Goksenin Abdal | Erzincan üniversitesi (original) (raw)
Published Papers by Goksenin Abdal
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji ve Çeviribilim Dergisi , 2024
Makine çevirisinin yaygınlaşması ve nöral makine çevirisinin gelişmesi edebiyat çevirisi de dahil... more Makine çevirisinin yaygınlaşması ve nöral makine çevirisinin gelişmesi edebiyat çevirisi de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda değişimleri beraberinde getirmiştir. Makine çevirisine ilişkin algının incelendiği alımlama çalışmaları halihazırda az sayıdayken çevirmenin makine çevirisine ilişkin alımlamasını değerlendiren çalışmalar da çok kısıtlıdır. Bu çalışmanın amacı çevirmenlerin makine çevirisine dair beklentilerini Afrikalı Amerikalı yazar James Baldwin’in Tell Me How Long The Train’s Been Gone (1970) başlıklı romanının Türkçe çevirileri aracılığıyla ölçümlemektir. James Baldwin’in bu eseri okurun metinle doğrudan özdeşlik kurmasını sağlayan birinci tekil şahıs bakışıyla kalem alınmış olup çevirmenlerin makine çevirisi alımlamasına odaklanan bir çalışmada incelenebilecek çeşitli çeviri kategorilerine ilişkin veri sağlamaktadır. Bu çalışmada da argo çevirisinden şiir çevirisine kadar farklı çeviri kategorilerinden ifadeler eserin iki insan çevirisi (Balamir, 1973; Cenkçiler, 2007) ile makine çevirisinden (DeepL) örnekler üzerinden ele alınacaktır. Alımlama odaklı inceleme kapsamında, uzun cümle çevirisi, kısa cümle çevirisi, deyimsel ifade çevirisi, argo çevirisi ve şiirsel ifade çevirisi içerikli beş kategori belirlenmiş, yirmi beş (25) çevirmenin seçilen kesitlerin hangisinin makine çevirisi olduğunu tahmin etmesi ve tahminlerine dair nedenler belirtmesi istenmiştir. Çalışmada kullanılan veriler yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan anket ile elde edilmiştir. Veri analizi için tematik analiz kullanılmış, katılımcı çevirmenlerin verdiği cevaplar ilgili çeviri kesitiyle ilişkilendirilerek bulgular elde edilmiştir. Çalışma sonucunda çevirmenlerin özellikle şiir kategorisinde makine çevirisi alımlamasında başarı gösterdikleri ancak kültüre özgü anlamsal değişkenler içeren argo ve deyim çevirilerinde görece sınırlı alımlamaya sahip oldukları gözlemlenmiştir.
Selçuk University Journal of Faculty of Letters, 2024
Intertextual elements contribute to increasing the depth of meaning in literary texts through the... more Intertextual elements contribute to increasing the depth of meaning in
literary texts through their associations with present and past texts
produced by different authors in the literary world. In Gérard
Genette’s terms, they bring together a palimpsest writing, entailing
references that are either highlighted or unwittingly removed from
literary texts. This study aims to demonstrate how Genette’s concept
of intertextuality is reflected in Pelin Batu’s self-translated poems with
examples from The Book of Winds / Rüzgarlar Kitabı (2009), The Divan of
Lost Things / Kayıp Şeyler Divanı (2015) and It All Began with a Story / Her
Şey Bir Hikaye ile Başladı (2018). This study comprises three parts. The
first part discusses Genette’s approach to intertextuality in depth,
while the second part focuses on the debates regarding translation,
self-translation, and intertextuality in translation studies. The third
part tries to show how intertextuality has turned into a poetic rewriting
strategy in Pelin Batu’s aforementioned works. In conclusion, it has
been determined that Pelin Batu, as a Turkish poet, enriches her poems
through intertextuality as a rewriting strategy with quotations,
allusions and borrowing from various figures of literature, visual arts,
art history, philosophy, and science.
T&R 5: Écrire et traduire le voyage / Writing and translating travel, May 8, 2024
The concept of cultural heritage covers not only national histories but also world history since ... more The concept of cultural heritage covers not only national histories but also world history since both concepts are inextricably intertwined. It includes both tangible (e.g. buildings, monuments, landscapes, books) and intangible (e.g. riddles, traditions, folklore) cultural products. This paper, which serves to introduce the project entitled “Translation of Tourism Texts: A Case Study of Istanbul” carried out under the supervision of Prof. Dr. Mine Yazıcı and Prof. Dr. Alev Bulut at the Translation Department of Istanbul University, Turkey, deals with three tangible artefacts located in the Historic Peninsula of Istanbul and their introductory texts – termed as cultural heritage texts – both in English and Turkish. It aims to shed light on the ever-increasing role of translation in disseminating cultural heritage by drawing on the discussions regarding the concept of functionality.
Litera: Journal of Language, Literature and Culture Studies, 2023
Queer translation brings new possibilities for expanding the definitions of gender identities and... more Queer translation brings new possibilities for expanding the definitions of gender identities and sexual orientations in the contexts of language. By adding alternative meanings to sexual expressions outside the heterosexual matrix, this type of translation has the potential to deconstruct the given categories of gender and sexuality in patriarchal culture. This is further enhanced by the collective ventures of literary agents publishing literary texts with queering perspectives in defiance of the aggression, stigmatization, and discrimination against sexually marginalized identities in society. This study aims to find answers to the question of how translatorial decisions affect the outlook of queerness in Yakut Orman, Dılşa Ritsa Eşli's 2021 Turkish translation of Rita Mae Brown's (1973) Rubyfruit Jungle, which is considered a reference book for queer literature in the Western world. This study is comprised of three parts. The first part provides an outline of the queer translation approach as a novel critique of the reflections of heteronormativity within translation practices in the target language, literature, and culture system. The second part presents a brief analysis of the implicit and explicit references to queerness in Rubyfruit Jungle, while the third part focuses on how the notion of queerness has been recreated in its Turkish translation Yakut Orman within the context of Démont's (2018) conceptualization of queer translation. Ultimately, Eşli is revealed to have given accurate depictions of the queer identity in some areas, but Eşli's queering perspective failed to reach its full potential due to the intense use of Démont's misrecognizing translation with the implication of the hegemonic heterosexual and/or male gaze in the Turkish version, resulting in a limited representation of queerness in the target context.
Translation and Interpreting Studies | The Journal of the American Translation and Interpreting Studies Association, 2023
This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp ... more This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp Çarpıntısı) series in Turkey became a case of multiple mediatorship, from the stigmatization of the series as “propaganda of heresy” and the official restrictions of its sales to the support for its dissemination among the target audience. Closely relating to the mediation processes that turn sanctions into statements against the LGBTQ+ community or springboards for solidarity in support of equality and inclusion, the concept of multiple mediatorship embodies mediators or agents acting for or against the dissemination of the series among Turkish readers. In that vein, this study offers a nuanced understanding of how mediation cannot simply be deemed a collaborative act enabled by alliance, but, rather, of how it involves a clash of multiple mediators who are in conflict in the public sphere.
Edebiyat Kuramı Odağında Çeviri Amaçlı Çözümlemeler, 2022
Bu çalışmanın amacı, kuir kuram ile çeviri edimi arasındaki ilişkiselliklerden hareketle D.H. Law... more Bu çalışmanın amacı, kuir kuram ile çeviri edimi arasındaki ilişkiselliklerden hareketle D.H. Lawrence’ın seçme denemeleriyle oluşturulan Pornografi ve Müstehcenlik’te (2015) kuir bakışın izlerini sürmektir. Nasıl ki kuir kuram uygulayıcıları başlangıç noktası olarak heteroseksüelliğin bir üst kimlik olarak dayatılmasına karşı eleştirel bakış açıları geliştirmişse, çeviribilim araştırmacıları da özellikle kültürel dönemeç sonrasında kaynak kültür/erek kültür, yazar/çevirmen, kaynak metin/çeviri arasındaki varsayımsal ikili hiyerarşilere eleştiri yöneltmiştir. Bu konudaki eleştiriler öteden beri tarihsel bir veri olarak sunulan erkeğin kadından üstün olduğu düşüncesinin dil ve metin yoluyla yaygınlaşmasını ve bir üst kimlik olarak normlaştırılan heteroseksüelliğin kurumsallaşmasını hedef almıştır. Bu çalışmada, kuir kuram ile çeviri edimi arasındaki ilişkiler ışığında D.H. Lawrence’ın Pornografi ve Müstehcenlik eserinde kuir bakış açısının izleri değerlendirilecektir. Birinci kısımda, kuir kuramın tarihsel ve düşünsel açılımları incelenecek; ikinci kısımda, kuir kuram ile çeviri arasındaki ilişkisellikler değerlendirilecektir. Çalışmanın son kısmı, D.H. Lawrence’ın seçme denemelerinden oluşturulan ve 2015 yılında Fabula Kitap tarafından Burcu Sipahi çevirisiyle yayımlanan Pornografi ve Müstehcenlik eseri özelinde kuir bakışın yansıtılış biçimleri odağındaki incelemeye ayrılmıştır. Çalışma sonucunda, çevirmen Burcu Sipahi’nin, kuir bakış açılarının erek metne yansıtılmasına zemin hazırladığı ve bu türden cinsiyetçi yargılarla yüklü bir metnin bile kuirlenme olasılığı bulunduğunu ortaya koyduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Edebiyatın Sanatlararası İlişkileri, 2022
This study aims to discuss the historical background of the dilemmatic relationship between the a... more This study aims to discuss the historical background of the dilemmatic relationship between the art of translation and literature in the light of the theoretical debates regarding the marginalized position of translators and translations from the ancient ages to the modern and post-human era. The diachronic changes occurring in the definition of translation constitute the main focus of the present study, which comprises of three parts. In the first part, a theoretical framework is drawn with reference to the perception of translation as an imitation of the source text in the ancient ages and as an educational practice of intercultural exchange in the Renaissance and Romantic era. In the second part, philosophical, socio-cultural, and historical foundations of the conceptualization of translation as a subjective act of recreation are assessed within the context of deconstructivism and cultural turn prevailing in translation studies after the second half of the 20th century. In the third part, possible effects of the machine translation technologies on the performability of literary translation in the post-human era are problematized in consideration of recent changes that these technological tools led to in the publishing and translation industries. Consequently, it has been established that the relationship between the art of translation and literature has constantly been subject to social, cultural, political, economic, and technological changes throughout the history, and that this has a great potential to create new research questions and tendencies among translation scholars in the future.
