Nergis Mütevellioglu - Academia.edu (original) (raw)
Books by Nergis Mütevellioglu
Cumhuriyet ve Bağımsızlık, 2022
Cumhuriyet ve Bağımsızlık, 2022
Küreselleşme Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, 2009
'lerin sonunda Dünya genelinde güçlenen neoliberal kalkınma söylemi,1980'li ve 90'lı yıllarda ege... more 'lerin sonunda Dünya genelinde güçlenen neoliberal kalkınma söylemi,1980'li ve 90'lı yıllarda egemen konuma yükseldi ve Türkiye, 1980'de 24 Ocak Kararları ile başlatılıp, 12 Eylül askeri darbesi ile kolaylaştırılan süreçte, köklü bir neoliberal dönüşümün uygulamaya konulduğu ilk ülkeler arasında yer aldı. 1990'lı yılların ikinci yarısından bu yana Türkiye'de neo liberalizm, entelektüellerin ve medyanın da etkin desteği ile egemen konumunu güçlendirmiştir. İktisat politikalarında Dünya ölçeğinde ve neoliberalizmin kabulleri yönünde gerçekleşen değişimi ilan eden "Washington Uzlaşısı", başlangıçta mali disiplin, kamu harcamalarının yeniden yapılandırılması, finansal ve ticari serbestleşme, doğrudan yabancı sermayeye açılma, özelleştirme gibi öğelere dayanmaktaydı. Genişletilmiş Washington Uzlaşısı ile bunların yanısıra
Cumhuriyet ve Laiklik (Ed:N.Mütevellioğlu) Cağdas Yasamı Destekleme Derneği Yayınları S.135-174, 2021
Papers by Nergis Mütevellioglu
Amme Idaresi Dergisi, 2006
Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (MSG), Apr 15, 2015
Ozet Turkiye’de 1999-2006 doneminde olumle sonuclanan is kazalari %35.7 oraninda artmis ve ayni d... more Ozet Turkiye’de 1999-2006 doneminde olumle sonuclanan is kazalari %35.7 oraninda artmis ve ayni donemde ortalama calisma sureleri de onemli olcude uzamistir. 1994’de istihdamdaki nufustan haftada 50 saatten fazla calisanlarin orani %38 ve 60 saatten daha uzun sure calisanlarin orani %22.8’di. 2006’da bu oranlar sirasi ile %52’ye ve %36.3’e yukselmistir. Asiri uzun calisma surelerinin is kazalarini artiran temel bir etmen oldugu, cok sayida alan arastirmasi ile kanitlanmistir ve bu iki degisken arasindaki korelasyon, ilgili literaturde tartisma konusu degildir. Makalenin konusu, bu bulgular ve bilgiler isiginda, Turkiye’de son donemde olumlu is kazalarinin oransal payinda ortaya cikan degisimi, calisma iliskilerinin esneklestirilmesi ile iliskilendirerek aciklamaktir. Bu amacla once calisma iliskilerinin esneklestirilmesinin anlami, hangi gerekcelerle gundeme getirildigi ve Turkiye’de esnek calismayi yayginlastiran yapisal ve konjonkturel faktorler uzerinde durulmaktadir. Izleyen bolumde esnek calismanin emek ve sermaye acisindan pratikteki anlami, somut gostergelere basvurularak aciklanmaktadir. Daha sonra esnek calisma iliskilerinin yayginlasmasi sonucu, Turkiye’de istihdamin gerceklestigi isyeri olceginin kuculdugunu, ortalama kidem suresinin kisaldigini ve ortalama calisma surelerinin uzadigini gosteren bulgular degerlendirilmektedir. Son olarak, ampirik arastirmalarin sagladigi kanitlanmis bilgilere dayanarak, calisma surelerinin asiri uzamasi ile olumlu is kazalarindaki artis arasindaki nedensellik iliskisi uzerinde durulmaktadir. Anahtar Sozcukler: Kuralsizlastirma, Esnek Emek Piyasasi, Asiri Uzun Calisma Sureleri, Kayit Disi Istihdam
iş, güç, 2006
