Türk ve İran Basınında Tebriz Direnişi (original) (raw)

Türk Basınında İran Devrimi: Hürriyet Gazetesi Örneği

Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 2018

Bu çalışmada İran Devrimi kısaca anlatıldıktan sonra, devrimde molla olarak bilinen din adamlarının rolüne değinilecektir. Ancak çalışmamız açısından önemli olan bu devrimin “Türk basınının amiral gemisi” olarak bilinen Hürriyet Gazetesi üzerinden Türk basınında ne şekilde yer bulduğuna değinilecek olmasıdır. Bu amaçla araştırmanın nirengi / başlangıç noktası olarak 1978 yılının Aralık ayı, bitiş tarihi olarak da devrimin en önemli dönemi olarak gösterebileceğimiz, Ayetullah Humeyni’nin İran’a geliş tarihi olan 2-4 Şubat 1979 yılı aralığı ele alınmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’nin doğudaki en önemli ve sınırları en eski olan komşusu İran’daki hayatiyet arz eden gelişmelerin, Türkiye’nin o dönemki en önemli basın-yayın organlarından birinde nasıl ele alındığı konusuna değinilecektir

Türk Basınında İran Nükleer Krizi'nin Sunumu: Haberlerin Çerçevelenmesi

2007

US government claims Iran's nuclear program aims to develop nuclear weapons. Iran denies the allegations of developing nuclear weapons and is embarking it a nuclear program for civilian purposes only. Turkey, a neighbor of Iran, has called for diplomatic means and dialogue to resolve tension over Iran's nuclear program and has supported some countries' efforts to reach an agreement. This study aim to find out how Iran has been presented in Turkish Press. There is stated that Iran's nuclear program is clear threat for Turkey. Basic thesis of this study is; Iran has been defined as an enemy and Turkish people were prepared as being ready for possible armed intervention to Iran on the future. Study covers the time period of 1st September 2005-1st April 2006 in the largely circulated Turkish papers. In this research, eight daily papers Hurriyet, Milliyet, Sabah, Radikal, Yeni Şafak, Turkiye, Zaman and Cumhuriyet; have been scrutinized. In this study which reflects the fr...

İran İslam Cumhuriyeti’nde Basın

İran İslam Cumhuriyeti’nde Basın, 2019

• İran’da ilk radyo istasyonu Pehleviler döneminde kurulmuş ve Radyo Tahran 1940 tarihinde resmî olarak açılmıştır. • Basın kanununda yapılan değişikliklere rağmen mevcut yasal çerçeve İran’da basının ihtiyaçlarına cevap verememektedir. • İran Anayasası’na göre İran Radyo ve Televizyon Kurumunun başkanı Devrim Rehberi tarafından atanmaktadır. • İran’da gazetelerin tirajlarıyla ilgili net rakamlara ulaşılamamaktadır. Devlet desteği alan gazeteler tirajlarına ilişkin şeffaf veriler paylaşmamaktadır. • Son veriler İran’da günlük basılan gazetelerin yaklaşık %40-50’sinin geri döndüğünü ortaya koymuştur.

Türk Yazılı Basınında “Arap Baharı”

Türk Dünyası Basın Sempozyumu, Özet Bildirler Kitabı (14-17 Mart 2019, Amasya), 2019

Bu çalışmada Türkiye ve dünya siyasetine yakın dönemde etki ve sonuçlarıyla damga vuran Arap Baharı olarak adlandırılan Ortadoğu’daki değişim ve istikrar arayışı sürecinin Türk yazılı basınında nasıl anlaşıldığının ve Türk medyasının bu anlamda nasıl bir sınav verdiğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada; Tunus, Mısır ve Libya devrimlerinde önemli olayların olduğu tarihler ile Suriye İç Savaşının ilk döneminde Türkiye ile olan ilişkilere damga vuran ilk göçmenlerin gelmeye başlaması, Türk askeri uçağının düşürülmesi ve Türk topraklarına Suriye’den yapılan bombalama olaylarının yer aldığı tarihlerde ana akım Türk yazılı basınında bu kapsamda çıkan toplam 130 haber ve köşe yazısı söylem analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda; haberler ve köşe yazılarındaki üslup ve yazarların genel eğilimi gibi hususlar doğrultusunda Arap Baharı ve Suriye olgusu ile Türk yazılı basını içinde ideolojik ayrışmaların net bir biçimde ortaya çıktını söylemek mümkündür. Bu itibarla, Arap Devrimi yanlısı medya kuruluşları konuyu ağırlıklı olarak devlet politikası paralelinde ele alırken, Devrim karşıtı medya kuruluşları yürütülen siyaseti eleştiren bir yapıda görünmektedir.

