Kadri AĞGÜN - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Kadri AĞGÜN
BYR PUBLISHING HOUSE, 2017
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI, 2022
Farklı bölgelerde yaşayan Türklerin kültürel anlamda aynılıklarının ve benzerliklerinin farkına v... more Farklı bölgelerde yaşayan Türklerin kültürel anlamda aynılıklarının ve benzerliklerinin farkına varmasını sağlayarak dijital bir vatandaşlık bilinci oluşturmanın amaçlandığı Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı Projesi, Türk milletinin Türk dünyasının geleceğinin tasavvurunda ortak paydada hareket etme kapasitelerinin gelişimine katkı sağlamayı ve Türk kültürüne ilgi duyan gençlerin kültürel değerleri kazanmalarına olanak sağlamaktır. Proje Türk dünyasından 100 üniversitenin işbirliği ile ve 150'den fazla bilim insanının desteğiyle proje çalışmaları ilk dönem Türkiye-Kırgızistan Manas Üniversitesi ev sahipliğinde ve Gazi Antep Üniversitesi ile işbirliği içinde, ikinci dönem Amasya Üniversitesi ev sahipliğinde yürütülmüştür. Eylem araştırması yönteminin kullanıldığı proje kapsamında ''Türk Dünyası Dijital Vatandaşlık'' isimli ders programı geliştirilmiştir. Yaklaşık 3500 üniversite öğrencisi başvuruda bulunmuştur. Bu Öğrenciler 2021-2022 güz döneminde aynılıklar ve benzerliklere odaklanan temalarla ilgili 14 haftalık zoom ve youtube üzerinden çevrimiçi eğitim almışlardır. Projede haftalık eğitimler yanı sıra önemli isimlerin katıldığı söyleşilerde gerçekleştirilmiştir. Proje 2022 bahar döneminde Amasya Üniversitesi tarafından sürdürülmüştür. Bu dönemde de aynı temalar üzerinden süreç devam etmiş 14 haftalık zoom ve youtube üzerinden çevrimiçi dersler tamamlanmıştır. Proje sürecinde öğrencilerin değerlendirilmesinde bütüncül değerlendirme kullanılmıştır. Öğrencilerin derse katılımları, final sınavından aldıkları notlar ve Türk dünyası ile ilgili geliştirdikleri projeler değerlendirme araç ve yöntemi olarak kullanılmıştır. Bu projelerde öğrencilerden Türk dünyası ile ilgili bir sorunu ortaya koymaları, soruna çözüm getirmeleri ya da Türk dünyası ile ilgili pozitif bir içerik üretmeleri istenmiştir. I. dönemde proje kapsamında 62 öğrenci Türk Dünyasında sosyal, kültürel ve bilimsel alanlarda fayda sağlayabilecek 55 proje hazırlamıştır. II. dönemde çevrimiçi atölye çalışmalarına katılan öğrenciler podcast, blok ve videodan oluşan 111 proje içeriği üretmişlerdir.
NOBEL AKADEMİK YAYINCILIK, 2023
У Ч Е НЫ Й X X I В ЕК А, 2016
Со дня обретения Кыргызстаном своей независимости отношения братских народов Турецкой Республики ... more Со дня обретения Кыргызстаном своей независимости отношения братских народов Турецкой Республики и Кыргызской Республики крепли, и сегодня мы уже можем видеть положительные результаты совместной практики по обмену опытом в области образования и культуры. Первые связи между министерствами образования Турции и Кыргызстана датируются 12июля 1991 года, то есть еще до обретения суверенитета Кыргызской Республикой. Всем известно, что данный процесс становится успешным лишь в том случае, если определенный исторический опыт будет критически оценен и объективно проанализирован. Сегодня образование ставит своими целями – воспитание человека соответствующего требованием современного общества, сумеющего найти свое место, ответственного за свои действия в этом самом обществе, помнящего о своих истоках и с уважением относящегося к истокам других.
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2023
Bağımsızlıkla birlikte Kırgızistan Cumhuriyeti’nde Yüksek Konsey tarafından 16 Aralık 1991 tarihi... more Bağımsızlıkla birlikte Kırgızistan Cumhuriyeti’nde Yüksek Konsey tarafından 16 Aralık 1991 tarihinde yasal anlamda düzenleme adına “Vicdan Özgürlüğü ve Dini Kuruluşlar Kanunu” kabul edilerek Kırgızistan vatandaşlarının hangi dini inançtan olursa olsun din alanındaki hak ve özgürlükleri devlet güvencesi altına alındı. Bu durum 1993 yılında kabul edilen Anayasa ile ve bunun 2007 yılındaki referandumla değiştirilmiş olan yeni şekli, din-devlet ilişkilerinde laiklik anlayışını getirmiştir. Dini özgürlükler yasal güvence altına alınmıştır. Din alanındaki yasal çerçeveye insan hakları ile ilgili “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’’ başta olmak üzere, Avrupa parlamentosunun insan haklarıyla ilgili kararları, Sivil ve Siyasi Haklarla İlgili Uluslararası Paktı ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi çok sayıda uluslararası kurumlarla yapılan anlaşmalar da katkı sağlamıştır. Kırgızistan dini eğitiminin ve din eğitimi meselelerinin kapsamlı iyileştirme çabaları göze çarpmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılarak Kırgızistan'da din eğitim ve öğretiminin tarihi süreci, gelişimi ve güncel durumu incelenmiştir.
Kafdağı, 2021
Kırgızistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra Kırgız tarihine olan ilgi daha da artmıştır. Cu... more Kırgızistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra Kırgız tarihine olan ilgi daha da artmıştır. Cumhuriyet tarihinin derinden incelenmesine, Kırgız tarihine yön veren liderlerin katkılarının objektif değerlendirilmesine, onların tarihteki rolünün araştırılması için uygun şartlar oluşturulmuştur. Kırgız halkı için hizmette bulunan kahraman ve önderlerin yaşamları Kırgız tarihi için önem arz etmektedir. Bu konuda Kırgız tarihinin gelişmesine katkı sağlayan ve Kırgız Cumhuriyeti'nin başkentine adını veren Bişkek Baatır’ın rolü etkili olmuştur. Kırgız kahramanlarını bir araya getiren, büyük bir ordu kuran, Kırgızistan'dan Cungar (Kalmık) birliklerinin sürülmesi ve çıkarılmasına önemli katkılar sağlayan ve XVIII. yüzyılda Cungar (Oyrot) işgalcilerine karşı savaşan Kırgız ordusunun komutanlığını yapmış olan Bişkek Baatır tahminen 1700 — 1755-57 yılları arasında yaşamıştır. Aşağıda Bişkek Baatırın hayatı hakkında daha detaylı bilgiler verilmiştir.
TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 2020
18. yüzyılın ikinci yarısından 19. yüzyılın başlarına kadar, Kırgızlar arasında belli bir müfreda... more 18. yüzyılın ikinci yarısından 19. yüzyılın başlarına kadar, Kırgızlar arasında belli bir müfredat çerçevesinde verilen eğitim oldukça zayıf olmasına rağmen, sözlü kültür ve bu kültüre dayalı eğitim güçlü bir şekilde yaşamaya devam etmiştir. Bilindiği üzere geleneksel Kırgız toplumu göçebe hayat tarzını benimsemiştir. Kışlak ve yaylak hayatı sürdüren Kırgız Türkleri, yalnızca okuma-yazma ve dini vecibelerini yerine getirebilecek kadar Kur’an okumayı öğrenmekle yetinirlerdi. Kırgızlar arasında az sayıda da olsa, yetişmiş edip ve şairlerin bulunduğu bilinmektedir. Kırgızlar, 1840’lı yıllarda Rus işgaline uğramaları sonrası mektep ve medreselerin yaygınlaşmasına rağmen istenilen eğitim seviyesine bir türlü ulaşamamışlardır. Bunun en önemli nedeni Sovyet Rusya’sının uygulamaya koyduğu eğitim sistemidir.
Sovyetler Birliği eğitim sistemi ve siyaseti çerçevesinde açılan Rus-Tatar, Rus-Kazak ve Rus-Kırgız okullarında çocuklar, Rusça eğitim görmeye ve kültürünü unutturmaya yönelik faaliyetlere zorlanmışlardır. 19. yüzyılda eğitim alanındaki bu asimilasyon politikaları kısmen durmuş olsa da, Kırgızlar Rus okullarına karşı tepki göstermeye belli bir süre devam etmişlerdir. Bütün bunlara rağmen, Kırgızlarda modern manada eğitim Sovyet döneminde başlamıştır diyebiliriz.
TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 2020
Kırgızistan’ın demografik yapısı, Kırgız ağırlıklı olmakla birlikte farklı etnisiteden oluşmaktad... more Kırgızistan’ın demografik yapısı, Kırgız ağırlıklı olmakla birlikte farklı etnisiteden oluşmaktadır. Bağımsızlığına kadar bütün bu farklılıkları bir arada tutan payda, Sovyet iktidarının katı ideolojik politikaları olmuştur. Bağımsızlık sonrası, Sovyetlerin ideolojik baskısı kitlesel göçleri tetiklediği gibi sosyal gerginliği de neden olmuştur. Bu ortamda yaşamış insanların ortak kimliği ve medeniyeti inşa etme ihtiyacına rağmen, Kırgızistan ortak bir kültür ve millet kimliği geliştirememiştir. Kırgız toplumunda bütün etnik kimliklerin ortak dili Rusçadır ve ikinci resmi dil olma işlevini halen sürdürmektedir. Özellikle yükseköğrenim başta olmak üzere bilim, sanat ve hukukta aktif bir şekilde kullanılmaktadır.
Bu da ortak kültür ve kimlik belirlemede sorun teşkil etmektedir. Kırgızistan’ın ortak kültür ve kimliğinin oluşmasında etkin bir milli eğitim politikası bulunmamaktadır. Belirlenen ortak eğitim programları siyasal ve ekonomik etkenlerden dolayı her bölgede aynı düzeyde olmadığı da görülmektedir.
У Ч Е Н Ы Й X X I В Е К А, 2020
Кыргызстан укрепляет культурные и гуманитарные связи со странами,которые установили дипломатическ... more Кыргызстан укрепляет культурные и гуманитарные связи со странами,которые установили дипломатические отношения. Культурные связиКыргызской Республики такого рода с Турецкой Республикой развиваются спервых лет независимости. Договор о вечной дружбе и сотрудничестве междуКыргызской Республикой и Турецкой Республикой предусматривает особыеусловия. Суть культурно-гуманитарных отношений отражает историческиеобщности двух народов.
Türk Yurdu Dergisi, 2020
Sosyal değişim, her toplumda ve kültürde oluşabilecek bir olgudur. Sosyal değişim bazen doğal, ba... more Sosyal değişim, her toplumda ve kültürde oluşabilecek bir olgudur. Sosyal değişim bazen doğal, bazen de müdahale yoluyla gerçekleşmektedir. Değişime maruz kalan toplumlar bu durumdan olumlu veya olumsuz yönde etkilenmektedir. Farklı kriterler toplumların bulunduğu bölgeye ve yapıya göre etkisini göstermektedir. Kırgızistan bulunduğu coğrafi konum nedeniyle stratejik bir noktadadır. Aynı zamanda birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Dolayısıyla hazırlanan bu çalışma Kırgızistan’ın sosyal değişimini etkileyen unsurları belirlemeye yöneliktir. Çalışma için gerekli olan veriler Kırgızistan’ın yedi(7) farklı bölgesinden akademik ve idari personele ulaşılarak elde edilmiştir. Yüz yüze görüşme tekniği ile elde edilen veriler AHP yöntemi için geliştirilen “Super Decisions” programı ile değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda Kırgızistan’ın sosyal değişiminde en etkili unsurların medya ve eğitim; en az etkili kriterin ise siyasi yapı olduğu tespit edilmiştir. Bölgeler bazında ise en büyük değişim Çüy/Bişkek, Oş ve Issık Göl şeklinde sıralanmıştır. Sosyal değişimin en az yaşandığı yerler ise Narın ile Batken bölgesidir.