Makalenin konusu, sosyal devletin toplumsal onayını yitirdiği ve ağır bir meşruiyet krizi içinde ... more Makalenin konusu, sosyal devletin toplumsal onayını yitirdiği ve ağır bir meşruiyet krizi içinde bulunduğu yönündeki yeni liberal savın ampirik araştırma bulgularına dayanarak irdelenmesidir. Geçerli hukuk kurallarına uygunluk olarak hukuki meşruluk ve toplum çoğunluğu tarafından onaylanmayı ifade eden sosyo-politik meşruluk, meşruiyet kavramının birbirini bütünleyen iki ana bileşenidir. Bütün çağdaş anayasalarda devlet, demokratik bir sosyal hukuk devleti olarak tanımlandığına, temel hak ve özgürlüklerle birlikte sosyal haklar da güvence altına alındığına, bu düzenlemelerle ilgili bir Anayasa değişikliğinin gündeme getirilmesi söz konusu olmadığına ve olamayacağına göre, sosyal devlet hukuken meşrudur. Diğer taraftan, ampirik araştırma bulguları, 1990'lı ve 2000'li yıllarda da modelin Avrupa ülkelerinin tümünde son derece güçlü bir toplumsal onaya sahip olduğunu kanıtladığına göre, öne sürülenin aksine, sosyal devletin sosyo-politik meşruiyeti de tartışma gerektirmeyecek kadar sağlamdır. Meşruiyetten yoksun olan, geçerli hukuk kurallarını ve toplumun büyük çoğunluğunun iradesini hiçe sayan, ampirik kanıtlara dayanmayan ve tamamen ideolojik amaçlı olduğu anlaşılan sosyal devlet karşıtı yeni liberal savdır.
Bu makalede, issizlik sonucu yasanan parasal sikintinin bireylerin genel sagligi ve yasam tatmin... more Bu makalede, issizlik sonucu yasanan parasal sikintinin bireylerin genel sagligi ve yasam tatmini uzerindeki etkileri ile genel sagligin oz-saygi ve yasam tatmini uzerindeki etkilerinin arastirilmasi amaclanmaktadir. Arastirma icin veriler, yuz yuze yapilan anketler araciligiyla Antalya IŞKUR’a kayda gelen issizlerden Mayis-Haziran 2010’da toplanmistir. Arastirmanin evrenini, Antalya IŞKUR’a kayitli 31.000 dolayindaki issiz olusturmaktadir. Bu evrenden basit tesadufi ornekleme yontemi ile belirlenen 610 issize anket uygulamasi gerceklestirilmistir. Verilerin analizi ve tanimlayici istatistikleri icin “SPSS for Windows 19.0” paket programi kullanilmistir. Issizlik ile psikolojik sikinti arasindaki hipotetik path modeli “LISREL 8.7” ile analiz edilmistir. Arastirma bulgularina gore, issizlik suresinde erkekler, kadinlara kiyasla daha fazla parasal sikinti ve daha yuksek duzeyde psikolojik sikinti yasamaktadir; parasal sikinti, erkeklerin psikolojik sagligini kadinlardan daha fazla et...
DergiPark (Istanbul University), Mar 1, 2007
Yönetim dışı örgütlerde üyelerin örgüt içi karar oluşumu süreçlerine katılım isteği ne düzeydedir... more Yönetim dışı örgütlerde üyelerin örgüt içi karar oluşumu süreçlerine katılım isteği ne düzeydedir? Katılım isteği düzeyindeki farklılaşmalar, üyelerin örgüt yaşamına ilişkin öznel algıları ve değerlendirmeleri ile nasıl ilişkilendirilebilir? Çalışmamızda bu soru, seçilmiş sekiz örgütün üyeleriyle yapılan ampirik bir araştırmanın bulguları ışığında irdelendi. Bu örgütler, YDÖ tipi örgütlenmelerin literatürde benimsenen kendine özgü yapısal özelliklerini taşıdıkları için aynı isim altında toplanan yığından ayrıştırılıp seçildi. Siyasal katılmanın anlamının ve YDÖ'lerin yapısal özelliklerinin belirlenmesi, çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturdu. Örgüt içi karar oluşumu süreçlerinin demokratikliği, YDÖ tipi örgütlenmenin yapısal özellikleri arasındadır. Örgütlerde karar oluşumu süreçlerinin demokratikliğinin ön koşulu ise üye kitlesinin karar süreçlerine aktif olarak katılmaya hazır olmasıdır. Araştırma bulgularına göre üye örneklemin % 32'si pasif, % 42.7'si yarı-aktif ve % 27.1'i aktif üye grubundadır. Üyelerin örgüt yaşamı ile ilgili olumlu algıları ve değerlendirmeleri, aktif katılım isteğini yükseltmektedir.
