Serkan Keçeci | London School of Economics and Political Science (original) (raw)
Uploads
Articles & Book Chapters by Serkan Keçeci
Perspektif Online, 2024
Bilhassa Avrupa'daki ekonomik panik durumu ve Batı'nın pazar sıkıntısı Türkiye'yi kendi için en k... more Bilhassa Avrupa'daki ekonomik panik durumu ve Batı'nın pazar sıkıntısı Türkiye'yi kendi için en kârlı olan tercihleri yapmaya itse de BRICS ülkelerinin kendi aralarında yarattıkları sinerji, bu yapının devam edebilmesi için acaba yeterli mi?
Osmanlı Dönemi Kafkasya Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, 2024
Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi-CTAD, 2024
II. Aleksandr tarafından yürürlüğe konulan 1861 reformları Rusya İmparatorluğu’nun geniş coğrafya... more II. Aleksandr tarafından yürürlüğe konulan 1861 reformları Rusya İmparatorluğu’nun geniş coğrafyasında farklı tepkilere neden olmuştu. Bu çalışma, 1861 yılında II. Aleksandr tarafından ilan edilen ‘Büyük Reformlar’ sonrasında Rus imparatorluk tahayyülünde Kafkasya’yı incelemektedir. Aleksandr Mihailoviç Dondukov-Korsakov (1820-1893) 1882-1890 yılları arasında Kafkasya genel-valisi ve Kafkasya kolordusu komutanı olarak görevlendirilmiştir. Bu dönem, reform yanlısı imparator II. Aleksandr için Kafkasya’da bir turnusol testi olması açısından önemliydi. Öte yandan Dondukov-Korsakov, valilerin yetkilerini ve bağımsızlıklarını istemekle birlikte, ‘Büyük Reformları’ Kafkasya’ya getiren selefleriyle aynı fikirde değildi. Ona göre reformların çoğu Kafkasya’ya yeterli hazırlık yapılmadan getirilmişti. Kafkasya’ya atanmasının ilk yılında DondukovKorsakov, yönetimi boyunca tartışma konusu olmaya devam eden bazı endişeleri dile getirdi. İmparator ile yaptığı yazışmalarda, bakanların müdahalesinin yerel yönetim için riskli ve kaygı verici sonuçlara yol açtığı konusunda defalarca uyarıda bulundu. Dondukov-Korsakov bakanların üzerine aşırı sorumluluk aldıklarını ve “başkentten oldukça uzak” olan Kafkasya ile etkili bir şekilde ilgilenemediklerini ileri sürdü. Bu doğruydu ama imparatorluk merkezinden çok uzak olmak, Kafkasya’da görev yapan askerî komutanların, şiddet eylemlerini meşrulaştırmalarına izin veren iyi bir nedendi. Dondukov-Korsakov’a göre sadece Müslüman Tatarlar, Çeçenler, Dağıstanlılar ya da Çerkesler değil, Ermeniler, Gürcüler ve tüm dinî mezhepler Rusya imparatorluğuna tamamen sadık değillerdi.
Karadeniz Araştırmaları, 2024
Bir bölgeyi denizler, nehirler, göller, dağlar, tepeler ve geçitler gibi tüm coğrafî özellikleriy... more Bir bölgeyi denizler, nehirler, göller, dağlar, tepeler ve geçitler gibi tüm coğrafî özellikleriyle hayal etmek karmaşık bir süreçtir, üstelik bölgede veya yakınında inşa edilen limanlar, kaleler, köprüler ve kanallar gibi yapılar bunu daha da karmaşık hale getirebilir. Buna ek olarak, Kafkasya'yı XIX. yüzyılın başlarında bir savaş alanı olarak anlamak için Karadeniz ve Hazar denizi, doğu Anadolu ve Zagros bölgesi gibi komşu bölgeleri de hesaba katmak gerekir. Metodolojik olarak coğrafya ve tarih dünyayı anlamaya çalışmanın farklı yollarıdır ancak birbirleriyle o kadar yakından ilişkilidirler ki ikisini de görmezden gelmek mümkün değildir. Savaş, coğrafya ve tarih arasında önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle savaş coğrafyası, herhangi bir çatışmanın doğasını tam olarak anlamak ve analiz etmek için dikkat edilmesi gereken karmaşık ama önemli bir inceleme sahasıdır. Tarihsel olarak, yeni ve verimli topraklar, kilit iletişim yolları, stratejik noktalar ve doğal kaynaklar elde etme arzusu genellikle bir savaş nedeni olmuştur. Savaş, devletlerin evrimindeki en kilit unsurlardan biri olmuştur. Ancak bir bölgenin coğrafyası sadece haritalarda değil, aynı zamanda insanların hayal gücünde de bulunur ve bir bölgedeki savaş deneyimi bu hayal gücü üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabilir.
Books by Serkan Keçeci
Ces articles ont été écrits par Onnik Jamgocyan dans diverses revues académiques entre 1990 et 19... more Ces articles ont été écrits par Onnik Jamgocyan dans diverses revues académiques entre 1990 et 1995. En les regroupant dans la présente publication, notre objectif est de mettre en lumière quelques sujets de l’histoire financière de l’Empire ottoman entre les XVIIIe et la première moitié du XIXe siècle, et faciliter l’accès de ces sources à nos chercheurs et historiens. Au cours de ses études universitaires, Jamgocyan a eu l’occasion de mener des recherches dans les archives et les bibliothèques de Paris, Venise, Stockholm, Londres, Istanbul et Trieste. Il a ainsi utilisé des sources inédites ou très peu exploitées en français, en vénitien, en italien, en arménien, en anglais, en ottoman et en latin. L’un des derniers disciples de Fernand Braudel, Jamgocyan soutint une thèse de Doctorat en Sorbonne en 1988, sur “Les Finances de l’Empire ottoman et les Financiers de Constantinople de 1650 à 1853”, sous la direction d’un grand historien, le Professeur Jean-Claude Perrot, et sous la présidence du Professeur Robert Mantran, le maître incontesté des études ottomanes de l’époque. Ses travaux scientifiques lui valurent d’être nommé au grade de chevalier dans l’Ordre National des Arts et des Lettres par la République Française en 1993, et l’obtention, en 2011, du Diplôme d’Habilitation à Diriger des Recherches (H.D.R.) à l’EHESS, sous la direction de Hamit Bozarslan, et sous la présidence du Professeur François Georgeon. Les études de Jamgocyan mettent l’accent sur l’histoire économique ottomane, et attirent l’attention sur des périodes très intéressantes, et d’une grande importance de l’histoire de cet empire. Parmi celles-ci, la place d’Istanbul, la capitale des Sultans, dans la chaîne d’approvisionnement de la seconde moitié du XVIIIe siècle jusqu’au début du XIXe siècle, la perception de la Révolution française dans la capitale ottomane, le déclin de l’intensité du commerce français en Méditerranée orientale et ce à la veille de la Révolution française. Ses travaux contiennent des détails rarement rencontrés dans l’histoire sociale et économique ottomane. Jamgocyan comble dans une certaine mesure les lacunes de la littérature en mentionnant directement certaines des figures éminentes de la diplomatie européenne ainsi que les amiras, sarafs et financiers arméniens qui ont occupé une place remarquable dans l’histoire économique ottomane. On retient notamment son article sur les Serpos, une famille financière arménienne très influente au XVIIIe siècle, dont l’ancêtre a été Saraf Bachi et Bazarguian Bachi de sept Grand Vizirs entre les années 1720 et 1754. De même l’article sur I. M. d’Ohsson, largement cité dans l’histoire de la diplomatie ottomane, et celui sur Meguerditch Amira Djézaïrlian, une figure brillante du règne du Sultan Abdul- Médjid.
