TDD-JofEL ÇUVAŞ ARAŞTIRMALARI (DİL KÜLTÜR; EDEBİYAT VE FOLKLOR İNCEMELERİ) (original) (raw)

JofEL-TDD CAUCASUS FILE 2021/18 (New Issue) ( Guest Editors: D. Akbaba, M. Bulgarova)

Tehlikedeki Diller Dergisi/Journal of Endangered Languages TDD, 2021

Dilek Akbaba, Булгарова Мария (TURKEY & RUSSIAN FEDERATION) Кавказ, который на протяжении всей своей истории, привлекал к себе взоры людей, является общим названием региона, простирающегося от Черного моря до Каспийского моря. Здесь проживает много разных народов, которые, бережно сохраняя свою самобытную культуру, в процессе многовекового совместного проживания развивают и общекавказскую культуру. Каждый кавказский народ, сохраняя и помня свою этническую принадлежность, развивает и оберегает также традиции добрососедства, перерастающие в братские и родственные отношения. Кавказ является уникальным домом для десятков различных народов, их культур, языков, что обогащает и придает особое своеобразие и богатство региону. Почему разные народы собрались в этом райском уголке мира? Это можно объяснить тем, что Кавказ славится сказочной природой, чрезвычайно плодородными почвами, а также является одним из самых стратегических регионов мира. Эта райская земля испытала много страданий, несовместимых с ее природной красотой. Арабские путешественники назвали Кавказ Джебелю՛ль-Eлсине, то есть Горой Языков. Если взглянуть на географию кавказских языков, то становится ясно – границы здесь ничего не значат: языки в теснейшем переплетении составляют три основные языковые семьи Кавказа, внутри которых насчитывается официально более 60 языков и множество диалектов. Народы Кавказа: Абхазы, Абазины, Адыгейцы, Кабардинцы, Черкесы; в высокогорной и равнинной части Центрального Кавказа – Карачаевцы, Балкарцы и Осетины, Чеченцы и Ингуши; в Дагестане – Кумыки, Ногайцы, Авары, Лезгины, Лаки, Даргины, живущие в Восточной части Кавказа и многие другие народы. Среди них тюркские народы: Карачаевцы, Балкарцы, Ногайцы, Кумыки и Ставропольские туркмены. Журналом языков, находящихся под угрозой исчезновения (TDD) подготовлен “Кавказский специальный номер”. Предпринята попытка подготовить контент, в котором представлены исследования по языкам народов, живущих на Кавказе, говорящих на разных языках и языках, которые находятся под угрозой исчезновения. В настоящем специальном номере журнала нашли свое место статьи о языках, литературах и культурах народов Кавказа.

Salih Kürşad Dolunay-TÜRKÇE VE DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİNDE SIKLIK ÇALIŞMALARININ YERİ

Bu çalışmada sıklık çalışmalarının Türkçe ve dil bilgisi öğretimindeki yeri üzerinde durulmuştur. Giriş bölümünde "sıklık" teriminin tanımı yapılmış, daha sonra da art zamanlı ve eş zamanlı sıklık çalışmalarının ne olduğu hususunda bilgi verilmiştir. Bu arada Türkiye'de yapılan bazı sıklık çalışmalarından da kısaca bahsedilmiştir. Çalışmanın diğer bölümünde, araştırmacıların görüşlerinden de hareketle, sıklık çalışmalarının Türkçe öğretimindeki yeri, bu çalışmalardan Türkçe öğretiminin hangi alanlarında yararlanılabileceği açıklanmıştır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜLTÜR BAKANLIĞI TEDA PROJESİ DAHİLİNDE TÜRKÇEDEN BAŞKA DİLLERE YAPILAN EDEBÎ ÇEVİRİLERİN ANALİZİ

2018

Türk edebiyatının yabancı dillere tercümesi son yıllarda yükselen bir seviyede seyretmektedir. Küreselleşen dünya içerisinde Türkiye’nin dış ticaret hacminin artması ve dünya ile etkileşimi kaliteli tercüme ihtiyacını doğurmaktadır. Ülkemizde tercüme artık bir sektör olarak ele alınmakta, tercüme büroloru kurulmakta resmi kurumlar, üniversiteler tercüme projelerine destek vermektedirler. Mütercimlik bir meslek hâline dönüşmekte, mütercimler dernek, vakıf gibi sivil toplum örgütleri kurarak teşkilatlanmaktadırlar. Bildiride TEDA projesi dahilinde Türk edebiyatından diğer dillere tercüme edilen eserler ve projenin etkileri, kapsamı incelenecektir.