Istanbul University Journal of Translation Studies, 2022
Feminist term translation brings both linguistic and pragmatic sides of translation together and ... more Feminist term translation brings both linguistic and pragmatic sides of translation together and turns the act of translation into a function-driven process rather than a solely form-based transfer. Translators, who join it under different roles such as academics, activists, or field experts, sometimes all at the same time, try to make up for the information loads and contextual definitions regarding the source terms in the target language and culture system with various translation strategies during the process of translation. This study aims to reveal practical tendencies in the feminist term translation activities in academic journals of gender and women's studies in Turkey. In this respect, feminist term translation practices in selected texts from three journals, namely Feminist Approaches in Culture and Politics [Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar], Kaos Q+, and Feminist Imagination: Journal of Academic Studies [Feminist Tahayyül: Akademik Araştırmalar Dergisi], which have published the most recent translations in the field, will be discussed from a comparative perspective, starting from Istanbul University Journal of Women's Studies [Istanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi], the first academic journal of gender and women's studies in Turkey. In the analysis, the main focus is on feminist term translation strategies, while an evaluative framework will be drawn on the connections between journals' areas of focus and feminist term translation practices applied under them.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi International Journal of Philology and Translation Studies, 2022
This study focuses on relations between archaeology as a specialized field of translation and Tra... more This study focuses on relations between archaeology as a specialized field of translation and Translation Studies as an interdisciplinary area and draws a framework for a preliminary lesson plan in terminology translation practice through a text that will allow Translation Studies students to get acquainted with term translation strategies in a specialized translation course on archaeology. This study consists of three parts. In the first part, interdisciplinary aspects of translation studies are analyzed from the perspective of different turns in translation research. In the second part, approaches to archaeology texts in translation studies and thoughts on translation practice in this field are brought forward, while the potential uses of a text in archaeology for a specialized translation course are evaluated in the third part. In the study, it has been concluded that background knowledge and terminology translation practice in archaeology texts have the potential to improve students' awareness regarding translation of other specialized texts and enhance their perspectives on other cultures in the world.
Çeviribilimde Terim Odaklı Çalışmalar, 2022
Bu çalışmanın amacı, Metis Yayınları’nın 1980-2020 yılları arasında Kadın Araştırmaları başlığınd... more Bu çalışmanın amacı, Metis Yayınları’nın 1980-2020 yılları arasında Kadın Araştırmaları başlığında İngilizceden çevrilen eserlerde feminist terim kullanımının incelenmesidir. Türkiye’de feminist mücadelenin ve feminist hak taleplerinin 1980’li yıllardan itibaren yoğunlaşarak arttığı düşünüldüğünde, Metis Yayınları feminist yayıncılık alanında öncü bir yayınevi olarak öne çıkmaktadır. Yayınevi, 1980’li yıllardan günümüze feminist yayıncılık alanında kesintisiz olarak faaliyet gösteren yayınevlerinden biri olduğundan, çalışmanın bütüncesi söz konusu yayınevi tarafından yayımlanan eserlerle sınırlandırılmış ve feminist hareketin dünya gündemine koşutluk gösteren kitaplar seçilmiştir. Çalışma üç kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda terimlerin işlevleri, ikinci kısımda terim yapma yolları, üçüncü kısımda ise standartlaştırma adımları ve esasları incelenmiştir. Sonuç olarak, Metis Yayınları’nın kadın araştırmaları çevirilerindeki terimleştirme ve standartlaştırma adımlarının hem toplumsal ve kültürel gelişmeler hem de çevirmenlerin terim yapma konusundaki tutumları ile şekillendirildiği gözlemlenmiştir.
Anahtar sözcükler: Metis Yayınları, Feminist Hareket, Feminist Terminoloji, Terim Yapma Yolları, Standartlaştırma.
Çeviribilim Okumaları 3, 2022
Bu çalışma, İngilizceye çevrilmiş Türk kadın yazarlara genel bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. İn... more Bu çalışma, İngilizceye çevrilmiş Türk kadın yazarlara genel bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. İngilizcenin baskın konumundan dolayı Türkiye, İngilizceden yapılan çevirilere bağımlı kalmış ve Türkçeden İngilizceye çeviri akışı son derece yavaş gerçekleşmiştir. Ancak özellikle 1980’lerden itibaren Türkçeden İngilizceye çevirilerin sayısında hatırı sayılır bir artış gözlemlenmektedir. Bu olgu, yazın ve kadınların artan bilinç düzeyi arasındaki bağ ile yakından ilişkili olan kadın yazarların eserleri, özellikle de kadınlara ait kurmaca eserler için geçerlidir. Ayrıca bu çalışmada hangi eserlerin neden çevrilmediği ve “ikincil” konumdaki bir dilde yazılmış eserlerin tanınmasında ve yaygınlık kazanmasında çevirmenlerin oynadığı roller gibi konular da kısaca ele alınmaktadır. Çalışma içerisinde, bütün yanlarıyla olmasa da, Türk kadın yazarların farklılıklarını ortaya koymak amacıyla yazarlara ve bu yazarların İngilizceye çevrilen eserlerine ilişkin bir örneklem de sunulmaktadır.
Anahtar kelimeler: Türkçe edebiyat, Türk kadın romancılar, Türk kadın şairler, İngilizceye çeviriler.
RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2022
Feminist terimler, feminist mücadelenin arka planındaki bilgi ve deneyimlerin yansımalarını taşır... more Feminist terimler, feminist mücadelenin arka planındaki bilgi ve deneyimlerin yansımalarını taşır. Feminist terimlerin yoğun olarak kullanıldığı metinlerin erek dil ve kültür dizgesindeki dolaşımı söz konusu bilgi ve deneyimlerin kamusallığını artırır ve feminist aktivist mücadele için güçlü bir altlık oluşturur. Feminist matbu ve dijital mecralar da söz konusu terimlerin feminist aktivistlerle buluşup yaygınlaşması ve standartlaşmasına zemin hazırlarlar. Feminist mecraların kitlesel olarak erişilebilirliği düşünüldüğünde, özellikle içinde olduğumuz dijital çağda feminist dijital platformların feminist kuram ve mücadele açısından merkezi bir öneme sahip olduğu açıktır. Bu çalışmanın amacı da, Türkiye’de dijital feminist yayıncılık alanında faaliyet gösteren çevrimiçi feminist platformlardan seçilen çevirilerde kullanılan feminist terim çevirisi stratejilerini incelemek ve feminist çeviri faaliyetinin boyutlarını tartışmaktır. Çalışmada 1990’lı yılların sonlarından itibaren aktifleşen dijital feminist platformların feminist mücadele alanındaki konumu ve feminist terimlerin erek dil ve kültür dizgesindeki yolculuğuna yaptıkları katkılar tarihsel olarak değerlendirilecektir. Bu hususta, Feminisite, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, 5Harfliler, Çatlak Zemin, Ekmek ve Gül ve Dijital Topuklar platformları ele alınacaktır. Söz konusu platformlar Türkiye’de kullanıcı sayısı, etkinlik hacmi, erişilebilirlik ve feminist terimlerin yolculuğuna etkileri bakımından alanda öncül bir konuma sahip olan dijital platformlardır. Çalışma sonucunda, feminist dijital platformlar bünyesinde yürütülen çeviri faaliyetinde feminist bir bakış açısı temelinde feminist bilgi ve deneyim aktarımının öncelik kazandığı, alanın dilsel inşasının ise ana odak halini almadığı tespit edilmiştir.
Anahtar kelimeler: Feminist çeviri, feminist dijital yayıncılık, feminist dijital platformlar, feminist terimce, Türkiye’de feminizm.
Ecinniler, 2021
Bu yazıda çeviri metin-kaynak metin, çevirmen-yazar, erek kültür-kaynak kültür ikiliklerinden har... more Bu yazıda çeviri metin-kaynak metin, çevirmen-yazar, erek kültür-kaynak kültür ikiliklerinden hareketle çeviri yapılan dil ile çevirinin yapıldığı dil, metne kaynaklık eden kültür ile metni haznesine alan kültür arasında kurulan hiyerarşileri sorgulamaya çalışacağım. Bu ikiliklere dair tarihsel sorgulamalar eşliğinde çevirmenin görünürlüğü/görünmezliği konusuna az da olsa dikkat çekebilirsem ne mutlu. Bir tür kültürel yakınlaşmalar tarihi olan çeviri tarihi üzerine düşündüğümde şu soru aklımda devamlı dönüp duruyor: Çeviri tarihi, emeğin ve çevirmen figürünün silikleştirilmesinin tarihi midir?