JOURNAL OF SOCIAL, HUMANITIES AND ADMINISTRATIVE SCIENCES, 2020
Эгемендиктин алгачкы жылдарында Кыргызстан КМШнын 11 өлкөсү менен 40тан ашык келишимге кол койгон... more Эгемендиктин алгачкы жылдарында Кыргызстан КМШнын 11 өлкөсү менен 40тан ашык келишимге кол койгон.Бул келишимдер ийгиликтүү жыйынтык бере баштады. КМШ өлкөлөрүндө 1000ден ашык кыргызстандык студенттер бакалавриат, магистратура жана докторантурада билим алышат. Билим берүү тармагындагы үчдеңгээлдеги Кыргызстан менен чет мамлекеттердин ортосундагы кызматташуу глобалдык системагаылайыкташуу аракети болуп саналат. Чет өлкөлүк жогорку окуу жайлар, колледждер жана эл аралык университеттер Кыргызстандын билим берүү тутумунда пайда болуп, сапаттуу билим берүүгө киришти.Кыргызстан менен Түркиянын ортосундагы билим берүү жаатындагы өкмөттөр аралык келишимдер буга далил. Кыргызстан-Түркия Манас Университети Кыргызстан жыйырма жылдан ашык убакыттан бери иштеп келет. Бүгүнкү күндө бул университет эл аралык жана улуттук рейтингдеги алдыңкы университеттердин бири.Түркия, Россия, Япония, АКШ, Кытай, Франция, Британия, Кипр, Индия, Казакстан, Монголия жана Кыргызстандын университеттеринин ортосунда билим берүү жаатында 52 келишим бар.
Вестник Казахский Национальный Педагогический Университет им. Абая, 2014
В настоящее время представляется важным всестороннее исследование проблем в системе образования, ... more В настоящее время представляется важным всестороннее исследование проблем в системе образования, так как реальная оценка экономической ситуации, возникшей в современном кыргызском обществе, показывает, что сегодня, с одной стороны, происходит финансовый и кадровый развал системы образования, а с другой стороны — коммерциализация образовательных учреждений, вызванная экономической ситуацией.
Одним из основных направлений модернизации образования признано повышение его качества, что, в свою очередь, предполагает совершенствование как самого образовательного процесса, так и управления им. Оценка возможности применения этих моделей к построению системы управления образованием в Кыргызстане станет возможна с ознакомлением с их основными положениями.
ВЕСТНИК КЫРГЫЗСКОГО НАЦИОНАЛЬНОГО УНИВЕРСИТЕТА ИМ. ЖУСУПА БАЛАСАГЫНА, 2015
Түркия Республикасынын 90-жылдарда Орто Азия боюнча биринчи приоритети болуп, жаш түрк тилдүү мам... more Түркия Республикасынын 90-жылдарда Орто Азия боюнча биринчи приоритети болуп, жаш түрк тилдүү мамлекеттердин эл аралык коомчулук тарабынан кабыл алынышы эсептелген. Кийинчерээк Орто Азияда жаңы түзүлгөн өлкөлөрдө жашаган Түркиянын элдештери үчүн социалдык, экономикалык жана маданий тармакта көптөгөн иштер аткарылды. Эң алгач көрсөтүлгөн жардамдар убакыттын өтүшү менен узак мөөнөттүү долбоорлорго, өнүгүүгө багытталган борбордоштурулган кызматташуу иш-чараларына айланышкан. Аймакта аткара турган иш-чараларды жана тышкы саясий приоритеттерди ишке ашыра турган, координациялай турган бир уюмга муктаждык пайда болгон жана бул боюнча Түрк кызматташтыгы жана координация агенттигинин башкармалыгы (TİKA) 1992-жылы түзүлгөн.
ЖУСУП БАЛАСАГЫН АТЫНДАГЫ КЫРГЫЗ УЛУТТУК УНИВЕРСИТЕТИ ЖАРЧЫСЫ, 2015
Кыргызстан мамлекети менен Туркия мамлекети ортосундагы достук келишимдери менен бирге алардын б... more Кыргызстан мамлекети менен Туркия мамлекети ортосундагы достук келишимдери менен бирге алардын бир тарыхтын мураскору болуусу туркияда Кыргыз тарыхы менен байланыштуу маанилуу эмгектердин жарыяланышына себеп болду.Кыргыз жана Туркстан терминдери камтылгандыктан Кыргыз маданиятына, культурасына жана тарыхына байланыштуу жазылган булактар жалпы турдо каралган.
ВЕСТНИК КЫРГЫЗСКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА ИМ. АРАБАЕВА, 2014
Международной научной конференции «Кыргызский каганат в контексте тюркской цивилизации:Проблемы Кыргызоведения», 2013
Kırgızistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki dostane ikili ilişkilerin yanı sıra ay... more Kırgızistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki dostane ikili ilişkilerin yanı sıra aynı köken ve ortak tarihin mirasçısı olmak, Türkiye’de Kırgız tarihiyle ilgili son dönemlerde önemli çalışmaların yapılmasına neden olmuştur. Kırgız ve Türkistan terimlerinin içeriğinden dolayı Kırgız medeniyeti, kültürü ve tarihi ile alakalı yazılı kaynaklar genel olarak ele alınmıştır. Ancak Adil Hikmet Bey’in hatıralarından yola çıkarak roman haline getirdiği ‘’Asya’da Beş Türk’’ adlı kitabında Kırgızlar’la alakalı bilgilere rastlamaktayız. Bu araştırmalar şüphesiz Orta Asya tarihine, Türk tarihine Türk-İslam tarihine de ışık tutacak olması itibariyle önemlidir.
Вестник Кыргызского Национального Университета имени Жусупа Баласагына , 2014
Высшая школа Кыргызской Республики переживает ответственный и болезненный период реорганизации и ... more Высшая школа Кыргызской Республики переживает ответственный и болезненный период реорганизации и апробации радикальных изменений, стремясь создать гибкую мобильную систему высшего образования, отвечающую мировым требованиям в условиях глобальной конкуренции. Повышение адаптационного потенциалов вузов и программ подготовки специалистов планируется достичь, в том числе, через реформу организационной, академической структуры, обновление инфраструктуры, методов и технологии обучения, совершенствование педагогического процесса, улучшения качества преподавательского состава.
