Tadeusz Szawiel - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Tadeusz Szawiel
Polen-Analysen, Jan 8, 2007
Nach den Sejmwahlen im September 2005 kam es nicht zu der erwarteten Koalition der beiden Mitte-R... more Nach den Sejmwahlen im September 2005 kam es nicht zu der erwarteten Koalition der beiden Mitte-Rechts-Parteien Bürgerplattform (PO) und Recht und Gerechtigkeit (PiS), sondern zu einer Regierung von PiS mit der nationalistischen Liga polnischer Familien (LPR) und der populistischen Bauernpartei Selbstverteidigung (Samoobrona). Die Regional-und Kommunalwahlen im November 2006 brachten keine wesentlichen Verschiebungen zwischen PO und PiS, der es gelang, die LPR zu marginalisieren. Die skandalgeplagte Selbstverteidigung verlor wieder einen Teil der ehemaligen Wählerschaft an die traditionelle Bauernpartei PSL, die aus den Novemberwahlen als der eigentliche Sieger hervorging. Die zweite Gruppierung, die wieder erstarkte, sind die in einem Wahlbündnis vereinigten Linksparteien. PiS strebt danach, mangels anderer Koalitionsoptionen die gegenwärtige Regierungskoalition aufrechtzuerhalten, während PO auf Neuwahlen hinwirkt, was zu einer Eskalation des Konfl ikts zwischen PO und PiS führen wird. Aus der Perspektive des Parteiensystems ist die Frage nach den Chancen und dem Tempo des Wiederaufstiegs der Linken wichtig. Zwei Phänomene werden die politische Bühne in Polen im Jahr 2007 bestimmen: das Andauern des für beide beteiligten Seiten zerstörerischen Konfl iktes zwischen PO und PiS und die ständig aktuelle Perspektive vorgezogener Wahlen, falls-aus welchen Gründen auch immer-die Koalition von PiS mit Selbstverteidigung und LPR auseinander brechen sollte.
Etyka, Dec 1, 2001
O dpowiedzialność odsyła do odpowiedzi 1. Odpowiadam na coś, odpowiadam komuś. Odpowiedzialność o... more O dpowiedzialność odsyła do odpowiedzi 1. Odpowiadam na coś, odpowiadam komuś. Odpowiedzialność odsyła do przeszłości, bowiem odpowiedź zarówno w porządku czasowym, jak i logicznym zakłada, że już coś zaszło. Nawet wówczas, kiedy odpowiedzialność realizuje się w przyszłości, na przykład kiedy mówimy, że ktoś jest odpowiedzialny za wychowanie swoich dzieci bądź kiedy sły szy się, że jesteśmy odpowiedzialni za los przyszłych pokoleń. Kiedy biorę na siebie ciężar odpowiedzialności, to zawsze jest to odpowiedź na przeszłe wydarzenie, czyn, zaszłość, problem. Źródło odpowiedzialności jest zakorzenione w przeszłości, wiąże każdorazową teraźniejszość z przeszłością. Wiąże, to znaczy także: określa, kim jestem. Ale mimo że odpowiedzialność tak bardzo wiąże mnie (nas) z przeszłością, to jednak, i to jest zasadnicza teza tego tekstu, najważniejsze w zjawisku odpowiedzialności jest to, że ona określa moją (naszą) przyszłość. Odpowiedzialność zawsze zwrócona jest ku przyszłości. W zależności od tego, jaka jest moja (nasza) odpowiedź, zamyka lub otwiera jakiś horyzont przyszłości. W odpowiedzialności tak bardzo frapujące jest właśnie to, że zawiązuje nam ona przyszłość.
Polish Sociological Review, 2009
Democratic consolidation is a complex problem area. In this article it is analyzed, first, from t... more Democratic consolidation is a complex problem area. In this article it is analyzed, first, from the perspective of the concept of support for democracy, originally conceptualized by David Easton and then elaborated by Hans-Dieter Klingemann and Russell Dalton. Second, since democratic institutions and procedures do not operate in a void, the social context of civil society, social engagement and political parties are analyzed. As far as possible, the empirical analyses are conducted according to a complex and ramified theoretical model based on these concepts. Eleven European countries are analyzed including seven established democracies, three of which are historically Catholic countries (Spain, Italy, Ireland). In light of the importance of the communist legacy, the data for Germany are presented separately for western and eastern lands. The data presented in this article are derived from the most recent, publicly accessible research containing comparable information on all 11 countries, with a few minor exceptions.
