Jacek Głażewski | University of Warsaw (original) (raw)
Uploads
Papers by Jacek Głażewski
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 2010
Wieczysty węzeł ludzkości. Pieśni łańcuchowe jako gatunek rytualnej poezji masońskiej Z wiązki ku... more Wieczysty węzeł ludzkości. Pieśni łańcuchowe jako gatunek rytualnej poezji masońskiej Z wiązki kultury wolnomularskiej z literaturą-jeśli wziąć pod uwagę jedynie okres nowożytny-datują się niemal od początku dziejów Zakonu. Tym inicjalnym momentem, w którym dokonała się instytucjonalna legalizacja i unifikacja spekulatywnych praktyk masońskich, a uznawanym przez większość współcześnie działających obediencji, było zjednoczenie lóż londyńskich, które nastąpiło 24 czerwca 1717 roku, w gospodzie "Pod Gęsią i Rusztem" 1. Powołana wówczas Wielka Loża Londynu zobowiązała prezbiteriańskiego pastora, Jamesa Andersona, do ujednolicenia przepisów obowiązujących w lożach. Efektem jego pracy była fundamentalna publikacja z roku 1723: The Constitutions of the Freemasons (containing the History, Charges, Regulations, etc. of the most Ancient and Right Worshipful Fraternity to the use of the Lodges) 2. To właśnie w tak zwanej Konstytucji Andersona, poza rozporządzeniami prawno-organizacyjnymi, znalazły się aż cztery utwory poetyckie. Pieśni te Nawiązywały […] myślową i symboliczną warstwą do tematyki Konstytucji, niewielkiego, a tak ważkiego dla wolnomularstwa. Od tego czasu obie muzy-poezja i muzyka-na dobre zagościły w masońskim świecie; stały się jednym z ważniejszych elementów kultury i obyczajowości wolnomularskiej XVIII i XIX stulecia 3 .
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 1997
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 1998
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 2001
Pisanie książki poświęconej obrazowi danego zjawiska w niezmiernie bogatym materiale źródłowym wy... more Pisanie książki poświęconej obrazowi danego zjawiska w niezmiernie bogatym materiale źródłowym wydaje się dziś przedsięwzięciem dość ryzykownym. W czasach dominacji eseistyki, bardzo często ufundowanej na mętnej refleksji, która odgrywa rolę dyskursu filozoficznego, rzetelność naukowa staje się kategorią zgoła unikalną. Współczesne metody, a w zasadzie sposoby czytania tak zwanych tekstów kultury wymagają, aby sumienny, uargumentowany wywód zastąpić zbiorem luźnych, choć zwykle ponumerowanych fragmentów, cytatów, przywołań. I właśnie w grze pomiędzy skromną myślą autorską a naświetlającymi ją odpowiednio cudzymi opiniami miałyby konstytuować się najgłębsze sensy badawczej refleksji. Najwyraźniej humanistyka ponowoczesna nie chce lub nie może unieść owego ciężaru szaleństwa, nieodmiennie kojarzącego się z nauką. Szaleństwa, które nakazuje podejmować kwestie najtrudniejsze i ogarniać namysłem możliwie najszersze obszary kultury. Z tej perspektywy książka Piotra Borkajest dziełem szaleńczym. Warte uznania są tu przede wszystkim świadome, autorskie decyzje dotyczące kształtu dzieła. Badacz doskonale zdaje sobie sprawę z rozległości problematyki, którą analizuje, a co się z tym wiąże, z ogromu przeszkód metodologicznych, przed którym staje. Autor poddaje więc krytycznemu oglądowi podstawowe pojęcia języka rozprawy oraz inne, nie mniej istotne, elementy dyskursu (na przykład wybór dominant tematycznych wywodu, selekcja źródeł, ocena ich artystycznej wartości). Kluczowy dla książki rozdział pierwszy, O sylwiczności staropolskich pamiętników, poświęcono zasadniczo rozważaniom warsztatowym. Autor relacjonuje dotychczasowy stan badań teorety
