Mahmut Kaplan - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Mahmut Kaplan

DergiPark (Istanbul University), Jun 30, 2021

This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / ... more This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi.

sonra Iran edebiyatlarinda gorulen naat turunun Turk edebiyatinda da hak ettigi yeri ve degeri bu... more sonra Iran edebiyatlarinda gorulen naat turunun Turk edebiyatinda da hak ettigi yeri ve degeri buldugunu belirtir. (s. 42). Bunun sonucu olarak sairler, “..Ister dini konularda, ister lâ-dini konularda yazsin, eserlerinin bas taraflarinda tevhid ve munacattan sonra Hz. Peygamber ovgusune yer vermislerdir…Bunu sadece gelenek zaruretine baglamak dogru olmasa gerektir.Muhakkak gelenegin bunda payi vardir ama cogu medrese egitimi almis divan sairlerinin gercek inanclarini dile getirdiklerini goz ardi etmek mumkun degildir. Şiirlerindeki samimi ifadeler bunun acik delilidir…” der. (s. 43)

Şehir ve İrfan Araştırmaları Dergisi, Dec 1, 2016

Divan şiirinde tabiat önemli bir yer tutar. Özellikle konumuz olan bdd-ı saba ve onunla birlikte ... more Divan şiirinde tabiat önemli bir yer tutar. Özellikle konumuz olan bdd-ı saba ve onunla birlikte kullanılan bahar ile ilgili öğeler söz konusu olduğunda bu açık bir şekilde görülür. Ancak büyük bir hayranlıkla çevresine bakan divan şairlerinin şiirlerinde tabiat ile insan çoğu kez birlikte düşünülmüştür. Divan şiirinde tabiata verilen bu önem, ne var ki, bugüne kadar gerektiği ölçüde irdelenmemiş, ihmal edilmiştir. Bu çalışmada divan şairlerinin şiirlerinden alıntılar yapılarak, bdd-ı saba ile ilgili sembolik anlatımlar üzerinde durulmuş; böylece divan şairinin hayal dünyasında bdd-ı sabd'ya nasıl bir anlam verildiği irdelenmiş ve divan şiirinin zannedildiği gibi, hayattan ve tabiattan kopuk olmadığı da belirtilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: divan şiiri, bad-ı saba, bad-ı subh, nes'im, nesım-i subh, nesim-i nevbahar. THE ZEPHYR (Bı\D-1 SABı\) iN THE DiVAN POEMS Abstract Nature holds an important place in the Divan poems. Particularly, this is clearly seen when the zephyr (bad-ı saba) which is our subject and the factors related to spring, which is used with the zephyr (bad-1 saba) are the subject. But Nature and human beings are often thought together in the poems of the Divan poets who observe their environment with great admiration. The importance given to the nature in the Divan poems, unfortunately, has been explored insufficiently, neglected up to now. in this study, symbolic statements about zephyr (bad-1 saba) are emphasized by taking parts from poems of the Divan poets; in this way which meaning is given to the morning wind (bad-1 saba) in the dreamworld of the Divan poet is explored and it is also tried to state that the Divan poetry is not unrelated with life and nature.

Klasik Turk edebiyatinin en buyuk sairlerinden biri olan Fuzuli (o. 963/1556) ayni zamanda âlim b... more Klasik Turk edebiyatinin en buyuk sairlerinden biri olan Fuzuli (o. 963/1556) ayni zamanda âlim bir sahsiyetti. Ardindan ilim ve hikmetle harmanlanmis bircok eser birakmis, Turkce, Farsca divanlarinda Allah ve Hz. Muhammed (sav) konusunda turlu gorus, dusunce ve duygularini dile getirmistir. Fuzuli’yi Turk edebiyatinin en buyuk simalarindan biri yapan husus sadece onun siir alanindaki ifade kudreti degil, ayni zamanda derin bir tevhid coskusu ve yuksek bir Peygamber sevgisi sahibi olmasidir. Onu buyuk sair yapan hususlarin basinda bu sevda gelir. Bu yazida sairin Turkce Divani’nda Tevhid ve Hz. Muhammed (sav) konusundaki duygu ve dusunceleri incelenecektir. Tevhid manzumesi edebiyatimizin en onemli manzumeleri arasinda yer almistir. Zengin muhtevasi ve basarili siir dili ile ilgi cekmis nazireleri yazilmistir. Turkce Divan’da uzerinde onemle durulan konulardan biri de Hz. Muhammed (SAV) sevgisidir. Fuzuli na’t turunde kaside ve gazeller kaleme almis, bu siirleriyle cok sevilmis ve o...

