Una Popovic | Faculty of Philosophy Novi Sad (original) (raw)

Papers by Una Popovic

Kultura, 2016

Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет н... more Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет но стиуКан то војесте ти ци.Основ на те за ра да је да ова ве за, ко ја је ве о ма ва жна за Кан та, ни је иса мо ра зу мљи вазасу бјек ти ви стич кораз у ме ва њеестет скихфе но ме наипро бле ма,тедање нотвр ђе њепод ра зу ме васво је вр сно ре кон цеп ту а ли зо ва њетра ди ци о нал нограз у ме ва њаод но садо брог иле пог.Ана ли запо ну ђе наура дуимазациљдапро блемсу бјек тив неоп што стиуКан то вомраз у ме ва њупред ста викаохо ри зонтна по за ди никогсеод ви јата кваре кон цеп ту а ли за ци ја.

Logos i Ethos, Dec 16, 2021

Sad, where she has been a faculty member since 2009; she also teaches at the Academy of Arts, Uni... more Sad, where she has been a faculty member since 2009; she also teaches at the Academy of Arts, University of Novi Sad. She teaches courses on Medieval Philosophy, Modern Philosophy, Logic, Philosophy of Mathematics, and Philosophy of Art. Una Popović completed BA studies in philosophy at the Faculty of Philosophy, University of Belgrade, in 2008. She has a PhD in philosophy (aesthetics, ontology) by the same University (2014); thesis titled Heidegger's Philosophy of Language. Una Popović is a member of the executive committee of the Aesthetic Society of Serbia and Serbian Philosophical Society. Her research interests lie in philosophy of language, philosophy of art and phenomenology; recently she is working on projects concerning Baumgarten's idea of aesthetics, aesthetics of dance, and image-word relationship in medieval philosophy.

Arhe, Jun 16, 2016

Ovaj rad posvećen je elementima Lajbnicove fi lozofi je koji prethode zasnivanju estetike od stra... more Ovaj rad posvećen je elementima Lajbnicove fi lozofi je koji prethode zasnivanju estetike od strane A. G. Baumgartena i pripremaju ga. Analiza je posvećena Lajbnicovom razumevanju recepcije i produkcije lepote, odnosno estetskog iskustva sa jedne, te metafi zičkog karaktera lepote sa druge strane. Analiza pokazuje da su u pogledu razumevanja estetskog iskustva Lajbnicove i Baumgartenove pozicije vrlo bliske, ali da je dominacija metafi zičkog razumevanja lepote onemogućila Lajbnica da razvije jednu estetiku.

Arhe, Nov 26, 2015

Filozofija simboličkih oblika kao filozofija kulture Sažetak: Kasirerovo razumevanje kulture u ov... more Filozofija simboličkih oblika kao filozofija kulture Sažetak: Kasirerovo razumevanje kulture u ovom radu razmatra se s obzirom na celokupni okvir njegove filozofije, odnosno s obzirom na njegovo centralno mesto unutar tog okvira. Pojam kulture pokazuje se kao mesto sistemskog jedinstva Kasirerovog projekta filozofije simboličkih oblika, shvaćene kao filozofija kulture. U tom kontekstu pojam kulture analizira se u pogledu njegove veze sa pojmom simboličkih oblika, odnosno s obzirom na mogućnost njihove adekvatne teorijske obrade, za koju se ispostavlja da je ostvariva jedino kao filozofija kulture. Ključne reči: Ernst Kasirer, kultura, filozofija kulture, filozofija simboličkih oblika, simbolizacija Filozofija Ernsta Kasirera (1875-1945), koja se najčešće označava kao filozofija simboličkih oblika, predstavlja jednu od ključnih filozofskih pozicija XX veka koja za svoju okosnicu ima razmatranja kulture. Obrazovan u neokantovskom duhu marburške škole, pre svega pod uticajem Hermana Koena, Kasirer preuzima osnovne neokantovske pozicije upravo u cilju razmatranja problemskog polja kulture, te ih na takav način širi i donekle menja. Štaviše, Kasirerova filozofija često se, pogotovo u poslednje vreme, označava upravo kao jedna filozofija kulture: kao takva je tokom poslednje decenije iznova došla u žižu interesovanja različitih teoretičara, pre svega u kontekstu najšire shvaćenih studija kulture i humanističkih nauka uopšte. 2

ГОДИШЊАК ФИЛОЗОФСКОГ ФАКУЛТЕТА У НОВОМ САДУ, Jul 19, 2021

Ovaj rad posvećen je ispitivanju promene u razumevanju filozofske pojmovnosti kod Dionizija Areop... more Ovaj rad posvećen je ispitivanju promene u razumevanju filozofske pojmovnosti kod Dionizija Areopagita. Da bi filozofija kao oslovljavanje Boga (teologija) mogla biti opravdana u apofatičkom duhu, Areopagita napušta dotadašnje matrice i uvodi nov tip pojmova, koji poreklo imaju u sveštenim himnama. Veza himničkog jezika i jezika filozofije biće predmet analize u radu, a sa naglaskom na temeljnim pojmovima-božanskim imenima. Analiza pokazuje da ovi pojmovi napuštaju semantičke i logičke uzuse tradicije, te umesto njih sa istim funkcijama uvode bezimenost i mnogoimenost.