DergiPark (Istanbul University), Feb 25, 2014
Mülkiye Dergisi, Feb 25, 2014
OZET Bu calismada DISK Genel-Is uyesi 468 isyeri sendika temsilcisinin Haziran Direnisi’ne katili... more OZET Bu calismada DISK Genel-Is uyesi 468 isyeri sendika temsilcisinin Haziran Direnisi’ne katilim duzeyini ve eylemlerle ilgili goruslerini belirlemek amaciyla Eylul-Ekim 2013’te yapilan bir arastirmanin baslica bulgulari ozetleniyor. Arastirma ile yas, cinsiyet, egitim duzeyi vb. sosyo-demografik degiskenlerin yani sira borcluluk durumunun ve issizlige karsi maddi guvencelerinin iscilerin egilimleri uzerindeki etkisinin belirlenmesi de amaclandi. Soru kagitlari arastirmacilarin gozetiminde yuz yuze dolduruldu. Veri analizinde SPSS 17 istatistik analiz programi kullanilarak betimsel istatistikler ile frekans ve yuzde dagilimlari hesaplandi; degisken olcumleri icin Ki-kare testleri uygulandi. Temel arastirma bulgulari soyledir: Orneklemden Haziran Direnisi’ne katilanlarin payi %67 ile oldukca yuksektir; erkeklerin %34,9’u, kadinlarin %66,7’si eylemlerin coguna katilmistir. Eylemcileri hakli bulanlarin payi ise %90’a yukselmektedir. Katilimcilarin %78’i kitlelerin tepkilerini ve tale...
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2010
SEER, 2009
The period of global neo-liberalisation has an essential restructuring agenda of diminishing soci... more The period of global neo-liberalisation has an essential restructuring agenda of diminishing social rights. The process of capital accumulation process has deepened 'conventional' social problems, while new ones have emerged. In the present circumstances, in which the status quo is determined by these two contradictory tendencies, identifying the societal functions of social rights through observational and empirical research is extremely important for Turkey. This article utilises the theoretical tools developed by Esping-Andersen, which were developed on the basis of Polanyi's convention that social rights may be understood as rights limiting the commodity character of labour (decommodification). According to this assumption, the elimination of social rights is conceptualised as the enhancement of the dependency of labour on the market (recommodification). The purpose of this article is to examine the quantifiable social effects of the deepening deterioration of social rights in Turkey on the basis of the right to work in healthy and safe conditions, which forms the backbone of other social rights.
Cumhuriyet ve Bagimsizlik, Cumhuriyet Kitapları , 2022
ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 2007
Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (TTB Yayını) , 2009
Türkiye’de 1999-2006 döneminde ölümle sonuçlanan iş kazaları %35.7 oranında artmış ve aynı dönem... more Türkiye’de 1999-2006 döneminde ölümle sonuçlanan iş kazaları %35.7 oranında artmış ve aynı dönemde ortalama çalışma süreleri de önemli ölçüde uzamıştır. 1994’de istihdamdaki nüfustan haftada 50 saatten fazla çalışanların oranı %38 ve 60 saatten daha uzun süre çalışanların oranı %22.8’di. 2006’da bu oranlar sırası ile %52’ye ve %36.3’e yükselmiştir. Aşırı uzun çalışma sürelerinin iş kazalarını artıran temel bir etmen olduğu, çok sayıda alan araştırması ile kanıtlanmıştır ve bu iki değişken arasındaki korelasyon, ilgili literatürde tartışma konusu değildir. Makalenin konusu, bu bulgular ve bilgiler ışığında, Türkiye’de son dönemde ölümlü iş kazalarının oransal payında ortaya çıkan değişimi, çalışma ilişkilerinin esnekleştirilmesi ile ilişkilendirerek açıklamaktır. Bu amaçla önce çalışma ilişkilerinin esnekleştirilmesinin anlamı, hangi gerekçelerle gündeme getirildiği ve Türkiye’de esnek çalışmayı yaygınlaştıran yapısal ve konjonkturel faktörler üzerinde durulmaktadır. İzleyen bölümde esnek çalışmanın emek ve sermaye açısından pratikteki anlamı, somut göstergelere başvurularak açıklanmaktadır. Daha sonra esnek çalışma ilişkilerinin yaygınlaşması sonucu, Türkiye’de istihdamın gerçekleştiği işyeri ölçeğinin küçüldüğünü, ortalama kıdem süresinin kısaldığını ve ortalama çalışma sürelerinin uzadığını gösteren
bulgular değerlendirilmektedir. Son olarak, ampirik araştırmaların sağladığı kanıtlanmış bilgilere dayanarak, çalışma sürelerinin aşırı uzaması ile ölümlü iş kazalarındaki artış arasındaki nedensellik ilişkisi üzerinde durulmaktadır.
