Muhammet Fatih Canbaz - Academia.edu (original) (raw)
Thesis - Tez by Muhammet Fatih Canbaz
Kırklareli Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans, 2013
Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan faizsiz banka... more Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan faizsiz bankalar, Türkiye’de 1983’ten 2005 yılı sonuna kadar “Özel Finans Kurumları” olarak hayatını sürdürmüş, 19.10.2005 tarihli 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile de banka statüsü kazanarak 2006'dan itibaren “Katılım Bankası” adı altında faaliyetlerini sürdürmektedirler. Katılım bankacılığı toplumda faiz hassasiyeti olan kesimlerin tasarruflarını ekonomiye kazandırmayı ve benzer nitelikteki yabancı fonların ülkeye girişine aracı olmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple geleneksel bankacılıktan farklı olarak kendisine has, İslami kuralları dayanak kabul eden uygulamaları bulunmaktadır. Türk bankacılık sisteminde üçüncü bir bankacılık türü olarak yerini alan Katılım Bankaları, sektöre dâhil olduğundan bu yana hızlı gelişimini ve karlılığını devam ettirmektedir. Günümüz Türk bankacılık sisteminde dört adet katılım bankası bulunmaktadır. Bu bankalar 2005 yılından itibaren kriz dönemleri dâhil karlılıklarında sürekli gelişme kaydetmişler ve geleneksel bankacılık ile rekabet edebilir seviyelere ulaşmışlardır. Katılım bankaları Türkiye’deki toplam bankacılık sistemindeki aktif toplamının 2012 yılsonu itibariyle % 5,1’ine sahiptir. Rakamın küçük gibi gözükmesine karşın bankacılık anlayışı olarak geniş kitlelere ulaşmış olan katılım bankaları, sektörde yerini sağlamlaştırmıştır. 2013 yılında kamunun da katılım bankacılığı sistemine yeni oyuncularla katılacağı bilinmekte olup geçmiş performansları referans alındığında ilerleyen dönemlerde de pozitif durumlarını sürdüreceği düşünülmektedir. Bu çalışmada katılım bankacılığı ve performansı hakkında farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde İslami bankacılığın tarihçesi, tanımı, temel ilkeleri, fon kullandırım ve toplama yöntemleri, Dünya’da ve Türkiye’de İslami bankacılık süreci ve sisteme getirilen eleştiriler hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde mali tablolar analiz yöntemleri açıklanmıştır. Son bölümde ise mevcut katılım bankaları belirlenmiş olan mali tablolar analiz yöntemleri çerçevesinde analiz edilmiş arkasından katılım bankalarının finansal performansları değerlendirilip sistem içindeki yeri incelenmiştir.Interest-free banks that are known as “Islamic banks” in the world and that date back to are 1960s operated under the name of “Private Finance Institutions” in Turkey from 1983 to 2005. They acquired bank status when the Banking Law no.5411 was published in on october 19th,2005 and have been serving as “Participation Banks” since 2006. Participation banks aim to inject the savings of those who avoid interest into the economy and mediating the entrance of similar foreign funds into the country. Hence, they have their own procedures which are different from the way conventional banks work and they have to comply with Islamic principles. Participation banking which is the third genre of banking in the banking system of Turkey has been progressing at a rapid rate and bringing profit continually since it was founded. There are four participation banks in Turkey at the present day. These four banks have made an impressive progress in profitability since 2005 and they had huge profits every year including crisis years. Thus, they have reached a level where they can compete with conventional banks. At the end of 2012, %5,1 of the total assets of the banking sector belongs to participation banks. Although it looks like a small percentage, it is a fact that participation banks are recognized by masses now and that they have strengthen their position in the sector. It is more likely that new participation banks will be established by the government. Regarding their previous performance, participation banks are expected to have a positive situation in the near future. The main purpose of this study is to raise awareness about participation banking and its performance.The first chapter deals with the definition and history of Islamic banking, Islamic banking principles, lending and borrowing methods, İslamic Banking process in Turkey and in the World and critiques about the system, Chapter two is about the definitions of analysis techniques of financial statements, Chapter three which is the last chapter, analyses the current participation banks in Turkey by the specified analysis techniques and evaluates their financial performance. Lastly, it quests their status in the Turkish Banking system
Afyon Kocatepe Üniversitesi Doktora , 2019
Bu tezin amacı İslâmi finansman yöntemlerinden Karz-ı Hasen’in tanıtılması ve katılım bankalarınd... more Bu tezin amacı İslâmi finansman yöntemlerinden Karz-ı Hasen’in tanıtılması ve katılım bankalarında uygulanması arzu edilen bir modelin önerilmesidir.
Karz-ı Hasen İslâm’da faizsiz, menfaat güdülmeksizin Allah (c.c.) rızasının gözetildiği borç verme işlemi olarak tanımlanmaktadır. Ancak yöntem kısıtlı örnekler dışında kurumsal olarak uygulanmamıştır. Önerilen karz-ı hasen modeliyle Müslüman toplumların hem bireysel hem de kurumsal likidite sorunlarına katkı sağlamayı ve İslâm’da tavsiye edilen karz-ı hasen finansmanının kurumsallaşması amaçlanmıştır.
Çalışmada katılım bankalarına karz-ı hasenin modern bir formu sunulmuştur. Modeli test etmek adına ise 3 farklı grup ile odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Odak gruplar akademisyenler, katılım banka personeli ve iş adamları olmak üzere katılım bankalarıyla çalışan ve sisteme aşina bireylerden seçilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre modelin belirli bir boşluğu dolduracak işleyebilir bir model olduğu, toplum tarafından destekleneceği ve en önemlisi faizin etkinliğinin azaltılmasına katkı sağlayacağı sonucuna varılmıştır.
ABSTRACT
The aim of this thesis is to introduce Qard Hasan which is one of the Islamic finance methods and to propose a model that is desired to be implemented in İslamic banks in Turkey.
Qard Hasan is defined as the interest-free loan is a benevolent economic
behaviour in Islam for the sake of Allah. Despite this importance, the method has not been applied institutionally except for limited examples. With the proposed Qard Hasan model, it is aimed to partially solve the liquidity problems of individuals and institutions in Muslim societies and to systematize the Qard Hasan method recommended in Islam.
In this study, a modern form of Qard Hasan designed for Islamic banks is explained. In order to test the model, focus group interviews were conducted with 3 different groups. The focus groups were selected from individuals who are in contact with Islamic banks, including academics, Islamic bank staff and businessmen. According to the results of the research, it is concluded that the model is a workable model that will fill a certain gap in the financial system, it will be supported by the society and most importantly it will contribute to decreasing the effectiveness of
interest.
Books - Chapters by Muhammet Fatih Canbaz
Evolution of Financial Markets IV, 2023
Davranışsal finans, geleneksel finans teorilerinin insanların her zaman rasyonel kararlar aldığı ... more Davranışsal finans, geleneksel finans teorilerinin insanların her zaman rasyonel kararlar aldığı varsayımını reddederek, duygusal, psikolojik ve sosyal faktörlerin yatırım kararlarına etkisini inceleyen finans alanı olarak tanımlanabilir.
Davranışsal finans, geleneksel finans literatürü içerisinde çoğunlukla
görmezden gelinen bir konu olmuştur. Geleneksel finans belirli teoriler ve
standart öğretiler üzerinde dururken davranışsal finans piyasa pratiklerini ve yatırımcı eğilimlerini incelemektedir. Geleneksel finans literatüründe finansal karar verici olan insanın davranışlarından veya eğilimlerinden pek bahsedilmez. İnsan, belirli bir forma sıkıştırılır ve rasyonel bir makine gibi karar vermesi beklenir. İnsan davranışlarında sıkça rastlanan irrasyonel sapmalar dikkate alınmaz. Davranışsal Finans klasik iktisadi ve finansal öğretilerin aksine insan davranışlarına ve psikolojisine odaklanarak yatırım kararlarındaki sapmaları ele almaktadır. Bireylerin, finansal kararlarında klasik öğretilerde ifade edilen fayda maksimizasyonunu aramakla birlikte tatmin olma/haz duyma gibi duygusal nedenlerle de kararlar aldığını savunmaktadır.
Davranışsal finansın temel eleştirisi geleneksel teori ve tanımlamaların insan dürtüleri ve eğilimlerini açıklamakta yetersiz kalmasıdır. Davranışsal finans bu eğilimleri, Bilişsel Önyargılar, Duygusal Önyargılar ve Sosyal Önyargılar olarak üç ana başlıkta incelemektedir.
Bu bölümde öncelikle Davranışsal finansın ana hatları incelenerek geleneksel finansa karşı öne sürdüğü bazı eleştirilere değinilecektir. Ardından davranışsal finansta önemli yatırımcı önyargıları üzerinde durularak piyasada gerçekleşen finansal kararların Davranışsal finans çerçevesinde anlaşılmasına katkı sağlanacaktır.
Orion Kitabevi, 2022
İnsan hayatının teknoloji etkisi ile hızla değiştiği bir dönemde, finansal aktivitelerin de aynı ... more İnsan hayatının teknoloji etkisi ile hızla değiştiği bir dönemde, finansal aktivitelerin de aynı değişimden nasibini almasının kaçınılmaz olduğunu söylemek mümkündür. Finansal ilişkilerde yaşanacak böylesine hızlı bir değişimin de finansın ana aktörü olan paraya sirayet etmesi kaçınılmazdır. Günümüz teknolojisinin hızlandırıcı etkisinin paradaki yansımasının “Blokzincir Teknolojisi ve Kripto Paralar” olduğu görülmektedir. Hızlı ve düşük maliyetli ödeme imkânı sağlamak vaadiyle ortaya çıkmış olan kripto paraların kısa sürede yoğun ilgi görmeleri nedeniyle sayılarının hızla arttığı ve çok önemli bir yatırım aracı haline geldikleri görülmektedir. Sayıları 10.000’e yaklaşan kripto para çeşitlerine her geçen gün yenilerinin eklenmesi görmüş oldukları ilginin bir kanıtı niteliğindedir. Bir yatırım aracı olarak kripto paraların yüksek getirili oldukları kadar volatil olmaları nedeniyle hangi kripto paraya yatırım yapmanın daha güvenli olduğu ve kripto paraların oynaklıklarının belirleyicileri son derece önemli bir konu haline gelmiştir. Ayrıca reel ekonominin yatırım aracı olan Katılım Endeksi gibi daha güvenli enstrümanların getiri/risk açısından kıymetli birer alternatif olduklarını ortaya koyarak yatırımcıların ilgisini bekledikleri görülmektedir. Bu çalışmada, 01.01.2020-31.12.2021 dönemini kapsayan Katılım endeksi, Bitcoin, Cardano, Ripple ve Tether getiri verilerine ait 731 gözlemden yararlanılmış, ARCH, GARCH, EGARCH ve TGARCH modelleri oluşturularak analizler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca çalışmada kullanılan değişkenlerin sebep sonuç ilişkisinin yönünü belirlemek adına Granger nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; çalışmaya dahil edilen tüm yatırım alternatiflerinin şoklardan etkilenme düzeylerinin 1’e yakın olduğu ve değişkenler arasında çok büyük farklılıklar olmadığı görülmüştür. Gerçekleştirilen Granger nedensellik analizi sonuçlarına göre ise; Ripple ve Cardano’nun Bitcoin’in nedeni olduğu, Cardano’nun ise Ripple isimli kripto paranın nedeni olduğu raporlanmıştır.
Nida Yayınevi, 2022
İktisad Türkçe’mizde var olan güzel kelimelerdendir. Ancak günümüzde bu kavramının yerine daha ço... more İktisad Türkçe’mizde var olan güzel kelimelerdendir. Ancak günümüzde bu kavramının yerine daha çok “ekonomi” kavramını kullanmayı tercih ediyoruz. Ekonomi çoğunlukla arz-talep, faiz ve piyasalar gibi kavramları çağrıştırmaktadır. Kullanmayı unuttuğumuz iktisad kelimesi ise kast kökünden türer; itidal üzere olmak, harcamada tasarruflu olmak, doğruyu hedeflemek gibi insani erdemleri anlatmaktadır. Bu farklılık, günlük kullanımları konusunda çok önemsenmese de sosyolojik ve kültürel kaynakları açısından iki farklı sistem yorumunun ürünüdür. Ekonomi bireyci rasyonel ve bencil bir yaklaşımı temsil ederken iktisad; toplum maslahatını önemseyen erdemli bir davranış bütününü temsil etmektedir. İlginçtir, bu iki farklı kavram, birbirinin yerine kullanılarak felsefeleri açısından ruhunu kaybetmiş kelimeler olarak karşımızda durur. Aslında kavramlar ve yüklendiği anlamlar düşünüldüğünde doğu ve batı kadar birbirinden uzaktır. Günümüz neo-liberal ekonomi öğretilerinde “her hâlükârda para kazanma” bireylerin temel amacı olarak kurgulanmakta ve tüm popüler kültür araçları bu amaca hizmet etmektedir. Bu durumun kaynağında ise büyük oranda aç gözlülük, hırs, lüks arzusu ve ruhsuz bir ekonominin ürünü olan bireyleri görmekteyiz. Paranın yalnızca bir değer ölçüsü ve mübadele aracı olduğunun unutulması niçin yaşadığını bilmeyen sistemin çarklarına dönüşen neo-kapital toplumları meydana getirmiştir. Kapitalizmin temel mefkuresi olan sürekli büyüme ve sürekli kazanma dogması giderek içselleştirilmekte, para veya sermaye araç olmaktan asıl olmaya dönüşmektedir. Bugün bu ifadeleri İslâmi popülizm olarak değerlendiren kapitalistlerin, küresel ekonomik sistemin çılgınca büyümesine rağmen ürettiği finansal ve toplumsal krizleri tekrar gözden geçirmesi gerekmektedir. Kapitalizmin dayattığı ekonomi modelinin ürettiği ekonomik sorunlar, yoksulluk, fakirlik, aşırı borçlanma, küresel ısınma, iklim değişikliği ve “kalkınamama” İslami Finans sorunları göstermiştir ki daha adil bir refah paylaşımı için yaradılışımıza uygun bir sisteme ihtiyacımız bulunmaktadır. Tam bu aşamada asrın idrakine farklı bir biçimde İslam’ın iktisadi öğretilerini hatırlatmak gereklidir.