Przegląd Socjologiczny, 2014
SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Pis... more SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Piszę wielką literą, ponieważ jako idea jest on czymś jedynym i niepowtarzalnym, jest to zatem nazwa własna. Łatwo też narzekać na to, co nam przeszkadza, irytuje, bądź rzuca się w oczy jako bezsensowne. Łatwo wreszcie popaść w coś, co można określić mianem "krytyki kultury", tj. w coś, co w gruncie rzeczy jest wyrafinowaną formą narzekania na czasy, w których żyjemy. Uniwersytet to jeden z rodzajów wyższych uczelni, które w ostatnich kilkudziesięciu latach potężnie się rozrosły.
Stan Rzeczy, Apr 1, 2017
His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ... more His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ideological cleavages, and the philosophical foundation of social sciences.
Przeglad Filozoficzno-Literacki (Philosophical/Literary Review), 2008
Przegląd Filozoficzno-Literacki, 2008
The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of prac... more The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of practical knowledge (phronesis ). The analysis takes into account the interpretations of phronesis by Martin Heidegger and Hans-Georg Gadamer. Thus interpreted phronesis serves as a model of understanding of the objects of the social sciences. The specific application of the model is explicated on the example of the meaning of the religious act. The second part concerns the thesis of radical incomprehensibility of the Holocaust and the role which conditions addressed by the concept of "facticity" might play in answering the question about the sense of such a phenomenon like the Holocaust in XX century. It is claimed that philosophical reflection is not something external to social inquiry but concerns the conditions which play decisive role in constitution of the object of the social sciences. The final part reflects on the logical nature of the relation between "the human" and "the social".
Stan Rzeczy, 2017
His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ... more His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ideological cleavages, and the philosophical foundation of social sciences.
Civitas. Studia z Filozofii Polityki, 2009
The problems analyzed in this text fall into the broadest understanding of political theology. It... more The problems analyzed in this text fall into the broadest understanding of political theology. Its subject is Socrates’ attitude toward democracy, and to be more precise, Socrates’ relations with the Athenian democracy of the 5th century. A standard viewpoint perceives Socrates as an unyielding critic of democracy, who attacks, derides and despises it. While reading Plato’s dialogues one may come to the conclusion that democracy was not Socrates’ political ideal. But was Socrates rightly perceived by his contemporaries as a misodemos and crypto-oligarch? One may argue – and this is the fundamental thesis of this paper – that Socrates’ relations with the Athenian democracy are more complex, and it is this complexity that is a problem. One may claim that, at least in the early dialogues, “Socrates and democracy” create different tensions than in later Plato’s dialogues. Plato deeply misunderstood the democracy outlined by the figure of Socrates and his practice of life as presented in...
The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of prac... more The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of practical knowledge (phronesis ). The analysis takes into account the interpretations of phronesis by Martin Heidegger and Hans-Georg Gadamer. Thus interpreted phronesis serves as a model of understanding of the objects of the social sciences. The specific application of the model is explicated on the example of the meaning of the religious act. The second part concerns the thesis of radical incomprehensibility of the Holocaust and the role which conditions addressed by the concept of "facticity" might play in answering the question about the sense of such a phenomenon like the Holocaust in XX century. It is claimed that philosophical reflection is not something external to social inquiry but concerns the conditions which play decisive role in constitution of the object of the social sciences. The final part reflects on the logical nature of the relation between "the human&quo...
Przegląd Socjologiczny, 2014
SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Pis... more SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Piszę wielką literą, ponieważ jako idea jest on czymś jedynym i niepowtarzalnym, jest to zatem nazwa własna. Łatwo też narzekać na to, co nam przeszkadza, irytuje, bądź rzuca się w oczy jako bezsensowne. Łatwo wreszcie popaść w coś, co można określić mianem "krytyki kultury", tj. w coś, co w gruncie rzeczy jest wyrafinowaną formą narzekania na czasy, w których żyjemy. Uniwersytet to jeden z rodzajów wyższych uczelni, które w ostatnich kilkudziesięciu latach potężnie się rozrosły.
