Ahmet Rifat GEÇİOĞLU - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Ahmet Rifat GEÇİOĞLU

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), Jun 22, 2021

Bu çalışma, haccın, bireyin dinsel hayatı üzerindeki etkisini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araşt... more Bu çalışma, haccın, bireyin dinsel hayatı üzerindeki etkisini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma deseni, veri toplama aracı olarak ise mülakat tekniği kullanılmıştır. Adana’da ikamet eden 27’si kadın, 23’ü erkek toplam 50 hacı ile mülakat yapılmıştır. Mülakatta yer alan sorular hac öncesi, esnası ve sonrasındaki tecrübelerin bireyin dinî hayatı üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Mülakatlardan elde edilen veriler üzerinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda birbirine yakın ya da benzer olan cevaplar gruplandırılmış, frekans ve yüzdeler halinde tablolaştırılarak nicel bir şekilde ifade edilmeleri sağlanmıştır. Mülakatlardan elde edilen bulgular şu şekildedir: 1. Katılımcıları hac ibadetine yönelten temel motivasyon olarak “Allah’ın emrini yerine getirmek” (%56) ve “kutsal toprakları görmek” (%16) cevapları öne çıkmıştır. 2. Hac ibadeti için yapılan hazırlıklarda katılımcıların çoğunluğu “insanlarla helalleşme” (...

TEZ8192Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.Kaynakça (s. 111-117) var.xi, 12... more TEZ8192Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.Kaynakça (s. 111-117) var.xi, 121 s. : tablo ; 29 cm.The aim of this study is to investigate the effects of pilgrimage on individual life using the interview technique, which is one of the methods and techniques used in the area of religion psychology. Pilgrimage is the act of visiting sacred locations on certain dates to perform specific rituals. Pilgrimage is a type of worship adopted by all religions. Throughout the course of history, humans have attributed divinity to certain locations and believed that, through rituals performed at these locations, they would experience purification and self-reflection. In the first section, the theoretical framework of the study is constructed. At first, religion and dimensions of religiosity to be discussed, the relation between beliefworship is refered and informed shortly about background on pilgrimage in various religions. After that, talked about the symbolic descriptions of...

Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklı... more Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklık etmiştir. Bununla birlikte, başlangıçta doğduğu putperest şehir olan Mekke'deki Arapları İslam'a davetinde başarısız olmuştur. Şu bir gerçek ki Hz. Muhammed'in 1 , peygamber(e özgü) faaliyetleri ve davranışları, doğ- Tercüme ettiğimiz Reuven Firestone'un "Jewish Culture in the Formative Period of Islam" adlı makalesi editörlüğünü David Biale'nin yaptığı 2002 yılında yayınlanan Cultures of Jews: A New History adlı kitabın yedinci bölümünde (s. 248-276) yer almaktadır.

Bu çalışmanın amacı, evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair değişkenlerin evlilik uyumunu anlam... more Bu çalışmanın amacı, evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair değişkenlerin evlilik uyumunu anlamlı bir şekilde yordayıp yordamadığını ortaya koymaktır. Katılımcılar 389 (170 kadın, 219 erkek) evli bireyden oluşmaktadır. Çalışmada Çift Uyum Ölçeği ve evlilikte dinin etkisini gösterdiği düşünülen 9 maddelik bir soru dizini kullanılmıştır. Evlilik uyumu ile evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Çoklu regresyon analizi sonucuna göre, evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair 9 değişken hep birlikte ele alındığında, onların, evlilik uyumu puanlarıyla anlamlı bir ilişki içinde oldukları görülmüştür. Bu 9 yordayıcı değişken, evlilik uyumu puanlarındaki toplam varyansın yaklaşık %33’ünü anlamlı bir şekilde açıklamıştır (R= .571, R2= .326, p< .001). Diğer taraftan regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t testi sonuçlarına bakıldığında ise eşin iyiliği için dua etme, dinî inancın a...

Bu çalışmanın amacı, evlilik uyumu ve dindarlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Dinler, birey v... more Bu çalışmanın amacı, evlilik uyumu ve dindarlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Dinler, birey ve toplum hayatında önemli bir yeri olan evlilik ve aile yaşantısına fazlaca ilgi göstermişlerdir. Bu iki kurumun muhafazası amacıyla birtakım emir ve yasaklar ortaya koymuşlar, eşler arasındaki ilişkinin huzurlu ve uzun süreli olmasını amaçlamışlardır. Ancak son dönemlerde yaşanan modernleşme ve sekülerleşme gibi büyük çaplı değişimlerin, dinlerin insanlar üzerindeki etkisini azalttığı öne sürülmekte, bu azalan etki evlilik ve ailenin yapısı ve işleyişinde de hissedilmektedir. Bilhassa son yüzyılda cinsellik algısının, kadın ve erkek rollerinin belirgin bir şekilde değişmesi, nikâhsız birliktelik, boşanma ve tek ebeveynli aile oranlarının artması gibi somut bulgular bu açıdan değerlendirilmektedir. Bu bağlamda dinî yaşayış ile evlilik ve aile hayatı arasındaki ilişkinin günümüzde devam edip etmediği sorusu önem kazanmaktadır. Araştırmanın örneklemi, en az bir yıllık evli olan 418 bireyde...

