Gökhan Yalçın - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Gökhan Yalçın

İnönü üniversitesi sanat ve tasarım dergisi, 2012

Bu calismada, Turkiye’de dortlu armoni sistemi ya da Ilerici armonisi olarak bilinen sistemin ogr... more Bu calismada, Turkiye’de dortlu armoni sistemi ya da Ilerici armonisi olarak bilinen sistemin ogretilmesine yonelik hazirlanan yazili kaynaklarin incelenmesi amaclanmaktadir. Bu amacla dort yazara ait (Ilerici, 1974; Levent, 1996; Sun, 1998; Tutu, 1999) yazili kaynakta donanim gosterimleri, makamlar, akorlar ve akor cevrimleri, bas sifreleme, akor kuruluslari ve baglanislari, susleme notalarinin ne sekilde uygulandigini ortaya koyarak bu uygulamalar arasindaki farkliliklara ve uclu armoni sistemi ile benzerliklerine ve farkliliklarina dikkat cekilmeye calisilmistir. Veriler bu kaynaklarin incelenmesi yolu ile elde edilmis ve tablolar halinde sunulmustur. Arastirma sonucunda, dortlu armoni sistemi uygulamalarini iceren armoni kitaplari arasinda bazi farkliliklar oldugu gorulmustur.

Fine Arts, Feb 1, 2012

Bu çalışmanın amacı, gitar uygulamalı armoni öğretiminin (GUAÖ) öğrenci bilgi ve performans erişi... more Bu çalışmanın amacı, gitar uygulamalı armoni öğretiminin (GUAÖ) öğrenci bilgi ve performans erişisi üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bu amaçla, gitar uygulamalı armoni eğitimi alan ve almayan gitar öğrencilerinin bilgi ve performans erişileri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığı araştırılmıştır. GUAÖ'ye ilişkin öğrencilerin bilgi ve performans seviyelerinde anlamlı bir değişim olup olmadığının ölçülmesi için öntestsontest kontrol gruplu deneme modeli kullanılmıştır. Araştırmanın deneysel sürecinde araştırmacı tarafından hazırlanan gitar uygulamalı armoni öğretimine yönelik örneklerle sekiz hafta süren çalışmalar yapılmıştır. Bu uygulamalar öncesinde ve sonrasında farklı veri toplama teknikleri kullanılmıştır. Araştırmaya yönelik ilk veriler kaynak tarama yöntemi ile toplanmıştır. Devamında, araştırmanın etkililik düzeyinin tespiti için ön test-son test uygulamaları ile veriler elde edilmiştir. Araştrmanın deneysel boyutunda grupların tüm bilgi ve performans düzeylerine ilişkin elde edilen bulgular, gitar öğrencilerinin bilgi ve performans erişilerinde deney grubu lehine anlamlı fark olduğunu göstermektedir [Z=3.62;p<0.05].

Bilig, Apr 30, 2018

Bu makalede, Turk musikisi yazili kaynaklarinda ilk olarak 18. yuzyilda kaydedilmis oldugu tespit... more Bu makalede, Turk musikisi yazili kaynaklarinda ilk olarak 18. yuzyilda kaydedilmis oldugu tespit edilen ic ice daireli usullerin incelenmesi, ne amacla ve nasil gelistirildiginin belirlenmesi amaclanmaktadir. Turk musikisinin en onemli unsurlarindan oldugu kabul edilen usul konusunda bircok bilimsel calisma yapilmistir. Bunun yanisira ic ice daireli usuller konusuna bazi calismalarda deginilmisse de detayli olarak hicbir calismada ele alinmamistir. Bu amacla, ic ice daireli usullere yer verilen uc eser (Kevseri Mecmuasi, Istanbul Universitesi Kutuphanesinde yer alan T 1856 numarali yazma eser ve Hâsim Bey Mecmuasi) incelenmistir. Elde edilen bulgular, ic ice daireli usullerin “usul velveleleri” ile iliskisi oldugunu gostermesinin yani sira Turk musikisinde usul konusunun geldigi duzeyi de gostermektedir. Arastirma sonuclarindan hareketle “Hafif” ile “Fer” usullerinden olusan bir “ic ice daireli usul” gelistirilmis ve ornek olarak sunulmustur.

