Beata Koper | University of Opole (original) (raw)

Medical humanities by Beata Koper

W niniejszym zbiorze przyglądam się imienniczkom migreny – bohaterkom i postaciom, które kojarzą ... more W niniejszym zbiorze przyglądam się imienniczkom migreny – bohaterkom i postaciom, które kojarzą nam się z bólem głowy. W pierwszej części książki przedstawiam ogólny zarys historii migreny z dwóch perspektyw – medycznej i literaturoznawczej. W trzech kolejnych częściach pozwalam sobie na lekturowe zbliżenia biograficzne i literaturoznawcze. Bohaterkami tych opowieści są Emilia Korczyńska, postać z powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, angielska prozaiczka Virginia Woolf oraz Słodka Darusia z powieści Marii Matios. I choć jedna z nich żyła naprawdę, a dwie pozostałe w naszej wyobraźni, to wszystkie nieodmiennie kojarzą się z bólem głowy. Takich zbliżeń mogłoby być znacznie więcej, a każde z nich przyniosłoby w jakimś stopniu odmienny obraz migreny. Niniejsze szkice nie roszczą sobie prawa do pokazania całościowego obrazu motywu migreny w kulturze, mam jednak nadzieję, że będą głosem otwierającym dalsze studia.

[książka ukazała się w niewielkim nakładzie w Wydawnictwie UO; jeśli masz problem by do niej dotrzeć – skontaktuj się ze mną]

In this collection, I look at the heroines and characters we associate with the headache. In the book's first part, I provide an overview of the history of migraine from medical and literary perspectives. In the next three parts, I allow myself to read biographical and literary close-ups. The heroines of these stories are Emilia Korczynska, a character from „Nad Niemnem” by Eliza Orzeszkowa, English novelist Virginia Woolf and Sweet Darusia from Maria Matios' novel - proper names of Migraine. And although one of them lived in real life and the other two in our imagination, they are all invariably associated with headaches. There could be many more such close-ups, and each would yield a different picture of migraine to some degree. These essays do not claim to show a comprehensive picture of the migraine motif in culture, but I hope they will be an opening voice for further study. All texts are written in Polish.

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAMCelem rozprawy jest analiza wybranych problemów dyskur... more Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAMCelem rozprawy jest analiza wybranych problemów dyskursu medycznego w literaturze Polskiej po 1989 r. Jako ramę teoretyczną dla interpretacji wybranych tekstów literackich wybrano trzy główne kategorie: medykalizację, demedykalizację oraz metaforyzację. Szerszą ramę pojęciową dla przedstawionych interpretacji stanowi koncepcja nowoczesności autorstwa Stephena Toulmina przedstawiona w książce Kosmopolis. Pierwsza część pracy poświęcona jest przeglądowi literatury przedmiotowej, poruszającej związki medycyny i literatury. Odnosi się również do stosowanej w literaturze anglojęzycznej terminologii związanej z chorowaniem (disease, illness, sickness). Część druga przedstawia historię badań nad medykalizacją, przemiany tego procesu oraz analizę wybranych pozycji z literatury polskiej, które poruszają temat ciąży, porodu i poronienia (Polka M. Gretkowskiej, Otwarcie J. Brach-Czainy, Obsoletki J. Bargielskiej). Część trzecia poświęcona jest polskie...

Kultura Współczesna, 2019

This article presents various uses of the term ‘pathography’: as a genre in medical communication... more This article presents various uses of the term ‘pathography’: as a genre in medical communication, an autobiographical patient narrative, or a narrative case report written by a professional. A discussion of classic pathographies (Sigmund Freud, Karl Jaspers) is followed by an analysis of patient pathographies, with particular emphasis on the history of the Polish ones, only to eventually come back to narratives created by professionals (Alexander Luria, Oliver Sacks). The aim of this article is to draw attention to a certain affinity between the writings in the field
of medical sciences and humanities.

Dyskurs (para)medyczny. Gatunki – funkcje – przeobrażenia, red. A. Dombrowski, W. Żarski, 2018

The article presents the transformations of perception and conceptualization of the phenomenon of... more The article presents the transformations of perception and conceptualization of the phenomenon of medicalization within the humanities and social sciences. The two modes of medicalization are discussed: an early model from the sixties focused on the analysis of medical practices, and a biomedicalization model including the wider sociocultural context. As a matter of changes in
defining the term medicalization and the extension of the study range that includes narrations from outside the medical sciences, the article presents an attempt to include literary texts in the analysis concerning the (de)medicalization discourse. The studies and concepts of Michel Foucault are taken as a common methodological field for the humanities and social sciences.