УЧЕНЫЙ ХХI ВЕКА, 2016
Кыргыз Республикасы көз карандысыздыгын алган күндөн тартып Кыргызстан жана Түркия боордош мамлек... more Кыргыз Республикасы көз карандысыздыгын алган күндөн тартып Кыргызстан жана Түркия боордош мамлекеттеринин маданият жана билим берүү тармагындагы кызматташтыгы өнүгүп, эки тараптуу тажрыйба алмашуу ишмердиги акырындык менен өз жемишин бере баштаганын белгилөөгө болот. Кыргыз Республикасынын жана Түркиянын билим берүү министрликтеринин ортосундагы алгачкы мамилелер 1991-ж.12-июлунда, тагыраак айтканда, Кыргызстандын суверендүүлүгүнүн кабыл алынышына чейин эле башталган. Билим берүү системасындагы өзгөрүүлөр өткөндөгү тажрыйбаларга таянуу менен жаңы педагогикалык технологияларды киргизүү, анын мазмунун карап чыгуу сыяктуу түрдүү жолдор аркылуу ишке ашырылууда. Бул тарыхый тажрыйбага сын көз менен карап, ага карата сын мамиле жасалганда гана жакшы натыйжаларга алып келээри анык. Азыркы учурдагы билим берүүнүн максаты – коомдун талаптарына ылайык, коомдо өз ордун таба ала турган, өзүнүн иш-аракеттерине жоопкерчилик менен мамиле жасаган, өз укуктарын билген жана башкалардын укуктарын урматтаган инсанды тарбиялоо.
УЧЕНЫЙ ХХI ВЕКА, 2016
С обретением независимости Кыргызстан стал переживать очень важные исторические события для стано... more С обретением независимости Кыргызстан стал переживать очень важные исторические события для становления государства. Будучи одним из беднейших членов Содружества Независимых Государств (СНГ), Кыргызстан упустил большое количество возможностей за первые 20 лет своего суверенного существования. Другая проблема состоит в том что стратегические изменения в планах были неверно истолкованы и негативно восприняты жителями страны.
Решение вопроса заключается в укреплении государственной системы образования и информации.. Должны быть опробированы новые модели в стратегии образования и использован опыт укрепления структур государственной системы развитых стран.
BYR PUBLISHING HOUSE, 2017
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI, 2022
Farklı bölgelerde yaşayan Türklerin kültürel anlamda aynılıklarının ve benzerliklerinin farkına v... more Farklı bölgelerde yaşayan Türklerin kültürel anlamda aynılıklarının ve benzerliklerinin farkına varmasını sağlayarak dijital bir vatandaşlık bilinci oluşturmanın amaçlandığı Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı Projesi, Türk milletinin Türk dünyasının geleceğinin tasavvurunda ortak paydada hareket etme kapasitelerinin gelişimine katkı sağlamayı ve Türk kültürüne ilgi duyan gençlerin kültürel değerleri kazanmalarına olanak sağlamaktır. Proje Türk dünyasından 100 üniversitenin işbirliği ile ve 150'den fazla bilim insanının desteğiyle proje çalışmaları ilk dönem Türkiye-Kırgızistan Manas Üniversitesi ev sahipliğinde ve Gazi Antep Üniversitesi ile işbirliği içinde, ikinci dönem Amasya Üniversitesi ev sahipliğinde yürütülmüştür. Eylem araştırması yönteminin kullanıldığı proje kapsamında ''Türk Dünyası Dijital Vatandaşlık'' isimli ders programı geliştirilmiştir. Yaklaşık 3500 üniversite öğrencisi başvuruda bulunmuştur. Bu Öğrenciler 2021-2022 güz döneminde aynılıklar ve benzerliklere odaklanan temalarla ilgili 14 haftalık zoom ve youtube üzerinden çevrimiçi eğitim almışlardır. Projede haftalık eğitimler yanı sıra önemli isimlerin katıldığı söyleşilerde gerçekleştirilmiştir. Proje 2022 bahar döneminde Amasya Üniversitesi tarafından sürdürülmüştür. Bu dönemde de aynı temalar üzerinden süreç devam etmiş 14 haftalık zoom ve youtube üzerinden çevrimiçi dersler tamamlanmıştır. Proje sürecinde öğrencilerin değerlendirilmesinde bütüncül değerlendirme kullanılmıştır. Öğrencilerin derse katılımları, final sınavından aldıkları notlar ve Türk dünyası ile ilgili geliştirdikleri projeler değerlendirme araç ve yöntemi olarak kullanılmıştır. Bu projelerde öğrencilerden Türk dünyası ile ilgili bir sorunu ortaya koymaları, soruna çözüm getirmeleri ya da Türk dünyası ile ilgili pozitif bir içerik üretmeleri istenmiştir. I. dönemde proje kapsamında 62 öğrenci Türk Dünyasında sosyal, kültürel ve bilimsel alanlarda fayda sağlayabilecek 55 proje hazırlamıştır. II. dönemde çevrimiçi atölye çalışmalarına katılan öğrenciler podcast, blok ve videodan oluşan 111 proje içeriği üretmişlerdir.
NOBEL AKADEMİK YAYINCILIK, 2023
У Ч Е НЫ Й X X I В ЕК А, 2016
Со дня обретения Кыргызстаном своей независимости отношения братских народов Турецкой Республики ... more Со дня обретения Кыргызстаном своей независимости отношения братских народов Турецкой Республики и Кыргызской Республики крепли, и сегодня мы уже можем видеть положительные результаты совместной практики по обмену опытом в области образования и культуры. Первые связи между министерствами образования Турции и Кыргызстана датируются 12июля 1991 года, то есть еще до обретения суверенитета Кыргызской Республикой. Всем известно, что данный процесс становится успешным лишь в том случае, если определенный исторический опыт будет критически оценен и объективно проанализирован. Сегодня образование ставит своими целями – воспитание человека соответствующего требованием современного общества, сумеющего найти свое место, ответственного за свои действия в этом самом обществе, помнящего о своих истоках и с уважением относящегося к истокам других.