Gérard Dédéyan, Professeur émérite d’Histoire à l’Université Montpellier III et Académicien, préfacier de l’ouvrage La Fin de l’Arménie ottomane d’Onnik Jamgocyan, signale “une science sans faille” de l’auteur. Les éditeurs de ce recueil d’articles d’Onnik Jamgocyan veulent à leur tour témoigner de leur estime à ce grand historien au service de la paix et de l’amitié entre les peuples.
Conference Presentations by Serkan Keçeci
Bu çalışmanın esas amacı on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı idaresindeki Bosna’da tes... more Bu çalışmanın esas amacı on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı idaresindeki Bosna’da tesis edilmiş olan askerî kolonilerin yapısal olarak kurulumunun ardındaki ana motivasyonları incelemektir. Osmanlı idarî merkezi bölgede kurduğu her bir yeni askerî koloniyi siyasî merkezileşme enstrümanı olarak görerek, bu yapıların o bölgede ortaya çıkması muhtemel ayaklanmaların önünü alması ve bölgesel ziraî merkezlerin muazzam üretim alanlarına dönüştürülmesi tasarlanmıştı. Aynı zamanda merkezî idarenin bir uzantısı olarak ihtilaflı bölgelerde Osmanlı iddia ve taleplerini tesis ve müdafaa etmesi de öngörülmüştü. Osmanlı birincil kaynaklarına göre Osmanlı devlet erkanı askerî koloni kavramını 1840’lı yıllarda Avrupa’dan ödünç alarak bölgede kendi ihtiyaçları doğrultusunda -bütün fizikî ve insanî kaynakları toplamak üzere- kullandı. Resmî görevliler askerî koloni birliklerini öngörülü bir şekilde stratejik noktalara yerleştirerek birçok problemin üstesinden gelebileceklerini düşünmüşlerdi. Onlara göre imparatorluğun sınır boylarında uluslararası bir problem ortaya çıktığında bu tip askerî yapılanmalar ilk savunma hattını oluşturacaktı. Askerî koloniler ulaşım hatlarının üzerindeki kilit noktalarda tesis edilerek bir taraftan ticaret trafiğinin korunmasını sağlarken diğer taraftan da ana ulaşım ve iletişim hatlarının kurulması ve işler kalmasını amaçlıyordu. Bahsi geçen dönemde Osmanlı açısından Avrupa’da tercih edilebilecek birçok askerî koloni modeli bulunmaktaydı. Osmanlı idarî eliti bütün bu örnekleri ve bölgesel tarihsel arka planı göz önünde bulundurarak kendi askerî koloni modelini oluşturdu.
Bu çalışma, 1848 Devrimleri sonrasında Osmanlı Devleti’ne sığınmış olan Polonyalı subay Teofil La... more Bu çalışma, 1848 Devrimleri sonrasında Osmanlı Devleti’ne sığınmış olan Polonyalı subay Teofil Lapinskiy önderliği ve planlamasıyla Çerkesya’ya deniz üzerinden yapılan çıkarmaya iştirak eden János Bangya’nın Osmanlı ve Rusya imparatorlukları arasındaki diplomatik ve siyasî etkileşime hangi seviyede etki ettiğini tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Teofil Lapinskiy tarafından düzenlenen seferin amacı, topçu ve Avrupa savaş yöntemlerini kullanarak Rusya ordusuna karşı savaşan Çerkeslerin yanında askerî operasyonlara katılmaktı. Polonyalılar, Çerkeslerle birlikte askerî operasyonlar yürüterek Rusya’yı anlaşma masasına oturtabileceklerini düşünüyorlardı. Çerkesya bölgesindeki mücadeleyi Polonya’nın muhtemel kurtuluşu için bir sıçrama tahtası haline getirmek için Polonya ile ilgili bazı tavizler verildi zira çoğu Polonyalı Kafkasya’da Rusya ordusunda görev yapmıştı. Dahası bunların birçoğu zamanla Çerkeslerin safına geçmişti. Polonyalı lejyonerler ayrıca Rusya birliklerinin Kafkas halklarının lideri İmam Şamil üzerindeki baskısını hafifletmeyi umuyorlardı. 1848 Devrimleri sonrasında sadece Polonyalı devrimciler değil aynı zamanda Macar devrimciler de onlarla İstanbul’da daha görünür hale gelmeye başlamışlardı. Bu süreçte János Bangya’nın izlediği hem Osmanlı hem de Çerkesya topraklarında izlediği serüven dönemdaşlarına göre oldukça ilgi çekmektedir. Macaristan Pressburg’da asilzade bir ailenin mensubu olarak dünyaya gelen Bangya 1841 yılına kadar Avusturya ordusunda subay olarak görev yaptıktan sonra 1848 Devrimleri sırasında Avusturya ordusuna karşı mücadele verdi ve yarbay rütbesine kadar yükseldi. Devrim sürecinin başarısız olmasına müteakip Hamburg ve Paris üzerinden Osmanlı başkentine gelerek burada Müslüman olup Mehmet ismini aldı. Bu süreçte muhtelif emperyal güç odağı ve Karl Marks ile olan yazışmaları ve mektupları zamanının ruhunu yansıtması açısından oldukça dikkate değerdir. Çerkesya’da Sefer Bey Zanıko’nun (Zanoğlu) en yakınındaki kişi olarak ön plana çıkması ve onu muhtelif ilişkiler konusunda yönlendirmesi açısından Bangya’nın pozisyonu daha da belirgin hale gelmiştir. Özellikle İmam Şamil’in Çerkesya ve Abhazya’daki naibi olan Muhammed Emin’e karşı onu bilinçli olarak yanlış yönlendirmesi oldukça dikkat çekici bir olgu olarak ön plana çıkmaktadır. Daha sonraki süreçte üzerine çok fazla dikkat çekmesinden dolayı Bangya’nın Rusya hükümeti lehine çalıştığı ve bu durumu daha sonrasında sorgusu sırasında itiraf ettiği de ortaya çıkmaktadır.
Kuzey Kafkasya'dan Osmanlı Topraklarına Göç/Sürgün ve İskân (19-20 Ekim 2024 Ankara Vakıfevi), 2024
Bu çalışma Rusya ve Osmanlı imparatorluklarının idarî merkezlerine kara ve deniz üzerinden ulaşıl... more Bu çalışma Rusya ve Osmanlı imparatorluklarının idarî merkezlerine kara ve deniz üzerinden ulaşılabilir ve askerî-stratejik açıdan oldukça önemli bir bölge olan Abhazya’nın Kırım Savaşı ile başlayarak nasıl bir mücadele alanına dönüştüğünü ‘meşruiyet ve iktidar’ kavramları üzerinden incelemeyi hedeflemektedir. Abhazya, XVIII. yüzyılın en başından itibaren Osmanlı İmparatorluğu’nun Karadeniz’deki donanması vasıtasıyla Kuzey-Batı Kafkasya’ya erişimi açısından önemli bir bölgeydi. Bölgenin XVIII. yüzyılın son çeyreğinde Keleş Bey Çaçba ile yükselen önemi bilhassa Kırım Savaşı sonrasında Rusya’nın Kafkasya’da kesin bir şekilde inşa etmeye çalıştığı idarî yapının kilit noktalarından birisi olması açısından daha da belirgin hale geldi. Bölgenin hükümdarının kim olacağı ve bunun kim tarafından de facto ya da de jure olarak meşru hale getirileceği ön plana çıkan meselelerden biriydi. Prens Hamid Bey Çaçba’nın ya da diğer ismiyle Mihail Georgiyeviç Şervaşidze’nin Kırım Savaşı sırasında Osmanlı askerî komutası ile olan iletişimi ve bölgedeki diğer gelişmeler Abhazya hükümdarı oluşu sırasında doğrudan Rusya’nın desteğini alan Hamid Bey için kırılma noktalarından biriydi. 1824 yılında Abhazya hükümdarı olan Hamid Bey’in 1864 yılında Voronej’e sürgün edilmesine kadar geçen 40 yıllık süreç içerisinde, Abhazya daha çok Kafkasya’nın diğer bölgelerine sağladığı iletişim ve ulaşım kolaylığı açısından bahsi geçen iki emperyal yapının stratejik mücadele alanı haline geldi. Hamid Bey’in Voronej’e sürgününün Büyük Çerkes Sürgünü ile aynı yıl içerisinde olması rastlantısal değildi zira Rusya’nın bölgeyi daha da merkezileştirme isteği, Hamid Bey’e olan ihtiyacın azalması ve Kırım Savaşı sırasında yaşanan güven kaybı bunun sebeplerini oluşturuyordu. Sürgünden iki yıl sonra Voronej’de vefatı sonrasında 1866-1867 yılında Abhazya’da patlak veren Lıhnı Ayaklanması ise Rusya’nın bölgede kurmaya çalıştığı idarî yapının tepeden inmeci ve bölgedeki farklılıkları önemsemeyen anlayışının bir sonucu olarak görülebilir.