Artykuł przedstawia przemiany postrzegania i konceptualizowania zjawiska medykalizacji w naukach społecznych i humanistycznych. Omówione zostały dwa modele medykalizacji: wczesny model z lat 60. skupiony na analizie praktyk medycznych oraz model biomedykalizacji uwzględniający szerszy kontekst socjokulturowy. Ze względu na zmiany w definiowaniu pojęcia medykalizacji i rozszerzeniu przedmiotu badań o narracje spoza nauk medycznych, w artykule przedstawiono projekt włączenia tekstów literackich do analiz poświęconych dyskursom (de)medykalizującym. Poszukując wspólnej płaszczyzny metodologicznej dla nauk socjologicznych i literaturoznawczych, wskazano badania kulturowe i koncepcje Michela Foucaulta, jako elementy występujące w pracach badaczy z obu dyscyplin

Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein - Fenomen cierpienia, 2019

Literary Strategies of Presenting the Pain and Suffering - a Migraines Case The paper presents a... more Literary Strategies of Presenting the Pain and Suffering - a Migraines Case

The paper presents a cross-sectional view on the motif of migraine in the European literature. Statistically, women suffer from migraine more often than men. Therefore, the history of migraine intertwines with other feminine maladies” such as hysteria and neurasthenia. The social and cultural image of this affliction is dominated by a migraineur who throws her hand against her forehead in a theatrical gesture. „Women’s migraine” along with the complete repertoire of ridiculous gestures is attributed to vain and lazy heroes/heroines to whom a headache sometimes becomes an excuse. That is why the literary depiction of migraine has long been excluded from deliberations concerning pain and suffering. The literary history of migraine describes everything but the suffering woman. Only the medicalized descriptions of a migrainous pain, in the essays and diaries, imparted a status of the real condition to migraine and therefore could be incorporated into the discourse concerning pain.

Polonistyka. Innowacje, 2016

The article introduces methodology of cultural studies depicting the sol-dier's body in Józef Wit... more The article introduces methodology of cultural studies depicting the sol-dier's body in Józef Wittlin's novel Sól ziemi (The Salt of the Earth). Texts about the novel and articles from other scientific disciplines (for example history, philosophy, medicine) allow to draw a wide context of interpretation. They show that changes in the perception of a body depend on scientific progress and industrialization. World War I allows Wittlin to reveal the ambiguous progress of medical science which can cure crippled bodies, but at the same time it requires the very same war to evolve. The literary reflection and discourses of natural and social sciences help us to understand changes that happened in Europe in the 20th century and to notice their present repercussions.

Artykuł przybliża metodologię badań kulturowych na przykładzie ana-lizy obrazowania ciała żołnierza w powieści Józefa Wittlina Sól ziemi. Teksty wokół powieści oraz artykuły z innych dyscyplin (historia, filozofia, medycyna) pozwalają nakreślić szeroki kontekst interpretacyjny. Pokazują, że zmiany w postrzeganiu ciała wiążą się z postępem nauki i industrializacją. Odczytanie powieści z perspektywy badań kulturowych pozwala ujawnić niejednoznaczność postępu nauk medycznych, które potrafią naprawiać okaleczone ciała żołnierzy, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju okrutnych metod walk. Refleksja literacka razem z dyskursami nauk przyrodniczych i społecznych pozwala zrozumieć przemiany, jakie dokonały się w Europie w XX wieku, i dostrzec ich skutki we współczesności. Słowa kluczowe: ciało, badania kulturowe, I wojna światowa, medycyna, industrializacja Obraz człowieka dotkniętego wojną pojawia się w kulturze nieustannie, tworzy klisze przynależne XX wiekowi. Rekrut z I wojny światowej chroni się w okopach; ciało zniszczone, zdegradowane, odziane w pasiak stało się symbolem obozów; ciężko doświadczony weteran wojenny pojawia się «Ciało» na wojnie.

Stan Rzeczy, 2016

This article consists of a cultural analysis of the nineteenth-century influence that forced fema... more This article consists of a cultural analysis of the nineteenth-century influence that forced female patients diagnosed with neurasthenia to rest from intellectual and domestic activity. The history of Weir Mitchell’s “rest cure”, which was designed for women suffering from nerves, is the context for an interpretation of C. P. Gilman’s short story “The Yellow Wallpaper”. The theory of illness proposed by the famous medical doctor was evidently correlated with gender. Although the description of the therapy (rest, diet, massages) sounds trivial, Mitchell became the evil character of the American writer’s tale. The story shows how a strict “boredom therapy” drives the narrator to madness. The rest cure reveals the repressive side of medicine, and the resultant boredom – a pivotal point of the treatment – is a boredom that kills. There is no room here for rest in the positive sense; there is only boredom, which in this case, has exclusively negative connotations.

