Mustafa Ulutaş | Uşak Üniversitesi (original) (raw)

Papers by Mustafa Ulutaş

Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 2023

Ders kitapları günümüzde, bilim ve teknolojiye bağlı olarak gelişen eğitim yaklaşımlarına rağmen ... more Ders kitapları günümüzde, bilim ve teknolojiye bağlı olarak gelişen eğitim yaklaşımlarına rağmen popülerliğini korumakta ve eğitim-öğretim süreçlerinde en sık yararlanılan araçlardan biri olma özelliğini sürdürmektedir. Türkiye’de okutulan ders kitaplarının tümünde olduğu gibi Türkçe ders kitaplarında da birtakım özelliklerin bulunması gerekmektedir. Kitaplara seçilecek metinlerde bulunması gereken özellikler ile ilgili olarak ilk kez 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda Türk cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri edebiyatları ile ilgili bir ölçüt karşımıza çıkmaktadır. Buna göre “Ders kitaplarına alanda yaygın olarak kabul görmüş yazar ve eserlerden, edebî ve kültürel değer taşıyan metinler alınmalıdır. Türk cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri edebiyatlarından eserlere yer verilmelidir.” Bu çalışmada 1-8. sınıf Türkçe ders kitapları, bu kitaplarda Türk cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri edebiyatlarına ait metinlerin kullanım durumuna göre taranmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler betimsel analiz yaklaşımı ile çözümlenmiştir. Çalışmanın bulgularından hareketle Türkçe ders kitaplarında yer alan Türk cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri edebiyatlarına ait metinlerde ülke ve edebiyatçı çeşitliliğinin sağlanamadığı; metin türü açısından dengeli bir dağılımın bulunmadığı; kitaplarda yer verilen metinlerin çoğunlukla "serbest okuma metni" olarak kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlardan hareketle birtakım önerilerde bulunulmuştur.

International Journal of Education and Literacy Studies

This study aimed to examine the achievements of 2019 Turkish Language Curriculum regarding main i... more This study aimed to examine the achievements of 2019 Turkish Language Curriculum regarding main idea teaching in terms of PISA 2018 Reading Skills Test. In this regard, the overlap of the achievements in 2019 Turkish Language Curriculum in Turkey and the proficiency levels in PISA 2018 Reading Test were examined in the context of main idea teaching. The study used the qualitative research approach. Descriptive analysis was used to analyze the qualitative data gathered from the documents. Considering the aims of this study, first, the reading skills proficiency levels presented in detail in PISA 2018 were discussed considering main idea skills. It was concluded that the skill of “identifying the main idea” was used directly at all levels of reading skills consisting of levels 1c, 1b, 1a, 2, 3, 4, 5 and 6 in PISA 2018, and main idea skills were employed in understanding the text. In addition, Turkey’s performance in the PISA 2018 Reading Skills Test was discussed considering the study...

Bu çalışmanın amacı, Uşak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde öğrenim görec... more Bu çalışmanın amacı, Uşak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde öğrenim görecek yabancı uyruklu öğrenciler için özel amaçlı Türkçe öğretim programı geliştirmektir. Programın bu fakültede öğrenim görecek yabancı uyruklu öğrencilerin hedef durumlarda karşılaşacakları dil sorunlarının üstesinden gelmelerine yardımcı olması öngörülmektedir. Fakültedeki yabancı uyruklu öğrencilerin dil sorun ve ihtiyaçları, elli sekiz öğrenciye uygulanan mevcut durum analizi anketi, bu öğrencilerin arasından on kişiyle yapılan görüşme ve fakülte öğretim üyelerinden beş kişiye uygulanan ihtiyaç ve içerik belirleme formu kullanılarak belirlenmiştir. Fakültede öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin dil ihtiyaçları ile ilgili verilerden hareketle bu ihtiyaçları karşılamaya yönelik amaçlar ve kazanımlar oluşturulmuştur. Bu amaç ve kazanımlar yabancı uyruklu öğrencilerin geliştirmeye ihtiyaç duydukları okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerini içermektedir. Ayrıca alanla ilgili içer...

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 4.8.2005 tarih, 2005/70 sayılı genelge ile 1739 sayılı Millî Eğ... more Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 4.8.2005 tarih, 2005/70 sayılı genelge ile 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'na atıfta bulunularak, ilköğretim 5-8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı kazanması ve düşünen, düşündüğünü açık bir şekilde ifade edebilen; kültürlü, millî ve manevi değerlere sahip bireyler olarak yetişmesi amacıyla 100 Temel Eser listesi oluşturulmuştur. Proje, 2005 yılı eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlamıştır. Yayımlanan genelgede hedef kitle 5-8. sınıflardaki öğrenciler olarak belirtilmiş, eserlerin sınıf düzeylerine uygun olarak seçimi öğretmenlere bırakılmıştır. 100 Temel Eser listesindeki kitapların belirlenmesinde hangi ölçütlerin dikkate alındığı kamuoyuyla paylaşılmamış, sadece oluşturulan kurulun bu eserleri uygun gördüğü belirtilmiştir. Bu durum listedeki kitapların hedef kitleye uygunluğu konusunda pek çok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Ortak duyuş, düşünüş ve kültürel değerlerin oluşmasında temel eser listelerinin ön...

