Tarih Öğretmenlerinin Tarihsel Düşünme Becerileri Hakkındaki Görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, sayı 184, s. 228-238 (original) (raw)
Related papers
Tarihsel Düşünme Becerileri ile Tarih Okuryazarlığı Becerilerinin Karşılaştırılması
Bu çalışmada tarih öğretim programlarına yön veren iki temel beceri (tarihsel düşünme ve tarih okuryazarlığı) karşılaştırılmıştır. Araştırmada literatür taraması kullanılmıştır. Ulaşılan bulgulara göre tarih okuryazarlığı becerileri ile tarihsel düşünme becerilerinin büyük oranda örtüştüğü tespit edilmiştir. Tarihsel düşünme becerilerinin özellikle sorgulayıcı ve yorumlayıcı tarih öğretim sürecine odaklandığı gözlenmekle birlikte tarih okuryazarlığının hayatın bütününü kuşatan bir anlayışın ürünü olduğu tespit edilmişti. Bunun yanında tarih okuryazarlığının daha geniş bir yapıyı ifade ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan bilgi ağırlıklı bir ders olmaktan beceri ağırlıklı bir ders olmaya doğru bir değişim süreci geçiren tarih derslerinde tarihsel düşünme becerilerinin egemen olduğu görülmekle birlikte tarih okuryazarı öğrencilerin yetiştirilmesi noktasında tarihsel düşünme becerilerinin yetersiz kaldığı söylenebilir. Bu anlamda tarih derslerinin belirlenen amaçlarına ulaşılması için tarih okuryazarlığı becerilerinin öğretim programlarına yansıtılması önerilmektedir. Abstract In this study two basic skills which direct history curriculums (historical thinking and historical literacy) were compared. Literature review was used in the study. According to lead nding, historical thinking skills match up with historical literacy skills, substantially were ascertained. With observing that historical thinking skills focus on particularly questioning and interpretive history education process, historical literacy which is the product of a mentality enveloping the whole life was ascertained. Besides historical literacy was concluded to mean wider structure. On the other hand it can be said that historical thinking skills fail to satisfy on the point of educating historical literacy students as is seen that historical thinking skills dominate in history courses which experience a process of change towards to be an intensive skill courses more than an intensive knowledge lesson. In this sense, it is advised that historical literacy skills are reected to curriculums for reaching determined of history courses' goals.
Sınıf Öğretmenlerinin Tarih Konularının Öğretimine Yönelik Görüşleri
International Primary Education Research Journal, 2020
Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin derslerinde gösterdikleri tarih konularının öğretimi konusundaki görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada temel nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim döneminde Antalya ilinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı farklı ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenleri arasından gönüllülük esasına dayalı olarak belirlenen 31 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan açık uçlu soruların yer aldığı soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde, sınıf öğretmenlerinin ilkokulda tarih eğitimini, tarih bilinci ve milli bilinç uyandırmada oluşturmada gerekli buldukları ve hatta okul öncesi dönemde de tarih eğitiminin verilmesini önerdikleri söylenebilir. Ayrıca tarih konularının anlatımını etkinliklerle ve materyallerle zenginleştirdikleri fakat bu konuda gelişime ihtiyaç duydukları, kendilerini tarih eğitiminde yeterli buldukları, fakat ilkokul düzeyinde verilen tarih eğitimini yetersiz bulduklarını, ders kitaplarını ise tarih konularını somutlaştırmada eksikliklerinin olduğu, konu bütünlüğünün tam olarak sağlanamadığı ve ayrıntılı bilgi verdiği yönünde eleştirdiklerini söylemek mümkündür.
Sosyal Bilgiler Derslerinde Tarih Konularının Öğretimine İlişkin Öğretmen Algıları
Doğu Coğrafya Dergisi, 2021
Sosyal bilgiler derslerindeki tarih konularının öğrencilere aktarını konusunda yapılan araştırmanın sonuçlarının derlendiği bu çalışmada, öğrencilere kazandırılması hedeflenen tarih konularının öğretim programları doğrultusunda aktarımı sürecinde kullanılan yöntemler ve karşılaşılan sorunlar ile çözüm önerileri paylaşılacaktır. Bu amaçla çalışmada durum çalışması modeli kullanılacak olup nitel araştırma yöntemi kullanılacaktır. Çalışmada verilerin elde edilmesinde görüşlerine başvurulan çalışma grubu üyelerini Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda görev yapan 20 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. "İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından SBA-2019-1860 numarasıyla desteklenen" bu çalışmada verilerin elde edilmesinde yararlanılan sosyal bilgiler öğretmenlerinin konuya ilişkin görüşlerini almak amacıyla araştırmacı tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formundan elde edilen veriler, içerik ve betimsel analize tabi tutularak temalara ayrılmış ve tablolar halinde verilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerinden hareketle elde edilen temalar gruplandırılarak kodlanmış ve tablolara yerleştirilmiştir. Tablolardaki temalara ilişkin, örneklendirilmiş görüş örneklerine ayrıca yer verilmiştir. Bu görüş örneklerinden dikkat çekici olanlar araştırmacı tarafından detaylandırılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler ışığında, sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin edinmesi gereken kazanımlar açısından öğretmenlerin ders anlatım yönteminden öğrenci ve öğretmenlerin beklentisine kadar birçok bilgi işlenerek genel bir yargıya ulaşılmıştır. Çalışma sonuçlarına bakıldığında, sosyal bilgiler öğretmenlerinin farklı görüşlere sahip oldukları söylenebilir. Bu doğrultuda sosyal bilgiler derslerinde tarih konularının aktarımına ilişkin çok sayıda özgün öneri geliştirilebilir.