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2023
Bağımsızlıkla birlikte Kırgızistan Cumhuriyeti’nde Yüksek Konsey tarafından 16 Aralık 1991 tarihi... more Bağımsızlıkla birlikte Kırgızistan Cumhuriyeti’nde Yüksek Konsey tarafından 16 Aralık 1991 tarihinde yasal anlamda düzenleme adına “Vicdan Özgürlüğü ve Dini Kuruluşlar Kanunu” kabul edilerek Kırgızistan vatandaşlarının hangi dini inançtan olursa olsun din alanındaki hak ve özgürlükleri devlet güvencesi altına alındı. Bu durum 1993 yılında kabul edilen Anayasa ile ve bunun 2007 yılındaki referandumla değiştirilmiş olan yeni şekli, din-devlet ilişkilerinde laiklik anlayışını getirmiştir. Dini özgürlükler yasal güvence altına alınmıştır. Din alanındaki yasal çerçeveye insan hakları ile ilgili “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’’ başta olmak üzere, Avrupa parlamentosunun insan haklarıyla ilgili kararları, Sivil ve Siyasi Haklarla İlgili Uluslararası Paktı ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi çok sayıda uluslararası kurumlarla yapılan anlaşmalar da katkı sağlamıştır. Kırgızistan dini eğitiminin ve din eğitimi meselelerinin kapsamlı iyileştirme çabaları göze çarpmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılarak Kırgızistan'da din eğitim ve öğretiminin tarihi süreci, gelişimi ve güncel durumu incelenmiştir.
Kafdağı, 2021
Kırgızistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra Kırgız tarihine olan ilgi daha da artmıştır. Cu... more Kırgızistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra Kırgız tarihine olan ilgi daha da artmıştır. Cumhuriyet tarihinin derinden incelenmesine, Kırgız tarihine yön veren liderlerin katkılarının objektif değerlendirilmesine, onların tarihteki rolünün araştırılması için uygun şartlar oluşturulmuştur. Kırgız halkı için hizmette bulunan kahraman ve önderlerin yaşamları Kırgız tarihi için önem arz etmektedir. Bu konuda Kırgız tarihinin gelişmesine katkı sağlayan ve Kırgız Cumhuriyeti'nin başkentine adını veren Bişkek Baatır’ın rolü etkili olmuştur. Kırgız kahramanlarını bir araya getiren, büyük bir ordu kuran, Kırgızistan'dan Cungar (Kalmık) birliklerinin sürülmesi ve çıkarılmasına önemli katkılar sağlayan ve XVIII. yüzyılda Cungar (Oyrot) işgalcilerine karşı savaşan Kırgız ordusunun komutanlığını yapmış olan Bişkek Baatır tahminen 1700 — 1755-57 yılları arasında yaşamıştır. Aşağıda Bişkek Baatırın hayatı hakkında daha detaylı bilgiler verilmiştir.
TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 2020
18. yüzyılın ikinci yarısından 19. yüzyılın başlarına kadar, Kırgızlar arasında belli bir müfreda... more 18. yüzyılın ikinci yarısından 19. yüzyılın başlarına kadar, Kırgızlar arasında belli bir müfredat çerçevesinde verilen eğitim oldukça zayıf olmasına rağmen, sözlü kültür ve bu kültüre dayalı eğitim güçlü bir şekilde yaşamaya devam etmiştir. Bilindiği üzere geleneksel Kırgız toplumu göçebe hayat tarzını benimsemiştir. Kışlak ve yaylak hayatı sürdüren Kırgız Türkleri, yalnızca okuma-yazma ve dini vecibelerini yerine getirebilecek kadar Kur’an okumayı öğrenmekle yetinirlerdi. Kırgızlar arasında az sayıda da olsa, yetişmiş edip ve şairlerin bulunduğu bilinmektedir. Kırgızlar, 1840’lı yıllarda Rus işgaline uğramaları sonrası mektep ve medreselerin yaygınlaşmasına rağmen istenilen eğitim seviyesine bir türlü ulaşamamışlardır. Bunun en önemli nedeni Sovyet Rusya’sının uygulamaya koyduğu eğitim sistemidir.
Sovyetler Birliği eğitim sistemi ve siyaseti çerçevesinde açılan Rus-Tatar, Rus-Kazak ve Rus-Kırgız okullarında çocuklar, Rusça eğitim görmeye ve kültürünü unutturmaya yönelik faaliyetlere zorlanmışlardır. 19. yüzyılda eğitim alanındaki bu asimilasyon politikaları kısmen durmuş olsa da, Kırgızlar Rus okullarına karşı tepki göstermeye belli bir süre devam etmişlerdir. Bütün bunlara rağmen, Kırgızlarda modern manada eğitim Sovyet döneminde başlamıştır diyebiliriz.
TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 2020
Kırgızistan’ın demografik yapısı, Kırgız ağırlıklı olmakla birlikte farklı etnisiteden oluşmaktad... more Kırgızistan’ın demografik yapısı, Kırgız ağırlıklı olmakla birlikte farklı etnisiteden oluşmaktadır. Bağımsızlığına kadar bütün bu farklılıkları bir arada tutan payda, Sovyet iktidarının katı ideolojik politikaları olmuştur. Bağımsızlık sonrası, Sovyetlerin ideolojik baskısı kitlesel göçleri tetiklediği gibi sosyal gerginliği de neden olmuştur. Bu ortamda yaşamış insanların ortak kimliği ve medeniyeti inşa etme ihtiyacına rağmen, Kırgızistan ortak bir kültür ve millet kimliği geliştirememiştir. Kırgız toplumunda bütün etnik kimliklerin ortak dili Rusçadır ve ikinci resmi dil olma işlevini halen sürdürmektedir. Özellikle yükseköğrenim başta olmak üzere bilim, sanat ve hukukta aktif bir şekilde kullanılmaktadır.