The paper is devoted to the construction of the model of civic activity of brothers in aprons and... more The paper is devoted to the construction of the model of civic activity of brothers in aprons and the issue of the relationship between Freemasonry and the civil value system. The actions of Freemasonry make it one of the first formalized European institutions and the pillar of the Age of Enlightenment. Its real influence on social, cultural and political reality can be proved by the history of Masonic obediences. Institutions of this type created, although in each of them on slightly different principles, an awareness of the bourgeoisie, new ideas and, finally, the concept of indirect political power, placed outside the official political centers, but appointed with appropriate prerogatives and an increasingly real influence on history. Key words: freemasonry, civic value system, civil society, personality standards
Uwagi o myśli politycznej Bronisława Geremka Celem poniższego szkicu jest prezentacja etycznych p... more Uwagi o myśli politycznej Bronisława Geremka Celem poniższego szkicu jest prezentacja etycznych podstaw refleksji politycznej Bronisława Geremka. Był on jedną z najważniejszych postaci polskiego życia spo-łeczno-politycznego drugiej połowy XX wieku-najpierw jako działacz opozycji de-mokratycznej, architekt porozumienia przy Okrągłym Stole, potem zaś jako czynny polityk w okresie III Rzeczypospolitej. Dla wielu osób był niekwestionowanym au-torytetem, błyskotliwym i znanym w Europie historykiem, "człowiekiem wielkiego umysłu i charakteru" (Modzelewski 2013, s. 257), który praktykował tradycyjny model działania publicznego, pojmowanego jako służba ludziom oraz wartościom. Podstawę źródłową rekonstrukcji poglądów Bronisława Geremka na kwestię za-angażowania politycznego stanowić tu będą głównie wywiady prasowe, których udzielił w okresie 1988-2008, natomiast celem pośrednim-rodzaj krótkiego zary-su jego biografii. Polityczne powołanie ujawniło się w życiu Geremka wcześnie, be...
Terminus, Jun 22, 2011
znalazł się na ziemi siedleckiej w dość istotnym momencie swej kariery wojskowej. Nie był to wpra... more znalazł się na ziemi siedleckiej w dość istotnym momencie swej kariery wojskowej. Nie był to wprawdzie czas przełomowy i przyszły autor Pamiętników-spisywanych już pod koniec awanturniczego żywota-spędził w siodle jeszcze kilka następnych lat, jednak pozostawił już za sobą bodaj najciekawszy, a z pewnością najczęściej dziś przypominany okres swych bojowych doświadczeń, mianowicie kampanię duńską. Trzeba w tym miejscu koniecznie przypomnieć, że to właśnie dzięki owym barwnie opowiedzianym wydarzeniom dotyczącym służby w oddziałach Stefana Czarnieckiego, kasztelana kijowskiego, później zaś wojewody ruskiego, i obejmującym wojny ze Szwecją, począwszy od bitwy pod Gnieznem (7 maja 1656 roku), a następnie walki z wojskami księcia siedmiogrodzkiego Jerzego Rakoczego (tak zwana wojna węgierska 1657 roku) i wreszcie szczegółowo zrelacjonowaną wyprawę dywizji polskiej do Danii, dał się Pasek poznać nie tylko jako typowy staropolski żołnierz i zabijaka, ale również jako bystry i wnikliwy obserwator, zainteresowany obcą kulturą, a co najistotniejsze-otwarty wobec jej różnorodnych przejawów. Jak pisał Czesław Hernas: Inność morza budziła w Mazowszaninie respekt, inność obyczajów w tej części Europy budziła ciekawość i trochę sarmackiej przekory. [...] Sporo takich zmienności obyczaju, religii, kultury utkwiło w pamięci Paska, i choć przekonany jest o wyższości naszej tradycji kulturowej, to jednak daleki [...] od potępień. Przede
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
Odrodzenie I Reformacja W Polsce, 2011
Przykładem takiej zapoznanej historycznoliterackiej strefy jest piśmiennictwo okolicznościowe, a ... more Przykładem takiej zapoznanej historycznoliterackiej strefy jest piśmiennictwo okolicznościowe, a także literatura popularna.