Kültür Araştırmaları Dergisi, Mar 8, 2021
Bu çalışmanın amacı, Encore Yayınevi tarafından 2014 yılında Mehtap Gün Ayral çevirisiyl... more Bu çalışmanın amacı, Encore Yayınevi tarafından 2014 yılında Mehtap Gün Ayral çevirisiyle yayınlanan Katharine Burdekin’in feminist spekülatif eseri Swastika Geceleri’nde [Swastika Night] (1937) çevirmen görünürlüğünü/görünmezliğini tartışmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, feminist spekülatif yazın kısaca tanıtılmakta ve feminist spekülatif yazın eserlerinin çevirisinde öne çıkan unsurlara (biçem, biçim, sözcük seçimi, belirli bir alana özgü jargon kullanımı, vb.) yer verilmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Lawrence Venuti’nin kuramsal bakış açısından hareketle şeffaflık ile akıcılık, yerlileştirme ile yabancılaştırma, görünürlük ile görünmezlik ikiliklerine dair kuramsal bir çerçeve çizilmekte, bu kavramların çeviri kararları bağlamında olası yansımaları ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, Swastika Geceleri çevirmeni Mehtap Gün Ayral’ın kararları üç başlık altında değerlendirilmektedir: Birinci alt başlıkta, biçimsel düzeyde kararlara, ikinci alt başlıkta, sözcük düzeyinde kararlara, üçüncü alt başlıkta ise sözdizim düzeyinde kararlara odaklanılmaktadır. Böylece, feminist spekülatif bir metin olarak öne çıkan Swastika Geceleri’nin çevirisinde hangi unsurların önem kazandığı, söz konusu unsurların çevirisinde alınan kararların çevirmeni daha görünür/görünmez kılıp kılmadığı sorularına yanıtlar aranmıştır. Yerlileştirme ve yabancılaştırma stratejileri bağlamında alınan çeviri kararları incelendiğinde, çevirmen Mehtap Gün Ayral’ın öznel kararlar almaktan çekinmediği ve bir çevirmen-yazar profili oluşturduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Katharine Burdekin, Mehtap Gün Ayral, feminist spekülatif yazın, yazın çevirisi, görünürlük/görünmezlik, yerlileştirme/yabancılaştırma.
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2019
Bu çalışmanın amacı, Meksikalı şair Octavio Paz’ın “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri”... more Bu çalışmanın amacı, Meksikalı şair Octavio Paz’ın “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri” başlıklı yazısından hareketle, Paz’ın çeviriye ilişkin düşüncelerini tartışmaya açmaktır. Çeviri eylemini diller üstü bir yaratma eylemi olarak gören Paz, yazı içerisinde, geçmişten günümüze çeviri tartışmalarına sıklıkla konu olan birtakım kavramlar (eşdeğerlik, yerlileştirme, yabancılaştırma, vb.) aracılığıyla çeviri kavramı üzerine düşüncelerini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın birinci aşamasında, Octavio Paz’ın yaşamı kısaca ele alınmakta; ikinci aşamasında, yazın üzerine düşünceleri değerlendirilmekte; üçüncü aşamasında ise “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri” başlıklı yazısından hareketle, yazın çevirisi üzerine bakış açısına odaklanılmaktadır. Çalışma sonucunda, şairin yazın üzerine görüşlerinin yaşam deneyimlerinden büyük oranda etkilendiği ve yazın üzerine görüşleriyle çeviriye ilişkin düşünceleri arasında koşutluklar olduğu tespit edilmiştir.
Kadın/Woman 2000, Dec 12, 2018
Yalçın Tosun, öykülerinde, toplumsal cinsiyet kavramını birçok açıdan ele alarak verili toplumsal... more Yalçın Tosun, öykülerinde, toplumsal cinsiyet kavramını birçok açıdan ele alarak verili toplumsal cinsiyet rollerini tartışmaya açmıştır. Yazar; geleneksel ataerkil kadınlık ve erkeklik rollerini, toplumsal baskı mekanizmalarını, basmakalıp düşünceleri öykülerinde işler. Bu çalışmanın amacı, Yalçın Tosun’un öykülerinde LGBTİ kimlik unsurlarının ele alınış biçimlerini ve inşa edilme yollarını analiz etmektir. Bu hususta, yazarın kitaplarından seçilen ve LGBTİ cinsel kimliklere dair yansımalar içeren dört öyküye (Kıpırtılı Bir Yorgan, Madam Marini’nin Tamamlanmış Bir Resmi, Kucak Delisi, Siyah Külot) odaklanılmıştır. Bu çalışma sonucunda, Yalçın Tosun’un öykülerinde LGBTİ cinsel kimliklerin, ayrımcılık mekanizmalarından uzakta ele alındığı ve LGBTİ kimliklerinin etkin bir biçimde yansıtıldığı ve geleneksel ataerkil kadınlık ve erkeklik rollerinin yapı-bozuma uğratılarak yeniden inşa edilme olanaklarının ortaya koyulduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: toplumsal cinsiyet, kimlik inşası, LGBTİ kimlik, metin çözümlemesi, Yalçın Tosun, yeni Türk edebiyatı.
TURİZM METİNLERİNİN ÇEVİRİSİ: İSTANBUL ÖRNEĞİ, Oct 10, 2018
Bu çalışma, kültür varlıklarının tanıtımında çevirinin rolünü ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve te... more Bu çalışma, kültür varlıklarının tanıtımında çevirinin rolünü ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve terim çevirisi kararları ekseninde Arkeoloji Müzeleri kompleksinde yer alan Çinili Köşk’e ait tanıtım metinlerinin çevirilerine dair bir çerçeve çizmektedir. Kültür varlıklarının tanıtımında kullanılan İngilizce çeviri metinlerin durumu ve niteliklerinin iyileştirilmesi amacıyla başlatılan bir projeden yola çıkan bu çalışma içerisinde, öncelikle söz konusu projenin amacı ve kapsamı incelenecektir. Ardından, proje kapsamında incelenen mekanlardan biri olan Çinili Köşk’e ait çeviri metinler üzerinde terim çevirisi kararları odaklı bir değerlendirme yapılarak başka mekanlara ait tanıtım metinlerinde de uygulanabilecek bir taslak/ pilot inceleme kuramsal ve uygulamalı ayaklarıyla tanıtılmış olacaktır. Bu çalışma kapsamında, metin içi özellikler başlığı altında genel olarak metnin içeriği, ne amaçla yazıldığı, metinde kullanılan dilin resmiyet derecesi, sözcüksel ve sözdizimsel düzeydeki özellikleri, metnin işlevi ve kalitesi gibi unsurlar değerlendirilerek terim çevirisi kararları ödünçleme (kültürel aktarım/açımlama) ve birebir aktarım sınıflarında incelenmektedir.
MOLESTO: Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2018
Bu çalışmanın amacı, Yalçın Tosun öykülerinden örneklerle geleneksel ataerkil kadınlık ve erkekli... more Bu çalışmanın amacı, Yalçın Tosun öykülerinden örneklerle geleneksel ataerkil kadınlık ve erkeklik kimliklerinin inşa ediliş yollarını ortaya koymaktır. Yazara ait yazın evreninin kısaca tanıtıldığı giriş bölümünden sonra, birinci bölümde, sünnetle inşa edilen erkeklik kavramının ele alındığı “Her Şey Tarih Oluyor” (Anne, Baba ve Diğer Ölümcül Şeyler, 2009); ikinci bölümde, altın günü için bir araya gelen kadınların gündelik yaşamının anlatıldığı “Altın Günü” (Peruk Gibi Hüzünlü, 2011); üçüncü bölümde, sürekli olarak aldatılma korkusu yaşayan bir erkek eşin şiddet eğilimini merkeze alan “Bir Kocanın Gizli Defterinden” (Dokunma Dersleri, 2013); dördüncü bölümde ise, bir lokanta sahibi olan Azmi Efendi
ve kadın müşterisi arasındaki ilişkiye odaklanan “Güzel Yüzlü Garsonlar” (Bir Nedene Sunuldum, 2015) öyküleri incelenmektedir. Sonuç olarak, Yalçın Tosun’un, geleneksel ataerkil erkeklik ve kadınlık rolleriyle ilişkili unsurları doğrudan yansıtma ve bozuma uğratma gibi yaklaşımlarla ele aldığı ve öykülerinde bu durumun birçok izine rastlandığı fark edilmiştir.
Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2018
As a well-known author from Turkey, Latife Tekin focuses on daily lives of urbanized or urbanizin... more As a well-known author from Turkey, Latife Tekin focuses on daily lives of urbanized or urbanizing communities smashed under the wheels of capitalism, and narrates the imperfect lives and broken memoirs of the ordinary people by re-contextualizing the Anatolian poems, folkloric songs, traditional sayings and idioms into her works. This paper aims to find the relations between source and target cultures with a comparison of culture specific items in the Turkish and English versions of Berci Kristin Çöp Masalları (Berji Kristin, Tales from the Garbage Hills). The first part of this paper focuses on Latife Tekin as a novelist, the themes she uses in her works and her position as a figure of Turkish literature. The second part briefly discusses the novel Berji Kristin Tales from the Garbage Hills in terms of the characters and themes and their effects on the narrative structure of the novel. In the third part, translational decisions peculiar to the culture specific items are debated with references to the theoretical framework drawn by Javier Franco Aixela. After all the comparative analyses, one happens to find out that there are several differences in the English translation of the novel with regards to the recreation of literary elements which already exist in the source culture, and that the perspective of the translators, who adopted various translation strategies to overcome these differences in the process of translation, bears traces of the translational approach put forward by Aixela for the analysis of culture specific items in translation.
Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2018
Jacques Derrida, “Babil Kulesi” (1985) başlıklı yazısında, dildeki sözcüklerin sonsuz anlam ve ba... more Jacques Derrida, “Babil Kulesi” (1985) başlıklı yazısında, dildeki sözcüklerin sonsuz anlam ve bağlam içerdiğini vurgular; eşdeğerlik kavramının baştan defolu bir kavram olduğundan hareketle, her çeviri eyleminin bir yeniden yazmaya dönüştüğünü belirtir. Buna dayanarak, belirli bir dönemde belirli bir bağlam için geçerli ve uygun olan çeviri
yaklaşımının, değişen koşullarla ve bakış açılarıyla sürekli olarak farklılaştığı ve her çeviri denemesinde yapıbozumuna uğradığı söylenebilir. Bu çalışma içerisinde, çeviri eylemini kültürel ve dilsel bir yeniden yazma olarak ele alan kültürel dönemeç, sömürgecilik sonrası ve feminist çeviri yaklaşımları tartışmaya açılacak, bu yaklaşımların
çeviri eylemine getirdikleri yorumlar ile Derrida’nın Babil Kulesi (1985) başlıklı yazısında öne sürdüğü düşünceler arasında koşutluklar olup olmadığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Sonuç olarak, bu yazının merkezinde yer alan çeviri yaklaşımları ile Jacques Derrida’nın Babil Kulesi (1985) başlıklı yazısındaki yazma eylemine ilişkin görüşleri arasında yakın bir ilişki olduğu gözlemlenmiş; çeviri eyleminin, çevirmenleri kaynak ve erek dil, kültür ve metnin boyunduruğundan kurtarıp hiyerarşileri yıkma olanağı yarattığı çıkarımı yapılmıştır.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji ve Çeviribilim Dergisi , 2024
Makine çevirisinin yaygınlaşması ve nöral makine çevirisinin gelişmesi edebiyat çevirisi de dahil... more Makine çevirisinin yaygınlaşması ve nöral makine çevirisinin gelişmesi edebiyat çevirisi de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda değişimleri beraberinde getirmiştir. Makine çevirisine ilişkin algının incelendiği alımlama çalışmaları halihazırda az sayıdayken çevirmenin makine çevirisine ilişkin alımlamasını değerlendiren çalışmalar da çok kısıtlıdır. Bu çalışmanın amacı çevirmenlerin makine çevirisine dair beklentilerini Afrikalı Amerikalı yazar James Baldwin’in Tell Me How Long The Train’s Been Gone (1970) başlıklı romanının Türkçe çevirileri aracılığıyla ölçümlemektir. James Baldwin’in bu eseri okurun metinle doğrudan özdeşlik kurmasını sağlayan birinci tekil şahıs bakışıyla kalem alınmış olup çevirmenlerin makine çevirisi alımlamasına odaklanan bir çalışmada incelenebilecek çeşitli çeviri kategorilerine ilişkin veri sağlamaktadır. Bu çalışmada da argo çevirisinden şiir çevirisine kadar farklı çeviri kategorilerinden ifadeler eserin iki insan çevirisi (Balamir, 1973; Cenkçiler, 2007) ile makine çevirisinden (DeepL) örnekler üzerinden ele alınacaktır. Alımlama odaklı inceleme kapsamında, uzun cümle çevirisi, kısa cümle çevirisi, deyimsel ifade çevirisi, argo çevirisi ve şiirsel ifade çevirisi içerikli beş kategori belirlenmiş, yirmi beş (25) çevirmenin seçilen kesitlerin hangisinin makine çevirisi olduğunu tahmin etmesi ve tahminlerine dair nedenler belirtmesi istenmiştir. Çalışmada kullanılan veriler yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan anket ile elde edilmiştir. Veri analizi için tematik analiz kullanılmış, katılımcı çevirmenlerin verdiği cevaplar ilgili çeviri kesitiyle ilişkilendirilerek bulgular elde edilmiştir. Çalışma sonucunda çevirmenlerin özellikle şiir kategorisinde makine çevirisi alımlamasında başarı gösterdikleri ancak kültüre özgü anlamsal değişkenler içeren argo ve deyim çevirilerinde görece sınırlı alımlamaya sahip oldukları gözlemlenmiştir.
Selçuk University Journal of Faculty of Letters, 2024
Intertextual elements contribute to increasing the depth of meaning in literary texts through the... more Intertextual elements contribute to increasing the depth of meaning in
literary texts through their associations with present and past texts
produced by different authors in the literary world. In Gérard
Genette’s terms, they bring together a palimpsest writing, entailing
references that are either highlighted or unwittingly removed from
literary texts. This study aims to demonstrate how Genette’s concept
of intertextuality is reflected in Pelin Batu’s self-translated poems with
examples from The Book of Winds / Rüzgarlar Kitabı (2009), The Divan of
Lost Things / Kayıp Şeyler Divanı (2015) and It All Began with a Story / Her
Şey Bir Hikaye ile Başladı (2018). This study comprises three parts. The
first part discusses Genette’s approach to intertextuality in depth,
while the second part focuses on the debates regarding translation,
self-translation, and intertextuality in translation studies. The third
part tries to show how intertextuality has turned into a poetic rewriting
strategy in Pelin Batu’s aforementioned works. In conclusion, it has
been determined that Pelin Batu, as a Turkish poet, enriches her poems
through intertextuality as a rewriting strategy with quotations,
allusions and borrowing from various figures of literature, visual arts,
art history, philosophy, and science.
T&R 5: Écrire et traduire le voyage / Writing and translating travel, May 8, 2024
The concept of cultural heritage covers not only national histories but also world history since ... more The concept of cultural heritage covers not only national histories but also world history since both concepts are inextricably intertwined. It includes both tangible (e.g. buildings, monuments, landscapes, books) and intangible (e.g. riddles, traditions, folklore) cultural products. This paper, which serves to introduce the project entitled “Translation of Tourism Texts: A Case Study of Istanbul” carried out under the supervision of Prof. Dr. Mine Yazıcı and Prof. Dr. Alev Bulut at the Translation Department of Istanbul University, Turkey, deals with three tangible artefacts located in the Historic Peninsula of Istanbul and their introductory texts – termed as cultural heritage texts – both in English and Turkish. It aims to shed light on the ever-increasing role of translation in disseminating cultural heritage by drawing on the discussions regarding the concept of functionality.
Litera: Journal of Language, Literature and Culture Studies, 2023
Queer translation brings new possibilities for expanding the definitions of gender identities and... more Queer translation brings new possibilities for expanding the definitions of gender identities and sexual orientations in the contexts of language. By adding alternative meanings to sexual expressions outside the heterosexual matrix, this type of translation has the potential to deconstruct the given categories of gender and sexuality in patriarchal culture. This is further enhanced by the collective ventures of literary agents publishing literary texts with queering perspectives in defiance of the aggression, stigmatization, and discrimination against sexually marginalized identities in society. This study aims to find answers to the question of how translatorial decisions affect the outlook of queerness in Yakut Orman, Dılşa Ritsa Eşli's 2021 Turkish translation of Rita Mae Brown's (1973) Rubyfruit Jungle, which is considered a reference book for queer literature in the Western world. This study is comprised of three parts. The first part provides an outline of the queer translation approach as a novel critique of the reflections of heteronormativity within translation practices in the target language, literature, and culture system. The second part presents a brief analysis of the implicit and explicit references to queerness in Rubyfruit Jungle, while the third part focuses on how the notion of queerness has been recreated in its Turkish translation Yakut Orman within the context of Démont's (2018) conceptualization of queer translation. Ultimately, Eşli is revealed to have given accurate depictions of the queer identity in some areas, but Eşli's queering perspective failed to reach its full potential due to the intense use of Démont's misrecognizing translation with the implication of the hegemonic heterosexual and/or male gaze in the Turkish version, resulting in a limited representation of queerness in the target context.
Translation and Interpreting Studies | The Journal of the American Translation and Interpreting Studies Association, 2023
This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp ... more This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp Çarpıntısı) series in Turkey became a case of multiple mediatorship, from the stigmatization of the series as “propaganda of heresy” and the official restrictions of its sales to the support for its dissemination among the target audience. Closely relating to the mediation processes that turn sanctions into statements against the LGBTQ+ community or springboards for solidarity in support of equality and inclusion, the concept of multiple mediatorship embodies mediators or agents acting for or against the dissemination of the series among Turkish readers. In that vein, this study offers a nuanced understanding of how mediation cannot simply be deemed a collaborative act enabled by alliance, but, rather, of how it involves a clash of multiple mediators who are in conflict in the public sphere.
Edebiyat Kuramı Odağında Çeviri Amaçlı Çözümlemeler, 2022
Bu çalışmanın amacı, kuir kuram ile çeviri edimi arasındaki ilişkiselliklerden hareketle D.H. Law... more Bu çalışmanın amacı, kuir kuram ile çeviri edimi arasındaki ilişkiselliklerden hareketle D.H. Lawrence’ın seçme denemeleriyle oluşturulan Pornografi ve Müstehcenlik’te (2015) kuir bakışın izlerini sürmektir. Nasıl ki kuir kuram uygulayıcıları başlangıç noktası olarak heteroseksüelliğin bir üst kimlik olarak dayatılmasına karşı eleştirel bakış açıları geliştirmişse, çeviribilim araştırmacıları da özellikle kültürel dönemeç sonrasında kaynak kültür/erek kültür, yazar/çevirmen, kaynak metin/çeviri arasındaki varsayımsal ikili hiyerarşilere eleştiri yöneltmiştir. Bu konudaki eleştiriler öteden beri tarihsel bir veri olarak sunulan erkeğin kadından üstün olduğu düşüncesinin dil ve metin yoluyla yaygınlaşmasını ve bir üst kimlik olarak normlaştırılan heteroseksüelliğin kurumsallaşmasını hedef almıştır. Bu çalışmada, kuir kuram ile çeviri edimi arasındaki ilişkiler ışığında D.H. Lawrence’ın Pornografi ve Müstehcenlik eserinde kuir bakış açısının izleri değerlendirilecektir. Birinci kısımda, kuir kuramın tarihsel ve düşünsel açılımları incelenecek; ikinci kısımda, kuir kuram ile çeviri arasındaki ilişkisellikler değerlendirilecektir. Çalışmanın son kısmı, D.H. Lawrence’ın seçme denemelerinden oluşturulan ve 2015 yılında Fabula Kitap tarafından Burcu Sipahi çevirisiyle yayımlanan Pornografi ve Müstehcenlik eseri özelinde kuir bakışın yansıtılış biçimleri odağındaki incelemeye ayrılmıştır. Çalışma sonucunda, çevirmen Burcu Sipahi’nin, kuir bakış açılarının erek metne yansıtılmasına zemin hazırladığı ve bu türden cinsiyetçi yargılarla yüklü bir metnin bile kuirlenme olasılığı bulunduğunu ortaya koyduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Edebiyatın Sanatlararası İlişkileri, 2022
This study aims to discuss the historical background of the dilemmatic relationship between the a... more This study aims to discuss the historical background of the dilemmatic relationship between the art of translation and literature in the light of the theoretical debates regarding the marginalized position of translators and translations from the ancient ages to the modern and post-human era. The diachronic changes occurring in the definition of translation constitute the main focus of the present study, which comprises of three parts. In the first part, a theoretical framework is drawn with reference to the perception of translation as an imitation of the source text in the ancient ages and as an educational practice of intercultural exchange in the Renaissance and Romantic era. In the second part, philosophical, socio-cultural, and historical foundations of the conceptualization of translation as a subjective act of recreation are assessed within the context of deconstructivism and cultural turn prevailing in translation studies after the second half of the 20th century. In the third part, possible effects of the machine translation technologies on the performability of literary translation in the post-human era are problematized in consideration of recent changes that these technological tools led to in the publishing and translation industries. Consequently, it has been established that the relationship between the art of translation and literature has constantly been subject to social, cultural, political, economic, and technological changes throughout the history, and that this has a great potential to create new research questions and tendencies among translation scholars in the future.
