Yusuf Doğan - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Yusuf Doğan

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

Araştırma, Türkçe öğretmeni adaylarının genel kültür düzeylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Tara... more Araştırma, Türkçe öğretmeni adaylarının genel kültür düzeylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Tarama modelinde tasarlanan araştırmanın çalışma grubu; Gazi, Hatay Mustafa Kemal ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinin eğitim fakültelerinde Türkçe eğitimi ana bilim dallarında öğrenim gören 287 öğrenciden meydana gelmektedir. Çalışmada, öğrencilerin genel kültür düzeylerinin belirlenmesi amacıyla, ulusal bir radyo kanalında yayımlanan bir bilgi yarışmasında yarışmacılara sorulan açık uçlu sorulardan yararlanılmıştır. 26 açık uçlu sorudan oluşan "Genel Kültür Düzeyi Testi" çalışmanın veri toplama aracını oluşturmuştur. Sorular tarih, coğrafya, edebiyat, fen/teknoloji, ekonomi/politika, sanat ve spor olmak üzere 7 kategoride sorulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının ortalama başarılarının %48 olduğu tespit edilmiştir. Türkçe öğretmeni adaylarının en başarılı olduğu alanın %67,8 ile edebiyat; en başarısız olduğu alanın ise %36,2 ile ekonomi/politika olduğu belirlenmiştir. Araştırmada, üniversite bağımsız değişkenine göre, öğrencilerin genel kültür puanları açısından Gazi Üniversitesi ile Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi arasında Gazi Üniversitesi lehine bir farkın ortaya çıktığı, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi ile diğer üniversiteler arasında bir farkın oluşmadığı tespit edilmiştir. Sınıf düzeyine göre 4. sınıf öğrencilerinin; cinsiyet değişkenine göre ise erkeklerin daha başarılı olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar, Türkçe öğretmeni adaylarının genel kültür bilgisi açısından kendilerini geliştirmeleri gerektiğini göstermektedir.

Bu çalışmada, Türkçe öğretmeni adaylarının bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metinleri öze... more Bu çalışmada, Türkçe öğretmeni adaylarının bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metinleri özetleme durumları ele alınmıştır. Çalışma, 2013-2014 eğitim ve öğretim yılında Gazi ve Mustafa Kemal Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bölümü'nde öğrenim gören 202 dördüncü sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrenci özetleri, başlık yazma, bakış açısını doğru kullanma, anlatım kipini doğru kullanma, önemli bilgiyi seçme, önemsiz bilgiyi silme, metin dışı bilgiye yer vermeme, tutarlı yazma ve kısaltma açısından değerlendirilmiştir. Ayrıca özetler; metin türü, cinsiyet, üniversite ve öğretim türü değişkenleri açısından da ele alınmıştır. Bu amaçla bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metinlerin her biri için ölçüt özet oluşturulmuş; analizler, araştırmacı tarafından geliştirilen "Özetleme Stratejileri Puanlama Ölçeği" kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, öğrencilerin genel olarak vasatın üstünde bir başarı gösterdikleri belirlenmiştir. Öğretmen a...

Alaaddin Ata Melik Cüveyni (623-681/1226-1283) tarafından Farsça olarak kaleme alınan, "Ciha... more Alaaddin Ata Melik Cüveyni (623-681/1226-1283) tarafından Farsça olarak kaleme alınan, "Cihan Fatihinin Tarihi" anlamına gelen Târih-i Cihân-güşâ, tarihimizin temel kaynakları arasında yer alan önemli bir eserdir. Eserde verilen bilgilerin çoğunun, yazarın bizzat şahit olduğu olaylara dayanması ve başka kaynaklarda yer almaması yüzünden Târih-i Cihân-güşâ; Moğollar, Harezmşahlar ve İsmailiye tarihinin birinci derecede önemli kitabı sayılmıştır. Târih-i Cihân-güşâ, hem muhtevası hem de Farsça'yı çok iyi kullanması açısından yazıldığı andan itibaren şöhretli bir eser olmuş ve tarihçiler tarafından örnek alınmıştır. İranlı büyük âlim Mirza Muhammed Kazvinî, XIX. yüzyıldan itibaren dikkat çekmeye başlayan eserin neşrini, 1912-1937 yılları arasında üç cilt halinde tenkitli olarak yapmıştır. Daha önce tam olarak dilimize çevrilmemiş olan bu eserin tam çevirisi, Mirza Muhammed Kazvinî'nin neşri esas alınarak Mürsel ÖZTÜRK tarafından 1988 yılında üç cilt olarak yapılmıştır...

Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Mar 4, 2014

Özet: Türkçe eğitim ve öğretiminin en temel amaçlarından biri öğrencilerin yazma becerilerini gel... more Özet: Türkçe eğitim ve öğretiminin en temel amaçlarından biri öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmektir. Bu kapsamda yazma, ilkokul birinci sınıftan lise son sınıfa kadar ele alınan ve üzerinde önemle durulan konuların başında gelmektedir. Örgün eğitim süresince öğrenciler pek çok konuda çeşitli yazma çalışmaları yaparlar. Çeşitli yazma etkinlikleri yoluyla ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerilerini geliştirmeyi amaçlayan bu araştırma, Ankara Elmadağ Kurtuluş İlköğretim Okulu ile Keçiören Orhan Gazi İlköğretim Okulunda yürütülmüştür. Çalışmaya bu okullarda öğrenim gören 109 yedinci sınıf öğrencisi katılmıştır. Ön test son test kontrol gruplu deneysel yöntemin kullanıldığı bu araştırmada, deney grubunda yer alan öğrencilere on dört hafta boyunca toplam otuz saat süreyle hikâye yazma etkinlikleri uygulanmıştır. Kontrol grubundaki öğrencilerle ise dersler klasik usulle işlenmiştir. Deney grubu öğrencilerinin son test puanlarının üç madde (bağdaşıklık, yazım ve noktalama) haricinde ön test puanlarından anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, deney grubu öğrencilerinin son test puanlarının kontrol grubu öğrencilerinin son test puanlarından üç madde haricinde (paragraf ve satır araları, yazım, noktalama) anlamlı derecede daha yüksek çıktığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin hikâye yazma becerileri, toplam puanlar açısından karşılaştırıldığında, deney grubu öğrencilerinin son test toplam puan ortalamaları, kontrol grubu öğrencilerinin son test toplam puan ortalamalarından anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Bu sonuç, eğitim alan öğrencilerin eğitim almayan öğrencilere göre daha başarılı hikâyeler yazdıklarını göstermektedir.

Turk Kulturu Ve Hacı Bektas Veli Arastırma Dergisi, 1999

Alaaddin Ata Melik Cüveyni (623-681/1226-1283) tarafından Farsça olarak kaleme alınan, "Cihan Fat... more Alaaddin Ata Melik Cüveyni (623-681/1226-1283) tarafından Farsça olarak kaleme alınan, "Cihan Fatihinin Tarihi" anlamına gelen Târih-i Cihân-güşâ, tarihimizin temel kaynakları arasında yer alan önemli bir eserdir. Eserde verilen bilgilerin çoğunun, yazarın bizzat şahit olduğu olaylara dayanması ve başka kaynaklarda yer almaması yüzünden Târih-i Cihân-güşâ; Moğollar, Harezmşahlar ve İsmailiye tarihinin birinci derecede önemli kitabı sayılmıştır. Târih-i Cihân-güşâ, hem muhtevası hem de Farsça'yı çok iyi kullanması açısından yazıldığı andan itibaren şöhretli bir eser olmuş ve tarihçiler tarafından örnek alınmıştır.