Bu çalışmanın amacı evliliğin niteliğini ölçmek amacıyla ortaya konan kavramların sınırlarını bel... more Bu çalışmanın amacı evliliğin niteliğini ölçmek amacıyla ortaya konan kavramların sınırlarını belirlemek ve anlam içeriklerini netleştirmektir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde bu kavramların ne anlama geldiği ve ne anlamda kullanılması gerektiği üzerinde bir mutabakatın olmadığı görülmektedir. Çalışmamızda bu bağlamda ilk olarak evlilik uyumu, evlilik doyumu, evlilik mutluluğu, evlilik istikrarı, evlilik bağlanımı ve evlilik çatışması kavramları açıklanmaya çalışılmıştır. Evlilik doyumunun statik bir ürün olduğu, evlilik uyumunun ise durağan ya da anlık değil dinamik bir süreci ifade ettiği, evlilik doyumunun evlilik uyumundan farklı olarak, ilişkiye dair öznel değerlendirmelere vurgu yaptığı ifade edilmiştir. Ayrıca evlilik doyumunun bireysel algının öne çıktığı psikolojik temelli bir kavram, evlilik uyumunun ise bireysel algılardan daha çok, çiftlerin karşılıklı ilişkisini göz önünde bulunduran sosyal psikolojik temelli bir kavram olarak değerlendirildiği belirtilmiştir. Evlilik...

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2021

Bu makale alanımızın, kendini “din ve maneviyat psikolojisi” olarak yeniden isimlendirip isimlend... more Bu makale alanımızın, kendini “din ve maneviyat psikolojisi” olarak yeniden isimlendirip isimlendirmemesi gerektiği sorusunu mütalaa etmektedir. Din ve maneviyat kavramlarının anlamları değişime uğruyor gibi görünmektedir. Din, hem kurumsal ve bireysel hem de iyiyi ve kötüyü ihtiva eden geniş çerçeveli bir yapıdan, insan potansiyelini kısıtlayan ve engelleyen dar çerçeveli kurumsal bir yapıya doğru kaymaktadır. Diğer taraftan maneviyat, azami insan kapasitesine hitap eden bireysel bir ifade olarak dinden farklılaşmaktadır. Bahsi geçen bu eğilimlerde, alanımızın kutsal özünü kaybetme riskini de içeren çeşitli tehlikeler değerlendirilmiştir. Din ve maneviyatı tanımlamada disiplinimizin özünü muhafaza eden alternatif bir yaklaşım sunulmuştur. Bu yaklaşım, kutsala uzanan yeni yollar ve kutsalın kendisinin yeni anlamları üzerine çalışmaları da teşvik etmektedir.

Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedenî ve malî özellikleri birlikte ta- şıması, ayrıca bir... more Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedenî ve malî özellikleri birlikte ta- şıması, ayrıca birçok ibadeti bünyesinde barındırması sebebiyle kapsamlı ve çok yönlü bir ibadet olarak kabul edilmektedir. O, diğer ibadetlere nispetle daha zor ve sabır gerektiren dinî kurallara ve fizikî şartlara sahiptir. Hac bün- yesinde yapılan her ibadet ve eylemin sembolik bir ifadesi bulunmakta ve bu sembolik ifadeler hac boyunca bireyi etkilemektedir. Bu etki neticesinde bire- yin, hac süresince bazı dinî tecrübeler yaşaması, hac sonrası içten içe bir dinsel değişim geçirmesi beklenebilir. Bu bağlamda tevbe ve günahlardan arınma, ölümün hatırlanması ve bazı ahlâkî değerlerin güçlendirilmesi hacda öne çıkan dinî yaşayışlar olarak değerlendirilebilir.Pilgrimage is regarded as a comprehensive and sophisticated worship because of the fact that it includes both psychological, sociological, physical and financial characteristics, and also contains many worshiping. It has religious principles and physi...

TEZ11218Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018.Kaynakça (s. 286-386) var.iii, 393 s.... more TEZ11218Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018.Kaynakça (s. 286-386) var.iii, 393 s. : tablo ; 29 cm.Bu çalışmanın amacı, evlilik uyumu ve dindarlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemi, en az bir yıllık evli olan 418 bireyden oluşmaktadır. Veriler demografik bilgi formu, Çift Uyum Ölçeği ve Dinsel Yaşayış Ölçeği ile toplanmıştır. Ayrıca araştırmacı tarafından hazırlanan evlilikte dinin etkisini hissetme, evlilikteki cinsiyet rolleri, eşe yapılan yüklemeler ve akraba ilişkilerine dair tutum maddelerine de yer verilmiştir. Toplanan veriler Pearson Moment ve Spearman Rho korelasyon analizi, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü ANOVA, tek yönlü MANOVA ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre evlilik uyumu ve dindarlık arasında pozitif yönde, anlamlı, ancak düşük düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Aynı şekilde dindarlık ve evlilik uyumunun alt boyutları ile evlilik uyumu ve dindarlığın alt boyutları arasında da ...