Istanbul University Journal of Translation Studies, 2022
Feminist term translation brings both linguistic and pragmatic sides of translation together and ... more Feminist term translation brings both linguistic and pragmatic sides of translation together and turns the act of translation into a function-driven process rather than a solely form-based transfer. Translators, who join it under different roles such as academics, activists, or field experts, sometimes all at the same time, try to make up for the information loads and contextual definitions regarding the source terms in the target language and culture system with various translation strategies during the process of translation. This study aims to reveal practical tendencies in the feminist term translation activities in academic journals of gender and women's studies in Turkey. In this respect, feminist term translation practices in selected texts from three journals, namely Feminist Approaches in Culture and Politics [Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar], Kaos Q+, and Feminist Imagination: Journal of Academic Studies [Feminist Tahayyül: Akademik Araştırmalar Dergisi], which have published the most recent translations in the field, will be discussed from a comparative perspective, starting from Istanbul University Journal of Women's Studies [Istanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi], the first academic journal of gender and women's studies in Turkey. In the analysis, the main focus is on feminist term translation strategies, while an evaluative framework will be drawn on the connections between journals' areas of focus and feminist term translation practices applied under them.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi International Journal of Philology and Translation Studies, 2022
This study focuses on relations between archaeology as a specialized field of translation and Tra... more This study focuses on relations between archaeology as a specialized field of translation and Translation Studies as an interdisciplinary area and draws a framework for a preliminary lesson plan in terminology translation practice through a text that will allow Translation Studies students to get acquainted with term translation strategies in a specialized translation course on archaeology. This study consists of three parts. In the first part, interdisciplinary aspects of translation studies are analyzed from the perspective of different turns in translation research. In the second part, approaches to archaeology texts in translation studies and thoughts on translation practice in this field are brought forward, while the potential uses of a text in archaeology for a specialized translation course are evaluated in the third part. In the study, it has been concluded that background knowledge and terminology translation practice in archaeology texts have the potential to improve students' awareness regarding translation of other specialized texts and enhance their perspectives on other cultures in the world.
Çeviribilimde Terim Odaklı Çalışmalar, 2022
Bu çalışmanın amacı, Metis Yayınları’nın 1980-2020 yılları arasında Kadın Araştırmaları başlığınd... more Bu çalışmanın amacı, Metis Yayınları’nın 1980-2020 yılları arasında Kadın Araştırmaları başlığında İngilizceden çevrilen eserlerde feminist terim kullanımının incelenmesidir. Türkiye’de feminist mücadelenin ve feminist hak taleplerinin 1980’li yıllardan itibaren yoğunlaşarak arttığı düşünüldüğünde, Metis Yayınları feminist yayıncılık alanında öncü bir yayınevi olarak öne çıkmaktadır. Yayınevi, 1980’li yıllardan günümüze feminist yayıncılık alanında kesintisiz olarak faaliyet gösteren yayınevlerinden biri olduğundan, çalışmanın bütüncesi söz konusu yayınevi tarafından yayımlanan eserlerle sınırlandırılmış ve feminist hareketin dünya gündemine koşutluk gösteren kitaplar seçilmiştir. Çalışma üç kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda terimlerin işlevleri, ikinci kısımda terim yapma yolları, üçüncü kısımda ise standartlaştırma adımları ve esasları incelenmiştir. Sonuç olarak, Metis Yayınları’nın kadın araştırmaları çevirilerindeki terimleştirme ve standartlaştırma adımlarının hem toplumsal ve kültürel gelişmeler hem de çevirmenlerin terim yapma konusundaki tutumları ile şekillendirildiği gözlemlenmiştir.
Anahtar sözcükler: Metis Yayınları, Feminist Hareket, Feminist Terminoloji, Terim Yapma Yolları, Standartlaştırma.
Çeviribilim Okumaları 3, 2022
Bu çalışma, İngilizceye çevrilmiş Türk kadın yazarlara genel bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. İn... more Bu çalışma, İngilizceye çevrilmiş Türk kadın yazarlara genel bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. İngilizcenin baskın konumundan dolayı Türkiye, İngilizceden yapılan çevirilere bağımlı kalmış ve Türkçeden İngilizceye çeviri akışı son derece yavaş gerçekleşmiştir. Ancak özellikle 1980’lerden itibaren Türkçeden İngilizceye çevirilerin sayısında hatırı sayılır bir artış gözlemlenmektedir. Bu olgu, yazın ve kadınların artan bilinç düzeyi arasındaki bağ ile yakından ilişkili olan kadın yazarların eserleri, özellikle de kadınlara ait kurmaca eserler için geçerlidir. Ayrıca bu çalışmada hangi eserlerin neden çevrilmediği ve “ikincil” konumdaki bir dilde yazılmış eserlerin tanınmasında ve yaygınlık kazanmasında çevirmenlerin oynadığı roller gibi konular da kısaca ele alınmaktadır. Çalışma içerisinde, bütün yanlarıyla olmasa da, Türk kadın yazarların farklılıklarını ortaya koymak amacıyla yazarlara ve bu yazarların İngilizceye çevrilen eserlerine ilişkin bir örneklem de sunulmaktadır.
Anahtar kelimeler: Türkçe edebiyat, Türk kadın romancılar, Türk kadın şairler, İngilizceye çeviriler.
RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2022
Feminist terimler, feminist mücadelenin arka planındaki bilgi ve deneyimlerin yansımalarını taşır... more Feminist terimler, feminist mücadelenin arka planındaki bilgi ve deneyimlerin yansımalarını taşır. Feminist terimlerin yoğun olarak kullanıldığı metinlerin erek dil ve kültür dizgesindeki dolaşımı söz konusu bilgi ve deneyimlerin kamusallığını artırır ve feminist aktivist mücadele için güçlü bir altlık oluşturur. Feminist matbu ve dijital mecralar da söz konusu terimlerin feminist aktivistlerle buluşup yaygınlaşması ve standartlaşmasına zemin hazırlarlar. Feminist mecraların kitlesel olarak erişilebilirliği düşünüldüğünde, özellikle içinde olduğumuz dijital çağda feminist dijital platformların feminist kuram ve mücadele açısından merkezi bir öneme sahip olduğu açıktır. Bu çalışmanın amacı da, Türkiye’de dijital feminist yayıncılık alanında faaliyet gösteren çevrimiçi feminist platformlardan seçilen çevirilerde kullanılan feminist terim çevirisi stratejilerini incelemek ve feminist çeviri faaliyetinin boyutlarını tartışmaktır. Çalışmada 1990’lı yılların sonlarından itibaren aktifleşen dijital feminist platformların feminist mücadele alanındaki konumu ve feminist terimlerin erek dil ve kültür dizgesindeki yolculuğuna yaptıkları katkılar tarihsel olarak değerlendirilecektir. Bu hususta, Feminisite, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, 5Harfliler, Çatlak Zemin, Ekmek ve Gül ve Dijital Topuklar platformları ele alınacaktır. Söz konusu platformlar Türkiye’de kullanıcı sayısı, etkinlik hacmi, erişilebilirlik ve feminist terimlerin yolculuğuna etkileri bakımından alanda öncül bir konuma sahip olan dijital platformlardır. Çalışma sonucunda, feminist dijital platformlar bünyesinde yürütülen çeviri faaliyetinde feminist bir bakış açısı temelinde feminist bilgi ve deneyim aktarımının öncelik kazandığı, alanın dilsel inşasının ise ana odak halini almadığı tespit edilmiştir.
Anahtar kelimeler: Feminist çeviri, feminist dijital yayıncılık, feminist dijital platformlar, feminist terimce, Türkiye’de feminizm.
Ecinniler, 2021
Bu yazıda çeviri metin-kaynak metin, çevirmen-yazar, erek kültür-kaynak kültür ikiliklerinden har... more Bu yazıda çeviri metin-kaynak metin, çevirmen-yazar, erek kültür-kaynak kültür ikiliklerinden hareketle çeviri yapılan dil ile çevirinin yapıldığı dil, metne kaynaklık eden kültür ile metni haznesine alan kültür arasında kurulan hiyerarşileri sorgulamaya çalışacağım. Bu ikiliklere dair tarihsel sorgulamalar eşliğinde çevirmenin görünürlüğü/görünmezliği konusuna az da olsa dikkat çekebilirsem ne mutlu. Bir tür kültürel yakınlaşmalar tarihi olan çeviri tarihi üzerine düşündüğümde şu soru aklımda devamlı dönüp duruyor: Çeviri tarihi, emeğin ve çevirmen figürünün silikleştirilmesinin tarihi midir?