Cumhuriyet ve Bağımsızlık, 2022
Cumhuriyet ve Bağımsızlık, 2022
Küreselleşme Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, 2009
'lerin sonunda Dünya genelinde güçlenen neoliberal kalkınma söylemi,1980'li ve 90'lı yıllarda ege... more 'lerin sonunda Dünya genelinde güçlenen neoliberal kalkınma söylemi,1980'li ve 90'lı yıllarda egemen konuma yükseldi ve Türkiye, 1980'de 24 Ocak Kararları ile başlatılıp, 12 Eylül askeri darbesi ile kolaylaştırılan süreçte, köklü bir neoliberal dönüşümün uygulamaya konulduğu ilk ülkeler arasında yer aldı. 1990'lı yılların ikinci yarısından bu yana Türkiye'de neo liberalizm, entelektüellerin ve medyanın da etkin desteği ile egemen konumunu güçlendirmiştir. İktisat politikalarında Dünya ölçeğinde ve neoliberalizmin kabulleri yönünde gerçekleşen değişimi ilan eden "Washington Uzlaşısı", başlangıçta mali disiplin, kamu harcamalarının yeniden yapılandırılması, finansal ve ticari serbestleşme, doğrudan yabancı sermayeye açılma, özelleştirme gibi öğelere dayanmaktaydı. Genişletilmiş Washington Uzlaşısı ile bunların yanısıra
Cumhuriyet ve Laiklik (Ed:N.Mütevellioğlu) Cağdas Yasamı Destekleme Derneği Yayınları S.135-174, 2021
Amme Idaresi Dergisi, 2006
Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (MSG), Apr 15, 2015
Ozet Turkiye’de 1999-2006 doneminde olumle sonuclanan is kazalari %35.7 oraninda artmis ve ayni d... more Ozet Turkiye’de 1999-2006 doneminde olumle sonuclanan is kazalari %35.7 oraninda artmis ve ayni donemde ortalama calisma sureleri de onemli olcude uzamistir. 1994’de istihdamdaki nufustan haftada 50 saatten fazla calisanlarin orani %38 ve 60 saatten daha uzun sure calisanlarin orani %22.8’di. 2006’da bu oranlar sirasi ile %52’ye ve %36.3’e yukselmistir. Asiri uzun calisma surelerinin is kazalarini artiran temel bir etmen oldugu, cok sayida alan arastirmasi ile kanitlanmistir ve bu iki degisken arasindaki korelasyon, ilgili literaturde tartisma konusu degildir. Makalenin konusu, bu bulgular ve bilgiler isiginda, Turkiye’de son donemde olumlu is kazalarinin oransal payinda ortaya cikan degisimi, calisma iliskilerinin esneklestirilmesi ile iliskilendirerek aciklamaktir. Bu amacla once calisma iliskilerinin esneklestirilmesinin anlami, hangi gerekcelerle gundeme getirildigi ve Turkiye’de esnek calismayi yayginlastiran yapisal ve konjonkturel faktorler uzerinde durulmaktadir. Izleyen bolumde esnek calismanin emek ve sermaye acisindan pratikteki anlami, somut gostergelere basvurularak aciklanmaktadir. Daha sonra esnek calisma iliskilerinin yayginlasmasi sonucu, Turkiye’de istihdamin gerceklestigi isyeri olceginin kuculdugunu, ortalama kidem suresinin kisaldigini ve ortalama calisma surelerinin uzadigini gosteren bulgular degerlendirilmektedir. Son olarak, ampirik arastirmalarin sagladigi kanitlanmis bilgilere dayanarak, calisma surelerinin asiri uzamasi ile olumlu is kazalarindaki artis arasindaki nedensellik iliskisi uzerinde durulmaktadir. Anahtar Sozcukler: Kuralsizlastirma, Esnek Emek Piyasasi, Asiri Uzun Calisma Sureleri, Kayit Disi Istihdam
iş, güç, 2006
