İrfan ARIK | Izmir Katip Celebi (original) (raw)

Papers by İrfan ARIK

BURANA - Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 2023

Dünyayı akıllı telefon teknolojisinin içine sığdıran bilgi ve iletişim ağı sayesinde gerek bireys... more Dünyayı akıllı telefon teknolojisinin içine sığdıran bilgi ve iletişim ağı sayesinde gerek bireysel gerekse toplumsal yaşamda değişimler ve yeni davranış kalıpları ortaya çıktığı görülmektedir. Papirüsten matbaaya, telgraftan Wi-Fi cihazına tarihi süreçte üretilen her teknolojik ürünün, insan davranışlarını, toplumsal ve ekonomik yapıyı, yönetim anlayışını vb. etkilediği dikkate alındığında ileriki zamanlarda teknolojik gelişmelere bağlı olarak yeni değişimlerin olması kaçınılmazdır. Hemen her alanda görülebilen bu değişimler kültürel olarak da toplumları etkilemektedir. Günümüzde günlük hayatta insanların elinden düşürmediği ve birçok farklı işlevi olan cep telefonlarının da söz konusu bu değişimdeki payı oldukça büyüktür. Buradan hareketle bu çalışmada Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan âdâb-ı muâşeret ile WhatsApp kullanımıyla oluşan davranış kalıplarının karşılaştırmalı yöntemle ele alınarak incelenmesi amaçlanmıştır. Günümüzde bilgisayara bağlı kalmadan akıllı telefonlar sayesinde anlık mesajlaşma ve aramaya imkân tanıyan WhatsApp uygulaması, gün geçtikçe ve eksikliği hissedildikçe yeni özellikler geliştirerek kullanıcı sayısını her geçen gün artırmış ve günümüzün en çok tercih edilen iletişim platformlarından biri olmuştur. Ancak insanların birbirleriyle yüz yüze iletişiminde geçerli olan görgü kurallarının bu platformda nasıl uygulanması gerektiği konusu sorun teşkil etmektedir. Türk toplumunda yüzlerce yılda oluşan bu yazısız kuralların, teknolojinin eseri olan yeni uygulama ve platformlara uyarlanması da başka bir sorundur. Çünkü teknoloji sayesinde sürekli yeni ürünler üretilmekte, dolayısıyla da sanal dünyada toplumsal normların oluşması için gerekli olan süreç tamamlanamamaktadır. Dolayısıyla hem bir sosyal medya platformu hem de anlık mesajlaşma uygulaması özelliği taşıyan WhatsApp'taki bazı özelliklerin, birtakım faydalar sağlasa bile Türk kültüründe yerleşmiş olan toplumsal normlarla ve davranış kurallarıyla uyuşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yeni Yüzyıl'da İletişim Çalışmaları Dergisi, 2023

Diziler birçok ülkede televizyon yapımları arasında önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de ise dizi... more Diziler birçok ülkede televizyon yapımları arasında önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de ise dizilerin bambaşka bir yeri vardır. Öncelikle 1990’larda özel televizyon kanallarının açılması, sonrasında da 2000’lerde Türk dizilerinin ihraç edilmeye başlanması ile dizi sektörü büyük bir ivme yakalamış ve halen de diziler televizyon kanallarının en önemli yapımları arasında yer almaktadır. Günümüzde Türk dizileri hem yurt içinde hem de yurt dışında farklı coğrafyalarda ve birçok ülkede geniş bir izleyici kitlesine sahiptir. Türk dizilerinin bu kadar çok izleyiciye ulaşması ve başarılı olmasının yanında yıllar içinde dizi sürelerinin gittikçe uzaması ve günümüzde aşırı uzun bir hale gelmesi gibi bazı olumsuz yanları da ortaya çıkmıştır. Türk televizyon dizileri ile ilgili yapılan akademik çalışmalara bakıldığı zaman daha çok dizilerin farklı ülkelerde izlenmesi, etkileri, Türkiye’nin imajına katkısı ve sektörde çalışanların yaşadığı sorunlar evreninde olduğu görülmektedir. Dizi süreleri konusuna ise birçok araştırmada değinilmesine rağmen sadece bu konuyu ele alan akademik bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Dolayısıyla birçok araştırmacı tarafından eleştirilen ve dizi sektöründeki sorunlardan biri olarak gösterilen dizi sürelerinin ele alınmasının bu konuya dikkat çekilmesi bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu amaçla Türk Televizyon dizilerinin yıllar içinde artan bölüm süreleri ve günümüzde yayınlanan dizilerin süreleri incelenmiştir. Araştırma verileri literatür taraması ve birincil kaynak verileri yoluyla elde edilmiştir. Yapılan çalışmada dizi sürelerinin artmasının aslında bir nedenden çok bir sonuç olduğu sonucuna varılmıştır. Dizi sektöründeki birçok farklı kesim tarafından şikâyet edilen ve hatta gösteriler düzenlenen bir konu olsa da dizi sürelerinin yıllar içinde azalma yerine artış gösterdiği görülmektedir. Dolayısıyla dizi sürelerinin uzamasına yol açan nedenleri ortadan kaldırmadan ve yasal düzenlemeler yapmadan sorunun çözümünün mümkün olamayacağı anlaşılmaktadır. Aksi takdirde mevcut koşullarda Türk dizilerinden sürdürülebilir bir başarı beklemek hayalcilik olacaktır.

