Humour And Irony In The Poems Of Garip And İkinci Yeni (The Second New Movement) (original) (raw)
Related papers
Garip ve İkinci Yeni Sarkacında Şiir Dilinde Yaşanan Paradigma Değişimi
Tel. 0 (424) 233 55 13 -233 15 00 (114) Belgegeçer (faks) : 0 (424) 237 49 65 Baskı TDV Yayın Matbaacılık ve Tic. İşletmesi Tel. 0312 354 91 31 Yenimahalle / ANKARA Abone Şartları (Yıllık): Yurt İçi: 40 TL Yurt Dışı: 40 Avro Yıllık Kurum Abone: 120 TL Gönderilen yazılar basılsın basılmasın iade edilmez. Yayın Kurulu dergiye girecek yazılarda gerekli gördüğü değişiklikleri yapar. Yayımlanan yazıların fikrî sorumluluğu yazarlarına aittir. Bizim Külliye adı anılmaksızın alıntı yapılamaz.
Garip ve İkinci Yeni Şiirinin Kaynakları
Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2021
Garip şairleri, Türk şiirinde bir bakış açısı değişikliğine giderek türün sıfır noktasına dönüş yaparlar. Garip’in yeni görüş alanlarının kuramsal dayanağı gerçeküstücülüktür. Dada ve gerçeküstücülük, çıkış yıllarında Garip anlayışının düşünsel zeminini oluşturur. Garipçiler yeni şiiri savunurken çoklukla André Breton, Paul Eluard, Philippe Soupault gibi şairleri referans gösterirler, uygulamada ise Jacques Prévert’in etkisinde kalırlar. Garip ve Prévert şiiri yakın bakış açıları üzerinden kurgulanır. Gerçeküstücülükten gelen etkileri yerlileştirme kaygısı Garip hareketinin halk kaynaklarından, şiirinden, sözlü kültür ürünlerinden, deyişlerinden yararlanmasına zemin hazırlar. Nasrettin Hoca Hikâyeleri ve La Fontaine’ın Masalları da Garip’in kaynakları arasında sayılmalıdır. Garip’i çıkış yıllarında etkileyen diğer bir kaynak da Fransız kanalıyla tanıştıkları haikulardır. Dada ve gerçeküstücülük, İkinci Yeni şiirini de etkileyen akımlardandır. Gerçeküstücülüğün şiirsel imge, otomatik yazım, rastlantısallık yöntemleri bu bağlamda düşünülebilir. Gerçeküstücü resim, sinema ve atonal müzik, yeni şiiri hazırlayan sanatlardır. Varoluşçu felsefe, İkinci Yeni’yi düşünsel yönden etkiler. İkinci Yeni’nin oluşumunda İngiliz ve Amerikan edebiyatlarının da etkisi söz konusudur. İmgecilik akımı, Azra Pound ve T.S. Eliot etkisi, kaynak değişikliğinde önemli rol oynar. Garip’in her üç şairini etkileyen kaynaklar aynıdır, İkinci Yeni şairleri arasında ise bu tarz bir ortaklıktan söz etmek mümkün değildir. Örneğin, Sezai Karakoç, Edip Cansever, Ece Ayhan ve Cemal Süreya gibi şairlerin beslenme kaynakları kişilikleriyle uygunluk gösterecek yönelimlere sahiptir. Bu makalede, her iki hareketin beslendiği kaynakların izi sürülmüş, hareketlerin ortaya çıkışında dönemlerin siyasî atmosferinden ziyade edebî oluşumların etkisi üzerinde durulmuştur.