Makalenin konusu, sosyal devletin toplumsal onayını yitirdiği ve ağır bir meşruiyet krizi içinde ... more Makalenin konusu, sosyal devletin toplumsal onayını yitirdiği ve ağır bir meşruiyet krizi içinde bulunduğu yönündeki yeni liberal savın ampirik araştırma bulgularına dayanarak irdelenmesidir. Geçerli hukuk kurallarına uygunluk olarak hukuki meşruluk ve toplum çoğunluğu tarafından onaylanmayı ifade eden sosyo-politik meşruluk, meşruiyet kavramının birbirini bütünleyen iki ana bileşenidir. Bütün çağdaş anayasalarda devlet, demokratik bir sosyal hukuk devleti olarak tanımlandığına, temel hak ve özgürlüklerle birlikte sosyal haklar da güvence altına alındığına, bu düzenlemelerle ilgili bir Anayasa değişikliğinin gündeme getirilmesi söz konusu olmadığına ve olamayacağına göre, sosyal devlet hukuken meşrudur. Diğer taraftan, ampirik araştırma bulguları, 1990'lı ve 2000'li yıllarda da modelin Avrupa ülkelerinin tümünde son derece güçlü bir toplumsal onaya sahip olduğunu kanıtladığına göre, öne sürülenin aksine, sosyal devletin sosyo-politik meşruiyeti de tartışma gerektirmeyecek kadar sağlamdır. Meşruiyetten yoksun olan, geçerli hukuk kurallarını ve toplumun büyük çoğunluğunun iradesini hiçe sayan, ampirik kanıtlara dayanmayan ve tamamen ideolojik amaçlı olduğu anlaşılan sosyal devlet karşıtı yeni liberal savdır.
Bu makalede, issizlik sonucu yasanan parasal sikintinin bireylerin genel sagligi ve yasam tatmin... more Bu makalede, issizlik sonucu yasanan parasal sikintinin bireylerin genel sagligi ve yasam tatmini uzerindeki etkileri ile genel sagligin oz-saygi ve yasam tatmini uzerindeki etkilerinin arastirilmasi amaclanmaktadir. Arastirma icin veriler, yuz yuze yapilan anketler araciligiyla Antalya IŞKUR’a kayda gelen issizlerden Mayis-Haziran 2010’da toplanmistir. Arastirmanin evrenini, Antalya IŞKUR’a kayitli 31.000 dolayindaki issiz olusturmaktadir. Bu evrenden basit tesadufi ornekleme yontemi ile belirlenen 610 issize anket uygulamasi gerceklestirilmistir. Verilerin analizi ve tanimlayici istatistikleri icin “SPSS for Windows 19.0” paket programi kullanilmistir. Issizlik ile psikolojik sikinti arasindaki hipotetik path modeli “LISREL 8.7” ile analiz edilmistir. Arastirma bulgularina gore, issizlik suresinde erkekler, kadinlara kiyasla daha fazla parasal sikinti ve daha yuksek duzeyde psikolojik sikinti yasamaktadir; parasal sikinti, erkeklerin psikolojik sagligini kadinlardan daha fazla et...
DergiPark (Istanbul University), Mar 1, 2007
Yönetim dışı örgütlerde üyelerin örgüt içi karar oluşumu süreçlerine katılım isteği ne düzeydedir... more Yönetim dışı örgütlerde üyelerin örgüt içi karar oluşumu süreçlerine katılım isteği ne düzeydedir? Katılım isteği düzeyindeki farklılaşmalar, üyelerin örgüt yaşamına ilişkin öznel algıları ve değerlendirmeleri ile nasıl ilişkilendirilebilir? Çalışmamızda bu soru, seçilmiş sekiz örgütün üyeleriyle yapılan ampirik bir araştırmanın bulguları ışığında irdelendi. Bu örgütler, YDÖ tipi örgütlenmelerin literatürde benimsenen kendine özgü yapısal özelliklerini taşıdıkları için aynı isim altında toplanan yığından ayrıştırılıp seçildi. Siyasal katılmanın anlamının ve YDÖ'lerin yapısal özelliklerinin belirlenmesi, çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturdu. Örgüt içi karar oluşumu süreçlerinin demokratikliği, YDÖ tipi örgütlenmenin yapısal özellikleri arasındadır. Örgütlerde karar oluşumu süreçlerinin demokratikliğinin ön koşulu ise üye kitlesinin karar süreçlerine aktif olarak katılmaya hazır olmasıdır. Araştırma bulgularına göre üye örneklemin % 32'si pasif, % 42.7'si yarı-aktif ve % 27.1'i aktif üye grubundadır. Üyelerin örgüt yaşamı ile ilgili olumlu algıları ve değerlendirmeleri, aktif katılım isteğini yükseltmektedir.