AFGAN ÖĞRENCİLERİN TÜRKÇE DÜZLÜK-YUVARLAKLIK UYUMUNU UYGULAMADA YAPTIĞI HATALAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2018

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi Hazırlık Fakültesi’nde dört dilde eğitim yapılmaktadır. İngilizce, Kazakça, Rusça ve Türkçe dil öğretim merkezleri mevcuttur. Hazırlık fakültesinde okuyan Afganistanlı öğrenciler bir yıl boyunca Kazakça ve Türkçe öğrenmektedirler. Türkçe öğrenen Afganistanlı öğrenciler öğrenim sürecinde birçok problemle karşılaşmaktadırlar. Ana dillerinin fonoloji, morfoloji ve sentaks özelliklerinin Türkçenin fonoloji, morfoloji ve sentaks özellikleriyle farklılık göstermesinden dolayı Türkçe öğrenirken zorluk yaşamaktadırlar. Bu makalede Afganistan’dan gelen öğrencilerin Türkçe öğrenirken yaptığı morfolojik hatalar üzerinde durulacak ve çözüm önerileri getirilecektir.

ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN TÜRK DÜNYASINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығына арналған «Қазақстанның тәуелсіздігі және рухани-мәдени құндылықтар» атты халықаралық ғылыми-практикалық онлайн конференция, 2021

Türk dünyası kavramı dar anlamıyla bağımsız ve özerk Türk devletlerinin sınırları içerisinde kapladığı alandan ibarettir. Geniş anlamda ise Türk adının, Türk milletinin, Türk dili’nin ve Türk kültür ve medeniyetinin dünya üzerinde yayıldığı alan olarak düşünülebilinir. Bu bağlamda Türk dünyası Türklerin tarih boyunca ve günümüzde yaşadığı Avrupa ortalarından Asya’nın doğusuna kadar uzanan doğudan batıya yaklaşık 6-7 bin, uzeyden güneye de 3 bin kilometre civarında olan, fizikî, siyasî ve kültürel coğrafyanın genel adı olarak tanımlanabilir (Buran, 2015: 303, 304). İletişim çağının bir getirisi olarak herhangi bir bireye “Türk dünyası nedir?” sorusu yöneltildiğinde verilecek cevapların kaynağı bilgiye ulaşım yolları ile sınırlı olacağından büyük oranda bir benzerlik arz edecektir. Buradan hareketle söz konusu kavramın düşünsel boyutta nasıl yer aldığını ve zihinlerde hangi yollarla sembolize edilerek içselleştirildiğini öğrenebilmek kişilerin metaforik algılarını belirlemek ve onları kategorize etmekle mümkün olacaktır. Türkçede benzetme, Arapçada mecaz, Fransızcada métaphore olarak adlandırılan metafor kavramı dilsel gerçekliği bilişsel aktivasyon yönüyle açıklama olarak tanımlanabilir (Duman, 2019: 13). Batıda, temelleri felsefede atılan metafor kavramı; günümüzde edebiyattan plastik sanatlara, siyaset biliminden sosyolojiye, işletmecilikten reklamcılığa kadar birçok alanı etkileyen bir durumdadır. Bireylerin düşüncelerine, duygularına, ilişkilerine etki eden bir zihni yapılanma olan metaforlar bir nevi kavramsallaştırma aracı olup zihni şekillendirme fonksiyonuna sahiptir (Şahan, 2020: 15, 19).

NUŞİRVAN YAOŞEF VE TÜRKİSTAN YAZILARI ÜZERİNE

A large number of travelers, missionaries and researchers traveled to the geographical region of Turkistan in the 19th century. They published to observations and fi ndings in various newspapers and magazines, or collected into a book as a travel writer. One of these names is Nuşirevan Yaoşef who wsa born in 1886, Ufa. After Yaoşef traveled to Taşkent, Semerkant, Buhara, Kokand between 1912 and 1917, he traveled to cities like Gulca, Kuça, Kaşgar, Hoten, Keriye that he called as Chinese Türkistan. He wrote his observations and fi ndings during the trip, and published in Şura journal and in newspaper such as Ayne, Semerkant and Kuyaş which published in Kazan. In his writing is located very important information such as the socio-cultural situation of Türkistan, daily life, culture, language and litarature. In this declaration, we will give information about Nuşirevan’s life and his Türkistan trip and will evaluate writings which he published in various journals and newspapers.