İslam İktisadı ve Finansı Teorik ve Ampirik Çalışmalar, 2022
Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan İslam İktisadı bir bilim alanı olara... more Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan
İslam İktisadı bir bilim alanı olarak ilk kez 1950’li yıllarda Pakistan’da
tartışılmaya başlanmıştır. İlk modern İslami Finansal
kurumlar ise 1960’lı yıllarda Mısır’da ortaya çıkmıştır. 1970’li
yıllarda özellikle körfez bölgesinde Müslüman toplumların
petrol gelirlerinin artması ve Batı’ya alternatif finansal çözüm
arayışlarının ortaya çıkması sonucunda özünde İslami bir uyanışı
barındıran mevcut iktisadi modellere alternatif oluşturmayı
amaçlayan bir ilmi hareket doğmuştur. İslam İktisadı ve
Finansı olarak isimlendirilen bu alan, İslami kimlik arayışı ve
inşası çabalarıyla şekillenmeye devam etmektedir.
Günümüzde birçok akademik çalışmanın da konusu olan
İslam İktisadı ve Finansı kendine has bir literatür oluşturmuştur.
İslam İktisadı ve Finansı alanının mefkuresine paralel olarak
geniş bir yelpazede gelişen literatürün konvansiyonel finans
literatürüne nazaran henüz yetersiz ve gelişmeye muhtaç
olduğu bir gerçektir. Bu nedenle, “İslam İktisadı ve Finansı”
üst başlığında ilki “İlke ve Uygulamalar”, ikincisi “Teorik ve
Ampirik Çalışmalar” olmak üzere iki adet editöryal kitap teveccühlerinize
sunulmuştur. Kitaplarda yer alan bölümler, ülkemizin
kıymetli üniversitelerden alanında uzman hocalarımız
tarafından titizlikle yazılmıştır. Yazı dili Türkçe olan eserlerde,
birçok farklı başlık ve içerik editöryal süreçten geçirilip özenle
seçilmeye gayret gösterilmiştir.
Eserler, İslam İktisadı ve Finansı alanının teorik altyapısı,
yöntemlere ilişkin tartışmalar, konvansiyonel finans sistemi ile
mukayesesi, günümüz iktisadi meselelerine alternatif çözüm
önerileri, finansal teknolojiler, bankacılık, sukuk ve diğer para
ve sermaye piyasası araçlarını da kapsayacak şekilde planlanmıştır.
Her iki eserin, İslam iktisadı ve finansı, geleneksel finans ve
ekonomi literatürüne katkı sağlamasını, alana ilgi duyan taraflara
ve özellikle bu alanda eğitim alan öğrencilerce kaynak eser
olarak fayda sağlamasını Allah’tan niyaz ediyoruz. Öncelikle
bu eserin ortaya çıkmasında katkı sağlayan Kıymetli Bölüm
Yazarlarımıza editörler olarak teşekkür ediyoruz. Son olarak
ise sunuşlarını yazarak bizleri destekleyen Prof. Dr. Şehmus
Demir, Prof. Dr. Saim Kayadibi ve Dr. Ruşen Ahmet Albayrak
hocalarımıza da katkıları ve güzel temennileri için hassaten
şükranlarımızı arz ederiz.
İslam İktisadı ve Finansı İlke ve Uygulamalar, 2022
Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan İslam İktisadı bir bilim alanı olara... more Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan
İslam İktisadı bir bilim alanı olarak ilk kez 1950’li yıllarda Pakistan’da
tartışılmaya başlanmıştır. İlk modern İslami Finansal
kurumlar ise 1960’lı yıllarda Mısır’da ortaya çıkmıştır. 1970’li
yıllarda özellikle körfez bölgesinde Müslüman toplumların
petrol gelirlerinin artması ve Batı’ya alternatif finansal çözüm
arayışlarının ortaya çıkması sonucunda özünde İslami bir uyanışı
barındıran mevcut iktisadi modellere alternatif oluşturmayı
amaçlayan bir ilmi hareket doğmuştur. İslam İktisadı ve
Finansı olarak isimlendirilen bu alan, İslami kimlik arayışı ve
inşası çabalarıyla şekillenmeye devam etmektedir.
Günümüzde birçok akademik çalışmanın da konusu olan
İslam İktisadı ve Finansı kendine has bir literatür oluşturmuştur.
İslam İktisadı ve Finansı alanının mefkuresine paralel olarak
geniş bir yelpazede gelişen literatürün konvansiyonel finans
literatürüne nazaran henüz yetersiz ve gelişmeye muhtaç
olduğu bir gerçektir. Bu nedenle, “İslam İktisadı ve Finansı”
üst başlığında ilki “İlke ve Uygulamalar”, ikincisi “Teorik ve
Ampirik Çalışmalar” olmak üzere iki adet editöryal kitap teveccühlerinize
sunulmuştur. Kitaplarda yer alan bölümler, ülkemizin
kıymetli üniversitelerden alanında uzman hocalarımız
tarafından titizlikle yazılmıştır. Yazı dili Türkçe olan eserlerde,
birçok farklı başlık ve içerik editöryal süreçten geçirilip özenle
seçilmeye gayret gösterilmiştir.
Eserler, İslam İktisadı ve Finansı alanının teorik altyapısı,
yöntemlere ilişkin tartışmalar, konvansiyonel finans sistemi ile
mukayesesi, günümüz iktisadi meselelerine alternatif çözüm
önerileri, finansal teknolojiler, bankacılık, sukuk ve diğer para
ve sermaye piyasası araçlarını da kapsayacak şekilde planlanmıştır.
Her iki eserin, İslam iktisadı ve finansı, geleneksel finans ve
ekonomi literatürüne katkı sağlamasını, alana ilgi duyan taraflara
ve özellikle bu alanda eğitim alan öğrencilerce kaynak eser
olarak fayda sağlamasını Allah’tan niyaz ediyoruz. Öncelikle
bu eserin ortaya çıkmasında katkı sağlayan Kıymetli Bölüm
Yazarlarımıza editörler olarak teşekkür ediyoruz. Son olarak
ise sunuşlarını yazarak bizleri destekleyen Prof. Dr. Şehmus
Demir, Prof. Dr. Saim Kayadibi ve Dr. Ruşen Ahmet Albayrak
hocalarımıza da katkıları ve güzel temennileri için hassaten
şükranlarımızı arz ederiz.
FİNANSAL VAKA ANALİZLERİ - VAKALARLA BANKACILIK, 2021
Yoksulluk, geçmişten günümüze insanlığın en kadim sorunlarındandır. Sosyal hayata yansıyan yönüyl... more Yoksulluk, geçmişten günümüze insanlığın en kadim sorunlarındandır. Sosyal hayata yansıyan yönüyle toplumları içten içe tüketen bir salgın gibidir. Yoksulluk, kimilerine göre yüksek küreselleşmenin bir sonucu iken kimilerine göre küreselleşme, yoksulluğu azaltıcı bir etken olarak kabul edilir. Bu sorunun aşılması erken aşamada mümkün görünmese de yoksulluğu azaltmak adına finansal çalışmalar yapılması tüm dünyaca önemsenmektedir. İnsanlık tarihinin her döneminde yoksullukla mücadelede farklı kurumlar veya yöntemler ortaya koyulmuştur. Ancak Bangladeş’te Muhammed Yunus tarafından başlatılan Grameen Bank örneği, mikrokredi açısından bir milat kabul edilmektedir. 1976’da 42 kişiye toplamda 27 dolarlık destek ile başlayıp küresel bir hareketin başlangıcı olan Muhammed Yunus’un mikrokredi uygulaması, bugün yüzlerce ülkede yoksullara destek programlarının öncüsü olmuştur. Grameen Bank (Köy Bankası) olarak ortaya koyduğu yapı ve çizdiği banka profili, konvansiyonel finansal kuruluşların tüm alışkanlıklarına aykırı olarak gelişmiştir. Bu nedenle ilk aşamada bu girişim çok ciddiye alınmamış ve sürdürülebilir olmayacağına dair ciddi eleştiriler almıştır. Ortaya koyduğu sistemde zenginlerden ziyade fakirler, erkeklerden ziyade kadınlar ve şehir merkezlerinde yaşayanlardan ziyade köylüler önemsenmiştir. Kredilerde teminat istenmemekte, müşterisinin kredi geçmişi irdelenmemekte, güvene ve dayanışmaya dayalı bir borçlanma sistemi işletilmektedir. Olumsuz yaklaşanların yanında, bu çarpıcı örneği “bankacılığın yeniden icadı” olarak gören hatırı sayılır bir kesim de bulunmaktadır. Muhammed Yunus’un bu denli etki oluşturmasının önemli sebeplerinden biri, şimdilerde mikrokredi konusunda uzmanlaşmış birçok bankaya örnek teşkil etmesidir. Grameen Bank vakasının, konvansiyonel finansın egemen olduğu dünyada ortaya koymuş olduğu %98’lik kredi başarısıyla incelenmesi ve anlaşılması gerekmektedir. Bu çalışmada Grameen Bankın başarısı üzerine derinlemesine vaka incelemesi yapılacaktır.
İslam İktisadı Perspektifinden Faiz, 2018
Yatırımın ve girişimci olunmasının önemine binaen istisnasız tüm ülkeler çalışmalar yapmaktadır. ... more Yatırımın ve girişimci olunmasının önemine binaen istisnasız tüm ülkeler çalışmalar yapmaktadır. Ülke yönetimleri tarafından halklara telkinlerde bulunulmakta ve gerektiği hallerde teşvikler sağlanmaktadır. Tüm bu olumlu temayüle rağmen yatırımcıların veya girişimcilerin karşılaştığı en büyük problem hâlâ sermaye yetersizliği veya sermayeye erişim olarak karşımıza çıkmaktadır.
Türkiye finansal sisteminde yatırımcıların yararlanabileceği birçok borçlanma aracı bulunmaktadır. Lakin bu araçların büyük bir yekûnu Müslüman Türk toplumunun faiz hassasiyeti yani faizin haram oluşu (Bakara, 275) vesilesiyle kullanabileceği araçlar olmamaktadır. Türk bankacılık sisteminin %5’ine sahip (Canbaz, 2016, s.207) olan İslami bankaların (Katılım Bankaları) bu konuda belirli bir boşluğu doldursa dahi yetersiz olduğu görülmektedir. Tüm Dünyada büyümekte ve gelişmekte olan İslami finans kurumları yeni fonlama araçlarına ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaca binaen yapılan bu çalışmada amaç Türkiye’de henüz yeterince bilinmeyen ve farklı modelleri ile İslami fonlama kaidelerine uygun olarak nitelendirebileceğimiz “Kitle Fonlaması Yöntemi”ni tanıtmak ve yatırımcılara sahip olabilecekleri alternatif bir fonlama modeli sunmak olacaktır.
Kitle fonlaması, modern finansal bir sistem olup fikir sahiplerinin girişimlerini veya projelerini hayata geçirebilmeleri için ihtiyaç duydukları finansal desteği, ortak bir ağ üzerinde buluşan ve finansmana konu olan girişime/projeye ilgi duyan kitlelerden elde etmeleri anlayışı doğrultusunda çalışır. Finansmana ihtiyacı olanlar yatırım yapacak kitleye doğrudan başvurur. İletişim ise kitle fonlamasına aracılık ile uğraşan internet siteleri vasıtasıyla sağlanır. Bu çalışmada kitle fonlaması yöntemi hakkında kaynak tarama yapılacak ve İslami finans yöntemleri ile benzerlikleri ortaya koyulacaktır. Çalışmanın İslami Finans yöntemlerine ve İslami hassasiyeti olan veya olmayan tüm yatırımcılara alternatif bir finansal araç olarak katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Katılım Bankaları, İslam dininin koyduğu emir ve yasaklara uyan ve bu prensiplere bağlı kalarak b... more Katılım Bankaları, İslam dininin koyduğu emir ve yasaklara uyan ve bu prensiplere bağlı kalarak bankacılık faaliyetlerini yürüten kurumlardır. Bu bankacılık şekliyle para, İslam dininin haram kabul ettiği faizli işlemlerden uzaklaştırılırken paranın reel sektöre destek vermek adına aracılık etmesi sağlanmaktadır. Böylece para, ekonomiye islami kaidelere göre meşru şekilde entegre edilmektedir. Faizsiz bankacılıkta, malın finansmanı dışında yatırım riskine ortak olarak da projeler finanse edilebilmektedir. Faizsiz bankacılıkta kredilendirme aşamasında kâr ve zarar ortaklığı yada emeksermaye işbirliği gibi İslami bankacılık sözleşmeleri yapılmaktadır. Sözleşmeler gereği tasarruf sahibine önceden belirlenmiş bir tutar veya oranda faiz taahhüt edilmemekle beraber zarara ortaklık
öngörülmektedir. Sözleşmelerde ticari faaliyet sonucunda elde edilen kâr yada zarar önceden belirlenen oranlar göz önüne alınarak taraflarca paylaşılmaktadır (Canbaz, 2016: 120-121). Her iki bankacılık türünde temel farkların, fon toplama ve tahsisi/kredilendirme sürecinde olduğu görülmektedir.