Arhe, 2021

U ovom radu predstavićemo semantičku teoriju istine Alfreda Tarskog, kao odgovor na pitanje odnos... more U ovom radu predstavićemo semantičku teoriju istine Alfreda Tarskog, kao odgovor na pitanje odnosa formalno-sintaksičkog karaktera savremene logike i mogućnosti njene primene na prirodne jezike, odnosno kao odgovor na problem logičkog karaktera prirodnih jezika. Semantičku teoriju istine Tarskog razmotrićemo na pozadini preosmišljavanja smisla i uloge pojma istine u okvirima razvoja savremene logike, što u drugoj fazi tog razvoja vodi sve većem primatu pojma dokazivosti, na uštrb pojma istine. Sa druge strane, analizom stavova Tarskog pokazaćemo i da je semantička teorija istine bila izgrađena u dosluhu sa problemima paradoksa koji su obeležili razvoj savremene logike.

The motives for bringing about the Hellenic-Serbian Dialogue Series originate from the sentiment... more The motives for bringing about the Hellenic-Serbian Dialogue Series originate from the sentiment that mutual relations between Greeks and Sebs far surpass the cultural exchange between Greece and Serbia. Knowing that cooperation does not simply fall into one’s lap, but must be initiated by human will and energy, a group of philosophers from Athens and Novi Sad, the proverbial “Athens of Serbia,” committed themselves to improving this state of affairs, at least within the confines of their area of expertise, philosophy. It is our firm intent to carry out the promise of the title of this series in the following years. Apart from mere cooperation between our two institutions, our aim is also to facilitate an international dialogue that would involve a wide range of thinkers, regardless of their place of employment. The topic of this second volume is personhood, which was spurred on by the need to investigate the condition of humanity in the twenty-first century. With this second volum...

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 1970

Hram, most i skulptura primeri su čijom analizom ćemo u ovom radu razmotriti Hajdegerovo razumeva... more Hram, most i skulptura primeri su čijom analizom ćemo u ovom radu razmotriti Hajdegerovo razumevanje prostora, odnosno veze umetnosti i prostora. Analizom karakterističnih mesta iz Hajdegerovih tekstova, na kojima se pojavljuju ovi primeri, potvrdićemo da je promišljanje prostora, u zaokretu od ranih ka poznim radovima, za Hajdegera bitno vezano za umetnost. Sa druge strane, njihovim poređenjem ukazaćemo na dinamiku promene razumevanja odnosa mesta i prostora u poznoj Hajdegerovoj filozofiji. Rezultat analiza predstaviće problem prostora kao jedan od ključnih okvira za razumevanje Hajdegerove filozofije umetnosti, te predložiti tumačenje smisla veze ovih pojmova.

Ovaj rad posvećen je analizi pojma atmosfere u novoj fenomenologiji Hermanna Schmitza. Pojam atmo... more Ovaj rad posvećen je analizi pojma atmosfere u novoj fenomenologiji Hermanna Schmitza. Pojam atmosfere predstavlja jedan od središnjih Schmitzovih pojmova, a koristi ga da bi označio osnove iskustva stvarnosti i osobnosti s obzirom na to kako se otkrivaju fenome nološkoj analizi. Pojam upućuje na konkretne fenomene atmosfera, ali također, svjedoči i o načinu na koji Schmitz razumije i preispituje samu fenomenologiju. Autor nastoji pojam atmosfere predstaviti prvenstveno iz druge naznačene perspektive, koristeći se pri tomu analizom strukture pojma i fenomena atmosfere, njihovim povezivanjem sa Schmitzovim pojmovima tijela i prostora te, napokon, usporedbom Schmitzovih analiza s tezama drugih fenomenologa. Analiza pokazuje da pojam atmosfere u Schmitzovoj fenomenologiji prven stveno predstavlja teorijski poligon za utemeljenje samog fenomenološkog postupka.

