Katarzyna Makaruk - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Katarzyna Makaruk

Research paper thumbnail of Przemoc wobec dzieci w sporcie. Pełny raport z badań ilościowych

Przemoc wobec dzieci w sporcie. Pełny raport z badań ilościowych.

Research paper thumbnail of Ochrona małych dzieci przed krzywdzeniem zapewniana przez pielęgniarki i położne

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2016

Pielęgniarki i położne mogą odgrywać znaczącą rolę w ochronie małych dzieci przed krzywdzeniem. A... more Pielęgniarki i położne mogą odgrywać znaczącą rolę w ochronie małych dzieci przed krzywdzeniem. Artykuł prezentuje wyniki badania ilościowego zrealizowanego przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę (wtedy Fundacja Dzieci Niczyje) w próbie 338 pielęgniarek oraz położnych pracujących z rodzinami małych dzieci. Mimo że większość badanych uważa, że należy reagować, gdy dziecko doświadcza krzywdzenia ze strony swojego opiekuna, to znacząca część z nich podejmuje interwencję tylko w określonych przypadkach, a połowa twierdzi, że nie była nigdy świadkiem takiej sytuacji. Co więcej, interwencja ogranicza się często do rozmowy z opiekunem dziecka. Wyniki badań wskazują na to, że pielęgniarki i położne potrzebują wsparcia edukacyjnego na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Słowa kluczowe: małe dzieci, pielęgniarki i położne, ochrona dzieci przed krzywdzeniem Wstęp W edług Światowej Organizacji Zdrowia (1999) krzywdzenie dzieci definiuje się jako: "wszelkie formy złego traktowania w sferze fizycznej i/lub emocjonalnej, wykorzystywania seksualnego, zaniedbywania albo wykorzystywania komercyjnego, skutkujące rzeczywistym lub potencjalnym uszczerbkiem na zdrowiu dziecka, zagrożeniem jego życia lub rozwoju albo naruszeniem jego godności w kontekście relacji opartej na odpowiedzialności, zaufaniu lub władzy."

Research paper thumbnail of Klasyfikacja dzieci doświadczających przemocy w Polsce przy użyciu analizy klas latentnych

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2023

W artykule przedstawiono pogłębione wyniki Diagnozy przemocy wobec dzieci w Polsce 2023. Badanie ... more W artykule przedstawiono pogłębione wyniki Diagnozy przemocy wobec dzieci w Polsce 2023. Badanie przeprowadzono na ogólnopolskiej próbie N = 1392 nastolatków wwieku 13–17 lat. W badaniu wykorzystano polską adaptację Kwestionariusza wiktymizacji młodzieży (Juvenile Victimization Questionnaire), która zawierała pytania o 24 formy wiktymizacji podzielone na osiem szerszych kategorii. Wśród badanych nastolatków 68% doświadczyło przemocy rówieśniczej, 34,6% – przemocy ze strony bliskich dorosłych, 25,6% – wykorzystywania seksualnego bez kontaktu fizycznego, 23,6% – zaniedbania emocjonalnego, 19,7%– parentyfikacji, 14,7% – wiktymizacji pośredniej, 8,3% – zaniedbania fizycznego i 7,9% – wykorzystywania seksualnego z kontaktem fizycznym. Analiza klas latentnych pozwoliła zidentyfikować trzy klasy dzieci krzywdzonych sklasyfikowanych jako: klasa 1 – osoby najmniej obciążone wiktymizacją (65,2%), klasa 2 – osoby, które doświadczyły przemocy ze strony bliskich dorosłych i przemocy rówieśniczej (25,3%), i klasa 3 – osoby w największym stopniu obciążone wiktymizacją (9,5%). Za pomocą analizy regresji logistycznej określono predyktory przynależności do klasy 3. Szansa znalezienia się w tej klasie była mniejsza w przypadku chłopców niż dziewczyn (AOR = 0,24) oraz respondentów, którzy deklarowali posiadane wsparcie społeczne ze strony dorosłych (AOR = 0,39). Szansa była większa w przypadku mieszkańców miast niż wsi (AOR = 1,55) oraz rosła z wiekiem respondentów (AOR = 1,58). Zwiększały ją dysfunkcje rodzinne: nadużywanie alkoholu przez domownika (AOR = 3,46), używanie narkotyków przez domownika (AOR = 2,39) i choroba psychiczna domownika (AOR = 2,64). Skategoryzowanie dzieci doświadczających przemocy z pomocą metod statystycznych otwiera nowe możliwości badawcze, aby jeszcze lepiej określić to zjawisko, oraz może stanowić podstawę działań profilaktycznych celowanych do konkretnych klas odbiorców.

Research paper thumbnail of Multiwiktymizacja wśród nastolatków w Polsce i jej uwarunkowania

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2023

W artykule przedstawiono charakterystykę nastolatków pokrzywdzonych multiwiktymizacją, czyli wiel... more W artykule przedstawiono charakterystykę nastolatków pokrzywdzonych multiwiktymizacją, czyli wieloma formami przemocy lub zaniedbania, oraz predyktory tego problemu. Badanie przeprowadzono w 2023 r. na ogólnopolskiej próbie N = 1392 nastolatków w wieku 13–17 lat. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz wiktymizacji młodzieży, czyli polską adaptację Juvenile Victimization Questionnaire, który zawierał pytania o 24 formy przemocy i zaniedbania podzielone na osiem szerszych
kategorii. Okazało się, że 32,5% badanych nastolatków doświadczyło w swoim życiu co najmniej trzech kategorii wiktymizacji. Wśród osób pokrzywdzonych multiwiktymizacją 95,4% doświadczyło przemocy rówieśniczej, 79,2% – przemocy ze strony bliskich dorosłych, 60,0% – wykorzystywania seksualnego bez kontaktu fizycznego, 47,0% – zaniedbania emocjonalnego, 40,4% – wiktymizacji pośredniej, 38,6% – parentyfikacji, 22,7% – wykorzystywania seksualnego z kontaktem fizycznym, a 21,4% – zaniedbania fizycznego. Szansa doświadczenia multiwiktymizacji była większa wśród osób mieszkających w mieście (AOR = 1,36), mieszkających
z osobą nadużywającą alkoholu (AOR = 3,68) oraz chorującą psychicznie
(AOR = 3,26), natomiast niższa w przypadku chłopców (AOR = 0,64) i osób, które deklarowały wsparcie społeczne ze strony dorosłych (AOR = 0,04). Wśród nastolatków deklarujących takie wsparcie, szansa narażenia na multiwiktymizację rosła jednak wraz z wiekiem (AOR = 1,2). Wyniki badań wskazują na konieczność działań profilaktycznych i interwencyjnych wobec rodzin doświadczających dysfunkcji.

Research paper thumbnail of Żebractwo dzieci w Polsce

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2015

Celem artykułu jest przedstawienie problemu żebractwa dzieci w Polsce, a w szczególności charakte... more Celem artykułu jest przedstawienie problemu żebractwa dzieci w Polsce, a w szczególności charakterystyki i ogólnej sytuacji żebrzących dzieci, jak również podejmowanych przez nie form żebrania. W artykule omówiono także takie kwestie, jak interwencja, identyfikacja dzieci zmuszanych do żebractwa, oraz przedstawiono ocenę świadomości społecznej problemu. Artykuł jest podsumowaniem działań zrealizowanych w ramach projektu "Trzeci sektor przeciw przymusowemu żebractwu", podczas którego przeprowadzono wywiady pogłębione z ekspertami oraz obserwacje żebrzących dzieci. W czasie badań terenowych zaobserwowano kilkadziesiąt dzieci zajmujących się różnymi formami żebractwa. Były to zarówno dzieci polskie, jak i pochodzenia romskiego, w różnym wieku. Wnioski z obserwacji pozwalają sądzić, że część z dzieci zajmujących się żebractwem na ulicach polskich miast to ofiary handlu ludźmi. Słowa kluczowe: żebractwo dzieci, handel ludźmi, dzieci romskie Wstęp Żebrzące dziecko tworzy w przestrzeni ulicznej szczególny rodzaj figury. Postać dziecka, niezależnie od techniki żebrania, oddziałuje na przechodniów-potencjalnych jałmużników w sposób jednoznaczny. Przywołuje instynkt macierzyński, opiekuńczy, zmusza do namysłu i zastanowienia się.

