18. Yüzyıl Şairlerinden Rifat Ali Bey (original) (raw)

18. Yüzyıl Şairlerinden Rif'atî 'Alî Bey

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2004

18. yy. müderris şairlerinden olan Rif’atî Alî Bey hakkında elimizde yeterli bilgi bulunmamaktadır. Râmiz ve Sâlim tezkireleri ile Fındıklılı İsmet Efendi’nin Tekmiletü’ş Şakâyık adlı eserinde verilen bilgilerin de yer yer birbirleriyle çeliştiği görülmektedir. Alî Bey, 1659-60’da İstanbul’da doğmuş, 1734’te yine aynı şehirde vefat etmiştir. İstanbul’daki çeşitli medreselerde müderrislik görevlerinde bulunan Rif’atî Alî Bey ilmiye teşkilâtında çeşitli talihsizliklerle karşılaşmıştır. Râmiz tezkiresinde bildirildiğine göre divanı vardır, ancak bugün elde mevcut değildir. Şiirlerinden örnekleri Safayî ve Sâlim tezkirelerinde görmekteyiz. 18. yy. şairlerinden Seyyid Vehbî’nin de Vekâlet-nâme’sinde adını andığı Rif’atî Alî Bey şöhreti sonradan unutulmuş isimler arasındadır.

Oktay Rifat:Şiirle atan koca bir yürek

Taha Toros Arşivi, Dosya No: 135-Oktay Rifat-Samih HorozcuUnutma İstanbul projesi İstanbul Kalkınma Ajansı'nın 2016 yılı "Yenilikçi ve Yaratıcı İstanbul Mali Destek Programı" kapsamında desteklenmiştir. Proje No: TR10/16/YNY/010

Bursa’Da Bi̇r Dekadan: Mehmet Rifat Efendi̇

Türklük Bilimi Araştırmaları, 2015

Efendi'nin Edebiyat-ı Cedîde yazarlarını eleştiren "Dekadanlar" makalesiyle başlayan tartışmalar, Edebiyat-ı Cedîde dönemindeki edebî mecmualarda kendine genişçe yer bulmuştur. Bu tartışmalara, Bursa'da yayımlanan Fevâ'id gazetesinin sermuharriri Celal Paşazade Mehmet Rıfat Efendi de katılmıştır. Edebiyat-ı Cedîde yazarlarıyla yakınlığı bilinen Mehmet Rıfat Efendi, Fevâ'id gazetesinde yayımladığı "Biz Dekadanlar" adlı makalesiyle Ahmet Mithat Efendi'yi eleştirmiştir. Mehmet Rıfat Efendi'nin dönemin edebî tartışmalarına Bursa'dan katılması onun Đstanbul matbuatını yakından takip ettiğini göstermektedir. Dekadanlar tartışmasını Đstanbul dışında devam ettirmesi ve dönemin edebî tartışmalarına Anadolu'dan katılması Mehmet Rıfat Efendi'nin yazdığı makalenin önemini artırmıştır. Bu çalışmamızda, Mehmet Rıfat Efendi'nin "Biz Dekadanlar" adlı makalesi incelenmiş ve Dekadanlar tartışmasının taşraya yansıması bilim dünyasına sunulmuştur.

Mûsikî Yazıları - Ali Rifat Çağatay

2021

İnceleme: Nilgün Doğrusöz Çeviri Yazı: Celal Volkan Kaya Âlemde her şeyi tevlîd eden ihtiyaçtır. Zamanın, mekânın, muhitin, ahvalin icâbâtı her ne ise vakayinin de ona göre tahaddüsü bir emr-i tabiidir. –Ali Rifat Çağatay Ali Rifat Çağatay, Türk müziğinin sancılı dönüşüm sürecinde öne çıkan simalardan biri… Gelenekle modernin, Doğu ile Batı’nın sürekli çarpıştırıldığı bir dönemde, Türk müzik yaşantısına vâkıf bir yenileşme taraftarı olarak hem geleneği muhafaza, hem de müzik hayatını modernleştirme gibi iki yönlü bir sorumluluk üstlenen az sayıdaki müzik insanlarından… Türk müziğine yönelik yeni anlayışıyla arkasında bir ekol bırakan Ali Rifat Çağatay’ın yayınlarını bir araya getiren bu kitapla, çalışmaları dar bir camiada rivayetler halinde anlatılagelen bir müzik insanının görüşleri kendi kaleminden okuyuculara sunuluyor. Besteci ve ûdi kimliğinin yanı sıra çeşitli müzik kuruluşlarındaki teşkilatçı pozisyonuyla dikkat çeken Ali Rifat Çağatay’ın hayatını ve yazılarını ele alan kapsamlı bir inceleme de kitapta yer alıyor. Türk müziğinin her yönüyle uğraşmış olan Ali Rifat Çağatay, onlarca yıl sonra kendi kelimeleriyle yeniden, Türk müzik yaşantısı ile ilgilenenlerin karşısında…