İkinci Dünya Savaşı Döneminde Türk Basınında Tifüs Salgını

Basın tarihi çalışmalarında gazeteler incelendiğinde, tarihe tanıklık eden sayfalarda süreç hakkında bilgi edinmenin yanı sıra, metinlerde kullanılan dil ve söylem aracılığıyla da gündelik hayata dair pek çok bilgi ve sosyal sınıflar arasındaki eşitsizlikler de okunabilmektedir. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı döneminde tifüs özelinde Türkiye'de süren salgın hastalıkların gazetelerde nasıl sunulduğuna, hastalıkla ilgili enformasyon akışının nasıl sağlandığına ve hangi düşüncelerin yansıtıldığına bakılmıştır. Çalışmanın amacı olağanüstü dönemlerde ve koşullarda basının genel tavrı üzerine okuyucuya fikir sunmaktır. Bu amaçla Cumhuriyet, Akşam, Ulus ve Tan gazetelerinde 1940-1945 yılları arasında yer alan tifüsle ilgili haberler, köşe yazıları, sağlık sütunları ve reklamlar tarihsel betimleyici analiz yöntemi ile incelenmiştir. Dönemin koşulları ile birlikte düşünüldüğünde hastalık hakkında doğru bilgiyi sunma ve salgınla mücadelede hastalığı önleyici ya da yayılımını azaltıcı önlemleri kamuya aktarma sürecinde rol oynayan basının tutumunun ve konuya yaklaşımının incelenmesi önem taşımaktadır. Bu yönüyle çalışmanın, kamu sağlığını tehdit eden bir sorun olarak salgın hastalık dönemlerinde, basının toplumu bilgilendirme rolünü değerlendirmeye ve bu çerçevede basın-toplum ilişkisini anlamaya yardımcı olacağı düşünülmektedir.

İran'da Basının Doğuşu ve Gazeteler

Erciyes İletişim Dergisi , 2019

İran'da basın ülkenin farklı bölgelerinde yaşayan halkı toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel konularda önemli derecede bilgilendirmiş ve etkilemiştir. Basının gelişimi özellikle Meşrutiyet'in ilanının ardından farklı karakteristik özelliklere bürünmüştür. Bu çalışmada matbaanın İran'a getirilmesinin ardından ülkede basın yayın hayatının gelişimi konu edinilerek, farklı dönemlerde yayımlanmaya başlayan ilk gazeteler sıralanmıştır. Kaçar dönemi, Meşrutiyet dönemi ve Birinci Pehlevi (Rıza Şah Pehlevi) dönemi olmak üzere üç başlık altında gazetecilik faaliyetleri incelenmiştir. Kaçar döneminde ilk gazetenin yayınlandığı süreçte ülkedeki siyasi atmosferin nasıl olduğu, gazetelerin işlevlerinin neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Söz konusu gazetelerin rejim ile ilişkisi, sonraki dönemde meşrutiyete yaklaşımları, yayınlanma süreleri, hangi meseleleri kendilerine konu edindikleri araştırılmıştır. Gazetelerin özellikle meşrutiyete zemin hazırlayacak yayınları dikkate alınarak, bu tutumun hangi yöneticilerce olumlu/ olumsuz karşılandığı, basına yönelik engellemeler ve kısıtlamalar ortaya konulmuştur. Meşrutiyet'ten sonraki dönemde özellikle Rıza Şah'ın yönetimi ele geçirmesinin ardından bazı gazeteler, ürettikleri söylemler aracılığı ile yönetime meşruluk kazandıran bir rol üstlenmiştir. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ise İran basını üzerinde İngiliz ve Rus siyasetinin etkisi hissedilmiştir. Sağ ve sol kesim olarak iki grup altında değerlendirilebilen basın organlarının dönemin hükümetlerine yönelik tutumları karşısında her iki kesimin yayınlarına da son verildiği görülmektedir.

Türkistan’da Basın ve Yenileşme Öncüleri

Türkistan'ın, 19. Yüzyılı dünyanın pek çok yerin de olduğu gibi hareketli ve çekişmeli geçmiştir. İlk başlarda din sonra eğitim ve kültür alanında ıslah hususunda mücadele eden Ceditçilerin karşısında mutaassıp din adamları ile Rus müdahalesi ve baskıcı yönetim tarzının sahne olduğu bir dönemdir. Dönemin anlaşıla bilirliği, ulemanın tekelinin kırılması ve Rus politikalarına karşı Türkistan halkının bilinçlendirilmesi için en önemli kitle iletişim aracı olan basının yenileşme hareketleri içeresindeki payı büyüktür.