DergiPark (Istanbul University), Feb 25, 2014
Mülkiye Dergisi, Feb 25, 2014
OZET Bu calismada DISK Genel-Is uyesi 468 isyeri sendika temsilcisinin Haziran Direnisi’ne katili... more OZET Bu calismada DISK Genel-Is uyesi 468 isyeri sendika temsilcisinin Haziran Direnisi’ne katilim duzeyini ve eylemlerle ilgili goruslerini belirlemek amaciyla Eylul-Ekim 2013’te yapilan bir arastirmanin baslica bulgulari ozetleniyor. Arastirma ile yas, cinsiyet, egitim duzeyi vb. sosyo-demografik degiskenlerin yani sira borcluluk durumunun ve issizlige karsi maddi guvencelerinin iscilerin egilimleri uzerindeki etkisinin belirlenmesi de amaclandi. Soru kagitlari arastirmacilarin gozetiminde yuz yuze dolduruldu. Veri analizinde SPSS 17 istatistik analiz programi kullanilarak betimsel istatistikler ile frekans ve yuzde dagilimlari hesaplandi; degisken olcumleri icin Ki-kare testleri uygulandi. Temel arastirma bulgulari soyledir: Orneklemden Haziran Direnisi’ne katilanlarin payi %67 ile oldukca yuksektir; erkeklerin %34,9’u, kadinlarin %66,7’si eylemlerin coguna katilmistir. Eylemcileri hakli bulanlarin payi ise %90’a yukselmektedir. Katilimcilarin %78’i kitlelerin tepkilerini ve tale...
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2010
SEER, 2009
The period of global neo-liberalisation has an essential restructuring agenda of diminishing soci... more The period of global neo-liberalisation has an essential restructuring agenda of diminishing social rights. The process of capital accumulation process has deepened 'conventional' social problems, while new ones have emerged. In the present circumstances, in which the status quo is determined by these two contradictory tendencies, identifying the societal functions of social rights through observational and empirical research is extremely important for Turkey. This article utilises the theoretical tools developed by Esping-Andersen, which were developed on the basis of Polanyi's convention that social rights may be understood as rights limiting the commodity character of labour (decommodification). According to this assumption, the elimination of social rights is conceptualised as the enhancement of the dependency of labour on the market (recommodification). The purpose of this article is to examine the quantifiable social effects of the deepening deterioration of social rights in Turkey on the basis of the right to work in healthy and safe conditions, which forms the backbone of other social rights.
Cumhuriyet ve Bagimsizlik, Cumhuriyet Kitapları , 2022
ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 2007
Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (TTB Yayını) , 2009
Türkiye’de 1999-2006 döneminde ölümle sonuçlanan iş kazaları %35.7 oranında artmış ve aynı dönem... more Türkiye’de 1999-2006 döneminde ölümle sonuçlanan iş kazaları %35.7 oranında artmış ve aynı dönemde ortalama çalışma süreleri de önemli ölçüde uzamıştır. 1994’de istihdamdaki nüfustan haftada 50 saatten fazla çalışanların oranı %38 ve 60 saatten daha uzun süre çalışanların oranı %22.8’di. 2006’da bu oranlar sırası ile %52’ye ve %36.3’e yükselmiştir. Aşırı uzun çalışma sürelerinin iş kazalarını artıran temel bir etmen olduğu, çok sayıda alan araştırması ile kanıtlanmıştır ve bu iki değişken arasındaki korelasyon, ilgili literatürde tartışma konusu değildir. Makalenin konusu, bu bulgular ve bilgiler ışığında, Türkiye’de son dönemde ölümlü iş kazalarının oransal payında ortaya çıkan değişimi, çalışma ilişkilerinin esnekleştirilmesi ile ilişkilendirerek açıklamaktır. Bu amaçla önce çalışma ilişkilerinin esnekleştirilmesinin anlamı, hangi gerekçelerle gündeme getirildiği ve Türkiye’de esnek çalışmayı yaygınlaştıran yapısal ve konjonkturel faktörler üzerinde durulmaktadır. İzleyen bölümde esnek çalışmanın emek ve sermaye açısından pratikteki anlamı, somut göstergelere başvurularak açıklanmaktadır. Daha sonra esnek çalışma ilişkilerinin yaygınlaşması sonucu, Türkiye’de istihdamın gerçekleştiği işyeri ölçeğinin küçüldüğünü, ortalama kıdem süresinin kısaldığını ve ortalama çalışma sürelerinin uzadığını gösteren
bulgular değerlendirilmektedir. Son olarak, ampirik araştırmaların sağladığı kanıtlanmış bilgilere dayanarak, çalışma sürelerinin aşırı uzaması ile ölümlü iş kazalarındaki artış arasındaki nedensellik ilişkisi üzerinde durulmaktadır.