Research paper thumbnail of Adverse childhood experiences, childhood relationships and associated substance use and mental health in young Europeans

European journal of public health, Mar 20, 2019

Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours ... more Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours and poor health throughout life. While increases in risk may be affected by resilience resources such as supportive childhood relationships, to date few studies have explored these effects. Methods: We combined data from cross-sectional ACE studies among young adults (n = 14 661) in educational institutions in 10 European countries. Nine ACE types, childhood relationships and six health outcomes (early alcohol initiation, problem alcohol use, smoking, drug use, therapy, suicide attempt) were explored. Multivariate modelling estimated relationships between ACE counts, supportive childhood relationships and health outcomes. Results: Almost half (46.2%) of participants reported !1 ACE and 5.6% reported !4 ACEs. Risks of all outcomes increased with ACE count. In individuals with !4 ACEs (vs. 0 ACEs), adjusted odds ratios ranged from 2.01 (95% CIs: 1.70-2.38) for smoking to 17.68 (95% CIs: 12.93-24.17) for suicide attempt. Supportive childhood relationships were independently associated with moderating risks of smoking, problem alcohol use, therapy and suicide attempt. In those with !4 ACEs, adjusted proportions reporting suicide attempt reduced from 23% with low supportive childhood relationships to 13% with higher support. Equivalent reductions were 25% to 20% for therapy, 23% to 17% for problem drinking and 34% to 32% for smoking. Conclusions: ACEs are strongly associated with substance use and mental illness. Harmful relationships are moderated by resilience factors such as supportive childhood relationships. Whilst ACEs continue to affect many children, better prevention measures and interventions that enhance resilience to the lifelong impacts of toxic childhood stress are required.

Research paper thumbnail of Bariery w zaspokajaniu potrzeb dzieci krzywdzonych. Perspektywa profesjonalistów

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2021

Celem artykułu jest określenie najważniejszych potrzeb dzieci krzywdzonych oraz wskazanie barier,... more Celem artykułu jest określenie najważniejszych potrzeb dzieci krzywdzonych oraz wskazanie barier, które utrudniają zaspokojenie tych potrzeb przez rodziców i profesjonalistów. Badanie jakościowe z profesjonalistami pracującymi w obszarze pomocy dzieciom krzywdzonym zrealizowano od września 2020 r. do marca 2021 r. Przeprowadzono łącznie 50 indywidualnych wywiadów telefonicznych. Okazało się, że zdaniem badanych najważniejszym i zarazem najtrudniejszym zadaniem jest zadbanie o poczucie bezpieczeństwa dziecka. Wyniki badań wskazały również na liczne bariery w udzieleniu dziecku odpowiedniej pomocy i zaspokojeniu jego potrzeb. Tym, co powstrzymuje rodziny przed skorzystaniem ze wsparcia, jest brak motywacji, brak zaangażowania w pomoc dziecku, obawa przed ingerencją instytucji pomocowych, odczuwanie wstydu przed skorzystaniem z pomocy, wybiórcze zainteresowanie ofertą wsparcia, marginalizowanie potrzeb dziecka i uzależnienie od sprawcy. Do barier po stronie profesjonalistów zaliczono brak uważności i wrażliwości, niechęć do angażowania się, obawę przed odpowiedzialnością i brak osobistych kontaktów między profesjonalistami.

Research paper thumbnail of Aplikacje mobilne dla dzieci w wieku 3–6 lat. Diagnoza potrzeb i możliwości wsparcia dla rodziców

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2015

Rynek aplikacji mobilnych dla najmłodszych rośnie w bardzo szybkim tempie. Aby wykorzystywane do ... more Rynek aplikacji mobilnych dla najmłodszych rośnie w bardzo szybkim tempie. Aby wykorzystywane do zabawy aplikacje były dla dziecka bezpieczne i stymulujące jego rozwój, powinny spełniać określone kryteria. Niestety wyszukiwanie aplikacji dla dzieci utrudnia nie tylko ogrom dostępnego oprogramowania. Dzięki przeprowadzonym badaniom jakościowym z udziałem rodziców małych dzieci (w wieku 2-6 lat) udało się zidentyfikować liczne trudności i obawy rodziców usiłujących znaleźć odpowiednie aplikacje. Te wyniki wykorzystano uwzględnione przy przygotowaniu katalogu Best-App, ułatwiającego dostęp do bezpiecznych aplikacji. Słowa kluczowe: aplikacje mobilne dla dzieci, urządzenia mobilne, rodzice małych dzieci, narzędzia wspierające rodziców Wstęp D duża popularność smartfonów i tabletów sprawiła, że coraz młodsze dzieci stają się użytkownikami nowych technologii, a co za tym idzie także użytkownikami internetu (Holloway, Green, Livingstone, 2013; Mascheroni, Ólafsson, 2013). Zarówno w Polsce, jak i w innych państwach skala korzystania z nowych mediów przez dzieci przed osiągnięciem wieku szkolnego jest już znacząca. W 2015 roku w Polsce 43% 1-2 latków i 62% 3-4 latków www.dzieckokrzywdzone.fdn.pl APLIKACJE MOBILNE DLA DZIECI W WIEKU 3-6 LAT. DIAGNOZA POTRZEB I MOŻLIWOŚCI… 84 korzystało z urządzeń mobilnych. W grupie dzieci w wieku 5-6 lat ten odsetek sięgnął aż 84% (Bąk, 2015). Dla porównania, w 2013 roku w Stanach Zjednoczonych z urządzeń mobilnych korzystało 38% dzieci poniżej 2 r.ż., 80% dzieci w wieku 2-4 lat i 83% dzieci w wieku 5-8 lat (Common Sense Media, 2013). Natomiast w 2014 roku w Wielkiej Brytanii 39% dzieci w wieku 3-4 lat oraz ponad połowa (54%) dzieci w wieku 5-7 lat używała w domu tabletu (Ofcom, 2014). Dane te wskazują, że Polska pod tym względem nie różni się znacząco od krajów zachodnich. Co ciekawe, według najnowszych polskich badań własne urządzenie mobilne posiadało 26% dzieci do 6 r.ż. (Bąk, 2015). Rynek aplikacji mobilnych dla najmłodszych rośnie w bardzo szybkim tempie (Shuler, 2012). Według raportu "Back to School" (Adjust, 2014) w 2014 roku w sklepie Google Play dostępnych było ponad 300 tysięcy aplikacji przeznaczonych właśnie dla dzieci. W 2015 roku w Polsce 62% dzieci w wieku 1-6 lat grało lub korzystało z aplikacji mobilnych na smartfonie lub tablecie. Wśród nich, 79% bawiło się aplikacjami o charakterze edukacyjnym, 64% używało aplikacji rozwijających kreatywność, tyle samo (64%) korzystało z gier służących rozrywce, a 16% używało innych rodzajów aplikacji (Bąk, 2015). Zabawa jest istotnym elementem rozwoju dziecka.

Research paper thumbnail of Korzystanie z portali społecznościowych przez młodzież. Wyniki badania EU NET ADB

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2013

Zdecydowana większość młodzieży w wieku 14-17 lat w Polsce posiada profi l chociaż na jednym port... more Zdecydowana większość młodzieży w wieku 14-17 lat w Polsce posiada profi l chociaż na jednym portalu i korzysta z niego codziennie. Portale społecznościowe są bardziej popularne wśród dziewczyn. Dziewczyny częściej odwiedzają tego typu strony i spędzają na nich więcej czasu niż chłopcy, zarówno w dni, kiedy są lekcje, jak i w dni wolne od zajęć szkolnych. Główne powody, dla których nastolatki korzystają z serwisów społecznościowych, to utrzymywanie kontaktu z innymi, nawiązywanie nowych znajomości, odrabianie lekcji oraz bycie na bieżąco z różnego rodzaju informacjami. Osoby spędzające na portalach społecznościowych co najmniej 2 godziny dziennie częściej pokonują za pomocą internetu samotność (p<0,05) niż inni ich użytkownicy. Istnieje zależność między intensywnym użytkowaniem serwisów społecznościowych i różnymi problemami psychospołecznymi. Najsilniejszy związek zachodzi w przypadku zachowań niedostosowanych oraz agresywnych. Ponadto osoby intensywnie korzystające z portali społecznościowych częściej korzystają z internetu w sposób dysfunkcyjny.