Eurasian journal of music and dance, Jan 18, 2023

Ney, kökleri çok eskilere dayanan ve kendine özgü üfleme teknikleri olan nefesli bir çalgıdır. Bu... more Ney, kökleri çok eskilere dayanan ve kendine özgü üfleme teknikleri olan nefesli bir çalgıdır. Bu teknikler yardımıyla Türk mûsıkîsi perdelerinin ney eğitimi ile de Türk mûsıkîsi eserlerinin doğru bir şekilde icra edilmesi mümkün olmaktadır. Türk mûsıkîsi nazariyatının öğretim ve intikalinde olduğu gibi ney eğitimi de usta çırak ilişkisiyle sağlanmıştır. Genellikle Mevlevihanelerde verilen ney eğitimi Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerine kadar sürdürülmüş, sonra yerini konservatuvarlara bırakmıştır. Konservatuvarlarda ney eğitimine ilişkin ders planı, öğretim elemanı ve öğrenci mevcut iken eğitim fakültelerinin müzik öğretmenliği programlarında ise ney eğitimine ilişkin ders planı ve yeterli öğretim elemanı bulunmamaktadır. Bu sebeple de müzik öğretmenliği programlarında çalgı dersleri içerisinde ney eğitimine yeterince yer verilemediği görülmektedir. Neyin ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin müzik derslerinde öğretmen çalgısı olarak kullanılmasının öğrencilerin başarısı üzerinde etkisi olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada neyin müzik öğretmeni çalgısı olarak kullanımının lise düzeyindeki öğrencilerin müzik dersi başarısına etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada veriler, Millî Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı Şanlıurfa Ceylanpınar Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi dokuzuncu (9.) sınıflardan oluşturulmuş deney ve kontrol gruplarından elde edilmiştir. Bu çalışmada son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma sonucunda 9. sınıflarda "Müzikte Dizi, Ton ve Makam" ünitesinin Türk müziği makamları ile ilgili konularında gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu, genel anlamda deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilere göre daha başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Neyin müzik öğretmeni çalgısı olarak kullanımının lise düzeyindeki öğrencilerin müzik dersi başarısına olumlu etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The Journal of Academic Social Science Studies, 2012

In this study, the aim has been to examine the chords and the chord linking of the piano works in... more In this study, the aim has been to examine the chords and the chord linking of the piano works in Muammer Sun's Country Colours Album, Volume 1, which includes the examples of quadral harmony system, and to perform their harmonic analysis. Literature browsing and descriptive analysis methods were employed in this research. Nine piano works included in Country Colours, Volume I were analysed under the titles of maqam sequences, chords, chord linking, ornamental notes and maqam modulations and they were presented as figures and tables. This study is considered to be important in that it may help researchers and trainers who are specialised in this area to teach, develop and disseminate quadral harmony system; that it is a study which may help the students to understand, perceive and apply the chords more easily in piano education as well as in courses taught at institutions giving occupational music education such as Composing Techniques and Turkish Music Polyphony Education; and that it may pave the way for composing new works based on polyphonic folk songs for polyphonic instruments such as piano and guitar.

Bilig, Apr 27, 2022

Akovalızâde Hâtem Efendi is a divan literature poet who lived in the eighteenth century. Accordin... more Akovalızâde Hâtem Efendi is a divan literature poet who lived in the eighteenth century. According to several studies it is understood that Akovalızâde Hatem Efendi has aspects of music as well as poetry, even he wrote an edvâr. But apart from this, there is almost no information, especially about the content of Hatem Edvarı. The aim of the study is to introduce the edvâr of Akovalızâde Hâtem Efendi and its general features to the history of Turkish music theory at least from second sources. For this purpose, three works (Kevserî Mecmuası, the manuscript named Edvâr-ı İlm-i Musiki dated 1806 and numbered "T-1856" exist in the Istanbul University Library and Hasim Bey Mecmuası dated 1864) are examined which are mentioned Hatem Edvârı and the information about Akovalızâde Hâtem Efendi Edvârı are compiled and it has tried to reveal the outline and content of the edvâr.