Articles - Makaleler by Muhammet Fatih Canbaz
Davet mektebi Dergisi, 2020
Karz-ı hasen iki kelimenin birleşiminden oluşmaktadır. Karz kelimesi ödünç verilen mal anlamına g... more Karz-ı hasen iki kelimenin birleşiminden oluşmaktadır. Karz kelimesi ödünç verilen mal anlamına gelmektedir. Bir kimsenin nakit veya mekilat (buğday, arpa gibi kilo ile ölçülen) varlığını bilahare misli ile geri almak kaydıyla başka bir kişiye ödünç vermesine karz veya ikraz denilmektedir. Hasen ise sözlükte “latif, iyi, güzel ve hoş manalarına gelmektedir. Bu iki kelimenin bir araya gelerek oluşturduğu karz-ı hasen ise Allah (c.c) rızasını kazanmak maksadıyla herhangi bir menfaat beklemeksizin ihtiyacı olan kişiye verilen borcu ifade etmektedir.
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler dergisi, Nov 11, 2021
Korona virüs pandemisi ülke ekonomileri gibi finansal piyasaları da derinden etkilemiştir. Özelli... more Korona virüs pandemisi ülke ekonomileri gibi finansal piyasaları da derinden etkilemiştir. Özellikle Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü'nün korona virüs hastalığını küresel bir pandemi ilan etmesinden sonra piyasalarda yüksek oynaklıklar gözlenmeye başlanmıştır. Gelişen ülke borsalarında günlük %12'lik düşüşlerin tespiti uluslararası borsaları daha da ağır etkilemiştir. Borsada işlem gören ve yüksek borçluluk yapısına sahip şirketler, özkaynak ağırlıklı şirketlere nazaran daha fazla volatiliteye maruz kalmışlardır. Bu noktada, faizli işlemleri olmayan veya bilançosunda çok düşük bir paya sahip olan Katılım Endeksi şirketlerinin pandemi sürecinden daha az etkilenmesi gerektiği düşünülmüştür. Bu çalışmada, Katılım-30 (KATLM-30) Endeksi'nin, Mart 2020-Aralık 2020 dönemine ilişkin günlük kapanış verileri üzerinden analizler yapılmıştır. Korona virüs verilerinin, KATLM-30 Endeksi üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amacıyla yapılan çalışmada, günlük vaka sayısı, günlük korona virüs kaynaklı vefat sayısı ve günlük iyileşen hasta sayısı bağımsız değişken olarak ele alınmıştır. ARDL modelinin en uygun model olarak belirlendiği çalışma bulgularına göre, KATLM-30 Endeksi ile korona virüs verileri arasında uzun dönemli ilişki mevcuttur.
Katılım bankalarında çalışan personelin bir dini duyarlılığı olduğu varsayılmakta ve kamuoyunda b... more Katılım bankalarında çalışan personelin bir dini duyarlılığı olduğu
varsayılmakta ve kamuoyunda bu bankalarda çalışarak ayrılanların dini hassasiyetler
nedeniyle ayrıldığı gibi bir kanaat gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, katılım
bankalarında çalışmış ve ayrılmış personelin ayrılma nedenlerini tespit etmek,
ayrılmalarını etkileyen temel faktörleri belirlemek ve dini tutumun ayrılma kararı
üzerinde etkisi olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla, farklı şehirlerden katılım
bankası eski çalışanlarına yönelik anket ile veri toplanmıştır. Yapılan faktör analizi
sonucunda ayrılmayı etkileyen temel faktörlerin; özlük haklarının yetersizliği,
yöneticilerden kaynaklanan nedenler, sosyal çevre kaynaklı nedenler, İslami hassasiyet,
gelecekle ilgili beklentiler, iş ile ilgili nedenler, iş tatmini, kişisel nedenler ve diğer
nedenler olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada sonuç olarak katılım bankası eski
çalışanlarında dini tutumun yüksek olduğu ancak bu tutumun ayrılma kararıyla ilişkili
olmadığı tespit edilmiştir.
Mevduat ve Katılım Bankaları Kredilerinin Ekonomik Büyüme ile İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz, 2018
Finansal gelişim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki yıllardır üzerinde durulan ve çalışmalar y... more Finansal gelişim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki yıllardır üzerinde
durulan ve çalışmalar yapılan bir konudur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki mevduat
bankaları toplam kredileri ile katılım bankaları toplam kredilerinin ekonomik
büyümenin göstergelerinden olan gayri safi yurtiçi hasıla ve sabit sermaye yatırımları
ile aralarındaki nedensellik ilişkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, TodaYamamoto
yaklaşımı ile gerçekleştirilen Granger nedensellik analizi sonuçlarına göre
mevduat bankası kredileri ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında çift yönlü ve sabit
sermaye yatırımlarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Katılım
banka kredileri ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında nedensellik ilişkisi tespit edilmemiş
olup, katılım banka kredilerinin sabit sermaye yatırımlarının nedeni olduğu sonucuna
ulaşılmıştır
Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan faizsiz banka... more Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan
faizsiz bankalar, Türkiye’de 1983’ten 2005 yılı sonuna kadar “Özel Finans Kurumları”
olarak hayatını sürdürmüş, 19.10.2005 tarihli 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile de banka
statüsü kazanarak 2006'dan itibaren “Katılım Bankası” adı altında faaliyetlerini
sürdürmektedirler. Katılım bankacılığı toplumda faiz hassasiyeti olan kesimlerin
tasarruflarını ekonomiye kazandırmayı ve benzer nitelikteki yabancı fonların ülkeye girişine
aracı olmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple geleneksel bankacılıktan farklı olarak kendisine
has, İslami kuralları dayanak kabul eden uygulamaları bulunmaktadır.
Türk bankacılık sisteminde üçüncü bir bankacılık türü olarak yerini alan Katılım
Bankaları, sektöre dâhil olduğundan bu yana hızlı gelişimini ve karlılığını devam
ettirmektedir. Günümüz Türk bankacılık sisteminde dört adet katılım bankası
bulunmaktadır. Bu bankalar 2005 yılından itibaren kriz dönemleri dâhil karlılıklarında
sürekli gelişme kaydetmişler ve geleneksel bankacılık ile rekabet edebilir seviyelere
ulaşmışlardır. Katılım bankaları Türkiye’deki toplam bankacılık sistemindeki aktif
toplamının 2012 yılsonu itibariyle % 5,1’ine sahiptir. Rakamın küçük gibi gözükmesine
karşın bankacılık anlayışı olarak geniş kitlelere ulaşmış olan katılım bankaları, sektörde
yerini sağlamlaştırmıştır. 2013 yılında kamunun da katılım bankacılığı sistemine yeni
oyuncularla katılacağı bilinmekte olup geçmiş performansları referans alındığında ilerleyen
dönemlerde de pozitif durumlarını sürdüreceği düşünülmektedir.
Bu çalışmada katılım bankacılığı ve performansı hakkında farkındalık oluşturulması
amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde İslami bankacılığın tarihçesi, tanımı, temel
ilkeleri, fon kullandırım ve toplama yöntemleri, Dünya’da ve Türkiye’de İslami bankacılık
süreci ve sisteme getirilen eleştiriler hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmamızın ikinci
bölümünde mali tablolar analiz yöntemleri açıklanmıştır. Son bölümde ise mevcut katılım
bankaları belirlenmiş olan mali tablolar analiz yöntemleri çerçevesinde analiz edilmiş
arkasından katılım bankalarının finansal performansları değerlendirilip sistem içindeki yeri
incelenmiştir.
JOURNAL OF INTERNATIONAL BANKING ECONOMY AND MANAGEMENT STUDIES, 2022
Islamic financial institutions continue to gain importance at global scale. The trust-inspiring s... more Islamic financial institutions continue to gain importance at global scale. The trust-inspiring structures of these institutions have become even more evident during the crisis periods experienced in recent years. In this study, it is aimed to examine the ancient examples of interest-free finance, the emergence of modern Islamic financial institutions in in Turkey, and the current sitiation of Islamic (participation) banking in
Politik Ekonomik Kuram, 2024
Paya dayalı kitle fonlama, girişimciler ve küçük işletmelerin projelerine sermaye sağlamak amacıy... more Paya dayalı kitle fonlama, girişimciler ve küçük işletmelerin projelerine sermaye sağlamak amacıyla çok sayıda küçük yatırımcının katkısını bir araya getiren yenilikçi bir finansman yoludur. Bu yöntemde, yatırımcılar sağladıkları fon karşılığında girişimden pay alır ve girişimin hisse senetlerine ortak olurlar. Böylece, hem girişimler gerekli sermayeye ulaşır hem de yatırımcılar projeye ortaklık yoluyla dahil olur. Bu çalışmanın amacı, paya dayalı kitle fonlaması literatürünün bibliyometrik analizini yaparak alandaki en etkili yazarları, dergileri, yayınları, kurumları ve ülkeleri belirlemek; ayrıca en sık çalışılan konuları ve yeni yayın eğilimleri ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için çalışmada bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Scopus veri tabanından elde edilen verilerle yapılan analizde, 2013-2024 zaman aralığında 432 yayına ulaşılmıştır. Çalışma, paya dayalı kitle fonlamasının akademik çevrelerde nispeten yeni bir konu olduğunu ve her geçen yıl artan bir ilgi gördüğünü göstermektedir. Girişimcilik ve finans dergilerinde yoğunlaşan yayınlar, beşerî sermaye, lider yatırımcı, inovasyon, güven ve sinyal teorisi gibi güncel konuları ele almaktadır. Bulgulara göre, Vismara, S. en üretken ve en çok atıf alan yazar olup, İtalyan üniversiteleri bu alanda en çok yayın yapan kurumlardır. Avrupa ülkeleri ve üniversiteleri, paya dayalı kitle fonlamasına yoğun ilgi göstermektedir.
Equity crowdfunding is an innovative way of financing that brings together the contributions of a large number of small investors to provide capital for the projects of entrepreneurs and small businesses. In this method, investors receive a stake in the venture in return for the funds they provide and become shareholders in the venture's shares. In this way, the ventures access the necessary capital, and the investors are involved in the project through partnership. The purpose of this study is to perform a bibliometric analysis of the equity crowdfunding literature to identify the most influential authors, journals, publications, institutions and countries in the field, as well as the most frequently studied topics and publication trends. In order to achieve this purpose, bibliometric analysis method was used in the study. The analysis was conducted using data from the Scopus database. 432 publications were obtained for the period 2013-2024. The study shows that equity crowdfunding is a relatively new topic in academic circles, attracting more and more attention every year. The publications, which are concentrated in entrepreneurship and finance journals, cover current topics such as human capital, lead investors, innovation, trust and signaling theory. According to the results, Vismara, S. is the most prolific and cited author and Italian universities are the most publishing institutions in the field. European countries and universities show a strong interest in equity crowdfunding.
Kocatepe İslami İlimler Dergisi, Oct 14, 2023
Türkiye’de Katılım bankacılığı (İslami Bankacılık) sektörü 2005 yılından günümüze yıllık ortalama... more Türkiye’de Katılım bankacılığı (İslami Bankacılık) sektörü 2005 yılından günümüze yıllık ortalama %23 büyüme gösterirken aynı dönemde geleneksel bankacılık %17 oranında büyüme kaydetmiştir. Katılım Finansın bu hızlı gelişiminin sonucunda şube sayısında ve personel ihtiyacında artışlar olmuştur. Sektör, çalışanlarını genellikle işletme, iktisat, finans ve bankacılık gibi bölümlerden temin ederken sosyal bilimlerde İslami finans ve katılım bankacılığı eğitimleri henüz erken aşamasını yaşamaktadır. Erken aşama olarak nitelendirilen dönemde verilen eğitimlerin geri bildirimleri ise henüz olgunlaşmamıştır. Bu çalışmanın amacı üniversitelerin farklı programlarında İslam İktisadı ve Finansı kapsamında eğitim alan öğrencilerin aldıkları derslere ilişkin bakış açılarının araştırılmasıdır. Bu vesileyle öğrencilerin derslere olan ilgi ve sevgisi araştırılırken kariyer beklentilerinde değişimler anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Finans ve Bankacılık Anabilim dalı öğrencileri öncelikli örneklem olarak ele alınmıştır. Ardından daha fazla öğrenciye ulaşmak adına sosyal medya aracılığıyla ek veri toplanmıştır. Anketler kolayda örneklem yöntemi ile toplanmış olup 109 öğrenci çalışmaya dahil edilmiştir. Anketlerden elde edilen verilere normallik normal dağılmadığı için Frekans Analizi, Mann–Whitney U, Kruskal-Wallis H, ve one-way ANOVA: post hoc/Tamane’s T2 analiz teknikleri uygulanmıştır. Demografik analizde, katılımcıların %68 erkek %32 kadın olduğu görülmüştür. Alana ilginin erkeklerde yoğunlaştığı düşünülebilir. 28 yaş ve üzeri katılımcıların %62’lik oranla yüksek seviyede olduğu ve lisansüstü eğitimin programlarından daha fazla veri toplandığı anlaşılmıştır. Öğrencilerin büyük kısmı Marmara ve Karadeniz bölgesinde eğitim görmektedir. Demografik sorular akabinde katılımcılara bazı önemli sorular sorularak İİF alanıyla olan ilişkilerinin ve ilgi düzeylerini belirtmeleri istenmiştir. Bu sorulara verilen cevaplardan tüm katılımcıların %87’si İİF alanında çalışmayı arzuladığını ve %73 seviyesinde İslam İktisadı Finansına ilgi duyduğunu belirtmişlerdir. Bu ön bilgi sonrası İslam İktisadı ve Finansı Derslerine Bakış Açılarının Tespiti adına oluşturulan ölçekte toplamda 40 adet ifade yer almıştır. Bu ifadeler ise 7 farkı boyuta indirgenmiştir. Boyutlar şu şekildedir: Derslere Sevgi Boyutu, Dersleri Faydalı Bulma Boyutu, Dersleri Gerekli Bulma Boyutu, İlgi Alanına Girme Boyutu, Öğrenme Arzusu Boyutu, Derslerin Zorluğu Boyutu, Kariyer Katkısı Boyutu. Boyutlar özelinde yapılan analizler sonucunda öğrenciler; %73 oranında dersleri ve alanı sevdiğini, %85 oranında dersleri faydalı bulduğunu, %86 oranında derslerin gerekli olduğunu, %81 oranında ilgi alanına girdiğini, %85 oranında öğrenme arzusuna sahip olduklarını, %81 oranında derslerin zor olmadığını ve %76 oranında ise kariyerlerinde bu alanın etkili olacağını ifade etmiştir. İslam İktisadı ve finansına olumsuz tutum gösteren katılımcıların %7 ile %16 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Kararsızlar da olumsuz tutum gösterenlere eklendiğinde ortalama %20 bir kayıp olduğu görülmüştür. İlgili tarafların kazanılması adına çalışmalar yapılması gerekmektedir. Araştırmanın temel sorusu olan “Öğrencilerin İslam İktisadı ve Finansı derslerine bakış açıları nedir” sorusuna nihai aşamada yüksek oranda olumlu olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Bakış açılarının gruplar arasında farklılıklar gösterip göstermediğine ilişkin analizde ise eğitim alınan programın daha yüksek bir eğitim programı olması halinde bakış açısının pozitif yönde eğilim gösterdiği tespit edilmiştir. YL ve Doktora öğrencileri Lisans ve Ön Lisans öğrencilerinden tutum noktasında farklılaşmaktadır. Bu veriden hareketle İİF eğitimlerinin öğrencilere erken aşamada verilmesi bakış açısının ve ilginin daha olumlu hale getirilmesine katkı sağlayacaktır. Tüm sorular dikkate alınarak bir ortalama alındığında ise öğrencilerin İslam İktisadı ve Finansı kapsamına giren derslere ilişkin bakış açılarının %80 olumlu ve %20 oranında ise kararsız/olumsuz olduğu anlaşılmıştır.