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 2010
Wieczysty węzeł ludzkości. Pieśni łańcuchowe jako gatunek rytualnej poezji masońskiej Z wiązki ku... more Wieczysty węzeł ludzkości. Pieśni łańcuchowe jako gatunek rytualnej poezji masońskiej Z wiązki kultury wolnomularskiej z literaturą-jeśli wziąć pod uwagę jedynie okres nowożytny-datują się niemal od początku dziejów Zakonu. Tym inicjalnym momentem, w którym dokonała się instytucjonalna legalizacja i unifikacja spekulatywnych praktyk masońskich, a uznawanym przez większość współcześnie działających obediencji, było zjednoczenie lóż londyńskich, które nastąpiło 24 czerwca 1717 roku, w gospodzie "Pod Gęsią i Rusztem" 1. Powołana wówczas Wielka Loża Londynu zobowiązała prezbiteriańskiego pastora, Jamesa Andersona, do ujednolicenia przepisów obowiązujących w lożach. Efektem jego pracy była fundamentalna publikacja z roku 1723: The Constitutions of the Freemasons (containing the History, Charges, Regulations, etc. of the most Ancient and Right Worshipful Fraternity to the use of the Lodges) 2. To właśnie w tak zwanej Konstytucji Andersona, poza rozporządzeniami prawno-organizacyjnymi, znalazły się aż cztery utwory poetyckie. Pieśni te Nawiązywały […] myślową i symboliczną warstwą do tematyki Konstytucji, niewielkiego, a tak ważkiego dla wolnomularstwa. Od tego czasu obie muzy-poezja i muzyka-na dobre zagościły w masońskim świecie; stały się jednym z ważniejszych elementów kultury i obyczajowości wolnomularskiej XVIII i XIX stulecia 3 .
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 1997
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 1998
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 2001
Pisanie książki poświęconej obrazowi danego zjawiska w niezmiernie bogatym materiale źródłowym wy... more Pisanie książki poświęconej obrazowi danego zjawiska w niezmiernie bogatym materiale źródłowym wydaje się dziś przedsięwzięciem dość ryzykownym. W czasach dominacji eseistyki, bardzo często ufundowanej na mętnej refleksji, która odgrywa rolę dyskursu filozoficznego, rzetelność naukowa staje się kategorią zgoła unikalną. Współczesne metody, a w zasadzie sposoby czytania tak zwanych tekstów kultury wymagają, aby sumienny, uargumentowany wywód zastąpić zbiorem luźnych, choć zwykle ponumerowanych fragmentów, cytatów, przywołań. I właśnie w grze pomiędzy skromną myślą autorską a naświetlającymi ją odpowiednio cudzymi opiniami miałyby konstytuować się najgłębsze sensy badawczej refleksji. Najwyraźniej humanistyka ponowoczesna nie chce lub nie może unieść owego ciężaru szaleństwa, nieodmiennie kojarzącego się z nauką. Szaleństwa, które nakazuje podejmować kwestie najtrudniejsze i ogarniać namysłem możliwie najszersze obszary kultury. Z tej perspektywy książka Piotra Borkajest dziełem szaleńczym. Warte uznania są tu przede wszystkim świadome, autorskie decyzje dotyczące kształtu dzieła. Badacz doskonale zdaje sobie sprawę z rozległości problematyki, którą analizuje, a co się z tym wiąże, z ogromu przeszkód metodologicznych, przed którym staje. Autor poddaje więc krytycznemu oglądowi podstawowe pojęcia języka rozprawy oraz inne, nie mniej istotne, elementy dyskursu (na przykład wybór dominant tematycznych wywodu, selekcja źródeł, ocena ich artystycznej wartości). Kluczowy dla książki rozdział pierwszy, O sylwiczności staropolskich pamiętników, poświęcono zasadniczo rozważaniom warsztatowym. Autor relacjonuje dotychczasowy stan badań teorety