Gff, 2017

This paper explores the origin and the basic characteristics of Port-Royal logic. Port-Royal logi... more This paper explores the origin and the basic characteristics of Port-Royal logic. Port-Royal logic is here understand as the new idea of logic, essentially modern in its character and therefore opposed to Scholastic and Aristotelian tradition. On the other hand, the emergence of this new idea of logic is particularly problematic due to the development of investigations concerning the method adequate to the research of nature, i.e. adequate to sciences. The paper aims to show how the development of sciences influenced the transformation of logic, and how did logic anew found its place in the modern thinking, despite Descartes, but also inspired by his philosophy. The analyzes will show that this transformation of logic was only possible as its transformation into a logic of ideas.

Arhe, 2020

Ovaj rad posvećen je istraživanju teorije jezika Džona Loka. Lokova glasovita razmatranja prirode... more Ovaj rad posvećen je istraživanju teorije jezika Džona Loka. Lokova glasovita razmatranja prirode jezika iz treće knjige Ogleda o ljudskom razumu analiziraćemo na pozadini osnovnih stavova njegove teorije saznanja, odnosno primata ideja nad jezikom i rečima. Nakon analize razlike mišljenja i jezika shodno njihovom sadržaju i strukturi, nastojaćemo da pokažemo da instrumentalna priroda jezika po Loku ima i svoju epistemičku funkciju. Konačno, sprovedene analize omogućiće nam da Lokovu teoriju o jeziku predstavimo i kao svojevrsnu kritiku i transformaciju logike.

Arhe, 2020

Avgustinova teorija signifikacije je tema ovog rada. Analize imaju za cilj da pokažu da Avgustino... more Avgustinova teorija signifikacije je tema ovog rada. Analize imaju za cilj da pokažu da Avgustinova teorija signifikacije odstupa od tradicionalnih tumačenja u pogledu svog domena i u pogledu tematizacije problema značenja. U prvom slučaju Avgustin pod teorijom signifikacije obuhvata i verbalne i neverbalne znakove, kao i jezik Svetog pisma. U drugom slučaju on zastupa stanovište da značenja moraju biti nematerijalna, te da se pitanje znaka ne može rešiti u domenu stvorenog. Rezultati rada izvedeni su uporednom analizom ključnih Avgustinovih spisa posvećenih ovoj temi, uz uvažavanje religioznih impulsa u izgradnji ove teorije signifikacije.

Arhe, 2020

Učenje o transcendentalijama Tome Akvinskog u ovom radu predstavljamo sa ciljem da ukažemo na nje... more Učenje o transcendentalijama Tome Akvinskog u ovom radu predstavljamo sa ciljem da ukažemo na njegovu imanentno saznajnu problematiku. Akvinčevo učenje biće analizirano s obzirom na pozadinski problem mogućnosti izgradnje transcendentalnih pojmova. Analiza rezultira naglašavanjem druge tri transcendentalije, kao ključa interpretacije celokupnog učenja, kao i isticanjem metafizičke, a ne teološke prirode problema transcendentalija. U konačnom, značaj učenja o transcendentalijama pokazuje se u svetlu izgradnje novog, tomističkog smisla metafizike.

Action can only be spontaneous and impulsive if not guided by contemplation; contemplation, on th... more Action can only be spontaneous and impulsive if not guided by contemplation; contemplation, on the other hand, may only be luxurious playfulness if not either purposed - or suitable - to motivate action. This volume seeks to prove what may seem self-evident to common sense, but adhering to common sense is never pointless nor excessive. Next to this, Thinking in Action is the offspring of friendship, respect and commitment between two academic communities, the Hellenic and the Serbian philosophical communities, that admittedly have a lot in common, especially with regard to philosophy, and hopefully as many differences as needed in order to secure a long-lasting and fertile exchange of ideas; it is also the natural-born child of necessity: philosophy is about argumentation, debate and confrontation. Thinking in Action inaugurates Hellenic-Serbian Philosophical Dialogue Series that entertains no hesitation in being as ambitious as any philosophical series could be: it seeks to establi...

Filozofska istraživanja, 2019

U ovom se radu razmatra Heideggerovo razumijevanje umjetnosti s obzirom na položaj slikarstva, za... more U ovom se radu razmatra Heideggerovo razumijevanje umjetnosti s obzirom na položaj slikarstva, za koje tvrdimo da ima status ravnopravan pjesništvu. Navedena teza izvedena je polazeći od Heideggerovih komentara o Kleeu, koji pokazuju da smisao slikarstva nije u prikazivanju bivstvujućeg, već u predočavanju zahvaćanja bivstvovanja. Ista se teza analizira s obzirom na kratki Heideggerov komentar Franza Marca iz ranih radova, te se zaključuje da Heideggerova osuda apstraktnog slikarstva nije određena zahtjevom za prikazivanjem nekog bivstvujućeg, odnosno objekta. Konačno, vodeći položaj pjesništva i slikarstva pokazuje se kao naznaka novog razumijevanja slike kod Heideggera, koje povratno postavlja zahtjev za revidiranjem ustaljene interpretacije Heideggerove filozofije umjetnosti.