Eğitim ve öğretim süreçlerinde bir amacı ya da bir davranışı gerçekleştirebilmek için bazı araçla... more Eğitim ve öğretim süreçlerinde bir amacı ya da bir davranışı gerçekleştirebilmek için bazı araçlar kullanılmaktadır. Bu araçların başında ise ders kitapları gelmektedir. Ders kitapları hem öğretmen hem de öğrenci için zamanı daha doğru değerlendirmek için birçok kolaylık sunmaktadır. Ders kitaplarının doğru ve yerinde kullanımı özellikle öğrenilenleri sınıf dışında da tekrar etme olanağı vermektedir. Bu çalışmada iki ders kitabında yer alan dil bilgisi öğretimiyle ilgili etkinliklerin karşılaştırılması yapılmıştır. Tarama modelinde yapılan bu çalışma betimseldir. Çalışmada 1926 tarihli Resimli Türk Lisanı: Türkçe Sarf ve Nahiv-Gramer ile Ada Yayıncılık tarafından çıkarılmış ve hâlihazırda 5. sınıflarda okutulan Türkçe Çalışma Kitabı, görsel-soru temelli etkinliklere göre taranmıştır. Günümüzde okutulmakta olan ders kitabında dil bilgisi konularını öğretmede örnek ve etkinliklerden yararlanılmaktayken, Resimli Türk Lisanı ders kitabında görsel ile ilgili soru sorularak konunun sezdir...

Kastamonu Eğitim Dergisi, 2020

Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2019

Bir metne yaklasmak, bir metnin yuzeysel yapisi ile derin yapisini incelemeye yonelik anlayis ve ... more Bir metne yaklasmak, bir metnin yuzeysel yapisi ile derin yapisini incelemeye yonelik anlayis ve arayislar, metin cozumleme yontemlerinin temelini olusturmaktadir. Edebi eserin meydana geldigi surecte cok farkli degiskenlerin bir arada rol aldigini soylemek mumkundur. Bir eserin cozumlenmesi ve cesitli boyutlariyla ele alinmasinda, o esere farkli bakis acilariyla bakabilmek birtakim cikarimlar yapabilmek acisindan onemli gorulmektedir. Bu calismada, Namik Kemal’in Intibah ve Cezmi adli iki romantik eserinin izlenimci bakis acisiyla incelenmesi amaclanmistir. Betimsel bir nitelik tasiyan calismada, dokuman incelemesinden yararlanilmistir. Namik Kemal’in bu iki eseri izlenimcilik akiminin ortaya koydugu olcutler acisindan ele alinmis ve eserlerdeki ornekler yorumlanmaya calisilmistir. Elde edilen bulgulardan hareketle izlenimcilik akimina iliskin unsurlarin her iki eserde de yer aldigi sonucuna ulasilmistir. Yazarin bilhassa kahramanlarla ilgili verdigi bilgilerde ve romanlarin isleyi...

Okudugunu anlama yasamin her yerinde, onem arz eden bir beceridir. Bu nedenle okuma ve anlama bec... more Okudugunu anlama yasamin her yerinde, onem arz eden bir beceridir. Bu nedenle okuma ve anlama becerilerine sahip olmayan ogrencilerin akademik basarilari da dusuk olmaktadir. Bunun yaninda okuma becerisinin kazandirilmamasi anadili egitiminin basarisiz olmasina neden olmaktadir. Okudugunu anlamayla ilgili yapilan calismalarda, okudugunu anlamanin sadece Turkce dersini degil diger dersleri de etkiledigi ifade edilmektedir. Bu calismanin amaci 2018 LGS Turkce sorularinin PISA okuma becerileri hedefleriyle ortusup ortusmedi- gini belirlemektir. Calisma nitel olup dokuman incelemesine dayali olarak yapilmistir. Yapilan incelemeler sonucunda, Turkiye’nin okuma becerisi alaninda sergiledigi performansin diger ulkelere gore dusuk oldugu gorulmektedir. LGS Turkce sorularinin PISA okudugunu anlama hedefleriyle ortusme duzeylerine bakildiginda ise sorularin genel olarak PISA 2 ve 3. duzeylerinde kaldigi belir- lenmistir.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2020

Soz varligi, bir dilin incelenmesi ve o dile ait cikarimlara ulasmada yararlanilacak temel kaynak... more Soz varligi, bir dilin incelenmesi ve o dile ait cikarimlara ulasmada yararlanilacak temel kaynaklardandir. Atasozleri, dilin ve kulturun yansimasi olarak soz varligi icinde oldukca onemli bir yere sahiptir. Bu bakimdan atasozlerinin kelime serveti uzerine yapilan arastirmalar, dil ve kulture ait unsurlarin belirlenmesine ve dil egitimine katki saglayacak calismalar olarak dikkat cekmektedir. Bu calismada, Turk atasozlerinde en sik kullanilan 100 kelimeyi belirleyerek bu kelimelerden hareketle dil ve kulture ait birtakim degerlendirmelere ulasmak amaclanmaktadir. Bu amacla Metin Yurtbasi’nin “Siniflandirilmis Atasozleri Sozlugu” adli kitabi, nitel arastirmaya uygun olarak nitel arastirma veri toplama yontemlerinden biri olan dokuman incelemesinden yararlanilarak taranmistir. Arastirmadan elde edilen veriler, atasozlerinde sik kullanilan kelimelerin gunumuz yazili materyallerinde sik tercih edilmedigi; organ ve hayvan adlarindan bir kisminin atasozlerinde siklikla yer aldigi; sik kul...