Bu da ortak kültür ve kimlik belirlemede sorun teşkil etmektedir. Kırgızistan’ın ortak kültür ve kimliğinin oluşmasında etkin bir milli eğitim politikası bulunmamaktadır. Belirlenen ortak eğitim programları siyasal ve ekonomik etkenlerden dolayı her bölgede aynı düzeyde olmadığı da görülmektedir.
У Ч Е Н Ы Й X X I В Е К А, 2020
Кыргызстан укрепляет культурные и гуманитарные связи со странами,которые установили дипломатическ... more Кыргызстан укрепляет культурные и гуманитарные связи со странами,которые установили дипломатические отношения. Культурные связиКыргызской Республики такого рода с Турецкой Республикой развиваются спервых лет независимости. Договор о вечной дружбе и сотрудничестве междуКыргызской Республикой и Турецкой Республикой предусматривает особыеусловия. Суть культурно-гуманитарных отношений отражает историческиеобщности двух народов.
Türk Yurdu Dergisi, 2020
Sosyal değişim, her toplumda ve kültürde oluşabilecek bir olgudur. Sosyal değişim bazen doğal, ba... more Sosyal değişim, her toplumda ve kültürde oluşabilecek bir olgudur. Sosyal değişim bazen doğal, bazen de müdahale yoluyla gerçekleşmektedir. Değişime maruz kalan toplumlar bu durumdan olumlu veya olumsuz yönde etkilenmektedir. Farklı kriterler toplumların bulunduğu bölgeye ve yapıya göre etkisini göstermektedir. Kırgızistan bulunduğu coğrafi konum nedeniyle stratejik bir noktadadır. Aynı zamanda birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Dolayısıyla hazırlanan bu çalışma Kırgızistan’ın sosyal değişimini etkileyen unsurları belirlemeye yöneliktir. Çalışma için gerekli olan veriler Kırgızistan’ın yedi(7) farklı bölgesinden akademik ve idari personele ulaşılarak elde edilmiştir. Yüz yüze görüşme tekniği ile elde edilen veriler AHP yöntemi için geliştirilen “Super Decisions” programı ile değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda Kırgızistan’ın sosyal değişiminde en etkili unsurların medya ve eğitim; en az etkili kriterin ise siyasi yapı olduğu tespit edilmiştir. Bölgeler bazında ise en büyük değişim Çüy/Bişkek, Oş ve Issık Göl şeklinde sıralanmıştır. Sosyal değişimin en az yaşandığı yerler ise Narın ile Batken bölgesidir.
JOURNAL OF SOCIAL, HUMANITIES AND ADMINISTRATIVE SCIENCES, 2020
Эгемендиктин алгачкы жылдарында Кыргызстан КМШнын 11 өлкөсү менен 40тан ашык келишимге кол койгон... more Эгемендиктин алгачкы жылдарында Кыргызстан КМШнын 11 өлкөсү менен 40тан ашык келишимге кол койгон.Бул келишимдер ийгиликтүү жыйынтык бере баштады. КМШ өлкөлөрүндө 1000ден ашык кыргызстандык студенттер бакалавриат, магистратура жана докторантурада билим алышат. Билим берүү тармагындагы үчдеңгээлдеги Кыргызстан менен чет мамлекеттердин ортосундагы кызматташуу глобалдык системагаылайыкташуу аракети болуп саналат. Чет өлкөлүк жогорку окуу жайлар, колледждер жана эл аралык университеттер Кыргызстандын билим берүү тутумунда пайда болуп, сапаттуу билим берүүгө киришти.Кыргызстан менен Түркиянын ортосундагы билим берүү жаатындагы өкмөттөр аралык келишимдер буга далил. Кыргызстан-Түркия Манас Университети Кыргызстан жыйырма жылдан ашык убакыттан бери иштеп келет. Бүгүнкү күндө бул университет эл аралык жана улуттук рейтингдеги алдыңкы университеттердин бири.Түркия, Россия, Япония, АКШ, Кытай, Франция, Британия, Кипр, Индия, Казакстан, Монголия жана Кыргызстандын университеттеринин ортосунда билим берүү жаатында 52 келишим бар.
Вестник Казахский Национальный Педагогический Университет им. Абая, 2014
В настоящее время представляется важным всестороннее исследование проблем в системе образования, ... more В настоящее время представляется важным всестороннее исследование проблем в системе образования, так как реальная оценка экономической ситуации, возникшей в современном кыргызском обществе, показывает, что сегодня, с одной стороны, происходит финансовый и кадровый развал системы образования, а с другой стороны — коммерциализация образовательных учреждений, вызванная экономической ситуацией.
Одним из основных направлений модернизации образования признано повышение его качества, что, в свою очередь, предполагает совершенствование как самого образовательного процесса, так и управления им. Оценка возможности применения этих моделей к построению системы управления образованием в Кыргызстане станет возможна с ознакомлением с их основными положениями.
ВЕСТНИК КЫРГЫЗСКОГО НАЦИОНАЛЬНОГО УНИВЕРСИТЕТА ИМ. ЖУСУПА БАЛАСАГЫНА, 2015
Түркия Республикасынын 90-жылдарда Орто Азия боюнча биринчи приоритети болуп, жаш түрк тилдүү мам... more Түркия Республикасынын 90-жылдарда Орто Азия боюнча биринчи приоритети болуп, жаш түрк тилдүү мамлекеттердин эл аралык коомчулук тарабынан кабыл алынышы эсептелген. Кийинчерээк Орто Азияда жаңы түзүлгөн өлкөлөрдө жашаган Түркиянын элдештери үчүн социалдык, экономикалык жана маданий тармакта көптөгөн иштер аткарылды. Эң алгач көрсөтүлгөн жардамдар убакыттын өтүшү менен узак мөөнөттүү долбоорлорго, өнүгүүгө багытталган борбордоштурулган кызматташуу иш-чараларына айланышкан. Аймакта аткара турган иш-чараларды жана тышкы саясий приоритеттерди ишке ашыра турган, координациялай турган бир уюмга муктаждык пайда болгон жана бул боюнча Түрк кызматташтыгы жана координация агенттигинин башкармалыгы (TİKA) 1992-жылы түзүлгөн.
