esther schreuder - Academia.edu (original) (raw)

Uploads

Papers by esther schreuder

In discussing the "roles" and functions of black people at European courts, both genuin... more In discussing the "roles" and functions of black people at European courts, both genuine and imitation, I will show that a number of recurring patterns can be detected, which may explain why potentates found black people attractive to have around them

Geschiedenis Magazine, 2019

Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Vooral een aanstelling a... more Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Vooral een aanstelling aan het hof was gewild: daar hadden bedienden meer carrièrekansen, inkomen en zekerheid dan elders. Het grootste deel van de entourage werd gevormd door niet-adellijke 'domestiquen'. Zij voerden niet alleen noodzakelijke taken uit, maar benadrukten ook aanzien en rijkdom van hun werkgever. Esther Schreuder vond bij haar onderzoek naar twee zwarte bedienden aan het hof van stadhouder Willem V in onder andere de Koninklijke Verzamelingen en het Nationaal Archief allerlei gegevens over de domestiquen. Een genereuze werkgever W erken aan het hof van Willem V, stadhouder van 1766 tot de inval van de Franse revolutionaire legers in 1795, was onder andere aantrekkelijk vanwege wat nu de secundaire arbeidsvoor-waarden heten. Het personeel had gratis kost, waaronder wijn en bier, inwoning of woongeld, een opleiding, gratis medische zorg van de hofartsen en de apotheek en uitzicht op een pensioen. Dat pensioen was destijds niet verbonden aan een leeftijd. Het ging pas in als de bediende niet meer kon werken of bij een verkleining van het personeelsbestand. In dat geval gold de financiële ondersteuning tot je weer een baan had gevonden of tot het hof je opnieuw in dienst nam. In veel geval-len was het uitgekeerde bedrag even hoog als het laatst genoten traktement (salaris). Een groot deel van het jaar woonde het stadhouderlijk gezin afwisselend in het stadhouderlijk kwartier op het Haagse Bin-nenhof en in de Oranjezaal zoals Paleis Huis ten Bosch toen genoemd werd. Veel domestiquen woonden boven de stallen op het buitenhof en op de bovenste verdiepingen van het Oude Hof (Paleis Noordeinde) waar grote feesten en bijeenkomsten werden georganiseerd. HOFHOUDING WILLEM V Willem V met een lakei. Deze 'loper' heeft op zijn muts een wapen in goud, wellich t van Oranje Nassau (1778, door I. L. la Fargue van Nieuwl and, Rijksm useum Amster dam). GESCHIEDENIS MAGAZINE • nr 2 MAART 2019 50

Geschiedenis Magazine , 2019

Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bi... more Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bij haar onderzoek naar twee zwarte bedienden aan het hof van stadhouder Willem V in onder andere de Koninklijke Verzamelingen en het Nationaal Archief tal van onbekende
details. Bijvoorbeeld over de ‘Jonge Indiaan’ van Willems echtgenote.

Geschiedenis Magazine, 2019

Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bi... more Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bij haar archiefonderzoek naar twee zwarte bedienden aan het hof van stadhouder Willem V tal van onbekende details: lijsten met persoonlijke bezittingen van lakeien bijvoorbeeld. Ze blijken soms onalledaags te zijn geweest. Brand in Paleis Noordeinde 'Kaarten voor openstelling Paleis Noordeinde binnen een dag uitverkocht, ' kopte het Algemeen Dagblad op 5 juli 2019. Het liep storm toen bleek dat koning Willem-Alexander zijn werkpaleis gedurende zijn vakantie in augustus weer open zou stellen voor burgers. Om de kostbare vloeren te beschermen worden speci-aal tapijten neergelegd. Hoewel het overdag plaatsvindt gaan HOFHOUDING WILLEM V Brand Paleis Noordeinde 18 mei 1948 (foto links J. Friezer/ foto rechts J.D. Noske, Anefo, Nationaal Archief). bovendien alle kroonluchters en bijzondere lampen aan, want dit geeft de ruimtes extra cachet. Niet het hele paleis is opengesteld. Het publiek krijgt alleen de voornaamste zalen op de parterre en eerste verdieping van het middelste gedeelte te zien. Het zijn de ruimtes waar op 18 mei 1948 een grote brand woedde. Binnen een paar uur waren de grote en kleine balzaal en de zol-deretage door het vuur vernield. Journalisten meldden dat lakeien GESCHIEDENIS MAGAZINE • nr 7 OKTOBER 2019 24

Lotti van der Gaag held, and still holds, an interesting position with respect to the Cobra group... more Lotti van der Gaag held, and still holds, an interesting position with respect to the Cobra group. For many years, artists in the group challenged the claim that she belonged to the Cobra movement, although some art historians believed she did. That argument has now subsided because nearly all of the artists are dead

Unlike the findings of the art historians, the Cobra artists said themselves: there was no Cobra ... more Unlike the findings of the art historians, the Cobra artists said themselves: there was no Cobra style or aesthetics. Collaboration was the goal.