Research paper thumbnail of Postawy Polaków wobec kar fizycznych a ich stosowanie w praktyce rodzicielskiej

Fundacja Dzieci Niczyje W artykule przedstawiono wyniki badania "The Problem of Child Abuse" na t... more Fundacja Dzieci Niczyje W artykule przedstawiono wyniki badania "The Problem of Child Abuse" na temat postaw Polaków wobec kar fizycznych, stosunku do ich prawnego zakazu oraz ich stosowania w praktyce rodzicielskiej. Chociaż zwiększa się odsetek osób, które nie akceptują kar fizycznych, nadal ponad połowa badanych Polaków jest zdania, że stosowanie takich kar może być usprawiedliwione. Sześćdziesiąt procent respondentów uważa za słuszne prawne zakazanie ich stosowania. Największy sprzeciw budzą surowe kary, takie jak bicie dziecka w twarz, bicie dziecka pasem i silne bicie ręką. Niespełna co trzeci respondent uznaje, że karcenie klapsem powinno być zabronione. W analizach wykazano dodatnią zależność między akceptacją przemocy fizycznej a prawnym przyzwoleniem na jej stosowanie. Aprobata kar cielesnych w dużej mierze przekłada się na praktykę rodzicielską-większość zwolenników tego rodzaju zachowań stosuje przemoc w stosunku do dzieci. Najczęściej wykorzystywane przez Polaków kary to podnoszenie głosu oraz karcenie klapsem. Słowa kluczowe: kary fizyczne, prawny zakaz stosowania kar fizycznych, metody wychowawcze K ary cielesne mogą wyrządzić dziecku krzywdę nie tylko przez sprawianie mu bólu fizycznego, ale także upokorzenie, powtarzające się poczucia strachu i lęku w relacji z opiekunem czy zaburzenie poczucia bezpieczeństwa, co z kolei może niekorzystnie wpływać na rozwój, funkcjonowanie psychiczne i emocjonalne dziecka. Negatywne konsekwencje doświadczania kar fizycznych są często długotrwałe i objawiają się w dorosłym życiu krzywdzonego w dzieciństwie człowieka (Halemba, Izdebska, 2009; FDN, 2010b). Według definicji Komitetu Praw Dziecka kara fizyczna to "każde karanie, w którym została użyta siła fizyczna i które było zamierzone, by spowodować pewien stopień bólu i dolegliwości, bez względu na to, jak byłoby ono lek-kie2". Rada Europy określa kary fizyczne jako

Research paper thumbnail of Przestępstwa konwencjonalne. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci

Artykuł poświęcony jest zjawisku przestępstw konwencjonalnych dotykających dzieci i młodzież w Po... more Artykuł poświęcony jest zjawisku przestępstw konwencjonalnych dotykających dzieci i młodzież w Polsce. 27% dzieci w swoim życiu doświadczyło przynajmniej jednej z trzech badanych form przestępstw konwencjonalnych-rozboju, napaści przy użyciu niebezpiecznego przedmiotu oraz wandalizmu. Chłopcy padają ofi arami przestępstw konwencjonalnych istotnie częściej niż dziewczyny (p<0,05). Analiza logistyczna pokazała, że ryzyko doświadczenia takiej przemocy jest o 51% wyższe dla chłopców niż dla dziewczyn. Najczęściej występująca forma przemocy konwencjonalnej to wandalizm (21%). Co dwunasty nastolatek (8%) deklaruje, że ktoś użył siły, żeby zabrać mu jego własność, a 5%, respondentów padło w swoim życiu ofi arą napaści. Ofi arami wandalizmu są nieco częściej młodsze nastolatki (11-14 lat), natomiast napaści i rozboju nieco częściej doświadczają starsze nastolatki (15-17 lat).

Research paper thumbnail of Doświadczenie przemocy fizycznej w dzieciństwie a podejmowanie zachowań szkodliwych dla zdrowia. Wyniki badań przeprowadzonych wśród polskich studentów

Słowa kluczowe: negatywne doświadczenia w dziecińStwie, przemoc fizyczna, kary fizyczne, zachowan... more Słowa kluczowe: negatywne doświadczenia w dziecińStwie, przemoc fizyczna, kary fizyczne, zachowania ryzykowne dla zdrowia Wprowadzenie teoretyczne Z doświadczeń Centrum Pomocy Dzieciom Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę: www.dzieckokrzywdzone.fdds.pl DoświaDczenie przemocy fizycznej w Dzieciństwie a poDejmowanie… 28 matka 11-letniej Joanny, biła córkę za słabsze oceny z matematyki tak długo, aż sama nie opadła z sił. Następnie przypisywała dziewczynce winę za zmęczenie i ból serca matki oraz jej dolegliwości psychiczne z powodu wychowawczych niepowodzeń. Joasia czuła się winna cierpieniu matki, jej brutalne zachowania usprawiedliwiała swoją nieudolnością, żyła w lęku przed utratą miłości rodzicielskiej. Ukrywała ślady pobicia na swoim ciele, starała się funkcjonować nienagannie, aby unikać podejrzeń i przez okres kilku lat skutecznie broniła dostępu do swojego dramatu. Po zidentyfikowaniu problemów wymagała wieloletniej pracy terapeutycznej w związku z nasilonymi zachowaniami autodestrukcyjnymi w formie samouszkodzeń, prób samobójczych, odrzucania możliwości rozwoju odpowiadającego indywidualnym predyspozycjom. Czy Joasi wystarczy nawet wysoko profesjonalna pomoc terapeutyczna, aby mogła poradzić sobie z urazowymi doświadczeniami w relacji z matką? Jak potoczy się jej życie? Czy wykorzysta swoje zasoby? Jaką będzie miała siłę i odwagę, aby w przyszłości doświadczać radości? Joasia jest jedną z wielu podopiecznych fundacji.

Research paper thumbnail of Metody dyscyplinowania dzieci w Polsce, Chorwacji i na Łotwie : Wyniki międzynarodowego badania ilościowego

Najpopularniejsza metoda wychowawcza to stosowanie różnego rodzaju zakazów. Polscy rodzice nieco ... more Najpopularniejsza metoda wychowawcza to stosowanie różnego rodzaju zakazów. Polscy rodzice nieco rzadziej niż pozostali stosują kary cielesne (26% w Polsce vs 32% na Łotwie i 35% w Chorwacji). Utrata panowania nad sobą to najczęstszy powód stosowania kar cielesnych przez rodziców we wszystkich trzech krajach. W obszarze wychowania dzieci respondenci największe zaufanie mają do własnego doświadczenia i własnej intuicji. Większość świadków cielesnego dyscyplinowania dziecka nie podjęło w tej sytuacji żadnych działań i zazwyczaj wynikało to z braku wiedzy, jak to zrobić.

Research paper thumbnail of Program Chronimy Dzieci jako przykład działań na rzecz ochrony dzieci przed przemocą w polskich szkołach i przedszkolach. Raport z badań

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2016

Od 2014 roku w ramach rządowego programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła" Fundacja Dajemy Dzieciom... more Od 2014 roku w ramach rządowego programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła" Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (dawniej Fundacja Dzieci Niczyje) realizuje program Chronimy Dzieci, którego celem jest ochrona dzieci przed przemocą ze strony dorosłych oraz rówieśników. Diagnoza potrzeb placówek edukacyjnych w zakresie spełniania przez nie standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem pokazała, że wiele rozwiązań nie jest w nich realizowanych, chociaż uznawane są one powszechnie za ważne. Badanie opinii placówek realizujących program umożliwiło poznanie ich doświadczeń i wskazało na poprawę ich funkcjonowania w zakresie ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Słowa kluczowe: ochrona przed krzywdzeniem, placówka oświatowa, Chronimy Dzieci, standardy Wstęp Z godnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej misją szkół jest nie tylko nauczanie i wychowywanie, ale także prowadzenie działań profilaktycznych (Dz.U. 2014 poz. 803). Kładzie się nacisk na to, aby były one dostosowane do swoistych potrzeb i problemów placówki, rozwijały kompetencje kadry pedagogicznej, odbywały się przy współpracy ze środowiskiem lokalnym, włączały i aktywizowały rodziców, eliminowały działania przypadkowe oraz obligowały placówkę do oceny ich efektywności (Szymańska, 2012). www.dzieckokrzywdzone.fdds.pl Program Chronimy Dzieci jako przykład działań na rzecz ochrony dzieci przed przemocą… 54 Jednym z zadań profilaktycznych jest kreowanie bezpiecznego i zdrowego środowiska placówki, na co znaczący wpływ ma jej klimat (Borkowska, Szymańska, Witkowska, 2012). Zdaniem wielu badaczy pozytywny klimat szkoły łączy się z mniejszym nasileniem agresywnych zachowań w placówce (