ÖZET 1941 yılında yayımladığı " Dünya İşleri " adlı şiir kitabıyla edebiyat dünyasına giren Salah Birsel, Birinci Yeni şiirinden oldukça etkilenir. 1955'ten sonra ise İkinci Yeni akımına yakın duran şair, Nazım Hikmet'in etkisiyle toplumcu gerçekçiliğe yönelir. Şiirde sürekli yenilik ve değişim peşindedir. Birinci Yeni'nin onun şiirlerindeki en büyük etkisi ironi ve yergidir. Birsel'in şiirlerinde zaman zaman absürde varan ironi ve yergi, değişen ve yenilenen şiir anlayışında tek değişmeyen özelliktir. Şair, toplumsal ve bireysel olay ya da durumları eleştirel bir yaklaşımla ele alır. İdareciden memura, çiftçiden esnafa, köylüden kentliye geniş bir alanda gördüğü aksaklıkları ironik bir dille eleştirir. Şiirlerinin yüzeysel yapısında bazen kapalı bir anlatımı, imgeleri tercih eden Birsel, ağız özelliği gösteren ya da tamamen kendisinin ürettiği kelimeler ve toplumcu bir bakış açısı ile olay ve olgulara yaklaşır. Gerek ülkenin içinde bulunduğu siyasî ve toplumsal yapı gerekse modernizmin etkisi ile çalkantılı bir dönemde o, söylenmeyeni, dikkat edilmeyeni bulup çıkartır. İroni ile söylenmeyen ya da söylenemeyeni en sade, net ifadelerle ortaya koyar. Birsel, eleştirdiği toplumsal ya da bireysel olay ve olgulara karşı ironi ve yergiye sığınır. Şairin toplumsal ahlak, değer yargıları konusunda değişmeyene daha doğru bir ifade ile değişmemesi gerekene olan tutkusu onun yergilerinin temel nedenidir. Birsel, ironi ve yergi ile toplum karşısında kendini konumlandırır. Bu çalışmada şairin bütün şiirleri incelenerek özellikle toplumsal konularda yaptığı eleştiriler ironi ve yergi teknikleri açısından değerlendirilecektir. ABSTRACT Salah Birsel, who first appeared in the literary world with his work "World Affairs" in 1941, is quite influenced by the First New vein. After 1955, the poet, standing close to the Second New vein, is oriented towards socialist realism by the influence of Nazım Hikmet. His poetry is constantly pursuing innovation and change. The greatest influence of the First New vein in his poems is irony and and satire. The irony and satire, sometimes absurd, in Birsel's poems is the only unchanging characteristic in his changing and recreated undestanding of poetry. He takes a critical approach to social and individual affairs or situations and he ironically criticizes the disruptions in a wide range of society from ruler to the officer, from farmer to tradesman, from rural to the urban people. Preferring a cryptic way of expression and images now and then, Birsel, views affairs and events through a socialist standpoint and uses
Ece Ayhan's Poetics in the Context of the İkinci Yeni Poetry
Asia Minor Studies, 2022
Öz İkinci Yeni şiiri, 1950 sonrasında ortaya çıkmış bir şiir hareketidir. İmgenin konumu, dili alışılmışın dışında kullanma, söylemin üstlendiği çoğul anlam, şiirin omurgasına yerleşmiş kültür, felsefe, tarih, coğrafya ve modern bireyin anlatımı İkinci Yeni şiirinin başlıca hususlarıdır. Bu özellikleriyle İkinci Yeni şiiri, Türk şiir serüveninde dikkat çeken bir yere sahiptir. Çünkü şiir sanatını içerik ve biçim bakımından farklı yorumlayarak yeni bir şiir anlayışına kapı aralamakla Türk şiir geleneğinde bir kırılma noktası oluşturur. Bu bağlamda İkinci Yeni, duyarlılıkla örülü, insanı ve çağı önceleyen, yer yer gelenekle ilişkili ve anlam sahalarını genişleten bir konum edinirken; şiir anlayışına yönelik eleştirilere karşı cevaplarda da dikkate değer bir sorumluluk üstlenir. Uzun süren bu savunularda; şiir sanatına verilen önem, bu şiir anlayışına duyulan güven, şiirin anlam olarak muhkem örülüşü, en önemlisi İkinci Yeni"nin poetik kodları ortaya çıkar. Bu belirlemelerle şiir mecrasında yer edinen İkinci Yeni şiirinin temsilcilerinden biri Ece Ayhan"dır. Ayhan"ın tema, dil ve imge bakımından inşa ettiği anlam evreni İkinci Yeni ile örtüşür. Bu şiir evrenin içerisinde tarih, dil, kültür, felsefe, müzik ve coğrafya ile örülü bir anlam dünyası bulunur. Şiirini bu kavramlara yaslayan Ayhan, poetik anlamda İkinci Yeni anlayışı ile paralel ilerler. Zaman zaman bu şiir anlayışının söylem ve anlam olanaklarını zorlasa da yine de İkinci Yeni"nin anlam dünyasına dâhil bir şiir söz konusudur. Bu çalışmada İkinci Yeni şiiri bağlamında Ece Ayhan"ın poetikası irdelenecektir.