Artykuł zawiera kulturową analizę wpływu przymusowego odpoczynku od aktywności intelektualnej i domowej nałożonego na XIX-wieczne pacjentki diagnozowane jako cierpiące na neurastenię. Historia terapii Weira Mitchella Rest Cure, stworzona dla kobiet cierpiących z powodu nerwów, stanowi kontekst dla interpretacji ztandarowego opowiadania C.P. Gilman Żółta tapeta. Teoria choroby zaproponowana przez słynnego lekarza była wyraźnie skorelowana z płcią. Mimo że sam opis terapii (odpoczynek, dieta, masaże) brzmi trywialnie, to Mitchell stał się czarnym charakterem w owiadaniu amerykańskiej prozaiczki. Tekst Gilman w metaforyczny sposób pokazuje, jak rygorystycznie zastosowana terapia nudą doprowadza narratorkę do szaleństwa. Terapia spoczynkowa pokazuje represyjne oblicze medycyny, tym samym nuda, stanowiąca główne założenie leczenia, jest nudą wręcz zabójczą. Nie ma tu miejsca na odpoczynek, postrzegany pozytywnie, pozostaje nuda, która w tym przypadku ma znaczenie wyłącznie pejoratywne.

Literary studies by Beata Koper

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, 2020

The article is an attempt at capturing the relationship between the lives and creative attitudes ... more The article is an attempt at capturing the relationship between the lives
and creative attitudes of Rahel Varnhagen, Hannah Arendt and Judith
Butler. Starting with Varnhagen’s biography written by Arendt, the essay’s
author wonders about the philosopher’s writing strategy. Instead of a classic reconstruction of life, the biographer offers a collage of excerpts from
Rahel’s letters with extensive commentary. This form encourages one to
read Rahel Varnhagen as a narration about the author and her own struggle
with Jewish and female identity. The second relationship analysed in the
essay is the impact of Hannah Arendt’s texts on Judith Butler’s writings.
Despite the criticism of the philosopher’s writings, Arendt remains an
unquestionable inspiration to Butler. The article also emphasises the difference between the theoreticians: Arendt uses the strategy of mimicry
(writing about identity in the form of a German Jew’s biography), while
Butler writes a politically-engaged text, exposing herself and her identity.

Ślady II wojny światowej i Zagłady w najnowszej literaturze polskiej. red. B. Sienkiewicz, S. Karolak, 2016

The title phrase ‘an old age of the Shoah’ carries a double meaning. At the same time it says abo... more The title phrase ‘an old age of the Shoah’ carries a double meaning. At the same time it says about aging of the last witnesses of the Shoah, and about war, which is no longer our experience – it becomes a historical one. Events of the Second World War had been the topic of stories told by survivors, the topic of witnesses’ poetry and essays and have become the element of our own common imaginarium, which is a basis for historical and fantasy writers, cartoonists and creators of pop culture. New forms of art bringing up and commemorating war experience until recently would have been a disturbance of decorum. Today it seems that the appearance of new genres in Shoah literature
is a natural consequence of the aging mentioned above. The article consists of interpretation of Zyta Rudzka’s novel "Ślicznotka doktora Josefa" (Doctor Josef ’s Little Beauty), which – although it is neither a breaking one nor it has aroused a critical debate – constitutes a distinctive example of the ongoing changes. Rudzka fits the title phrase in a double way. She describes the old age of the Shoah survivors and creates fiction based on historical events. "Ślicznotka doktora Josefa" does not claim the right to a historical document and it is not the record of personal experience. The author, bringing up both the topic of the old
age and the Shoah, balances on the brink of appropriateness. She makes bold comparisons: by putting together an old people’s home and a concentration camp, traumatic experiences and erotic fascination, she refers to the common knowledge about concentration camps. Her own characters are constructed of clichés and stereotypes and the historical characters connected to Auschwitz live in their reminiscences. The old age takes away the possibility of personal expression. Body and memory do not let the charcters to create a coherent narration. The conclusion that both the experience of the Shoah and the end of life are impossible to communicate in language is rather an obvious one.

Czas Kultury / EN, 2016

The article outlines possible links between three types of narrative: conspiracy, critical and cr... more The article outlines possible links between three types of narrative: conspiracy, critical and crime narratives. The basic methodological assumption here is that questions need to be asked about how a narrative works rather than about what genre it represents. The essay’s thesis raises questions about the need to change our understanding of the role of conspiracy theories in reconstructing the causes and courses of events. The authors argue in support of conspiracy theory as a potential narrative, because they find nothing particular in its means of reasoning that would allow us to draw a distinct boundary between conspiracy theory and critical theory within the meaning proposed by Bruno Latour. A crime narrative – Zygmunt Miłoszewski’s novel Grain of Truth – is used as a tool to analyse the functioning of a conspiracy narrative in the detective story. Utilising the division into classical and non-classical conspiracy meta-narratives proposed by Franciszek Czech, the authors of the article ask questions about the limits of the detective’s rational conduct, and the sources of his hypotheses and means of argumentation.