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2017

Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 2014

Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklı... more Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklık etmiştir. Bununla birlikte, başlangıçta doğduğu putperest şehir olan Mekke'deki Arapları İslam'a davetinde başarısız olmuştur. Şu bir gerçek ki Hz. Muhammed'in 1 , peygamber(e özgü) faaliyetleri ve davranışları, doğ- Tercüme ettiğimiz Reuven Firestone'un "Jewish Culture in the Formative Period of Islam" adlı makalesi editörlüğünü David Biale'nin yaptığı 2002 yılında yayınlanan Cultures of Jews: A New History adlı kitabın yedinci bölümünde (s. 248-276) yer almaktadır.

Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019

Öz Bu çal şma, Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yaşayan ve Yerli K br sl ve Türkiye Göçme... more Öz Bu çal şma, Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yaşayan ve Yerli K br sl ve Türkiye Göçmeni olarak nitelenen iki grup aras ndaki farkl laşmada değer yönelimlerinin rolünü ortaya koymay amaçlamaktad r. Yerli K br sl kavram , Osmanl döneminde adaya gönderilen Türklerin soyundan gelen ve hâlihaz rda KKTC'de ikamet eden kişileri; Türkiye Göçmeni ise 1974 K br s Bar ş Harekât 'ndan sonra Türkiye'den adaya gelen KKTC vatandaşlar n tan mlamak için kullan lm şt r. Araşt rman n evreni KKTC vatandaşlar olup, örneklemi ise basit rastlant sal yöntemle seçilen 165'i (%49) Yerli K br sl , 172'si (%51) Türkiye Göçmeni olmak üzere toplam 337 kişiden oluşmaktad r. Değer yönelimlerini belirlemek amac yla kat l mc lara Schwartz Değerler Ölçeği uygulanm şt r. Uygulanan ölçek, as l ölçeğin dindarl k değer yönelimi eklenerek 11 değer grubu olacak şekilde değiştirilmiş olan versiyonudur. Yap lan lojistik regresyon analizi sonucunda, hep birlikte tüm değer yönelimlerinin, kat l mc lar n Yerli K br sl veya Türkiye Göçmeni olmalar n anlaml bir şekilde yordad ğ , diğer taraftan değer yönelimleri tek tek ele al nd ğ nda yaln zca dindarl k, uyar l m ve hazc l k değerlerinin Yerli K br sl veya Türkiye Göçmeni olmay anlaml bir şekilde yordad ğ tespit edilmiştir. Buna göre kat l mc lar n %68,2'sinin gruplara üyeliği doğru tahmin edilmiştir. Değer yönelimleri, Türkiye Göçmeni grubuna üye olmay (%73,3), Yerli K br sl grubuna üye olmaktan (%63,0) daha yüksek bir oranda tahmin etmiştir. Toplam 172 Türkiye Göçmeninden 126's n n, 165 Yerli K br sl dan da 104'ünün kendi grubuna üyeliği doğru tahmin edilmiştir. Ortaya ç kan araşt rma bulgular , ilgili literatür bağlam nda tart ş lm ş ve yorumlanm şt r.

Turkish Studies - Comparative Religious Studies, 2019

The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in ... more The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in marriage significantly predicted marital adjustment. The participants consisted of 389 married individuals (170 female, 219 male). In the study, the Dyadic Adjustment Scale and a 9item question index which is thought to show the effect of religion in marriage were used. Multiple linear regression analysis was used to reveal the relationship between marital adjustment and the variables of feeling the effect of religion in marriage. According to the results of multiple regression analysis, when 9 variables of feeling the effect of religion in marriage were taken together, they were found to have a significant relationship with marital adjustment scores. These 9 predictive variables significantly explained about 33% of the total variance in marital adjustment scores (R= .571, R 2 = .326, p< .001). On the other hand, when the results of the t-test regarding the significance of regression coefficients are examined, 3 variables (praying for the good of the spouse, the effect of religious belief on being more understanding and forgiving in familial problems, and the softening of divorce attitudes due to religious belief) are significant predictors of marital adjustment. The other 6 variables (avoiding of extramarital affairs because religion orders, deepening commitment to spouse because of religious faith, seeing marriage as a sacred institution, observing religious orders and prohibitions in marriage, breaking fast (iftar) with wife and children during the month of Ramadan, praying with family after dinner) were not significant predictors of marital adjustment. The findings of this research have been discussed and interpreted in the context of the relevant literature.