Hikmet-akademik edebiyat dergisi, 2019
ÖZ: Biriyle şiir yoluyla alay etme, onu gülünç hâle getirme, yerme mânâsına gelen hicvin amacı, toplumdaki aksak yönlere dikkat çekmek ve onların düzeltilmesini sağlamaktır. Bu amaçla kaleme alınan hiciv tarzı eserlerde şairler yergide bulunurken tahkir, hayvanlara benzetme, abartılı övgü gibi bazı yöntemlerden istifade etmiştir. Araştırmacıların daha önce ortaya koyduğu bu yöntemlere ek olarak makalede "mukayese, çarpıtma, çağrışım, şaka ve alay" da hicvetmede bir yöntem olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada Klâsik Türk şiirinin hiciv üstâdı olarak kabul edilen Nef'î, onu etkileyen ve hazırlayıcısı olan Azmî-zâde Hâletî ve hicvin üslûbuna bir farklılık kazandıran Ziyâ Paşa örnekleminde Klâsik Türk şiirinde şairlerin neyi, kimi, nasıl, ne yolla hicvettiği gözler önüne serilecektir. ABSTRACT The purpose of the satire that means mocking someone through poetry, making him/her laughable, criticizing is to draw attention to the degenerate aspects of society and to correct them. In the satirical texts written for his purpose, poets has benefitted from some methods such as contempt, assimilation to animals, exaggerated praise in the process of satirizing. In addition to these methods previously put forward by the researchers, comparison, distortion, connotation, joke and mock were also evaluated as the methods of satirizing in the article. In this study, the contents and forms of satire in Classical Turkish poetry will be revealed in the sample of Nef'î who is considered as the satirical master of Classical Turkish poetry, his forerunner Azmî-zâde Hâletî who influenced him and Ziyâ Paşa who gave a difference to satire style.
Rebellion in Poetry of İsmet Özel/ Rebellion of System that is Degenerated by Modernizm
Journal of Turkish Studies, 2012
Özel adopts the purpose of "making life tangible, attaining authenticity, living a straightforward life in light of personal values" both for himself and his society. He never gives in to the obstacles rising in front of this life purpose. He rebels against anything that diminishes the beauty of life. The rebellion elements in his poetry mostly address oppression, authority, alienation, and the degenerative effects of modernism. Despite its benefits in many fields, such as the improvement of science, society, betterment of living conditions and increased prosperity, along with having brought on the age of enlightenment for the history of humanity; modernism, as it adopts the principles of rationalism, has brought about many problems as well. The negative reflections of modernism on humanity have been distancing mankind from moral values and have resulted in alienation, collectivity, uniformity and driving people to consumerism. In his poems, Özel appears with a discourse based on criticism and rebellion against all these issues. However, rather than choosing an anti-modernist approach, Özel criticizes the mentality which misunderstands modernism and transforms this trend into a background for the loss of values in humankind. He sets aside the positive sides of modernism, yet does not accept capitalism which is one of the detrimental results of modernism, the class disparities caused by capitalism, the formation of the oppressed classes due to these disparities, and the mentality which uses the advantages of modernity against humanity. Instead, he rebels against all of these concepts. Our study focuses on the rebellion elements that have appeared in the poetry of İsmet Özel with the criticism of modernism.
