Ewa Szczęsna - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Ewa Szczęsna
Routledge eBooks, Oct 12, 2023
Teksty Drugie (Second Texts), 2006
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, Jun 18, 2024
Kategorii z zakresu biologii-gen i genom-używam w artykule w sposób metaforyczny (inspiracją jest... more Kategorii z zakresu biologii-gen i genom-używam w artykule w sposób metaforyczny (inspiracją jest tu przenoszenie przez biosemiotyków kategorii tekstologicznych-znaku, tekstudo badań nad naturokulturą organizmów przyrodniczych innych niż ludzki). Czynię je narzędziami opisu związków literatury jako wytworu ludzkiej naturokultury z wytworami innych organizmów żywych. Gen literatury to pojęcie teoretyczne ujmujące dyspozycję do zaistnienia cechy współtworzącej literackość (czyli zespół cech wyznaczających specyfikę literatury, określających jej tożsamość, wyróżniających ją spośród innych form sztuki), przechowującej podstawową informację o niej. Genom literatury to zespół właściwych literaturze genów. Z kolei genotyp literacki to zespół genów ujawniających się w konkretnych reprezentacjach literackości-utworach literackich. Geny literatury, jak i jej genom i genotyp mogą ulegać mutacjom. Własności środowiska, w którym tworzona jest literatura, są czynnikami oddziałującymi na genom literatury. To środowisko sprawia, że dana dyspozycja do zaistnienia danej cechy literackiej aktywizuje się, ujawniając ją i rozwijając, lub nie aktywizuje się, czy wręcz zanika (zanik cechy może prowadzić np. do zaniku gatunku literackiego, mutacje-do pojawiania się nowych form literackich). Środowisko ma też wpływ na mariaże literatury z tekstami innych dyskursów kultury. W efekcie ma istotny wpływ na zmiany cech utworów literackich-uczestniczy w jej ewolucji. Środowiskiem jest rzeczywistość społeczno-kulturowa, na którą składają się powiązane ze sobą czynniki, takie jak: idee, filozofie, światopoglądy, organizacja społeczna, rozwój ekonomiczny, technologiczny-w tym media literatury. W genomie literatury zapisane jest egzystencjalne doświadczenie jestestwa ukonstytuowanego w danym środowisku biologiczno-społeczno-kulturowym. Zmiany w tym środowisku prowadzą do zmian w całości jestestwa-w tym, co ono obejmuje, w czym się manifestujezatem również w genomie literatury oraz w genotypie literackim. 2 The two biology terms-gene and genome-are used in the article in a metaphorical manner. What inspired me to employ this metaphor is the fact that biosemiotics applies textological categories, such as signs or texts, relevant to research on natureculture of natural systems other than human. I use them as tools that help me describe the relationship between literature, which is the product of human natureculture, and the products of other living systems. Literature gene is a theoretical notion that incorporates the disposition to develop a feature that contributes to literariness, i.e. a set of features that determines the character of literature, identifies it, and differentiates it from among other forms of art; it provides basic information
Publikacja powstala w ramach realizacji projektu badawczego NN 103 398340 finansowanego ze środko... more Publikacja powstala w ramach realizacji projektu badawczego NN 103 398340 finansowanego ze środkow Narodowego Centrum Nauki w Krakowie
Im vorliegenden Beitrag wird die Spezifik der semiotischen Organisation des digitalen Textes disk... more Im vorliegenden Beitrag wird die Spezifik der semiotischen Organisation des digitalen Textes diskutiert – insbesondere die Struktur des digitalen Zeichens. Analysiert werden drei Aspekte des digitalen Zeichens: die Darstellungsschicht (die polysemiotische und interaktive Natur eines solchen Zeichens), die Struktur (der Null-Eins-Code mit immateriellem Charakter, wodurch Bild, Wort und Ton zu Informationen derselben Art werden, die sich problemlos verlinken und verschicken lassen) sowie die Funktionen, die die digitalen Zeichen erfüllen. Unter den Funktionen der digitalen Zeichen lassen sich folgende Funktionen distinguieren: die Bedeutungsgestaltung, das Verlinken zur anderen Seite sowie die Möglichkeit, mit ihrer Hilfe Änderungen am Text auszuführen (ihn zu modifizieren oder sogar manipulieren). Die Herstellung der Bedeutungen in den digitalen Übermittlungen wird von solchen Eigenschaften des Zeichens und des Textes beeinflusst, wie: Multimedialität und Polysemiotizität, Fähigkeit,...