Kültür Araştırmaları Dergisi, Mar 8, 2021
Bu çalışmanın amacı, Encore Yayınevi tarafından 2014 yılında Mehtap Gün Ayral çevirisiyl... more Bu çalışmanın amacı, Encore Yayınevi tarafından 2014 yılında Mehtap Gün Ayral çevirisiyle yayınlanan Katharine Burdekin’in feminist spekülatif eseri Swastika Geceleri’nde [Swastika Night] (1937) çevirmen görünürlüğünü/görünmezliğini tartışmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, feminist spekülatif yazın kısaca tanıtılmakta ve feminist spekülatif yazın eserlerinin çevirisinde öne çıkan unsurlara (biçem, biçim, sözcük seçimi, belirli bir alana özgü jargon kullanımı, vb.) yer verilmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Lawrence Venuti’nin kuramsal bakış açısından hareketle şeffaflık ile akıcılık, yerlileştirme ile yabancılaştırma, görünürlük ile görünmezlik ikiliklerine dair kuramsal bir çerçeve çizilmekte, bu kavramların çeviri kararları bağlamında olası yansımaları ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, Swastika Geceleri çevirmeni Mehtap Gün Ayral’ın kararları üç başlık altında değerlendirilmektedir: Birinci alt başlıkta, biçimsel düzeyde kararlara, ikinci alt başlıkta, sözcük düzeyinde kararlara, üçüncü alt başlıkta ise sözdizim düzeyinde kararlara odaklanılmaktadır. Böylece, feminist spekülatif bir metin olarak öne çıkan Swastika Geceleri’nin çevirisinde hangi unsurların önem kazandığı, söz konusu unsurların çevirisinde alınan kararların çevirmeni daha görünür/görünmez kılıp kılmadığı sorularına yanıtlar aranmıştır. Yerlileştirme ve yabancılaştırma stratejileri bağlamında alınan çeviri kararları incelendiğinde, çevirmen Mehtap Gün Ayral’ın öznel kararlar almaktan çekinmediği ve bir çevirmen-yazar profili oluşturduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Katharine Burdekin, Mehtap Gün Ayral, feminist spekülatif yazın, yazın çevirisi, görünürlük/görünmezlik, yerlileştirme/yabancılaştırma.
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2019
Bu çalışmanın amacı, Meksikalı şair Octavio Paz’ın “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri”... more Bu çalışmanın amacı, Meksikalı şair Octavio Paz’ın “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri” başlıklı yazısından hareketle, Paz’ın çeviriye ilişkin düşüncelerini tartışmaya açmaktır. Çeviri eylemini diller üstü bir yaratma eylemi olarak gören Paz, yazı içerisinde, geçmişten günümüze çeviri tartışmalarına sıklıkla konu olan birtakım kavramlar (eşdeğerlik, yerlileştirme, yabancılaştırma, vb.) aracılığıyla çeviri kavramı üzerine düşüncelerini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın birinci aşamasında, Octavio Paz’ın yaşamı kısaca ele alınmakta; ikinci aşamasında, yazın üzerine düşünceleri değerlendirilmekte; üçüncü aşamasında ise “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri” başlıklı yazısından hareketle, yazın çevirisi üzerine bakış açısına odaklanılmaktadır. Çalışma sonucunda, şairin yazın üzerine görüşlerinin yaşam deneyimlerinden büyük oranda etkilendiği ve yazın üzerine görüşleriyle çeviriye ilişkin düşünceleri arasında koşutluklar olduğu tespit edilmiştir.
Kadın/Woman 2000, Dec 12, 2018
Yalçın Tosun, öykülerinde, toplumsal cinsiyet kavramını birçok açıdan ele alarak verili toplumsal... more Yalçın Tosun, öykülerinde, toplumsal cinsiyet kavramını birçok açıdan ele alarak verili toplumsal cinsiyet rollerini tartışmaya açmıştır. Yazar; geleneksel ataerkil kadınlık ve erkeklik rollerini, toplumsal baskı mekanizmalarını, basmakalıp düşünceleri öykülerinde işler. Bu çalışmanın amacı, Yalçın Tosun’un öykülerinde LGBTİ kimlik unsurlarının ele alınış biçimlerini ve inşa edilme yollarını analiz etmektir. Bu hususta, yazarın kitaplarından seçilen ve LGBTİ cinsel kimliklere dair yansımalar içeren dört öyküye (Kıpırtılı Bir Yorgan, Madam Marini’nin Tamamlanmış Bir Resmi, Kucak Delisi, Siyah Külot) odaklanılmıştır. Bu çalışma sonucunda, Yalçın Tosun’un öykülerinde LGBTİ cinsel kimliklerin, ayrımcılık mekanizmalarından uzakta ele alındığı ve LGBTİ kimliklerinin etkin bir biçimde yansıtıldığı ve geleneksel ataerkil kadınlık ve erkeklik rollerinin yapı-bozuma uğratılarak yeniden inşa edilme olanaklarının ortaya koyulduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: toplumsal cinsiyet, kimlik inşası, LGBTİ kimlik, metin çözümlemesi, Yalçın Tosun, yeni Türk edebiyatı.
TURİZM METİNLERİNİN ÇEVİRİSİ: İSTANBUL ÖRNEĞİ, Oct 10, 2018
Bu çalışma, kültür varlıklarının tanıtımında çevirinin rolünü ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve te... more Bu çalışma, kültür varlıklarının tanıtımında çevirinin rolünü ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve terim çevirisi kararları ekseninde Arkeoloji Müzeleri kompleksinde yer alan Çinili Köşk’e ait tanıtım metinlerinin çevirilerine dair bir çerçeve çizmektedir. Kültür varlıklarının tanıtımında kullanılan İngilizce çeviri metinlerin durumu ve niteliklerinin iyileştirilmesi amacıyla başlatılan bir projeden yola çıkan bu çalışma içerisinde, öncelikle söz konusu projenin amacı ve kapsamı incelenecektir. Ardından, proje kapsamında incelenen mekanlardan biri olan Çinili Köşk’e ait çeviri metinler üzerinde terim çevirisi kararları odaklı bir değerlendirme yapılarak başka mekanlara ait tanıtım metinlerinde de uygulanabilecek bir taslak/ pilot inceleme kuramsal ve uygulamalı ayaklarıyla tanıtılmış olacaktır. Bu çalışma kapsamında, metin içi özellikler başlığı altında genel olarak metnin içeriği, ne amaçla yazıldığı, metinde kullanılan dilin resmiyet derecesi, sözcüksel ve sözdizimsel düzeydeki özellikleri, metnin işlevi ve kalitesi gibi unsurlar değerlendirilerek terim çevirisi kararları ödünçleme (kültürel aktarım/açımlama) ve birebir aktarım sınıflarında incelenmektedir.
MOLESTO: Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2018
Bu çalışmanın amacı, Yalçın Tosun öykülerinden örneklerle geleneksel ataerkil kadınlık ve erkekli... more Bu çalışmanın amacı, Yalçın Tosun öykülerinden örneklerle geleneksel ataerkil kadınlık ve erkeklik kimliklerinin inşa ediliş yollarını ortaya koymaktır. Yazara ait yazın evreninin kısaca tanıtıldığı giriş bölümünden sonra, birinci bölümde, sünnetle inşa edilen erkeklik kavramının ele alındığı “Her Şey Tarih Oluyor” (Anne, Baba ve Diğer Ölümcül Şeyler, 2009); ikinci bölümde, altın günü için bir araya gelen kadınların gündelik yaşamının anlatıldığı “Altın Günü” (Peruk Gibi Hüzünlü, 2011); üçüncü bölümde, sürekli olarak aldatılma korkusu yaşayan bir erkek eşin şiddet eğilimini merkeze alan “Bir Kocanın Gizli Defterinden” (Dokunma Dersleri, 2013); dördüncü bölümde ise, bir lokanta sahibi olan Azmi Efendi
ve kadın müşterisi arasındaki ilişkiye odaklanan “Güzel Yüzlü Garsonlar” (Bir Nedene Sunuldum, 2015) öyküleri incelenmektedir. Sonuç olarak, Yalçın Tosun’un, geleneksel ataerkil erkeklik ve kadınlık rolleriyle ilişkili unsurları doğrudan yansıtma ve bozuma uğratma gibi yaklaşımlarla ele aldığı ve öykülerinde bu durumun birçok izine rastlandığı fark edilmiştir.
Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2018
As a well-known author from Turkey, Latife Tekin focuses on daily lives of urbanized or urbanizin... more As a well-known author from Turkey, Latife Tekin focuses on daily lives of urbanized or urbanizing communities smashed under the wheels of capitalism, and narrates the imperfect lives and broken memoirs of the ordinary people by re-contextualizing the Anatolian poems, folkloric songs, traditional sayings and idioms into her works. This paper aims to find the relations between source and target cultures with a comparison of culture specific items in the Turkish and English versions of Berci Kristin Çöp Masalları (Berji Kristin, Tales from the Garbage Hills). The first part of this paper focuses on Latife Tekin as a novelist, the themes she uses in her works and her position as a figure of Turkish literature. The second part briefly discusses the novel Berji Kristin Tales from the Garbage Hills in terms of the characters and themes and their effects on the narrative structure of the novel. In the third part, translational decisions peculiar to the culture specific items are debated with references to the theoretical framework drawn by Javier Franco Aixela. After all the comparative analyses, one happens to find out that there are several differences in the English translation of the novel with regards to the recreation of literary elements which already exist in the source culture, and that the perspective of the translators, who adopted various translation strategies to overcome these differences in the process of translation, bears traces of the translational approach put forward by Aixela for the analysis of culture specific items in translation.
Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2018
Jacques Derrida, “Babil Kulesi” (1985) başlıklı yazısında, dildeki sözcüklerin sonsuz anlam ve ba... more Jacques Derrida, “Babil Kulesi” (1985) başlıklı yazısında, dildeki sözcüklerin sonsuz anlam ve bağlam içerdiğini vurgular; eşdeğerlik kavramının baştan defolu bir kavram olduğundan hareketle, her çeviri eyleminin bir yeniden yazmaya dönüştüğünü belirtir. Buna dayanarak, belirli bir dönemde belirli bir bağlam için geçerli ve uygun olan çeviri
yaklaşımının, değişen koşullarla ve bakış açılarıyla sürekli olarak farklılaştığı ve her çeviri denemesinde yapıbozumuna uğradığı söylenebilir. Bu çalışma içerisinde, çeviri eylemini kültürel ve dilsel bir yeniden yazma olarak ele alan kültürel dönemeç, sömürgecilik sonrası ve feminist çeviri yaklaşımları tartışmaya açılacak, bu yaklaşımların
çeviri eylemine getirdikleri yorumlar ile Derrida’nın Babil Kulesi (1985) başlıklı yazısında öne sürdüğü düşünceler arasında koşutluklar olup olmadığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Sonuç olarak, bu yazının merkezinde yer alan çeviri yaklaşımları ile Jacques Derrida’nın Babil Kulesi (1985) başlıklı yazısındaki yazma eylemine ilişkin görüşleri arasında yakın bir ilişki olduğu gözlemlenmiş; çeviri eyleminin, çevirmenleri kaynak ve erek dil, kültür ve metnin boyunduruğundan kurtarıp hiyerarşileri yıkma olanağı yarattığı çıkarımı yapılmıştır.