Over the centuries the Bible has been translated and retranslated, a process which has sometimes ... more Over the centuries the Bible has been translated and
retranslated, a process which has sometimes generated
varying interpretations of its content. Black
characters figure in diverse books of the Bible, in
both the Old and New Testaments. Yet someone
described as a Nubian in one book may be referred
to as a Moor, an Ethiopian, a Kushite or a Midianite
in another. One confusing story of this type concerns
Moses’ wife (or wives) who may or may not have
been black.

The first black figures in the art of the Low Countries, or Netherlands, can chiefly be found in ... more The first black figures in the art of the Low Countries, or Netherlands, can chiefly be found in miniatures, illuminations and illustrations from the late Middle Ages – the Gothic period – and the early Renaissance.
Prior to this Africans and ‘Moors’ had been present to varying degrees in the art of the ancient Greeks, the Romans and the Byzantines, and in the Romanesque output of France, Italy and Spain. After circa 1300 a range of ‘roles’ for blacks evolved in Netherlandish art, in line with developments in the rest of Europe. There were biblical figures such as the Black King or Magus from the Adoration of the Magi and the Queen of Sheba, Moors who had to be fought and finally, from the fifteenth century, the most notable group, black people in scenes of daily life. Demonic figures and Madonnas could also be represented with a black colour.

The intention of this essay is to chart the major lines of these spectacular changes in Europe a... more The intention of this essay is to chart the major lines
of these spectacular changes in Europe and the
Netherlands chronologically from 1800 to 1940,
using the work of various artists to tell the tale.

In discussing the "roles" and functions of black people at European courts, both genuin... more In discussing the "roles" and functions of black people at European courts, both genuine and imitation, I will show that a number of recurring patterns can be detected, which may explain why potentates found black people attractive to have around them

Geschiedenis Magazine, 2019

Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Vooral een aanstelling a... more Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Vooral een aanstelling aan het hof was gewild: daar hadden bedienden meer carrièrekansen, inkomen en zekerheid dan elders. Het grootste deel van de entourage werd gevormd door niet-adellijke 'domestiquen'. Zij voerden niet alleen noodzakelijke taken uit, maar benadrukten ook aanzien en rijkdom van hun werkgever. Esther Schreuder vond bij haar onderzoek naar twee zwarte bedienden aan het hof van stadhouder Willem V in onder andere de Koninklijke Verzamelingen en het Nationaal Archief allerlei gegevens over de domestiquen. Een genereuze werkgever W erken aan het hof van Willem V, stadhouder van 1766 tot de inval van de Franse revolutionaire legers in 1795, was onder andere aantrekkelijk vanwege wat nu de secundaire arbeidsvoor-waarden heten. Het personeel had gratis kost, waaronder wijn en bier, inwoning of woongeld, een opleiding, gratis medische zorg van de hofartsen en de apotheek en uitzicht op een pensioen. Dat pensioen was destijds niet verbonden aan een leeftijd. Het ging pas in als de bediende niet meer kon werken of bij een verkleining van het personeelsbestand. In dat geval gold de financiële ondersteuning tot je weer een baan had gevonden of tot het hof je opnieuw in dienst nam. In veel geval-len was het uitgekeerde bedrag even hoog als het laatst genoten traktement (salaris). Een groot deel van het jaar woonde het stadhouderlijk gezin afwisselend in het stadhouderlijk kwartier op het Haagse Bin-nenhof en in de Oranjezaal zoals Paleis Huis ten Bosch toen genoemd werd. Veel domestiquen woonden boven de stallen op het buitenhof en op de bovenste verdiepingen van het Oude Hof (Paleis Noordeinde) waar grote feesten en bijeenkomsten werden georganiseerd. HOFHOUDING WILLEM V Willem V met een lakei. Deze 'loper' heeft op zijn muts een wapen in goud, wellich t van Oranje Nassau (1778, door I. L. la Fargue van Nieuwl and, Rijksm useum Amster dam). GESCHIEDENIS MAGAZINE • nr 2 MAART 2019 50

Geschiedenis Magazine , 2019

Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bi... more Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bij haar onderzoek naar twee zwarte bedienden aan het hof van stadhouder Willem V in onder andere de Koninklijke Verzamelingen en het Nationaal Archief tal van onbekende
details. Bijvoorbeeld over de ‘Jonge Indiaan’ van Willems echtgenote.