The aim of this study is to present how the development of writing technology influences writing ... more The aim of this study is to present how the development of writing technology influences writing itself In this paper the analysis is focused on mechanisms of reinterpretation of writing and reading in digital space, in other words, the change in experience of text To summarize, modern media techniques make reading become writing, when writing becomes clicking (an action taken upon the texture), and clicking becomes the experience of text Another goal is to present a special role of the texture as the tool of text’s creation as well as the place of cohesion The importance of semiotic tissue of digital text, especially in the case of digital art, is visible in the formation of intratextual relations These relations are created in the process of working one element of texture onto another, which allow them to play an important role in the creation of textual meaning
Literatura prze-pisana. Od Hamleta do slashu, 2015
Przestrzenie Teorii
This article proves the need to develop semiotics research focused on digital text, whose basic u... more This article proves the need to develop semiotics research focused on digital text, whose basic unit is the digital sign and which differs from other signs in its nature and structure. The changes that have taken place in the structure of the sign result in changes in the sphere of text and discourse. In turn, these mean that research in semiotics, stylistics, poetology, rhetoric and aesthetics (with mutual awareness of how they interact, exert an influence and interlock) cannot be credible without taking account of and updating semiotics research. The article puts forward the thesis that the development in the forms of sign-organisation of the message, new ways of using textualis, the significant contribution of representational layer in shaping textual structure and the communicative situation all lead to the crystallisation of semiopoetics. Examples of its categories and research problems are kinetic figures (adjection, reduction, permutation, transformation, atomisation); functi...
Studia Europaea Gnesnensia
The article concerns the rdations between digital and symbolic signs. Digital technology shapes t... more The article concerns the rdations between digital and symbolic signs. Digital technology shapes the forms of functioning of symbolic signs in contemporary culture. Semiotics was the theoretical background for our research.
Routledge eBooks, Oct 12, 2023
Teksty Drugie (Second Texts), 2006
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, Jun 18, 2024
Kategorii z zakresu biologii-gen i genom-używam w artykule w sposób metaforyczny (inspiracją jest... more Kategorii z zakresu biologii-gen i genom-używam w artykule w sposób metaforyczny (inspiracją jest tu przenoszenie przez biosemiotyków kategorii tekstologicznych-znaku, tekstudo badań nad naturokulturą organizmów przyrodniczych innych niż ludzki). Czynię je narzędziami opisu związków literatury jako wytworu ludzkiej naturokultury z wytworami innych organizmów żywych. Gen literatury to pojęcie teoretyczne ujmujące dyspozycję do zaistnienia cechy współtworzącej literackość (czyli zespół cech wyznaczających specyfikę literatury, określających jej tożsamość, wyróżniających ją spośród innych form sztuki), przechowującej podstawową informację o niej. Genom literatury to zespół właściwych literaturze genów. Z kolei genotyp literacki to zespół genów ujawniających się w konkretnych reprezentacjach literackości-utworach literackich. Geny literatury, jak i jej genom i genotyp mogą ulegać mutacjom. Własności środowiska, w którym tworzona jest literatura, są czynnikami oddziałującymi na genom literatury. To środowisko sprawia, że dana dyspozycja do zaistnienia danej cechy literackiej aktywizuje się, ujawniając ją i rozwijając, lub nie aktywizuje się, czy wręcz zanika (zanik cechy może prowadzić np. do zaniku gatunku literackiego, mutacje-do pojawiania się nowych form literackich). Środowisko ma też wpływ na mariaże literatury z tekstami innych dyskursów kultury. W efekcie ma istotny wpływ na zmiany cech utworów literackich-uczestniczy w jej ewolucji. Środowiskiem jest rzeczywistość społeczno-kulturowa, na którą składają się powiązane ze sobą czynniki, takie jak: idee, filozofie, światopoglądy, organizacja społeczna, rozwój ekonomiczny, technologiczny-w tym media literatury. W genomie literatury zapisane jest egzystencjalne doświadczenie jestestwa ukonstytuowanego w danym środowisku biologiczno-społeczno-kulturowym. Zmiany w tym środowisku prowadzą do zmian w całości jestestwa-w tym, co ono obejmuje, w czym się manifestujezatem również w genomie literatury oraz w genotypie literackim. 