Uluslararası bankacılık ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, Dec 30, 2023
Finansal sistemin gelişimi ve karmaşık bir hale gelmesi piyasaları daha iyi anlamak için finansal... more Finansal sistemin gelişimi ve karmaşık bir hale gelmesi piyasaları daha iyi anlamak için finansal okuryazarlık eğitimini ön plana çıkarmaktadır. Finansal piyasaların alternatifi ve tamamlayıcısı konumunda olan İslami finans tıpkı geleneksel finans piyasaları gibi zamanla gelişmiş ve karmaşık hale gelmiştir. İslami finans piyasalarını ve ürünlerini anlamak ise İslami finans okuryazarlık düzeyi ile mümkündür. İslami finans okuryazarlığı, faizsizlik prensibi ile finansal yatırımları doğru yapmayı ve bu ürünler hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, farklı üniversitelerde okuyan öğrencilerin İslami finansa yönelik duyarlılıklarının tespit edilmesi ve İslami finans okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesidir. Bu amaca mâtuf olmak üzere çalışmamızda anket yöntemi kullanılmıştır. 543 öğrenci ile yapılan anketlerden elde edilen veriler analize tabi tutulmuştur. Anket yönteminin uygulandığı üniversite öğrencilerinin farklı şehir ve kültürlerden olması çalışmanın kapsayıcılığı bakımından önem arz etmektedir. Araştırmanın bulgularına göre İslami finans konusunda duyarlılıkları yüksek ancak İslami Finans okuryazarlık düzeylerinin düşük olduğu tespit edilen üniversite öğrencilerinin borçlanma, girişimcilik ve cinsiyet düzeyinde de önemli sonuçlar elde edilmiştir.
Uluslararası bankacılık ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, Jun 30, 2022
İslami finansal kurumlar küresel çapta önem kazanmaya devam etmektedir. Son yıllarda yaşanan kriz... more İslami finansal kurumlar küresel çapta önem kazanmaya devam etmektedir. Son yıllarda yaşanan kriz dönemlerinde bu kurumların güven telkin eden yapıları daha da belirginleşmiştir. Bu çalışmada faizsiz finansın kadim örneklerinin, modern İslami finans kurumlarının Türkiye’de ortaya çıkış serüvenin ve Türkiye katılım bankacılığının günümüzdeki durumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Finansal analizler katılım bankacılığı temel rasyoları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Konular belirli bir düzen içerisinde verilerek faizsiz finans uygulamaları geçmişten günümüze bütüncül şekilde ele alınmıştır. Analiz sonuçlarına göre katılım bankalarının, kullandırılan fonlar ve özkaynaklar rasyolarında sektörde zayıf bir durumda olduğu, istihdam konusunda ise sektöre geleneksel bankalardan daha fazla katkı yaptığı anlaşılmıştır. Sukuk ise yükselen bir İslami enstruman olarak dikkat çekmektedir. Araştırmanın özellikle Türkiye’de faizsiz finansın dünü ve bugünü ile ilgilenen taraflara katkı sağlaması umulmaktadır.
Kırklareli Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans, 2013
Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan faizsiz banka... more Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan faizsiz bankalar, Türkiye’de 1983’ten 2005 yılı sonuna kadar “Özel Finans Kurumları” olarak hayatını sürdürmüş, 19.10.2005 tarihli 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile de banka statüsü kazanarak 2006'dan itibaren “Katılım Bankası” adı altında faaliyetlerini sürdürmektedirler. Katılım bankacılığı toplumda faiz hassasiyeti olan kesimlerin tasarruflarını ekonomiye kazandırmayı ve benzer nitelikteki yabancı fonların ülkeye girişine aracı olmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple geleneksel bankacılıktan farklı olarak kendisine has, İslami kuralları dayanak kabul eden uygulamaları bulunmaktadır. Türk bankacılık sisteminde üçüncü bir bankacılık türü olarak yerini alan Katılım Bankaları, sektöre dâhil olduğundan bu yana hızlı gelişimini ve karlılığını devam ettirmektedir. Günümüz Türk bankacılık sisteminde dört adet katılım bankası bulunmaktadır. Bu bankalar 2005 yılından itibaren kriz dönemleri dâhil karlılıklarında sürekli gelişme kaydetmişler ve geleneksel bankacılık ile rekabet edebilir seviyelere ulaşmışlardır. Katılım bankaları Türkiye’deki toplam bankacılık sistemindeki aktif toplamının 2012 yılsonu itibariyle % 5,1’ine sahiptir. Rakamın küçük gibi gözükmesine karşın bankacılık anlayışı olarak geniş kitlelere ulaşmış olan katılım bankaları, sektörde yerini sağlamlaştırmıştır. 2013 yılında kamunun da katılım bankacılığı sistemine yeni oyuncularla katılacağı bilinmekte olup geçmiş performansları referans alındığında ilerleyen dönemlerde de pozitif durumlarını sürdüreceği düşünülmektedir. Bu çalışmada katılım bankacılığı ve performansı hakkında farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde İslami bankacılığın tarihçesi, tanımı, temel ilkeleri, fon kullandırım ve toplama yöntemleri, Dünya’da ve Türkiye’de İslami bankacılık süreci ve sisteme getirilen eleştiriler hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde mali tablolar analiz yöntemleri açıklanmıştır. Son bölümde ise mevcut katılım bankaları belirlenmiş olan mali tablolar analiz yöntemleri çerçevesinde analiz edilmiş arkasından katılım bankalarının finansal performansları değerlendirilip sistem içindeki yeri incelenmiştir.Interest-free banks that are known as “Islamic banks” in the world and that date back to are 1960s operated under the name of “Private Finance Institutions” in Turkey from 1983 to 2005. They acquired bank status when the Banking Law no.5411 was published in on october 19th,2005 and have been serving as “Participation Banks” since 2006. Participation banks aim to inject the savings of those who avoid interest into the economy and mediating the entrance of similar foreign funds into the country. Hence, they have their own procedures which are different from the way conventional banks work and they have to comply with Islamic principles. Participation banking which is the third genre of banking in the banking system of Turkey has been progressing at a rapid rate and bringing profit continually since it was founded. There are four participation banks in Turkey at the present day. These four banks have made an impressive progress in profitability since 2005 and they had huge profits every year including crisis years. Thus, they have reached a level where they can compete with conventional banks. At the end of 2012, %5,1 of the total assets of the banking sector belongs to participation banks. Although it looks like a small percentage, it is a fact that participation banks are recognized by masses now and that they have strengthen their position in the sector. It is more likely that new participation banks will be established by the government. Regarding their previous performance, participation banks are expected to have a positive situation in the near future. The main purpose of this study is to raise awareness about participation banking and its performance.The first chapter deals with the definition and history of Islamic banking, Islamic banking principles, lending and borrowing methods, İslamic Banking process in Turkey and in the World and critiques about the system, Chapter two is about the definitions of analysis techniques of financial statements, Chapter three which is the last chapter, analyses the current participation banks in Turkey by the specified analysis techniques and evaluates their financial performance. Lastly, it quests their status in the Turkish Banking system
Afyon Kocatepe Üniversitesi Doktora , 2019
Bu tezin amacı İslâmi finansman yöntemlerinden Karz-ı Hasen’in tanıtılması ve katılım bankalarınd... more Bu tezin amacı İslâmi finansman yöntemlerinden Karz-ı Hasen’in tanıtılması ve katılım bankalarında uygulanması arzu edilen bir modelin önerilmesidir.
Karz-ı Hasen İslâm’da faizsiz, menfaat güdülmeksizin Allah (c.c.) rızasının gözetildiği borç verme işlemi olarak tanımlanmaktadır. Ancak yöntem kısıtlı örnekler dışında kurumsal olarak uygulanmamıştır. Önerilen karz-ı hasen modeliyle Müslüman toplumların hem bireysel hem de kurumsal likidite sorunlarına katkı sağlamayı ve İslâm’da tavsiye edilen karz-ı hasen finansmanının kurumsallaşması amaçlanmıştır.
Çalışmada katılım bankalarına karz-ı hasenin modern bir formu sunulmuştur. Modeli test etmek adına ise 3 farklı grup ile odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Odak gruplar akademisyenler, katılım banka personeli ve iş adamları olmak üzere katılım bankalarıyla çalışan ve sisteme aşina bireylerden seçilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre modelin belirli bir boşluğu dolduracak işleyebilir bir model olduğu, toplum tarafından destekleneceği ve en önemlisi faizin etkinliğinin azaltılmasına katkı sağlayacağı sonucuna varılmıştır.
ABSTRACT
The aim of this thesis is to introduce Qard Hasan which is one of the Islamic finance methods and to propose a model that is desired to be implemented in İslamic banks in Turkey.
Qard Hasan is defined as the interest-free loan is a benevolent economic
behaviour in Islam for the sake of Allah. Despite this importance, the method has not been applied institutionally except for limited examples. With the proposed Qard Hasan model, it is aimed to partially solve the liquidity problems of individuals and institutions in Muslim societies and to systematize the Qard Hasan method recommended in Islam.
In this study, a modern form of Qard Hasan designed for Islamic banks is explained. In order to test the model, focus group interviews were conducted with 3 different groups. The focus groups were selected from individuals who are in contact with Islamic banks, including academics, Islamic bank staff and businessmen. According to the results of the research, it is concluded that the model is a workable model that will fill a certain gap in the financial system, it will be supported by the society and most importantly it will contribute to decreasing the effectiveness of
interest.
Evolution of Financial Markets IV, 2023
Davranışsal finans, geleneksel finans teorilerinin insanların her zaman rasyonel kararlar aldığı ... more Davranışsal finans, geleneksel finans teorilerinin insanların her zaman rasyonel kararlar aldığı varsayımını reddederek, duygusal, psikolojik ve sosyal faktörlerin yatırım kararlarına etkisini inceleyen finans alanı olarak tanımlanabilir.
Davranışsal finans, geleneksel finans literatürü içerisinde çoğunlukla
görmezden gelinen bir konu olmuştur. Geleneksel finans belirli teoriler ve
standart öğretiler üzerinde dururken davranışsal finans piyasa pratiklerini ve yatırımcı eğilimlerini incelemektedir. Geleneksel finans literatüründe finansal karar verici olan insanın davranışlarından veya eğilimlerinden pek bahsedilmez. İnsan, belirli bir forma sıkıştırılır ve rasyonel bir makine gibi karar vermesi beklenir. İnsan davranışlarında sıkça rastlanan irrasyonel sapmalar dikkate alınmaz. Davranışsal Finans klasik iktisadi ve finansal öğretilerin aksine insan davranışlarına ve psikolojisine odaklanarak yatırım kararlarındaki sapmaları ele almaktadır. Bireylerin, finansal kararlarında klasik öğretilerde ifade edilen fayda maksimizasyonunu aramakla birlikte tatmin olma/haz duyma gibi duygusal nedenlerle de kararlar aldığını savunmaktadır.
Davranışsal finansın temel eleştirisi geleneksel teori ve tanımlamaların insan dürtüleri ve eğilimlerini açıklamakta yetersiz kalmasıdır. Davranışsal finans bu eğilimleri, Bilişsel Önyargılar, Duygusal Önyargılar ve Sosyal Önyargılar olarak üç ana başlıkta incelemektedir.