Geschiedenis Magazine, 2019

Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bi... more Geen regent, adellijke familie of Oranjestadhouder kon zonder bedienden. Esther Schreuder vond bij haar archiefonderzoek naar twee zwarte bedienden aan het hof van stadhouder Willem V tal van onbekende details: lijsten met persoonlijke bezittingen van lakeien bijvoorbeeld. Ze blijken soms onalledaags te zijn geweest. Brand in Paleis Noordeinde 'Kaarten voor openstelling Paleis Noordeinde binnen een dag uitverkocht, ' kopte het Algemeen Dagblad op 5 juli 2019. Het liep storm toen bleek dat koning Willem-Alexander zijn werkpaleis gedurende zijn vakantie in augustus weer open zou stellen voor burgers. Om de kostbare vloeren te beschermen worden speci-aal tapijten neergelegd. Hoewel het overdag plaatsvindt gaan HOFHOUDING WILLEM V Brand Paleis Noordeinde 18 mei 1948 (foto links J. Friezer/ foto rechts J.D. Noske, Anefo, Nationaal Archief). bovendien alle kroonluchters en bijzondere lampen aan, want dit geeft de ruimtes extra cachet. Niet het hele paleis is opengesteld. Het publiek krijgt alleen de voornaamste zalen op de parterre en eerste verdieping van het middelste gedeelte te zien. Het zijn de ruimtes waar op 18 mei 1948 een grote brand woedde. Binnen een paar uur waren de grote en kleine balzaal en de zol-deretage door het vuur vernield. Journalisten meldden dat lakeien GESCHIEDENIS MAGAZINE • nr 7 OKTOBER 2019 24

Lotti van der Gaag held, and still holds, an interesting position with respect to the Cobra group... more Lotti van der Gaag held, and still holds, an interesting position with respect to the Cobra group. For many years, artists in the group challenged the claim that she belonged to the Cobra movement, although some art historians believed she did. That argument has now subsided because nearly all of the artists are dead

Unlike the findings of the art historians, the Cobra artists said themselves: there was no Cobra ... more Unlike the findings of the art historians, the Cobra artists said themselves: there was no Cobra style or aesthetics. Collaboration was the goal.

Over the centuries the Bible has been translated and retranslated, a process which has sometimes ... more Over the centuries the Bible has been translated and
retranslated, a process which has sometimes generated
varying interpretations of its content. Black
characters figure in diverse books of the Bible, in
both the Old and New Testaments. Yet someone
described as a Nubian in one book may be referred
to as a Moor, an Ethiopian, a Kushite or a Midianite
in another. One confusing story of this type concerns
Moses’ wife (or wives) who may or may not have
been black.

The first black figures in the art of the Low Countries, or Netherlands, can chiefly be found in ... more The first black figures in the art of the Low Countries, or Netherlands, can chiefly be found in miniatures, illuminations and illustrations from the late Middle Ages – the Gothic period – and the early Renaissance.
Prior to this Africans and ‘Moors’ had been present to varying degrees in the art of the ancient Greeks, the Romans and the Byzantines, and in the Romanesque output of France, Italy and Spain. After circa 1300 a range of ‘roles’ for blacks evolved in Netherlandish art, in line with developments in the rest of Europe. There were biblical figures such as the Black King or Magus from the Adoration of the Magi and the Queen of Sheba, Moors who had to be fought and finally, from the fifteenth century, the most notable group, black people in scenes of daily life. Demonic figures and Madonnas could also be represented with a black colour.

The intention of this essay is to chart the major lines of these spectacular changes in Europe a... more The intention of this essay is to chart the major lines
of these spectacular changes in Europe and the
Netherlands chronologically from 1800 to 1940,
using the work of various artists to tell the tale.