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 1970

Rad je posvećen analizi filozofskog razmatranja muzike Suzan Langer. Predmet ispitivanja je način... more Rad je posvećen analizi filozofskog razmatranja muzike Suzan Langer. Predmet ispitivanja je način na koji se Langerova postavlja spram pitanja odnosa muzičke forme i osećanja. Interpretativni ključ predstavlja jezički okret unutar kog Langerova dela, te postavljanje problema u horizont razmatranja uslova mogućnosti izvođenja jedne filozofije muzike. Rezultat istraživanja pokazuje da Langerova prisvaja i preoblikuje tradicionalna određenja muzike u smeru određenja filozofije muzike.

Kultura, 2018

Despitethefactthatdanceisinconceivablewithoutabody dancing,thesoulwastraditionallyunderstoodasthe... more Despitethefactthatdanceisinconceivablewithoutabody dancing,thesoulwastraditionallyunderstoodasthesubjectofdance. Giventhefactthattheartofdanceunderwentitsfirstaestheticalanalysis duringthemodernera,asoneofthefinearts,itwasphilosophically understoodagainstthebackgroundofdualism,ofsoulandbodybeing separated and mutually exclusive entities. In such context, the body wasseenasamerematerialobject,deprivedofanyfeaturesrequired for the subject of any art. On the other hand, the soul was seen as active, productive, creative, as the origin of meaning and as using bodytoconveymeaningstootherminds.Therefore,forthefirstdance aesthetics the soul was interpreted as the subject of dance, and the bodyasitsinstrument.However,themodernideaofdancebecamethe basisforitstheoreticalinquiry,tobequestionedonlyinthesecondhalf of the 20 th century. Relying on phenomenology, contemporary dance aestheticiansinvertedsuchidea,proclaimingbodyasthetruesubject of dance, and ascribing to the body all creative and artistic features thatweretraditionallyascribedtothesoul.InthisessayIwillexamine suchinversion,bycomparingthemostimportantconsequencesofthe traditional idea with new, contemporary and alternative solutions, basedontheideaofbodyasаkinaestheticphenomenon.Theanalysis willshowtheproblemsofsuchinversion,aswellaspossiblefurther consequencesoftheideathatbody,akinaestheticphenomenon,isthe truesubjectofdance.

Filozofska istraživanja, 2016

Novovjekovna filozofija i zasnivanje estetike Sažetak Ovaj rad kritički izlaže Baumgartenovo zasn... more Novovjekovna filozofija i zasnivanje estetike Sažetak Ovaj rad kritički izlaže Baumgartenovo zasnivanje estetike kao zasebne filozofske discipli ne, prvenstveno s obzirom na njegove pretpostavke. U tom kontekstu u radu se razmatra smisao zasnivanja estetike kao discipline, kao i ispravnost njegovog tumačenja polazeći od okvira Leibniz-Wolffovog sistema. Autor tvrdi i obrazlaže tezu da zasnivanje estetike ne počiva bitno na ideji dopunjavanja ovog sistema, nego da ono svoje korijene ima u nagla šenom razmatranju estetskog iskustva kao takvog. Uvjeti za takvo razmatranje pronalaze se najprije u okvirima novovjekovne filozofije XVII. i XVIII. stoljeća, a tvrdi se da je njihova posljedica osnovni karakter estetike kao gnoseologia inferior. Napokon, primarno značenje estetike kao niže gnoseologije obrazlaže se tumačenjem mogućnosti da se i čulno spoznava nje pokaže kao jasno, a tako i kao istinito spoznavanje. Ključne riječi zasnivanje estetike, Baumgarten, novovjekovna filozofija, estetsko iskustvo, gnoseologia in ferior brought to you by CORE View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk FILOZOFSKA ISTRAŽIVANJA 142 God. 36 (2016) Sv. 2 (355-370) U. Popović, Novovjekovna filozofija i zasni vanje estetike

Kultura, 2016

Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет н... more Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет но стиуКан то војесте ти ци.Основ на те за ра да је да ова ве за, ко ја је ве о ма ва жна за Кан та, ни је иса мо ра зу мљи вазасу бјек ти ви стич кораз у ме ва њеестет скихфе но ме наипро бле ма,тедање нотвр ђе њепод ра зу ме васво је вр сно ре кон цеп ту а ли зо ва њетра ди ци о нал нограз у ме ва њаод но садо брог иле пог.Ана ли запо ну ђе наура дуимазациљдапро блемсу бјек тив неоп што стиуКан то вомраз у ме ва њупред ста викаохо ри зонтна по за ди никогсеод ви јата кваре кон цеп ту а ли за ци ја.