İKİNCİ YENİ ŞİİRİ POSTMODERN BİR HAREKET Mİ? IS SECOND NEW POERTY A POSTMODERN MOVEMENT
Öz Türk edebiyatının modernizm serüveninde İkinci Yeni şiir hareketi bir döne-meçtir. Türk edebiyatı, daha önce Cenab Şahabettin, Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Na-zım Hikmet, Orhan Veli gibi isimlerin eserlerinde modernizmi kısmen tecrübe etmesine rağmen gerçek anlamda modernizmi İkinci Yeni şiirinde deneyimler. Yerleşik şiir esteti-ği algısını yıkan İkinci Yeni şairleri dadaizm, varoluşçuluk, sürrealizm gibi modernist akımlardan etkilenerek irrasyonalist bir dil geliştirirler. Şiiri, ahlak ve mantık gibi sınır-layıcı unsurlardan uzaklaştırarak marjinal kişiliklerini esere yansıtırlar. İkinci Yeni şiiri hakkında araştırma yapanların ortak düşüncelerinden biri bu şiir hareketinin modernist olduğudur. Fakat son zamanlarda yapılan çalışmalarda, postmodernizm ile ilişkilendi-ren birtakım özelliklerin İkinci Yeni şiirinde mevcut olduğu ileri sürülmüş ve İkinci Yeni şiir hareketinin postmodern karakterde olduğu iddia edilmiştir. İkinci Yeni şairlerinin yansıtıcı poetikadan vazgeçmeleri, yerleşik şiir algısına muhalefet etmeleri, anlamın metnin kendi iç işleyişi ile ortaya çıktığını iddia etmeleri, marjinalliğe vurgu yapmaları gibi nedenlerden ötürü postmodern sanat estetiğine yakın durdukları bazı araştırmacılar tarafından son dönemlerde sıkça dilendirilmektedir. Türkiye'de henüz postmoderniz-min şiirdeki etkileri yeterince irdelenmediği gibi postmodern denilen şiirin özelliklerini belirlemek için gerekli kuramsal altyapı bulunmamaktadır. Bundan dolayı İkinci Yeni şi-irinin postmodernizm ile olan ilişkisi tartışmalı bir zeminde ele alınır. Bu çalışmanın amacı İkinci Yeni şiirinin postmodernizm ile olan ilişkisini ortaya koymak ve İkinci Yeni şiirinin postmodernist olup olmadığını belirlemektir. Abstract Second New poetry movement is a turning in modernism adventure of Turkish literature. At first, although Turkish literature partly experienced modernism in Cenab Şahabettin, Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Nazım Hikmet, Orhan Veli's works, it actually experiences modernism in Second New poetry. Second New poets, who demolish poetry aesthetic perception, develop an irrationalist language as affected modernist movements such as dadaism, existentialism, surrealism. They reflect their marginal personalities on work as poetry removed from restrictive elements such as morality and logic. One of the
İkinci Yeni Şiirinde Tematik Kriz (Thematic Crisis in the Second New Movement)
In the article, The Second New Movement is accepted as the beginning of Turkish modernist poetry and two hypotheses have been developed in order to interpret vague and absurd examples of poetry in the movement. First hypothesis: While a group concept of the modernist poetry were trying to create a theme, another group of concepts conveyin the meaning. Second hypothesis: Unlike traditional poetry, modernist poetry has multiple themes and it leads polyphony. In both cases, poetry creates problems of reception and thematic crisis. There are some poems by leading poets of The Second New Movement, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Edip Cansever, İlhan Berk, Sezai Karakoç and Turgut Uyar, supporting the two hypotheses. This article also foresees that some representatives of Turkish poetry after 1980 have semantic crisis determined in The Second New Movement.