Journal of International Social Research, Jun 29, 2019

Öz Türkiye, 2000'li yıllardan sonra gerçekleştirdiği ekonomik büyümenin yanında kültürel alanda d... more Öz Türkiye, 2000'li yıllardan sonra gerçekleştirdiği ekonomik büyümenin yanında kültürel alanda da birçok ilerleme kaydetmiştir. Özellikle dizi sektörünün yurt içinde başlayan yükselişine yurt dışında da devam etmesiyle Türkiye adından sıkça bahsedilen bir ülke konumuna gelmiştir. Türk dizileri yurt dışında öncelikle ortak tarihi bağların ve kültürel değerlerin bulunduğu Orta Doğu, Balkanlar ve Orta Asya coğrafyasında izlenmeye başlamış ardından Güney Amerika'dan Uzak Doğuya kadar çok farklı coğrafyalarda izlenir hale gelmiştir. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Türk dizilerinin ilk olarak yurt dışına açıldığı ülkeler olmuştur. Uzun yıllar Sovyet rejimi altında yaşan Türk Cumhuriyetlerinde Türkiye ile kültürel bağların geliştirilmesi mümkün olmamıştır. 1990'lı yıllarda bağımsızlığını kazanmalarıyla öncelikle eğitim alanında başlayan işbirlikleri yıllar içinde büyük gelişme kaydetmiştir. Bunlara ek olarak son yıllarda Türk dizilerinin bu ülkelerde yoğun bir şekilde izlenmesi neticesinde Türkiye'ye, Türk kültürüne ve Türkiye Türkçesine büyük bir ilgi başlamıştır. Türk Cumhuriyetlerinden Türkiye'ye giden turist sayısında artış olduğu gibi Türk Cumhuriyetlerinde Türkçe kurslarına başvurularda da bir yükseliş olduğu görülmektedir. Söz konusu bu gelişmelerin yaşandığı ülkelerden biri de Orta Asya'nın merkezinde yer alan Kırgızistan'dır. Türkiye yapımı dizilerin Kırgızistan örnekleminde Türkçe öğrenmeye etkisinin araştırıldığı bu çalışmada Türk dizilerini izleyen üniversite öğrencilerine anket uygulayarak veri elde edilmiştir. Kırgızistan'da Narın, Karakol, Oş, Calalabad ve başkent Bişkek olmak üzere beş farklı şehirde bulunan yedi üniversitedeki 1094 öğrenciden elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 16 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda Türk dizilerinin Kırgızistan'da üniversite öğrencileri arasında oldukça popüler olduğu, ayrıca Türkçe öğrenmeye ve Türkçenin yaygınlaşmasına büyük bir katkısının olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan birçok araştırmada Türkiye'nin 'yumuşak gücü' olarak nitelenen dizilerin Kırgızistan'da da Türkiye'ye önemli bir katma değer sağladığı görülmüştür.