ЖУСУП БАЛАСАГЫН АТЫНДАГЫ КЫРГЫЗ УЛУТТУК УНИВЕРСИТЕТИ ЖАРЧЫСЫ, 2015
Кыргызстан мамлекети менен Туркия мамлекети ортосундагы достук келишимдери менен бирге алардын б... more Кыргызстан мамлекети менен Туркия мамлекети ортосундагы достук келишимдери менен бирге алардын бир тарыхтын мураскору болуусу туркияда Кыргыз тарыхы менен байланыштуу маанилуу эмгектердин жарыяланышына себеп болду.Кыргыз жана Туркстан терминдери камтылгандыктан Кыргыз маданиятына, культурасына жана тарыхына байланыштуу жазылган булактар жалпы турдо каралган.
ВЕСТНИК КЫРГЫЗСКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА ИМ. АРАБАЕВА, 2014
Международной научной конференции «Кыргызский каганат в контексте тюркской цивилизации:Проблемы Кыргызоведения», 2013
Kırgızistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki dostane ikili ilişkilerin yanı sıra ay... more Kırgızistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki dostane ikili ilişkilerin yanı sıra aynı köken ve ortak tarihin mirasçısı olmak, Türkiye’de Kırgız tarihiyle ilgili son dönemlerde önemli çalışmaların yapılmasına neden olmuştur. Kırgız ve Türkistan terimlerinin içeriğinden dolayı Kırgız medeniyeti, kültürü ve tarihi ile alakalı yazılı kaynaklar genel olarak ele alınmıştır. Ancak Adil Hikmet Bey’in hatıralarından yola çıkarak roman haline getirdiği ‘’Asya’da Beş Türk’’ adlı kitabında Kırgızlar’la alakalı bilgilere rastlamaktayız. Bu araştırmalar şüphesiz Orta Asya tarihine, Türk tarihine Türk-İslam tarihine de ışık tutacak olması itibariyle önemlidir.
Вестник Кыргызского Национального Университета имени Жусупа Баласагына , 2014
Высшая школа Кыргызской Республики переживает ответственный и болезненный период реорганизации и ... more Высшая школа Кыргызской Республики переживает ответственный и болезненный период реорганизации и апробации радикальных изменений, стремясь создать гибкую мобильную систему высшего образования, отвечающую мировым требованиям в условиях глобальной конкуренции. Повышение адаптационного потенциалов вузов и программ подготовки специалистов планируется достичь, в том числе, через реформу организационной, академической структуры, обновление инфраструктуры, методов и технологии обучения, совершенствование педагогического процесса, улучшения качества преподавательского состава.
УЧЕНЫЙ ХХI ВЕКА, 2016
Кыргыз Республикасы көз карандысыздыгын алган күндөн тартып Кыргызстан жана Түркия боордош мамлек... more Кыргыз Республикасы көз карандысыздыгын алган күндөн тартып Кыргызстан жана Түркия боордош мамлекеттеринин маданият жана билим берүү тармагындагы кызматташтыгы өнүгүп, эки тараптуу тажрыйба алмашуу ишмердиги акырындык менен өз жемишин бере баштаганын белгилөөгө болот. Кыргыз Республикасынын жана Түркиянын билим берүү министрликтеринин ортосундагы алгачкы мамилелер 1991-ж.12-июлунда, тагыраак айтканда, Кыргызстандын суверендүүлүгүнүн кабыл алынышына чейин эле башталган. Билим берүү системасындагы өзгөрүүлөр өткөндөгү тажрыйбаларга таянуу менен жаңы педагогикалык технологияларды киргизүү, анын мазмунун карап чыгуу сыяктуу түрдүү жолдор аркылуу ишке ашырылууда. Бул тарыхый тажрыйбага сын көз менен карап, ага карата сын мамиле жасалганда гана жакшы натыйжаларга алып келээри анык. Азыркы учурдагы билим берүүнүн максаты – коомдун талаптарына ылайык, коомдо өз ордун таба ала турган, өзүнүн иш-аракеттерине жоопкерчилик менен мамиле жасаган, өз укуктарын билген жана башкалардын укуктарын урматтаган инсанды тарбиялоо.
УЧЕНЫЙ ХХI ВЕКА, 2016
С обретением независимости Кыргызстан стал переживать очень важные исторические события для стано... more С обретением независимости Кыргызстан стал переживать очень важные исторические события для становления государства. Будучи одним из беднейших членов Содружества Независимых Государств (СНГ), Кыргызстан упустил большое количество возможностей за первые 20 лет своего суверенного существования. Другая проблема состоит в том что стратегические изменения в планах были неверно истолкованы и негативно восприняты жителями страны.
Решение вопроса заключается в укреплении государственной системы образования и информации.. Должны быть опробированы новые модели в стратегии образования и использован опыт укрепления структур государственной системы развитых стран.
ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI'NDA İLMİ ARAŞTIRMALAR SEMPOZYUMU, 2016
İki kardeş ve dost ülke arasındaki ilişkiler Kırgızistan Cumhuriyetinin bağımsızlığını kazandığı ... more İki kardeş ve dost ülke arasındaki ilişkiler Kırgızistan Cumhuriyetinin bağımsızlığını kazandığı günden itibaren başlamış gerek devlet gerekse özel teşebbüsün eğitim alanında gösterdiği özveriyle günden güne gelişerek devam etmektedir. Sosyo-kültürel ilişkilerin yirmi yıllık getirisi yönüyle bakıldığında alınan devlet kararlarının ne kadar yerinde ve gerekli olduğunu görmek mümkündür. Bugüne kadar yapılan özverili çalışmaların iki ülkenin sadece eğitim alanındaki iş birliğinin yanında beşerî hayatına etkilerini gözlemlemekte mümkündür. Özellikle Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinin Kırgızistan eğitim sistemine, sosyal hayatına ve ekonomisine katkıları iki ülke halklarının birbirlerini daha fazla tanıma ve kaynaşma fırsatı doğurmuştur. Eğitim öğretim dışında yürüttüğü sosyal projeler Kırgız halkı tarafından takdirle karşılanmaktadır. Bunun yanında özel teşebbüsle açılan orta öğretim kurumları, dil öğretim merkezleri (Tömer) ve vakıflar da ikili ilişkilerin gelişmesine katkı sağlamaktadır.