Çevirmenin Notu Dergisi, May 20, 2010
Çeviribilim Yayınları, 2022
“Feminist çeviriyi geniş bir tarihsel ve düşünsel bağlama oturtarak, üstelik bunu klasik anlatıla... more “Feminist çeviriyi geniş bir tarihsel ve düşünsel bağlama oturtarak, üstelik bunu klasik anlatılardaki gibi Kanada ekolünden başlamak yerine, çeviribilimin 19. yüzyıldan itibaren geçirdiği farklı dönemeç ve dönüşümlerle ilişkilendirerek yapan Feminist Çeviri Paradigması, feminist çeviriye giden yolu aydınlatmada okura hem kuramsal ve tarihsel genel bir çerçeve, hem de uygulamaya dair bilgiler ve sorular sunuyor.” Emek Ergün
Yirminci yüzyılın en önemli sosyal hareketlerinden ve düşünce geleneklerinden biri olan feminizm bugün yaşadığımız hayatı da belirlemeye devam ediyor. Toplumsal hayattan dışlanan, emekleri ve entelektüel güçleri yok sayılan kadınlar hak ettikleri yerleri büyük mücadelelerle kazandılar, kazanmaya devam ediyorlar. Geçmiş çağların bütün önyargıları bir bir kökünden sökülürken, kadın hareketinden beslenen düşünceler yeni kapılar, yeni perspektifler açıyor.
Çoğu kez kadınsı bir emek biçimi sayılan çeviri ve çeviribilim çalışmaları da feminizmden etkilendi. Feminist düşünce sadece çeviri tarihindeki kadınları, kadın emeğini görünür kılmakla kalmadı, aynı zamanda feminist çeviri yaklaşımını da beraberinde getirdi. Çeviribilimin önemli bir kolu haline gelen feminist çeviri, son yıllarda heteroseksüellik dışındaki yönelim ve kimliklerin cinsel özgürlük mücadelesinden de beslenerek gelişti.
Göksenin Abdal Feminist Çeviri Paradigması’nda bu yeni alanın tarihini, temel kuramcılarını ve gelişme yönünü ele alıyor. Feminist çeviri paradigmasının Alman romantiklerine kadar uzanan tarihsel köklerini sorgulayan bu kitap çeviribilime “gelecek kadındır” perspektifinden bakışın bir ürünü.
![Research paper thumbnail of Yalçın Tosun Öykülerinde Toplumsal Cinsiyetin İnşası [Gender Construction in Yalçın Tosun's Short Stories]](https://attachments.academia-assets.com/95256456/thumbnails/1.jpg)
](Master's Thesis, 2017
Yalçın Tosun öyküleri, toplumsal cinsiyet kavramını ve cinsel kimlik kategorilerini tartışmaya o... more Yalçın Tosun öyküleri, toplumsal cinsiyet kavramını ve cinsel kimlik kategorilerini tartışmaya olanak tanıyan birçok unsur içerir. Yazar; kadın, erkek, çocuk karakterlerle yarattığı yazın dünyası içerisinde birçok normatif olguyu, baskı mekanizmasını, basmakalıp düşünceyi, çok fazla değinilmemiş duygu ve durumu okura yansıtır. Bu tez çalışmasının amacı, yukarıda sözü edilen unsurlar ekseninde Yalçın Tosun’un öykülerinde toplumsal cinsiyet kavramının inşa edilme biçimlerini ayrıntılarıyla ele almaktır. Bu hususta, çalışmanın birinci bölümünde, dil, söylem ve kültür gibi öğelerle inşa edilen kimlik; ataerkil düşünce kalıplarını ve eril iktidar ve araçlarını bünyesinde barındıran geleneksel toplumsal cinsiyet tanımları ve heteroseksüel cinsel yönelimin dışında bir alanı temsil eden LGBTİ cinsel kimliklerin inşası incelenmektedir. İkinci bölümde, birinci bölümde ele alınan kavramlarla ilişkili olarak yazarın kitaplarından seçilen dört öykü (Her Şey Tarih Oluyor, Altın Günü, Bir Kocanın Gizli Defterinden, Güzel Yüzlü Garsonlar) çözümlenmektedir. Üçüncü bölümde ise, LGBTİ cinsel kimliklere dair yansımalar içeren dört öyküye (Kıpırtılı Bir Yorgan, Madam Marini’nin Tamamlanmış Bir Resmi, Kucak Delisi, Siyah Külot) odaklanılmaktadır. Bu çalışma sonucunda, Yalçın Tosun’un öykülerinde, cinsel kimliklerin, ayrımcılık mekanizmalarından uzakta, nesnel bir biçimde okura sunulduğu saptanmış; toplumsal cinsiyet kavramının etkin bir biçimde yansıtıldığı ve bozuma uğratılarak yeniden inşa edilme olanaklarının ortaya koyulduğu görülmüştür.
Anahtar sözcükler: Toplumsal cinsiyet, cinsel kimlik, söylem, metin çözümlemesi, yeni Türk edebiyatı, Yalçın Tosun.
Yalçın Tosun's short stories contain many elements that allow a detailed discussion of the concept of gender and categories of sexual identity. The author reflects to the reader many normative phenomena, some oppressive subjects, stereotypes, untold feelings and conditions through the male, female and young characters he has created in his literary world. The purpose of this thesis is to examine the processes of gender construction in Yalçın Tosun's short stories in detail in the context of the above mentioned elements. In this respect, in the first part of the study, identities constructed through various items such as language, discourse and culture, definitions of traditional gender patterns containing the patriarchal thought and masculine power and its means, and the construction of the area of LGBTI identities that represent a third area outside the heterosexual domain have been examined. In the second part, four stories (Her Şey Tarih Oluyor, Altın Günü, Bir Kocanın Gizli Defterinden, Güzel Yüzlü Garsonlar) selected from the author's books are analyzed in relation to the concepts covered in the first part of this study. The third part focuses on four stories (Kıpırtılı Bir Yorgan, Madam Marini’nin Tamamlanmış Bir Resmi, Kucak Delisi, Siyah Külot) which present LGBTI identities. As a conclusion, it was seen that in Yalçın Tosun’s short stories, sexual and gender identities are presented in an objective manner away from the discriminatory mechanisms imposed by the societal norms and rules; that the concept of gender is effectively reflected and revealed by deconstructing the ideals and impositions of patriarchy, and that stories provide new possibilities of reconstructing oppressive gender identities.
Keywords: Gender, sexual identity, discourse, textual analysis, modern Turkish literature, Yalçın Tosun.
![Research paper thumbnail of Bejan Matur Çevirileri Metaforik Yeniden Yazma [Translations of Bejan Matur: Metaphor-Based Rewriting]](https://attachments.academia-assets.com/95256278/thumbnails/1.jpg)
](Master's Thesis, 2017
Şiir çevirisi, roman, öykü, tiyatro gibi metin türlerinin çevirisiyle birlikte yazın çe... more Şiir çevirisi, roman, öykü, tiyatro gibi metin türlerinin çevirisiyle birlikte yazın çevirisinin bir alt dalı olarak görülmektedir. Şiir metinleri içerisinde sıklıkla rastlanan estetik öğeler (söz sanatları, tekrarlar, metaforlar, uyaklar, yapı, biçim vb.) şiir çevirisi için birtakım zorluklar oluşturmaktadır. Bu durum, şiir çevirmenlerinin farklı teknik ve stratejilere başvurmasını gerekli kılar. Bu tez çalışmasında, Bejan Matur’un Türkçede 1996 – 2002 ve 2008 yıllarında, İngilizcede 2004 ve 2012 yıllarında yayınlanmış olan Sabır Tanrısının Tapınağında (In The Temple Of A Patient God) ve İbrahim’in Beni Terk Etmesi (How Abraham Abandoned Me) başlıklı kitaplarında çevirmenin başvurduğu strateji ve teknikler ışığında yeniden yazma deneyimi incelenmekte ve George Lakoff ve Mark Johnson’ın geliştirdiği metafor kuramından yola çıkarak erek metinler çözümlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, bir yeniden yazma eylemi olarak ele alınabilecek çeviri eyleminin metafor kuramıyla ilişkisini kurmak ve incelenen şiir çevirilerinde metaforların şiirlerin yeniden yaratım sürecinde üstlendikleri işlevleri ortaya çıkarmaktır. Çalışma üç temel aşamadan oluşmaktadır: İlk aşamada, çeviri eylemini yeniden yazma eylemi olarak ele alan yaklaşımlar (Bassnett, Lefevere, Venuti) incelenmektedir. İkinci aşamada, yeniden yazma eylemiyle metafor kuramı arasındaki bağlantı kurulmaya çalışılmakta ve birinci bölümde yeniden yazma eylemiyle ilişkilendirilen kavramlarla (kültürlerarasılık, yorumsallık, eylemsellik, yaratıcılık, öznellik, özgünlük, bağlamsallık, yerlileştirme/yabancılaştırma, görünürlük/görünmezlik) erek metinleri inceleme çerçevesini oluşturan kavramlar (ontolojik metafor, yapısal metafor, yönelimsel metafor ve kavramsal gösterim) arasındaki bağlantılara odaklanılmaktadır. Üçüncü aşamada ise erek metinlerdeki metaforların nasıl yeniden yaratıldığı metinlerden alınan örneklerle tartışmaya açılmaktadır. Bu çalışma sonucunda, Bejan Matur çevirilerinde, somutlaştırma, deyiş kaydırma, yerlileştirme, yabancılaştırma gibi çeviri stratejilerinin kullanıldığı görülmüş ve çevirmenlerin erek metindeki metaforların yaratım sürecinde metaforik bir yeniden yazma eylemi gerçekleştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar sözcükler: Yeniden yazma, metafor kuramı, şiir çevirisi, Türk edebiyatı, Bejan Matur.