BURANA - Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 2023

Dünyayı akıllı telefon teknolojisinin içine sığdıran bilgi ve iletişim ağı sayesinde gerek bireys... more Dünyayı akıllı telefon teknolojisinin içine sığdıran bilgi ve iletişim ağı sayesinde gerek bireysel gerekse toplumsal yaşamda değişimler ve yeni davranış kalıpları ortaya çıktığı görülmektedir. Papirüsten matbaaya, telgraftan Wi-Fi cihazına tarihi süreçte üretilen her teknolojik ürünün, insan davranışlarını, toplumsal ve ekonomik yapıyı, yönetim anlayışını vb. etkilediği dikkate alındığında ileriki zamanlarda teknolojik gelişmelere bağlı olarak yeni değişimlerin olması kaçınılmazdır. Hemen her alanda görülebilen bu değişimler kültürel olarak da toplumları etkilemektedir. Günümüzde günlük hayatta insanların elinden düşürmediği ve birçok farklı işlevi olan cep telefonlarının da söz konusu bu değişimdeki payı oldukça büyüktür. Buradan hareketle bu çalışmada Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan âdâb-ı muâşeret ile WhatsApp kullanımıyla oluşan davranış kalıplarının karşılaştırmalı yöntemle ele alınarak incelenmesi amaçlanmıştır. Günümüzde bilgisayara bağlı kalmadan akıllı telefonlar sayesinde anlık mesajlaşma ve aramaya imkân tanıyan WhatsApp uygulaması, gün geçtikçe ve eksikliği hissedildikçe yeni özellikler geliştirerek kullanıcı sayısını her geçen gün artırmış ve günümüzün en çok tercih edilen iletişim platformlarından biri olmuştur. Ancak insanların birbirleriyle yüz yüze iletişiminde geçerli olan görgü kurallarının bu platformda nasıl uygulanması gerektiği konusu sorun teşkil etmektedir. Türk toplumunda yüzlerce yılda oluşan bu yazısız kuralların, teknolojinin eseri olan yeni uygulama ve platformlara uyarlanması da başka bir sorundur. Çünkü teknoloji sayesinde sürekli yeni ürünler üretilmekte, dolayısıyla da sanal dünyada toplumsal normların oluşması için gerekli olan süreç tamamlanamamaktadır. Dolayısıyla hem bir sosyal medya platformu hem de anlık mesajlaşma uygulaması özelliği taşıyan WhatsApp'taki bazı özelliklerin, birtakım faydalar sağlasa bile Türk kültüründe yerleşmiş olan toplumsal normlarla ve davranış kurallarıyla uyuşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yeni Yüzyıl'da İletişim Çalışmaları Dergisi, 2023

Diziler birçok ülkede televizyon yapımları arasında önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de ise dizi... more Diziler birçok ülkede televizyon yapımları arasında önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de ise dizilerin bambaşka bir yeri vardır. Öncelikle 1990’larda özel televizyon kanallarının açılması, sonrasında da 2000’lerde Türk dizilerinin ihraç edilmeye başlanması ile dizi sektörü büyük bir ivme yakalamış ve halen de diziler televizyon kanallarının en önemli yapımları arasında yer almaktadır. Günümüzde Türk dizileri hem yurt içinde hem de yurt dışında farklı coğrafyalarda ve birçok ülkede geniş bir izleyici kitlesine sahiptir. Türk dizilerinin bu kadar çok izleyiciye ulaşması ve başarılı olmasının yanında yıllar içinde dizi sürelerinin gittikçe uzaması ve günümüzde aşırı uzun bir hale gelmesi gibi bazı olumsuz yanları da ortaya çıkmıştır. Türk televizyon dizileri ile ilgili yapılan akademik çalışmalara bakıldığı zaman daha çok dizilerin farklı ülkelerde izlenmesi, etkileri, Türkiye’nin imajına katkısı ve sektörde çalışanların yaşadığı sorunlar evreninde olduğu görülmektedir. Dizi süreleri konusuna ise birçok araştırmada değinilmesine rağmen sadece bu konuyu ele alan akademik bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Dolayısıyla birçok araştırmacı tarafından eleştirilen ve dizi sektöründeki sorunlardan biri olarak gösterilen dizi sürelerinin ele alınmasının bu konuya dikkat çekilmesi bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu amaçla Türk Televizyon dizilerinin yıllar içinde artan bölüm süreleri ve günümüzde yayınlanan dizilerin süreleri incelenmiştir. Araştırma verileri literatür taraması ve birincil kaynak verileri yoluyla elde edilmiştir. Yapılan çalışmada dizi sürelerinin artmasının aslında bir nedenden çok bir sonuç olduğu sonucuna varılmıştır. Dizi sektöründeki birçok farklı kesim tarafından şikâyet edilen ve hatta gösteriler düzenlenen bir konu olsa da dizi sürelerinin yıllar içinde azalma yerine artış gösterdiği görülmektedir. Dolayısıyla dizi sürelerinin uzamasına yol açan nedenleri ortadan kaldırmadan ve yasal düzenlemeler yapmadan sorunun çözümünün mümkün olamayacağı anlaşılmaktadır. Aksi takdirde mevcut koşullarda Türk dizilerinden sürdürülebilir bir başarı beklemek hayalcilik olacaktır.