Turkish Studies-Comparative Religious Studies, 2019

The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in ... more The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in marriage significantly predicted marital adjustment. The participants consisted of 389 married individuals (170 female, 219 male). In the study, the Dyadic Adjustment Scale and a 9item question index which is thought to show the effect of religion in marriage were used. Multiple linear regression analysis was used to reveal the relationship between marital adjustment and the variables of feeling the effect of religion in marriage. According to the results of multiple regression analysis, when 9 variables of feeling the effect of religion in marriage were taken together, they were found to have a significant relationship with marital adjustment scores. These 9 predictive variables significantly explained about 33% of the total variance in marital adjustment scores (R= .571, R 2 = .326, p< .001). On the other hand, when the results of the t-test regarding the significance of regression coefficients are examined, 3 variables (praying for the good of the spouse, the effect of religious belief on being more understanding and forgiving in familial problems, and the softening of divorce attitudes due to religious belief) are significant predictors of marital adjustment. The other 6 variables (avoiding of extramarital affairs because religion orders, deepening commitment to spouse because of religious faith, seeing marriage as a sacred institution, observing religious orders and prohibitions in marriage, breaking fast (iftar) with wife and children during the month of Ramadan, praying with family after dinner) were not significant predictors of marital adjustment. The findings of this research have been discussed and interpreted in the context of the relevant literature.

Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami... more Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami ve Muslumanlarin temel dunya goruslerini olusturmaya basladiklari yedinci yuzyil Arabistan’ini anlamak gerekmektedir. Bu sebeple bu makalede ilk ve erken donemlerde karsilasan ve birlikte yasama tecrubesini soluklanan Musluman ve Yahudilerin birbirlerine karsi yaklasimlari ele alinmaktadir. Kur’an’i Kerim’de ve Hadislerde yer alan ve erken donem kaynaklarda Yahudilerle ilgili kaydedilmis butun aciklamalar, Medine’deki ilk Musluman topluluk ve orada organize olmus Yahudi kabileler arasindaki iliski ve anlasmazliklarin neligini ortaya koymasi acisindan oldukca onemlidir. Makalede, Kur’an’i Kerim’deki Zimmi Haklari ve Ehl-i Kitap’in durumunu tanimlayan toplumsal kisitlamalar, Hiristiyanlarin, ikinci halife Omer b. Hattab’a gonderdikleri varsayilan bir mektupla formule edilen ve Omer Pakti olarak bilinen ve modern donem oncesi Islam dunyasinda Muslumanlarla Yahudiler arasindaki iliskileri b...

Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedeni ve mali ozellikleri birlikte tasimasi, ayrica birco... more Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedeni ve mali ozellikleri birlikte tasimasi, ayrica bircok ibadeti bunyesinde barindirmasi sebebiyle kapsamli ve cok yonlu bir ibadet olarak kabul edilmektedir. O, diger ibadetlere nispetle daha zor ve sabir gerektiren dini kurallara ve fiziki sartlara sahiptir. Hac bunyesinde yapilan her ibadet ve eylemin sembolik bir ifadesi bulunmakta ve bu sembolik ifadeler hac boyunca bireyi etkilemektedir. Bu etki neticesinde bireyin, hac suresince bazi dini tecrubeler yasamasi, hac sonrasi icten ice bir dinsel degisim gecirmesi beklenebilir. Bu baglamda tevbe ve gunahlardan arinma, olumun hatirlanmasi ve bazi ahlâki degerlerin guclendirilmesi hacda one cikan dini yasayislar olarak degerlendirilebilir.

Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami... more Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami ve Muslumanlarin temel dunya goruslerini olusturmaya basladiklari yedinci yuzyil Arabistan’ini anlamak gerekmektedir. Bu sebeple bu makalede ilk ve erken donemlerde karsilasan ve birlikte yasama tecrubesini soluklanan Musluman ve Yahudilerin birbirlerine karsi yaklasimlari ele alinmaktadir. Kur’an’i Kerim’de ve Hadislerde yer alan ve erken donem kaynaklarda Yahudilerle ilgili kaydedilmis butun aciklamalar, Medine’deki ilk Musluman topluluk ve orada organize olmus Yahudi kabileler arasindaki iliski ve anlasmazliklarin neligini ortaya koymasi acisindan oldukca onemlidir. Makalede, Kur’an’i Kerim’deki Zimmi Haklari ve Ehl-i Kitap’in durumunu tanimlayan toplumsal kisitlamalar, Hiristiyanlarin, ikinci halife Omer b. Hattab’a gonderdikleri varsayilan bir mektupla formule edilen ve Omer Pakti olarak bilinen ve modern donem oncesi Islam dunyasinda Muslumanlarla Yahudiler arasindaki iliskileri b...