Research paper thumbnail of Ochrona małoletniego pokrzywdzonego przed wielokrotnym przesłuchaniem – rozważania w świetle wyników badania jakościowego

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2021

Celem artykułu jest analiza praktyki stosowania zasady jednokrotnego przesłuchania wyrażonej w ar... more Celem artykułu jest analiza praktyki stosowania zasady jednokrotnego przesłuchania wyrażonej w art. 185a Kodeksu postępowania karnego, która gwarantuje małoletniemu pokrzywdzonemu ochronę przed negatywnymi skutkami udziału w czynności. Badanie przeprowadzono w marcu i kwietniu 2020 r. metodą indywidualnego wywiadu telefonicznego wśród 19 sędziów z wydziałów karnych sądów rejonowych i okręgowych oraz 12 biegłych psychologów. Do powtórnych przesłuchań dochodzi, gdy zawnioskuje o to oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania, lub gdy wyjdą na jaw nowe istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania. Według respondentów do takiej sytuacji często dochodzi w wyniku przesłuchania małoletniego w fazie in rem postępowania przygotowawczego. Badani są przeciwni powtórnemu przesłuchiwaniu małoletnich świadków przestępstw. Aby uniknąć konieczności powtarzania czynności, sędziowie stosują różne strategie, chociaż nie zawsze są przekonani, czy są one efektywne i zapewnią małoletnim pokrzywdzonym ochronę również na kolejnych etapach postępowania karnego. Słowa kluczowe: jednokrotne przeSłuchanie, powtórne przeSłuchanie, małoletni świadek, małoletni pokrzywdzony M ałoletni pokrzywdzeni stanowią grupę, która w toku postępowania karnego wymaga szczególnej ochrony prawnej: ,,dzieci powinny być traktowane sprawiedliwie, z troską, wrażliwością i szacunkiem podczas każdego

Research paper thumbnail of Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023

Key results What is the prevalence of child and adolescent victimization in Poland? • The majori... more Key results
What is the prevalence of child and adolescent victimization in Poland? • The majority of children and adolescents (79%) have experienced abuse or neglect at least once in their lives. • In the year preceding the study, this was reported by 52% of the respondents. What types of violence do children and adolescents experience? The most commonly reported forms of violence were: • peer and sibling victimization (66%) • abuse by close adults (32%) • noncontact sexual victimization (26%) Furthermore, 23% of children and adolescents experienced emotional neglect, 20% experienced parentification, and 14% witnessed violence at home. 8% experienced contact sexual victimization, and the same percentage experienced physical neglect. Who experiences violence most frequently? Girls more often than boys reported experiencing: • abuse by close adults (36% vs 29%), • witnessing domestic violence (18% vs 11%), • experiencing physical neglect (9% vs 7%), • and sexual victimization both without physical contact (34% vs 17%) and with physical contact (13% vs 3%). Urban residents more often than rural residents reported experiencing peer and sibling victimization (70% vs 63%) and noncontact sexual victimization (29% vs 23%). Who are the most common perpetrators of violence against children and adolescents? • Parents, specifically fathers (39%) and mothers (43%), are the most common perpetrators of psychological (35% and 31%, respectively) and physical (39% and 43%, respectively) abuse by close adults. • Peers outside the family are the most common perpetrators of psychological peer violence (87%), bullying (76%), and physical peer violence (54%). • The most frequent perpetrators of sexual victimization are males.

Research paper thumbnail of Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023

Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023 to trzecia edycja raportu poświęconego wiktymizacji ... more Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023 to trzecia edycja raportu poświęconego wiktymizacji młodych osób. Badanie jest przeprowadzane cyklicznie co 5 lat przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Wykorzystane w badaniu narzędzie powstało na podstawie kwestionariusza Juvenile Victimization Questionnaire, który jest szeroko stosowany do badań zjawiska krzywdzenia dzieci na całym świecie.

Research paper thumbnail of Adverse childhood experiences, childhood relationships and associated substance use and mental health in young Europeans

European Journal of Public Health, 2019

Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours ... more Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours and poor health throughout life. While increases in risk may be affected by resilience resources such as supportive childhood relationships, to date few studies have explored these effects. Methods: We combined data from cross-sectional ACE studies among young adults (n = 14 661) in educational institutions in 10 European countries. Nine ACE types, childhood relationships and six health outcomes (early alcohol initiation, problem alcohol use, smoking, drug use, therapy, suicide attempt) were explored. Multivariate modelling estimated relationships between ACE counts, supportive childhood relationships and health outcomes. Results: Almost half (46.2%) of participants reported ≥1 ACE and 5.6% reported ≥4 ACEs. Risks of all outcomes increased with ACE count. In individuals with ≥4 ACEs (vs. 0 ACEs), adjusted odds ratios ranged from 2.01 (95% CIs: 1.70-2.38) for smoking to 17.68 (95% CIs: 12.93-24.17) for suicide attempt. Supportive childhood relationships were independently associated with moderating risks of smoking, problem alcohol use, therapy and suicide attempt. In those with ≥4 ACEs, adjusted proportions reporting suicide attempt reduced from 23% with low supportive childhood relationships to 13% with higher support. Equivalent reductions were 25% to 20% for therapy, 23% to 17% for problem drinking and 34% to 32% for smoking. Conclusions: ACEs are strongly associated with substance use and mental illness. Harmful relationships are moderated by resilience factors such as supportive childhood relationships. Whilst ACEs continue to affect many children, better prevention measures and interventions that enhance resilience to the life-long impacts of toxic childhood stress are required.

Research paper thumbnail of Problematyczne używanie internetu przez młodzież

Research paper thumbnail of Praktyka zgłaszania przez pracowników ochrony zdrowia podejrzeń krzywdzenia dzieci RAPORT Z BADANIA

Research paper thumbnail of Przemoc wobec dzieci w sporcie. Pełny raport z badań ilościowych

Przemoc wobec dzieci w sporcie. Pełny raport z badań ilościowych.

Research paper thumbnail of Ochrona małych dzieci przed krzywdzeniem zapewniana przez pielęgniarki i położne

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2016

Pielęgniarki i położne mogą odgrywać znaczącą rolę w ochronie małych dzieci przed krzywdzeniem. A... more Pielęgniarki i położne mogą odgrywać znaczącą rolę w ochronie małych dzieci przed krzywdzeniem. Artykuł prezentuje wyniki badania ilościowego zrealizowanego przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę (wtedy Fundacja Dzieci Niczyje) w próbie 338 pielęgniarek oraz położnych pracujących z rodzinami małych dzieci. Mimo że większość badanych uważa, że należy reagować, gdy dziecko doświadcza krzywdzenia ze strony swojego opiekuna, to znacząca część z nich podejmuje interwencję tylko w określonych przypadkach, a połowa twierdzi, że nie była nigdy świadkiem takiej sytuacji. Co więcej, interwencja ogranicza się często do rozmowy z opiekunem dziecka. Wyniki badań wskazują na to, że pielęgniarki i położne potrzebują wsparcia edukacyjnego na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Słowa kluczowe: małe dzieci, pielęgniarki i położne, ochrona dzieci przed krzywdzeniem Wstęp W edług Światowej Organizacji Zdrowia (1999) krzywdzenie dzieci definiuje się jako: "wszelkie formy złego traktowania w sferze fizycznej i/lub emocjonalnej, wykorzystywania seksualnego, zaniedbywania albo wykorzystywania komercyjnego, skutkujące rzeczywistym lub potencjalnym uszczerbkiem na zdrowiu dziecka, zagrożeniem jego życia lub rozwoju albo naruszeniem jego godności w kontekście relacji opartej na odpowiedzialności, zaufaniu lub władzy."