“Küçük Buzul Çağ” olarak adlandırılan süreç Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal verimde düşüşlere... more “Küçük Buzul Çağ” olarak adlandırılan süreç Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal verimde düşüşlere yol açtı. Daha az miktarda yiyeceğin üretilmesiyle imparatorluğun genelinde bir stres birikirken imparatorluğun güvenlik tehditleri ile karşı karşıya kalan sınırlarındaki halklar yeni yükler üstlenmek zorunda kaldı. Küçük Buzul Çağ’ın Osmanlı İmparatorluğu’nun özellikle doğudaki hudut bölgelerini ne şekilde etkilediği sosyal ve siyasî tarih açısından önem arz etmektedir. Anadolu ve İran platolarının tarihsel olarak birbirleriyle rekabet halinde olması sebebiyle İran’ın söz konusu iklimsel krize sosyal ve iktisadî olarak ne şekilde tepki verdiği Osmanlı merkezi tarafından yakından takip edilmiştir. Bu çerçevede bilhassa konar-göçer aşiretlerin Suriye, Doğu Anadolu ve İran platosunu birbirine bağlayan hatlardaki geçiş frekanslarının yoğunluğu çevre tarihi okumaları açısından önemlidir. Kuzey Avrasya’da XI. yüzyılda ortaya çıkan ve bölgeyi etkileyen soğumanın sonraki dönemlerde siyasî-idarî yapıların ortaya çıkmasında etkili olduğu bilinirken XVII. yüzyılda yaşanan Küçük Buzul Çağ’ın etkilerinin sadece Anadolu ve Suriye’deki aranması yeterli değildir. Bu çalışma, Anadolu ve İran platolarında egemenlik kuran devlet ve halkların iklimsel kriz dönemlerine ne türler çözüm ürettiklerini, bu halkların yerleşik ve konar-göçer sosyal yaşam tarzlarının söz konusu krizlerin yönetim süreçlerine ne yönde etki ettiğini irdelemeyi hedeflemektedir.
This paper examines the geopolitical rivalry between the Russian and Ottoman empires in the Cauca... more This paper examines the geopolitical rivalry between the Russian and Ottoman empires in the Caucasus between 1768 and 1829. Following the most prolonged peaceful period of 1740-1768 in the history of the Ottoman empire, there were several wars between Russia and the Ottoman empire in the 18th and the 19th centuries. These wars mainly resulted in the gradual southward extension of Russia’s frontier and influence into Ottoman territory. As a result of the Russo-Ottoman wars of 1768–1774, 1787–1791, 1806–1812, and 1828–1829, the Russian empire was able to extend its European frontiers southward to the Black Sea, south-westward to the Prut River, and south of the Caucasus mountains. Following the first major Russo-Ottoman war of 1768–1774, the Russian empire had the right to maintain a fleet on the Black Sea and then in a much stronger position captured the Crimean peninsula and a new war broke out in 1787. The entire western Black Sea coast was ceded to Russia with the Treaty of Yaş in 1792. The wars of 1806-1812 and 1828-1829 allowed the Russian empire to secure the entire northern and eastern coast of the Black Sea, win control of the Dardanelles and Bosporus straits, and expand into the Caucasus. During this process, not only the geopolitical outputs but also the “demographic warfare” between these two imperial rivals triggered off the mutual cultural interaction along the frontiers. Challenging physical geographies, ethno-religious diversity and centre-periphery tension shaped the background of the imperial rivalry in the Caucasus.
This project examines the course of the Russian trade firstly in the Black Sea and then the Medit... more This project examines the course of the Russian trade firstly in the Black Sea and then the Mediterranean and suggest that the higher growth during the first quarter of the nineteenth century marked a turning point when, under the impact of imperial competition and changes in demand for wheat, a new pattern of trade emerged. By holding the fortresses of Kerch and Yenikale, the Russians had secured communications and transportation between the Azov and Black seas. Nevertheless, they were not sufficiently strong either to consolidate their military power on the north-eastern coast of the Black Sea or to turn the region into an economic and logistical base for further expansion even by the end of the eighteenth century. The north-eastern waters of the Black Sea basin, some four hundred kilometres long, had the handicap of being shallow and poorly sheltered and the absence of roads also hindered the transport of goods to the seaboard. In the Kuban basin, navigation was risky, and the basin did not possess convenient natural or port facilities. The Russian ports further to the west on the Black Sea coast developed in order to import Mediterranean products in large amounts in exchange above all for the wheat of the newly cultivated steppes. In the decades following Catherine II’s conquest of the region its population and economy grew enormously. By 1827 colonists had poured into the three coastal provinces of Ekaterinoslav, Kherson and Tauride whose male population was now almost 800,000. Less than 5% of Russia’s foreign trade passed through the Black Sea ports in 1802 and nearly one quarter by 1816. By then almost 70% of Russian wheat exports went through her newly acquired or constructed Black Sea ports. Income from the market-oriented agriculture and other commercial activities was highly significant for the Russian treasury as well as for economic development in the region.
Bu çalışma 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları sırasında Andrey İvanoviç Lızlov tarafından... more Bu çalışma 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları sırasında Andrey İvanoviç Lızlov tarafından kaleme alınmaya başlanıp 1692 yılında tamamlanan Skiffskaya istoriya (İskit Tarihi) adlı kitapta tematik olarak inşa edilmiş Tatar ve Türk imajının Rusya erken-modern dönem tarih yazımında nasıl bir öneme sahip olduğunu ve bunun hangi değişikliklere öncülük ettiğini incelemeyi hedeflemektedir. Osmanlı tarihinde Köprülüler dönemi olarak adlandırılan tarih aralığı dahilinde kalan bu zihniyet değişikliği Karlofça antlaşması sonrasında Rusya şarkiyatçılığının kurgulanmasında da ciddi bir öneme sahiptir.