Bu makalede klasik Turk siirinde yaslilik algisinin tespiti amaclanmistir. Yaslilik, ihtiyarlik i... more Bu makalede klasik Turk siirinde yaslilik algisinin tespiti amaclanmistir. Yaslilik, ihtiyarlik insan omrunun kacinilmaz sonlarindan biri olarak bircok insanin yasayacagi bir omur donemidir. Omru olan her bireyin basina gelecek bir hal olan ihtiyarligin sairlerin gundemine girecegi suphe goturmez. Klasik siirimizde yasliligin nasil karsilandigi, algilandigi ve degerlendirildigi sorusuna cevap aramak icin her yuz yildan ulasabildigimiz divanlari taradik. Şairlerin bu hayat donemi hakkinda kullandiklari kelime ve mazmunlari belirlemeye calistik. Tespit ettigimiz beyitleri belli basliklar altinda inceledik. Hemen her asirdan sairlerin zaman zaman birbirleriyle ortusen duygu ve dusunceleri dile getirdiklerini gorduk. Bu yazinin giris bolumunde konunun bir kisa degerlendirmesi yapildiktan sonra divanlarda yaslilik icin kullanilan isim ve sifatlar ve sairlerin omur tarifleri uzerinde duruldu. Makale giris disinda dokuz bolum halinde duzenlendi. Her bolumde sairlerden yapilan beyit alintil...

Ataturk Universitesi Turkiyat Arastırmaları Enstitusu Dergisi, 2008

OZ Ogut-nâme 95 beyitli bir ogut mesnevisidir. Adi bizce bilinmeyen sair, yaslilik doneminde genc... more OZ Ogut-nâme 95 beyitli bir ogut mesnevisidir. Adi bizce bilinmeyen sair, yaslilik doneminde genclere nasihat etmek, onlara dogru yolu gostermek icin bu manzumeyi kaleme almistir. Ogut-nâme’de dunyanin faniligi vurgulanmis, cesitli yas donemlerinde insanin basina gelebilecek durumlar anlatilmistir. Bu calismada manzumenin metni kisa bir inceleme ile sunulmustur. Anahtar Sozcukler: Ogut-nâme, pend-nâme, yas-nâme, klasik Turk siiri, iyi amel, mesnevi. ABSTRACT This Sermon consisting of 95 couplet (beyit) is a Mathnavi (Mesnevi) giving Some advices in order someone to be a good human being in the society and to be happy in the next world. The Poet whose name is unfortunately not known by us yet writes up this text to admonish good deeds and show the right path to the young people of his time in his old age. In this Sermon (Ogutname), the transience of the world is underlined, and some experineces which can be encountered by people in different stages of the life are remind and explained. In this study, the text of this Sermon is presented togteher with an analyses and evaluation of its content and structure. Key words: Sermon, Pend-name, Yas-name, Classical Turkish Poetry, good deed, mathnavi

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2016

Sahrâ, Klasik siirimizde cok sik kullanilan kelimelerden biridir. Bu kelime, tek basina ya da bas... more Sahrâ, Klasik siirimizde cok sik kullanilan kelimelerden biridir. Bu kelime, tek basina ya da baska kelimelerle terkip ve tamlamalar icinde kullanilmistir. Bu calismada, sahrâ kelimesinin Klasik Turk siiri icinde kazandigi anlam cesitliligi tespit edilmeye calisilmistir. Oncelikle kelimenin lugatlardaki farkli anlamlari tespit edilmistir. Ardindan her yuzyildan secilen ornek divanlar incelenerek, sahrâ kelimesinin anlam yolculugu arastirlmis, tespitler ornek beyitler icinde sunulmustur. Şairlerin sahrâ kelimesini gercek manasi olan col, kir ve ova gibi anlamlar disinda, farkli kelimeler ve terkiplerle yer ismi olarak da kullandiklari tespit edilmistir. Ozellikle Leyla ve Mecnun kissasinin kahramani olan Mecnun’a telmih, bu kelimenin farkli sekillerde kullanimina zemin hazirlamistir. Divanlarda Kays’in Leyla’nin aski ile collere dusmesini cagristiran, beyitler bir hayli fazladir. Bunlarin disinda sahrâ kelimesi ile yapilan terkiplerde, sairlerin icinde bulunduklari devrin sosyo-ekonomik, tarihi ve kulturel sartlarina gore ruh halleri, tavirlarini yansitan anlamlarda kullanildigi gorulmustur. Şairler dini tasavvufi kavramlari, somut ve soyut anlamli durumlari anlatmak icin de sahrâ kelimesinden sik olarak yararlanmislardir. Yazimizda ornek olarak secilen beyitlerin gunumuz Turkcesi ile nesre cevirileri verilmistir. Şairlerin bu kelimeyi nasil kullandiklari elden geldigince belirlenmeye calisilmistir. Bu calismada sunulan tespitler taranan divanlarla sinirlidir. Butun divanlar incelendiginde sahrâ kelimesinin daha farkli anlamlara gelebilecek bicimde kullanimlari olabilecegi gozden uzak tutulmamalidir.