Aslıhan Haznedaroğlu | Duzce University / Düzce Üniversitesi (original) (raw)

Conference Presentations by Aslıhan Haznedaroğlu

Karşı taraf olarak ŞT eserinde kimler vardır? Karşı tarafın betimleyicisi olarak neler sunulur? Ö... more Karşı taraf olarak ŞT eserinde kimler vardır? Karşı tarafın betimleyicisi olarak neler sunulur? Öteki karşısında kimlik nasıl inşa edilmiştir? Ötekilik nasıl başlar ve devam eder? Oğuzlarda kimler ötekidir? Bir kimlik dipnotu olarak "beglik kılgan kızlar"...

Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2020

Dede Korkut Kitabı'nın yeni bulunan nüshasında Kazan'ın ad kazanışını da ihtiva eden bir soylama ... more Dede Korkut Kitabı'nın yeni bulunan nüshasında Kazan'ın ad kazanışını da ihtiva eden bir soylama bulunmaktadır. Buna göre Kazan'ın eski adı Deli Dönmez'dir ve Kazan adı gerçekten de "kazan"dan gelmektedir.
Fakat bu isim neden "baş kesip kan dökmekle" ilgili bir hatıra taşımaz? Kazan bir unvan mıdır? Bu çalışmada "kazan"ın "ocak"ların kutsallığıyla birleşen sembolik anlamı, Şecere-i Terakime ve Dede Korkut metinleri çerçevesinde ele alınacak ve en büyük destan kahramanlarımızdan olan Salur Kazan'ın adları incelenecektir.

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü SempozyumuInternational Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 2019

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu International Symposium on Transhumance and U... more Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu
International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture
Международный Симпозиум по Плато Культуре

YAYLA KÜLTÜRÜNDE KADIN İŞİ – ERKEK İŞİ ALGISI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: AŞAĞI ÇAĞRANKAYA YAYLASI ÖRNEĞİ

A STUDY ON PERCEPTİONS OF FEMALE WORK – MALE WORK İN TRANSHUMANCE CULTURE: EXCAMBLE OF AŞAĞI ÇAĞRANKAYA YAYLASI

Aslıhan HAZNEDAROĞLU*, Didem Ayça KARAGÖZ**

Özet
Yaylacılık, bugün geleneksel dokusunu kaybeden halk kültürünün önemli bir kesitidir. Yaylaların giderek üretim merkezlilikten uzaklaşıp tüketim merkezine evrilişini sadece modern hayatın getirdiği konfor ihtiyacı ve ekonomik durum açısından değerlendirmek eksik bir yaklaşımdır. Yaylacılığı insan emeği ve işbölümü açısından sorgulamak, kadının ve erkeğin bu sistemdeki yerini ve sorumluluklarını yeniden ele almayı gerektirmektedir. Bu dikkat, yaylacılığın sürdürülebilirliğine ümitli bir katkı olacaktır.

Kadın ve erkeğin toplumdaki konumlanışlarıyla ilgili bir kavram olan “toplumsal cinsiyet”, sosyal hayattaki duruşu olduğu kadar günlük işlerdeki işbölümünü, görev ve sorumlulukları da belirler. Toplumsal cinsiyetin önemli bir yansıması, işlerin kadın veya erkek işi olarak algılanmasında ortaya çıkar. Bu çalışmada kadının yaylada üstlendiği ve hayvancılıkla ilgili faaliyetler üzerine durulmuş, kadının ve erkeğin yayladaki bu görevleri ne şekilde değerlendirdiğine mercek tutularak işbölümü üzerindeki toplumsal cinsiyet kabulleri sorgulanmıştır. Aşağı Çağrankaya Yaylası özelinde yapılan ve yaylacıların görüşlerinin değerlendirildiği çalışmamızda kadın işi – erkek işi ayrımının yaylacılığın devamı açısından bir anlam taşıdığı gözlemlenmiştir. İşlerin üstlenilmesine yönelik gelenekten gelen algılayışın kadın erkek arasındaki hiyerarşik anlamla biçimlenmesi, ancak bu hiyerarşik anlamlandırmanın özellikle genç kadınlar tarafından giderek
sorgulanır hale gelmesi bu çalışmanın önemli bir bulgusudur. Kültürün dayattığı işbölümü algılayışı ve gelecek nesille ilgili beklentiler yaylacılığın devamı açısından kritik bir önem arz etmektedir.