Bu bölümde öncelikle Davranışsal finansın ana hatları incelenerek geleneksel finansa karşı öne sürdüğü bazı eleştirilere değinilecektir. Ardından davranışsal finansta önemli yatırımcı önyargıları üzerinde durularak piyasada gerçekleşen finansal kararların Davranışsal finans çerçevesinde anlaşılmasına katkı sağlanacaktır.
Orion Kitabevi, 2022
İnsan hayatının teknoloji etkisi ile hızla değiştiği bir dönemde, finansal aktivitelerin de aynı ... more İnsan hayatının teknoloji etkisi ile hızla değiştiği bir dönemde, finansal aktivitelerin de aynı değişimden nasibini almasının kaçınılmaz olduğunu söylemek mümkündür. Finansal ilişkilerde yaşanacak böylesine hızlı bir değişimin de finansın ana aktörü olan paraya sirayet etmesi kaçınılmazdır. Günümüz teknolojisinin hızlandırıcı etkisinin paradaki yansımasının “Blokzincir Teknolojisi ve Kripto Paralar” olduğu görülmektedir. Hızlı ve düşük maliyetli ödeme imkânı sağlamak vaadiyle ortaya çıkmış olan kripto paraların kısa sürede yoğun ilgi görmeleri nedeniyle sayılarının hızla arttığı ve çok önemli bir yatırım aracı haline geldikleri görülmektedir. Sayıları 10.000’e yaklaşan kripto para çeşitlerine her geçen gün yenilerinin eklenmesi görmüş oldukları ilginin bir kanıtı niteliğindedir. Bir yatırım aracı olarak kripto paraların yüksek getirili oldukları kadar volatil olmaları nedeniyle hangi kripto paraya yatırım yapmanın daha güvenli olduğu ve kripto paraların oynaklıklarının belirleyicileri son derece önemli bir konu haline gelmiştir. Ayrıca reel ekonominin yatırım aracı olan Katılım Endeksi gibi daha güvenli enstrümanların getiri/risk açısından kıymetli birer alternatif olduklarını ortaya koyarak yatırımcıların ilgisini bekledikleri görülmektedir. Bu çalışmada, 01.01.2020-31.12.2021 dönemini kapsayan Katılım endeksi, Bitcoin, Cardano, Ripple ve Tether getiri verilerine ait 731 gözlemden yararlanılmış, ARCH, GARCH, EGARCH ve TGARCH modelleri oluşturularak analizler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca çalışmada kullanılan değişkenlerin sebep sonuç ilişkisinin yönünü belirlemek adına Granger nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; çalışmaya dahil edilen tüm yatırım alternatiflerinin şoklardan etkilenme düzeylerinin 1’e yakın olduğu ve değişkenler arasında çok büyük farklılıklar olmadığı görülmüştür. Gerçekleştirilen Granger nedensellik analizi sonuçlarına göre ise; Ripple ve Cardano’nun Bitcoin’in nedeni olduğu, Cardano’nun ise Ripple isimli kripto paranın nedeni olduğu raporlanmıştır.
Nida Yayınevi, 2022
İktisad Türkçe’mizde var olan güzel kelimelerdendir. Ancak günümüzde bu kavramının yerine daha ço... more İktisad Türkçe’mizde var olan güzel kelimelerdendir. Ancak günümüzde bu kavramının yerine daha çok “ekonomi” kavramını kullanmayı tercih ediyoruz. Ekonomi çoğunlukla arz-talep, faiz ve piyasalar gibi kavramları çağrıştırmaktadır. Kullanmayı unuttuğumuz iktisad kelimesi ise kast kökünden türer; itidal üzere olmak, harcamada tasarruflu olmak, doğruyu hedeflemek gibi insani erdemleri anlatmaktadır. Bu farklılık, günlük kullanımları konusunda çok önemsenmese de sosyolojik ve kültürel kaynakları açısından iki farklı sistem yorumunun ürünüdür. Ekonomi bireyci rasyonel ve bencil bir yaklaşımı temsil ederken iktisad; toplum maslahatını önemseyen erdemli bir davranış bütününü temsil etmektedir. İlginçtir, bu iki farklı kavram, birbirinin yerine kullanılarak felsefeleri açısından ruhunu kaybetmiş kelimeler olarak karşımızda durur. Aslında kavramlar ve yüklendiği anlamlar düşünüldüğünde doğu ve batı kadar birbirinden uzaktır. Günümüz neo-liberal ekonomi öğretilerinde “her hâlükârda para kazanma” bireylerin temel amacı olarak kurgulanmakta ve tüm popüler kültür araçları bu amaca hizmet etmektedir. Bu durumun kaynağında ise büyük oranda aç gözlülük, hırs, lüks arzusu ve ruhsuz bir ekonominin ürünü olan bireyleri görmekteyiz. Paranın yalnızca bir değer ölçüsü ve mübadele aracı olduğunun unutulması niçin yaşadığını bilmeyen sistemin çarklarına dönüşen neo-kapital toplumları meydana getirmiştir. Kapitalizmin temel mefkuresi olan sürekli büyüme ve sürekli kazanma dogması giderek içselleştirilmekte, para veya sermaye araç olmaktan asıl olmaya dönüşmektedir. Bugün bu ifadeleri İslâmi popülizm olarak değerlendiren kapitalistlerin, küresel ekonomik sistemin çılgınca büyümesine rağmen ürettiği finansal ve toplumsal krizleri tekrar gözden geçirmesi gerekmektedir. Kapitalizmin dayattığı ekonomi modelinin ürettiği ekonomik sorunlar, yoksulluk, fakirlik, aşırı borçlanma, küresel ısınma, iklim değişikliği ve “kalkınamama” İslami Finans sorunları göstermiştir ki daha adil bir refah paylaşımı için yaradılışımıza uygun bir sisteme ihtiyacımız bulunmaktadır. Tam bu aşamada asrın idrakine farklı bir biçimde İslam’ın iktisadi öğretilerini hatırlatmak gereklidir.
İslam İktisadı ve Finansı Teorik ve Ampirik Çalışmalar, 2022
Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan İslam İktisadı bir bilim alanı olara... more Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan
İslam İktisadı bir bilim alanı olarak ilk kez 1950’li yıllarda Pakistan’da
tartışılmaya başlanmıştır. İlk modern İslami Finansal
kurumlar ise 1960’lı yıllarda Mısır’da ortaya çıkmıştır. 1970’li
yıllarda özellikle körfez bölgesinde Müslüman toplumların
petrol gelirlerinin artması ve Batı’ya alternatif finansal çözüm
arayışlarının ortaya çıkması sonucunda özünde İslami bir uyanışı
barındıran mevcut iktisadi modellere alternatif oluşturmayı
amaçlayan bir ilmi hareket doğmuştur. İslam İktisadı ve
Finansı olarak isimlendirilen bu alan, İslami kimlik arayışı ve
inşası çabalarıyla şekillenmeye devam etmektedir.
Günümüzde birçok akademik çalışmanın da konusu olan
İslam İktisadı ve Finansı kendine has bir literatür oluşturmuştur.
İslam İktisadı ve Finansı alanının mefkuresine paralel olarak
geniş bir yelpazede gelişen literatürün konvansiyonel finans
literatürüne nazaran henüz yetersiz ve gelişmeye muhtaç
olduğu bir gerçektir. Bu nedenle, “İslam İktisadı ve Finansı”
üst başlığında ilki “İlke ve Uygulamalar”, ikincisi “Teorik ve
Ampirik Çalışmalar” olmak üzere iki adet editöryal kitap teveccühlerinize
sunulmuştur. Kitaplarda yer alan bölümler, ülkemizin
kıymetli üniversitelerden alanında uzman hocalarımız
tarafından titizlikle yazılmıştır. Yazı dili Türkçe olan eserlerde,
birçok farklı başlık ve içerik editöryal süreçten geçirilip özenle
seçilmeye gayret gösterilmiştir.
Eserler, İslam İktisadı ve Finansı alanının teorik altyapısı,
yöntemlere ilişkin tartışmalar, konvansiyonel finans sistemi ile
mukayesesi, günümüz iktisadi meselelerine alternatif çözüm
önerileri, finansal teknolojiler, bankacılık, sukuk ve diğer para
ve sermaye piyasası araçlarını da kapsayacak şekilde planlanmıştır.
Her iki eserin, İslam iktisadı ve finansı, geleneksel finans ve
ekonomi literatürüne katkı sağlamasını, alana ilgi duyan taraflara
ve özellikle bu alanda eğitim alan öğrencilerce kaynak eser
olarak fayda sağlamasını Allah’tan niyaz ediyoruz. Öncelikle
bu eserin ortaya çıkmasında katkı sağlayan Kıymetli Bölüm
Yazarlarımıza editörler olarak teşekkür ediyoruz. Son olarak
ise sunuşlarını yazarak bizleri destekleyen Prof. Dr. Şehmus
Demir, Prof. Dr. Saim Kayadibi ve Dr. Ruşen Ahmet Albayrak
hocalarımıza da katkıları ve güzel temennileri için hassaten
şükranlarımızı arz ederiz.
İslam İktisadı ve Finansı İlke ve Uygulamalar, 2022
Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan İslam İktisadı bir bilim alanı olara... more Asli kaynağı itibariyle 14 asırlık bir inanca müteallik olan
İslam İktisadı bir bilim alanı olarak ilk kez 1950’li yıllarda Pakistan’da
tartışılmaya başlanmıştır. İlk modern İslami Finansal
kurumlar ise 1960’lı yıllarda Mısır’da ortaya çıkmıştır. 1970’li
yıllarda özellikle körfez bölgesinde Müslüman toplumların
petrol gelirlerinin artması ve Batı’ya alternatif finansal çözüm
arayışlarının ortaya çıkması sonucunda özünde İslami bir uyanışı
barındıran mevcut iktisadi modellere alternatif oluşturmayı
amaçlayan bir ilmi hareket doğmuştur. İslam İktisadı ve
Finansı olarak isimlendirilen bu alan, İslami kimlik arayışı ve
inşası çabalarıyla şekillenmeye devam etmektedir.
Günümüzde birçok akademik çalışmanın da konusu olan
İslam İktisadı ve Finansı kendine has bir literatür oluşturmuştur.
İslam İktisadı ve Finansı alanının mefkuresine paralel olarak
geniş bir yelpazede gelişen literatürün konvansiyonel finans
literatürüne nazaran henüz yetersiz ve gelişmeye muhtaç
olduğu bir gerçektir. Bu nedenle, “İslam İktisadı ve Finansı”
üst başlığında ilki “İlke ve Uygulamalar”, ikincisi “Teorik ve
Ampirik Çalışmalar” olmak üzere iki adet editöryal kitap teveccühlerinize
sunulmuştur. Kitaplarda yer alan bölümler, ülkemizin
kıymetli üniversitelerden alanında uzman hocalarımız
tarafından titizlikle yazılmıştır. Yazı dili Türkçe olan eserlerde,
birçok farklı başlık ve içerik editöryal süreçten geçirilip özenle
seçilmeye gayret gösterilmiştir.
Eserler, İslam İktisadı ve Finansı alanının teorik altyapısı,
yöntemlere ilişkin tartışmalar, konvansiyonel finans sistemi ile
mukayesesi, günümüz iktisadi meselelerine alternatif çözüm
önerileri, finansal teknolojiler, bankacılık, sukuk ve diğer para
ve sermaye piyasası araçlarını da kapsayacak şekilde planlanmıştır.
Her iki eserin, İslam iktisadı ve finansı, geleneksel finans ve
ekonomi literatürüne katkı sağlamasını, alana ilgi duyan taraflara
ve özellikle bu alanda eğitim alan öğrencilerce kaynak eser
olarak fayda sağlamasını Allah’tan niyaz ediyoruz. Öncelikle
bu eserin ortaya çıkmasında katkı sağlayan Kıymetli Bölüm
Yazarlarımıza editörler olarak teşekkür ediyoruz. Son olarak
ise sunuşlarını yazarak bizleri destekleyen Prof. Dr. Şehmus
Demir, Prof. Dr. Saim Kayadibi ve Dr. Ruşen Ahmet Albayrak
hocalarımıza da katkıları ve güzel temennileri için hassaten
şükranlarımızı arz ederiz.
FİNANSAL VAKA ANALİZLERİ - VAKALARLA BANKACILIK, 2021
Yoksulluk, geçmişten günümüze insanlığın en kadim sorunlarındandır. Sosyal hayata yansıyan yönüyl... more Yoksulluk, geçmişten günümüze insanlığın en kadim sorunlarındandır. Sosyal hayata yansıyan yönüyle toplumları içten içe tüketen bir salgın gibidir. Yoksulluk, kimilerine göre yüksek küreselleşmenin bir sonucu iken kimilerine göre küreselleşme, yoksulluğu azaltıcı bir etken olarak kabul edilir. Bu sorunun aşılması erken aşamada mümkün görünmese de yoksulluğu azaltmak adına finansal çalışmalar yapılması tüm dünyaca önemsenmektedir. İnsanlık tarihinin her döneminde yoksullukla mücadelede farklı kurumlar veya yöntemler ortaya koyulmuştur. Ancak Bangladeş’te Muhammed Yunus tarafından başlatılan Grameen Bank örneği, mikrokredi açısından bir milat kabul edilmektedir. 1976’da 42 kişiye toplamda 27 dolarlık destek ile başlayıp küresel bir hareketin başlangıcı olan Muhammed Yunus’un mikrokredi uygulaması, bugün yüzlerce ülkede yoksullara destek programlarının öncüsü olmuştur. Grameen Bank (Köy Bankası) olarak ortaya koyduğu yapı ve çizdiği banka profili, konvansiyonel finansal kuruluşların tüm alışkanlıklarına aykırı olarak gelişmiştir. Bu nedenle ilk aşamada bu girişim çok ciddiye alınmamış ve sürdürülebilir olmayacağına dair ciddi eleştiriler almıştır. Ortaya koyduğu sistemde zenginlerden ziyade fakirler, erkeklerden ziyade kadınlar ve şehir merkezlerinde yaşayanlardan ziyade köylüler önemsenmiştir. Kredilerde teminat istenmemekte, müşterisinin kredi geçmişi irdelenmemekte, güvene ve dayanışmaya dayalı bir borçlanma sistemi işletilmektedir. Olumsuz yaklaşanların yanında, bu çarpıcı örneği “bankacılığın yeniden icadı” olarak gören hatırı sayılır bir kesim de bulunmaktadır. Muhammed Yunus’un bu denli etki oluşturmasının önemli sebeplerinden biri, şimdilerde mikrokredi konusunda uzmanlaşmış birçok bankaya örnek teşkil etmesidir. Grameen Bank vakasının, konvansiyonel finansın egemen olduğu dünyada ortaya koymuş olduğu %98’lik kredi başarısıyla incelenmesi ve anlaşılması gerekmektedir. Bu çalışmada Grameen Bankın başarısı üzerine derinlemesine vaka incelemesi yapılacaktır.