Kultura, 2016

Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет н... more Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет но стиуКан то војесте ти ци.Основ на те за ра да је да ова ве за, ко ја је ве о ма ва жна за Кан та, ни је иса мо ра зу мљи вазасу бјек ти ви стич кораз у ме ва њеестет скихфе но ме наипро бле ма,тедање нотвр ђе њепод ра зу ме васво је вр сно ре кон цеп ту а ли зо ва њетра ди ци о нал нограз у ме ва њаод но садо брог иле пог.Ана ли запо ну ђе наура дуимазациљдапро блемсу бјек тив неоп што стиуКан то вомраз у ме ва њупред ста викаохо ри зонтна по за ди никогсеод ви јата кваре кон цеп ту а ли за ци ја.

Logos i Ethos, Dec 16, 2021

Sad, where she has been a faculty member since 2009; she also teaches at the Academy of Arts, Uni... more Sad, where she has been a faculty member since 2009; she also teaches at the Academy of Arts, University of Novi Sad. She teaches courses on Medieval Philosophy, Modern Philosophy, Logic, Philosophy of Mathematics, and Philosophy of Art. Una Popović completed BA studies in philosophy at the Faculty of Philosophy, University of Belgrade, in 2008. She has a PhD in philosophy (aesthetics, ontology) by the same University (2014); thesis titled Heidegger's Philosophy of Language. Una Popović is a member of the executive committee of the Aesthetic Society of Serbia and Serbian Philosophical Society. Her research interests lie in philosophy of language, philosophy of art and phenomenology; recently she is working on projects concerning Baumgarten's idea of aesthetics, aesthetics of dance, and image-word relationship in medieval philosophy.

Arhe, Jun 16, 2016

Ovaj rad posvećen je elementima Lajbnicove fi lozofi je koji prethode zasnivanju estetike od stra... more Ovaj rad posvećen je elementima Lajbnicove fi lozofi je koji prethode zasnivanju estetike od strane A. G. Baumgartena i pripremaju ga. Analiza je posvećena Lajbnicovom razumevanju recepcije i produkcije lepote, odnosno estetskog iskustva sa jedne, te metafi zičkog karaktera lepote sa druge strane. Analiza pokazuje da su u pogledu razumevanja estetskog iskustva Lajbnicove i Baumgartenove pozicije vrlo bliske, ali da je dominacija metafi zičkog razumevanja lepote onemogućila Lajbnica da razvije jednu estetiku.

Arhe, Nov 26, 2015

Filozofija simboličkih oblika kao filozofija kulture Sažetak: Kasirerovo razumevanje kulture u ov... more Filozofija simboličkih oblika kao filozofija kulture Sažetak: Kasirerovo razumevanje kulture u ovom radu razmatra se s obzirom na celokupni okvir njegove filozofije, odnosno s obzirom na njegovo centralno mesto unutar tog okvira. Pojam kulture pokazuje se kao mesto sistemskog jedinstva Kasirerovog projekta filozofije simboličkih oblika, shvaćene kao filozofija kulture. U tom kontekstu pojam kulture analizira se u pogledu njegove veze sa pojmom simboličkih oblika, odnosno s obzirom na mogućnost njihove adekvatne teorijske obrade, za koju se ispostavlja da je ostvariva jedino kao filozofija kulture. Ključne reči: Ernst Kasirer, kultura, filozofija kulture, filozofija simboličkih oblika, simbolizacija Filozofija Ernsta Kasirera (1875-1945), koja se najčešće označava kao filozofija simboličkih oblika, predstavlja jednu od ključnih filozofskih pozicija XX veka koja za svoju okosnicu ima razmatranja kulture. Obrazovan u neokantovskom duhu marburške škole, pre svega pod uticajem Hermana Koena, Kasirer preuzima osnovne neokantovske pozicije upravo u cilju razmatranja problemskog polja kulture, te ih na takav način širi i donekle menja. Štaviše, Kasirerova filozofija često se, pogotovo u poslednje vreme, označava upravo kao jedna filozofija kulture: kao takva je tokom poslednje decenije iznova došla u žižu interesovanja različitih teoretičara, pre svega u kontekstu najšire shvaćenih studija kulture i humanističkih nauka uopšte. 2

ГОДИШЊАК ФИЛОЗОФСКОГ ФАКУЛТЕТА У НОВОМ САДУ, Jul 19, 2021

Ovaj rad posvećen je ispitivanju promene u razumevanju filozofske pojmovnosti kod Dionizija Areop... more Ovaj rad posvećen je ispitivanju promene u razumevanju filozofske pojmovnosti kod Dionizija Areopagita. Da bi filozofija kao oslovljavanje Boga (teologija) mogla biti opravdana u apofatičkom duhu, Areopagita napušta dotadašnje matrice i uvodi nov tip pojmova, koji poreklo imaju u sveštenim himnama. Veza himničkog jezika i jezika filozofije biće predmet analize u radu, a sa naglaskom na temeljnim pojmovima-božanskim imenima. Analiza pokazuje da ovi pojmovi napuštaju semantičke i logičke uzuse tradicije, te umesto njih sa istim funkcijama uvode bezimenost i mnogoimenost.