Research paper thumbnail of Klasyfikacja dzieci doświadczających przemocy w Polsce przy użyciu analizy klas latentnych

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2023

W artykule przedstawiono pogłębione wyniki Diagnozy przemocy wobec dzieci w Polsce 2023. Badanie ... more W artykule przedstawiono pogłębione wyniki Diagnozy przemocy wobec dzieci w Polsce 2023. Badanie przeprowadzono na ogólnopolskiej próbie N = 1392 nastolatków wwieku 13–17 lat. W badaniu wykorzystano polską adaptację Kwestionariusza wiktymizacji młodzieży (Juvenile Victimization Questionnaire), która zawierała pytania o 24 formy wiktymizacji podzielone na osiem szerszych kategorii. Wśród badanych nastolatków 68% doświadczyło przemocy rówieśniczej, 34,6% – przemocy ze strony bliskich dorosłych, 25,6% – wykorzystywania seksualnego bez kontaktu fizycznego, 23,6% – zaniedbania emocjonalnego, 19,7%– parentyfikacji, 14,7% – wiktymizacji pośredniej, 8,3% – zaniedbania fizycznego i 7,9% – wykorzystywania seksualnego z kontaktem fizycznym. Analiza klas latentnych pozwoliła zidentyfikować trzy klasy dzieci krzywdzonych sklasyfikowanych jako: klasa 1 – osoby najmniej obciążone wiktymizacją (65,2%), klasa 2 – osoby, które doświadczyły przemocy ze strony bliskich dorosłych i przemocy rówieśniczej (25,3%), i klasa 3 – osoby w największym stopniu obciążone wiktymizacją (9,5%). Za pomocą analizy regresji logistycznej określono predyktory przynależności do klasy 3. Szansa znalezienia się w tej klasie była mniejsza w przypadku chłopców niż dziewczyn (AOR = 0,24) oraz respondentów, którzy deklarowali posiadane wsparcie społeczne ze strony dorosłych (AOR = 0,39). Szansa była większa w przypadku mieszkańców miast niż wsi (AOR = 1,55) oraz rosła z wiekiem respondentów (AOR = 1,58). Zwiększały ją dysfunkcje rodzinne: nadużywanie alkoholu przez domownika (AOR = 3,46), używanie narkotyków przez domownika (AOR = 2,39) i choroba psychiczna domownika (AOR = 2,64). Skategoryzowanie dzieci doświadczających przemocy z pomocą metod statystycznych otwiera nowe możliwości badawcze, aby jeszcze lepiej określić to zjawisko, oraz może stanowić podstawę działań profilaktycznych celowanych do konkretnych klas odbiorców.

Research paper thumbnail of Multiwiktymizacja wśród nastolatków w Polsce i jej uwarunkowania

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2023

W artykule przedstawiono charakterystykę nastolatków pokrzywdzonych multiwiktymizacją, czyli wiel... more W artykule przedstawiono charakterystykę nastolatków pokrzywdzonych multiwiktymizacją, czyli wieloma formami przemocy lub zaniedbania, oraz predyktory tego problemu. Badanie przeprowadzono w 2023 r. na ogólnopolskiej próbie N = 1392 nastolatków w wieku 13–17 lat. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz wiktymizacji młodzieży, czyli polską adaptację Juvenile Victimization Questionnaire, który zawierał pytania o 24 formy przemocy i zaniedbania podzielone na osiem szerszych
kategorii. Okazało się, że 32,5% badanych nastolatków doświadczyło w swoim życiu co najmniej trzech kategorii wiktymizacji. Wśród osób pokrzywdzonych multiwiktymizacją 95,4% doświadczyło przemocy rówieśniczej, 79,2% – przemocy ze strony bliskich dorosłych, 60,0% – wykorzystywania seksualnego bez kontaktu fizycznego, 47,0% – zaniedbania emocjonalnego, 40,4% – wiktymizacji pośredniej, 38,6% – parentyfikacji, 22,7% – wykorzystywania seksualnego z kontaktem fizycznym, a 21,4% – zaniedbania fizycznego. Szansa doświadczenia multiwiktymizacji była większa wśród osób mieszkających w mieście (AOR = 1,36), mieszkających
z osobą nadużywającą alkoholu (AOR = 3,68) oraz chorującą psychicznie
(AOR = 3,26), natomiast niższa w przypadku chłopców (AOR = 0,64) i osób, które deklarowały wsparcie społeczne ze strony dorosłych (AOR = 0,04). Wśród nastolatków deklarujących takie wsparcie, szansa narażenia na multiwiktymizację rosła jednak wraz z wiekiem (AOR = 1,2). Wyniki badań wskazują na konieczność działań profilaktycznych i interwencyjnych wobec rodzin doświadczających dysfunkcji.

Research paper thumbnail of Żebractwo dzieci w Polsce

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2015

Celem artykułu jest przedstawienie problemu żebractwa dzieci w Polsce, a w szczególności charakte... more Celem artykułu jest przedstawienie problemu żebractwa dzieci w Polsce, a w szczególności charakterystyki i ogólnej sytuacji żebrzących dzieci, jak również podejmowanych przez nie form żebrania. W artykule omówiono także takie kwestie, jak interwencja, identyfikacja dzieci zmuszanych do żebractwa, oraz przedstawiono ocenę świadomości społecznej problemu. Artykuł jest podsumowaniem działań zrealizowanych w ramach projektu "Trzeci sektor przeciw przymusowemu żebractwu", podczas którego przeprowadzono wywiady pogłębione z ekspertami oraz obserwacje żebrzących dzieci. W czasie badań terenowych zaobserwowano kilkadziesiąt dzieci zajmujących się różnymi formami żebractwa. Były to zarówno dzieci polskie, jak i pochodzenia romskiego, w różnym wieku. Wnioski z obserwacji pozwalają sądzić, że część z dzieci zajmujących się żebractwem na ulicach polskich miast to ofiary handlu ludźmi. Słowa kluczowe: żebractwo dzieci, handel ludźmi, dzieci romskie Wstęp Żebrzące dziecko tworzy w przestrzeni ulicznej szczególny rodzaj figury. Postać dziecka, niezależnie od techniki żebrania, oddziałuje na przechodniów-potencjalnych jałmużników w sposób jednoznaczny. Przywołuje instynkt macierzyński, opiekuńczy, zmusza do namysłu i zastanowienia się.

Research paper thumbnail of Adverse childhood experiences, childhood relationships and associated substance use and mental health in young Europeans

European journal of public health, Mar 20, 2019

Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours ... more Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours and poor health throughout life. While increases in risk may be affected by resilience resources such as supportive childhood relationships, to date few studies have explored these effects. Methods: We combined data from cross-sectional ACE studies among young adults (n = 14 661) in educational institutions in 10 European countries. Nine ACE types, childhood relationships and six health outcomes (early alcohol initiation, problem alcohol use, smoking, drug use, therapy, suicide attempt) were explored. Multivariate modelling estimated relationships between ACE counts, supportive childhood relationships and health outcomes. Results: Almost half (46.2%) of participants reported !1 ACE and 5.6% reported !4 ACEs. Risks of all outcomes increased with ACE count. In individuals with !4 ACEs (vs. 0 ACEs), adjusted odds ratios ranged from 2.01 (95% CIs: 1.70-2.38) for smoking to 17.68 (95% CIs: 12.93-24.17) for suicide attempt. Supportive childhood relationships were independently associated with moderating risks of smoking, problem alcohol use, therapy and suicide attempt. In those with !4 ACEs, adjusted proportions reporting suicide attempt reduced from 23% with low supportive childhood relationships to 13% with higher support. Equivalent reductions were 25% to 20% for therapy, 23% to 17% for problem drinking and 34% to 32% for smoking. Conclusions: ACEs are strongly associated with substance use and mental illness. Harmful relationships are moderated by resilience factors such as supportive childhood relationships. Whilst ACEs continue to affect many children, better prevention measures and interventions that enhance resilience to the lifelong impacts of toxic childhood stress are required.