İslam İktisadı Perspektifinden Faiz, 2018
Yatırımın ve girişimci olunmasının önemine binaen istisnasız tüm ülkeler çalışmalar yapmaktadır. ... more Yatırımın ve girişimci olunmasının önemine binaen istisnasız tüm ülkeler çalışmalar yapmaktadır. Ülke yönetimleri tarafından halklara telkinlerde bulunulmakta ve gerektiği hallerde teşvikler sağlanmaktadır. Tüm bu olumlu temayüle rağmen yatırımcıların veya girişimcilerin karşılaştığı en büyük problem hâlâ sermaye yetersizliği veya sermayeye erişim olarak karşımıza çıkmaktadır.
Türkiye finansal sisteminde yatırımcıların yararlanabileceği birçok borçlanma aracı bulunmaktadır. Lakin bu araçların büyük bir yekûnu Müslüman Türk toplumunun faiz hassasiyeti yani faizin haram oluşu (Bakara, 275) vesilesiyle kullanabileceği araçlar olmamaktadır. Türk bankacılık sisteminin %5’ine sahip (Canbaz, 2016, s.207) olan İslami bankaların (Katılım Bankaları) bu konuda belirli bir boşluğu doldursa dahi yetersiz olduğu görülmektedir. Tüm Dünyada büyümekte ve gelişmekte olan İslami finans kurumları yeni fonlama araçlarına ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaca binaen yapılan bu çalışmada amaç Türkiye’de henüz yeterince bilinmeyen ve farklı modelleri ile İslami fonlama kaidelerine uygun olarak nitelendirebileceğimiz “Kitle Fonlaması Yöntemi”ni tanıtmak ve yatırımcılara sahip olabilecekleri alternatif bir fonlama modeli sunmak olacaktır.
Kitle fonlaması, modern finansal bir sistem olup fikir sahiplerinin girişimlerini veya projelerini hayata geçirebilmeleri için ihtiyaç duydukları finansal desteği, ortak bir ağ üzerinde buluşan ve finansmana konu olan girişime/projeye ilgi duyan kitlelerden elde etmeleri anlayışı doğrultusunda çalışır. Finansmana ihtiyacı olanlar yatırım yapacak kitleye doğrudan başvurur. İletişim ise kitle fonlamasına aracılık ile uğraşan internet siteleri vasıtasıyla sağlanır. Bu çalışmada kitle fonlaması yöntemi hakkında kaynak tarama yapılacak ve İslami finans yöntemleri ile benzerlikleri ortaya koyulacaktır. Çalışmanın İslami Finans yöntemlerine ve İslami hassasiyeti olan veya olmayan tüm yatırımcılara alternatif bir finansal araç olarak katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Katılım Bankaları, İslam dininin koyduğu emir ve yasaklara uyan ve bu prensiplere bağlı kalarak b... more Katılım Bankaları, İslam dininin koyduğu emir ve yasaklara uyan ve bu prensiplere bağlı kalarak bankacılık faaliyetlerini yürüten kurumlardır. Bu bankacılık şekliyle para, İslam dininin haram kabul ettiği faizli işlemlerden uzaklaştırılırken paranın reel sektöre destek vermek adına aracılık etmesi sağlanmaktadır. Böylece para, ekonomiye islami kaidelere göre meşru şekilde entegre edilmektedir. Faizsiz bankacılıkta, malın finansmanı dışında yatırım riskine ortak olarak da projeler finanse edilebilmektedir. Faizsiz bankacılıkta kredilendirme aşamasında kâr ve zarar ortaklığı yada emeksermaye işbirliği gibi İslami bankacılık sözleşmeleri yapılmaktadır. Sözleşmeler gereği tasarruf sahibine önceden belirlenmiş bir tutar veya oranda faiz taahhüt edilmemekle beraber zarara ortaklık
öngörülmektedir. Sözleşmelerde ticari faaliyet sonucunda elde edilen kâr yada zarar önceden belirlenen oranlar göz önüne alınarak taraflarca paylaşılmaktadır (Canbaz, 2016: 120-121). Her iki bankacılık türünde temel farkların, fon toplama ve tahsisi/kredilendirme sürecinde olduğu görülmektedir.
Davet mektebi Dergisi, 2020
Karz-ı hasen iki kelimenin birleşiminden oluşmaktadır. Karz kelimesi ödünç verilen mal anlamına g... more Karz-ı hasen iki kelimenin birleşiminden oluşmaktadır. Karz kelimesi ödünç verilen mal anlamına gelmektedir. Bir kimsenin nakit veya mekilat (buğday, arpa gibi kilo ile ölçülen) varlığını bilahare misli ile geri almak kaydıyla başka bir kişiye ödünç vermesine karz veya ikraz denilmektedir. Hasen ise sözlükte “latif, iyi, güzel ve hoş manalarına gelmektedir. Bu iki kelimenin bir araya gelerek oluşturduğu karz-ı hasen ise Allah (c.c) rızasını kazanmak maksadıyla herhangi bir menfaat beklemeksizin ihtiyacı olan kişiye verilen borcu ifade etmektedir.
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler dergisi, Nov 11, 2021
Korona virüs pandemisi ülke ekonomileri gibi finansal piyasaları da derinden etkilemiştir. Özelli... more Korona virüs pandemisi ülke ekonomileri gibi finansal piyasaları da derinden etkilemiştir. Özellikle Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü'nün korona virüs hastalığını küresel bir pandemi ilan etmesinden sonra piyasalarda yüksek oynaklıklar gözlenmeye başlanmıştır. Gelişen ülke borsalarında günlük %12'lik düşüşlerin tespiti uluslararası borsaları daha da ağır etkilemiştir. Borsada işlem gören ve yüksek borçluluk yapısına sahip şirketler, özkaynak ağırlıklı şirketlere nazaran daha fazla volatiliteye maruz kalmışlardır. Bu noktada, faizli işlemleri olmayan veya bilançosunda çok düşük bir paya sahip olan Katılım Endeksi şirketlerinin pandemi sürecinden daha az etkilenmesi gerektiği düşünülmüştür. Bu çalışmada, Katılım-30 (KATLM-30) Endeksi'nin, Mart 2020-Aralık 2020 dönemine ilişkin günlük kapanış verileri üzerinden analizler yapılmıştır. Korona virüs verilerinin, KATLM-30 Endeksi üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amacıyla yapılan çalışmada, günlük vaka sayısı, günlük korona virüs kaynaklı vefat sayısı ve günlük iyileşen hasta sayısı bağımsız değişken olarak ele alınmıştır. ARDL modelinin en uygun model olarak belirlendiği çalışma bulgularına göre, KATLM-30 Endeksi ile korona virüs verileri arasında uzun dönemli ilişki mevcuttur.
Katılım bankalarında çalışan personelin bir dini duyarlılığı olduğu varsayılmakta ve kamuoyunda b... more Katılım bankalarında çalışan personelin bir dini duyarlılığı olduğu
varsayılmakta ve kamuoyunda bu bankalarda çalışarak ayrılanların dini hassasiyetler
nedeniyle ayrıldığı gibi bir kanaat gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, katılım
bankalarında çalışmış ve ayrılmış personelin ayrılma nedenlerini tespit etmek,
ayrılmalarını etkileyen temel faktörleri belirlemek ve dini tutumun ayrılma kararı
üzerinde etkisi olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla, farklı şehirlerden katılım
bankası eski çalışanlarına yönelik anket ile veri toplanmıştır. Yapılan faktör analizi
sonucunda ayrılmayı etkileyen temel faktörlerin; özlük haklarının yetersizliği,
yöneticilerden kaynaklanan nedenler, sosyal çevre kaynaklı nedenler, İslami hassasiyet,
gelecekle ilgili beklentiler, iş ile ilgili nedenler, iş tatmini, kişisel nedenler ve diğer
nedenler olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada sonuç olarak katılım bankası eski
çalışanlarında dini tutumun yüksek olduğu ancak bu tutumun ayrılma kararıyla ilişkili
olmadığı tespit edilmiştir.
Mevduat ve Katılım Bankaları Kredilerinin Ekonomik Büyüme ile İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz, 2018
Finansal gelişim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki yıllardır üzerinde durulan ve çalışmalar y... more Finansal gelişim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki yıllardır üzerinde
durulan ve çalışmalar yapılan bir konudur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki mevduat
bankaları toplam kredileri ile katılım bankaları toplam kredilerinin ekonomik
büyümenin göstergelerinden olan gayri safi yurtiçi hasıla ve sabit sermaye yatırımları
ile aralarındaki nedensellik ilişkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, TodaYamamoto
yaklaşımı ile gerçekleştirilen Granger nedensellik analizi sonuçlarına göre
mevduat bankası kredileri ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında çift yönlü ve sabit
sermaye yatırımlarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Katılım
banka kredileri ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında nedensellik ilişkisi tespit edilmemiş
olup, katılım banka kredilerinin sabit sermaye yatırımlarının nedeni olduğu sonucuna
ulaşılmıştır
Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan faizsiz banka... more Dünyada “İslâmi bankalar” olarak adlandırılan ve başlangıcı 1960’lı yıllara dayanan
faizsiz bankalar, Türkiye’de 1983’ten 2005 yılı sonuna kadar “Özel Finans Kurumları”
olarak hayatını sürdürmüş, 19.10.2005 tarihli 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile de banka
statüsü kazanarak 2006'dan itibaren “Katılım Bankası” adı altında faaliyetlerini
sürdürmektedirler. Katılım bankacılığı toplumda faiz hassasiyeti olan kesimlerin
tasarruflarını ekonomiye kazandırmayı ve benzer nitelikteki yabancı fonların ülkeye girişine
aracı olmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple geleneksel bankacılıktan farklı olarak kendisine
has, İslami kuralları dayanak kabul eden uygulamaları bulunmaktadır.
Türk bankacılık sisteminde üçüncü bir bankacılık türü olarak yerini alan Katılım
Bankaları, sektöre dâhil olduğundan bu yana hızlı gelişimini ve karlılığını devam
ettirmektedir. Günümüz Türk bankacılık sisteminde dört adet katılım bankası
bulunmaktadır. Bu bankalar 2005 yılından itibaren kriz dönemleri dâhil karlılıklarında
sürekli gelişme kaydetmişler ve geleneksel bankacılık ile rekabet edebilir seviyelere
ulaşmışlardır. Katılım bankaları Türkiye’deki toplam bankacılık sistemindeki aktif
toplamının 2012 yılsonu itibariyle % 5,1’ine sahiptir. Rakamın küçük gibi gözükmesine
karşın bankacılık anlayışı olarak geniş kitlelere ulaşmış olan katılım bankaları, sektörde
yerini sağlamlaştırmıştır. 2013 yılında kamunun da katılım bankacılığı sistemine yeni
oyuncularla katılacağı bilinmekte olup geçmiş performansları referans alındığında ilerleyen
dönemlerde de pozitif durumlarını sürdüreceği düşünülmektedir.
Bu çalışmada katılım bankacılığı ve performansı hakkında farkındalık oluşturulması
amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde İslami bankacılığın tarihçesi, tanımı, temel
ilkeleri, fon kullandırım ve toplama yöntemleri, Dünya’da ve Türkiye’de İslami bankacılık
süreci ve sisteme getirilen eleştiriler hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmamızın ikinci
bölümünde mali tablolar analiz yöntemleri açıklanmıştır. Son bölümde ise mevcut katılım
bankaları belirlenmiş olan mali tablolar analiz yöntemleri çerçevesinde analiz edilmiş
arkasından katılım bankalarının finansal performansları değerlendirilip sistem içindeki yeri
incelenmiştir.