Arhe, 2021

U ovom radu predstavićemo semantičku teoriju istine Alfreda Tarskog, kao odgovor na pitanje odnos... more U ovom radu predstavićemo semantičku teoriju istine Alfreda Tarskog, kao odgovor na pitanje odnosa formalno-sintaksičkog karaktera savremene logike i mogućnosti njene primene na prirodne jezike, odnosno kao odgovor na problem logičkog karaktera prirodnih jezika. Semantičku teoriju istine Tarskog razmotrićemo na pozadini preosmišljavanja smisla i uloge pojma istine u okvirima razvoja savremene logike, što u drugoj fazi tog razvoja vodi sve većem primatu pojma dokazivosti, na uštrb pojma istine. Sa druge strane, analizom stavova Tarskog pokazaćemo i da je semantička teorija istine bila izgrađena u dosluhu sa problemima paradoksa koji su obeležili razvoj savremene logike.

The motives for bringing about the Hellenic-Serbian Dialogue Series originate from the sentiment... more The motives for bringing about the Hellenic-Serbian Dialogue Series originate from the sentiment that mutual relations between Greeks and Sebs far surpass the cultural exchange between Greece and Serbia. Knowing that cooperation does not simply fall into one’s lap, but must be initiated by human will and energy, a group of philosophers from Athens and Novi Sad, the proverbial “Athens of Serbia,” committed themselves to improving this state of affairs, at least within the confines of their area of expertise, philosophy. It is our firm intent to carry out the promise of the title of this series in the following years. Apart from mere cooperation between our two institutions, our aim is also to facilitate an international dialogue that would involve a wide range of thinkers, regardless of their place of employment. The topic of this second volume is personhood, which was spurred on by the need to investigate the condition of humanity in the twenty-first century. With this second volum...

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 1970

Hram, most i skulptura primeri su čijom analizom ćemo u ovom radu razmotriti Hajdegerovo razumeva... more Hram, most i skulptura primeri su čijom analizom ćemo u ovom radu razmotriti Hajdegerovo razumevanje prostora, odnosno veze umetnosti i prostora. Analizom karakterističnih mesta iz Hajdegerovih tekstova, na kojima se pojavljuju ovi primeri, potvrdićemo da je promišljanje prostora, u zaokretu od ranih ka poznim radovima, za Hajdegera bitno vezano za umetnost. Sa druge strane, njihovim poređenjem ukazaćemo na dinamiku promene razumevanja odnosa mesta i prostora u poznoj Hajdegerovoj filozofiji. Rezultat analiza predstaviće problem prostora kao jedan od ključnih okvira za razumevanje Hajdegerove filozofije umetnosti, te predložiti tumačenje smisla veze ovih pojmova.

Ovaj rad posvećen je analizi pojma atmosfere u novoj fenomenologiji Hermanna Schmitza. Pojam atmo... more Ovaj rad posvećen je analizi pojma atmosfere u novoj fenomenologiji Hermanna Schmitza. Pojam atmosfere predstavlja jedan od središnjih Schmitzovih pojmova, a koristi ga da bi označio osnove iskustva stvarnosti i osobnosti s obzirom na to kako se otkrivaju fenome nološkoj analizi. Pojam upućuje na konkretne fenomene atmosfera, ali također, svjedoči i o načinu na koji Schmitz razumije i preispituje samu fenomenologiju. Autor nastoji pojam atmosfere predstaviti prvenstveno iz druge naznačene perspektive, koristeći se pri tomu analizom strukture pojma i fenomena atmosfere, njihovim povezivanjem sa Schmitzovim pojmovima tijela i prostora te, napokon, usporedbom Schmitzovih analiza s tezama drugih fenomenologa. Analiza pokazuje da pojam atmosfere u Schmitzovoj fenomenologiji prven stveno predstavlja teorijski poligon za utemeljenje samog fenomenološkog postupka.

Gff, 2017

This paper explores the origin and the basic characteristics of Port-Royal logic. Port-Royal logi... more This paper explores the origin and the basic characteristics of Port-Royal logic. Port-Royal logic is here understand as the new idea of logic, essentially modern in its character and therefore opposed to Scholastic and Aristotelian tradition. On the other hand, the emergence of this new idea of logic is particularly problematic due to the development of investigations concerning the method adequate to the research of nature, i.e. adequate to sciences. The paper aims to show how the development of sciences influenced the transformation of logic, and how did logic anew found its place in the modern thinking, despite Descartes, but also inspired by his philosophy. The analyzes will show that this transformation of logic was only possible as its transformation into a logic of ideas.

