Владимир ТАНЕВСКИ и Христијан ПЕТРОВСКИ ЦРКВАТА СВ. ИЛИЈА (СВ. НИКОЛА) ВО СЕЛО ГРНЧАРИ (original) (raw)
Related papers
ЦРКВА СВЕТОГ ВЕЛИКОМУЧЕНИКА ПРОКОПИЈА У ТАВНИКУ
ГЛАСНИК ДРУШТВА КОНЗЕРВАТОРА СРБИЈЕ 44, 2020
Цркве брвнаре представљају не само наше културно благо; оне су једна од специфичности наше црквене архитектуре. Углавном су врло малих димензија, једноставне и скромне, по угледу на сеоске куће. Како би се колико-толико сачувале од Турака, грађене су далеко од насеља,у забаченим увалама или узвишењима у некој тешко проходној шуми. Прављене су углавном уз одобрење турског великог везира, на предлог муселима,спахије или кадије чији је тимар на којем ће црква бити саграђена. Ради добијања одобрења Срби су морали врло богато да дарују турске великаше, но Турци су ипак нерадо одобравали градњу цркава.
Александар Гулевски, СОТЕРИХ ПАНТЕВГЕН И СЛИКАРСТВОТО ВО ЦРКВАТА СВ. ПАНТЕЛЕЈМОН ВО НЕРЕЗИ
Византијско-словенска чтенија III, 2020
Штампање зборника омогућила Управа за сарадњу са црквама и верским заједницама ВИЗАНТИЈСКО-СЛОВЕНСКА ЧТЕНИЈА III Зборник радова са Међународне научне конференције, одржане 23. новембра 2019. године на Универзитету у Нишу Уредници Драгиша Бојовић Кристина Митић Центар за византијско-словенске студије Универзитета у Нишу Међународни центар за православне студије, Ниш Центар за црквене студије, Ниш 2020. 6 Александар Гулевски Сотерих Пантевген и сликарството во црквата св. Пантелејмон во Нерези. Хетимасијата и небесните сили во претставата.
ПЕТРОВ СТАТЬЯ ЧЕРНОВИК Типология храмов Тверской обл
Развитие типологии православных храмов в 1990-х -2010-х годах в отношении к периоду второй половины XIX-начала ХХ веков на примере Тверской области и Твери Аннотация: В статье рассмотрены некоторые аспекты развития и формирования типов православных храмов с начала 1990-х годов до нынешнего времени. В качестве материала использованы данные о храмостроительстве в Твери и Тверской области в названном периоде. Базой для сравнения с современностью приняты храмы Твери и Тверской области от середины XIX века до 1917 года, с определённой выборкой из характерных образцов. Также в качестве потенциального источника идей современного проектирования указаны отдельные храмы более раннего времени. Проведено сравнение объектов по линиям основных типологических групп, выделяемых посредством применения ранее предложенного классификатора типов архитектуры православных храмов. Предложены варианты теоретической интерпретации полученных данных описательно-статистического анализа исследуемых объектов.
2022
This publication presents information about the origin and family environment of two of the most prominent representatives of the Bulgarian Revival elite in Tarnovo in the 19th century: Evstati Hadji Nikolov Panitsa and Evstati Hadji Nikolov Selveli. This is required due to the overlap in their first and middle names, which is a prerequisite for inaccuracies when we come across the name of Evstati Hadji Nikolaou (as recorded in the documents of the 19th century). Several authors have provided information about Evstati Hadji Nikolov Panitsa. The most complete in this regard is Elena Statelova’s study dedicated to the history of the Panitsa family. As for Evstati Selveli, the only information we find is contained in the biographical and bibliographical reference book Belezhiti Tarnovtsi (Famous Tarnovo Residents), where it is more than scarce. Historical data on this issue, however, are “hidden“ among the Greek-language documents stored in many of our archives. The facts derived from these documents are set out in this study.
ВИДИНСКАТА И СРЪБСКАТА СЛУЖБИ ЗА СВЕТА ПЕТКА ТЪРНОВСКА (ПАРАСКЕВА ЕПИВАТСКА) В БЪЛГАРСКАТА И СРЪБСКАТА КНИЖНИНА ПРЕЗ ХV–ХVІІ ВЕК, 2023
Станкова, Р. Видинската и сръбската служби за света Петка Търновска (Параскева Епиватска) в българската и сръбската книжнина през ХV–ХVІІ в. – В: Българо-сръбски книжовни и културни връзки в контекста на византийската цивилизация. Съставителство и редакция Анисава Милтенова и Радослава Станкова. (Studia Litteratia Serdicensia, година ІІІ, 2023, кн. 5), 88–107. ISSN print: 2738-7631, ISSN online: 2815-2999
Пещеры как объекты истории и культуры: материалы международного научного форума. Воронеж – Дивногорье, 19–22 апреля 2016, Воронеж, <Научная книга>, 2016, с. 165-170.