The paper is devoted to the construction of the model of civic activity of brothers in aprons and... more The paper is devoted to the construction of the model of civic activity of brothers in aprons and the issue of the relationship between Freemasonry and the civil value system. The actions of Freemasonry make it one of the first formalized European institutions and the pillar of the Age of Enlightenment. Its real influence on social, cultural and political reality can be proved by the history of Masonic obediences. Institutions of this type created, although in each of them on slightly different principles, an awareness of the bourgeoisie, new ideas and, finally, the concept of indirect political power, placed outside the official political centers, but appointed with appropriate prerogatives and an increasingly real influence on history. Key words: freemasonry, civic value system, civil society, personality standards
Uwagi o myśli politycznej Bronisława Geremka Celem poniższego szkicu jest prezentacja etycznych p... more Uwagi o myśli politycznej Bronisława Geremka Celem poniższego szkicu jest prezentacja etycznych podstaw refleksji politycznej Bronisława Geremka. Był on jedną z najważniejszych postaci polskiego życia spo-łeczno-politycznego drugiej połowy XX wieku-najpierw jako działacz opozycji de-mokratycznej, architekt porozumienia przy Okrągłym Stole, potem zaś jako czynny polityk w okresie III Rzeczypospolitej. Dla wielu osób był niekwestionowanym au-torytetem, błyskotliwym i znanym w Europie historykiem, "człowiekiem wielkiego umysłu i charakteru" (Modzelewski 2013, s. 257), który praktykował tradycyjny model działania publicznego, pojmowanego jako służba ludziom oraz wartościom. Podstawę źródłową rekonstrukcji poglądów Bronisława Geremka na kwestię za-angażowania politycznego stanowić tu będą głównie wywiady prasowe, których udzielił w okresie 1988-2008, natomiast celem pośrednim-rodzaj krótkiego zary-su jego biografii. Polityczne powołanie ujawniło się w życiu Geremka wcześnie, be...
Terminus, Jun 22, 2011
znalazł się na ziemi siedleckiej w dość istotnym momencie swej kariery wojskowej. Nie był to wpra... more znalazł się na ziemi siedleckiej w dość istotnym momencie swej kariery wojskowej. Nie był to wprawdzie czas przełomowy i przyszły autor Pamiętników-spisywanych już pod koniec awanturniczego żywota-spędził w siodle jeszcze kilka następnych lat, jednak pozostawił już za sobą bodaj najciekawszy, a z pewnością najczęściej dziś przypominany okres swych bojowych doświadczeń, mianowicie kampanię duńską. Trzeba w tym miejscu koniecznie przypomnieć, że to właśnie dzięki owym barwnie opowiedzianym wydarzeniom dotyczącym służby w oddziałach Stefana Czarnieckiego, kasztelana kijowskiego, później zaś wojewody ruskiego, i obejmującym wojny ze Szwecją, począwszy od bitwy pod Gnieznem (7 maja 1656 roku), a następnie walki z wojskami księcia siedmiogrodzkiego Jerzego Rakoczego (tak zwana wojna węgierska 1657 roku) i wreszcie szczegółowo zrelacjonowaną wyprawę dywizji polskiej do Danii, dał się Pasek poznać nie tylko jako typowy staropolski żołnierz i zabijaka, ale również jako bystry i wnikliwy obserwator, zainteresowany obcą kulturą, a co najistotniejsze-otwarty wobec jej różnorodnych przejawów. Jak pisał Czesław Hernas: Inność morza budziła w Mazowszaninie respekt, inność obyczajów w tej części Europy budziła ciekawość i trochę sarmackiej przekory. [...] Sporo takich zmienności obyczaju, religii, kultury utkwiło w pamięci Paska, i choć przekonany jest o wyższości naszej tradycji kulturowej, to jednak daleki [...] od potępień. Przede
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
Odrodzenie I Reformacja W Polsce, 2011
Przykładem takiej zapoznanej historycznoliterackiej strefy jest piśmiennictwo okolicznościowe, a ... more Przykładem takiej zapoznanej historycznoliterackiej strefy jest piśmiennictwo okolicznościowe, a także literatura popularna.