Arhe, 2020

Ovaj rad posvećen je istraživanju teorije jezika Džona Loka. Lokova glasovita razmatranja prirode... more Ovaj rad posvećen je istraživanju teorije jezika Džona Loka. Lokova glasovita razmatranja prirode jezika iz treće knjige Ogleda o ljudskom razumu analiziraćemo na pozadini osnovnih stavova njegove teorije saznanja, odnosno primata ideja nad jezikom i rečima. Nakon analize razlike mišljenja i jezika shodno njihovom sadržaju i strukturi, nastojaćemo da pokažemo da instrumentalna priroda jezika po Loku ima i svoju epistemičku funkciju. Konačno, sprovedene analize omogućiće nam da Lokovu teoriju o jeziku predstavimo i kao svojevrsnu kritiku i transformaciju logike.

Arhe, 2020

Avgustinova teorija signifikacije je tema ovog rada. Analize imaju za cilj da pokažu da Avgustino... more Avgustinova teorija signifikacije je tema ovog rada. Analize imaju za cilj da pokažu da Avgustinova teorija signifikacije odstupa od tradicionalnih tumačenja u pogledu svog domena i u pogledu tematizacije problema značenja. U prvom slučaju Avgustin pod teorijom signifikacije obuhvata i verbalne i neverbalne znakove, kao i jezik Svetog pisma. U drugom slučaju on zastupa stanovište da značenja moraju biti nematerijalna, te da se pitanje znaka ne može rešiti u domenu stvorenog. Rezultati rada izvedeni su uporednom analizom ključnih Avgustinovih spisa posvećenih ovoj temi, uz uvažavanje religioznih impulsa u izgradnji ove teorije signifikacije.

Arhe, 2020

Učenje o transcendentalijama Tome Akvinskog u ovom radu predstavljamo sa ciljem da ukažemo na nje... more Učenje o transcendentalijama Tome Akvinskog u ovom radu predstavljamo sa ciljem da ukažemo na njegovu imanentno saznajnu problematiku. Akvinčevo učenje biće analizirano s obzirom na pozadinski problem mogućnosti izgradnje transcendentalnih pojmova. Analiza rezultira naglašavanjem druge tri transcendentalije, kao ključa interpretacije celokupnog učenja, kao i isticanjem metafizičke, a ne teološke prirode problema transcendentalija. U konačnom, značaj učenja o transcendentalijama pokazuje se u svetlu izgradnje novog, tomističkog smisla metafizike.

Action can only be spontaneous and impulsive if not guided by contemplation; contemplation, on th... more Action can only be spontaneous and impulsive if not guided by contemplation; contemplation, on the other hand, may only be luxurious playfulness if not either purposed - or suitable - to motivate action. This volume seeks to prove what may seem self-evident to common sense, but adhering to common sense is never pointless nor excessive. Next to this, Thinking in Action is the offspring of friendship, respect and commitment between two academic communities, the Hellenic and the Serbian philosophical communities, that admittedly have a lot in common, especially with regard to philosophy, and hopefully as many differences as needed in order to secure a long-lasting and fertile exchange of ideas; it is also the natural-born child of necessity: philosophy is about argumentation, debate and confrontation. Thinking in Action inaugurates Hellenic-Serbian Philosophical Dialogue Series that entertains no hesitation in being as ambitious as any philosophical series could be: it seeks to establi...

Filozofska istraživanja, 2019

U ovom se radu razmatra Heideggerovo razumijevanje umjetnosti s obzirom na položaj slikarstva, za... more U ovom se radu razmatra Heideggerovo razumijevanje umjetnosti s obzirom na položaj slikarstva, za koje tvrdimo da ima status ravnopravan pjesništvu. Navedena teza izvedena je polazeći od Heideggerovih komentara o Kleeu, koji pokazuju da smisao slikarstva nije u prikazivanju bivstvujućeg, već u predočavanju zahvaćanja bivstvovanja. Ista se teza analizira s obzirom na kratki Heideggerov komentar Franza Marca iz ranih radova, te se zaključuje da Heideggerova osuda apstraktnog slikarstva nije određena zahtjevom za prikazivanjem nekog bivstvujućeg, odnosno objekta. Konačno, vodeći položaj pjesništva i slikarstva pokazuje se kao naznaka novog razumijevanja slike kod Heideggera, koje povratno postavlja zahtjev za revidiranjem ustaljene interpretacije Heideggerove filozofije umjetnosti.