Journal of International Social Research, Jun 29, 2019

Öz Türkiye, 2000'li yıllardan sonra gerçekleştirdiği ekonomik büyümenin yanında kültürel alanda d... more Öz Türkiye, 2000'li yıllardan sonra gerçekleştirdiği ekonomik büyümenin yanında kültürel alanda da birçok ilerleme kaydetmiştir. Özellikle dizi sektörünün yurt içinde başlayan yükselişine yurt dışında da devam etmesiyle Türkiye adından sıkça bahsedilen bir ülke konumuna gelmiştir. Türk dizileri yurt dışında öncelikle ortak tarihi bağların ve kültürel değerlerin bulunduğu Orta Doğu, Balkanlar ve Orta Asya coğrafyasında izlenmeye başlamış ardından Güney Amerika'dan Uzak Doğuya kadar çok farklı coğrafyalarda izlenir hale gelmiştir. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Türk dizilerinin ilk olarak yurt dışına açıldığı ülkeler olmuştur. Uzun yıllar Sovyet rejimi altında yaşan Türk Cumhuriyetlerinde Türkiye ile kültürel bağların geliştirilmesi mümkün olmamıştır. 1990'lı yıllarda bağımsızlığını kazanmalarıyla öncelikle eğitim alanında başlayan işbirlikleri yıllar içinde büyük gelişme kaydetmiştir. Bunlara ek olarak son yıllarda Türk dizilerinin bu ülkelerde yoğun bir şekilde izlenmesi neticesinde Türkiye'ye, Türk kültürüne ve Türkiye Türkçesine büyük bir ilgi başlamıştır. Türk Cumhuriyetlerinden Türkiye'ye giden turist sayısında artış olduğu gibi Türk Cumhuriyetlerinde Türkçe kurslarına başvurularda da bir yükseliş olduğu görülmektedir. Söz konusu bu gelişmelerin yaşandığı ülkelerden biri de Orta Asya'nın merkezinde yer alan Kırgızistan'dır. Türkiye yapımı dizilerin Kırgızistan örnekleminde Türkçe öğrenmeye etkisinin araştırıldığı bu çalışmada Türk dizilerini izleyen üniversite öğrencilerine anket uygulayarak veri elde edilmiştir. Kırgızistan'da Narın, Karakol, Oş, Calalabad ve başkent Bişkek olmak üzere beş farklı şehirde bulunan yedi üniversitedeki 1094 öğrenciden elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 16 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda Türk dizilerinin Kırgızistan'da üniversite öğrencileri arasında oldukça popüler olduğu, ayrıca Türkçe öğrenmeye ve Türkçenin yaygınlaşmasına büyük bir katkısının olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan birçok araştırmada Türkiye'nin 'yumuşak gücü' olarak nitelenen dizilerin Kırgızistan'da da Türkiye'ye önemli bir katma değer sağladığı görülmüştür.