1670 yılında Rusya ordusunda askeri hizmete girdiğinde 15 yaşında olan Lızlov, 1677-78 Çehrin ve 1687-89 Kırım seferlerinde V. V. Golitsın’ın komutası altında Kırım-Tatar ve Osmanlı kuvvetlerine karşı savaşa iştirak etmiştir. Bu süreçte Rusya’nın Kırım-Tatar ve Osmanlı kuvvetleri karşısında almış aldığı askerî başarısızlıklara müteakip Golitsın’ın Rusya’daki mestniçestvo sisteminin ilgasında oynadığı rol göz önünde bulundurulduğunda Lızlov’un tarih yazımındaki Batı etkisinin pek tesadüfî olmadığını vurgulamak gerekmektedir. Lızlov, Skiffskaya istoriya adlı eserinde Kırım-Tatarları ve Osmanlılara karşı olan mücadelenin anlatımında İskit tarihini araçsallaştırarak coğrafya, bozkır kültürü ve yarı göçebe-yerleşik hayat arasındaki çatışma arasında tematik bir bağ kurup bunu içinde bulunduğu zaman diliminde düşman ya da rakip olarak gördüğü “öteki” üzerine teşmil etmesi bakımından o vakte kadar alışılagelen Rus tarih yazımının radikal bir şekilde dışına çıkmaktadır.
Rusya’nın bilhassa on yedinci yüzyılın ikinci yarısında Kırım hanlığı ve Osmanlı devletine karşı şiddeti tedricen artan agresif bir dış politika izlemesine binaen bunun bahsi geçen eserde tarihsel arka plan eşliğinde meşru bir zemine oturtulmaya gayret edilmesi o dönemki Rusya siyasî elitlerinin değerlerinin anlaşılması bakımından da önem arz etmektedir. Kitapta yer alan Tatar ve Türk imgesi, İslam dininin kökeni ve takriben bir asırdan daha fazla süre önce IV. İvan tarafından Tatar ve Müslümanlara karşı alınan galibiyetler gibi konular neşredilen çalışmanın sadece salt bir İskit tarihinden daha ziyade yeniden inşa edilmeye çalışılan bir tarih yazımının da izlerini taşımaktadır. Rusya tarafında gerçekleşen bu zihniyet değişikliğinin dahil olunan Kutsal İttifak’ın etkisi mi yoksa kendi tarihsel arka planından mülhem Köprülü dönemine ait özel bir tepki mi olduğu bu çalışmanın tartışmasının ana kütlesini oluşturacaktır. Bilhassa Rus feodal ve aristokratik yapısına Altın Orda devletinin mirası olarak eklemlenen Tatar ve Türk soylularının imgesel bu dönüşümün neresinde bulunduğu ise tartışmanın farklı bir boyutunu oluşturmaktadır.
![Research paper thumbnail of Askerî Diplomasi ve İstihbarat’ın Dönüşümü: A. Lafitte-Clavé, F. Kauffer ve F. F. Berg’in Raporlarında İstanbul (1784-1828) [Трансформация военной дипломатии и разведки: Стамбул в докладах А. Лаффит-Клаве, Ф. Кауффера и Ф. Ф. Берга (1784-1828)] (MSÜ/National Defence University, 12 June 2019)](https://attachments.academia-assets.com/59708117/thumbnails/1.jpg)
](
Perspektif Online, 2024
Bilhassa Avrupa'daki ekonomik panik durumu ve Batı'nın pazar sıkıntısı Türkiye'yi kendi için en k... more Bilhassa Avrupa'daki ekonomik panik durumu ve Batı'nın pazar sıkıntısı Türkiye'yi kendi için en kârlı olan tercihleri yapmaya itse de BRICS ülkelerinin kendi aralarında yarattıkları sinerji, bu yapının devam edebilmesi için acaba yeterli mi?
Osmanlı Dönemi Kafkasya Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, 2024
Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi-CTAD, 2024
II. Aleksandr tarafından yürürlüğe konulan 1861 reformları Rusya İmparatorluğu’nun geniş coğrafya... more II. Aleksandr tarafından yürürlüğe konulan 1861 reformları Rusya İmparatorluğu’nun geniş coğrafyasında farklı tepkilere neden olmuştu. Bu çalışma, 1861 yılında II. Aleksandr tarafından ilan edilen ‘Büyük Reformlar’ sonrasında Rus imparatorluk tahayyülünde Kafkasya’yı incelemektedir. Aleksandr Mihailoviç Dondukov-Korsakov (1820-1893) 1882-1890 yılları arasında Kafkasya genel-valisi ve Kafkasya kolordusu komutanı olarak görevlendirilmiştir. Bu dönem, reform yanlısı imparator II. Aleksandr için Kafkasya’da bir turnusol testi olması açısından önemliydi. Öte yandan Dondukov-Korsakov, valilerin yetkilerini ve bağımsızlıklarını istemekle birlikte, ‘Büyük Reformları’ Kafkasya’ya getiren selefleriyle aynı fikirde değildi. Ona göre reformların çoğu Kafkasya’ya yeterli hazırlık yapılmadan getirilmişti. Kafkasya’ya atanmasının ilk yılında DondukovKorsakov, yönetimi boyunca tartışma konusu olmaya devam eden bazı endişeleri dile getirdi. İmparator ile yaptığı yazışmalarda, bakanların müdahalesinin yerel yönetim için riskli ve kaygı verici sonuçlara yol açtığı konusunda defalarca uyarıda bulundu. Dondukov-Korsakov bakanların üzerine aşırı sorumluluk aldıklarını ve “başkentten oldukça uzak” olan Kafkasya ile etkili bir şekilde ilgilenemediklerini ileri sürdü. Bu doğruydu ama imparatorluk merkezinden çok uzak olmak, Kafkasya’da görev yapan askerî komutanların, şiddet eylemlerini meşrulaştırmalarına izin veren iyi bir nedendi. Dondukov-Korsakov’a göre sadece Müslüman Tatarlar, Çeçenler, Dağıstanlılar ya da Çerkesler değil, Ermeniler, Gürcüler ve tüm dinî mezhepler Rusya imparatorluğuna tamamen sadık değillerdi.
Karadeniz Araştırmaları, 2024
Bir bölgeyi denizler, nehirler, göller, dağlar, tepeler ve geçitler gibi tüm coğrafî özellikleriy... more Bir bölgeyi denizler, nehirler, göller, dağlar, tepeler ve geçitler gibi tüm coğrafî özellikleriyle hayal etmek karmaşık bir süreçtir, üstelik bölgede veya yakınında inşa edilen limanlar, kaleler, köprüler ve kanallar gibi yapılar bunu daha da karmaşık hale getirebilir. Buna ek olarak, Kafkasya'yı XIX. yüzyılın başlarında bir savaş alanı olarak anlamak için Karadeniz ve Hazar denizi, doğu Anadolu ve Zagros bölgesi gibi komşu bölgeleri de hesaba katmak gerekir. Metodolojik olarak coğrafya ve tarih dünyayı anlamaya çalışmanın farklı yollarıdır ancak birbirleriyle o kadar yakından ilişkilidirler ki ikisini de görmezden gelmek mümkün değildir. Savaş, coğrafya ve tarih arasında önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle savaş coğrafyası, herhangi bir çatışmanın doğasını tam olarak anlamak ve analiz etmek için dikkat edilmesi gereken karmaşık ama önemli bir inceleme sahasıdır. Tarihsel olarak, yeni ve verimli topraklar, kilit iletişim yolları, stratejik noktalar ve doğal kaynaklar elde etme arzusu genellikle bir savaş nedeni olmuştur. Savaş, devletlerin evrimindeki en kilit unsurlardan biri olmuştur. Ancak bir bölgenin coğrafyası sadece haritalarda değil, aynı zamanda insanların hayal gücünde de bulunur ve bir bölgedeki savaş deneyimi bu hayal gücü üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabilir.