Research paper thumbnail of Bariery w zaspokajaniu potrzeb dzieci krzywdzonych. Perspektywa profesjonalistów

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2021

Celem artykułu jest określenie najważniejszych potrzeb dzieci krzywdzonych oraz wskazanie barier,... more Celem artykułu jest określenie najważniejszych potrzeb dzieci krzywdzonych oraz wskazanie barier, które utrudniają zaspokojenie tych potrzeb przez rodziców i profesjonalistów. Badanie jakościowe z profesjonalistami pracującymi w obszarze pomocy dzieciom krzywdzonym zrealizowano od września 2020 r. do marca 2021 r. Przeprowadzono łącznie 50 indywidualnych wywiadów telefonicznych. Okazało się, że zdaniem badanych najważniejszym i zarazem najtrudniejszym zadaniem jest zadbanie o poczucie bezpieczeństwa dziecka. Wyniki badań wskazały również na liczne bariery w udzieleniu dziecku odpowiedniej pomocy i zaspokojeniu jego potrzeb. Tym, co powstrzymuje rodziny przed skorzystaniem ze wsparcia, jest brak motywacji, brak zaangażowania w pomoc dziecku, obawa przed ingerencją instytucji pomocowych, odczuwanie wstydu przed skorzystaniem z pomocy, wybiórcze zainteresowanie ofertą wsparcia, marginalizowanie potrzeb dziecka i uzależnienie od sprawcy. Do barier po stronie profesjonalistów zaliczono brak uważności i wrażliwości, niechęć do angażowania się, obawę przed odpowiedzialnością i brak osobistych kontaktów między profesjonalistami.

Research paper thumbnail of Aplikacje mobilne dla dzieci w wieku 3–6 lat. Diagnoza potrzeb i możliwości wsparcia dla rodziców

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2015

Rynek aplikacji mobilnych dla najmłodszych rośnie w bardzo szybkim tempie. Aby wykorzystywane do ... more Rynek aplikacji mobilnych dla najmłodszych rośnie w bardzo szybkim tempie. Aby wykorzystywane do zabawy aplikacje były dla dziecka bezpieczne i stymulujące jego rozwój, powinny spełniać określone kryteria. Niestety wyszukiwanie aplikacji dla dzieci utrudnia nie tylko ogrom dostępnego oprogramowania. Dzięki przeprowadzonym badaniom jakościowym z udziałem rodziców małych dzieci (w wieku 2-6 lat) udało się zidentyfikować liczne trudności i obawy rodziców usiłujących znaleźć odpowiednie aplikacje. Te wyniki wykorzystano uwzględnione przy przygotowaniu katalogu Best-App, ułatwiającego dostęp do bezpiecznych aplikacji. Słowa kluczowe: aplikacje mobilne dla dzieci, urządzenia mobilne, rodzice małych dzieci, narzędzia wspierające rodziców Wstęp D duża popularność smartfonów i tabletów sprawiła, że coraz młodsze dzieci stają się użytkownikami nowych technologii, a co za tym idzie także użytkownikami internetu (Holloway, Green, Livingstone, 2013; Mascheroni, Ólafsson, 2013). Zarówno w Polsce, jak i w innych państwach skala korzystania z nowych mediów przez dzieci przed osiągnięciem wieku szkolnego jest już znacząca. W 2015 roku w Polsce 43% 1-2 latków i 62% 3-4 latków www.dzieckokrzywdzone.fdn.pl APLIKACJE MOBILNE DLA DZIECI W WIEKU 3-6 LAT. DIAGNOZA POTRZEB I MOŻLIWOŚCI… 84 korzystało z urządzeń mobilnych. W grupie dzieci w wieku 5-6 lat ten odsetek sięgnął aż 84% (Bąk, 2015). Dla porównania, w 2013 roku w Stanach Zjednoczonych z urządzeń mobilnych korzystało 38% dzieci poniżej 2 r.ż., 80% dzieci w wieku 2-4 lat i 83% dzieci w wieku 5-8 lat (Common Sense Media, 2013). Natomiast w 2014 roku w Wielkiej Brytanii 39% dzieci w wieku 3-4 lat oraz ponad połowa (54%) dzieci w wieku 5-7 lat używała w domu tabletu (Ofcom, 2014). Dane te wskazują, że Polska pod tym względem nie różni się znacząco od krajów zachodnich. Co ciekawe, według najnowszych polskich badań własne urządzenie mobilne posiadało 26% dzieci do 6 r.ż. (Bąk, 2015). Rynek aplikacji mobilnych dla najmłodszych rośnie w bardzo szybkim tempie (Shuler, 2012). Według raportu "Back to School" (Adjust, 2014) w 2014 roku w sklepie Google Play dostępnych było ponad 300 tysięcy aplikacji przeznaczonych właśnie dla dzieci. W 2015 roku w Polsce 62% dzieci w wieku 1-6 lat grało lub korzystało z aplikacji mobilnych na smartfonie lub tablecie. Wśród nich, 79% bawiło się aplikacjami o charakterze edukacyjnym, 64% używało aplikacji rozwijających kreatywność, tyle samo (64%) korzystało z gier służących rozrywce, a 16% używało innych rodzajów aplikacji (Bąk, 2015). Zabawa jest istotnym elementem rozwoju dziecka.

Research paper thumbnail of Korzystanie z portali społecznościowych przez młodzież. Wyniki badania EU NET ADB

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2013

Zdecydowana większość młodzieży w wieku 14-17 lat w Polsce posiada profi l chociaż na jednym port... more Zdecydowana większość młodzieży w wieku 14-17 lat w Polsce posiada profi l chociaż na jednym portalu i korzysta z niego codziennie. Portale społecznościowe są bardziej popularne wśród dziewczyn. Dziewczyny częściej odwiedzają tego typu strony i spędzają na nich więcej czasu niż chłopcy, zarówno w dni, kiedy są lekcje, jak i w dni wolne od zajęć szkolnych. Główne powody, dla których nastolatki korzystają z serwisów społecznościowych, to utrzymywanie kontaktu z innymi, nawiązywanie nowych znajomości, odrabianie lekcji oraz bycie na bieżąco z różnego rodzaju informacjami. Osoby spędzające na portalach społecznościowych co najmniej 2 godziny dziennie częściej pokonują za pomocą internetu samotność (p<0,05) niż inni ich użytkownicy. Istnieje zależność między intensywnym użytkowaniem serwisów społecznościowych i różnymi problemami psychospołecznymi. Najsilniejszy związek zachodzi w przypadku zachowań niedostosowanych oraz agresywnych. Ponadto osoby intensywnie korzystające z portali społecznościowych częściej korzystają z internetu w sposób dysfunkcyjny.

Research paper thumbnail of Postawy Polaków wobec kar fizycznych a ich stosowanie w praktyce rodzicielskiej

Fundacja Dzieci Niczyje W artykule przedstawiono wyniki badania "The Problem of Child Abuse" na t... more Fundacja Dzieci Niczyje W artykule przedstawiono wyniki badania "The Problem of Child Abuse" na temat postaw Polaków wobec kar fizycznych, stosunku do ich prawnego zakazu oraz ich stosowania w praktyce rodzicielskiej. Chociaż zwiększa się odsetek osób, które nie akceptują kar fizycznych, nadal ponad połowa badanych Polaków jest zdania, że stosowanie takich kar może być usprawiedliwione. Sześćdziesiąt procent respondentów uważa za słuszne prawne zakazanie ich stosowania. Największy sprzeciw budzą surowe kary, takie jak bicie dziecka w twarz, bicie dziecka pasem i silne bicie ręką. Niespełna co trzeci respondent uznaje, że karcenie klapsem powinno być zabronione. W analizach wykazano dodatnią zależność między akceptacją przemocy fizycznej a prawnym przyzwoleniem na jej stosowanie. Aprobata kar cielesnych w dużej mierze przekłada się na praktykę rodzicielską-większość zwolenników tego rodzaju zachowań stosuje przemoc w stosunku do dzieci. Najczęściej wykorzystywane przez Polaków kary to podnoszenie głosu oraz karcenie klapsem. Słowa kluczowe: kary fizyczne, prawny zakaz stosowania kar fizycznych, metody wychowawcze K ary cielesne mogą wyrządzić dziecku krzywdę nie tylko przez sprawianie mu bólu fizycznego, ale także upokorzenie, powtarzające się poczucia strachu i lęku w relacji z opiekunem czy zaburzenie poczucia bezpieczeństwa, co z kolei może niekorzystnie wpływać na rozwój, funkcjonowanie psychiczne i emocjonalne dziecka. Negatywne konsekwencje doświadczania kar fizycznych są często długotrwałe i objawiają się w dorosłym życiu krzywdzonego w dzieciństwie człowieka (Halemba, Izdebska, 2009; FDN, 2010b). Według definicji Komitetu Praw Dziecka kara fizyczna to "każde karanie, w którym została użyta siła fizyczna i które było zamierzone, by spowodować pewien stopień bólu i dolegliwości, bez względu na to, jak byłoby ono lek-kie2". Rada Europy określa kary fizyczne jako