Studia Socjologiczne, 2011
Polen-Analysen, Jan 8, 2007
Nach den Sejmwahlen im September 2005 kam es nicht zu der erwarteten Koalition der beiden Mitte-R... more Nach den Sejmwahlen im September 2005 kam es nicht zu der erwarteten Koalition der beiden Mitte-Rechts-Parteien Bürgerplattform (PO) und Recht und Gerechtigkeit (PiS), sondern zu einer Regierung von PiS mit der nationalistischen Liga polnischer Familien (LPR) und der populistischen Bauernpartei Selbstverteidigung (Samoobrona). Die Regional-und Kommunalwahlen im November 2006 brachten keine wesentlichen Verschiebungen zwischen PO und PiS, der es gelang, die LPR zu marginalisieren. Die skandalgeplagte Selbstverteidigung verlor wieder einen Teil der ehemaligen Wählerschaft an die traditionelle Bauernpartei PSL, die aus den Novemberwahlen als der eigentliche Sieger hervorging. Die zweite Gruppierung, die wieder erstarkte, sind die in einem Wahlbündnis vereinigten Linksparteien. PiS strebt danach, mangels anderer Koalitionsoptionen die gegenwärtige Regierungskoalition aufrechtzuerhalten, während PO auf Neuwahlen hinwirkt, was zu einer Eskalation des Konfl ikts zwischen PO und PiS führen wird. Aus der Perspektive des Parteiensystems ist die Frage nach den Chancen und dem Tempo des Wiederaufstiegs der Linken wichtig. Zwei Phänomene werden die politische Bühne in Polen im Jahr 2007 bestimmen: das Andauern des für beide beteiligten Seiten zerstörerischen Konfl iktes zwischen PO und PiS und die ständig aktuelle Perspektive vorgezogener Wahlen, falls-aus welchen Gründen auch immer-die Koalition von PiS mit Selbstverteidigung und LPR auseinander brechen sollte.
Etyka, Dec 1, 2001
O dpowiedzialność odsyła do odpowiedzi 1. Odpowiadam na coś, odpowiadam komuś. Odpowiedzialność o... more O dpowiedzialność odsyła do odpowiedzi 1. Odpowiadam na coś, odpowiadam komuś. Odpowiedzialność odsyła do przeszłości, bowiem odpowiedź zarówno w porządku czasowym, jak i logicznym zakłada, że już coś zaszło. Nawet wówczas, kiedy odpowiedzialność realizuje się w przyszłości, na przykład kiedy mówimy, że ktoś jest odpowiedzialny za wychowanie swoich dzieci bądź kiedy sły szy się, że jesteśmy odpowiedzialni za los przyszłych pokoleń. Kiedy biorę na siebie ciężar odpowiedzialności, to zawsze jest to odpowiedź na przeszłe wydarzenie, czyn, zaszłość, problem. Źródło odpowiedzialności jest zakorzenione w przeszłości, wiąże każdorazową teraźniejszość z przeszłością. Wiąże, to znaczy także: określa, kim jestem. Ale mimo że odpowiedzialność tak bardzo wiąże mnie (nas) z przeszłością, to jednak, i to jest zasadnicza teza tego tekstu, najważniejsze w zjawisku odpowiedzialności jest to, że ona określa moją (naszą) przyszłość. Odpowiedzialność zawsze zwrócona jest ku przyszłości. W zależności od tego, jaka jest moja (nasza) odpowiedź, zamyka lub otwiera jakiś horyzont przyszłości. W odpowiedzialności tak bardzo frapujące jest właśnie to, że zawiązuje nam ona przyszłość.
Polish Sociological Review, 2009
Democratic consolidation is a complex problem area. In this article it is analyzed, first, from t... more Democratic consolidation is a complex problem area. In this article it is analyzed, first, from the perspective of the concept of support for democracy, originally conceptualized by David Easton and then elaborated by Hans-Dieter Klingemann and Russell Dalton. Second, since democratic institutions and procedures do not operate in a void, the social context of civil society, social engagement and political parties are analyzed. As far as possible, the empirical analyses are conducted according to a complex and ramified theoretical model based on these concepts. Eleven European countries are analyzed including seven established democracies, three of which are historically Catholic countries (Spain, Italy, Ireland). In light of the importance of the communist legacy, the data for Germany are presented separately for western and eastern lands. The data presented in this article are derived from the most recent, publicly accessible research containing comparable information on all 11 countries, with a few minor exceptions.
Przegląd Socjologiczny, 2014
SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Pis... more SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Piszę wielką literą, ponieważ jako idea jest on czymś jedynym i niepowtarzalnym, jest to zatem nazwa własna. Łatwo też narzekać na to, co nam przeszkadza, irytuje, bądź rzuca się w oczy jako bezsensowne. Łatwo wreszcie popaść w coś, co można określić mianem "krytyki kultury", tj. w coś, co w gruncie rzeczy jest wyrafinowaną formą narzekania na czasy, w których żyjemy. Uniwersytet to jeden z rodzajów wyższych uczelni, które w ostatnich kilkudziesięciu latach potężnie się rozrosły.
Stan Rzeczy, Apr 1, 2017
His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ... more His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ideological cleavages, and the philosophical foundation of social sciences.
Przeglad Filozoficzno-Literacki (Philosophical/Literary Review), 2008
Przegląd Filozoficzno-Literacki, 2008
The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of prac... more The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of practical knowledge (phronesis ). The analysis takes into account the interpretations of phronesis by Martin Heidegger and Hans-Georg Gadamer. Thus interpreted phronesis serves as a model of understanding of the objects of the social sciences. The specific application of the model is explicated on the example of the meaning of the religious act. The second part concerns the thesis of radical incomprehensibility of the Holocaust and the role which conditions addressed by the concept of "facticity" might play in answering the question about the sense of such a phenomenon like the Holocaust in XX century. It is claimed that philosophical reflection is not something external to social inquiry but concerns the conditions which play decisive role in constitution of the object of the social sciences. The final part reflects on the logical nature of the relation between "the human" and "the social".
Stan Rzeczy, 2017
His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ... more His areas of interest include theories of democracy and civil society, transformation of values, ideological cleavages, and the philosophical foundation of social sciences.
Civitas. Studia z Filozofii Polityki, 2009
The problems analyzed in this text fall into the broadest understanding of political theology. It... more The problems analyzed in this text fall into the broadest understanding of political theology. Its subject is Socrates’ attitude toward democracy, and to be more precise, Socrates’ relations with the Athenian democracy of the 5th century. A standard viewpoint perceives Socrates as an unyielding critic of democracy, who attacks, derides and despises it. While reading Plato’s dialogues one may come to the conclusion that democracy was not Socrates’ political ideal. But was Socrates rightly perceived by his contemporaries as a misodemos and crypto-oligarch? One may argue – and this is the fundamental thesis of this paper – that Socrates’ relations with the Athenian democracy are more complex, and it is this complexity that is a problem. One may claim that, at least in the early dialogues, “Socrates and democracy” create different tensions than in later Plato’s dialogues. Plato deeply misunderstood the democracy outlined by the figure of Socrates and his practice of life as presented in...
The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of prac... more The first part of the article consists in analysis of the meaning of Aristotelian concept of practical knowledge (phronesis ). The analysis takes into account the interpretations of phronesis by Martin Heidegger and Hans-Georg Gadamer. Thus interpreted phronesis serves as a model of understanding of the objects of the social sciences. The specific application of the model is explicated on the example of the meaning of the religious act. The second part concerns the thesis of radical incomprehensibility of the Holocaust and the role which conditions addressed by the concept of "facticity" might play in answering the question about the sense of such a phenomenon like the Holocaust in XX century. It is claimed that philosophical reflection is not something external to social inquiry but concerns the conditions which play decisive role in constitution of the object of the social sciences. The final part reflects on the logical nature of the relation between "the human&quo...
Przegląd Socjologiczny, 2014
SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Pis... more SZAnSE nA DOBRy UnIWERSytEt? Siedząc za biurkiem, łatwo snuć projekty "dobrego Uniwersytetu". Piszę wielką literą, ponieważ jako idea jest on czymś jedynym i niepowtarzalnym, jest to zatem nazwa własna. Łatwo też narzekać na to, co nam przeszkadza, irytuje, bądź rzuca się w oczy jako bezsensowne. Łatwo wreszcie popaść w coś, co można określić mianem "krytyki kultury", tj. w coś, co w gruncie rzeczy jest wyrafinowaną formą narzekania na czasy, w których żyjemy. Uniwersytet to jeden z rodzajów wyższych uczelni, które w ostatnich kilkudziesięciu latach potężnie się rozrosły.
Studia Socjologiczne, 2011