Çağlar Boyunca Salgınlar: Bulaşıcı Hastalıkların Tarihsel Bir Yolculuğu * Epidemics through the Ages: A Historical Journey of Infectious Diseases Elifnaz İlgar i , Sevgi Kalkanlı Taş ii i (original) (raw)
Tarih boyunca salgın potansiyeli taşıyan bulaşıcı hastalıklar ortaya çıkmış ve düzenli olarak yayılarak veba, kolera, grip, şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü (SARS-CoV) ve Orta Doğu solunum sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) gibi büyük salgınlara neden olarak insanlık tarihi üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Yakın zamanda ise dünya şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2) salgınıyla karşı karşıya kalmıştır. Salgınlara yol açan bu bulaşıcı hastalıkların çoğu, üreme, avlanma ve küresel ticaret gibi faaliyetler yoluyla hayvanlarla artan etkileşimler nedeniyle insanlara geçen zoonotik patojenlerden kaynaklanmaktadır. Gelişen şehirler, artan seyahatlerin yanı sıra artan insan nüfusu nedeniyle ekosistemler üzerindeki etkiler, bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasını ve yayılmasını artırarak salgınlara hatta pandemilere yol açmıştır. Patojenlerin hayvanlardan insanlara zoonotik aktarımı, ortaya çıkan enfeksiyonların tarih boyunca insanları etkilemesinde önemli bir mekanizmadır. Bu patojenlerin insanlara bulaşma mekanizmalarının anlaşılması, önleme ve kontrol yöntemlerinin geliştirilmesine olanak sağlamıştır. Çağlar boyunca izolasyon, karantina ve sınır kontrolü gibi halk sağlığı önlemlerinin uygulanması, bulaşıcı hastalıkların yayılmasının kontrol altına alınmasına ve toplum yapısının korunmasına yardımcı olmuştur. Eski Çağlardan içinde bulunduğumuz tarihe kadar uzanan bulaşıcı hastalıklar bunların yaşamlara, tarihsel ve toplumsal eğilimlere etkisi, bize sürekli olarak bulaşıcı hastalıkların taşıdığı muazzam gücü hatırlatmaktadır.
Sign up for access to the world's latest research.
checkGet notified about relevant papers
checkSave papers to use in your research
checkJoin the discussion with peers
checkTrack your impact
Related papers
Türkiye Salgın Hastalıklar Tarihi Bibliyografyası
Türkiye Salgın Hastalıklar Tarihi Bibliyografyası, 2020
“Türkiye Salgın Hastalıklar Tarihi Bibliyografyası” çalışması kapsamında öncelikli olarak Türkiye ve yakın çevresinde Antik Çağ’dan bugüne dek görülen salgın hastalıkların tarihine dair Türk veya yabancı akademisyenler tarafından yapılmış Türkçe ve İngilizce kitap, tez, makale ve ansiklopedi maddesi çalışmalarının künyeleri tespit edilmiştir. Konusu Türkiye yahut yakın çevresini kapsayan önde gelen ve yakın tarihte yayımlanmış İngilizce salgın hastalıklar tarihi çalışmalarının künyeleri ise çalışmanın “Ek” kısmında verilmiştir. Bu bibliyografyada yayın künyeleri, hastalık çeşitlerine göre tematik tasnife tâbi tutulmuştur. Birden fazla salgın hastalığın tarihini konu edinen çalışmalar en başta, “Genel Epidemi-Pandemi” kısmında gösterilmiştir. Daha sonra künyeler hastalık üst başlıklarının altında “Genel”, “Antik Çağ&Orta Çağ”, “Osmanlı Dönemi” ve “Cumhuriyet Dönemi” şeklinde kronolojik olarak tasnif edilmiştir. Her bir kronolojik tasnif içerisinde yer alan künyeler, basım yıllarına göre tekrar kronolojik olarak tasnif edilerek literatürün gelişim çizgisi gösterilmek istenmiştir. Covid-19 salgını esnasında yapılan bu çalışmanın meydana getirilmesi için birçok veritabanı taranmış, kütüphane katalogları incelenmiş ve nihayet salgın hastalık tarihi çalışmalarının bibliyografyaları mercek altına alınmıştır. Yine de bu çalışma, mevzubahis alanda yapılmış tüm çalışmaların tespit edilip künyelerinin eklendiği iddiasından uzaktır. Eksiklerin giderilmesi adına katkıda bulunmak için Haten@msu.edu.tr eposta adresi ile temas kurulabilir.