An early Christian complex consisted of rock cut church, narthex and graveyard is located in the rocky bank of the Khachenaget River, 3,3 km away from Tigranakert. The excavations of the complex were carried out in 2006. At the beginning the complex consisted of series of natural karstic caves. In the Hellenistic period the upper part of the cave was reconstructed as a sanctuary. During the 5-6th centuries because of the dimensional changes the sanctuary was turned into the church and the narthex. The graveyard was added where sarcophagus funerals were made. The road was built with its protective components. Most of the cross compositions were engraved. The crosses placed on stairs or stick, they are encircled in ornaments and carry Greek initials of the Christ. Also flower and bird ornaments accompany them symbolizing the victory over death, Salvation and the Paradise. During the 8tt-9th centuries new cross compositions and Armenian inscriptions were added by pilgrims. In the 11th century the complex became a place of nomadic tribes, then it was abandoned. Due to the excavations 300 m part of rock canal of the complex which is situated in the lower part was discovered and investigated.
ЦРКВАТА СВЕТИ ЃОРЃИ ВО с. ЃУЗУМЕЛЦИ, СВЕТИ НИКОЛЕ
2019
ПАТРИМОНИУМ.МК, година 12, брoj 17 / 2019 УДК: 726.54:271.2-523.4(497.732)"14/15" Клучни зборови: црква Свети Ѓорѓи, с. Ѓузумелци, Свети Николе, 1584 г., ктиторот кир Пројча, поствизантија За сакралната топографија од поствизан-тискиот период во регионот на Свети Николе, во редот на малубројните примери се издвојуваат црквите Св. Никола од селото Буриловци (крајот на XV или почетокот на XVI век) 1 и Свети Ѓорѓи во с. Ѓузумелци (1584 г.) каде што е сочуван ктитор-скиот натпис и воедно портретот на ктиторот на живописот, спахијата Пројча, насликан на за-падниот ѕид со модел на црквата во рацете. 2 И покрај основните информации за хронологијата и ктиторот на црквата Свети Ѓорѓи во с. Ѓузумел-ци, црквата сè уште не е во целост обзнанета, со што би влегла полноправно во регистерот на по-значајните сакрални остварувања во творештво-то на XVI век во Македонија. Од малкуте сведоштва за поствизантиското сакрално творештво на светиниколскиот регион, освен црквите Св. Никола од селото Буриловци (крајот на XV или почетокот на XVI век) и Све-ти Ѓорѓи во с. Ѓузумелци (1584 г.) во историски-те документи на Ќустендилскиот санџак на кој припаѓал светиниколскиот регион во XV/XVI век има сведоштво за Манастир Света Троица во село Мечкуевци, кој бил вклучен во опширниот регис-тар од 1570/73 г. 3 За сакралниот живот на регионот сведочат и неколку храмови од поствизантискиот период, денес сочувани во урнатини како што се примерите во селата Ѓузумелци и Крушица. Свети Ѓорѓи во с. Ѓузумелци (1584 г.) Во селото Ѓузумелци 4 егзистирале два сакрал-ни храма од кои едниот, денес во урнатини, е со фрагментарно сочуван живопис во бочните ниши. 5 (сл. 1, 2) И црквата Св. Ѓорѓи во текот на 1 К. Балабанов, Црква во село Бориловци и црквата во село Дивље, Културно наследство V, Скопје, 1959, 5-14. 2 З. Расолкоска-Николовска, Ктиторски портрети во ѕидното сликарство во Македонија, Цивилизации-те на почвата на Македонија, 2, МАНУ, Скопје, 1995, 209-226. 3 Турски документи за историјата на македонскиот народ. Опширни пописни дефтери од ХVІ век за Кустен-дилскиот санџак. Т. V, Кн. 5, Скопје, 1995, 284; К. Минче-ва, Манастири и манастриска мрежа в кюстендилския санджак през ХV-ХVII век, Studia slavico-byzantina et mediaevalia europensia vol. X, София 2010, 163. 4 Ѓузумелци, претежно христијанско село северо-западно од Штип, во Штипската нахија. Во 1519 г. во селото биле регистрирани само христијани: 127 се-мејства и 1 вдовица, додека во 1528г. за првпат се јаву-ваат и муслимани: 6 семејства и 3 неженети; во 1550 г. бројот на христијаните се покачил на 139 семејства, 23 неженети и 3 вдовици, додека муслиманите спаднале само на 1 семејство; во 1573 г. бројот на христијани-те се покачил на 147 семејства и 112 неженети, а на муслиманите-на 4 семејства и 3 неженети (М. Панов, Енциклопедија на селата во Република Македонија, Скопје 1998, 62) 5 Средновековна црква и некропола во урнатини Црна Црква, се наоѓа на 150 метри североисточно од селото, крај патот што води за селото Горобинци, со димензии од 10х5 м, од која северниот и западниот ѕид се речиси во првобитна состојба. (Д. Коцо, Архео-лошка карта на Република Македонија. МАНУ, Скопје 1996, 350). И после толку години, покрај паднатиот свод, ѕидовите од црквата му пркосат на времето и се држат во елевација. Црквата е ѕидана во основата со монументални делкани камени блокови, додека во гор-ните партии е употребен кршен камен. Правоаголниот порталот на западната страна е изведен од тесани каме-ни блокови, додека за изведба на длабоката патронска нишата над него, покрај каменот за изведба на лакот е употребена тула. Невообичаено за архитектурата на црквата е тоа што во наосот, на западниот ѕид од обете страни на влезот, се вградени длабоки ниши во кои има сочувно фрагментарно ѕидно сликарство. Во конхата на јужната ниша се сочувани обриси на два светитела