TÜRK HALKLARININ GELENEKSEL SPOR OYUNLARI-III, 2018
Çalışma, Türk halkları ve yabancı yazarların genel spor tarihine bakış açılarını inceleyip, Türk ... more Çalışma, Türk halkları ve yabancı yazarların genel spor tarihine bakış açılarını inceleyip, Türk spor tarihinin içerde ve dış dünyadaki yeri nedir sorularına yanıt arayacaktır. Türk halklarında spor tarihinin sorunları hakkında şimdiye kadar monografik bir çalışma olmamış, dolaylı yapılan çalışmalarda kapsadığı alan ve analitik nitelikleri bakımından çok yetersizdir. Yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu halen derinlikli analizler yapmaktan uzak, yüzeysel bir seviyede ve betimleyici bir çerçeve içinde kalmaktadır. Niteliksel araştırmalar yaklaşımı içinde yer alan survey tanımlama ve karşılaştırma modeli, araştırmada yöntem olarak belirlenmiştir. Batı dünyasında 20. Yüzyılın başından itibaren başlayan spor tarihçiliği, son 35-40 yılda kendi akademik dergilerine sahip, kendi konferanslarını düzenleyen, lisans ve lisansüstü dersleri açabilen bir yapıya kavuşmuştur. Bu sayede spor tarihçiliği toplumların tarihini anlamamıza katkı sağlayacak, mevcut toplumsal ilişkileri dönüştürmeye yarayacak, yeni bilgileri üretebilen bir akademik disiplin haline gelmiştir. Ancak Türkiye’de modernleşmeci paradigmanın ve Orta Asya’da da kabile şuuru çerçevesinde özcü kültürcü anlayışın ekseninde şekillenmiştir. Bunun için Türk halklarının geleneksel sporları yeterince dünyaya literatürüne girdirilip tanıtılamamış, diğer sosyal bilimlerle etkileşime girememiş ve kendi içine kapanmıştır.
TÜRK HALKLARININ GELENEKSEL SPOR OYUNLARI, 2015
Eğlence veya spor amaçlı oynanan oyunlar Kırgız kültürünün önemli bir parçasıdır. Birçoğu Manas D... more Eğlence veya spor amaçlı oynanan oyunlar Kırgız kültürünün önemli bir parçasıdır. Birçoğu Manas Destanı'nda da tasvir edilen bu oyunlar, günümüzde düğünlerde, kutlamalarda ve resmi törenlerde temsili olarak sergilenmektedir. Bu oyunların en tanınmış olanları, gözü pek erkeklerin at üstünde vuruşması şeklinde tanımlanabilecek Er-Sayış oyunu; dörtnala at sürerken yerdeki madeni parayı almak için oynanan Tıyın-Emney oyunu; keskin nişancılığa dayanan Cambı Atuu oyunu; tarihte boylar, hanedanlar veya bölgeler arasında oynanan Ulak Tartuu oyunu; yine at üstünde oynanan ve diğer biniciyi bindiği atın eğerinden çekerek yere savurmayı amaçlayan Er Odarış oyunu; saçı olmayan kişiler arasında oynanan Taz Süzüştürü ve Öpkö Çabışuu oyunları; kadınlar arasında oynanan Ayaldarın Sayışı oyunu olarak zikredilebilir.
TÜRK HALKLARININ GELENEKSEL SPOR OYUNLARI VIII, 2019
6. ULUSLARARASI TÜRK HALKLARI GELENEKSEL OYUNLAR - SPORLAR SEMPOZYUMU , 2017
Bazı oyunlar evrenseldir ve aşağı yukarı aynı kurallarla birçok ülkede oynanır. Pek çok oyun yüzy... more Bazı oyunlar evrenseldir ve aşağı yukarı aynı kurallarla birçok ülkede oynanır. Pek çok oyun yüzyıllar öncesinden günümüze ulaşmıştır. Bazı çocuk oyunları yüzlerce yıldır aynı kalmışken diğerleri zaman içerisinde evrim geçirmiş, farklı kurallarla oynanmaya başlamıştır. Salıncak gibi eğlence veya spor amaçlı oynanan oyunlar Kırgız kültürünün önemli bir parçasıdır. Birçoğu Manas Destanı'nda da tasvir edilen bu oyunlar, günümüzde düğünlerde, kutlamalarda ve resmi törenlerde temsili olarak oynanmakta ve sergilenmektedir. Birçok kültürlerde oynanan salıncak (Selkinçek) oyunu da hayvancılıkla geçimini sağlayan göçebe Kırgız, Moğol ve Kazaklar’da özellikle gençler arasında yaygın bir oyundur. Altı bakan da denilen bu oyunu bütün kültürlerde bulmak mümkündür. Gerçeğine uygun olarak her kültür çocuk eğlencesi olarak salıncağı kullanmaktadır. Kırgızlarda salıncak coğrafi konuma göre kurulmaktadır. Salıncaklar ağaçlık alanlarda halatların ağaçlara bağlanmasıyla kurulmaktadır ve selkinçek adı verilir. Bozkır ya da yaylaklarda kurulan salıncaklar beraberlerinde getirdikleri direkler yardımıyla kurulur. Bu salıncak tipine de Altı bakan adı verilmektedir. Sirklerde ve panayır yerlerinde kurulan atraksiyon aletlerinin ilk örnekleri bu salıncaklar sayılmaktadır. Salıncak çocuk oyunlarının eski ritüellerin devamı olmasına örnek gösterilebilir. Kırgızların salıncaklarda eğlenirken doğaçlama söyledikleri mani ve türküler Anadolu coğrafyasında söylenen türkü ve manilerle benzerlik göstermektedir. Milli ahlak ve toplumsal terbiyenin gelişmesine katkıda bulunduğu gibi sosyal yapının sağlamlaşmasında da önemli rol oynar. Bu oyunlar oyun olmasının yanında toplumun değerlerinin sonraki nesillere aktarılması aracıdır.