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 1970

Rad je posvećen analizi filozofskog razmatranja muzike Suzan Langer. Predmet ispitivanja je način... more Rad je posvećen analizi filozofskog razmatranja muzike Suzan Langer. Predmet ispitivanja je način na koji se Langerova postavlja spram pitanja odnosa muzičke forme i osećanja. Interpretativni ključ predstavlja jezički okret unutar kog Langerova dela, te postavljanje problema u horizont razmatranja uslova mogućnosti izvođenja jedne filozofije muzike. Rezultat istraživanja pokazuje da Langerova prisvaja i preoblikuje tradicionalna određenja muzike u smeru određenja filozofije muzike.

Kultura, 2018

Despitethefactthatdanceisinconceivablewithoutabody dancing,thesoulwastraditionallyunderstoodasthe... more Despitethefactthatdanceisinconceivablewithoutabody dancing,thesoulwastraditionallyunderstoodasthesubjectofdance. Giventhefactthattheartofdanceunderwentitsfirstaestheticalanalysis duringthemodernera,asoneofthefinearts,itwasphilosophically understoodagainstthebackgroundofdualism,ofsoulandbodybeing separated and mutually exclusive entities. In such context, the body wasseenasamerematerialobject,deprivedofanyfeaturesrequired for the subject of any art. On the other hand, the soul was seen as active, productive, creative, as the origin of meaning and as using bodytoconveymeaningstootherminds.Therefore,forthefirstdance aesthetics the soul was interpreted as the subject of dance, and the bodyasitsinstrument.However,themodernideaofdancebecamethe basisforitstheoreticalinquiry,tobequestionedonlyinthesecondhalf of the 20 th century. Relying on phenomenology, contemporary dance aestheticiansinvertedsuchidea,proclaimingbodyasthetruesubject of dance, and ascribing to the body all creative and artistic features thatweretraditionallyascribedtothesoul.InthisessayIwillexamine suchinversion,bycomparingthemostimportantconsequencesofthe traditional idea with new, contemporary and alternative solutions, basedontheideaofbodyasаkinaestheticphenomenon.Theanalysis willshowtheproblemsofsuchinversion,aswellaspossiblefurther consequencesoftheideathatbody,akinaestheticphenomenon,isthe truesubjectofdance.

Filozofska istraživanja, 2016

Novovjekovna filozofija i zasnivanje estetike Sažetak Ovaj rad kritički izlaže Baumgartenovo zasn... more Novovjekovna filozofija i zasnivanje estetike Sažetak Ovaj rad kritički izlaže Baumgartenovo zasnivanje estetike kao zasebne filozofske discipli ne, prvenstveno s obzirom na njegove pretpostavke. U tom kontekstu u radu se razmatra smisao zasnivanja estetike kao discipline, kao i ispravnost njegovog tumačenja polazeći od okvira Leibniz-Wolffovog sistema. Autor tvrdi i obrazlaže tezu da zasnivanje estetike ne počiva bitno na ideji dopunjavanja ovog sistema, nego da ono svoje korijene ima u nagla šenom razmatranju estetskog iskustva kao takvog. Uvjeti za takvo razmatranje pronalaze se najprije u okvirima novovjekovne filozofije XVII. i XVIII. stoljeća, a tvrdi se da je njihova posljedica osnovni karakter estetike kao gnoseologia inferior. Napokon, primarno značenje estetike kao niže gnoseologije obrazlaže se tumačenjem mogućnosti da se i čulno spoznava nje pokaže kao jasno, a tako i kao istinito spoznavanje. Ključne riječi zasnivanje estetike, Baumgarten, novovjekovna filozofija, estetsko iskustvo, gnoseologia in ferior brought to you by CORE View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk FILOZOFSKA ISTRAŽIVANJA 142 God. 36 (2016) Sv. 2 (355-370) U. Popović, Novovjekovna filozofija i zasni vanje estetike

Kultura, 2016

Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет н... more Са же так: Ау тор у ра ду на сто ји да при ка же ме сто од но са мо рал ног,до брог,ле погиумет но стиуКан то војесте ти ци.Основ на те за ра да је да ова ве за, ко ја је ве о ма ва жна за Кан та, ни је иса мо ра зу мљи вазасу бјек ти ви стич кораз у ме ва њеестет скихфе но ме наипро бле ма,тедање нотвр ђе њепод ра зу ме васво је вр сно ре кон цеп ту а ли зо ва њетра ди ци о нал нограз у ме ва њаод но садо брог иле пог.Ана ли запо ну ђе наура дуимазациљдапро блемсу бјек тив неоп што стиуКан то вомраз у ме ва њупред ста викаохо ри зонтна по за ди никогсеод ви јата кваре кон цеп ту а ли за ци ја.