Salgın hastalıkların tarihi dönüşümlere etkisi
Independent Türkçe, 2021
Koronavirüsün bütün sınırları aşarak neredeyse küresel bir korkuya sebep olduğu 2020 kışında, en çok merak edilen bir husus da salgınların insanlık tarihinde bir değişim veya dönüşüme zemin hazırlayıp hazırlamadığı konusu olmuştur.
Gezginlerin Gözünden 19. Yüzyılda Payitaht İstanbul’da Salgın Hastalıklar
Blog Post, 2021
19. yüzyılda ihtişamıyla, tarihiyle bir çok gezgini büyüleyen Istanbul’un adını duyan herkesin, buranın veba ve yangın şehri olduğunu bildiğini söyler Julia Pardoe anılarında. Peki İstanbul’a yolu düşen diğer gezginler İstanbul’da şahit oldukları salgın hastalıkları ve bu hastalıkların İstanbulluları nasıl etkilediğine dair izlenimlerini nasıl kaleme aldılar? “Gezginlerin Gözünden 19. Yüzyılda Payitaht İstanbul’da Salgın Hastalıklar” blog yazımızı okumak için ve koleksiyonumuzdaki ilgili yayınları görmek için konu rehberimize göz atmayı unutmayın! Julia Pardoe says in her memoirs that everyone who hears the name of Istanbul, which fascinated many travelers with its glory and history in the 19th century, knows that this place is the city of plague and fire. So, how did other travelers who came to Istanbul wrote about the epidemic diseases they witnessed in Istanbul and how these diseases affected Istanbul residents? Don't forget to check out our subject guide to read our blog post "Epidemic Diseases in Capital Istanbul in the 19th Century Through the Eyes of Travelers" and to see related publications in our collection! https://libguides.ku.edu.tr/ld.php?content\_id=33600099
Hangisi Daha Bulaşıcı Edebiyat mı Yoksa Salgın Hastalıklar mı?
Üsküdar Dergisi, 2020
Tarihin bazı dönemlerinde salgınlar peydâ olur ve maalesef ki çok canlar yakar. Bu can acısı, bazen toplumu yeni bir kapının eşiğine getirir, devletlerin kaderini belirler. Çağın tanığı olan şair ise, karşısına çıkan her sosyal ve aktüel hadise gibi, salgınlardan da ilham alır ve önemli metinler ortaya koyar. Bu metinler, onlardan istifade etmesini bilen tarih ve edebiyat tarihi araştırmacıları için bulunmaz nimetlerdir şüphesiz.
Türk Romanında Salgın Hastalıklar
İnsan ve İnsan, 2021
Salgın hastalıkların geçmişi, insanlığın ortaya çıkışı kadar eskidir. Toplu ölümler, insanların hastalık karşısındaki çaresizlikleri, ıstırapları edebiyat açısından zengin bir malzeme kaynağıdır. Türk Romanında Salgın Hastalıklar isimli bu çalışmada, Tanzimat’tan günümüze romanlarda salgın hastalıkları konu eden eserler tespit edilmeye çalışmıştır. Tespit edilen eserler içerisinden kronolojik sıralamayla Felâtun Bey ile Râkım Efendi, Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat, Aşk-ı Memnu, Hakka Sığındık, Yeşil Gece, Salgın, Hüyükteki Nar Ağacı, 30 Şubat Bir Gülme Salgının Romanı, Sıcak Kafa, Y, Hastalık, Meraklı Adamın On Günü isimli romanlar değerlendirmek üzere seçilmiştir. Bu romanları değerlendirmekteki amaç salgın temasının romanlardaki değişimini gözlemlemektir. Nitekim Tanzimat ve Servet-i Fünûn romanlarında verem hastalığı öne çıkarken, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi romanlarında salgın, toplumsal sorunların tespit edilmesinde bir araç halini alır. 2000’li yıllarda kaleme alınan romanlarda ise salgın teması distopik/fantastik unsurlar etrafında şekillenir.
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.