DergiPark (Istanbul University), Jun 30, 2019

Uluslararası hakemli müzik araştırmaları dergisi, 2017

DergiPark (Istanbul University), Dec 31, 2019

Osmanlı dönemi'nde Batı müziği II. Mahmud zamanında (1826) mehter takımının kaldırılarak askeri b... more Osmanlı dönemi'nde Batı müziği II. Mahmud zamanında (1826) mehter takımının kaldırılarak askeri bandonun kurulması ile kabul edilmeye ve Muzıka-i Hümâyun'un kurulması, İtalyan besteci Giuseppe Donizetti'nin getirilmesi ile birlikte Türk müziğinin yanı sıra Batı müzik eğitimi de resmen verilmeye başlamıştır. Donizetti Paşa 1856'da, Callisto Guatelli 1899'da vefatına kadar ve ardından da D'Arenda Paşa Muzıka-yı Hümâyun'da birçok öğrenci yetiştirmişlerdir. Muzıka-i Hümâyun'da yetişen Türk öğrenciler, Batı müziği nazariyatı ve solfej eğitimine yönelik çeviri ya da telif birçok kitap yayınlamışlardır. Bu yayınlar arasında ilk ve en önemli eserlerden ikisi flütist Mustafa Safvet [Atabinen] Bey'e ait Solfej Yahud Nazariyat-ı Musiki (1888/1889) ve Mehmed Zati [Arca] Bey'e ait Kütübhane-i Musikiden Talim-i Kıraat-ı Musiki (1899/1900) adlı eserlerdir. Bu eserler Osmanlı dönemi'nin ilk basılı Türkçe solfej kitaplarıdır. Çalışmanın amacı da eserlerin eski harflerden yeni harflere çevirmek sureti ile kullanılan terimlerin günümüze yansımalarını incelemek, kitaplarda yer verilen solfej örneklerinin günümüz mesleki müzik eğitiminde kullanılabilirliğini araştırmak olarak belirlenmiştir. Kitaplarda uygulamaya yönelik hazırlanan çalışma başlıklarının şu şekilde olduğu belirlenmiştir: "ta'lîmler", "temrîn", "kırâat", "vazifeler", "tenbîhler", "mülâhâzat", "meşk" ve "imlâ". Bu başlıklar nazari bilgilerin pekiştirilmesi, icra edilmesi, yazdırılması ve değerlendirilmesi amaçlarına göre belirlenmiştir. Ayrıca bu kitapta yirmi beş "çift sesli solfej" örneklerine de yer verilmiştir. Bu solfejlerin bir kısmı da sözlü eserlerdir. Kitapta geniş ölçüde yer verilen aksak ritimli usullerin öğretilmesinde Türk müziği eserlerine de yer verilmesi Türk müzik eğitimi, çift sesli solfej örnekleri ise çok sesli işitme eğitimi açısından önemli olduğu söylenebilir. Solfej yahud Nazariyat-ı Musiki ve Kütübhâne-i Musikiden Talim-i Kırâat-ı Musiki kitaplarının Türkçe Batı müziği terminolojisinin oluşmasında da önemli bir yer teşkil ettiği görülmüştür.