Ces articles ont été écrits par Onnik Jamgocyan dans diverses revues académiques entre 1990 et 19... more Ces articles ont été écrits par Onnik Jamgocyan dans diverses revues académiques entre 1990 et 1995. En les regroupant dans la présente publication, notre objectif est de mettre en lumière quelques sujets de l’histoire financière de l’Empire ottoman entre les XVIIIe et la première moitié du XIXe siècle, et faciliter l’accès de ces sources à nos chercheurs et historiens. Au cours de ses études universitaires, Jamgocyan a eu l’occasion de mener des recherches dans les archives et les bibliothèques de Paris, Venise, Stockholm, Londres, Istanbul et Trieste. Il a ainsi utilisé des sources inédites ou très peu exploitées en français, en vénitien, en italien, en arménien, en anglais, en ottoman et en latin. L’un des derniers disciples de Fernand Braudel, Jamgocyan soutint une thèse de Doctorat en Sorbonne en 1988, sur “Les Finances de l’Empire ottoman et les Financiers de Constantinople de 1650 à 1853”, sous la direction d’un grand historien, le Professeur Jean-Claude Perrot, et sous la présidence du Professeur Robert Mantran, le maître incontesté des études ottomanes de l’époque. Ses travaux scientifiques lui valurent d’être nommé au grade de chevalier dans l’Ordre National des Arts et des Lettres par la République Française en 1993, et l’obtention, en 2011, du Diplôme d’Habilitation à Diriger des Recherches (H.D.R.) à l’EHESS, sous la direction de Hamit Bozarslan, et sous la présidence du Professeur François Georgeon. Les études de Jamgocyan mettent l’accent sur l’histoire économique ottomane, et attirent l’attention sur des périodes très intéressantes, et d’une grande importance de l’histoire de cet empire. Parmi celles-ci, la place d’Istanbul, la capitale des Sultans, dans la chaîne d’approvisionnement de la seconde moitié du XVIIIe siècle jusqu’au début du XIXe siècle, la perception de la Révolution française dans la capitale ottomane, le déclin de l’intensité du commerce français en Méditerranée orientale et ce à la veille de la Révolution française. Ses travaux contiennent des détails rarement rencontrés dans l’histoire sociale et économique ottomane. Jamgocyan comble dans une certaine mesure les lacunes de la littérature en mentionnant directement certaines des figures éminentes de la diplomatie européenne ainsi que les amiras, sarafs et financiers arméniens qui ont occupé une place remarquable dans l’histoire économique ottomane. On retient notamment son article sur les Serpos, une famille financière arménienne très influente au XVIIIe siècle, dont l’ancêtre a été Saraf Bachi et Bazarguian Bachi de sept Grand Vizirs entre les années 1720 et 1754. De même l’article sur I. M. d’Ohsson, largement cité dans l’histoire de la diplomatie ottomane, et celui sur Meguerditch Amira Djézaïrlian, une figure brillante du règne du Sultan Abdul- Médjid.
Gérard Dédéyan, Professeur émérite d’Histoire à l’Université Montpellier III et Académicien, préfacier de l’ouvrage La Fin de l’Arménie ottomane d’Onnik Jamgocyan, signale “une science sans faille” de l’auteur. Les éditeurs de ce recueil d’articles d’Onnik Jamgocyan veulent à leur tour témoigner de leur estime à ce grand historien au service de la paix et de l’amitié entre les peuples.
Bu çalışmanın esas amacı on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı idaresindeki Bosna’da tes... more Bu çalışmanın esas amacı on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı idaresindeki Bosna’da tesis edilmiş olan askerî kolonilerin yapısal olarak kurulumunun ardındaki ana motivasyonları incelemektir. Osmanlı idarî merkezi bölgede kurduğu her bir yeni askerî koloniyi siyasî merkezileşme enstrümanı olarak görerek, bu yapıların o bölgede ortaya çıkması muhtemel ayaklanmaların önünü alması ve bölgesel ziraî merkezlerin muazzam üretim alanlarına dönüştürülmesi tasarlanmıştı. Aynı zamanda merkezî idarenin bir uzantısı olarak ihtilaflı bölgelerde Osmanlı iddia ve taleplerini tesis ve müdafaa etmesi de öngörülmüştü. Osmanlı birincil kaynaklarına göre Osmanlı devlet erkanı askerî koloni kavramını 1840’lı yıllarda Avrupa’dan ödünç alarak bölgede kendi ihtiyaçları doğrultusunda -bütün fizikî ve insanî kaynakları toplamak üzere- kullandı. Resmî görevliler askerî koloni birliklerini öngörülü bir şekilde stratejik noktalara yerleştirerek birçok problemin üstesinden gelebileceklerini düşünmüşlerdi. Onlara göre imparatorluğun sınır boylarında uluslararası bir problem ortaya çıktığında bu tip askerî yapılanmalar ilk savunma hattını oluşturacaktı. Askerî koloniler ulaşım hatlarının üzerindeki kilit noktalarda tesis edilerek bir taraftan ticaret trafiğinin korunmasını sağlarken diğer taraftan da ana ulaşım ve iletişim hatlarının kurulması ve işler kalmasını amaçlıyordu. Bahsi geçen dönemde Osmanlı açısından Avrupa’da tercih edilebilecek birçok askerî koloni modeli bulunmaktaydı. Osmanlı idarî eliti bütün bu örnekleri ve bölgesel tarihsel arka planı göz önünde bulundurarak kendi askerî koloni modelini oluşturdu.
Bu çalışma, 1848 Devrimleri sonrasında Osmanlı Devleti’ne sığınmış olan Polonyalı subay Teofil La... more Bu çalışma, 1848 Devrimleri sonrasında Osmanlı Devleti’ne sığınmış olan Polonyalı subay Teofil Lapinskiy önderliği ve planlamasıyla Çerkesya’ya deniz üzerinden yapılan çıkarmaya iştirak eden János Bangya’nın Osmanlı ve Rusya imparatorlukları arasındaki diplomatik ve siyasî etkileşime hangi seviyede etki ettiğini tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Teofil Lapinskiy tarafından düzenlenen seferin amacı, topçu ve Avrupa savaş yöntemlerini kullanarak Rusya ordusuna karşı savaşan Çerkeslerin yanında askerî operasyonlara katılmaktı. Polonyalılar, Çerkeslerle birlikte askerî operasyonlar yürüterek Rusya’yı anlaşma masasına oturtabileceklerini düşünüyorlardı. Çerkesya bölgesindeki mücadeleyi Polonya’nın muhtemel kurtuluşu için bir sıçrama tahtası haline getirmek için Polonya ile ilgili bazı tavizler verildi zira çoğu Polonyalı Kafkasya’da Rusya ordusunda görev yapmıştı. Dahası bunların birçoğu zamanla Çerkeslerin safına geçmişti. Polonyalı lejyonerler ayrıca Rusya birliklerinin Kafkas halklarının lideri İmam Şamil üzerindeki baskısını hafifletmeyi umuyorlardı. 1848 Devrimleri sonrasında sadece Polonyalı devrimciler değil aynı zamanda Macar devrimciler de onlarla İstanbul’da daha görünür hale gelmeye başlamışlardı. Bu süreçte János Bangya’nın izlediği hem Osmanlı hem de Çerkesya topraklarında izlediği serüven dönemdaşlarına göre oldukça ilgi çekmektedir. Macaristan Pressburg’da asilzade bir ailenin mensubu olarak dünyaya gelen Bangya 1841 yılına kadar Avusturya ordusunda subay olarak görev yaptıktan sonra 1848 Devrimleri sırasında Avusturya ordusuna karşı mücadele verdi ve yarbay rütbesine kadar yükseldi. Devrim sürecinin başarısız olmasına müteakip Hamburg ve Paris üzerinden Osmanlı başkentine gelerek burada Müslüman olup Mehmet ismini aldı. Bu süreçte muhtelif emperyal güç odağı ve Karl Marks ile olan yazışmaları ve mektupları zamanının ruhunu yansıtması açısından oldukça dikkate değerdir. Çerkesya’da Sefer Bey Zanıko’nun (Zanoğlu) en yakınındaki kişi olarak ön plana çıkması ve onu muhtelif ilişkiler konusunda yönlendirmesi açısından Bangya’nın pozisyonu daha da belirgin hale gelmiştir. Özellikle İmam Şamil’in Çerkesya ve Abhazya’daki naibi olan Muhammed Emin’e karşı onu bilinçli olarak yanlış yönlendirmesi oldukça dikkat çekici bir olgu olarak ön plana çıkmaktadır. Daha sonraki süreçte üzerine çok fazla dikkat çekmesinden dolayı Bangya’nın Rusya hükümeti lehine çalıştığı ve bu durumu daha sonrasında sorgusu sırasında itiraf ettiği de ortaya çıkmaktadır.