Papers by Aslıhan Haznedaroğlu

Journal of Old Turkic Studies, 2023

Mándoky Kongur, I. Newcomers from the East: Hungarians and Kipchak-Turks in Europe. Ed. by Molnár... more Mándoky Kongur, I. Newcomers from the East: Hungarians and Kipchak-Turks in Europe. Ed. by Molnár, Á. Second, enlarged, improved edition. Uppsala and Budapest: Uppsala University and Molnar & Kelemen Oriental Publishers, 2021, pp. xxiv+352. ISBN: 978-963-88238-8-5.

DergiPark (Istanbul University), Nov 28, 2022

Eğitimde fırsat eşitliği, kitlesel eğitimin yaygınlaşmaya başladığı geçtiğimiz yüzyıldan itibare... more Eğitimde fırsat eşitliği, kitlesel eğitimin yaygınlaşmaya başladığı
geçtiğimiz yüzyıldan itibaren ele alınan önemli bir konudur. Eşitlik
kavramından bağımsız ele alınamayacak bir olgu olan eğitimde
fırsat eşitliği, kişilerin kökenlerine, sosyoekonomik düzeylerine
veya cinsiyetlerine bakılmaksızın eşit şekilde eğitim kurumlarından
yararlanabilme hakkını ve imkânını ifade eder. Geleneksel toplum
düzeninde değerli olana erişimin seçkin bir azınlığa ait olması, erkek
ve kadın, soylu ve halk tabakası arasındaki hiyerarşik yapılanma,
savaşmakla ilgili bilginin en önemli bilgilerden oluşu gibi olgular,
fırsat eşitliğini tartışma konusunda engebeli bir zemin sunmaktadır.
Bu çalışmada temel hedef eğitimde eşitlik meselesini Dede Korkut
metinleri üzerinde düşünmek, bu metinlerde ortaya konan toplumsal
yapı üzerinden eğitimin ve eğitimin sağladığı statülerin erişilebilirliğini
sorgulamaktır. Bu sorgulamada destanların eğitimi dışlayan kahraman
profilini parantez içine almak temel bir koşuldur. Eğitimle ilgili süreçler
genellikle kahramanın kahramanlık vasfına bir katkı olarak anılmayan
süreçlerdir. Bununla birlikte anlatılarda ortaya konan toplumsal yapı,
silahların ve silah bilgisinin erişilebilirliği, zanaat, meslek vb. unsurlar
hakkında az da olsa bilgi vermektedir. Çalışmada eğitime konu
olabilecek bilgi türleri ve bilgi kaynaklarının neler olduğu üzerinde
durulmuş, bilgi türünün toplumsal statüye göre değişkenlik gösterdiği,
bilgi kaynaklarının da en cömert şekilde bey oğullarına sunulduğu tespiti
yapılmıştır. Oğlanın “atadan” kızın “anadan” görmüş olması, en temel
eğitim vurgusudur. Belli bir yapı içinde sistemli bir eğitimin varlığına,
danişment, molla, kadı benzeri kavramlar önemli bir işarettir

Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 2022

Çalışmada Şecere-i Terakime’deki Kozı Tegin anlatısı, kurgusu, anlatıcı katmanları, unsurlarıyla ... more Çalışmada Şecere-i Terakime’deki Kozı Tegin anlatısı, kurgusu, anlatıcı katmanları, unsurlarıyla ele alınmakta, metin iktidar söylemi açısından incelenmektedir. Kozı Tegin anlatısı için elimizde Şecere-i Terakime metni ile bu metnin önemli kısmının tekrar edildiği Kazan Oğuznamesi birincil kaynaktır. Anlatının farklı ayrıntılar içeren bir versiyonu olarak Reşideddin Oğuznamesi’ndeki metin önemli bir karşılaştırma unsurudur. Paralel anlatılardaki farklılık, metin – yazar – okuyucu ilişkisi açısından önem taşır. Anlatının “babanın eşinin oğula aşık olup ona iftira atması” şeklinde birçok kadim anlatıda tekrar eden kurgusu, bu çalışmada devletin güç gösterme ve rasyonelleştirme mekanizmaları açısından irdelenmektedir. Anlatıda bir “fitne” unsuru olarak beliren Avşar kızı bireyin iktidar karşısındaki konumlanışında başat bir rol üstlenir. Zaʿife, kedḫudā, almak, olcalamak gibi kelimeler iktidarın eril anlamını yansıtmaktadır. Meydan ve ceza olgusu, iktidarın en temel göstergeleri olarak hikâyede yer etmektedir.

