Hattuša Efsanevi Hitit İmparatorluğu'nun İzinde Kitabı Üzerine Değerlendirmeler (original) (raw)

Hitit Krallığı'nın Kurulmasından Önce Hititlerin Hattusa'ya İlgisi

Ömer Çapar'a Armağan, 2012

Anadolu'nun binlerce yıllık geçmişinin izleri takip edildiğinde M.Ö. 2.biıyılda,yazılı belgeler ve arkeolojik araştırmalar vasıtasıyla bu toprakların en çok tanınan uygarlıklarından biriyle ve onun temsilcisi Hititlerle karşılaşılır. Eskiçağın bu yüksek uygaılığına dair verilerin en iyi elde edilebildiği yer Hititlerin başkenti Hattuğa'dır.

Josef Horovitz Islami Tarihciligin Dogusu/Kitap Değerlendirmesi

2022

Siyer; Hz. Peygamber’in hayatını, şahsiyetini, tebliğ faaliyetlerini, siyasi ve askeri mücadelelerini konu edinip, bunları araştıran ilim dalını ve bu dalda yazılan eserleri ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Meğâzî ise, Hz. Peygamber’in savaşları anlamına gelmekte, Resûl-i Ekrem’in gazve ve seriyyelerinin tarihine ve bu alanda telif edilen eserlere isim olmuştur. Bu iki kelimenin birbirleri yerine kullanıldığı durumlar da mevcuttur. Ancak siyer sözcüğünün meğâzîyi de içermesi, onun daha geniş bir alana sahip olduğu anlamına gelmektedir. İslâm siyer yazıcılığının başlangıcı hakkında farklı görüşler mevcuttur. Kimi yazarlarca bu faaliyetin başlangıcı Asr-ı Saâdet çağına kadar geri götürülmüştür. (bk. Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, (doktora tezi, 2006), AÜSBE, s.29). Tanıtımını yapacağımız Josef Horovitz’in (ö. 1931) İslâmî Tarihçiliğin Doğuşu İlk Siyer/ Megāzî Eserleri ve Müellifleri adı ile Türkçeye çevrilen eseri, İslâm tarih yazıcılığının başlangıcı ve ilk siyer/meğâzî âlimleri hakkında önemli bilgiler içermektedir.

Hititçe Çivi Yazılı Belgelere Göre (É)/(GIŠ) šinapši-Üzerine Bazı Gözlemler

Hititçe Çivi Yazılı Belgelere Göre (É)/(GIŠ) šinapši-Üzerine Bazı Gözlemler, 2024

M.Ö. 2.binyılda Anadolu'da hüküm sürmüş Hititlerin geride bıraktıkları Hititçe çivi yazılı metinlerde çeşitli mimari yapıların adlarıyla karşılaşmaktayız. Bu yapıların arasında ise (É)/(GIŠ) šinapšiyer almaktadır. (É)/(GIŠ) šinapšikelimesinin kutsal bir alan, binanın bir bölümü, doğumhane, tapınak gibi çeşitli anlamları bulunmaktadır. (É)/(GIŠ) šinapšiile Hurrice ve Akadça "hamri, hamarri", Luvice "hamrit", Hititçe "hamri" gibi kelimeler kullanılmıştır. Orta Hitit dönemine ait olan bir metinde ise šinapši ile hamri kelimelerinin birlikte kullanıldığı görülmüştür. Hurrice "šin"-kökünden türetilen (É)/(GIŠ) šinapši-, zamanla Hurri ve Babil topraklarında kutsal bir mekân olarak sayılmıştır. (É)/(GIŠ) šinapšiyapısında genellikle günahlardan arınmak, adak adamak gibi ritüeller gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte Hititçe kaynaklarda bir yer adı olarak Šinapši Dağı da geçmekedir. Adı geçen dağın lokalizasyonu hakkında kesin bir bilgi olmasa da Šinapši Dağı'nın Kizzuwatna bölgesinde yer aldığı ve Amanos Dağları ile eşitlenebileceği fikri öne sürülmüştür. Kral ve kraliçelerin önem verdiği (É)/(GIŠ) šinapšiyapılarının kendi tanrıları bulunmakta ve bu tanrıların öfkelenmemeleri için çeşitli ritüeller gerçekleştirilmektedir. Kimi zaman yeraltı dünyasına da ait olduğu düşünülen (É)/(GIŠ) šinapši-'lerin genel anlamda kötülüğü uzaklaştırmaya hizmet eden mekanlar olduğunu ifade edebiliriz. Anahtar Kelimeler: (É)/(GIŠ) šinapši-, Hitit yapısı, Hititçe Çivi yazılı metinler.