Turk Kulturu Ve Hacı Bektas Veli Arastırma Dergisi, 2002

Journal of Language and Linguistic Studies, Apr 1, 2014

Son yıllarda hem yurt içinde hem de yurt dışında Türkçe öğrenmek isteyen yabancıların sayısı artm... more Son yıllarda hem yurt içinde hem de yurt dışında Türkçe öğrenmek isteyen yabancıların sayısı artmaktadır. Bu durum söz konusu alandaki çalışmaların da çoğalmasını sağlamıştır. Dil öğretiminde üzerinde durulan konuların başında "kelime öğretimi" gelmektedir. Sahip olunan söz varlığı hedef dildeki anlama ve anlatma becerilerini etkili bir şekilde kullanmayı doğrudan etkilemektedir. Bu yüzden yabancılara Türkçe öğretirken kelime konusu üzerinde hassasiyetle durmak gerekir. Bir dile ait kelimeler hedef kitleye öğretilirken çeşitli materyaller kullanılabilir. Bu kapsamda yararlanılabilecek materyallerden biri de market broşürleridir. Bu materyaller, günlük hayatın içinden alınmış, gerçek örnekler olduğu için öğrencinin dikkat ve motivasyonunu artırmaktadır. Market broşürleri, özellikle temel seviyedeki (A1 ve A2) öğrencilere, günlük temel ihtiyaçlarını giderme konusunda uygulama imkânı da sunmaktadır. Bu çalışmada dil öğretiminde kelime kazanımının önemi üzerinde durulmuş ve bu kapsamda market broşürlerinden nasıl yararlanılabileceği ele alınmıştır. Öğretmene ve öğrencilere sunduğu imkânlar göz önüne alındığında market broşürlerinin, yabancılara Türkçe öğretirken derslerde kullanılan materyaller arasında yer alması gerektiği düşünülmektedir.

Turk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2008

İlköğretim 7. sınıf öğrencileri üzerinde yapılan bu deneysel çalışmada, etkinliklerden oluşan bir... more İlköğretim 7. sınıf öğrencileri üzerinde yapılan bu deneysel çalışmada, etkinliklerden oluşan bir dinleme eğitimi modelinin etkililiği araştırılmıştır. Araştırma kapsamında, 10 maddeden oluşan bir Dinleme Testi hazırlanmıştır. Dinleme Testi'ndeki başlıklar, öğrencilerin hem okulda hem de okul dışındaki hayatta karşılarına çıkabilecek dinleme durumlarından hareketle belirlenmiştir.Araştırmada deney grubunda 45, kontrol grubunda ise 32 öğrenci yer almaktadır. Deney grubundaki öğrencilere 4 hafta boyunca uygulamalı eğitim verilmiştir. Verilen eğitim sonunda, deney grubunda yer alan öğrencilerin dinleme becerilerinde belirgin derecede bir gelişmenin olduğu gözlenmiştir. Deney grubu lehine olan fark istatistiki olarak da anlamlı çıkmıştır. Araştırmada ortaya çıkan sonuç, etkinliklerden oluşan ve dinleme becerisini geliştirmek için verilen eğitimin 7. sınıf öğrencilerinin dinleme becerilerini geliştirdiğini göstermektedir.

Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2014

Dinleme eğitimi konusunda 1998-2013 yılları arasında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin ... more Dinleme eğitimi konusunda 1998-2013 yılları arasında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin ele alındığı bu çalışmada tezler; yapıldığı yıl, üniversite ve enstitü, tür, hedef kitle ve konu değişkenlerine göre değerlendirilmiştir. Çalışmada meta-analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından kavram ve anabilim dalı düzeyinde tarama yapılarak elde edilmiştir. Kavram taramasında, "Türkçe, dinle, anla, işit, duy"; anabilim dalı taraması ise, "Türkçe, Türkçe Eğitimi, Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi, Yabancı Dil Olarak Türkçe, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi" anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Taramalar sonucunda dinleme eğitimi alanında 10'u doktora 39'u yüksek lisans olmak üzere 49 çalışmanın yapıldığı, en çok tezin enstitü bazında sosyal bilimler enstitüsünde (f=24), üniversite bazında ise Gazi Üniversitesinde (f=10) yapıldığı belirlenmiştir. Ayrıca yapılan tezlerin hedef kitle bakımından en fazla ilköğretim ikinci kademeye, konu bakımından ise en çok "öğretim yaklaşım, strateji, yöntem ve teknikleri"ne (f=23) yöneldiği bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuçta, sayısı giderek artmasına rağmen, anlama becerilerinden okuma üzerine yapılan çalışmalarla karşılaştırıldığında dinleme becerisiyle ilgili çalışmaların yeterli olmadığı ve dinleme becerisinin ihmal edilmişliğinin devam ettiği söylenebilir.

Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2021

Öz Araştırmanın amacı, Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimiyle ilgili karşılaştıkları sorunları v... more Öz Araştırmanın amacı, Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimiyle ilgili karşılaştıkları sorunları ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin neler olduğunu tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni çerçevesinde yapılandırılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapan 25 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Katılımcıların görüşlerini tespit etmek için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen bulgular içerik analizine tabi tutularak irdelenmiş ve kategoriler hâlinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre yazma eğitimi sürecini olumsuz etkileyen unsurların "öğrenci; aile, okul ve çevre; ders kitabı; ders saati ve müfredat; MEB ve eğitim sistemi; öğretmen; öğrencilerin ilkokul eğitimi; öğretmenlerin lisans eğitimi" olmak üzere sekiz farklı nedene dayandığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yazma becerisini geliştirmek için sundukları önerilerin ise "öğrenci; uygulama, etkinlik; aile, okul ve çevre; ders kitabı; ders saati ve müfredat; MEB ve eğitim sistemi; öğretmen; öğrencilerin ilkokul eğitimi; öğretmenlerin lisans eğitimi" olmak üzere dokuz farklı kategoride toplandığı görülmüştür. Görüşme yapılan öğretmenler, yazma eğitimini olumsuz etkileyen unsurlar konusunda farklı görüşler ortaya koymuşlar, söz konusu sorunları çözmeye yönelik ise daha dar kapsamlı öneriler geliştirmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Yazma, yazma eğitimi, Türkçe öğretmenleri, yazma eğitiminde sorunlar, yazma eğitiminin sorunlarına yönelik çözüm önerileri.

Dinleme/izleme becerisi, Turkce ogretiminde ele alinan basliklardan biridir. Bu beceri kendine, T... more Dinleme/izleme becerisi, Turkce ogretiminde ele alinan basliklardan biridir. Bu beceri kendine, Turkce Dersi Ogretim Programlarinda ve Turkce ders kitaplarinda 2005’ten sonra farkli bir yer bulmustur. Bununla birlikte dinleme/ izleme becerisinin egitiminde hâlâ bazi sorunlar yasanmaktadir. Sorunlarin te- melinde, dinleme becerisinin dogustan kazanildigi kalip yargisi bulunmaktadir. Farkli nedenlerin de etkisiyle dinleme/izleme becerisinin egitimine gereken onem verilmemektedir. Bu calismada dinleme/izleme becerisi ile 2006 Turkce Dersi Ogretim Programi’nda bu becerinin gelistirilmesi icin onerilen yontemler analiz edilmeye calisilmistir. Soz konusu yontemler, 2019 Turkce Dersi Ogretim Programi’nda da “dinleme/izleme stratejileri” olarak ele alinmaktadir. Calismada nitel arastirma yontemlerinden dokuman inceleme teknigi kullanilmistir. Dinleme/izleme becerisi, dinleyici acisindan bilesenlerine ayrilarak her unsur bagimsiz ve birbiriyle iliskilendirilerek ele alinmistir. Ele alinan un...

Türkçe Eğitimine Adanan Bir Ömür Dr. Asiye Duman’a Armağan, 2020

The aim of this research is to provide an overview of how Rhetorical Structure Theory can be used... more The aim of this research is to provide an overview of how Rhetorical Structure Theory can be used to identify important information in texts and summarization. 204 undergraduate students and 2 domain experts participated in the research. In order to collect data in the research, an informative text was divided into units according to the Rhetorical Structure Theory. Undergraduate students were asked to rate these units according to their level of importance to the text, and field experts were asked to determine the role of units. Krippendorff's Alpha, Kappa, Pearson correlation analysis and descriptive statistics were carried out on the data obtained. According to the results of the research, there is a moderate agreement between experts are in determining the units in the text. Students are intuitively aware of the nucleus and satellite distinction revealed by the rhetorical structure theory. According to the results of the research, the contributions of the Rhetorical Structur...