Kuzey Kafkasya'dan Osmanlı Topraklarına Göç/Sürgün ve İskân (19-20 Ekim 2024 Ankara Vakıfevi), 2024
Bu çalışma Rusya ve Osmanlı imparatorluklarının idarî merkezlerine kara ve deniz üzerinden ulaşıl... more Bu çalışma Rusya ve Osmanlı imparatorluklarının idarî merkezlerine kara ve deniz üzerinden ulaşılabilir ve askerî-stratejik açıdan oldukça önemli bir bölge olan Abhazya’nın Kırım Savaşı ile başlayarak nasıl bir mücadele alanına dönüştüğünü ‘meşruiyet ve iktidar’ kavramları üzerinden incelemeyi hedeflemektedir. Abhazya, XVIII. yüzyılın en başından itibaren Osmanlı İmparatorluğu’nun Karadeniz’deki donanması vasıtasıyla Kuzey-Batı Kafkasya’ya erişimi açısından önemli bir bölgeydi. Bölgenin XVIII. yüzyılın son çeyreğinde Keleş Bey Çaçba ile yükselen önemi bilhassa Kırım Savaşı sonrasında Rusya’nın Kafkasya’da kesin bir şekilde inşa etmeye çalıştığı idarî yapının kilit noktalarından birisi olması açısından daha da belirgin hale geldi. Bölgenin hükümdarının kim olacağı ve bunun kim tarafından de facto ya da de jure olarak meşru hale getirileceği ön plana çıkan meselelerden biriydi. Prens Hamid Bey Çaçba’nın ya da diğer ismiyle Mihail Georgiyeviç Şervaşidze’nin Kırım Savaşı sırasında Osmanlı askerî komutası ile olan iletişimi ve bölgedeki diğer gelişmeler Abhazya hükümdarı oluşu sırasında doğrudan Rusya’nın desteğini alan Hamid Bey için kırılma noktalarından biriydi. 1824 yılında Abhazya hükümdarı olan Hamid Bey’in 1864 yılında Voronej’e sürgün edilmesine kadar geçen 40 yıllık süreç içerisinde, Abhazya daha çok Kafkasya’nın diğer bölgelerine sağladığı iletişim ve ulaşım kolaylığı açısından bahsi geçen iki emperyal yapının stratejik mücadele alanı haline geldi. Hamid Bey’in Voronej’e sürgününün Büyük Çerkes Sürgünü ile aynı yıl içerisinde olması rastlantısal değildi zira Rusya’nın bölgeyi daha da merkezileştirme isteği, Hamid Bey’e olan ihtiyacın azalması ve Kırım Savaşı sırasında yaşanan güven kaybı bunun sebeplerini oluşturuyordu. Sürgünden iki yıl sonra Voronej’de vefatı sonrasında 1866-1867 yılında Abhazya’da patlak veren Lıhnı Ayaklanması ise Rusya’nın bölgede kurmaya çalıştığı idarî yapının tepeden inmeci ve bölgedeki farklılıkları önemsemeyen anlayışının bir sonucu olarak görülebilir.
“Küçük Buzul Çağ” olarak adlandırılan süreç Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal verimde düşüşlere... more “Küçük Buzul Çağ” olarak adlandırılan süreç Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal verimde düşüşlere yol açtı. Daha az miktarda yiyeceğin üretilmesiyle imparatorluğun genelinde bir stres birikirken imparatorluğun güvenlik tehditleri ile karşı karşıya kalan sınırlarındaki halklar yeni yükler üstlenmek zorunda kaldı. Küçük Buzul Çağ’ın Osmanlı İmparatorluğu’nun özellikle doğudaki hudut bölgelerini ne şekilde etkilediği sosyal ve siyasî tarih açısından önem arz etmektedir. Anadolu ve İran platolarının tarihsel olarak birbirleriyle rekabet halinde olması sebebiyle İran’ın söz konusu iklimsel krize sosyal ve iktisadî olarak ne şekilde tepki verdiği Osmanlı merkezi tarafından yakından takip edilmiştir. Bu çerçevede bilhassa konar-göçer aşiretlerin Suriye, Doğu Anadolu ve İran platosunu birbirine bağlayan hatlardaki geçiş frekanslarının yoğunluğu çevre tarihi okumaları açısından önemlidir. Kuzey Avrasya’da XI. yüzyılda ortaya çıkan ve bölgeyi etkileyen soğumanın sonraki dönemlerde siyasî-idarî yapıların ortaya çıkmasında etkili olduğu bilinirken XVII. yüzyılda yaşanan Küçük Buzul Çağ’ın etkilerinin sadece Anadolu ve Suriye’deki aranması yeterli değildir. Bu çalışma, Anadolu ve İran platolarında egemenlik kuran devlet ve halkların iklimsel kriz dönemlerine ne türler çözüm ürettiklerini, bu halkların yerleşik ve konar-göçer sosyal yaşam tarzlarının söz konusu krizlerin yönetim süreçlerine ne yönde etki ettiğini irdelemeyi hedeflemektedir.
This paper examines the geopolitical rivalry between the Russian and Ottoman empires in the Cauca... more This paper examines the geopolitical rivalry between the Russian and Ottoman empires in the Caucasus between 1768 and 1829. Following the most prolonged peaceful period of 1740-1768 in the history of the Ottoman empire, there were several wars between Russia and the Ottoman empire in the 18th and the 19th centuries. These wars mainly resulted in the gradual southward extension of Russia’s frontier and influence into Ottoman territory. As a result of the Russo-Ottoman wars of 1768–1774, 1787–1791, 1806–1812, and 1828–1829, the Russian empire was able to extend its European frontiers southward to the Black Sea, south-westward to the Prut River, and south of the Caucasus mountains. Following the first major Russo-Ottoman war of 1768–1774, the Russian empire had the right to maintain a fleet on the Black Sea and then in a much stronger position captured the Crimean peninsula and a new war broke out in 1787. The entire western Black Sea coast was ceded to Russia with the Treaty of Yaş in 1792. The wars of 1806-1812 and 1828-1829 allowed the Russian empire to secure the entire northern and eastern coast of the Black Sea, win control of the Dardanelles and Bosporus straits, and expand into the Caucasus. During this process, not only the geopolitical outputs but also the “demographic warfare” between these two imperial rivals triggered off the mutual cultural interaction along the frontiers. Challenging physical geographies, ethno-religious diversity and centre-periphery tension shaped the background of the imperial rivalry in the Caucasus.