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), Jun 22, 2021

Bu çalışma, haccın, bireyin dinsel hayatı üzerindeki etkisini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araşt... more Bu çalışma, haccın, bireyin dinsel hayatı üzerindeki etkisini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma deseni, veri toplama aracı olarak ise mülakat tekniği kullanılmıştır. Adana’da ikamet eden 27’si kadın, 23’ü erkek toplam 50 hacı ile mülakat yapılmıştır. Mülakatta yer alan sorular hac öncesi, esnası ve sonrasındaki tecrübelerin bireyin dinî hayatı üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Mülakatlardan elde edilen veriler üzerinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda birbirine yakın ya da benzer olan cevaplar gruplandırılmış, frekans ve yüzdeler halinde tablolaştırılarak nicel bir şekilde ifade edilmeleri sağlanmıştır. Mülakatlardan elde edilen bulgular şu şekildedir: 1. Katılımcıları hac ibadetine yönelten temel motivasyon olarak “Allah’ın emrini yerine getirmek” (%56) ve “kutsal toprakları görmek” (%16) cevapları öne çıkmıştır. 2. Hac ibadeti için yapılan hazırlıklarda katılımcıların çoğunluğu “insanlarla helalleşme” (...

TEZ8192Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.Kaynakça (s. 111-117) var.xi, 12... more TEZ8192Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.Kaynakça (s. 111-117) var.xi, 121 s. : tablo ; 29 cm.The aim of this study is to investigate the effects of pilgrimage on individual life using the interview technique, which is one of the methods and techniques used in the area of religion psychology. Pilgrimage is the act of visiting sacred locations on certain dates to perform specific rituals. Pilgrimage is a type of worship adopted by all religions. Throughout the course of history, humans have attributed divinity to certain locations and believed that, through rituals performed at these locations, they would experience purification and self-reflection. In the first section, the theoretical framework of the study is constructed. At first, religion and dimensions of religiosity to be discussed, the relation between beliefworship is refered and informed shortly about background on pilgrimage in various religions. After that, talked about the symbolic descriptions of...

Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklı... more Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklık etmiştir. Bununla birlikte, başlangıçta doğduğu putperest şehir olan Mekke'deki Arapları İslam'a davetinde başarısız olmuştur. Şu bir gerçek ki Hz. Muhammed'in 1 , peygamber(e özgü) faaliyetleri ve davranışları, doğ- Tercüme ettiğimiz Reuven Firestone'un "Jewish Culture in the Formative Period of Islam" adlı makalesi editörlüğünü David Biale'nin yaptığı 2002 yılında yayınlanan Cultures of Jews: A New History adlı kitabın yedinci bölümünde (s. 248-276) yer almaktadır.

Bu çalışmanın amacı, evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair değişkenlerin evlilik uyumunu anlam... more Bu çalışmanın amacı, evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair değişkenlerin evlilik uyumunu anlamlı bir şekilde yordayıp yordamadığını ortaya koymaktır. Katılımcılar 389 (170 kadın, 219 erkek) evli bireyden oluşmaktadır. Çalışmada Çift Uyum Ölçeği ve evlilikte dinin etkisini gösterdiği düşünülen 9 maddelik bir soru dizini kullanılmıştır. Evlilik uyumu ile evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Çoklu regresyon analizi sonucuna göre, evlilikte dinin etkisini hissetmeye dair 9 değişken hep birlikte ele alındığında, onların, evlilik uyumu puanlarıyla anlamlı bir ilişki içinde oldukları görülmüştür. Bu 9 yordayıcı değişken, evlilik uyumu puanlarındaki toplam varyansın yaklaşık %33’ünü anlamlı bir şekilde açıklamıştır (R= .571, R2= .326, p< .001). Diğer taraftan regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t testi sonuçlarına bakıldığında ise eşin iyiliği için dua etme, dinî inancın a...

Bu çalışmanın amacı, evlilik uyumu ve dindarlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Dinler, birey v... more Bu çalışmanın amacı, evlilik uyumu ve dindarlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Dinler, birey ve toplum hayatında önemli bir yeri olan evlilik ve aile yaşantısına fazlaca ilgi göstermişlerdir. Bu iki kurumun muhafazası amacıyla birtakım emir ve yasaklar ortaya koymuşlar, eşler arasındaki ilişkinin huzurlu ve uzun süreli olmasını amaçlamışlardır. Ancak son dönemlerde yaşanan modernleşme ve sekülerleşme gibi büyük çaplı değişimlerin, dinlerin insanlar üzerindeki etkisini azalttığı öne sürülmekte, bu azalan etki evlilik ve ailenin yapısı ve işleyişinde de hissedilmektedir. Bilhassa son yüzyılda cinsellik algısının, kadın ve erkek rollerinin belirgin bir şekilde değişmesi, nikâhsız birliktelik, boşanma ve tek ebeveynli aile oranlarının artması gibi somut bulgular bu açıdan değerlendirilmektedir. Bu bağlamda dinî yaşayış ile evlilik ve aile hayatı arasındaki ilişkinin günümüzde devam edip etmediği sorusu önem kazanmaktadır. Araştırmanın örneklemi, en az bir yıllık evli olan 418 bireyde...

Bu çalışmanın amacı evliliğin niteliğini ölçmek amacıyla ortaya konan kavramların sınırlarını bel... more Bu çalışmanın amacı evliliğin niteliğini ölçmek amacıyla ortaya konan kavramların sınırlarını belirlemek ve anlam içeriklerini netleştirmektir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde bu kavramların ne anlama geldiği ve ne anlamda kullanılması gerektiği üzerinde bir mutabakatın olmadığı görülmektedir. Çalışmamızda bu bağlamda ilk olarak evlilik uyumu, evlilik doyumu, evlilik mutluluğu, evlilik istikrarı, evlilik bağlanımı ve evlilik çatışması kavramları açıklanmaya çalışılmıştır. Evlilik doyumunun statik bir ürün olduğu, evlilik uyumunun ise durağan ya da anlık değil dinamik bir süreci ifade ettiği, evlilik doyumunun evlilik uyumundan farklı olarak, ilişkiye dair öznel değerlendirmelere vurgu yaptığı ifade edilmiştir. Ayrıca evlilik doyumunun bireysel algının öne çıktığı psikolojik temelli bir kavram, evlilik uyumunun ise bireysel algılardan daha çok, çiftlerin karşılıklı ilişkisini göz önünde bulunduran sosyal psikolojik temelli bir kavram olarak değerlendirildiği belirtilmiştir. Evlilik...

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2021

Bu makale alanımızın, kendini “din ve maneviyat psikolojisi” olarak yeniden isimlendirip isimlend... more Bu makale alanımızın, kendini “din ve maneviyat psikolojisi” olarak yeniden isimlendirip isimlendirmemesi gerektiği sorusunu mütalaa etmektedir. Din ve maneviyat kavramlarının anlamları değişime uğruyor gibi görünmektedir. Din, hem kurumsal ve bireysel hem de iyiyi ve kötüyü ihtiva eden geniş çerçeveli bir yapıdan, insan potansiyelini kısıtlayan ve engelleyen dar çerçeveli kurumsal bir yapıya doğru kaymaktadır. Diğer taraftan maneviyat, azami insan kapasitesine hitap eden bireysel bir ifade olarak dinden farklılaşmaktadır. Bahsi geçen bu eğilimlerde, alanımızın kutsal özünü kaybetme riskini de içeren çeşitli tehlikeler değerlendirilmiştir. Din ve maneviyatı tanımlamada disiplinimizin özünü muhafaza eden alternatif bir yaklaşım sunulmuştur. Bu yaklaşım, kutsala uzanan yeni yollar ve kutsalın kendisinin yeni anlamları üzerine çalışmaları da teşvik etmektedir.

Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedenî ve malî özellikleri birlikte ta- şıması, ayrıca bir... more Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedenî ve malî özellikleri birlikte ta- şıması, ayrıca birçok ibadeti bünyesinde barındırması sebebiyle kapsamlı ve çok yönlü bir ibadet olarak kabul edilmektedir. O, diğer ibadetlere nispetle daha zor ve sabır gerektiren dinî kurallara ve fizikî şartlara sahiptir. Hac bün- yesinde yapılan her ibadet ve eylemin sembolik bir ifadesi bulunmakta ve bu sembolik ifadeler hac boyunca bireyi etkilemektedir. Bu etki neticesinde bire- yin, hac süresince bazı dinî tecrübeler yaşaması, hac sonrası içten içe bir dinsel değişim geçirmesi beklenebilir. Bu bağlamda tevbe ve günahlardan arınma, ölümün hatırlanması ve bazı ahlâkî değerlerin güçlendirilmesi hacda öne çıkan dinî yaşayışlar olarak değerlendirilebilir.Pilgrimage is regarded as a comprehensive and sophisticated worship because of the fact that it includes both psychological, sociological, physical and financial characteristics, and also contains many worshiping. It has religious principles and physi...

TEZ11218Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018.Kaynakça (s. 286-386) var.iii, 393 s.... more TEZ11218Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018.Kaynakça (s. 286-386) var.iii, 393 s. : tablo ; 29 cm.Bu çalışmanın amacı, evlilik uyumu ve dindarlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemi, en az bir yıllık evli olan 418 bireyden oluşmaktadır. Veriler demografik bilgi formu, Çift Uyum Ölçeği ve Dinsel Yaşayış Ölçeği ile toplanmıştır. Ayrıca araştırmacı tarafından hazırlanan evlilikte dinin etkisini hissetme, evlilikteki cinsiyet rolleri, eşe yapılan yüklemeler ve akraba ilişkilerine dair tutum maddelerine de yer verilmiştir. Toplanan veriler Pearson Moment ve Spearman Rho korelasyon analizi, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü ANOVA, tek yönlü MANOVA ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre evlilik uyumu ve dindarlık arasında pozitif yönde, anlamlı, ancak düşük düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Aynı şekilde dindarlık ve evlilik uyumunun alt boyutları ile evlilik uyumu ve dindarlığın alt boyutları arasında da ...

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2017

Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 2014

Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklı... more Peygamber Muhammed, M.S. 632 yılındaki vefatına kadar, İslam'ın Arabistan'daki başarısına tanıklık etmiştir. Bununla birlikte, başlangıçta doğduğu putperest şehir olan Mekke'deki Arapları İslam'a davetinde başarısız olmuştur. Şu bir gerçek ki Hz. Muhammed'in 1 , peygamber(e özgü) faaliyetleri ve davranışları, doğ- Tercüme ettiğimiz Reuven Firestone'un "Jewish Culture in the Formative Period of Islam" adlı makalesi editörlüğünü David Biale'nin yaptığı 2002 yılında yayınlanan Cultures of Jews: A New History adlı kitabın yedinci bölümünde (s. 248-276) yer almaktadır.

Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019

Öz Bu çal şma, Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yaşayan ve Yerli K br sl ve Türkiye Göçme... more Öz Bu çal şma, Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yaşayan ve Yerli K br sl ve Türkiye Göçmeni olarak nitelenen iki grup aras ndaki farkl laşmada değer yönelimlerinin rolünü ortaya koymay amaçlamaktad r. Yerli K br sl kavram , Osmanl döneminde adaya gönderilen Türklerin soyundan gelen ve hâlihaz rda KKTC'de ikamet eden kişileri; Türkiye Göçmeni ise 1974 K br s Bar ş Harekât 'ndan sonra Türkiye'den adaya gelen KKTC vatandaşlar n tan mlamak için kullan lm şt r. Araşt rman n evreni KKTC vatandaşlar olup, örneklemi ise basit rastlant sal yöntemle seçilen 165'i (%49) Yerli K br sl , 172'si (%51) Türkiye Göçmeni olmak üzere toplam 337 kişiden oluşmaktad r. Değer yönelimlerini belirlemek amac yla kat l mc lara Schwartz Değerler Ölçeği uygulanm şt r. Uygulanan ölçek, as l ölçeğin dindarl k değer yönelimi eklenerek 11 değer grubu olacak şekilde değiştirilmiş olan versiyonudur. Yap lan lojistik regresyon analizi sonucunda, hep birlikte tüm değer yönelimlerinin, kat l mc lar n Yerli K br sl veya Türkiye Göçmeni olmalar n anlaml bir şekilde yordad ğ , diğer taraftan değer yönelimleri tek tek ele al nd ğ nda yaln zca dindarl k, uyar l m ve hazc l k değerlerinin Yerli K br sl veya Türkiye Göçmeni olmay anlaml bir şekilde yordad ğ tespit edilmiştir. Buna göre kat l mc lar n %68,2'sinin gruplara üyeliği doğru tahmin edilmiştir. Değer yönelimleri, Türkiye Göçmeni grubuna üye olmay (%73,3), Yerli K br sl grubuna üye olmaktan (%63,0) daha yüksek bir oranda tahmin etmiştir. Toplam 172 Türkiye Göçmeninden 126's n n, 165 Yerli K br sl dan da 104'ünün kendi grubuna üyeliği doğru tahmin edilmiştir. Ortaya ç kan araşt rma bulgular , ilgili literatür bağlam nda tart ş lm ş ve yorumlanm şt r.

Turkish Studies - Comparative Religious Studies, 2019

The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in ... more The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in marriage significantly predicted marital adjustment. The participants consisted of 389 married individuals (170 female, 219 male). In the study, the Dyadic Adjustment Scale and a 9item question index which is thought to show the effect of religion in marriage were used. Multiple linear regression analysis was used to reveal the relationship between marital adjustment and the variables of feeling the effect of religion in marriage. According to the results of multiple regression analysis, when 9 variables of feeling the effect of religion in marriage were taken together, they were found to have a significant relationship with marital adjustment scores. These 9 predictive variables significantly explained about 33% of the total variance in marital adjustment scores (R= .571, R 2 = .326, p< .001). On the other hand, when the results of the t-test regarding the significance of regression coefficients are examined, 3 variables (praying for the good of the spouse, the effect of religious belief on being more understanding and forgiving in familial problems, and the softening of divorce attitudes due to religious belief) are significant predictors of marital adjustment. The other 6 variables (avoiding of extramarital affairs because religion orders, deepening commitment to spouse because of religious faith, seeing marriage as a sacred institution, observing religious orders and prohibitions in marriage, breaking fast (iftar) with wife and children during the month of Ramadan, praying with family after dinner) were not significant predictors of marital adjustment. The findings of this research have been discussed and interpreted in the context of the relevant literature.