Turk kulturunu yansitan en onemli sahsiyet ve eserlerden biri de Nasreddin Hoca ve fikralaridir. ... more Turk kulturunu yansitan en onemli sahsiyet ve eserlerden biri de Nasreddin Hoca ve fikralaridir. Nasreddin Hoca ve fikralari, Turk dunyasinin hemen her yerinde herkes tarafindan bilinir, sevilir ve anlatilir. Turk dunyasinin ortak karakterlerinden ve urunlerindendir. Fikra karakteri olarak toplumdaki aksakliklari, yanlisliklari, eylem veya soylemlerdeki carpikliklari ortulu olarak incitmeden nukteli olarak bize yansitir. Hocanin fikralarinda; edebiyat, sanat, resim ve halk inanislari gibi bircok dallarin izlerine rastlamak mumkundur. Gencinden yaslisina kadar toplumun her kesimi tarafindan cok sevilen Nasreddin Hoca ve fikralari Turkce ders kitaplarinda ders isleme surecinde, metin ve tarihi sahsiyet olarak Milli Kultur, Okuma Kulturu, Degerlerimiz temalarinda cok kullanilir. Bu calismada 1-8. sinif Turkce ders kitaplarinda Nasreddin Hoca ve fikralarina yer verilme sikligini; kitaplara hangi fikralarin secildigini; fikralarin ogrencilerin seviyelerine uygun olup olmadiklarini; yapil...

The Journal of Academic Social Science Studies, 2013

Ana dili egitimi, dil becerilerinin (dinleme, konusma, okuma ve yazma) esgudumuyle gerceklesmekte... more Ana dili egitimi, dil becerilerinin (dinleme, konusma, okuma ve yazma) esgudumuyle gerceklesmektedir. Egitim ve ogretim sirasinda her dil becerisi, kendi icinde bagimsiz olmakla beraber uygulamada butuncul bir yaklasimla ele alinmaktadir. Bu butuncul yaklasimi surekli kilmak ve gelistirmek icin farkli kaynaklar kullanilabilmektedir. Bunlardan biri de tiyatro metinleridir. Tiyatro metinleri ve bunun yaninda drama yontemi, dil becerilerinin gelisim surecinde ogrencilerin ilgilerini ceken ve onlari aktif kilan unsurlar olarak dikkat cekmektedir. Bu calismada, dil becerilerinin gelistirilmesinde tiyatro metinlerinin onemine vurgu yapmak amaciyla iki tiyatro metni Turkce Dersi 2018 Ogretim Programi kazanimlariyla iliskilendirilmistir. Ayrica Turkce ders kitaplarinda kullanilan tiyatro metinleri belirlenerek bunlarin kullanim durumlari ile ilgili birtakim yorumlarda bulunulmustur. Dokuman incelemesine dayali olarak yapilan calismada, dil becerilerinin gelistirilmesinde tiyatro turunun one...

Yabanci dil olarak Turkce ogretiminde ders kitaplari en onemli ve temel materyallerdendir. Turkiy... more Yabanci dil olarak Turkce ogretiminde ders kitaplari en onemli ve temel materyallerdendir. Turkiye’de, yabancilara Turkce ogretimi alanina hizmet eden ders kitabi setlerinin sayisi oldukca azdir. Az sayidaki bu kitaplar da arastirmacilar tarafindan cesitli calismalara konu edilmistir. Dil ogrenenlerin her bir dil basamaginda sergilemeleri gereken dil becerileri goz onunde bulunduruldugunda, ders kitaplarinin bu becerileri saglamada bilissel beceri basamaklarini takip etmesinin onemli oldugu dusunulmektedir. Bu calisma, Turkcenin yabanci dil olarak ogretiminde kullanilan Gazi Yabancilar Icin Turkce ve Istanbul Yabancilar Icin Turkce ders kitaplarindaki (B2 ve C1) okudugunu anlama metin alti sorularini, Yenilenmis Bloom Taksonomisi’ne gore siniflandirma ve kitaplarla ilgili degerlendirmelerde bulunmayi amaclamaktadir. Calisma, nitel arastirma yontemleri mantigina uygun olarak kurgulanmis ve dokuman incelemesine dayali bir arastirma modeli benimsenmistir. Incelenen kitaplarda yer alan ...

Journal of Innovative Research in Teacher Education, 2020