This project examines the course of the Russian trade firstly in the Black Sea and then the Medit... more This project examines the course of the Russian trade firstly in the Black Sea and then the Mediterranean and suggest that the higher growth during the first quarter of the nineteenth century marked a turning point when, under the impact of imperial competition and changes in demand for wheat, a new pattern of trade emerged. By holding the fortresses of Kerch and Yenikale, the Russians had secured communications and transportation between the Azov and Black seas. Nevertheless, they were not sufficiently strong either to consolidate their military power on the north-eastern coast of the Black Sea or to turn the region into an economic and logistical base for further expansion even by the end of the eighteenth century. The north-eastern waters of the Black Sea basin, some four hundred kilometres long, had the handicap of being shallow and poorly sheltered and the absence of roads also hindered the transport of goods to the seaboard. In the Kuban basin, navigation was risky, and the basin did not possess convenient natural or port facilities. The Russian ports further to the west on the Black Sea coast developed in order to import Mediterranean products in large amounts in exchange above all for the wheat of the newly cultivated steppes. In the decades following Catherine II’s conquest of the region its population and economy grew enormously. By 1827 colonists had poured into the three coastal provinces of Ekaterinoslav, Kherson and Tauride whose male population was now almost 800,000. Less than 5% of Russia’s foreign trade passed through the Black Sea ports in 1802 and nearly one quarter by 1816. By then almost 70% of Russian wheat exports went through her newly acquired or constructed Black Sea ports. Income from the market-oriented agriculture and other commercial activities was highly significant for the Russian treasury as well as for economic development in the region.
Bu çalışma 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları sırasında Andrey İvanoviç Lızlov tarafından... more Bu çalışma 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları sırasında Andrey İvanoviç Lızlov tarafından kaleme alınmaya başlanıp 1692 yılında tamamlanan Skiffskaya istoriya (İskit Tarihi) adlı kitapta tematik olarak inşa edilmiş Tatar ve Türk imajının Rusya erken-modern dönem tarih yazımında nasıl bir öneme sahip olduğunu ve bunun hangi değişikliklere öncülük ettiğini incelemeyi hedeflemektedir. Osmanlı tarihinde Köprülüler dönemi olarak adlandırılan tarih aralığı dahilinde kalan bu zihniyet değişikliği Karlofça antlaşması sonrasında Rusya şarkiyatçılığının kurgulanmasında da ciddi bir öneme sahiptir.
1670 yılında Rusya ordusunda askeri hizmete girdiğinde 15 yaşında olan Lızlov, 1677-78 Çehrin ve 1687-89 Kırım seferlerinde V. V. Golitsın’ın komutası altında Kırım-Tatar ve Osmanlı kuvvetlerine karşı savaşa iştirak etmiştir. Bu süreçte Rusya’nın Kırım-Tatar ve Osmanlı kuvvetleri karşısında almış aldığı askerî başarısızlıklara müteakip Golitsın’ın Rusya’daki mestniçestvo sisteminin ilgasında oynadığı rol göz önünde bulundurulduğunda Lızlov’un tarih yazımındaki Batı etkisinin pek tesadüfî olmadığını vurgulamak gerekmektedir. Lızlov, Skiffskaya istoriya adlı eserinde Kırım-Tatarları ve Osmanlılara karşı olan mücadelenin anlatımında İskit tarihini araçsallaştırarak coğrafya, bozkır kültürü ve yarı göçebe-yerleşik hayat arasındaki çatışma arasında tematik bir bağ kurup bunu içinde bulunduğu zaman diliminde düşman ya da rakip olarak gördüğü “öteki” üzerine teşmil etmesi bakımından o vakte kadar alışılagelen Rus tarih yazımının radikal bir şekilde dışına çıkmaktadır.
Rusya’nın bilhassa on yedinci yüzyılın ikinci yarısında Kırım hanlığı ve Osmanlı devletine karşı şiddeti tedricen artan agresif bir dış politika izlemesine binaen bunun bahsi geçen eserde tarihsel arka plan eşliğinde meşru bir zemine oturtulmaya gayret edilmesi o dönemki Rusya siyasî elitlerinin değerlerinin anlaşılması bakımından da önem arz etmektedir. Kitapta yer alan Tatar ve Türk imgesi, İslam dininin kökeni ve takriben bir asırdan daha fazla süre önce IV. İvan tarafından Tatar ve Müslümanlara karşı alınan galibiyetler gibi konular neşredilen çalışmanın sadece salt bir İskit tarihinden daha ziyade yeniden inşa edilmeye çalışılan bir tarih yazımının da izlerini taşımaktadır. Rusya tarafında gerçekleşen bu zihniyet değişikliğinin dahil olunan Kutsal İttifak’ın etkisi mi yoksa kendi tarihsel arka planından mülhem Köprülü dönemine ait özel bir tepki mi olduğu bu çalışmanın tartışmasının ana kütlesini oluşturacaktır. Bilhassa Rus feodal ve aristokratik yapısına Altın Orda devletinin mirası olarak eklemlenen Tatar ve Türk soylularının imgesel bu dönüşümün neresinde bulunduğu ise tartışmanın farklı bir boyutunu oluşturmaktadır.
Although the conventional European chronology of the war begins in 1914 and ends in 1918, the Fir... more Although the conventional European chronology of the war begins in 1914 and ends in 1918, the First World War period lasted longer for the Ottoman Empire and Qajar Iran, at least within their own national frontiers. On the eve of the war, Sokrat Atrides, one of the leading Ottoman ship owners and magnates in Istanbul, paid an unexpected visit to the ambassador of Iran, Iḥtishām al-Salṭanah Mīrzā Maḥmūd Khān, with the purpose of acquiring the citizenship of Iran. Not only Iḥtishām al-Salṭanah but also the Ottoman central government surprisingly welcomed this request and not long after, Sokrat’s new citizenship was confirmed by a special firman issued by Sultan Reşad on 10 March 1913. Sokrat’s ships carrying the flag of Iran soon engaged in arms smuggling for the benefit of the Ottoman government. Based on this exceptional individual and his manoeuvrers, this paper aims to examine the role of an unusual track of diplomacy applied to Ottoman-Iranian relations on the eve of the First World War.
This paper examines the intelligence-gathering methods and the formation of the military diplomac... more This paper examines the intelligence-gathering methods and the formation of the military diplomacy of the Russian empire in Iran between 1836 and 1841. During the Napoleonic Wars, the Russian military administration had been obliged to adapt its intelligence-gathering capabilities and strategies to the French military mechanism. In this direction, not only permanent ambassadors but also voennyi agents (military agents/attachés) were sent to the several European capitals. Russian voennyi agents had been employed in military-diplomatic mission which was one of the four basic means of intelligence-gathering about imperial rivals – i.e. reconnaissance, military-scientific expeditions, military-diplomatic missions, and clandestine intelligence. As a continuation of this process, the first Russian voennyi agent, I. F. Blaramberg was assigned to the Russian embassy in Tehran just on the eve of the siege of Herat, in 1836. He was chronologically followed by V. A. Frankini, A. I. Domontovich, P. V. Charkovskii, D. D. Kuz’min-Karavaev, N. Ia. Shneur, V. K. Bel’grad and, V. A. Kosagovskii until the beginning of the twentieth century. Russian voennyi agents were to perform their active services in a limited area - only in the Iranian centre until the first decade of the twentieth century - and were expected to send detailed and comprehensive intelligence reports on the strengths and weaknesses of the Iranian imperial structure.
In theory, military attachés were assumed to be prominent actors in the negotiation of military i... more In theory, military attachés were assumed to be prominent actors in the negotiation of military issues, whereas in practical terms, they would in fact gather intelligence on the “rival” empire where they conducted their services. Russian military attachés had been employed on military-diplomatic missions, which were one of the four basic means of intelligence-gathering on imperial rivals – that is reconnaissance, military-scientific expeditions, military-diplomatic missions, and clandestine intelligence. As a continuation of this process, the first Russian military attaché, I.F. Blaramberg was followed by one of the most experienced Russian military diplomats, V.A. Frankini. From 1856 to 1870, Frankini had exercised the duties of a Russian military attaché in Istanbul. He was sent to the Iranian capital at the beginning of the Russo-Ottoman War of 1877- 78 to gather intelligence on Iran’s military capacity and then to evaluate a possible Russo-Iranian alliance against the Ottoman Empire.