Library and information sciences by Beata Koper

Bibliografie specjalne. Rozwój i otwartość, red. B. Włodarczyk, J. Woźniak-Kasperek, 2018

Polska Bibliografia Literacka, 2016

Polska Bibliografia Literacka, 2016

Archiwa - Kancelarie - Zbiory, 2018

doKumentacJa Kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. przypadeK polsKieJ bibliografii literacKieJ (pb... more doKumentacJa Kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. przypadeK polsKieJ bibliografii literacKieJ (pbl) i archiwum telewizJi polsKieJ* Słowa kluczowe bibliografia; dokumentacja; archiwa; Polska Bibliografia Literacka; Telewizja Polska * Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2015-2018. Nr 9 (11) / 2018, s. 109-124 Beata Koper. Dokumentalistka w Instytucie Badań Literackich PAN w Pracowni Bibliografii Bieżącej. Sympatyzuje i współpracuje z Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN. Aktywnie i nieetatowo prowadzi zajęcia na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W pracy naukowej zajmuje się współczesną literaturą polską i jej usytuowaniem wśród innych dziedzin nauki i sztuki.

Archiwa - Kancelarie - Zbiory

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Węglarczyk, Aleksandra Włoszczyńska, Stanisław Wróbel, Anna ZiomekMiarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN; dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-74-2 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2015

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Wachek, Aleksandra Włoszczyńska, Anna Ziomek-Miarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN, dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-80-3 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2016

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Wachek, Aleksandra Włoszczyńska, Anna Ziomek-Miarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN, dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-81-0 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2016

W niniejszym zbiorze przyglądam się imienniczkom migreny – bohaterkom i postaciom, które kojarzą ... more W niniejszym zbiorze przyglądam się imienniczkom migreny – bohaterkom i postaciom, które kojarzą nam się z bólem głowy. W pierwszej części książki przedstawiam ogólny zarys historii migreny z dwóch perspektyw – medycznej i literaturoznawczej. W trzech kolejnych częściach pozwalam sobie na lekturowe zbliżenia biograficzne i literaturoznawcze. Bohaterkami tych opowieści są Emilia Korczyńska, postać z powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, angielska prozaiczka Virginia Woolf oraz Słodka Darusia z powieści Marii Matios. I choć jedna z nich żyła naprawdę, a dwie pozostałe w naszej wyobraźni, to wszystkie nieodmiennie kojarzą się z bólem głowy. Takich zbliżeń mogłoby być znacznie więcej, a każde z nich przyniosłoby w jakimś stopniu odmienny obraz migreny. Niniejsze szkice nie roszczą sobie prawa do pokazania całościowego obrazu motywu migreny w kulturze, mam jednak nadzieję, że będą głosem otwierającym dalsze studia.

[książka ukazała się w niewielkim nakładzie w Wydawnictwie UO; jeśli masz problem by do niej dotrzeć – skontaktuj się ze mną]

In this collection, I look at the heroines and characters we associate with the headache. In the book's first part, I provide an overview of the history of migraine from medical and literary perspectives. In the next three parts, I allow myself to read biographical and literary close-ups. The heroines of these stories are Emilia Korczynska, a character from „Nad Niemnem” by Eliza Orzeszkowa, English novelist Virginia Woolf and Sweet Darusia from Maria Matios' novel - proper names of Migraine. And although one of them lived in real life and the other two in our imagination, they are all invariably associated with headaches. There could be many more such close-ups, and each would yield a different picture of migraine to some degree. These essays do not claim to show a comprehensive picture of the migraine motif in culture, but I hope they will be an opening voice for further study. All texts are written in Polish.

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAMCelem rozprawy jest analiza wybranych problemów dyskur... more Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAMCelem rozprawy jest analiza wybranych problemów dyskursu medycznego w literaturze Polskiej po 1989 r. Jako ramę teoretyczną dla interpretacji wybranych tekstów literackich wybrano trzy główne kategorie: medykalizację, demedykalizację oraz metaforyzację. Szerszą ramę pojęciową dla przedstawionych interpretacji stanowi koncepcja nowoczesności autorstwa Stephena Toulmina przedstawiona w książce Kosmopolis. Pierwsza część pracy poświęcona jest przeglądowi literatury przedmiotowej, poruszającej związki medycyny i literatury. Odnosi się również do stosowanej w literaturze anglojęzycznej terminologii związanej z chorowaniem (disease, illness, sickness). Część druga przedstawia historię badań nad medykalizacją, przemiany tego procesu oraz analizę wybranych pozycji z literatury polskiej, które poruszają temat ciąży, porodu i poronienia (Polka M. Gretkowskiej, Otwarcie J. Brach-Czainy, Obsoletki J. Bargielskiej). Część trzecia poświęcona jest polskie...