DergiPark (Istanbul University), Oct 31, 2017

Ney çalgısı, kökleri çok eskilere dayanan, Osmanlı/Türk Musikisi çalgılarının en önemlilerinden b... more Ney çalgısı, kökleri çok eskilere dayanan, Osmanlı/Türk Musikisi çalgılarının en önemlilerinden birisi olarak kabul edilen, nefesli bir çalgıdır. Tarihi süreçte her toplumda farklı şekil ya da isim adı altında kullanılmış olmakla birlikte Osmanlı/Türk musikisi tarihinde ney çalgısının büyük ilgi gördüğü, icrada en yüksek seviyeye ulaştığı, kutbû'n-nâyî musikişinaslar yetiştiği görülür. Osmanlı/Türk musikisi nazariyatının değişiminde ya da gelişiminde neyzen nazariyatçıların büyük bir önemi olduğu düşünülmektedir. Bu nazariyatçıların icradan perdelerin kullanımına kadar değişim ya da gelişim meydana getirdiği söylenebilir. Bu nedenlerden dolayı, Osmanlı/Türk musikisi yazılı kaynaklarında üfleme pozisyonuna ve hatta ney açkısına göre perdelerin değişim çizgisinin belirlenmesinin ney eğitimi, Türk musikisi nazariyatı ve tarihi için önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada Osmanlı/Türk musikisi yazılı ya da basılı kaynaklarında yer verilen ney çalgısına dair her türlü bilgi incelenerek, tarihi süreçte ney çalgısında perde isimlerinin değişimini ve sebeplerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Çalışmada ilk olarak on beşinci yüzyıldan itibaren on dokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar yazma eserler ve bu eserlere ilişkin ilgili çalışmalar, on dokuzuncu yüzyıldan itibaren ise yazılı ya da basılı eserler, özellikle de yirmi birinci yüzyılda artış gösteren ney metotları incelenmiştir. Daha sonra üfleme derecelerine göre ney deliklerinde hangi ses yüksekliklerine hangi perde isimlerinin verildiğinin belirlenmesine çalışılmıştır. Son olarak değişimin hangi müellif tarafından yapıldığı tespit edilerek sebeplerinin neler olduğu araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar karşılaştırmalı olarak tablolar halinde sunulmuştur. Çalışmada ney çalgısında perde isimlerinin nasıl ve neden değişime uğradığı, nasıl Batı müziği harf yazısına dönüştüğü ve ses sisteminin ney çalgısı üzerinden değil, ney perdelerinin ses sistemine göre anlatıldığı ve buna göre şekillendiği görülmüştür.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 2013

Özet: Klasik gitar, popülerliği hızla artan, genel, özengen ve mesleki müzik eğitiminde önemli bi... more Özet: Klasik gitar, popülerliği hızla artan, genel, özengen ve mesleki müzik eğitiminde önemli bir yere sahip olan çalgılar arasında gelmektedir. Bunun başlıca nedenlerinden bazıları, gitarın çok çeşitli müzik türlerinde kullanılabilmesi, her ülkeden bestecilerin uzun yıllar bu çalgı için besteler yapmış olması, müzik eğitiminde taşınabilirliği ve uygun fiyatı ile çoksesli müziklerde kullanılabilirliğidir diyebiliriz. Tüm bu özellikleriyle gitar, mesleki müzik eğitiminin verildiği üniversitelerin müzik eğitimi Anabilim dalı lisans alan derslerinde piyanonun yanı sıra etkin bir şekilde kullanılabilecek yapıya sahiptir. Bu çalışmanın amacı da, gitarın piyanonun yanı sıra müzik öğretmenliği lisans programındaki derslerin hangilerinde etkin ve verimli bir şekilde kullanılabileceğini ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Bu amaçla ilgili araştırmalar incelenmiş, öğretim elemanlarına görüşlerinin belirlenmesine yönelik anket uygulanmıştır. Elde edilen verilere göre, gitarın belirlenen derslerde etkin ve verimli bir şekilde kullanılabileceği ve gitar öğrencilerinin bu derslerdeki başarısı için önemli olduğu fakat bu derslerde gitara yeterince yer verilmediği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda gitarın Müzik Eğitimi Anabilim Dalı'nda daha etkin kullanılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Ney calgisi, kokleri cok eskilere dayanan, Osmanli/Turk Musikisi calgilarinin en onemlilerinden b... more Ney calgisi, kokleri cok eskilere dayanan, Osmanli/Turk Musikisi calgilarinin en onemlilerinden birisi olarak kabul edilen, nefesli bir calgidir. Tarihi surecte her toplumda farkli sekil ya da isim adi altinda kullanilmis olmakla birlikte Osmanli/Turk musikisi tarihinde ney calgisinin buyuk ilgi gordugu, icrada en yuksek seviyeye ulastigi, kutbu'n-nâyi musikisinaslar yetistigi gorulur. Osmanli/Turk musikisi nazariyatinin degisiminde ya da gelisiminde neyzen nazariyatcilarin buyuk bir onemi oldugu dusunulmektedir. Bu nazariyatcilarin icradan perdelerin kullanimina kadar degisim ya da gelisim meydana getirdigi soylenebilir. Bu nedenlerden dolayi, Osmanli/Turk musikisi yazili kaynaklarinda ufleme pozisyonuna ve hatta ney ackisina gore perdelerin degisim cizgisinin belirlenmesinin ney egitimi, Turk musikisi nazariyati ve tarihi icin onemli oldugu dusunulmektedir. Bu calismada Osmanli/Turk musikisi yazili ya da basili kaynaklarinda yer verilen ney calgisina dair her turlu bilgi incel...