JOURNAL OF INTERNATIONAL BANKING ECONOMY AND MANAGEMENT STUDIES, 2022
Islamic financial institutions continue to gain importance at global scale. The trust-inspiring s... more Islamic financial institutions continue to gain importance at global scale. The trust-inspiring structures of these institutions have become even more evident during the crisis periods experienced in recent years. In this study, it is aimed to examine the ancient examples of interest-free finance, the emergence of modern Islamic financial institutions in in Turkey, and the current sitiation of Islamic (participation) banking in
Politik Ekonomik Kuram, 2024
Paya dayalı kitle fonlama, girişimciler ve küçük işletmelerin projelerine sermaye sağlamak amacıy... more Paya dayalı kitle fonlama, girişimciler ve küçük işletmelerin projelerine sermaye sağlamak amacıyla çok sayıda küçük yatırımcının katkısını bir araya getiren yenilikçi bir finansman yoludur. Bu yöntemde, yatırımcılar sağladıkları fon karşılığında girişimden pay alır ve girişimin hisse senetlerine ortak olurlar. Böylece, hem girişimler gerekli sermayeye ulaşır hem de yatırımcılar projeye ortaklık yoluyla dahil olur. Bu çalışmanın amacı, paya dayalı kitle fonlaması literatürünün bibliyometrik analizini yaparak alandaki en etkili yazarları, dergileri, yayınları, kurumları ve ülkeleri belirlemek; ayrıca en sık çalışılan konuları ve yeni yayın eğilimleri ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için çalışmada bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Scopus veri tabanından elde edilen verilerle yapılan analizde, 2013-2024 zaman aralığında 432 yayına ulaşılmıştır. Çalışma, paya dayalı kitle fonlamasının akademik çevrelerde nispeten yeni bir konu olduğunu ve her geçen yıl artan bir ilgi gördüğünü göstermektedir. Girişimcilik ve finans dergilerinde yoğunlaşan yayınlar, beşerî sermaye, lider yatırımcı, inovasyon, güven ve sinyal teorisi gibi güncel konuları ele almaktadır. Bulgulara göre, Vismara, S. en üretken ve en çok atıf alan yazar olup, İtalyan üniversiteleri bu alanda en çok yayın yapan kurumlardır. Avrupa ülkeleri ve üniversiteleri, paya dayalı kitle fonlamasına yoğun ilgi göstermektedir.
Equity crowdfunding is an innovative way of financing that brings together the contributions of a large number of small investors to provide capital for the projects of entrepreneurs and small businesses. In this method, investors receive a stake in the venture in return for the funds they provide and become shareholders in the venture's shares. In this way, the ventures access the necessary capital, and the investors are involved in the project through partnership. The purpose of this study is to perform a bibliometric analysis of the equity crowdfunding literature to identify the most influential authors, journals, publications, institutions and countries in the field, as well as the most frequently studied topics and publication trends. In order to achieve this purpose, bibliometric analysis method was used in the study. The analysis was conducted using data from the Scopus database. 432 publications were obtained for the period 2013-2024. The study shows that equity crowdfunding is a relatively new topic in academic circles, attracting more and more attention every year. The publications, which are concentrated in entrepreneurship and finance journals, cover current topics such as human capital, lead investors, innovation, trust and signaling theory. According to the results, Vismara, S. is the most prolific and cited author and Italian universities are the most publishing institutions in the field. European countries and universities show a strong interest in equity crowdfunding.
Kocatepe İslami İlimler Dergisi, Oct 14, 2023
Türkiye’de Katılım bankacılığı (İslami Bankacılık) sektörü 2005 yılından günümüze yıllık ortalama... more Türkiye’de Katılım bankacılığı (İslami Bankacılık) sektörü 2005 yılından günümüze yıllık ortalama %23 büyüme gösterirken aynı dönemde geleneksel bankacılık %17 oranında büyüme kaydetmiştir. Katılım Finansın bu hızlı gelişiminin sonucunda şube sayısında ve personel ihtiyacında artışlar olmuştur. Sektör, çalışanlarını genellikle işletme, iktisat, finans ve bankacılık gibi bölümlerden temin ederken sosyal bilimlerde İslami finans ve katılım bankacılığı eğitimleri henüz erken aşamasını yaşamaktadır. Erken aşama olarak nitelendirilen dönemde verilen eğitimlerin geri bildirimleri ise henüz olgunlaşmamıştır. Bu çalışmanın amacı üniversitelerin farklı programlarında İslam İktisadı ve Finansı kapsamında eğitim alan öğrencilerin aldıkları derslere ilişkin bakış açılarının araştırılmasıdır. Bu vesileyle öğrencilerin derslere olan ilgi ve sevgisi araştırılırken kariyer beklentilerinde değişimler anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Finans ve Bankacılık Anabilim dalı öğrencileri öncelikli örneklem olarak ele alınmıştır. Ardından daha fazla öğrenciye ulaşmak adına sosyal medya aracılığıyla ek veri toplanmıştır. Anketler kolayda örneklem yöntemi ile toplanmış olup 109 öğrenci çalışmaya dahil edilmiştir. Anketlerden elde edilen verilere normallik normal dağılmadığı için Frekans Analizi, Mann–Whitney U, Kruskal-Wallis H, ve one-way ANOVA: post hoc/Tamane’s T2 analiz teknikleri uygulanmıştır. Demografik analizde, katılımcıların %68 erkek %32 kadın olduğu görülmüştür. Alana ilginin erkeklerde yoğunlaştığı düşünülebilir. 28 yaş ve üzeri katılımcıların %62’lik oranla yüksek seviyede olduğu ve lisansüstü eğitimin programlarından daha fazla veri toplandığı anlaşılmıştır. Öğrencilerin büyük kısmı Marmara ve Karadeniz bölgesinde eğitim görmektedir. Demografik sorular akabinde katılımcılara bazı önemli sorular sorularak İİF alanıyla olan ilişkilerinin ve ilgi düzeylerini belirtmeleri istenmiştir. Bu sorulara verilen cevaplardan tüm katılımcıların %87’si İİF alanında çalışmayı arzuladığını ve %73 seviyesinde İslam İktisadı Finansına ilgi duyduğunu belirtmişlerdir. Bu ön bilgi sonrası İslam İktisadı ve Finansı Derslerine Bakış Açılarının Tespiti adına oluşturulan ölçekte toplamda 40 adet ifade yer almıştır. Bu ifadeler ise 7 farkı boyuta indirgenmiştir. Boyutlar şu şekildedir: Derslere Sevgi Boyutu, Dersleri Faydalı Bulma Boyutu, Dersleri Gerekli Bulma Boyutu, İlgi Alanına Girme Boyutu, Öğrenme Arzusu Boyutu, Derslerin Zorluğu Boyutu, Kariyer Katkısı Boyutu. Boyutlar özelinde yapılan analizler sonucunda öğrenciler; %73 oranında dersleri ve alanı sevdiğini, %85 oranında dersleri faydalı bulduğunu, %86 oranında derslerin gerekli olduğunu, %81 oranında ilgi alanına girdiğini, %85 oranında öğrenme arzusuna sahip olduklarını, %81 oranında derslerin zor olmadığını ve %76 oranında ise kariyerlerinde bu alanın etkili olacağını ifade etmiştir. İslam İktisadı ve finansına olumsuz tutum gösteren katılımcıların %7 ile %16 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Kararsızlar da olumsuz tutum gösterenlere eklendiğinde ortalama %20 bir kayıp olduğu görülmüştür. İlgili tarafların kazanılması adına çalışmalar yapılması gerekmektedir. Araştırmanın temel sorusu olan “Öğrencilerin İslam İktisadı ve Finansı derslerine bakış açıları nedir” sorusuna nihai aşamada yüksek oranda olumlu olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Bakış açılarının gruplar arasında farklılıklar gösterip göstermediğine ilişkin analizde ise eğitim alınan programın daha yüksek bir eğitim programı olması halinde bakış açısının pozitif yönde eğilim gösterdiği tespit edilmiştir. YL ve Doktora öğrencileri Lisans ve Ön Lisans öğrencilerinden tutum noktasında farklılaşmaktadır. Bu veriden hareketle İİF eğitimlerinin öğrencilere erken aşamada verilmesi bakış açısının ve ilginin daha olumlu hale getirilmesine katkı sağlayacaktır. Tüm sorular dikkate alınarak bir ortalama alındığında ise öğrencilerin İslam İktisadı ve Finansı kapsamına giren derslere ilişkin bakış açılarının %80 olumlu ve %20 oranında ise kararsız/olumsuz olduğu anlaşılmıştır.
Uluslararası bankacılık ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, Dec 30, 2023
Finansal sistemin gelişimi ve karmaşık bir hale gelmesi piyasaları daha iyi anlamak için finansal... more Finansal sistemin gelişimi ve karmaşık bir hale gelmesi piyasaları daha iyi anlamak için finansal okuryazarlık eğitimini ön plana çıkarmaktadır. Finansal piyasaların alternatifi ve tamamlayıcısı konumunda olan İslami finans tıpkı geleneksel finans piyasaları gibi zamanla gelişmiş ve karmaşık hale gelmiştir. İslami finans piyasalarını ve ürünlerini anlamak ise İslami finans okuryazarlık düzeyi ile mümkündür. İslami finans okuryazarlığı, faizsizlik prensibi ile finansal yatırımları doğru yapmayı ve bu ürünler hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, farklı üniversitelerde okuyan öğrencilerin İslami finansa yönelik duyarlılıklarının tespit edilmesi ve İslami finans okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesidir. Bu amaca mâtuf olmak üzere çalışmamızda anket yöntemi kullanılmıştır. 543 öğrenci ile yapılan anketlerden elde edilen veriler analize tabi tutulmuştur. Anket yönteminin uygulandığı üniversite öğrencilerinin farklı şehir ve kültürlerden olması çalışmanın kapsayıcılığı bakımından önem arz etmektedir. Araştırmanın bulgularına göre İslami finans konusunda duyarlılıkları yüksek ancak İslami Finans okuryazarlık düzeylerinin düşük olduğu tespit edilen üniversite öğrencilerinin borçlanma, girişimcilik ve cinsiyet düzeyinde de önemli sonuçlar elde edilmiştir.
Uluslararası bankacılık ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, Jun 30, 2022
İslami finansal kurumlar küresel çapta önem kazanmaya devam etmektedir. Son yıllarda yaşanan kriz... more İslami finansal kurumlar küresel çapta önem kazanmaya devam etmektedir. Son yıllarda yaşanan kriz dönemlerinde bu kurumların güven telkin eden yapıları daha da belirginleşmiştir. Bu çalışmada faizsiz finansın kadim örneklerinin, modern İslami finans kurumlarının Türkiye’de ortaya çıkış serüvenin ve Türkiye katılım bankacılığının günümüzdeki durumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Finansal analizler katılım bankacılığı temel rasyoları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Konular belirli bir düzen içerisinde verilerek faizsiz finans uygulamaları geçmişten günümüze bütüncül şekilde ele alınmıştır. Analiz sonuçlarına göre katılım bankalarının, kullandırılan fonlar ve özkaynaklar rasyolarında sektörde zayıf bir durumda olduğu, istihdam konusunda ise sektöre geleneksel bankalardan daha fazla katkı yaptığı anlaşılmıştır. Sukuk ise yükselen bir İslami enstruman olarak dikkat çekmektedir. Araştırmanın özellikle Türkiye’de faizsiz finansın dünü ve bugünü ile ilgilenen taraflara katkı sağlaması umulmaktadır.
Gaziantep University Journal of Social Sciences, Oct 19, 2022
Sürdürülebilir Kalkınma; insanlığın ortak bir görevi olarak nesillerin hayatiyetlerini sürdürebil... more Sürdürülebilir Kalkınma; insanlığın ortak bir görevi olarak nesillerin hayatiyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli olan kaynakları israf etmeden, akıllıca yöneterek günümüz insanlığının ihtiyaçlarını karşılayabilme ve gelecek nesillere aktarabilme iradesini temsil eder. Bu çalışmada İslami finans perspektifi ile uyumlu olan bu anlayış üzerinde durularak İslam iktisadı ve finansının sürdürülebilirlik çabalarına yapabileceği katkılar ve sunabileceği fırsatlar araştırılmıştır. Araştırmalar neticesinde İslam iktisadi anlayışının; İslami bankalar yoluyla, zekât, vakıf, sadaka, karz-ı hasen, İslami mikro finans, İslami kitle fonlaması gibi sosyal finans araçlarıyla ve İslami finans eğitimiyle ortaya koyacağı insan modeliyle sürdürülebilir kalkınmaya büyük katkılar sunabileceği anlaşılmıştır. Ek olarak kapitalist anlayışın neden olduğu finansal krizler ve çevre sorunları nedeniyle sürdürülebilir kalkınma çabalarında başarısız olduğu iddia edilmektedir.
Finans ekonomi ve sosyal araştırmalar dergisi, Sep 30, 2021
FinTek kavramı "Financial Technology" ifadesinin kısaltılmış halidir. Çevik ve yenilikçi iş yapma... more FinTek kavramı "Financial Technology" ifadesinin kısaltılmış halidir. Çevik ve yenilikçi iş yapma anlayışını karşılayan bu ifade kimi zaman girişimci şirketleri anlatırken genel manada finans sektöründeki yenilikçi teknolojik hizmetleri ifade etmektedir. Dünyada ve Türkiye'de sayıları hızla artan bu teknolojiler finans ve bankacılık sektörünü sarsıcı biçimde etkilerken yeni bir dünyanın kapılarını aralamaktadır. Türkiye'de faaliyet gösteren Katılım bankaları da bu değişimi yakalamaya çalışan oyunculardandır. Katılım bankaları, özel finans kurumlarından banka olarak kabul edilmelerine ve bugüne kadar gelinen süreçte hem finansal hem de tercih edilme açısından geleneksel bankaların gölgesinde kalmıştır. Bu olumsuz durumu pazar payı, müşteri sayısı ve karlılık rasyolarından da okumak mümkündür. Bu gerçeği arkada bırakmak isteyen katılım bankaları finansal teknolojileri bir fırsat olarak görmüşlerdir. Bu çalışmanın amacı, katılım bankalarının finansal teknolojilerde yoğunlaştığı konuların incelenmesi ve sektöre yaptığı katkıların ortaya koyulmasıdır. Çalışmada öncelikle FinTek ve günümüz uygulamalarına değinilmiş ardından katılım bankalarının FinTek uygulamaları sınıflandırılarak incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre katılım bankalarının tahsilatlara, sanal poslara, para transferlerine, hesap ve ekstre servislerine ilişkin finansal teknolojiler üzerinde yoğunlaştığı anlaşılmıştır. İlgili teknolojilerin sektöre yaptığı katkılar incelendiğinde ise karlılık ve müşteri portföyünü genişletme gibi birçok konuda katkıları saptanmıştır.