Makalenin amacı, Türkiye’de sosyal haksızlıkların derinleşmesinin toplumsal etkilerini, diğer so... more Makalenin amacı, Türkiye’de sosyal haksızlıkların derinleşmesinin toplumsal etkilerini, diğer sosyal hakların omurgasını oluşturan, sağlığa uygun ve güvenli koşullarda çalışma hakkı temelinde incelemektir. Bu amaca uygun olarak önce eksen kavramlar üzerinde durulmakta; ikinci bölümde, sağlığa uygun ve güvenli koşullarda çalışma hakkının ihlalinin, ücretlilerin piyasaya bağımlılığını artıran sonuçlarına değinilmektedir. Son olarak, ilk iki bölümdeki açıklamalardan hareketle, sosyal hakların toplumsal işlevlerinin analiz çerçevesi için belirleyici önemde olduğu düşünülen, ampirik bulgularla ve gözlemlerle uyumlu tespitlerde ve önermelerde bulunulmaktadır.
Bu çalışmada DİSK Genel-İş üyesi 468 işyeri sendika temsilcisinin Haziran Direnişi'ne katılım düz... more Bu çalışmada DİSK Genel-İş üyesi 468 işyeri sendika temsilcisinin Haziran Direnişi'ne katılım düzeyini ve eylemlerle ilgili görüşlerini belirlemek amacıyla Eylül-Ekim 2013'te yapılan bir araştırmanın başlıca bulguları özetleniyor. Araştırma ile yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi vb. sosyo-demografik değişkenlerin yanı sıra borçluluk durumunun ve işsizliğe karşı maddi güvencelerinin işçilerin eğilimleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi de amaçlandı. Soru kağıtları araştırmacıların gözetiminde yüz yüze dolduruldu. Veri analizinde SPSS 17 istatistik analiz programı kullanılarak betimsel istatistikler ile frekans ve yüzde dağılımları hesaplandı; değişken ölçümleri için Ki-kare testleri uygulandı.
Özet: Türkiye'de ücretli çalışanların istihdamdaki payı 2001'de %47,2 iken 2012'de %62,9'a yüksel... more Özet: Türkiye'de ücretli çalışanların istihdamdaki payı 2001'de %47,2 iken 2012'de %62,9'a yükseldi. Buna karşılık sendikalaşma oranı 2003'te %8,9 iken 2011'de %5,4'e geriledi. Toplu sözleşme kapsamındaki işçi sayısı ise ücretlilerin sadece %3'ü kadardır.
Batı Avrupa ülkelerinde 1980'lerden bu yana hem akademinin, hem de küreselleşme karşıtı hareketle... more Batı Avrupa ülkelerinde 1980'lerden bu yana hem akademinin, hem de küreselleşme karşıtı hareketlerin gündeminde yer alan ve giderek daha fazla ilgi çeken küresel sosyal haklar (KSH) tartışması, Türkiye'de pek az yankı bulmuştur. Konu, hukuk felsefesi boyutunda son zamanlarda tartışılmakla birlikte, siyaset sosyolojisi perspektifinden neredeyse hiç incelenmemiştir.