Research paper thumbnail of Przestępstwa konwencjonalne. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci

Artykuł poświęcony jest zjawisku przestępstw konwencjonalnych dotykających dzieci i młodzież w Po... more Artykuł poświęcony jest zjawisku przestępstw konwencjonalnych dotykających dzieci i młodzież w Polsce. 27% dzieci w swoim życiu doświadczyło przynajmniej jednej z trzech badanych form przestępstw konwencjonalnych-rozboju, napaści przy użyciu niebezpiecznego przedmiotu oraz wandalizmu. Chłopcy padają ofi arami przestępstw konwencjonalnych istotnie częściej niż dziewczyny (p<0,05). Analiza logistyczna pokazała, że ryzyko doświadczenia takiej przemocy jest o 51% wyższe dla chłopców niż dla dziewczyn. Najczęściej występująca forma przemocy konwencjonalnej to wandalizm (21%). Co dwunasty nastolatek (8%) deklaruje, że ktoś użył siły, żeby zabrać mu jego własność, a 5%, respondentów padło w swoim życiu ofi arą napaści. Ofi arami wandalizmu są nieco częściej młodsze nastolatki (11-14 lat), natomiast napaści i rozboju nieco częściej doświadczają starsze nastolatki (15-17 lat).

Research paper thumbnail of Doświadczenie przemocy fizycznej w dzieciństwie a podejmowanie zachowań szkodliwych dla zdrowia. Wyniki badań przeprowadzonych wśród polskich studentów

Słowa kluczowe: negatywne doświadczenia w dziecińStwie, przemoc fizyczna, kary fizyczne, zachowan... more Słowa kluczowe: negatywne doświadczenia w dziecińStwie, przemoc fizyczna, kary fizyczne, zachowania ryzykowne dla zdrowia Wprowadzenie teoretyczne Z doświadczeń Centrum Pomocy Dzieciom Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę: www.dzieckokrzywdzone.fdds.pl DoświaDczenie przemocy fizycznej w Dzieciństwie a poDejmowanie… 28 matka 11-letniej Joanny, biła córkę za słabsze oceny z matematyki tak długo, aż sama nie opadła z sił. Następnie przypisywała dziewczynce winę za zmęczenie i ból serca matki oraz jej dolegliwości psychiczne z powodu wychowawczych niepowodzeń. Joasia czuła się winna cierpieniu matki, jej brutalne zachowania usprawiedliwiała swoją nieudolnością, żyła w lęku przed utratą miłości rodzicielskiej. Ukrywała ślady pobicia na swoim ciele, starała się funkcjonować nienagannie, aby unikać podejrzeń i przez okres kilku lat skutecznie broniła dostępu do swojego dramatu. Po zidentyfikowaniu problemów wymagała wieloletniej pracy terapeutycznej w związku z nasilonymi zachowaniami autodestrukcyjnymi w formie samouszkodzeń, prób samobójczych, odrzucania możliwości rozwoju odpowiadającego indywidualnym predyspozycjom. Czy Joasi wystarczy nawet wysoko profesjonalna pomoc terapeutyczna, aby mogła poradzić sobie z urazowymi doświadczeniami w relacji z matką? Jak potoczy się jej życie? Czy wykorzysta swoje zasoby? Jaką będzie miała siłę i odwagę, aby w przyszłości doświadczać radości? Joasia jest jedną z wielu podopiecznych fundacji.

Research paper thumbnail of Metody dyscyplinowania dzieci w Polsce, Chorwacji i na Łotwie : Wyniki międzynarodowego badania ilościowego

Najpopularniejsza metoda wychowawcza to stosowanie różnego rodzaju zakazów. Polscy rodzice nieco ... more Najpopularniejsza metoda wychowawcza to stosowanie różnego rodzaju zakazów. Polscy rodzice nieco rzadziej niż pozostali stosują kary cielesne (26% w Polsce vs 32% na Łotwie i 35% w Chorwacji). Utrata panowania nad sobą to najczęstszy powód stosowania kar cielesnych przez rodziców we wszystkich trzech krajach. W obszarze wychowania dzieci respondenci największe zaufanie mają do własnego doświadczenia i własnej intuicji. Większość świadków cielesnego dyscyplinowania dziecka nie podjęło w tej sytuacji żadnych działań i zazwyczaj wynikało to z braku wiedzy, jak to zrobić.

Research paper thumbnail of Program Chronimy Dzieci jako przykład działań na rzecz ochrony dzieci przed przemocą w polskich szkołach i przedszkolach. Raport z badań

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2016

Od 2014 roku w ramach rządowego programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła" Fundacja Dajemy Dzieciom... more Od 2014 roku w ramach rządowego programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła" Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (dawniej Fundacja Dzieci Niczyje) realizuje program Chronimy Dzieci, którego celem jest ochrona dzieci przed przemocą ze strony dorosłych oraz rówieśników. Diagnoza potrzeb placówek edukacyjnych w zakresie spełniania przez nie standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem pokazała, że wiele rozwiązań nie jest w nich realizowanych, chociaż uznawane są one powszechnie za ważne. Badanie opinii placówek realizujących program umożliwiło poznanie ich doświadczeń i wskazało na poprawę ich funkcjonowania w zakresie ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Słowa kluczowe: ochrona przed krzywdzeniem, placówka oświatowa, Chronimy Dzieci, standardy Wstęp Z godnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej misją szkół jest nie tylko nauczanie i wychowywanie, ale także prowadzenie działań profilaktycznych (Dz.U. 2014 poz. 803). Kładzie się nacisk na to, aby były one dostosowane do swoistych potrzeb i problemów placówki, rozwijały kompetencje kadry pedagogicznej, odbywały się przy współpracy ze środowiskiem lokalnym, włączały i aktywizowały rodziców, eliminowały działania przypadkowe oraz obligowały placówkę do oceny ich efektywności (Szymańska, 2012). www.dzieckokrzywdzone.fdds.pl Program Chronimy Dzieci jako przykład działań na rzecz ochrony dzieci przed przemocą… 54 Jednym z zadań profilaktycznych jest kreowanie bezpiecznego i zdrowego środowiska placówki, na co znaczący wpływ ma jej klimat (Borkowska, Szymańska, Witkowska, 2012). Zdaniem wielu badaczy pozytywny klimat szkoły łączy się z mniejszym nasileniem agresywnych zachowań w placówce (

Research paper thumbnail of Ochrona małoletniego pokrzywdzonego przed wielokrotnym przesłuchaniem – rozważania w świetle wyników badania jakościowego

Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 2021

Celem artykułu jest analiza praktyki stosowania zasady jednokrotnego przesłuchania wyrażonej w ar... more Celem artykułu jest analiza praktyki stosowania zasady jednokrotnego przesłuchania wyrażonej w art. 185a Kodeksu postępowania karnego, która gwarantuje małoletniemu pokrzywdzonemu ochronę przed negatywnymi skutkami udziału w czynności. Badanie przeprowadzono w marcu i kwietniu 2020 r. metodą indywidualnego wywiadu telefonicznego wśród 19 sędziów z wydziałów karnych sądów rejonowych i okręgowych oraz 12 biegłych psychologów. Do powtórnych przesłuchań dochodzi, gdy zawnioskuje o to oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania, lub gdy wyjdą na jaw nowe istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania. Według respondentów do takiej sytuacji często dochodzi w wyniku przesłuchania małoletniego w fazie in rem postępowania przygotowawczego. Badani są przeciwni powtórnemu przesłuchiwaniu małoletnich świadków przestępstw. Aby uniknąć konieczności powtarzania czynności, sędziowie stosują różne strategie, chociaż nie zawsze są przekonani, czy są one efektywne i zapewnią małoletnim pokrzywdzonym ochronę również na kolejnych etapach postępowania karnego. Słowa kluczowe: jednokrotne przeSłuchanie, powtórne przeSłuchanie, małoletni świadek, małoletni pokrzywdzony M ałoletni pokrzywdzeni stanowią grupę, która w toku postępowania karnego wymaga szczególnej ochrony prawnej: ,,dzieci powinny być traktowane sprawiedliwie, z troską, wrażliwością i szacunkiem podczas każdego

Research paper thumbnail of Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023