Idil Sanat ve Dil Dergisi, Jun 20, 2013

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de yayınlanan Batı müzik teorisi kitaplarında kullanılan terimlerin ... more Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de yayınlanan Batı müzik teorisi kitaplarında kullanılan terimlerin hangi değişimlere uğradığı, hangilerinin unutulduğu, hangilerinin benimsenerek Türkçe müzik terminolojisine girdiği başka bir deyişle söz konusu kitaplardaki terminolojinin değişim ve gelişimini ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Bu amaçla, 1900 yılından günümüze kadar yayınlanmış Batı müzik teorisi (nazariyat) kitaplarına ulaşılmış ve sıklıkla kullanılan, müzik teorisi konusunun ana terimleri belirlenmiştir. Bu terimler yıllarına ve kullanılma yüzdelerine göre sıralanmış, hangi terimlerin değişime uğradığı, hangilerinin benimsendiği ve günümüzde hangi terimlerin kullanıldığının belirlenmesine çalışılmıştır.

The journal of academic social science studies, 2013

The aim of this study is determined as the music terms used in the Harmony books published in Tur... more The aim of this study is determined as the music terms used in the Harmony books published in Turkey from the proclamation of the republic to the present which are suffered changes, which are forgotten and which adopted and are entered into the terminology of Turkish music, in other words, to reveal the change and improvement of the terminology used in the books as mentioned. For this purpose, harmony books published so far been achieved since 1926 and determined the frequently used main terms of harmony subject. These terms are ranked according to the years and the percentage of usage, which terms are suffered a change, which are adopted and tried to determine what terms are used today. The research is a descriptive study of the data created with document review. The data of the study are obtained the terms used in the books of Cumhuriyetin İlanından Günümüze Kadar Türkiye'de Yayınlanan Armoni Kitaplarındaki Terminolojinin Değişim ve Gelişimi 952 harmony from the translation of Korsakoff (Ottoman Turkish) in 1926 published up to the present day (N=22). The terms primarily how written in the source of their language and then what converted to the Turkish term are determined. The terms determined are ranked according to the years of use and are presented in graphics. Secondarily, the terms are scanned from the written sources as music dictionaires and music encyclopedias published in the same years, what are the reflections to the harmony books are researched and the findings are interpreted. According to the findings, most of the terms were suffered a change, the terms most commonly used in present are same as the terms are accepted in the first 20 years (1926-1948), a lot of terms which are tried to translate into Turkish were not used, are begin to forgotten, a part of them are completely forgotten, are seen. The terms examined in harmony books are classified as:

The journal of academic social science studies, 2012

Rast müzikoloji dergisi, Sep 15, 2014

eserlerde kullanılan değiştirici işaretler tespit edilerek Nota Muallimi adlı eserinin bu eserler... more eserlerde kullanılan değiştirici işaretler tespit edilerek Nota Muallimi adlı eserinin bu eserler içindeki yeri ve önemine dikkat çekilmeye çalışılmıştır.

