanılmasına aracılık eden dil sapmaları, dilin tüm olanaklarından yararlanmak isteyen şairlerce sıkça kullanılmıştır. Nilgün Marmara da, birer üstdil göstergesi olan dil sapmalarını, şiirine sıklıkla yansıtan sanatçılardan biridir. Bu makalede, sanatçının tüm şiirlerinin yer aldığı " Daktiloya Çekilmiş Şiirler " isimli kitabında tespit edilen bazı dil sapmalarına yer verilmiş ve bu sapmaların söz konusu kitaptaki uygulanış biçimleri nedensellik ilkesi eşliğinde yorumlanmaya ve sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Sınıflan-dırma yapılırken bundan önce yapılmış olan dil sapmaları tasniflerinin birçoğu göz önüne alınmış ve ilaveten Nilgün Marmara'nın şiir dili temel alınarak kategori baş-lıklarının buna göre belirlenmesine dikkat edilmiştir. Bu doğrultuda şairin şiirlerinde-ki sapmalar; sesbilimsel sapmalar, sözcüksel sapmalar, yazımsal sapmalar, anlamsal sapmalar, sözdizimsel sapmalar, ödünç metinlere müdahale ve tarihsel dönem sap-maları olmak üzere yedi başlık altında incelenmiştir. Bu incelemenin gayesi Nilgün Marmara'nın edebi şahsiyetini anlatmaktan ziyade, onun şiirlerinden elde edilen dil malzemesini dilbilimsel açıdan ele alarak bazı tespitlerde bulunmayı denemektir. Böylece dil sapmalarının dilbilgisi kurallarının ihlalinden ibaret kullanımlar olmadığı, Nilgün Marmara gibi yetkin sanatçıların eserlerinde üstdil göstergeleri olarak yer al-dıkları tespiti okuyucuya sunulmaya çalışılacaktır. ABSTRACT Nilgün Marmara's poem could be linked to her " İkinci Yeni " poem with the structure questioning the function of the poem along with the other modernist po-ets' poems that makes the same questioning. Abstract language, ontological depressions and language experiments have led her to use the indications of metalanguage. Linguistic deviations that mediate the poem to be used by semantic, orthographical, linguistic, syntactic angles in a term that is never used before have frequently been * Bartın Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü-Bartın / TÜRKİYE

Books by Anıl Çelik

Filoloji Alanında Uluslararası Çalışmalar, 2023

Mitoloji Araştırmaları IV

Filoloji Alanında Uluslararası Araştırmalar II

Copyright © Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Eğitim Yayınevi'ne aittir. Bütün haklar... more Copyright © Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Eğitim Yayınevi'ne aittir. Bütün hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre kitabı yayımlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik/mekanik yolla, fotokopi yoluyla ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, yayımlanamaz.

Kerime Üstünova Armağanı, 2022

Mitoloji, eski zamanlardan itibaren insanın bilimsel bilgisinin ilk denemelerini oluşturur. Mitol... more Mitoloji, eski zamanlardan itibaren insanın bilimsel bilgisinin ilk denemelerini oluşturur. Mitoloji aynı zamanda insan ile kutsalın arasındaki ilişkiyi de düzenlemiştir. Birincil sözlü kültürde kolektif bilginin inşası ve aktarılması mitik sembollerle sağlanmıştır. Mitolojiyi sadece geçmiş zamanların anlatısı olarak düşünmemek gerekir. Mitoloji, geçmişi bugünü ve geleceği kuşatan bir uzama sahiptir. İnsan, ister kendini pre-modern isterse post-modern olarak tanımlasın her zaman mitleri yaratmaya ve yaşamaya devam eder. Elinizdeki çalışma da bu anlamda geçmişi anlamlandırmak ve gelecek hakkında da fikir sahibi olmak için hazırlanmıştır.

Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (34): s. 369-389. , 2023

KORKUT ATA TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2022

Selçuk Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021

Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E - Dergisi, 2021

IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

R u m e l i D E D i l v e E d e b i y a t A r a ş t ı r m a l a r ı D e r g i s i, 2020

Dil ve Edebiyat Araştırmaları (DEA), 2020

Sosyal Bilimler Dergisi (The Journal of Social Sciences), 2018

idil Dil ve Sanat Dergisi, 2018

Researcher: Social Science Studies, 2018

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2018

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL, 2018

Uluslararası Edebiyat ve Toplum Sempozyumu Bildirileri Cilt 2

Filoloji Alanında Uluslararası Çalışmalar, 2023

Mitoloji Araştırmaları IV

Filoloji Alanında Uluslararası Araştırmalar II

Kerime Üstünova Armağanı, 2022

Bu çalışmada Yalova İli Yerli Ağzı'nın morfolojik ve fonetik özelliklerinin belirlenmesi ve yazı ... more Bu çalışmada Yalova İli Yerli Ağzı'nın morfolojik ve fonetik özelliklerinin belirlenmesi ve yazı diline göre farklılık gösteren unsurlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma; "İnceleme", "Metinler" ve "Sözlük" olmak üzere üç temel bölümden meydana getirilmiştir. Araştırmanın girişinde Yalova'nın tarihî ve coğrafî özelliklerinden, demogra-fik yapısından ve yerlilik kavramının yöredeki algılanış biçiminden bahsedile-rek yerli köyü olarak tespit edilen on üç yerleşim yerinin geçmişlerine göz atılmıştır. "İnceleme" bölümünde ise ele alınan ağzın ses bilgisi ve şekil bilgisi ile ilgili özellikleri irdelenmiş, söz konusu özellikler derlenen metinlerden örnekler verilerek desteklenmiştir. "Metinler" bölümünde çalışmaya kaynak-lık edebilecek nitelikte olduğu tespit edilerek seçilen derlemeler çeviri yazıya aktarılmıştır. Yalova Yerli Ağzı'nın en önemli morfolojik ve fonetik özellikleri "Sonuç" başlığı altında değerlendirildikten sonra çalışmanın "Sözlük" bölümü-ne geçilmiştir. Bu bölümde yazı dilinde olmayan ya da yazı diline göre farklı ses bilgisel nitelikler taşıyan kelimeler temel alınarak ağız yöresine ait bir sözlük ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın son kısmında bulunan kaynakça başlığı altında ise çalışmayı oluştururken yararlanılan eserlerin künyeleri yer almıştır. Yalova İli Yerli Ağzı ile ilgili müstakil bir ağız çalışmasının daha önce yapılmamış olmasından yola çıkılarak hazırlanan bu çalışma ile bahsedilen eksikliğin giderilmesi hedeflenmiştir.