Key results What is the prevalence of child and adolescent victimization in Poland? • The majori... more Key results
What is the prevalence of child and adolescent victimization in Poland? • The majority of children and adolescents (79%) have experienced abuse or neglect at least once in their lives. • In the year preceding the study, this was reported by 52% of the respondents. What types of violence do children and adolescents experience? The most commonly reported forms of violence were: • peer and sibling victimization (66%) • abuse by close adults (32%) • noncontact sexual victimization (26%) Furthermore, 23% of children and adolescents experienced emotional neglect, 20% experienced parentification, and 14% witnessed violence at home. 8% experienced contact sexual victimization, and the same percentage experienced physical neglect. Who experiences violence most frequently? Girls more often than boys reported experiencing: • abuse by close adults (36% vs 29%), • witnessing domestic violence (18% vs 11%), • experiencing physical neglect (9% vs 7%), • and sexual victimization both without physical contact (34% vs 17%) and with physical contact (13% vs 3%). Urban residents more often than rural residents reported experiencing peer and sibling victimization (70% vs 63%) and noncontact sexual victimization (29% vs 23%). Who are the most common perpetrators of violence against children and adolescents? • Parents, specifically fathers (39%) and mothers (43%), are the most common perpetrators of psychological (35% and 31%, respectively) and physical (39% and 43%, respectively) abuse by close adults. • Peers outside the family are the most common perpetrators of psychological peer violence (87%), bullying (76%), and physical peer violence (54%). • The most frequent perpetrators of sexual victimization are males.

Research paper thumbnail of Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023

Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023 to trzecia edycja raportu poświęconego wiktymizacji ... more Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023 to trzecia edycja raportu poświęconego wiktymizacji młodych osób. Badanie jest przeprowadzane cyklicznie co 5 lat przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Wykorzystane w badaniu narzędzie powstało na podstawie kwestionariusza Juvenile Victimization Questionnaire, który jest szeroko stosowany do badań zjawiska krzywdzenia dzieci na całym świecie.

Research paper thumbnail of Adverse childhood experiences, childhood relationships and associated substance use and mental health in young Europeans

European Journal of Public Health, 2019

Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours ... more Background: Adverse childhood experiences (ACEs) can increase risks of health-harming behaviours and poor health throughout life. While increases in risk may be affected by resilience resources such as supportive childhood relationships, to date few studies have explored these effects. Methods: We combined data from cross-sectional ACE studies among young adults (n = 14 661) in educational institutions in 10 European countries. Nine ACE types, childhood relationships and six health outcomes (early alcohol initiation, problem alcohol use, smoking, drug use, therapy, suicide attempt) were explored. Multivariate modelling estimated relationships between ACE counts, supportive childhood relationships and health outcomes. Results: Almost half (46.2%) of participants reported ≥1 ACE and 5.6% reported ≥4 ACEs. Risks of all outcomes increased with ACE count. In individuals with ≥4 ACEs (vs. 0 ACEs), adjusted odds ratios ranged from 2.01 (95% CIs: 1.70-2.38) for smoking to 17.68 (95% CIs: 12.93-24.17) for suicide attempt. Supportive childhood relationships were independently associated with moderating risks of smoking, problem alcohol use, therapy and suicide attempt. In those with ≥4 ACEs, adjusted proportions reporting suicide attempt reduced from 23% with low supportive childhood relationships to 13% with higher support. Equivalent reductions were 25% to 20% for therapy, 23% to 17% for problem drinking and 34% to 32% for smoking. Conclusions: ACEs are strongly associated with substance use and mental illness. Harmful relationships are moderated by resilience factors such as supportive childhood relationships. Whilst ACEs continue to affect many children, better prevention measures and interventions that enhance resilience to the life-long impacts of toxic childhood stress are required.

Research paper thumbnail of Problematyczne używanie internetu przez młodzież

Research paper thumbnail of Praktyka zgłaszania przez pracowników ochrony zdrowia podejrzeń krzywdzenia dzieci RAPORT Z BADANIA

Research paper thumbnail of Makaruk, K. (2022). Peer Victimisation. In: M. Sajkowska, R. Szredzińska (ed.), Children Count 2022. Report on risks to children’s safety and development in Poland (pp. 256–273). Empowering Children Foundation.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2022

Peer victimization is the most common category of victimization experienced by children and adole... more Peer victimization is the most common category of victimization experienced by children and adolescents. It has many different forms. Peers can also be perpetrators of sexual abuse. Peer violence may be motivated by prejudices related to, e.g., gender, sexuality, ethnicity, disability or appearance. The chapter presents the available police statistics and a review of research on peer violence. Much of the research focuses on school violence, also known as bullying. In addition to the scale of victimization and perpetration of peer violence, the results of research on social attitudes and opinions about the problem, as well as its consequences, were also presented. Due to the methodological and definitional differences between the studies, it is difficult to determine the exact scale of the problem. Various forms of peer violence overlap and victims or perpetrators of cyberbullying often engage in traditional peer violence. More boys than girls are violent against their peers. It is difficult to indicate a clear tendency in those who experience it. Victims, perpetrators and witnesses are exposed to negative effects of peer victimization which can be observed both in childhood and adulthood.

Research paper thumbnail of Pyżalski J. (red.)Małe dzieci w świecie technologii Informacyjno-komunikacyjnych - pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami

Publikacja naukowa skoncentrowana na rożnych perspektywach wykorzystania technologii informacyjn... more Publikacja naukowa skoncentrowana na rożnych perspektywach wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych przez dzieci w wieku przedszkolnym (w kontekście szans i zagrożeń).
Spis treści:
Kinga Kuszak
Charakterystyka rozwoju dziecka w wieku 3–6 lat ...........................................11
Marek Kaczmarzyk
Neurobiologia wyjątkowości dziecka w wieku 3–6 lat a przestrzeń TIK .........61
Dominik Batorski
Dzieci z sieci – dostęp i korzystanie z internetu przez dzieci
w wieku przedszkolnym ...................................................................................79
Piotr Plichta
Małe dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i ich rodzice jako adresaci
działań wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne..............95
Michał Klichowski, Jacek Pyżalski, Kinga Kuszak, Anna Klichowska
Jak technologie informacyjno-komunikacyjne mogą wspierać rozwój
dziecka w wieku przedszkolnym? – studium teoretyczne ...............................115
Jacek Pyżalski
Dzieci w wieku przedszkolnym w świecie technologii
informacyjno-komunikacyjnych – w stronę zagrożeń.....................................159
Katarzyna Makaruk, Szymon Wójcik
Dorośli w wychowaniu małych dzieci do życia
w świecie nowych technologii.........................................................................183
Janusz Morbitzer
Edukacja medialna (małego) dziecka ..............................................................205

Research paper thumbnail of Makaruk, K. (2022). Przemoc rówieśnicza. W: M. Sajkowska, R. Szredzińska (red.), Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci (s. 256–273). Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2022

Przemoc rówieśnicza jest najbardziej rozpowszechnioną kategorią wiktymizacji, jakiej doznają dzie... more Przemoc rówieśnicza jest najbardziej rozpowszechnioną kategorią wiktymizacji, jakiej doznają dzieci i młodzież. Ma wiele różnych form. Może być motywowana uprzedzeniami związanymi m.in. z płcią, seksualnością, pochodzeniem, niepełnosprawnością czy wyglądem. W rozdziale przedstawiono dostępne statystyki policyjne oraz przegląd badań na temat przemocy ze strony rówieśników. Znaczna część badań koncentruje się na przemocy w szkole, określanej również jako bullying. Oprócz skali wiktymizacji i sprawstwa przemocy rówieśniczej zaprezentowane zostały wyniki badań na temat postaw i opinii o problemie, a także jego konsekwencji. Z powodu różnic metodologicznych oraz definicyjnych między badaniami trudno jest określić dokładną skalę problemu. Różne formy przemocy rówieśniczej współwystępują ze sobą, a osoby, które doświadczają lub są sprawcami cyberprzemocy angażują się często w tradycyjną przemoc rówieśniczą. Więcej chłopców niż dziewczyn stosuje przemoc wobec rówieśników. W przypadku osób jej doświadczających trudno wskazać na jednoznaczną tendencję. Na negatywne skutki przemocy rówieśniczej narażone są osoby jej doświadczające, sprawcy oraz świadkowie. Można obserwować je w zarówno w dzieciństwie, jak i w życiu dorosłym.