Dresden and Vatican manuscripts as a text based on declamation (soylama). 17th declamation, which... more Dresden and Vatican manuscripts as a text based on declamation (soylama). 17th declamation, which is included in the manuscript and which also includes the story of Kazan’s heroics, is noted as expressed in the language of Qazan. In this declamation, Salur Qazan started describing himself with a metaphorical saying that he was ‘cloud, smoke and misty’. Beginning of the declamation with words about the sky in this way is in harmony with the other declamations in the text. However, in order to resolve these words, it will be necessary to understand the expression of burulma and saralma and what it means by being a ‘cloud’. According to our study, burulmaq and saralmaq is an expression parallel to be angry and the cloud is part of the stereotypes about intimidating the enemy. Such as the lion’s roar, the roar of the cloud is a symbol of wrath which is a glorified feature of heroes. The word bulut ‘cloud’ that describes Qazan, should be considered with the accolades used for Qazan such ...

Halk Kültüründe Sağlık, 2021

Rize'de geleneksel sağaltıcılık uygulamalarında iki şifacı kişilik öne çıkar. Bu iki özne, bir an... more Rize'de geleneksel sağaltıcılık uygulamalarında iki şifacı kişilik öne çıkar. Bu iki özne, bir annenin ilk çocuğu ile bir annenin son çocuğudur. Doğuştan sağaltma gücüne sahip ve eli uğurlu kabul edilen ana siftesi ile ana küçüğü, halk hekimliği uygulamalarının aranan kişisidir. “Eşe oturtma, korkuluk alma, duşek kesme, tartma vs.” gibi uygulamalar, ana siftesi ile ana küçüğünün rol aldığı hekimlik uygulamalarındandır.
Çalışmada öncelikle ana siftesi ve ana küçüğü (siftekilik sorakilik) inancını tanımlamak, atfedilen kutsallık düşüncesinin sınırlarını belirlemek ve bu olgunun mitolojik anlamını ve kültürdeki izlerini tartışmak amaçlanmıştır. Ana siftesi ve ana küçüğü olgusunda anneye yapılan vurguyu, toplumsal cinsiyet açısından ele almak çalışmanın önemli bir odağıdır. Geleneğin ifade ettiği kabuller dünyası, ana siftesi ve ana küçüğünün etkin olduğu halk hekimliği uygulamaları etrafında yeniden tartışılacaktır.
Anahtar kelimeler: Halk hekimliği, ana siftesi, ana küçüğü, siftekilik sorakilik, Karadeniz kültürü, toplumsal cinsiyet.

Keywords: Folk medicine, a mothers’s first child, a mother’s last child, to be the firstborn, to be the last born, Black Sea culture, gender.

Journal of Old Turkic Studies, 2021

Sertkaya, O. F. & H. Uzuntas. Dede Korkut’un Gunbed Yazmasi Uzerine Arastirmalar ve Incelemeler, ... more Sertkaya, O. F. & H. Uzuntas. Dede Korkut’un Gunbed Yazmasi Uzerine Arastirmalar ve Incelemeler, Istanbul: Bilge Kultur-Sanat, 2020, ss. 173, ISBN: 978-605-7931-98-6.

Kültür Araştırmaları Dergisi, 2021

Evleneceği kişiyi rüyada görmek amacıyla uygulanan bir gelenek: alata kolotisi

Journal of Old Turkic Studies , 4 (2) , 437-468, 2020

Dede Korkut Kitabı'nın yeni bulunan yazmasındaki Salur Kazan'la ilgili "yuvarlanan taş" anlatısın... more Dede Korkut Kitabı'nın yeni bulunan yazmasındaki Salur Kazan'la ilgili "yuvarlanan taş" anlatısının izini sürer. Okumaları ve yorumları karşılaştırır. Aynı zamanda bir çözümleme çalışması ihtiva eder.

Journal of Old Turkic Studies , 5 (1) , 96-140, 2021

Dede Korkut Kitabı'nın yeni bulunan yazmasındaki, farklı şekilde okunan ve yorumlanan bir soylam... more Dede Korkut Kitabı'nın yeni bulunan yazmasındaki, farklı şekilde okunan ve yorumlanan bir soylama başlangıcını ele alır. Yeni yazmaya dair 10 neşir yapılmıştır, bu makalede 10 neşrin de bu soylama başlangıcını yorumlayışına detaylıca yer veriliyor. Mevcut yorumlar Dede Korkut'un anlam dünyasına uyum sağlıyor değildir. Bizim bu soylama başlangıcını yorumlamamız ise öfkenin övgüsü şeklindedir. Bu yorumun etimolojik ve mitolojik temellerini sunmaya çalıştım. Bura sara ikilemesi ise bu araştırmanın diğer sonuçlarından biri olmuştur. Makalede Yunus ile Kazan'ın anlaştığı bir imge olarak bulut imgesine açıklık getirilmiştir.
KAYNAKÇAYA EK:
Ercilasun, A. B. (2019). Dede Korkut Kitabı’nın Yeni Nüshası ve Üzerindeki Yayınlar, Milli Folklor Dergisi 123 (Güz 2019): 5-22

Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (11-12 Haziran 2020), 2020

2019’da gün yüzüne çıkan yeni yazmanın en önemli bölümlerinden biri, Kazan dilinden bir anlatım i... more 2019’da gün yüzüne çıkan yeni yazmanın en önemli bölümlerinden biri, Kazan dilinden bir anlatım içeren 17. soylamadır. Bulut teşbihiyle başlayan, Kazan’ın ejderhayı yendiği hikâyesine telmihte bulunan ve yuvarlanan taş anlatısına da yer veren bu soylamada Kazan’ın üç hüneri daha anılmaktadır. Bu hünerler Ala Demür Kâfir Han’dan gelen unsurlar olarak anılan kazan, yay ve şiş ile ilgilidir. Oğuzlara karşı bir cephede durduğunu işaretleyen “Kâfir” ön adıyla Ala Demür Han, Dede Korkut Kitabı’ndaki düşman figürlere eklenmekte ve Kazan’ın hüner anlatılarına tekniğiyle, zenginliğiyle bir değer biçme ve kıyas unsuru olarak katılmaktadır.
Zenginlik ve teknik bilgi düşmana ait bir unsurken yiğitlik, kahramanın karşı tarafa bir cevabı olarak ortaya çıkar. Alp ve kâfir, biz ve öteki karşıtlığı içinde bir anlama sahiptir. Çalışmamızda Kazan’ın Ala Demir Kâfir Han’dan gelen malzemelerle gösterdiği üç hüneri değerlendirilmekte; alp’ın kâfir karşısındaki duruşu, kahramanın ve karşı tarafın temsil ettiği değerler bir düşünce konusu olarak ele alınmaktadır.

Book Reviews by Aslıhan Haznedaroğlu

TUDED Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi Cilt: 64, Sayı: 1, 2024, 321-326, 2024

Âtıf’ın hayatında tertip edemediği fakat var olduğu bilinen divanı, Türkiye’de metin neşri teoris... more Âtıf’ın hayatında tertip edemediği fakat var olduğu bilinen divanı, Türkiye’de metin neşri teorisinin önemli bir ismi tarafından hazırlanmakla en güzel şekilde okuyucu karşısına çıkmıştır. Güvelioğlu da esere, Rizeli şairin biyografisini ortaya çıkaran bilgilerle önemli katkı sunmuştur. Bu biyografi, aynı zamanda bir Osmanlı hukukçusunun biyografisidir. Bu sebeple REVAK'ın bu yayını, sadece edebiyat tarihi için değil sosyal tarih açısından da değerlidir. Eser, kent kültürü ve Osmanlı taşrası hakkındaki çalışmalar için de ilham vericidir.

BABÜR Edebiyat Dilbilim Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2023

Young, Simon. The Boggart: Folklore, History, Place-names and Dialect. Exeter UK, University of E... more Young, Simon. The Boggart: Folklore, History, Place-names and
Dialect. Exeter UK, University of Exeter Press, 2022. ss. 310. ISBN: 978-
1-905816-90-3

BABÜR Eğitim Dilbilim Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2023

Sariyannis, Marinos. Osmanlı’nın Üç Harflileri: Hortlaklar, Hayaletler, Cinler Arasında. Çev. Dâr... more Sariyannis, Marinos. Osmanlı’nın Üç Harflileri: Hortlaklar, Hayaletler,
Cinler Arasında. Çev. Dâra Elhüseyni. İstanbul: FOL Kitap, 2023. ss.94.
ISBN 978-625-6584-00-6

Yusuf Azmun Armağanı, 2022

Battal Gazi anlatmalarının sözlü varyantlarına dair bir inceleme, 2017’de Güzin Azemoun imzasıyla... more Battal Gazi anlatmalarının sözlü varyantlarına dair bir inceleme, 2017’de Güzin Azemoun imzasıyla yayımlandı. Uzun bir başlığı olan bu kitap, 1924’de Hâlid Turhan’ın yaptığı Battal Gazi ilgili çalışmanın transkribe edilmesi ve değerlendirilmesi üzerine kuruludur.

Osman Fikri Sertkaya ile Hülya Uzuntaş'ın imzasını taşıyan "Dede Korkut'un Günbed Yazması Üzerine... more Osman Fikri Sertkaya ile Hülya Uzuntaş'ın imzasını taşıyan "Dede Korkut'un Günbed Yazması Üzerine Araştırma ve İncelemeler" kitabının bir okuyucu gözünden tanıtımını içerir

Drafts by Aslıhan Haznedaroğlu

M. Fatih Köksal Armağanı, 2021

hatıra yazısı ve tenkitli gazel