2 The two biology terms-gene and genome-are used in the article in a metaphorical manner. What inspired me to employ this metaphor is the fact that biosemiotics applies textological categories, such as signs or texts, relevant to research on natureculture of natural systems other than human. I use them as tools that help me describe the relationship between literature, which is the product of human natureculture, and the products of other living systems. Literature gene is a theoretical notion that incorporates the disposition to develop a feature that contributes to literariness, i.e. a set of features that determines the character of literature, identifies it, and differentiates it from among other forms of art; it provides basic information
Publikacja powstala w ramach realizacji projektu badawczego NN 103 398340 finansowanego ze środko... more Publikacja powstala w ramach realizacji projektu badawczego NN 103 398340 finansowanego ze środkow Narodowego Centrum Nauki w Krakowie
Im vorliegenden Beitrag wird die Spezifik der semiotischen Organisation des digitalen Textes disk... more Im vorliegenden Beitrag wird die Spezifik der semiotischen Organisation des digitalen Textes diskutiert – insbesondere die Struktur des digitalen Zeichens. Analysiert werden drei Aspekte des digitalen Zeichens: die Darstellungsschicht (die polysemiotische und interaktive Natur eines solchen Zeichens), die Struktur (der Null-Eins-Code mit immateriellem Charakter, wodurch Bild, Wort und Ton zu Informationen derselben Art werden, die sich problemlos verlinken und verschicken lassen) sowie die Funktionen, die die digitalen Zeichen erfüllen. Unter den Funktionen der digitalen Zeichen lassen sich folgende Funktionen distinguieren: die Bedeutungsgestaltung, das Verlinken zur anderen Seite sowie die Möglichkeit, mit ihrer Hilfe Änderungen am Text auszuführen (ihn zu modifizieren oder sogar manipulieren). Die Herstellung der Bedeutungen in den digitalen Übermittlungen wird von solchen Eigenschaften des Zeichens und des Textes beeinflusst, wie: Multimedialität und Polysemiotizität, Fähigkeit,...
The aim of this study is to present how the development of writing technology influences writing ... more The aim of this study is to present how the development of writing technology influences writing itself In this paper the analysis is focused on mechanisms of reinterpretation of writing and reading in digital space, in other words, the change in experience of text To summarize, modern media techniques make reading become writing, when writing becomes clicking (an action taken upon the texture), and clicking becomes the experience of text Another goal is to present a special role of the texture as the tool of text’s creation as well as the place of cohesion The importance of semiotic tissue of digital text, especially in the case of digital art, is visible in the formation of intratextual relations These relations are created in the process of working one element of texture onto another, which allow them to play an important role in the creation of textual meaning
Literatura prze-pisana. Od Hamleta do slashu, 2015
Przestrzenie Teorii
This article proves the need to develop semiotics research focused on digital text, whose basic u... more This article proves the need to develop semiotics research focused on digital text, whose basic unit is the digital sign and which differs from other signs in its nature and structure. The changes that have taken place in the structure of the sign result in changes in the sphere of text and discourse. In turn, these mean that research in semiotics, stylistics, poetology, rhetoric and aesthetics (with mutual awareness of how they interact, exert an influence and interlock) cannot be credible without taking account of and updating semiotics research. The article puts forward the thesis that the development in the forms of sign-organisation of the message, new ways of using textualis, the significant contribution of representational layer in shaping textual structure and the communicative situation all lead to the crystallisation of semiopoetics. Examples of its categories and research problems are kinetic figures (adjection, reduction, permutation, transformation, atomisation); functi...
Studia Europaea Gnesnensia
The article concerns the rdations between digital and symbolic signs. Digital technology shapes t... more The article concerns the rdations between digital and symbolic signs. Digital technology shapes the forms of functioning of symbolic signs in contemporary culture. Semiotics was the theoretical background for our research.