Translation of poetry, together with the translation of novels, short stories and plays, is seen as a subfield of literary translation. Aesthetic elements (figures of speech, repetitions, metaphors, rhymes, structures, forms etc.) frequently found in poems create some difficulties for the translation of poetry. This makes it necessary for poetry translators to apply different techniques and strategies while translating the texts. In this study, the strategies and techniques the translators adopted through the translation processes of Bejan Matur’s books titled In The Temple Of A Patient God (Sabır Tanrısının Tapınağında) and How Abraham Abandoned Me (Ibrahim’in Beni Terk Etmesi) published in Turkish between 1996 – 2002 and 1998 and translated into English in 2004 and 2012, are discussed. Additionally, the target texts are discussed based on metaphor theory developed by George Lakoff and Mark Johnson. The purpose of this study is to establish the relationship between metaphor theory and the act of translation which is seen as a rewriting process, and to reveal the functions of metaphors in the recreation of poems in the translations mentioned. The study consists of three stages: In the first stage, theoretical approaches to translation as rewriting (Bassnett, Lefevere, Venuti) are analyzed. In the second stage, the relations between the rewriting action and metaphor theory are discussed by focusing on the relations between the concepts (interculturality, interpretationality, actionality, creativity, subjectivity, originality, contextuality, foreignization/domestication, visibility/invisibility) and the concepts (ontological metaphor, structural metaphor, orientational metaphor and conceptual mapping) used for the analysis of texts in the framework of metaphor theory in the next stage. In the third stage, the creational processes of metaphors are analyzed in the light of the examples taken from the target texts. As a result of this study, it has been found out that in the translation of Bejan Matur’s poems, translation techniques such as concretization, shifts of expression, domestication and foreignization are used and translators carried out a metaphor-based rewriting action in the creation of metaphors in the target texts.
Keywords: Rewriting, metaphor theory, poetry translation, Turkish literature, Bejan Matur.
![Research paper thumbnail of Türkiye'de Feminist Terminolojinin Çeviri Yoluyla İnşası [Feminist Terminology Construction Through Translation in Turkey]](https://attachments.academia-assets.com/95256200/thumbnails/1.jpg)
](Phd Dissertation, 2022
Bu çalışmanın amacı, 1980-2020 yılları arasında Türkiye’de feminist yayıncılık alanında yürütülen... more Bu çalışmanın amacı, 1980-2020 yılları arasında Türkiye’de feminist yayıncılık alanında yürütülen çeviri faaliyetleri ekseninde kurulan ilişkiselliklerden hareketle feminist çeviri paradigmasının varoluş koşullarını ortaya koymaktır. Çalışmanın birinci bölümü, feminist çeviri paradigması oluşumunda ve feminist terminoloji inşasında rol oynayan tarihsel koşullardan hareketle feminist çeviri kavramı ile Pierre Bourdieu’nün toplumsal eylem kavramsallaştırması arasındaki bağlantılara odaklanır. Çalışmanın ikinci bölümü, Pierre Bourdieu’nün toplumsal eylem tanımıyla ilgili temel kavramlarını, bu kavramların dünyada ve Türkiye’de çeviribilim araştırmacıları tarafından ele alınış biçimlerini ve Michael Grenfell’in Bourdieu’nün toplumsal eylem kavramına dayalı inceleme yönteminin Türkiye’de feminist yayıncılık alanı altında yürütülen çeviri faaliyetleri özelinde işlemleştirilmesini odağına alır. Çalışmanın üçüncü bölümü, Grenfell’in yönteminin Türkiye’de feminist yayıncılık alanında feminist terimlerin yolculuğuna uygulanmasıdır. Bu bölümde, sırasıyla Türkiye’de feminist düşüncenin tarihsel yolculuğu, feminist yayıncılık altında yürütülen çeviri faaliyetinde faillerin konumu, profilleri ve yatkınlıkları ve erek dil ve kültür dizgesinde popüler, akademik ve çevrimiçi feminist mecraların yayıncılık faaliyetlerinin dizgesel boyutları ele alınacaktır. Yapılan incelemeler sonucunda, Türkiye’de 1980-2020 yılları arasında feminist eser yayımlayan yayınevlerinin politikaları, faillerle kurdukları ilişkiler, popüler, akademik ve çevrimiçi feminist mecralar tarafından yürütülen yayıncılık faaliyetleri açısından feminist çeviri paradigmasından söz edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar sözcükler: Feminist çeviri, feminist terminoloji, feminist yayıncılık, Pierre Bourdieu, toplumsal eylem kuramı.
The aim of this study is to reveal the existence conditions of the feminist translation paradigm, based on the relationalities established in the axis of translation activities under the field of feminist publishing in Turkey between the years 1980-2020. The first chapter of the study sheds light on the connections between the concept of feminist translation and Pierre Bourdieu's conceptualization of social action, with a focus on historical conditions that play a role in the construction of feminist translation paradigm and feminist terminology. The second chapter focuses on the basic concepts of social action, the way these concepts are handled by translation studies researchers in Turkey and around the world, and the applicational stages of Michael Grenfell's field study method to the research on translation activities under the field of feminist publishing in Turkey. The third chapter is the application of Grenfell's method to the research on the journey of feminist terms in the field of feminist publishing in Turkey. In this section, the historical journey of feminist thought, the position, profiles and tendencies of agents of translation under feminist publishing houses, and the systemic dimensions of publishing activities by popular, academic and online feminist media are discussed, respectively. As a result, it has been concluded that a feminist translation paradigm is deemed to exist in Turkey with regards to the relations between the policies of publishing houses, the agents of translation, and the publishing activities by popular, academic and online feminist media between the years 1980-2020 in Turkey.
Keywords: Feminist translation, feminist terminology, feminist publishing, Pierre Bourdieu, social action theory.
Translation and Interpreting Studies
This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp ... more This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp Çarpıntısı) series in Turkey became a case of multiple mediatorship, from the stigmatization of the series as “propaganda of heresy” and the official restrictions of its sales to the support for its dissemination among the target audience. Closely relating to the mediation processes that turn sanctions into statements against the LGBTQ+ community or springboards for solidarity in support of equality and inclusion, the concept of multiple mediatorship embodies mediators or agents acting for or against the dissemination of the series among Turkish readers. In that vein, this study offers a nuanced understanding of how mediation cannot simply be deemed a collaborative act enabled by alliance, but, rather, of how it involves a clash of multiple mediators who are in conflict in the public sphere.
As a well-known author from Turkey, Latife Tekin focuses on daily lives of urbanized or urbanizin... more As a well-known author from Turkey, Latife Tekin focuses on daily lives of urbanized or urbanizing communities smashed under the wheels of capitalism, and narrates the imperfect lives and broken memoirs of the ordinary people by re-contextualizing the Anatolian poems, folkloric songs, traditional sayings and idioms into her works. This paper aims to find the relations between source and target cultures with a comparison of culture specific items in the Turkish and English versions of Berci Kristin Cop Masallari ( Berji Kristin, Tales from the Garbage Hills ). The first part of this paper focuses on Latife Tekin as a novelist, the themes she uses in her works and her position as a figure of Turkish literature. The second part briefly discusses the novel Berji Kristin Tales from the Garbage Hills in terms of the characters and themes and their effects on the narrative structure of the novel. In the third part, translational decisions peculiar to the culture specific items are debated ...
LITERA, 2017
Çeviribilimin en çok tartışılan alanlarından biri olan şiir çevirisi kuram ve uygulamaya dönük ta... more Çeviribilimin en çok tartışılan alanlarından biri olan şiir çevirisi kuram ve uygulamaya dönük tartışmalar için birçok zorluk ortaya çıkarmaktadır; ancak aynı zamanda şiir çevirisini konu alan verimli çalışmaların yapılmasının önünü açmaya devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı da, şiirin varlığı gereği metaforla yüklü olduğu düşüncesinden hareketle şiir çevirisini farklı bir bakış açısı ve kuramsal arka planla ele almaktır. Bundan dolayı, Andre Lefevere tarafından geliştirilen yeniden yazma kavramıyla birlikte, George Lakoff ve Mark Johnson tarafından metafor kuramı kapsamında kullanılan ontolojik metafor, yapısal metafor, yönelimsel metafor ve kavramsal gösterim kavramlarna dayanan bütünleşik bir inceleme yaklaşımı sunulmaya çalışılmaktadır. Yapılan incelemede, metaphor odaklı bir yeniden yazma eylemi olarak çevirinin, çevirmenden izler taşımakla kalmadığı, aynı zamanda Birhan Keskin'in şiirlerinin, çevirmenin metaforlar bağlamında aldığı kararlar ekseninde erek dil/yazın/kültür dizgesinde yeniden bağlamsallaştırıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Translation and Interpreting Studies
This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp ... more This study discusses how the publication of Alice Oseman’s translation of the Heartstopper (Kalp Çarpıntısı) series in Turkey became a case of multiple mediatorship, from the stigmatization of the series as “propaganda of heresy” and the official restrictions of its sales to the support for its dissemination among the target audience. Closely relating to the mediation processes that turn sanctions into statements against the LGBTQ+ community or springboards for solidarity in support of equality and inclusion, the concept of multiple mediatorship embodies mediators or agents acting for or against the dissemination of the series among Turkish readers. In that vein, this study offers a nuanced understanding of how mediation cannot simply be deemed a collaborative act enabled by alliance, but, rather, of how it involves a clash of multiple mediators who are in conflict in the public sphere.