Journal of International Social Research, 2018

HARUN YAHUDİ'NİN "HÜSEYNİ KÜLLİ KÜLLİYAT-I MAKAMAT" ADLI ESERİ THE WORK NAMED "HÜSEYNİ KÜLLİ KÜLL... more HARUN YAHUDİ'NİN "HÜSEYNİ KÜLLİ KÜLLİYAT-I MAKAMAT" ADLI ESERİ THE WORK NAMED "HÜSEYNİ KÜLLİ KÜLLİYAT-I MAKAMAT" OF HARUN YAHUDİ Gökhan YALÇIN * Öz Türk musikisinin en değerli yazılı kaynakları olan edvar kitapları, gelecek yüzyıllara yazıldığı dönemin musiki nazariyatı bilgilerini taşıyan tek mirastırlar. Türk musikisi hakkında birçok bilginin yanı sıra edvar kitaplarının bazılarında ebced ya da harf yazısı kullanılarak saz eserleri de kaydedilmiştir. Kantemiroğlu Edvarı, Nayi Osman Dede'nin Defteri, Kevserî Mecmuası bu edvar kitaplarından bazılarıdır. Bu yazılı kaynaklarda yüzlerce saz eseri kaydedilmiştir. Bilindiği gibi, Kantemiroğlu Edvarı'nda ve Kevserî Mecmuası'nda harf müzik yazısı kullanılarak kaydedilen yaklaşık beş yüz saz eseri, Türk Musikisinde hem ameli hem de nazari açıdan çok önemli bir yere sahiptir. Bu saz eserlerinden en dikkat çekenleri "Hüseyni Külli Külliyat-ı Makamat" adlı eserlerdir. Çünkü bu eserler peşrev formunda yazılmış, onlarca makamı içinde barındıran, bir çeşit ustalık göstergesi olarak da kabul edilen yegâne örnektirler. Kantemiroğlu Edvarında ve Kevserî Mecmuası'nda peşrev formunda dört adet, taksim olarak kaydedilmiş bir adet "Külli Külliyat-ı Makamat" adlı eser mevcuttur. Bu eserler "Der Makâm-ı Hüseynî Külliyât-ı Küllî Külliyât ve Külliyât-ı Makâmât/Usûl-i Fâhte", "Hüseyni Külli Külliyat Usuleş Fahte Harun Yahudi", "Hüseyni Külliyat Fahte Kutb-i Nayi", "Hüseyni Nazire-i Külli Külliyat Fahte Muzaffer" ve "Hüseyni Taksim-i Külli külliyat" künyeli eserlerdir. Bu eserlerin tamamı birkaç çalışmada Batı notasına çevrilmiştir. Bu eserler on sekizinci yüzyıl makam örneklerini yansıtmaktadır. Bu eserlerin seyir özelliklerinin analiz edilmesi suretiyle makamlarının belirlenmesinin on sekizinci yüzyıl musiki nazariyatının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağı, diğer taraftan bu eserlerin eğitimcilerin ve icracıların ilgisine sunarak Türk Musikisi eğitimine ve repertuarına kazandırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada da Kantemiroğlu Edvarı'nda (v. 13-14) ve Kevserî Mecmuası'nda (v. 88b) bulunan Harun Yahudi'ye ait olduğu belirtilen "Hüseyni Külli Külliyat Usuleş Fahte Harun Yahudi" künyeli eserin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada eser üzerinde belirtilen makamlar durak, dizi ve asma karar perdeleri (çeşnileri) açısından incelenmiş, seyir örneklerinin Kantemiroğlu Edvarı'ndaki ilgili makam ve tanımlarla, ayrıca diğer "Külli Külliyat-ı Makamat" içerikli eserlerle karşılaştırması yapılmıştır. Çalışma sonucunda hakkında neredeyse hiçbir bilgiye ulaşamadığımız Harun Yahudi'ye ait bu külli külliyat-ı makamat örneğinin içerisinde önemli makam ya da terkiblerin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu makamlar arasında safâyan, hüseynibuselik, acembuselik, şiraz makamlarının neredeyse ilk ve tek seyir örneklerinin bu eserde bulunduğu görülmüştür.