Optimum ekonomi ve yönetim bilimleri dergisi, Jul 15, 2018
Kitle fonlaması günümüzde girişimcilerin kullanabileceği bir finansman seçeneği olarak tanınma ve... more Kitle fonlaması günümüzde girişimcilerin kullanabileceği bir finansman seçeneği olarak tanınma ve geliştirilmeyi beklemektedir. Bu modern araç özünde girişimciler için bir fon temin etme aracı olarak değerlendirilse de fon sağlayanlar açısından sadece borç vermekten farklı olarak reel bir yatırıma ortak olma olanakları da sunan bir yöntem olarak farklılaşmaktadır. Özellikle Amerika ve Avrupa'da hızlı gelişme gösteren bu yöntem ülkemizde henüz Aralık 2017'de yasal çerçeveye kavuşmuştur. Kitle fonlaması fona ihtiyaç duyan girişimcilerin kitle fonlaması sitelerine fon temini için başvurmaları ile başlar. İlgili internet platformları üzerinden projelerini açık çağrı ile potansiyel yatırımcılara sunulmasıyla devam eder ve nihayetinde yatırımcıların finanse etmek istedikleri projeleri fonlaması ile süreç son bulmaktadır. Kitle fonlaması toplumun tüm kesimlerinin kolaylıkla ulaşabileceği bir finansal araç olarak dikkat çekmektedir. Ülkemizde geçiş aşamasını yaşayan bu yöntemin hızlı gelişeceği düşünülmekle beraber sistemin yaygınlaşması için atılması gereken bazı adımlar ve alınması gereken bazı tedbirler söz konusudur. Bu çalışmada amacımız kitle fonlamasının ülkemizde geliştirilmesi adına yapılması gerekenleri ortaya koyarak değerlendirmeye çalışmak olacaktır. Çalışmanın uygulamada yapılacak iyileştirmelere ve akademik çalışmalara kaynaklık edeceği düşünülmektedir.
Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), May 29, 2019
Katılım bankalarında çalışan personelin geleneksel bankacılık personeline kıyasla dini duyarlılığ... more Katılım bankalarında çalışan personelin geleneksel bankacılık personeline kıyasla dini duyarlılığının yüksek olduğu varsayılmakta ve kamuoyunda bu bankalarda çalışarak ayrılanların dini hassasiyetler nedeniyle ayrıldığı gibi bir kanaat gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, katılım bankalarında çalışmış ve ayrılmış personelin ayrılma nedenlerini tespit etmek, ayrılmalarını etkileyen temel faktörleri belirlemek ve dini tutum düzeylerinin
ayrılma kararı üzerinde etkisi olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla, farklı şehirlerden katılım bankası eski çalışanlarına yönelik anket ile veri toplanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda ayrılmayı etkileyen temel faktörlerin; özlük haklarının yetersizliği, yöneticilerden kaynaklanan nedenler, sosyal çevre kaynaklı nedenler, İslami hassasiyet, gelecekle ilgili beklentiler, iş ile ilgili nedenler, iş tatmini, kişisel nedenler ve diğer nedenler olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda katılım bankası eski çalışanlarının dini tutum düzeyinin yüksek olduğu ancak bu tutumun ayrılma kararıyla ilişkili olmadığı tespit edilmiştir.
Abant sosyal bilimler dergisi, Mar 30, 2023
Kitle fonlaması gelişmiş ülkelerde son 20 yılda, Türkiye’de ise son birkaç yılda özkaynak finansm... more Kitle fonlaması gelişmiş ülkelerde son 20 yılda, Türkiye’de ise son birkaç yılda özkaynak finansmanı aracı olarak büyük ilgi uyandırmaktadır. Kitle fonlaması, bir girişimin çevrimiçi platformlar aracılığıyla yatırımcılara açık çağrı ile sunularak sermaye talep etme ve toplama sistemidir. Bu aracı geleneksel finansmandan ayıran en temel özellik; yatırımcıların her zaman uzman yatırımcılar olmayışı, internet erişimine sahip olan, küçük tutarlarda da olsa bir girişime ortak olmak isteyen basit insanlardan oluşmasıdır. Bu özelliği yatırımcı olmayı tabana yayarken yöntemi geleneksel muadillerinden de farklı kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, alternatif finansın gelişimiyle ortaya çıkan kitle fonlamasının İslam ekonomisi ve finansı kaideleriyle benzerliklerinin ortaya koyularak yöntemin İslami finansın geleceği olup olamayacağının araştırılmasıdır. Bu kapsamda kitle fonlamasının geleneksel finans kabullerini değiştiren yönleri üzerinde durulmuştur. Çalışma sonuçlarına göre; kitle fonlamasının İslami finans ile birçok ortak özelliği olduğu ve İslami finansa uyumunun kolay olacağı kanaatine ulaşılmıştır. Ancak bu noktada Şeriat’e uyum konusunda çerçeve metinlerin hazırlanması ve farkındalık çalışmaları gibi önemli ön hazırlık safhalarının tamamlanması gerekmektedir. İslami kitle fonlaması platformlarının henüz Müslüman toplumlarda yeterli sayıda ortaya çıkmamış olması ve İslami kaidelere uygun girişim projelerinin test edilememiş olması çalışmanın kısıtlarındandır.
Uluslararası bankacılık ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, Jun 30, 2021
Ülkemizde ve dünyada kripto para teknolojisinin yayılımı ve etki alanı inanılmaz boyutlardadır. B... more Ülkemizde ve dünyada kripto para teknolojisinin yayılımı ve etki alanı inanılmaz boyutlardadır. Bu teknoloji o kadar hızlı farkındalık oluşturmuştur ki toplumlarca bir yatırım aracı olarak kabul görmesi uzun sürmemiştir. Bu hızlı finansal etkileşim Müslüman yatırımcıların da ilgisini çekmiş ardından kripto paraların meşruiyeti noktasında soru işaretleri ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı bu soru işaretlerinden hareketle kripto para teknolojisini temel hatlarıyla açıklayarak İslami finans açısından meşru bir araç olup olmadığının araştırılmasıdır. Araştırma kapsamında kripto para teknolojisinin hızlı büyüdüğü ve henüz anlaşılmaya başladığı son on yıl dikkate alınarak 7 İslami otorite kuruluş ve 15 İslam aliminin görüşleri analiz edilmiştir. İncelemeler sonucunda kurumların ve uzmanların genel olarak kripto para teknolojisine karşı ciddi itirazları olduğu ve bunların aşılmadığı sürece İslami açıdan meşru bir finansal araç olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır. Çoğunluğun görüşünü ifade eden bu yaklaşımın yanı sıra kripto paraların meşru olduğunu düşünen hatırı sayılır uzman bulunmaktadır. Dolayısıyla kripto para konusu bir süre daha Müslüman toplumları helal olup olmadığı noktasında meşgul edecek ve yeni çalışmalara kapı aralayacaktır.
Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi, Dec 29, 2020
İslam iktisadı ve finansının, kavram olarak ortaya atıldıkları 1930'lara ve uygulamaya başlandığı... more İslam iktisadı ve finansının, kavram olarak ortaya atıldıkları 1930'lara ve uygulamaya başlandığı 1970'lere göre günümüzde bilinirliliği daha ön plandadır. Zira süreç içerisinde alana ilişkin yapılan teorik çalışmalarda artış ve sektörde de büyüme yaşanmıştır. İslam iktisadı ve finansı sistemi 2020 itibariyle 3 Trilyon dolarlık bir piyasa büyüklüğüne ulaşmıştır ancak halâ farklı sorunlarla yüz yüzedir. Bu sorunlar İslam iktisadı ve finansının gerçek potansiyeline ulaşmasının önündeki temel engellerdir. Bu çalışmada amaç, İslam iktisadı ve finansının gelişmesini engelleyen temel sorunların belirlenmesi ve sınıflandırılmasıdır. Sorunlara ilişkin sınıflandırmayı yaparken uzmanların bireysel tecrübelerinden, sektörün uygulama geçmişinden ve teorik çalışmalardan istifade edilmiştir. İncelemeler sonucunda İslam İktisadı ve Finansının temel sorunları 3 ana başlık altında toplanmıştır. Bunlar; teoriye ilişkin sorunlar, uygulamaya ilişkin sorunlar ve beşerî sorunlar şeklindedir. Belirlenen ana sorunlar altında ise 12 alt sorun ayrıca incelenmiştir. Tespit edilen sorunların tartışılması alanın hem teorik hem de pratikte amaçlarını gerçekleştirmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Finans ekonomi ve sosyal araştırmalar dergisi, Sep 24, 2022
Mikro finans, gelir düzeyi düşük bireylere, ailelere ve küçük ölçekli işletmelere finansal hizmet... more Mikro finans, gelir düzeyi düşük bireylere, ailelere ve küçük ölçekli işletmelere finansal hizmet sağlanması anlayışıyla çalışan bir finansman hizmetidir. Yöntem 2000’lerin ortalarından sonra tüm dünyada popüler hale gelmiştir. Mikro finans, mikro kredi uygulaması ile özellikle kadın girişiminin desteklenmesi konusunda ön plana çıkmıştır. Bu nedenle kadın girişimciliğinin desteklenmesi ile mikro kredi modeli birlikte anılır hale gelmiştir. Bu çalışmada kadınların güçlendirilmesinde ön plana çıkan mikro finans uygulamasının üniversitede okuyan kız öğrenciler tarafından ne düzeyde bilindiğinin test edilmesi amaçlanmıştır. Yanı sıra katılımcıların genel ekonomi finans bilgileri, tasarruf ve girişimcilik eğilimleri test edilmiştir. 292 adet üniversite öğrencisinin konu edildiği araştırma sonuçlarına göre; kız öğrencilerin finans ve ekonomi bilgilerinin ve buna paralel olarak mikro finans konusunda bilgi düzeylerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak olumlu bir veri olarak risk alma iştahlarının ve yatırım yapma eğilimlerinin yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Bu sonuçlar, kız öğrencilerin iyi finansal eğitim almaları ve girişimcilik fırsatları hakkında bilgilendirilmeleri halinde büyük bir potansiyele sahip olduklarını göstermiştir. Çalışma kız öğrencilerin sinerjilerinin ve potansiyellerinin ortaya konulması noktasında olumlu geri bildirimler sağlamıştır.
Aksaray üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, Jun 30, 2018
JOURNAL OF INTERNATIONAL BANKING ECONOMY AND MANAGEMENT STUDIES, 2023
Finansal sistemin gelişimi ve karmaşık bir hale gelmesi piyasaları daha iyi anlamak için finansal... more Finansal sistemin gelişimi ve karmaşık bir hale gelmesi piyasaları daha iyi
anlamak için finansal okuryazarlık eğitimini ön plana çıkarmaktadır. Finansal piyasaların alternatifi ve tamamlayıcısı konumunda olan İslami finans tıpkı geleneksel finans piyasaları gibi zamanla gelişmiş ve karmaşık hale gelmiştir. İslami finans piyasalarını ve ürünlerini anlamak ise İslami finans okuryazarlık düzeyi ile mümkündür. İslami finans okuryazarlığı, faizsizlik prensibi ile finansal yatırımları doğru yapmayı ve bu ürünler hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, farklı üniversitelerde okuyan öğrencilerin İslami finansa yönelik duyarlılıklarının tespit edilmesi ve İslami finans okuryazarlık düzeylerinin
belirlenmesidir. Bu amaca mâtuf olmak üzere çalışmamızda anket öntemi
kullanılmıştır. 543 öğrenci ile yapılan anketlerden elde edilen veriler analize tabi tutulmuştur. Anket yönteminin uygulandığı üniversite öğrencilerinin farklı şehir ve kültürlerden olması çalışmanın kapsayıcılığı bakımından önem arz etmektedir. Araştırmanın bulgularına göre İslami finans konusunda duyarlılıkları yüksek ancak İslami Finans okuryazarlık düzeylerinin düşük olduğu tespit edilen üniversite öğrencilerinin borçlanma, girişimcilik ve cinsiyet düzeyinde de önemli sonuçlar elde
edilmiştir.
The financial system has developed over time and turned into a complex structure. Financial literacy education is highlighted for a better understanding of policies. Islamic finance is an alternative and complementary to traditional financial markets. Islamic finance, like conventional financial markets, has developed and become complex over time. Understanding Islamic finance markets is possible with the level of Islamic finance literacy. Islamic finance literacy requires making financial investments correctly with the principle of interest-free and having knowledge about these products. The main aim of this research is to determine the sensitivity of students studying at different universities to Islamic finance. It is also to determine the level of Islamic financial literacy of the students. For this purpose, the survey method was used. The data obtained from the surveys conducted with 543 students were analyzed. The study is more inclusive compared to existing studies in terms of university students being from different cities and cultures. According to the findings of the research, the sensitivity of students to Islamic finance is. According to the findings of the research, the sensitivity of students to Islamic finance is high. However, the Islamic financial literacy (IFL) levels of the students were found to be low. In addition, significant results were obtained in their borrowing, entrepreneurship, and gender levels.
Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi, Mar 25, 2024
Özgür Yayınları eBooks, Dec 29, 2023