Bu arastirmada, not alma aliskanliklarini gecerli ve guvenilir olarak olcebilecek bir olcme araci... more Bu arastirmada, not alma aliskanliklarini gecerli ve guvenilir olarak olcebilecek bir olcme araci gelistirmek amaclanmistir. Ilgili alanyazin incelendiginde not alma aliskanliklarina iliskin gecerli ve guvenilir bir olcme araci olmadigi gorulmustur. Arastirma 2016-2017 Egitim-Ogretim Yilinda baslamis ve 2017-2018 Egitim-Ogretim Yili guz doneminde sonlandirilmistir. Arastirmanin son basamaginda kullanilan veriler ise Akdeniz Universitesi Egitim Fakultesinde ogrenim goren 489 lisans ogrencisinden toplanmistir. Olcegin yapisini ortaya koymak icin yapilan acimlayici faktor analizi sonucunda, 12 madde ve 2 faktorden olusan bir yapi elde edilmistir. Iki faktor toplam varyansin %58,037’sini aciklamaktadir. Not alma stratejisi ile ilgili alanyazinda, not almanin iki temel islevi ortaya konulmustur. Bunlar kodlama ve harici bellek olarak adlandirilir. Bu arastirmada acimlayici faktor analizi ile elde ortaya cikan model ilgili alanyazinda belirtilen not alma islevleriyle uyumluluk gostermek...

Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2020

Öz Yazma, yoğun ve uzun süreli çalışmalar yaparak geliştirilebilen bir dil becerisidir. Süreç tem... more Öz Yazma, yoğun ve uzun süreli çalışmalar yaparak geliştirilebilen bir dil becerisidir. Süreç temelli yazma, bu yoğun ve uzun süreli çalışmaları içeren, dikkatin ürüne değil sürece yoğunlaştırıldığı bir yaklaşımdır. Bu araştırma, süreç temelli yazma eğitiminin ilk basamağı olan "hazırlık"ın önemini ve bu aşamada yürütülecek çalışmaların ayrıntılarını ortaya koymayı amaçlayan nitel bir çalışmadır. Bu amaç çerçevesinde, araştırmada alanyazın taraması ve doküman incelemesinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda öncelikle yazma becerisinin niteliği üzerinde durulmuş, ardından süreç temelli yazma yaklaşımı tanıtılmıştır. Daha sonra bu sürecin ilk basamağı olan "hazırlık" aşaması; "konu belirleme, konu üzerinde düşünme ve fikir üretme, konuyu sınırlandırma ve yazma amacı belirleme, yazı türünü belirleme ve hedef kitleyi belirleme" yönleriyle ele alınmıştır. Süreç temelli yazmanın ilk aşaması olan hazırlığın, bütün yönleriyle ayrıntılı bir şekilde ele alındığında, yazma sürecinin diğer aşamalarını da olumlu yönde etkileyeceği ve hızlandıracağı söylenebilir.

Mustafa Kemal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2014

The sample of this research, which was conducted to determine the unknown words in the texts of T... more The sample of this research, which was conducted to determine the unknown words in the texts of Turkish course books of 7th grade students, consisted of 312 students. At first, the unknown words taking place in the texts of reading and listening activities of Turkish course books were determined. After these words had been compared with the words taking place in Turkish Workbook for Students for th grade students and Teacher’s Book, it was checked whether these aforementioned words were repeated in the other texts and vocabulary activities. After that, in order to determine what was done in vocabulary activities in Turkish courses, Turkish teachers were consulted. In conclusion, the course book writers were consulted and how they chose the words for the vocabulary activities during course book writing process was determined. Research results put forward that the proportion between unknown words and the words taking place in vocabulary activities is about 39%, that teachers found vocabulary activities in the course books insufficient and that course book writers benefitted from their own personal and professional experiences mostly while preparing vocabulary activities. Both teachers and course book writers stated that vocabulary activities in the course books should be handled in a systematic way.

tebd.gazi.edu.tr

Temel dil becerilerinden konuşma becerisinin eğitimi, Türkçe eğitiminde ihmal edilen konulardan b... more Temel dil becerilerinden konuşma becerisinin eğitimi, Türkçe eğitiminde ihmal edilen konulardan biri olagelmiştir. Bu becerinin ihmal edilmesinin sonuçları, ilköğretimden yükseköğretime kadar eğitimin her kademesinde kendini göstermektedir. Konuşma, bir dili tam olarak biliyor ...