Türkiye, ölümlü iş kazaları oranının en yüksek olduğu ülkeler arasındadır. İş kazalarının her zam... more Türkiye, ölümlü iş kazaları oranının en yüksek olduğu ülkeler arasındadır. İş kazalarının her zaman sebepleri vardır ve bu sebeplerin tespiti ve analizi, etkin koruyucu önlemlerin alınabilmesinin ön koşuludur. Bildiride önce ana hatlarıyla ölümlü iş kazalarına yol açan sebepleri inceleyen araştırmalarda kullanılan kavramlar ve ulaşılan sonuçlar değerlendirilmektedir. İş kazalarına yol açan sebepler, teknolojik kökenli, çalışma ortamı odaklı ve iş güvenliğine aykırı davranışlar olarak üç başlıkta incelenmektedir; iş güvenliğine aykırı davranışlar, en sık karşılaşılan ölümlü kaza sebebidir. Çalışan davranışlarına odaklanan araştırmalarda kaza analizlerini işletme ölçeğiyle sınırlayan geleneksel yaklaşım, son yıllarda yerini toplumsal bağlamı da dikkate alan daha bütüncül bir perspektife bırakmıştır.
uvt.ulakbim.gov.tr
Doç. Dr. NERGİS MÜTEVELLİOĞLU (Schulze) Yrd. Doç. Dr. CAN DENİZ KÖKSAL ARALIK 2002 ANTALYA SİVİL ... more Doç. Dr. NERGİS MÜTEVELLİOĞLU (Schulze) Yrd. Doç. Dr. CAN DENİZ KÖKSAL ARALIK 2002 ANTALYA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINDA ÜYELERİN ÖRGÜTSEL ETKİNLİKLERE KATILMA DÜZEYİNİ FARKLILAŞTIRAN ETKENLER PROJE NO: SBB-3007 Doç. Dr. NERGİS MÜTEVELLİOĞLU (Schulze) Yrd. Doç. Dr. CAN DENİZ KÖKSAL ARALIK 2002 ANTALYA I ÖNSÖZ Sivil Toplum Örgütleri 20. yüzyılın son çeyreğinde dünyada giderek artan bir popülerlik kazandı ve bununla birlikte sosyal bilimler alanının önde gelen araştırma konularından birisi oldu. Türkiye'de de gerek kamuoyunun gerekse araştırmacıların konuya ilgisi son yıllarda arttı. Yoğun olarak tartışılmasına karşın, temel kavramsal belirlemelerden başlayarak bu örgütlerin toplumsal yeri ve rolü ve özellikle demokrasinin güçlendirilmesi bağlamındaki işlevleri konusundaki belirsizlik ve karmaşa sorunu aşılamadı. Kanımızca bu durumun, öncelikle incelenen sosyal olgunun doğası ile ilintili nedenleri vardır. Diğer taraftan, alanla ilgili görgül araştırma verileri yetersizdir ve bu zaaf Türkiye'de daha belirgindir. Sivil Toplum Örgütlerinde üyelerin örgütsel karar oluşumu süreçlerine katılma düzeyindeki farklılaşmaları ve bu farklılaşmalara yol açan etmenleri ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, 2001-2002'de TÜBİTAK'ın sağladığı destekle, bir araştırma projesi olarak gerçekleştirildi. Araştırmanın verileri Antalya'da farklı alanlarda faaliyette bulunan sekiz Sivil Toplum Örgütünde 384'ü üye ve 36'sı yönetici olan toplam 420 kişiye anket uygulanarak derlendi. Araştırmamıza sağladıkları destek için öncelikle TÜBİTAK'a ve ilgili birimlerde görevli TÜBİTAK çalışanlarına teşekkür borçluyuz. Yurtiçinden ve yurtdışından çalışmamıza değerli katkılarda bulunan meslektaşlarımıza, özellikle Prof. Dr. İlhan Tekeli'ye ve Prof. Dr. Horst Unbehaun'a teşekkür ederiz. Uygulamaya katılarak araştırmanın gerçekleştirilmesini mümkün kılan ADD, Akide, ANT-ÇEV, ÇYDD, Eğitim-Sen, Mülkiyeliler Birliği ve TTKD'nin Antalya örgütlerinin değerli üyelerine ve yöneticilerine, ayrıca çalışmamıza anketör olarak katkıda bulunan öğrencilerimize ve araştırmanın yazımı aşamasında, çizelge ve şemaların oluşturulmasında titiz ve özverili çalışması ile bize destek olan mezun öğrencilerimizden Tuncer Sarıcaoğlu'na teşekkür ediyoruz. Doç. Dr. Nergis Mütevellioğlu (Schulze)