Journal of International Social Research, 2019

Öz On sekizinci yüzyıl Osmanlı/Türk musikisinde saz eserlerinin notalarının kaydedildiği birkaç y... more Öz On sekizinci yüzyıl Osmanlı/Türk musikisinde saz eserlerinin notalarının kaydedildiği birkaç yazılı kaynak vardır. İlki on yedinci yüzyılın son çeyreğinde telif edilen Nâyi Osman Dede'ye ait nota defteridir. İkinci eser on sekizinci yüzyılın ilk çeyreğinde telif edilen Kantemiroğlu Edvarı olarak bilinen Kitabu İlmil Musiki ala vechi'l Hurufat adlı eserdir. Diğer eser ise on sekizinci yüzyılın ortalarında yazıldığı tahmin edilen Nayi Mustafa Kevserî'ye ait Kevserî Mecmuası olarak bilinen Kitab-ı Musikar'dır. Nâyi Osman Dede'nin defterinde yüzün üzerinde, Kitabu İlmil Musiki ala vechi'l Hurufat adlı eserde yaklaşık üç yüz elli ve Kevserî Mecmuası'nda ise toplam 539 saz eseri vardır. Nâyi Osman Dede'nin defteri özel kütüphanede olup hala araştırmacıların çalışmalarına kapalı durumdadır. Bu çalışmada Kitabu İlmil Musiki ve Kevserî Mecmuası'ndaki harf yazısı ile yazılmış saz eserleri perde seslerine göre incelenmiş ve makamlarda kullanılan nim perdeler belirlenmiştir. Tespit edilen nim perdeleri kullanan makamlar karşılaştırılarak aralarındaki farklılıklar belirlenmiştir. Aynı nim perdeleri kullanan makamların karar sesi gibi bazı farklılıklar ile birbirinden ayırt edilebildiği görülmüştür. Nim perdelerin, makamları belirleyici en önemli unsur olduğu anlaşılmıştır.

Journal of International Social Research, 2017

Öz Bu çalışmada ilk olarak Nâyî Osman Dede'nin Defteri, Kantemiroğlu Edvarı ve Kevserî Mecmuası'n... more Öz Bu çalışmada ilk olarak Nâyî Osman Dede'nin Defteri, Kantemiroğlu Edvarı ve Kevserî Mecmuası'nın müzik yazısı kullanıldığı bölümleri üzerine çalışmalar yapılmış, saz eserlerinin kaydedilmesinde kullanılan perde düzeni ve diğer işaretler incelenmiştir. İkinci olarak, Nâyî Osman Dede'nin Defteri'nde yer alan beş saz eserinden elde edilen perde düzeni ve işaretleri, Kantemiroğlu ve Kevserî'nin kullanmış olduğu harf müzik yazısı ile karşılaştırmalı incelemesi yapılmıştır. Çalışma sonucunda, Nâyî Osman Dede'nin kullandığı harf müzik yazısı ile Kantemiroğlu ve Kevserî yazısı arasında büyük oranda farklılıklar olmasına karşın Kantemiroğlu Edvarı ve Kevserî Mecmuası'nda dikkat çeken bazı işaretlerin Nâyî Osman Dede'nin icat ettiği işaretler olduğu görülmüştür. Bu işaretlerin kullanıldığı ölçüler Arel-Ezgi-Uzdilek sistemine göre Batı notasına çevrilerek, Nâyî Osman Dede'nin Defteri'nde mevcut olan eserlerin ise ölçüleri karşılaştırmalı olarak tablolar halinde sunulmuştur.