Kultura Współczesna, 2019

This article presents various uses of the term ‘pathography’: as a genre in medical communication... more This article presents various uses of the term ‘pathography’: as a genre in medical communication, an autobiographical patient narrative, or a narrative case report written by a professional. A discussion of classic pathographies (Sigmund Freud, Karl Jaspers) is followed by an analysis of patient pathographies, with particular emphasis on the history of the Polish ones, only to eventually come back to narratives created by professionals (Alexander Luria, Oliver Sacks). The aim of this article is to draw attention to a certain affinity between the writings in the field
of medical sciences and humanities.

Dyskurs (para)medyczny. Gatunki – funkcje – przeobrażenia, red. A. Dombrowski, W. Żarski, 2018

The article presents the transformations of perception and conceptualization of the phenomenon of... more The article presents the transformations of perception and conceptualization of the phenomenon of medicalization within the humanities and social sciences. The two modes of medicalization are discussed: an early model from the sixties focused on the analysis of medical practices, and a biomedicalization model including the wider sociocultural context. As a matter of changes in
defining the term medicalization and the extension of the study range that includes narrations from outside the medical sciences, the article presents an attempt to include literary texts in the analysis concerning the (de)medicalization discourse. The studies and concepts of Michel Foucault are taken as a common methodological field for the humanities and social sciences.

Artykuł przedstawia przemiany postrzegania i konceptualizowania zjawiska medykalizacji w naukach społecznych i humanistycznych. Omówione zostały dwa modele medykalizacji: wczesny model z lat 60. skupiony na analizie praktyk medycznych oraz model biomedykalizacji uwzględniający szerszy kontekst socjokulturowy. Ze względu na zmiany w definiowaniu pojęcia medykalizacji i rozszerzeniu przedmiotu badań o narracje spoza nauk medycznych, w artykule przedstawiono projekt włączenia tekstów literackich do analiz poświęconych dyskursom (de)medykalizującym. Poszukując wspólnej płaszczyzny metodologicznej dla nauk socjologicznych i literaturoznawczych, wskazano badania kulturowe i koncepcje Michela Foucaulta, jako elementy występujące w pracach badaczy z obu dyscyplin

Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein - Fenomen cierpienia, 2019

Literary Strategies of Presenting the Pain and Suffering - a Migraines Case The paper presents a... more Literary Strategies of Presenting the Pain and Suffering - a Migraines Case

The paper presents a cross-sectional view on the motif of migraine in the European literature. Statistically, women suffer from migraine more often than men. Therefore, the history of migraine intertwines with other feminine maladies” such as hysteria and neurasthenia. The social and cultural image of this affliction is dominated by a migraineur who throws her hand against her forehead in a theatrical gesture. „Women’s migraine” along with the complete repertoire of ridiculous gestures is attributed to vain and lazy heroes/heroines to whom a headache sometimes becomes an excuse. That is why the literary depiction of migraine has long been excluded from deliberations concerning pain and suffering. The literary history of migraine describes everything but the suffering woman. Only the medicalized descriptions of a migrainous pain, in the essays and diaries, imparted a status of the real condition to migraine and therefore could be incorporated into the discourse concerning pain.

Polonistyka. Innowacje, 2016

The article introduces methodology of cultural studies depicting the sol-dier's body in Józef Wit... more The article introduces methodology of cultural studies depicting the sol-dier's body in Józef Wittlin's novel Sól ziemi (The Salt of the Earth). Texts about the novel and articles from other scientific disciplines (for example history, philosophy, medicine) allow to draw a wide context of interpretation. They show that changes in the perception of a body depend on scientific progress and industrialization. World War I allows Wittlin to reveal the ambiguous progress of medical science which can cure crippled bodies, but at the same time it requires the very same war to evolve. The literary reflection and discourses of natural and social sciences help us to understand changes that happened in Europe in the 20th century and to notice their present repercussions.