TÜRK KÜLTÜRÜ ve HACI BEKTAŞ VELİ ARAŞTIRMA DERGİSİ / 2010 / 56 211 ALEVİLİK GELENEĞİNDE BİR AŞIK: DERTLİ DİVANİ ALEVİLİK GELENEĞİNDE BİR AŞIK: DERTLİ DİVANİ A MINSTREL IN ALAWI TRADITION: DERTLİ DİVANİ

Bir çakıl taşı getirin kâfidir, ilmi nesiller tamamlar. Fuat KÖPRÜLÜ" ÖZET Kaynaklarını ozanlık geleneği ve İslam kültüründen aldığı kabul edilen Âşık edebiyatı, Anadolu'da ve diğer tüm Türk yurtlarında etkisini göstermeyi başarabilmiş bir halk edebiyatı koludur. Tarih içerisinde dinamikleriyle gelişip zenginleşen âşık edebiyatı, özellikle XIX. Yüzyıldan sonra sosyal hayattaki değişimler sebebiyle toplum üzerindeki etkisini yitirse de günümüze kadar varlığını sürdürmeyi başarabilmiştir. Bu makalede asıl adı Veli AYKUT olan Urfalı Âşık Dertli Divani'nin hayatı, sanatı ve şiirlerinden örneklere yer verilmiştir. Bektaşî tarikatına bağlı olan Âşık Dertli Divani, âşık edebiyatı tarzındaki şiirlerinde tasavvufî unsurlara da yer vermiş ve şiirleriyle sesini geniş halk kitlelerine duyurmuştur. Hece vezniyle ve çoğunlukla dörtlükler halinde yazdığı şiirlerini saz eşliğinde çalıp söylemiştir. Âşık Dertli Divani, sade Türkçesi, samimi üslubuyla ve kendine has edasıyla âşıklık geleneğinin XXI. yüzyılda önemli temsilcilerindendir.

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI

ALATOO ACADEMIC STUDIES, 2016

Günümüzde teknoloji hayatın her alanında kullanılır olmuştur. Eğitim, sağlık, ticaret, ekonomi, politika, savunma… Bu alanlardan biri olan eğitimde de gün geçtikçe teknoloji kullanımı artmaktadır. Çünkü teknoloji kullanımı eğitimin kalitesini arttırmakta, eğitimde istenen başarıyı elde etmede çok büyük pay sahibi olmaktadır. Özellikle yabancı dil öğretiminde görsel ve işitsel araçların kullanılması, öğrenmede yardımcı olan duyu organlarının etkinliğini artırmakta dolayısı ile öğrenimi kolaylaştırmakta ve hızlandırmaktadır. Bu bağlamda yabancılara Türkçe öğretiminde hızla gelişen teknolojide hangi araçların nasıl kullanılması gerektiği güncel bir tartışma konusudur. Bu araştırmamızda Kazakistan’da eğitimde yaygın kullanılan teknolojik araçlar ve bu araçların yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı bir sistem çerçevesinde (betimleme yöntemi kullanılarak) incelenmiştir. Kazakistan’da yabancılara Türkçe öğretiminde, öğretmenlerin teknoloji kullanımına da genel bir bakış yapılmıştır. Bu incelemeler Kazakistan’ın bağımsızlığını aldığı 1991 yılından sonraki dönemi kapsamaktadır. Anahtar Kelimeler: Yabancı dil, Yabancı Dil Olarak Türkçe, Eğitimde Teknoloji. THE USE OF INFORMATION TECHNOLOGIES IN TEACHING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE Abstract Nowadays technology has been used in all areas of life such as education, health, trade, policy and defense. The use of technology in education, one of these fields, is also increasing, because the use of technology causes the quality of education to grow, and its has an important role in obtaining the expected and desired results form education. Using audio-visual materials and equipment, especially in foreign language teaching, helps the more senses to be used more effectively; thus, facilitating and accelerating learning. In this issue, the appropriate choice and use of right technological materials in teaching Turkish to foreigners is the urgent subject of academic discussions. In this paper, we have analyzed the used technological materials used in teaching Turkish to foreigners in Kazakhstan through description / identification system. It has been generally glanced over to the use of technological tool in teaching Turkish to foreigners in Kazakhstan. This work covers the period of free Kazakhstan. Key words: Foreign language, Turkish as a foreign language, Technology in education.