This paper comparatively examines the intelligence-gathering methods and activities not only in t... more This paper comparatively examines the intelligence-gathering methods and activities not only in the centre but also in the periphery of the Russian and Ottoman empires – i.e. St. Petersburg, Istanbul and the Caucasus – both during peacetime and wartime. Against all odds, the Ottomans had a well-functioning ‘information-gathering mechanism’ throughout the country. Nevertheless, this was no match for European military intelligence-gathering system at the dawn of the nineteenth century. Although the intelligence-gathering methods of the Ottomans had been re-examined in reference to comprehensive and detailed memorandums in the last decade of the eighteenth century, it was obvious that the intelligence-gathering activities of the Russians were more institutionalized and varied than those of the Ottomans in the central and peripheral regions. Apart from the military-diplomatic missions in the imperial centres, there were intense information/intelligence-gathering activities in the periphery – i.e. Tiflis – which were kept under surveillance by a woman agent of the Russian secret police organization Tret’e otdelenie (Third department or section) which was established in 1826. While St. Petersburg was updating its strategies and strategic objectives in reference to the accurate reports sent by the Russian voennyi agents and korrespondents in the Ottoman imperial centre, Istanbul was to convey intelligence via traditional methods in St. Petersburg.
This dissertation will analyse the grand strategy of the Russian empire against its southern riva... more This dissertation will analyse the grand strategy of the Russian empire against its southern rivals, namely the Ottoman empire and Iran, in the Caucasus, between 1821 and 1833. This research is interested in explaining how the Russian imperial machine devised and executed successful strategies to use its relative superiority over the Ottomans and the Qājārs and secure domination of the region. Russian success needs, however, to be understood within a broader context that also takes in Ottoman and Iranian policy-making and perspectives, and is informed by a comparative sense of the strengths and weaknesses of all three imperial regimes. In this thesis, the question of why Russia was more successful than the Ottoman state and Iran in the Caucasus between 1821 and 1833 is explained in three main ways: the first and most important factor in this process was the well-functioning fiscal-military machine of the Russian empire; the second factor was the diplomatic and military skill of the Russian leadership which helped to avert any effective political and military alliance between the Ottoman empire and Iran and defeated its rivals in two separate and successive wars; the last main factor in Russian success was its geopolitically superior position.
This work analyzes the Russo-Persian War of 1826-1828 and the migration of the Armenians from Per... more This work analyzes the Russo-Persian War of 1826-1828 and the migration of the Armenians from Persia to Transcaucasia following the Treaty of Türkmençay of 1828. This study covers the period from the forced immigrations of the Armenians of Julfa to Isfahan (New Julfa) by Shah Abbas I in 1604, to mostly the voluntary immigrations of the Armenians from Persia to Transcaucasia under the control of the Russian Empire in 1828. The main aim of the study is to draw attention to the relationship between the Russian Empire and the Armenians in the region during and after the Second Russo-Persian War. By the Persian Expedition of Peter the Great in 1722, the Armenians became hopeful that they would be emancipated from the Safavid rule, but owing to the highly strategic position of Transcaucasia and the pressure of the Ottoman Empire over the region, Peter the Great stepped back and the Armenians were disappointed. At the end of the 18th century, the Armenians hopes of emancipation were renewed with the brave attempts of Catherine the Great in the attempt to establish an Armenian state in Transcaucasia. In fact, her intention was to establish a buffer zone against the Ottoman Empire under the umbrella of the Greek Project not to liberate the Armenians from the Persian rule. With the death of Catherine, the Armenians once more abandoned their hopes. By the beginning of the 19th century, from 1804 to 1813 the Russian Empire was at war with Persia. The results of this war were unbearable for Persia; the Russian Empire had annexed all the Caucasus except the Khanates of Revan and Nakhchivan. After 13 years, because of the frontier problem these two great powers resumed the war, which continued until 1828. This second war was shorter than earlier but more costly. Although the role of the Armenians was not clear during the second war following the Treaty of Türkmençay approximately 45,000 Armenians emigrated to Transcaucasia from Persia, particularly from Azerbaijan.
Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 2023
![Research paper thumbnail of TAR 5--- Erken Modern İmparatorluklardan Birinci Dünya Harbi Sonuna Avrasya'nın Sınırları [TAR 5--- Borderlands of Eurasia: From the Rise of Early Modern Empires to the End of the First World War]](https://attachments.academia-assets.com/64449968/thumbnails/1.jpg)
](![Research paper thumbnail of TAR 4--- Modern Rusya Tarihi, 1917-1991 [TAR 4--- History of Modern Russia, 1917-1991]](https://attachments.academia-assets.com/58543175/thumbnails/1.jpg)
](![Research paper thumbnail of TAR 4 --- Modern İran Tarihi: İslam, Siyaset ve Kültür, 1905-1989 [TAR 4--- History of Modern Iran: Islam, Politics and Culture, 1905-1989]](https://attachments.academia-assets.com/58543165/thumbnails/1.jpg)
](![Research paper thumbnail of TAR 3--- Emperyal İran Tarihi, 1501-1925 [TAR 3--- History of Imperial Iran, 1501-1925]](https://attachments.academia-assets.com/58543156/thumbnails/1.jpg)
](![Research paper thumbnail of TAR 3054 - Rusya Tarihi - İzlence [TAR 3054 - Russian History - Syllabus]](https://attachments.academia-assets.com/58542601/thumbnails/1.jpg)
](Ders Tanımı: Bu ders I. Petro döneminden 1917 Ekim Devrimi'ne kadar olan süreçte Rusya'nın bir im... more Ders Tanımı: Bu ders I. Petro döneminden 1917 Ekim Devrimi'ne kadar olan süreçte Rusya'nın bir imparatorluğa dönüşümünün başlangıcında I. Petro zamanında başlatılan reform hareketleri, saray darbeleri, II. Yekaterina zamanında yaşanan kriz dönemleri, Pugaçev isyanı, imparatorluğun güney bölgelere doğru genişleme eğilimini, I. Aleksandr dönemi reformlarını, Napolyon savaşları, Dekabrist ayaklanması, Kırım savaşı, II. Aleksandr dönemi reformları, serfliğin kaldırılışı, Rusya-Japonya harbi, 1905 Devrimi, 1907-1911 Stolypin reformları ve Ekim Devrimi gibi emperyal Rusya tarihinde öne çıkan askeri, sosyal, siyasi, dini ve iktisadi olayları incelemeyi amaçlamaktadır. Dersin Hedefleri: -I. Petro döneminden 1917 Ekim Devrimi'ne kadar olan süreçte Rusya imparatorluğu'nun tecrübe etmiş olduğu dönüşüm sürecinin en belirgin olayları ve figürlerini belirleyerek analiz etmek. -Düşünce ve yorumu ayırt edebilmek; birçok farklı tarihsel argüman ve olguyu ait oldukları döneme bağlı kalarak tanımlamak ve yorumlamak. -Tarihin eleştirel olarak nasıl okunup, düşünülüp ve kaleme alınacağı üzerine bilgi ve tecrübe sahibi olmak. Haftalar:
Halk Tv, 2024
Işın Eliçim ile İran üzerine.
Habertürk, 2024
Tarihte suikastler ve şüpheli ölümler. Mesut Yar ve Sadık Müfit Bilge.
T.C. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tarih Bölümü Uzaktan Eğitim Seminerleri, 2024
Hediye Levent ile Modern İran Tarihi üzerine.
Mirgün Cabas ve Can Kozanooğlu ile Modern İran Tarihi