Artykuł przybliża metodologię badań kulturowych na przykładzie ana-lizy obrazowania ciała żołnierza w powieści Józefa Wittlina Sól ziemi. Teksty wokół powieści oraz artykuły z innych dyscyplin (historia, filozofia, medycyna) pozwalają nakreślić szeroki kontekst interpretacyjny. Pokazują, że zmiany w postrzeganiu ciała wiążą się z postępem nauki i industrializacją. Odczytanie powieści z perspektywy badań kulturowych pozwala ujawnić niejednoznaczność postępu nauk medycznych, które potrafią naprawiać okaleczone ciała żołnierzy, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju okrutnych metod walk. Refleksja literacka razem z dyskursami nauk przyrodniczych i społecznych pozwala zrozumieć przemiany, jakie dokonały się w Europie w XX wieku, i dostrzec ich skutki we współczesności. Słowa kluczowe: ciało, badania kulturowe, I wojna światowa, medycyna, industrializacja Obraz człowieka dotkniętego wojną pojawia się w kulturze nieustannie, tworzy klisze przynależne XX wiekowi. Rekrut z I wojny światowej chroni się w okopach; ciało zniszczone, zdegradowane, odziane w pasiak stało się symbolem obozów; ciężko doświadczony weteran wojenny pojawia się «Ciało» na wojnie.

Stan Rzeczy, 2016

This article consists of a cultural analysis of the nineteenth-century influence that forced fema... more This article consists of a cultural analysis of the nineteenth-century influence that forced female patients diagnosed with neurasthenia to rest from intellectual and domestic activity. The history of Weir Mitchell’s “rest cure”, which was designed for women suffering from nerves, is the context for an interpretation of C. P. Gilman’s short story “The Yellow Wallpaper”. The theory of illness proposed by the famous medical doctor was evidently correlated with gender. Although the description of the therapy (rest, diet, massages) sounds trivial, Mitchell became the evil character of the American writer’s tale. The story shows how a strict “boredom therapy” drives the narrator to madness. The rest cure reveals the repressive side of medicine, and the resultant boredom – a pivotal point of the treatment – is a boredom that kills. There is no room here for rest in the positive sense; there is only boredom, which in this case, has exclusively negative connotations.

Artykuł zawiera kulturową analizę wpływu przymusowego odpoczynku od aktywności intelektualnej i domowej nałożonego na XIX-wieczne pacjentki diagnozowane jako cierpiące na neurastenię. Historia terapii Weira Mitchella Rest Cure, stworzona dla kobiet cierpiących z powodu nerwów, stanowi kontekst dla interpretacji ztandarowego opowiadania C.P. Gilman Żółta tapeta. Teoria choroby zaproponowana przez słynnego lekarza była wyraźnie skorelowana z płcią. Mimo że sam opis terapii (odpoczynek, dieta, masaże) brzmi trywialnie, to Mitchell stał się czarnym charakterem w owiadaniu amerykańskiej prozaiczki. Tekst Gilman w metaforyczny sposób pokazuje, jak rygorystycznie zastosowana terapia nudą doprowadza narratorkę do szaleństwa. Terapia spoczynkowa pokazuje represyjne oblicze medycyny, tym samym nuda, stanowiąca główne założenie leczenia, jest nudą wręcz zabójczą. Nie ma tu miejsca na odpoczynek, postrzegany pozytywnie, pozostaje nuda, która w tym przypadku ma znaczenie wyłącznie pejoratywne.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, 2020

The article is an attempt at capturing the relationship between the lives and creative attitudes ... more The article is an attempt at capturing the relationship between the lives
and creative attitudes of Rahel Varnhagen, Hannah Arendt and Judith
Butler. Starting with Varnhagen’s biography written by Arendt, the essay’s
author wonders about the philosopher’s writing strategy. Instead of a classic reconstruction of life, the biographer offers a collage of excerpts from
Rahel’s letters with extensive commentary. This form encourages one to
read Rahel Varnhagen as a narration about the author and her own struggle
with Jewish and female identity. The second relationship analysed in the
essay is the impact of Hannah Arendt’s texts on Judith Butler’s writings.
Despite the criticism of the philosopher’s writings, Arendt remains an
unquestionable inspiration to Butler. The article also emphasises the difference between the theoreticians: Arendt uses the strategy of mimicry
(writing about identity in the form of a German Jew’s biography), while
Butler writes a politically-engaged text, exposing herself and her identity.