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019
Bu araştırmada öğrencilerin tarihsel düşünme becerisini geliştirebilmek adına tarihsel romanlar ile tarih öğretimi çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı Türk denizcilik tarihinin öğretiminde tarihsel romanların kullanımı ile ilgili bir ders sürecinin planlanması, uygulanması, uygulamanın verimliliğinin, tarih öğretiminde kullanılabilirliğinin ve öğrencilerin görüşlerinin tespit edilmesidir. Bu çerçeve kapsamında 10. ve 11. sınıf tarih derslerinde Türk denizcilik tarihinin öğretimi temel alınarak tarihsel romanlarla tarih öğretimi süreci tasarlanmıştır. Uygulama sürecinde ilk derste araştırmacı tarafından hazırlanan çalışma yaprakları sınıf içerisinde etkileşimli bir ortam oluşturularak doldurulmuş ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. İkinci derste öğrencilerle birlikte odak grup görüşmesi yapılmış, öğrencilerin çalışma ile ilgili düşünceleri alınmış ve bu düşünceler ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Çalışmanın bitiminde çalışmaya katılan bazı öğrenciler ile mülakatlar yapılmış, mülakatlar da ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Araştırma, İstanbul ili, Tuzla ilçesinde bulunan özel bir okulda yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 23 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma nitel bir araştırma olup eylem araştırması modeline uygundur. Bu kapsamda; çalışma yaprakları, mülakat, odak grup görüşmesi ve ses kayıt cihazı aracılığı ile veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Çalışma yaprakları tarih dersi kapsamında 10. ve 11. sınıf seviyelerinden öğrencilere toplam dört ders saatinde uygulanmıştır. Çalışma yapraklarında 10. sınıflar için Halikarnas Balıkçısı'nın Turgut Reis adlı tarihsel romanı kullanılmıştır. 11. sınıflar için ise Halikarnas Balıkçısı'nın Uluç Reis adlı tarihsel romanı kullanılmıştır. 23 öğrenci ile gerçekleştirilen odak grup görüşmeleri ve mülakatlardan elde edilen bulgular şöyledir: Öğrenciler tarihsel romanlar ile tarih öğretimi sürecini eğlenceli ve zevkli bulmuşlardır. Çalışmada kendilerini ifade edebildiklerini, farklı bakış açıları geliştirebildiklerini ve bu sayede Türk denizcilik tarihine dair yeni bilgiler edinebildiklerini ifade etmişlerdir. Çalışmanın amacı ile öğrencilerin görüşlerinin örtüştüğü söylenebilir. Abstract This research designed a history teaching activity which involves the use of historical novels in order to enhance the historical thinking skills of students. The purpose of the research is to design and implement a lesson plan which includes the use of historical novels, check the efficiency of such a lesson plan in history education and understand the viewpoint of the research group of high school students. Regarding this purpose, a lesson plan focusing on naval history has been prepared for high school sophomores and juniors. During the implementation process’ first lesson, worksheets prepared by the researcher have filled in an interactive class environment and various activities on naval history were completed. In the second lesson, focus groups were formed with students and the students’ responses were recorded with a sound recorder. At the end of the implementation process, some students were also invited in one-on-one viva voce interviews, which were also recorded. The research was conducted in a private school situated in the Tuzla province of Istanbul and included 23 students. The research is classified as qualitative research and data were collected in the form of worksheets, interview recordings and focus group recordings, which were all processed in the form of constative and content analysis. The worksheets were distributed to the high school sophomores and juniors in a course of 4 teaching hours and while the author The Fisherman of Halicarnassus’ “Turgut Reis” novel was used for the sophomores, the author’s “Uluc Reis” novel was used for the juniors. The focus group meetings and interviews conducted with the research group of 23 people yielded the following results; the students found history education more enjoyable with the help of historical novels and indicated that they became able to express themselves, develop new points of view, hence acquired brand new information about the Turkish naval history. In a nutshell, it can be said that the purpose of the research is in line with the feedback of the research group.
Tarih Öğretiminde Yerel Tarih Kullanımının Akademik Başarıya ve Tarihsel Düşünme Becerilerine Etkisi
ÖZ Bu araştırma 10. sınıf Tarih dersinde yerel tarih kaynaklarına dayalı etkinlikleri kullanmanın öğrencilerin akademik başarılarına ve tarihsel düşünme becerilerine etkisinin ortaya konması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 2011-2012 eğitim-öğretim yılının bahar yarıyılında, İzmir il sınırları içinde bulunan bir lisede, 10. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın deseni ön test-son test eşleştirilmiş kontrol gruplu deneysel desendir. Veriler karma yönteme dayalı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen " Akademik Başarı Testi " ve uygulamalar sırasında kullanılan çalışma yaprakları aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda tarih dersinin yerel tarihe ve kaynaklarına dayalı olarak işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarını arttırma konusunda geleneksel yönteme göre daha etkili olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca, öğrencilerin yerel tarih kaynaklarıyla çalışırken, tarihsel düşünme becerileri bünyesinde yer alan alt becerilerin bazılarını kolaylıkla gerçekleştirdikleri, bazılarını gerçekleştirme konusunda ise sıkıntı yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır.