Alice Overmeer - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Alice Overmeer
Aangespoeld of drooggevallen. Scheepsvondsten op de grens van water en land, in: Van Holk, A.F.L., Oosting, R., Overmeer, A.B.M., Vos, A.D. en Waldus, W.B. (red.), Zeegaande Houten Schepen. Bijdragen aan de Dag van de historische maritieme archeologie in Nederland (veertiende Glavimans symposion)..., 2023
Op 25 september 1852 verliet het koopvaardijschip de Roompot de thuishaven Zierikzee. Want hier w... more Op 25 september 1852 verliet het koopvaardijschip de Roompot de thuishaven Zierikzee. Want hier was in 1841 de kiel gelegd en in 1844 werd het schip daar te water gelaten. Sindsdien had het zes reizen gemaakt vanuit Zierikzee naar Nederlands-Indië. Deze zevende reis verliep redelijk voorspoedig, het schip kwam na een lange reis van 132 dagen aan in Birma (Myanmar). Daar nam het een lading rijst in en vertrok op 18 februari 1853 weer richting Zierikzee, maar daar is het schip nooit aangeko-men. In het zicht van de thuishaven liep de Roompot op een zandbank en uiteindelijk zonk het schip in de diepe wateren van de gelijknamige vaargeul Roompot, vlak voor de ingang van het Veerse Gat.
Rapporten Archeologische Monumentenzorg 232
In 1635 or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, m... more In 1635 or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, mostly metals, but also textiles from the booming wool industries in both Flanders and Holland, a shipment of leather and exotic ivory. It was a ship of considerable size (at least 300 last) and departed from the Dutch Republic at a time of profound troubles. The Eighty Years’ War between the Republic and Spain was far from settled. War at sea was unremitting and intensifying, with Dunkirk privateers an unruly menace to Dutch shipping. Spanish rule in the southern
Low Countries was highly militarised, and constant campaigns were waged against it from the North. Central Europe was devastated by the Thirty Years’ War, which had entered a new phase through new alliances. The heavy and strategically valuable cargo of the Dutch ship was assembled from North and South, as well as from a range of places in central Europe. The ship departed for a destination that it never reached. It sank off the coast of Texel, where it was discovered 350 years later.
From 1985 to 1999 the wreck site and finds were subject to archaeological research, producing information on the ship, its setting and historical context as well as on the production and distribution of the individual shipments in the cargo, and informing us about the structure of early modern industry and trade, operating despite and because of the war. The present study, initiated by Wilma Gijsbers in 2010 and supported by the Cultural Heritage Agency of the Netherlands (RCE), the Maritime Archaeology Programme at the University of Southern Denmark (MAP-SDU) and the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO; a one-year
Odyssee grant), is the first to bring together all this evidence and evaluate it as a whole. Central to the study is the analysis of the ship and cargo assemblage as excavated, which is presented in Part 2 and 3 of this article. This is combined with an analysis of the discovery, its impact and the efficiency of fieldwork methodology in Part 1, and with reflections on the contribution the project makes to our understanding of production, trade and international relations in the specific
historical context in Part 4.
In or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, m... more In or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, mostly metals, but also textiles from the booming wool industries in both Flanders and Holland, a shipment of leather and exotic ivory. It was a ship of considerable size (at least last) and departed from the Dutch Republic at a time of profound troubles. The Eighty Years' War between the Republic and Spain was far from settled. War at sea was unremitting and intensifying, with Dunkirk privateers an unruly menace to Dutch shipping. Spanish rule in the southern Low Countries was highly militarised, and constant campaigns were waged against it from the North. Central Europe was devastated by the Thirty Years' War, which had entered a new phase through new alliances. The heavy and strategically valuable cargo of the Dutch ship was assembled from North and South, as well as from a range of places in central Europe. The ship departed for a destination that it never reached. It sank off the coast of Texel, where it was discovered years later.
Rapportage Archeologische Monumentenzorg nummer 201 Een Zweeds oorlogsschip in Nederlandse watere... more Rapportage Archeologische Monumentenzorg nummer 201 Een Zweeds oorlogsschip in Nederlandse wateren Een waardestellend onderzoek op scheepswrak Sophia Albertina Auteur: A.B.M. Overmeer (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) Ontwerp en opmaak: Koeweiden Postma, Amsterdam ISBN/EAN: 9789057991905 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort, 2012 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl 1 -De zeebodem bevat wereldwijd een schat aan informatie over ons verleden. De resten van oude beschavingen en scheepswrakken liggen verborgen in zee. Het verdwenen paleis voor de kust van Alexandrië is legendarisch, net als de eveneens door een vloedgolf bij een zeebeving in de vierde eeuw verzwolgen vuurtoren Pharos, een van de zeven wereldwonderen. Volgens de UNESCO liggen er meer dan drie miljoen scheepswrakken op de bodem van de zeeën en oceanen, waarvan vele onontdekt. Erfgoed dat onder water op de zeebodem ligt, is vaak goed geconserveerd, hoewel bijvoorbeeld erosie de erfgoedresten verregaand kan aantasten. De meeste plaatsen zijn lange tijd moeilijk of niet bereikbaar geweest, maar nieuwe duiktechnieken hebben de zeebodem toegankelijk gemaakt. Pas sinds kort is nationaal en internationaal het besef doorgebroken dat dit -vaak goed bewaarde -erfgoed op de zeebodem een enorme potentie heeft , maar wel goed beheer vergt. De wens beter om te gaan met het erfgoed onder water heeft zich internationaal onder andere vertaald in de UNESCO Convention for the Protection of Underwater Cultural Heritage uit 2001. Vooral de aanwezigheid van archeologische vondsten onder water heeft een enorme aantrekkingskracht voor veel mensen door het mysterieuze karakter van (schat)zoeken onder water. De aantrekkingskracht zit hem in de goed bewaarde vondsten, de herkenbaarheid en vooral ook de omstandigheden onder water. Voor velen is de onderwaterwereld nog altijd een onbekende wereld, ook wel the last frontier genoemd. Als eens in de zoveel tijd iets uit het onbekende naar boven komt, is dat sensationeel. De voor Nederland zo belangrijke maritieme geschiedenis speelt zich voor een groot deel af op internationaal terrein. Schepen voeren met lading van land naar land, oorlogen werden op zee uitgevochten. Nederlandse scheepswrakken worden nog jaarlijks in andere landen binnen en buiten Europa aangetroff en. In 2007 en 2009 werden twee complete Nederlands schepen aangetroff en op de bodem van de Oostzee. En in Finse wateren ligt de Vrouwe Maria, een Nederlands schip dat onderweg was naar Rusland om daar een kunstcollectie af te leveren die de Russische tsarina Catharina II in Nederland had aangeschaft . Voor het beheer van dit erfgoed zijn we dus afh ankelijk van andere naties, net zoals zij afh ankelijk zijn van ons voor de bescherming van hun erfgoed in Nederlands territoriaal gebied. In de Nederlandse wateren liggen schepen uit Zweden, Engeland, Duitsland, Denemarken en Frankrijk. Die objecten zijn evenzeer onderdeel van het erfgoed van Nederland als van dat van het land van herkomst. Steeds vaker wordt dit gemeenschappelijk erfgoed in overleg met de betrokken landen beheerd en ontsloten. Dit rapport gaat over het Zweedse schip Sophia Albertina, dat in 1781 verging in Nederlandse wateren. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beschikt over duikers die op gezett e tijden onder water archeologisch onderzoek uitvoeren. Het duikteam van de Rijksdienst heeft dit wrak in 2004 onderzocht.
Waardestellend onderzoek van scheepswrak B 36, gemeente Noordoostpolder drs. A.B.M. Overmeer Gron... more Waardestellend onderzoek van scheepswrak B 36, gemeente Noordoostpolder drs. A.B.M. Overmeer Grondsporen 5 Colofon: ISSN 1875-4996 Grondsporen: Opgravings-en onderzoeksrapporten van het Groninger Instituut voor Archeologie, deel 5, 2009 Foto op kaft: Markering van scheepswrak B 36, met op achtergrond de verkenning van het wrak (foto: R. Reinders, GIA). contact: a.overmeer@nieuwlanderfgoed.nl / gia@rug.nl
Books by Alice Overmeer
Werken aan Water. Uitwerking van de scheepswrakken Deventer 5 en 6 en overige sporen in Risicozone B in het project Ruimte voor de Rivier (project 543). Interne Rapportages Archeologie Deventer 114, auteurs: Alice Overmeer, Emile Mittendorff & Bart Vermeulen, 2018
Het onderzoeksgebied is gelegen in de Ossenwaard, in de uiterwaarden van de IJssel, tussen campin... more Het onderzoeksgebied is gelegen in de Ossenwaard, in de uiterwaarden van de IJssel, tussen camping De Worp, de spoorbrug en de westelijke IJsseloever (afb. 1.1). In dit deel van de uiterwaarden is in het kader van het project Ruimte voor de Rivier een nevengeul aangelegd.
Op 9 december 2022 is bij Batavialand te Lelystad de Dag van de historische maritieme archeologie... more Op 9 december 2022 is bij Batavialand te Lelystad de Dag van de historische maritieme archeologie in Nederland (het 14de Glavimans symposion) georganiseerd.
Het centrale thema was ‘Zeegaande houten schepen’. Als bestuur van de Glavimans Stichting hebben we ernaar gestreefd om naast het centrale thema een breed programma aan te bieden met ook aandacht voor recent onderzoek, waarbij zowel vrijwilligers, professionals als studenten met een maritiem-archeologische of historische achtergrond aan het woord konden komen.
De organisatie van de Dag van de historische maritieme archeologie in Nederland biedt een platform waar nieuwe inzichten kunnen worden uitgewisseld en bediscussieerd. Deze dag is niet alleen bedoeld voor archeologen, historici, scheepsbouwkundigen, maar ook voor studenten en vrijwilligers in de (onderwater)archeologie, gezien hun steeds belangrijker wordende rol in het archeologisch bestel.
De Glavimans Stichting stimuleert het interdisciplinair scheepswrakkenonderzoek in Nederland.
Uit het grind opgediept. Specialistisch onderzoek naar de resten van een middeleeuwse rivieraak i... more Uit het grind opgediept. Specialistisch onderzoek naar de resten van een middeleeuwse rivieraak in de Grensmaas (gemeente Sittard-Geleen).
Dit is het verslag van het waardestellend onderzoek op scheepswrak Roompot 1, uitgevoerd in 2005 ... more Dit is het verslag van het waardestellend onderzoek op scheepswrak Roompot 1, uitgevoerd in 2005 door het archeologisch duikteam van ROB/NISA. Het blijken de resten te zijn van de in 1853 vergane Oostindiëvaarder de Roompot, gebouwd tussen 1841-1844 in Zierikzee.
Aangespoeld of drooggevallen. Scheepsvondsten op de grens van water en land, in: Van Holk, A.F.L., Oosting, R., Overmeer, A.B.M., Vos, A.D. en Waldus, W.B. (red.), Zeegaande Houten Schepen. Bijdragen aan de Dag van de historische maritieme archeologie in Nederland (veertiende Glavimans symposion)..., 2023
Op 25 september 1852 verliet het koopvaardijschip de Roompot de thuishaven Zierikzee. Want hier w... more Op 25 september 1852 verliet het koopvaardijschip de Roompot de thuishaven Zierikzee. Want hier was in 1841 de kiel gelegd en in 1844 werd het schip daar te water gelaten. Sindsdien had het zes reizen gemaakt vanuit Zierikzee naar Nederlands-Indië. Deze zevende reis verliep redelijk voorspoedig, het schip kwam na een lange reis van 132 dagen aan in Birma (Myanmar). Daar nam het een lading rijst in en vertrok op 18 februari 1853 weer richting Zierikzee, maar daar is het schip nooit aangeko-men. In het zicht van de thuishaven liep de Roompot op een zandbank en uiteindelijk zonk het schip in de diepe wateren van de gelijknamige vaargeul Roompot, vlak voor de ingang van het Veerse Gat.
Rapporten Archeologische Monumentenzorg 232
In 1635 or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, m... more In 1635 or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, mostly metals, but also textiles from the booming wool industries in both Flanders and Holland, a shipment of leather and exotic ivory. It was a ship of considerable size (at least 300 last) and departed from the Dutch Republic at a time of profound troubles. The Eighty Years’ War between the Republic and Spain was far from settled. War at sea was unremitting and intensifying, with Dunkirk privateers an unruly menace to Dutch shipping. Spanish rule in the southern
Low Countries was highly militarised, and constant campaigns were waged against it from the North. Central Europe was devastated by the Thirty Years’ War, which had entered a new phase through new alliances. The heavy and strategically valuable cargo of the Dutch ship was assembled from North and South, as well as from a range of places in central Europe. The ship departed for a destination that it never reached. It sank off the coast of Texel, where it was discovered 350 years later.
From 1985 to 1999 the wreck site and finds were subject to archaeological research, producing information on the ship, its setting and historical context as well as on the production and distribution of the individual shipments in the cargo, and informing us about the structure of early modern industry and trade, operating despite and because of the war. The present study, initiated by Wilma Gijsbers in 2010 and supported by the Cultural Heritage Agency of the Netherlands (RCE), the Maritime Archaeology Programme at the University of Southern Denmark (MAP-SDU) and the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO; a one-year
Odyssee grant), is the first to bring together all this evidence and evaluate it as a whole. Central to the study is the analysis of the ship and cargo assemblage as excavated, which is presented in Part 2 and 3 of this article. This is combined with an analysis of the discovery, its impact and the efficiency of fieldwork methodology in Part 1, and with reflections on the contribution the project makes to our understanding of production, trade and international relations in the specific
historical context in Part 4.
In or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, m... more In or shortly thereafter, a Dutch ship was laden with all sorts of materials and products, mostly metals, but also textiles from the booming wool industries in both Flanders and Holland, a shipment of leather and exotic ivory. It was a ship of considerable size (at least last) and departed from the Dutch Republic at a time of profound troubles. The Eighty Years' War between the Republic and Spain was far from settled. War at sea was unremitting and intensifying, with Dunkirk privateers an unruly menace to Dutch shipping. Spanish rule in the southern Low Countries was highly militarised, and constant campaigns were waged against it from the North. Central Europe was devastated by the Thirty Years' War, which had entered a new phase through new alliances. The heavy and strategically valuable cargo of the Dutch ship was assembled from North and South, as well as from a range of places in central Europe. The ship departed for a destination that it never reached. It sank off the coast of Texel, where it was discovered years later.
Rapportage Archeologische Monumentenzorg nummer 201 Een Zweeds oorlogsschip in Nederlandse watere... more Rapportage Archeologische Monumentenzorg nummer 201 Een Zweeds oorlogsschip in Nederlandse wateren Een waardestellend onderzoek op scheepswrak Sophia Albertina Auteur: A.B.M. Overmeer (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) Ontwerp en opmaak: Koeweiden Postma, Amsterdam ISBN/EAN: 9789057991905 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort, 2012 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl 1 -De zeebodem bevat wereldwijd een schat aan informatie over ons verleden. De resten van oude beschavingen en scheepswrakken liggen verborgen in zee. Het verdwenen paleis voor de kust van Alexandrië is legendarisch, net als de eveneens door een vloedgolf bij een zeebeving in de vierde eeuw verzwolgen vuurtoren Pharos, een van de zeven wereldwonderen. Volgens de UNESCO liggen er meer dan drie miljoen scheepswrakken op de bodem van de zeeën en oceanen, waarvan vele onontdekt. Erfgoed dat onder water op de zeebodem ligt, is vaak goed geconserveerd, hoewel bijvoorbeeld erosie de erfgoedresten verregaand kan aantasten. De meeste plaatsen zijn lange tijd moeilijk of niet bereikbaar geweest, maar nieuwe duiktechnieken hebben de zeebodem toegankelijk gemaakt. Pas sinds kort is nationaal en internationaal het besef doorgebroken dat dit -vaak goed bewaarde -erfgoed op de zeebodem een enorme potentie heeft , maar wel goed beheer vergt. De wens beter om te gaan met het erfgoed onder water heeft zich internationaal onder andere vertaald in de UNESCO Convention for the Protection of Underwater Cultural Heritage uit 2001. Vooral de aanwezigheid van archeologische vondsten onder water heeft een enorme aantrekkingskracht voor veel mensen door het mysterieuze karakter van (schat)zoeken onder water. De aantrekkingskracht zit hem in de goed bewaarde vondsten, de herkenbaarheid en vooral ook de omstandigheden onder water. Voor velen is de onderwaterwereld nog altijd een onbekende wereld, ook wel the last frontier genoemd. Als eens in de zoveel tijd iets uit het onbekende naar boven komt, is dat sensationeel. De voor Nederland zo belangrijke maritieme geschiedenis speelt zich voor een groot deel af op internationaal terrein. Schepen voeren met lading van land naar land, oorlogen werden op zee uitgevochten. Nederlandse scheepswrakken worden nog jaarlijks in andere landen binnen en buiten Europa aangetroff en. In 2007 en 2009 werden twee complete Nederlands schepen aangetroff en op de bodem van de Oostzee. En in Finse wateren ligt de Vrouwe Maria, een Nederlands schip dat onderweg was naar Rusland om daar een kunstcollectie af te leveren die de Russische tsarina Catharina II in Nederland had aangeschaft . Voor het beheer van dit erfgoed zijn we dus afh ankelijk van andere naties, net zoals zij afh ankelijk zijn van ons voor de bescherming van hun erfgoed in Nederlands territoriaal gebied. In de Nederlandse wateren liggen schepen uit Zweden, Engeland, Duitsland, Denemarken en Frankrijk. Die objecten zijn evenzeer onderdeel van het erfgoed van Nederland als van dat van het land van herkomst. Steeds vaker wordt dit gemeenschappelijk erfgoed in overleg met de betrokken landen beheerd en ontsloten. Dit rapport gaat over het Zweedse schip Sophia Albertina, dat in 1781 verging in Nederlandse wateren. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beschikt over duikers die op gezett e tijden onder water archeologisch onderzoek uitvoeren. Het duikteam van de Rijksdienst heeft dit wrak in 2004 onderzocht.
Waardestellend onderzoek van scheepswrak B 36, gemeente Noordoostpolder drs. A.B.M. Overmeer Gron... more Waardestellend onderzoek van scheepswrak B 36, gemeente Noordoostpolder drs. A.B.M. Overmeer Grondsporen 5 Colofon: ISSN 1875-4996 Grondsporen: Opgravings-en onderzoeksrapporten van het Groninger Instituut voor Archeologie, deel 5, 2009 Foto op kaft: Markering van scheepswrak B 36, met op achtergrond de verkenning van het wrak (foto: R. Reinders, GIA). contact: a.overmeer@nieuwlanderfgoed.nl / gia@rug.nl
Werken aan Water. Uitwerking van de scheepswrakken Deventer 5 en 6 en overige sporen in Risicozone B in het project Ruimte voor de Rivier (project 543). Interne Rapportages Archeologie Deventer 114, auteurs: Alice Overmeer, Emile Mittendorff & Bart Vermeulen, 2018
Het onderzoeksgebied is gelegen in de Ossenwaard, in de uiterwaarden van de IJssel, tussen campin... more Het onderzoeksgebied is gelegen in de Ossenwaard, in de uiterwaarden van de IJssel, tussen camping De Worp, de spoorbrug en de westelijke IJsseloever (afb. 1.1). In dit deel van de uiterwaarden is in het kader van het project Ruimte voor de Rivier een nevengeul aangelegd.
Op 9 december 2022 is bij Batavialand te Lelystad de Dag van de historische maritieme archeologie... more Op 9 december 2022 is bij Batavialand te Lelystad de Dag van de historische maritieme archeologie in Nederland (het 14de Glavimans symposion) georganiseerd.
Het centrale thema was ‘Zeegaande houten schepen’. Als bestuur van de Glavimans Stichting hebben we ernaar gestreefd om naast het centrale thema een breed programma aan te bieden met ook aandacht voor recent onderzoek, waarbij zowel vrijwilligers, professionals als studenten met een maritiem-archeologische of historische achtergrond aan het woord konden komen.
De organisatie van de Dag van de historische maritieme archeologie in Nederland biedt een platform waar nieuwe inzichten kunnen worden uitgewisseld en bediscussieerd. Deze dag is niet alleen bedoeld voor archeologen, historici, scheepsbouwkundigen, maar ook voor studenten en vrijwilligers in de (onderwater)archeologie, gezien hun steeds belangrijker wordende rol in het archeologisch bestel.
De Glavimans Stichting stimuleert het interdisciplinair scheepswrakkenonderzoek in Nederland.
Uit het grind opgediept. Specialistisch onderzoek naar de resten van een middeleeuwse rivieraak i... more Uit het grind opgediept. Specialistisch onderzoek naar de resten van een middeleeuwse rivieraak in de Grensmaas (gemeente Sittard-Geleen).
Dit is het verslag van het waardestellend onderzoek op scheepswrak Roompot 1, uitgevoerd in 2005 ... more Dit is het verslag van het waardestellend onderzoek op scheepswrak Roompot 1, uitgevoerd in 2005 door het archeologisch duikteam van ROB/NISA. Het blijken de resten te zijn van de in 1853 vergane Oostindiëvaarder de Roompot, gebouwd tussen 1841-1844 in Zierikzee.