Turkish Studies-Comparative Religious Studies, 2019

The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in ... more The aim of this study is to determine whether the variables of feeling the effect of religion in marriage significantly predicted marital adjustment. The participants consisted of 389 married individuals (170 female, 219 male). In the study, the Dyadic Adjustment Scale and a 9item question index which is thought to show the effect of religion in marriage were used. Multiple linear regression analysis was used to reveal the relationship between marital adjustment and the variables of feeling the effect of religion in marriage. According to the results of multiple regression analysis, when 9 variables of feeling the effect of religion in marriage were taken together, they were found to have a significant relationship with marital adjustment scores. These 9 predictive variables significantly explained about 33% of the total variance in marital adjustment scores (R= .571, R 2 = .326, p< .001). On the other hand, when the results of the t-test regarding the significance of regression coefficients are examined, 3 variables (praying for the good of the spouse, the effect of religious belief on being more understanding and forgiving in familial problems, and the softening of divorce attitudes due to religious belief) are significant predictors of marital adjustment. The other 6 variables (avoiding of extramarital affairs because religion orders, deepening commitment to spouse because of religious faith, seeing marriage as a sacred institution, observing religious orders and prohibitions in marriage, breaking fast (iftar) with wife and children during the month of Ramadan, praying with family after dinner) were not significant predictors of marital adjustment. The findings of this research have been discussed and interpreted in the context of the relevant literature.

Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami... more Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami ve Muslumanlarin temel dunya goruslerini olusturmaya basladiklari yedinci yuzyil Arabistan’ini anlamak gerekmektedir. Bu sebeple bu makalede ilk ve erken donemlerde karsilasan ve birlikte yasama tecrubesini soluklanan Musluman ve Yahudilerin birbirlerine karsi yaklasimlari ele alinmaktadir. Kur’an’i Kerim’de ve Hadislerde yer alan ve erken donem kaynaklarda Yahudilerle ilgili kaydedilmis butun aciklamalar, Medine’deki ilk Musluman topluluk ve orada organize olmus Yahudi kabileler arasindaki iliski ve anlasmazliklarin neligini ortaya koymasi acisindan oldukca onemlidir. Makalede, Kur’an’i Kerim’deki Zimmi Haklari ve Ehl-i Kitap’in durumunu tanimlayan toplumsal kisitlamalar, Hiristiyanlarin, ikinci halife Omer b. Hattab’a gonderdikleri varsayilan bir mektupla formule edilen ve Omer Pakti olarak bilinen ve modern donem oncesi Islam dunyasinda Muslumanlarla Yahudiler arasindaki iliskileri b...

Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedeni ve mali ozellikleri birlikte tasimasi, ayrica birco... more Hac ibadeti; psikolojik ve sosyolojik, bedeni ve mali ozellikleri birlikte tasimasi, ayrica bircok ibadeti bunyesinde barindirmasi sebebiyle kapsamli ve cok yonlu bir ibadet olarak kabul edilmektedir. O, diger ibadetlere nispetle daha zor ve sabir gerektiren dini kurallara ve fiziki sartlara sahiptir. Hac bunyesinde yapilan her ibadet ve eylemin sembolik bir ifadesi bulunmakta ve bu sembolik ifadeler hac boyunca bireyi etkilemektedir. Bu etki neticesinde bireyin, hac suresince bazi dini tecrubeler yasamasi, hac sonrasi icten ice bir dinsel degisim gecirmesi beklenebilir. Bu baglamda tevbe ve gunahlardan arinma, olumun hatirlanmasi ve bazi ahlâki degerlerin guclendirilmesi hacda one cikan dini yasayislar olarak degerlendirilebilir.

Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami... more Modern donem Musluman-Yahudi iliskilerinin karmasik yapisini anlamak icin Islam’in dogdugu ortami ve Muslumanlarin temel dunya goruslerini olusturmaya basladiklari yedinci yuzyil Arabistan’ini anlamak gerekmektedir. Bu sebeple bu makalede ilk ve erken donemlerde karsilasan ve birlikte yasama tecrubesini soluklanan Musluman ve Yahudilerin birbirlerine karsi yaklasimlari ele alinmaktadir. Kur’an’i Kerim’de ve Hadislerde yer alan ve erken donem kaynaklarda Yahudilerle ilgili kaydedilmis butun aciklamalar, Medine’deki ilk Musluman topluluk ve orada organize olmus Yahudi kabileler arasindaki iliski ve anlasmazliklarin neligini ortaya koymasi acisindan oldukca onemlidir. Makalede, Kur’an’i Kerim’deki Zimmi Haklari ve Ehl-i Kitap’in durumunu tanimlayan toplumsal kisitlamalar, Hiristiyanlarin, ikinci halife Omer b. Hattab’a gonderdikleri varsayilan bir mektupla formule edilen ve Omer Pakti olarak bilinen ve modern donem oncesi Islam dunyasinda Muslumanlarla Yahudiler arasindaki iliskileri b...