Ślady II wojny światowej i Zagłady w najnowszej literaturze polskiej. red. B. Sienkiewicz, S. Karolak, 2016

The title phrase ‘an old age of the Shoah’ carries a double meaning. At the same time it says abo... more The title phrase ‘an old age of the Shoah’ carries a double meaning. At the same time it says about aging of the last witnesses of the Shoah, and about war, which is no longer our experience – it becomes a historical one. Events of the Second World War had been the topic of stories told by survivors, the topic of witnesses’ poetry and essays and have become the element of our own common imaginarium, which is a basis for historical and fantasy writers, cartoonists and creators of pop culture. New forms of art bringing up and commemorating war experience until recently would have been a disturbance of decorum. Today it seems that the appearance of new genres in Shoah literature
is a natural consequence of the aging mentioned above. The article consists of interpretation of Zyta Rudzka’s novel "Ślicznotka doktora Josefa" (Doctor Josef ’s Little Beauty), which – although it is neither a breaking one nor it has aroused a critical debate – constitutes a distinctive example of the ongoing changes. Rudzka fits the title phrase in a double way. She describes the old age of the Shoah survivors and creates fiction based on historical events. "Ślicznotka doktora Josefa" does not claim the right to a historical document and it is not the record of personal experience. The author, bringing up both the topic of the old
age and the Shoah, balances on the brink of appropriateness. She makes bold comparisons: by putting together an old people’s home and a concentration camp, traumatic experiences and erotic fascination, she refers to the common knowledge about concentration camps. Her own characters are constructed of clichés and stereotypes and the historical characters connected to Auschwitz live in their reminiscences. The old age takes away the possibility of personal expression. Body and memory do not let the charcters to create a coherent narration. The conclusion that both the experience of the Shoah and the end of life are impossible to communicate in language is rather an obvious one.

Czas Kultury / EN, 2016

The article outlines possible links between three types of narrative: conspiracy, critical and cr... more The article outlines possible links between three types of narrative: conspiracy, critical and crime narratives. The basic methodological assumption here is that questions need to be asked about how a narrative works rather than about what genre it represents. The essay’s thesis raises questions about the need to change our understanding of the role of conspiracy theories in reconstructing the causes and courses of events. The authors argue in support of conspiracy theory as a potential narrative, because they find nothing particular in its means of reasoning that would allow us to draw a distinct boundary between conspiracy theory and critical theory within the meaning proposed by Bruno Latour. A crime narrative – Zygmunt Miłoszewski’s novel Grain of Truth – is used as a tool to analyse the functioning of a conspiracy narrative in the detective story. Utilising the division into classical and non-classical conspiracy meta-narratives proposed by Franciszek Czech, the authors of the article ask questions about the limits of the detective’s rational conduct, and the sources of his hypotheses and means of argumentation.

Bibliografie specjalne. Rozwój i otwartość, red. B. Włodarczyk, J. Woźniak-Kasperek, 2018

Polska Bibliografia Literacka, 2016

Polska Bibliografia Literacka, 2016

Archiwa - Kancelarie - Zbiory, 2018

doKumentacJa Kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. przypadeK polsKieJ bibliografii literacKieJ (pb... more doKumentacJa Kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. przypadeK polsKieJ bibliografii literacKieJ (pbl) i archiwum telewizJi polsKieJ* Słowa kluczowe bibliografia; dokumentacja; archiwa; Polska Bibliografia Literacka; Telewizja Polska * Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2015-2018. Nr 9 (11) / 2018, s. 109-124 Beata Koper. Dokumentalistka w Instytucie Badań Literackich PAN w Pracowni Bibliografii Bieżącej. Sympatyzuje i współpracuje z Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN. Aktywnie i nieetatowo prowadzi zajęcia na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W pracy naukowej zajmuje się współczesną literaturą polską i jej usytuowaniem wśród innych dziedzin nauki i sztuki.

Archiwa - Kancelarie - Zbiory

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Węglarczyk, Aleksandra Włoszczyńska, Stanisław Wróbel, Anna ZiomekMiarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN; dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-74-2 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2015

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Wachek, Aleksandra Włoszczyńska, Anna Ziomek-Miarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN, dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-80-3 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2016

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Wachek, Aleksandra Włoszczyńska, Anna Ziomek-Miarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN, dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-81-0 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2016

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Wachek, Aleksandra Włoszczyńska, Anna Ziomek-Miarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN; dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-83-4 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2016

Nowa Humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii, 2017

Praca naukowa finansowana w ramach programu ministra nauki i szkolnictwa wyzszego pod nazwą „Naro... more Praca naukowa finansowana w ramach programu ministra nauki i szkolnictwa wyzszego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2015–2018. Projekt: „Polska Bibliografia Literacka – laboratorium wiedzy o wspolczesnej kulturze polskiej” nr 0061/NPRH3/H11/82/2014.

Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolin... more Zespół autorski: Jacek Biesiada, Paulina Czwordon-Lis, Beata Domosławska, Izabela Hojdis, Karolina Jaworska, Marta Karpov, Beata Koper, Beata Latosińska, Tomasz Mioduszewski, Małgorzata Szkudlarska, Zyta Szymańska, Tomasz Umerle, Barbara Węglarczyk, Aleksandra Włoszczyńska, Stanisław Wróbel, Anna ZiomekMiarkowska Recenzenci naukowi: dr hab. Ewa Głębicka, prof. IBL PAN; dr hab. Jerzy Kandziora, prof. IBL PAN ISBN 978-83-65573-77-3 INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK POZNAŃ 2015

Bibliograficzne bazy danych. Perspektywy i problemy rozwoju, 2017

Streszczenie: Polska Bibliografia Literacka (PBL) jest najwiekszą bibliografią dziedzinową z zakr... more Streszczenie: Polska Bibliografia Literacka (PBL) jest najwiekszą bibliografią dziedzinową z zakresu humanistyki w Polsce. Przedmiotem jej zainteresowania są szeroko rozumiana literatura (takze recepcja literatur obcych w Polsce), teatr oraz film polski. Początkowo bibliografia wydawana byla drukiem – ukazalo sie 45 rocznikow. W 1998 r. zostala przeksztalcona w baze danych. Obecnie powstaje jej nowa wersja – jednym z wyzwan, na ktore odpowie, bedzie lepsze odwzorowanie relacji wystepujących miedzy roznymi bytami odnotowywanymi w Polskiej Bibliografii Literackiej. Abstract: Polish Literary Bibliography (PBL) is the largest bibliography of the humanities in Poland. It covers literature, theatre and Polish film. At the beginning it was printed – there were 45 volumes published in print. In 1998 PBL was transformed into a database. Now, the new version of a database is being created. One of the main goals of a new database is to better depict the relations between entities registered by...

and poster of paper 0879 presented at the Digital Humanities Conference 2019 (DH2019), Utrecht , ... more and poster of paper 0879 presented at the Digital Humanities Conference 2019 (DH2019), Utrecht , the Netherlands 9-12 July, 2019.

For decades bibliographical information has been among the most widely-used resources in the huma... more For decades bibliographical information has been among the most widely-used resources in the humanities. "Bibliographical Data" Working Group aims to foster cooperation between all the parties involved in bibliographic data life cycle in the humanities, especially between data creators, curators, researchers, developers, and theorists

Panorama literaturoznawstwa cyfrowego, Nov 29, 2023

Poznańskie Studia Polonistyczne, 1970

The article is an attempt at capturing the relationship between the lives and creative attitudes ... more The article is an attempt at capturing the relationship between the lives and creative attitudes of Rahel Varnhagen, Hannah Arendt and Judith Butler. Starting with Varnhagen’s biography written by Arendt, the essay’s author wonders about the philosopher’s writing strategy. Instead of a classic reconstruction of life, the biographer offers a collage of excerpts from Rahel’s letters with extensive commentary. This form encourages one to read Rahel Varnhagen as a narration about the author and her own struggle with Jewish and female identity. The second relationship analysed in the essay is the impact of Hannah Arendt’s texts on Judith Butler’s writings. Despite the criticism of the philosopher’s writings, Arendt remains an unquestionable inspiration to Butler. The article also emphasises the differencebetween the theoreticians: Arendt uses the strategy of mimicry (writing about identity in the form of a German Jew’s biography), while Butler writes a politically-engaged text, exposing herself and her identity.

Archiwa, Kancelarie, Zbiory, Dec 31, 2018

doKumentacJa Kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. przypadeK polsKieJ bibliografii literacKieJ (pb... more doKumentacJa Kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. przypadeK polsKieJ bibliografii literacKieJ (pbl) i archiwum telewizJi polsKieJ* Słowa kluczowe bibliografia; dokumentacja; archiwa; Polska Bibliografia Literacka; Telewizja Polska * Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2015-2018. Nr 9 (11) / 2018, s. 109-124 Beata Koper. Dokumentalistka w Instytucie Badań Literackich PAN w Pracowni Bibliografii Bieżącej. Sympatyzuje i współpracuje z Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN. Aktywnie i nieetatowo prowadzi zajęcia na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W pracy naukowej zajmuje się współczesną literaturą polską i jej usytuowaniem wśród innych dziedzin nauki i sztuki.

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), Jun 30, 2023

This poster reports on the ongoing R&D project iPBL 1 aimed at expanding the source catalogue of ... more This poster reports on the ongoing R&D project iPBL 1 aimed at expanding the source catalogue of Polish Literary Bibliography (PBL) and supplementing it with information about online materials such as electronic literature, literary blogs, websites devoted to the Polish culture, and social media profiles. Literary bibliographies focus mostly on printed and digitised materials (Umerle et al. 2022), thus adding online sources poses a twofold challenge:

CERN European Organization for Nuclear Research - Zenodo, May 31, 2022