Manastirli Mehmet Rifat’In Mecâmi̇’Ü’L-Edeb İsi̇mli̇ Eseri̇ndeki̇ İlm-İ Aruz Ki̇tabina Dai̇r

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2022

Arap edebiyatında doğup dil ve musiki âlimi El-Halil tarafından sistemleştirilen aruz vezni İran ve Türk edebiyatlarında kendi dil ihtiyaçlarına göre şekillenerek kullanılmıştır. Hecelerin kısalık ve uzunlukları esasına dayanan nazım ölçüsü olan aruz vezni Türk şiirinde önceleri hece vezni ile paralelik gösterirken daha sonraki dönemlerde dildeki değişikliklerle kendi kurallarını tesis etmiş ve gelişerek azımsanmayacak bir başarı göstermiştir. Aruz veznine dair gerek Arap edebiyatında gerekse İran ve Türk edebiyatında birçok eser ya da risale kaleme alınmıştır. Osmanlı Edebiyatında son dönemde özellikle aruz vezni üzerine inceleme ve tenkit yazıları da kaleme alınmıştır. Kaleme alınan bu çalışmalardan makalemize mevzu olan İlm-i Aruz kitabı ise aruz veznini tetkik mahiyetinde bir kitaptır. Eserde aruz vezni klasik üsluba nazaran tanıtılmış ve dönemin merkteplerinde okutulması amacı ile kaleme alındığı için açıklayıcı ve öğretici bir gaye güdülmüştür. Bu sebeple ederde ayrıntılara yer verilerek örnekler bolca tutulmıuştur. Bu eser, Manastırlı Mehmet Rıfat'ın Mecâmi'ü'l-Edeb isimli kitabının içinde bir bölümdür. Mecâmi'ü'l-Edeb isimli üç ciltlik kitabın ikinci cildinin birinci kitabı olan İlm-i Aruz kitabında aruz vezni tarif edilerek aruza dair ıstılahat hakkında bilgiler verilmiştir. Bu malumata ilaveten aruz daireleri ve bahirleri hakkında örneklerle izahat yapılmıştır. Makalede evvela Mecâmi'ü'l-Edeb isimli eserin İlm-i Aruz kitabı ve içeriği anlatılmış ve sonrasında da eserin sadeleştirilmiş şekli verilmiştir. Bu çalışma vesilesiyle, adı geçen eser ve muhtevasına dair aruz ilmi sahasında bir katkı sunmak esas gaye olarak görülmüştür.

18. Yüzyıl Şairi Âsaf'ın Nazireleri

Nazire, bir şairin beğenilen bir şiirine aynı vezin ve kafiyede başka bir şair tarafından yazılan şiirdir. 17 ve 18. yüzyıllarda iyice yaygın­ laşmış ve bir gelenek hâlini almıştır. Divan edebiyatının kuruluşun­ dan itibaren şairlerin nazirelerinin toplandığı nazire mecmuaları meydana getirilmiştir. Tespitlerimize göre, 18. yüzyıl şairlerinden Asaf, 33 şairin 858 şiirine nazire yazmıştır. B u makalede Asaf, Divanı ve nazire geleneği hakkında kısa bilgiler verilmiş; A safın taramalar yoluyla tespit edilen nazireleri ve nazirelerinde görülen özellikler ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler Nazire, nazire geleneği, nazire mecmuası, Asaf, divan edebiyatı.